CC BY
31
dr n. med. Robert GAL4ZKOWSKI
Zaklad Medycyny Ratunkowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Dyrektor SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. mgr Agata PAWLAK Kierownik Dzialu Ratownictwa Medycznego SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe.
NARODOWY PROGRAM SZKOLENIA DYSPOZYTOROW MEDYCZNYCH JAKO ELEMENT
PRZYGOTOWANIA KADRY DYSPOZYTOROW MEDYCZNYCH DO WSPOLPRACY Z LOTNICZYM POGOTOWIEM RATUNKOWYM W ZAKRESIE OPERACJI
NOCNYCH
National Medical Dispatchers Training Program as a part of preparing medical dispatchers to work with the Polish Medical Air Rescue
in night operations
Streszczenie:
Decyzje podejmowane przez dyspozytorow medycznych systemu Panstwowe Ratownictwo Medyczne w zakresie dysponowania wlasciwych sil i srodkow ratowniczych do akcji ratunkowej stanowi^. kluczowy moment w dzialaniach ratowniczych. Podstaw^. do podj^cia optymalnej decyzji jest wlasciwe przeprowadzenie wywiadu dyspozytorskiego, a przez to pozyskanie jak najwi^kszej wiedzy na temat poszkodowanego/poszkodowanych. Maj^c swiadomosc tych uwarunkowan SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (SP ZOZ LPR) podj^l dzialania, ktore maj^. na celu przeszkolenie wszystkich dyspozytorow medycznych w Polsce w oparciu o opracowany program szkolenia, ktory zostal nazwany Narodowym Programem Szkolenia Dyspozytorow Medycznych (NPSDM). Szkolenie to przewiduje przede wszystkim przygotowanie dyspozytorow medycznych do wspolpracy z lotniczymi zespolami ratownictwa medycznego
w porze nocnej, ale rowniez przypomnienie zasad wspolpracy w dzien oraz wskazan do dysponowania lotniczych zespolow ratownictwa medycznego. W celu realizacji NPSDM przyj^to harmonogram szkolen w kazdym wojewodztwie, ktory zostanie zrealizowany do konca 2011 roku.
Summary
Decisions taken by medical dispatchers of The State Emergency Medical System for the disposition of forces and resources relevant to emergency rescue are a key moment in the rescue operations. Basis for making an optimal decision is appropriate interview conducted by the medical dispatcher, and thus gain the greatest knowledge of the victim/victims. Aware of these considerations, Polish Medical Air Rescue has taken actions which aim is to train all medical dispatchers in Poland based on the developed training program, which was named the National Medical Dispatchers Training Program. This training provides, most of all, the preparation of medical dispatchers to work with air medical rescue teams during the night operations, as well as guide to the principles of cooperation during the day operations and remind indications to dispose of air medical rescue teams. To implement the National Medical Dispatchers Training Program, training schedule for every province, which will be completed by the end of the year 2011, was adopted.
Slowa kluczowe: wlasciwe dysponowanie sil i srodkow, wspolpraca z lotniczymi zespolami ratownictwa medycznego, szkolenie;
Keywords: appropriate disposition of forces and resources, cooperation with the air medical rescue teams, training;
Wstgp
Osob^ warunkuj^c^. skuteczne funkcjonowanie systemu Panstwowego Ratownictwa Medycznego jest dyspozytor medyczny. Oczywiscie oceniaj^c cal^. skutecznosc dzialania systemu trudno na kazdym etapie akcji ratunkowej oceniac j^. przez pryzmat dyspozytora medycznego, ale chyba najbardziej newralgicznym momentem w przebiegu akcji ratunkowej jest wlasciwie przeprowadzony wywiad dyspozytorski oraz podj^cie decyzji o zadysponowaniu na miejsce zdarzenia wlasciwych sil i srodkow ratunkowych w uj^ciu ilosciowym i doborze optymalnych sil i srodkow. Dyspozytor dysponuj^c zespoly ratunkowe przed podj^ciem decyzji powinien brac pod uwage kilka istotnych zmiennych mi^dzy innymi: czas dotarcia zespolu do osoby w stanie naglego zagrozenia zdrowotnego, czas transportu poszkodowanego z miejsca zdarzenia oraz mozliwosci diagnostyczne i terapeutyczne szpitali, do ktorych pacjent b^dzie transportowany z miejsca akcji pod k^tem optymalnego wyboru szpitala stosownego do stanu pacjenta.
Te zadania i kluczowa rola dyspozytora medycznego systemu zadecydowaly
0 stworzeniu i realizacji Narodowego Programu Szkolenia Dyspozytorów Medycznych, jako elementu calej strategii wprowadzania do sluzby w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym nowych smiglowców Eurocopter EC 135. Podstawow^. róznic^, która zaczçla obowi^zywac w SP ZOZ LPR od 2011 w roku i bçdzie stopniowo wdrazana przez nastçpne lata w poszczególnych bazach jest wprowadzanie maszyn w dyzury po zachodzie slonca. W niektórych bazach bçdzie to zakres 24-godzinny, w innych od godziny 7:00 do godziny 23:00, a w pozostalych od godziny 7:00 do godziny 20:00. Ta dosc znacz^ca zmiana wymaga przygotowania dyspozytorów medycznych, wyposazenia ich w odpowiedni^. wiedzç
1 umiejçtnosci niezbçdne do podejmowania decyzji o zadysponowaniu smiglowca ratunkowego do dzialan ratowniczych w porze nocnej. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe przyjçlo zalozenie wyszkolenia wszystkich dyspozytorów medycznych w Polsce w zakresie wspólpracy ze smiglowcem ratunkowym w operacjach nocnych do konca 2011 roku.
Cel pracy
Celem pracy bylo przeanalizowanie skutecznosci procesu szkolenia na podstawie anonimowej ankiety wypelnianej przez szkolonych dyspozytorów medycznych w zakresie wiedzy przekazanej przez instruktorów Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Celem przygotowanej ankiety bylo pozyskanie ewentualnej wiedzy mog^cej sluzyc uzupelnieniu programu szkolenia oraz niezbçdnych zmian podnosz^cych walory szkolenia w ujçciu jeszcze lepszego odbioru przekazywanych tresci szkolenia.
Realizuj^c zatem przyjçte zalozenie przygotowano zakres tematyczny szkolenia, który obejmowal nastçpuj^ce obszary:
1. Podstawy prawne dzialania SP ZOZ LPR i zasady finansowania jednostki.
2. SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe:
a. Struktura operacyjna jednostki z podzialem na regiony i filie,
b. Flota maszyn znajduj^ca siç w dyspozycji SP ZOZ LPR
c. Sklad zalogi i zadania realizowane przez poszczególnych czlonków zespolu,
d. Wyposazenie medyczne smiglowca ratunkowego.
3. Zasady dzialania Lotniczego Pogotowia Ratunkowego z podzialem na:
a. Rodzaje misji wykonywanych przez SP ZOZ LPR,
b. Zasiçgi dzialania smiglowców SP ZOZ LPR,
c. Róznego rodzaju ograniczenia operacyjne i techniczne.
4. Dzialalnosc operacyjna:
a. Czas dyzurow w roznych miesi^cach w roku oraz w zakresie dyzurow nocnych,
b. Kryteria wezwania smiglowca ratunkowego,
c. Porownanie czasow dotarcia,
d. Wykonywanie misji HEMS w dzien,
e. Wykonywanie misji HEMS w nocy.
5. Mapy, jako wsparcie dla dyspozytorow medycznych:
a. Korzystanie z map z zasi?gami smiglowcow,
b. Wykaz „miejsc gminnych".
6. Wspolpraca z dyspozytorami medycznymi:
a. Schemat wezwania smiglowca ratunkowego,
b. Przyj?cie wezwania,
c. Zasady l^cznosci,
d. Komunikacja z zalog^ smiglowca ratunkowego,
e. Organizacja dzialan ratunkowych.
7. Symulacje zdarzen.
8. Podsumowanie szkolenia.
Szkolenie konczylo si? prosb^. do uczestnikow o wypelnienie anonimowej ankiety ewaluacyjnej. Pierwsze takie szkolenie odbylo si? na terenie wojewodztwa mazowieckiego w 4 terminach: 21, 22, 23, i 24 marca 2011 roku . W szkoleniu tym udzial wzi?ly 293 osoby, w tym:
1. dyspozytorzy medyczni,
2. funkcjonariusze operacyjni KCKRiOL PSP,
3. funkcjonariusze operacyjni WSKR - mazowieckiego,
4. pracownicy WCZK mazowieckiego urz?du wojewodzkiego.
Ponizej przedstawiono pytania, ktore pojawily si? w ankiecie ewaluacyjnej:
ANKIETA EWALUACYJNA Szkolenie dla dyspozytorow medycznych
1. Staz pracy jako dyspozytor medyczny
I I Mniej niz 1 rok O 1 - 5 lat O 5 lat i wi^cej
2. W jakim stopniu szkolenie spelnilo Panstwa oczekiwania?
(w skali od 1-nie spelnilo oczekiwan do 6 - przeroslo oczekiwania):
id m 3D 4D 5D 6D
Uwagi:.........................................................................................................................................
3. Jaka jest Panstwa ogolna ocena szkolenia?
(w skali od 1-niska do 6 - bardzo wysoka):
id m 3D 4D 5D 6D
Uwagi:....................................................................
4. Jak oceniaj^ Panstwo organizaj szkolenia?
(w skali od 1-niezadowalaj^ce do 6 - bardzo dobre):
id m 3D 4D 5D 6D
Uwagi:......................................................................................................
5. Jak oceniaj^ Panstwo materialy otrzymane w czasie szkolenia?
(w skali od 1-niezadowalaj^ce do 6 - bardzo dobre):
id m 3D 4D 5D 6D
Uwagi:......................................................................................................
6. Jak oceniaj^ Panstwo przygotowanie merytoryczne prowadz^cych szkolenie?
(w skali od 1-niezadowalaj^ce do 6 - bardzo dobre):
id m 3D 4D 5D 6D
Uwagi:...............................................................................................................................
7. W jakim stopniu podobal si£ Panstwu dobor metod pracy na szkoleniu?
(w skali od 1-niezadowalaj^ce do 6 - bardzo dobre):
id m 3D 4D 5D 6D
8. Co s^dz^ Panstwo na temat czasu trwania szkolenia oraz programu:
Szkolenie trwalo: ЦЦ zbyt dlugo
Q odpowiednio dlugo ЦЦ zbyt krotko
Program byl: ЦЦ zbyt obszerny ЦЦ odpowiedni
О niewystarczaj^cy
Uwagi
9. Ktora czçsc/modul szkolenia byl/a Panstwa zdaniem najbardziej przydatna/y:
10. Zagadnienia, o ktore powinno byc poszerzone szkolenie:
11. Zagadnienia, o ktore powinno byc skrocone szkolenie:
12. Czy szkolenie przygotowalo Panstwa do wspolpracy z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe?
Tak □ Nie □
Uzasadnienie
Dziçkujemy za wypelnienie ankiety!
Wyniki ankiet:
liczba ankietowanych 2б9 osób
l.Staz pracy jako dyspozytor medyczny
brak < niz l rok l-5 lat S lat i >
2 l0 38 2l9
Staz pracy dyspozytorów medycznych
powyzej S lat
l - S lat
mniej niz l rok
brak odp.
2. W jakim stopniu szkolenie spelnilo Panstwa oczekiwania?
skala l-б
l- nie spelnilo oczekiwan б - przeroslo oczekiwania
skala
1 2 3 4 5 б brak
s ll 20 5б ll7 59 l
Uwagi:
1. brak smiglowca aby obejrzec, zapoznac si? - bo slajdy i zdj^cia nie odzwierciedlaj^ caloksztaltu Panstwa pracy
2. za malo czasu na dyskusj? o problematyce pracy dyspozytorów medycznych
3. malo czasu na problemy dyspozytorów co do wysylania karetek do zachorowan, które nie zagrazaj^. zyciu
4. przegadane, malo istotne informacje, nacisk jedynie na " wzywajcie nas, bo nie latamy "
5. bardzo duzo informacji przedstawionych dobrze i obrazowo
6. nudne traktowanie nas, jako ludzi nie znaj^cych pracy dyspozytora
7. spelnilo oczekiwania
8. slaby plan prowadzenia, malo konkretów, malo precyzyjnosci
3. Jaka jest Panstwa ogölna ocena szkolenia?
skala 1-6
1 - niska
6 - bardzo wysoka
skala
1 2 3 4 5 6 brak
3 7 17 47 115 80 0
skala ocen
Uwagi:
1. brak smiglowca, aby obejrzec, zapoznac siç - bo slajdy i zdjçcia nie odzwierciedlaj^. caloksztaltu Panstwa pracy
2. przekaz jak do dzieci, osob nie maj^cych kontaktu z zawodem
3. bardzo przydatna w pracy
4. proszç przeszkolic dyrektorow i lekarzy
5. srednie przygotowanie prowadz^cych
4. Jak oceniaj^ Panstwo organizacjç szkolenia?
skala 1-6
1 - niezadowalaj^ce 6 - bardzo dobre
skala
1 2 3 4 5 б brak
1 6 19 39 102 101 1
skala ocen
Uwagi:
1. czçste przerwy
2. mniej przerw, lepszej jakosci filmy - nie tak sztucznie spreparowane
5. Jak oceniaj^ Panstwo materialy otrzymane w czasie szkolenia?
skala 1-6
1 - niezadowalaj^ce 6 - bardzo dobre
skala
1 2 3 4 5 б brak
23
33
97
88
16
9
3
1 2 3 4 5 6 brak skala ocen
Uwagi:
1.dobrze, ze s^.
2. nie otrzymalem
3. brak materialów
4. bardzo dobrze
5. rozwazyc mozliwosc dania materialów w formie elektronicznej
6. Jak ocenij Panstwo przygotowanie merytoryczne prowadz^cych szkolenia?
skala 1-6
1 - niezadowalaj^ce 6 - bardzo dobre
skala
1 2 3 4 5 6 brak
0 4 9 24 96 135 1
uwagi:
1. dot. osób z Pogotowia Lotniczego
2. bylo swietnie
3. Pani ratowniczka na 6+
4. brak ekspresji przekazywania danych podczas wykladów (dotyczy Panów)
5. ok., bez uwag
6. dobrze
7. wypowiedzi zbyt dlugie, powtarzanie kilkakrotnie oczywistych rzeczy
T. W jakim stopniu podobal siç Panstwu dobór metod pracy na szkoleniu?
skala 1-6
1 - niezadowalaj^ce 6 - bardzo dobre
skala
1 2 3 4 5 б brak
1 4 14 43 126 75 6
1 2 3 4 5 6 brak skala ocen
8. Co s;(d/;( Panstwo na temat czasu trwania szkolenia oraz programu:
szkolenie trwalo: zbyt dlugo odpowiednio dlugo zbyt krotko brak
58 81 5 125
program byl: zbyt obszerny odpowiedni niewystarczaj^cy brak
20 190 6 53
Czas trwania szkolenia
о
uwagi:
1. za dlugie przerwy
2. zbyt dlugo trwalo szkolenie jednorazowo
3. panele nakladaj^. siç na siebie - powtarzaly siç
9. Ktora c/^sc niodulu s/kolenia byla Panstwa zdaniem najbard/iej pr/ydatna?
- cz^sc dot. pracy SP ZOZ LPR, a szczegolnie przyjmowania wezwan i szybkiego czasu dotarcia na miejsce wezwan
- calosc szkolenia jest bardzo przydatna
- wszystkie
- szkolenie wyczerpuj^ce
- sposob uzywania HEMS
- wspolpraca z SP ZOZ LPR
- sposob wzywania SP ZOZ LPR
- wspolpraca z zespolem HEMS
- w jaki sposob wzywac SP ZOZ LPR
- przyjmowanie wezwania od dyspozytora medycznego
- l^cznosc SP ZOZ LPR - CPR
- praca i wspolpraca dyspozytorow
- symulacja zdarzen
- praktyka + symulacja
- kontakt z SP ZOZ LPR s^siednim
- rozmieszczenie SP ZOZ LPR
- cz^sc filmowa
- zasady dzialania HEMS
- filmy przykladowe
- przyjmowanie dla was wezwan
- nadawanie ich wam
- wspolpraca dyspozytorow med. z HEMS i dyspozytorem krajowym
- mapy obrazuj^ce l^dowiska i placowki SP ZOZ LPR
- forma przekazywania zgloszenia do SP ZOZ LPR
- ostatnia
- tylko opis smiglowca
- praca ratownika
- lot smiglowca noc^.
- pierwsza i druga
- nie mam zdania
- podstawa prawna
- szkolenie z mapami
- czasy dotarcia na miejsce zdarzenia zespolu HEMS
- zasi^g, koordynacja
- scenariusze
- zakres i okr^g dzialania
- dla mnie z uwagi na krotki staz dyspozytorski, kazdy modul byl wartosciowy, rozwial w^tpliwosci i moj^.
niewiedz^ na temat HEMS
- przyklady przytaczane w trakcie modulow - zasady dysponowania
10. Zagadnienie, o ktore powinno bye poszerzone szkolenie:
- CPR
- zasady prawne
- konkretne przyklady pacjentow do wezwan HEMS i przypadki pacjentow, ktorzy nie mog^. bye zakwalifikowani do transportu HEMS
- symulacje zdarzen
- wi^cej czasu mozna poswi^cie na rozwi^zywanie problemow w pracy dysp. med.
- sposob wzywania SP ZOZ LPR
- problematyka wezwan nieuzasadnionych
- praktyka - w sensie zwiedzanie SP ZOZ LPR, smiglowca
- stanowisko dyspozytora medycznego w swietle prawa
- konkretne zdarzenia - przyklady
- bezposrednia wspolpraca HEMS z CRM
- pogotowie lotnicze
- wystarczaj^cy zakres szkolen
- wi^cej pokazow
- podanie nr. telefonow HEMS
- wykorzystania smiglowcow
- wszystko zostalo uj^te
- l^cznose z dyspozytorami CPR oraz zespolami RM
- wi^cej zebranych przykladow trudnych do rozwi^zania
- dolotu HEMS do najbardziej oddalonych od miejsca stacjonowania stacji pogotowia
- konkretne wezwania i dysponowania zespolami
- nie wiem
- bylo wystarczaj^ce
- studiowanie mapy
11. Zagadnienia, o ktore powinno bye skrocone szkolenie:
- przerwy powinny bye krotkie
- sprawy finansowe, ktore nie dotycz^. dyspozytora
- zbyt duzo zagadnien wyl^cznie dla SP ZOZ LPR
- z organizacji pogotowia lotniczego
- historii pogotowia lotniczego - wst^p
- dalszy transport do szpitali oraz umiejscowienie tych szpitali
- cz^sc pierwsza krotsza, o ustawie o ratownictwie mowi si§ na kazdym szkoleniu
- SP ZOZ LPR struktura
- teoria, akty prawne
- nie ma takiego zagadnienia
- symulacje
- w normie
- opis SP ZOZ LPR
- wytyczne wywiadu dyspozytorskiego
- program odpowiedni
- zadne
- szkolenie z mapy, tresc legendy
- przyjmowanie wezwan
- filmy z wzywania HEMS
12. Czy szkolenie przygotowalo Panstwa do wspolpracy z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe?
TAK NIE BRAK
251 5 13
uzasadnienie:
- b. dobre przygotowanie merytoryczne
- SP ZOZ LPR z ludzk^ twarz^
- szkolenia w mniejszych grupach, najlepiej z konkretnym CPR z dyspozytorem i omowienie danego terenu
- dzi§kuj§
- dobre przygotowanie merytoryczne
- zawsze kazde szkolenie przynosi efekt
- oczywiscie jak najbardziej
- dowiedzialem si§ dokladnie jak funkcjonuje SP ZOZ LPR, wi^kszose informacji nie byla mi dot^d znana
- wszystko bylo ok.
- dobrze zobrazowane, poparte odpowiednimi przykladami
- brak ewiczen (zbyt ogolnie)
- dzi§kuj§ za mapy SP ZOZ LPR
- wspolpracuje od dawna, wszystko co bylo na szkoleniu bylo mi znane
- duzo istotnych i konkretnych informacji, jesli chodzi o wezwanie HEMS - do zdarzenia
- wyjasnilo mi pewne problemy i zasady
- pogl^bienie swiadomosci
- pewnose w podejmowaniu decyzji, co do slusznosci w zakresie wzywania Pog. Lot
- zdobylam nowe wiadomosci dotycz^ce HEMS
- dzi^ki temu szkoleniu b§d§ cz^sciej wzywal do pomocy HEMS
- bardzo dzi^kujemy
- przygotowalo; czuj§ si§ pewniej, mam wi^cej wiadomosci
- ale nie na 100 %
- nie w pelni - za krotki okres czasu
- dla mnie z uwagi na krotki staz dyspozytorski, kazdy modul byl wartosciowy, rozwial w^tpliwosci i moj^. niewiedz^ na temat HEMS
- brak dotychczasowej wiedzy odnosnie przekazywania informacji
- nie zmienilo w mojej ocenie sytuacji i przydatnosci HEMS w Warszawie.
Opis
Uczestnicy szkolenia wypelnili 269 ankiet, gdzie 219 osob (81% ankietowanych) wskazalo swoje doswiadczenie zawodowe, jako dyspozytor medyczny ze stazem powyzej pi?ciu lat pracy. Tak duzy odsetek zaznaczonych odpowiedzi w tym przedziale swiadczy, ze uczestnicy byli doswiadczonymi pracownikami na tym stanowisku. Prac? ponizej jednego roku na tym stanowisku odnotowalo 10 osob (4%), a w przedziale od jednego do pi?ciu lat -38 osob (14%). Brak odpowiedzi - 2 osoby.
Ocena spelnienia oczekiwan uczestnikow wypadla bardzo dobrze. W skali od 1 do 6, gdzie 1 oznaczalo niespelnienie oczekiwan, a 6 - przeroslo oczekiwania, najwi?cej odpowiedzi zaznaczono na 5 oraz na 6 (razem 65%). W przypadku 13% szkol^cych zaznaczono ocen? 1, 2 i 3. Zatem zdecydowana wi?kszosc wystawila pozytywn^. ocen? z zakresu spelnienia oczekiwan ze szkolenia, mimo iz w przypadku szkolenia na terenie wojewodztwa mazowieckiego, dyspozytorzy nie otrzymywali zaliczenia doskonalenia zawodowego w formie seminarium.
Ogolna ocena szkolenia zostala oceniona bardzo wysoko - oceny w zakresie 5 i 6 stanowily 72% odpowiedzi. W przypadku trzech osob ocena ta byla niska.
Organizacj? szkolenia oceniono rowniez na bardzo wysokim poziomie - zaznaczone odpowiedzi w zakresie 5 i 6 wynosz^. 75% zaznaczonych odpowiedzi. Nikt nie wystawil najnizszej oceny.
Materialy dydaktyczne zostaly oceniono bardzo dobrze, 69% osob ocenilo je na 5 i 6. Na szkoleniu rozdawano specjalnie przygotowane dla dyspozytorni PR mapy wojewodztwa mazowieckiego z naniesionymi: bazami smiglowcow, zasi?gami ich dzialania w okreslonych gotowosciach, szpitalami wedlug czterech kryteriow oraz z tzw. „miejscami gminnymi". Dzi?ki mapie, przy pomocy przygotowanej linijki, dyspozytor moze obliczyc sredni czas dolotu smiglowca do zdarzenia/zachorowania z kazdego miejsca. W uwagach wskazano, ze mapy powinny byc w wersji elektronicznej.
Przygotowanie instruktorow oceniono niemal celuj^co - 86% ankietowanych ocenilo ich na 5 i 6. Nikt nie wystawil oceny niezadowalaj^cej. Szkolenie bylo poprzedzone przygotowaniem instruktorow merytorycznym, jak i z zakresu wyst^pien publicznych oraz nauczania doroslych.
Metody dobrane do realizacji szkolenia oceniono bardzo dobrze - oceny 5 i 6 wystawilo 75% uczestnikow szkolenia.
Po wynikach ankiet wiçkszosci osôb mozna stwierdzic, ze czas trwania szkolenia oraz program zostaly dobrane odpowiednio.
Uczestnicy stwierdzili, ze najbardziej przydatnymi dla nich czçsciami szkolenia byly moduly numer 5, 6 i 7. Czçsc dotycz^ca wspôlpracy z dyspozytorami (modul nr 6) szczegôlowo okreslala zasady wezwan lotniczego zespolu ratownictwa medycznego -prezentacjç obrazowaly przygotowane do tego celu filmy dydaktyczne. Wysoko oceniono rôwniez modul dotycz^cy map (modul nr 5) - instruktaz korzystania z przygotowanego materialu. Duzym zainteresowaniem cieszyla siç tez czçsc szkolenia, w ktôrej uczestnicy brali udzial w symulacjach zdarzen (modul nr 7). Przedstawiano rôznego rodzaju wezwania i wspôlnie wypracowywano decyzje o wyborze zespolu/zespolôw, ktôre powinny byc zadysponowane. Proces decyzyjny podparty byl podstawowymi danymi dotycz^cymi rodzajôw zespolôw, czasem ich dotarcia na miejsce zdarzen oraz rodzajem dostçpnych okolicznych szpitali z czasami dostarczenia tam poszczegôlnych pacjentôw.
Szkolenie wedlug ankietowanych powinno byc poszerzone o wiele tematôw, miçdzy innymi o zwiedzanie bazy SP ZOZ LPR oraz prezentacjç samego smiglowca, aspekty prawne i wiçcej szczegôlôw organizacyjnych Zakladu. Przede wszystkim jednak wykazano, iz powinno byc wiçcej uzytecznych przykladôw, symulacji i cwiczen praktycznych. Z drugiej jednak strony, pojawily siç glosy, ze szkolenie powinno byc skrôcone o kwestie organizacyjne i formalne, w tym finansowanie lotôw. Nie wzbudzil zainteresowania temat roli miejsca SP ZOZ LPR w systemie PRM oraz dotycz^cy transportôw miçdzyszpitalnych.
251 osôb, co stanowi 93% grupy, odpowiedzialo, ze szkolenie przygotowalo je do wspôlpracy z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Uzasadnienia byly rôzne, jednakze przewazaly te, iz ich dotychczasowa wiedza zostala usystematyzowana oraz poglçbiona o szczegôly.
Wnioski
Ogôlna ocena szkolenia wypadla bardzo dobrze. Nasze cele szkoleniowe zostaly osi^gniçte - ponad 90% ankietowanych przyznalo, ze szkolenie przygotowalo ich do pracy z lotniczymi zespolami ratownictwa medycznego. Jak wiedza wplynie na rzeczywiste dzialania, bçdzie mozna ocenic w przyszlosci.
Przedstawiony program szkolenia zostal przygotowany na podstawie pewnych zalozen. Glôwne z nich to:
1. Pozbycie siç obaw i stereotypow, co do mozliwosci wykorzystania smiglowcow HEMS.
2. Aktywne podejscie do mozliwosci wykorzystania smiglowcow HEMS.
3. Pozostawienie decyzji zalodze HEMS, co do mozliwosci wykonania lotu (pogoda, miejsce l^dowania), co zdecydowanie przyspiesza realizacjç misji.
4. Zrozumienie potrzeb zalogi (zabezpieczenie miejsca l^dowania, posredniczenie w przekazywaniu roznych informacji itd.).
5. Zapoznanie z nowymi procedurami zwi^zanymi z realizaj misji nocnych.
Na co dzien latwo dostrzec problemy, z ktorymi borykaj^. siç dyspozytorzy medyczni. Z jednej strony ponosz^ ogromn^ odpowiedzialnosc za zycie i zdrowie drugiego czlowieka. Z innej zas strony zdaje siç, ze nie maj^ wsparcia prawnego i merytorycznego w systemie PRM. W swietle nakazow i zakazow, a do tego dodaj^c nalecialosci oraz przyzwyczajenia, dyspozytor zapomina o swoim zespole, jakim jest najblizszy smiglowiec SP ZOZ LPR.
Jesli Narodowy Program Szkolenia Dyspozytorow Medycznych przyniesie efekt choc w malym stopniu poprzez wezwanie lotniczego zespolu ratownictwa medycznego tam, gdzie do tej pory nie wiedziano o jego mozliwosciach, to bçdziemy pewni, ze trud wlozony w przedsiçwziçcie byl tego wart.
Jednoczesnie, nalezy pamiçtac o najwazniejszej czçsci szkolenia - procedurach zwi^zanych z realizaj misji nocnych. W miarç wydluzania o porç nocn^ dyzurow w bazach SP ZOZ LPR, dyspozytorzy medyczni bçd^ mieli do dyspozycji kolejne lotnicze zespoly ratownictwa medycznego wlasnie w nocy. Efekt szkolenia w tym zakresie odnotujemy zdecydowanie pozniej, za 2-3 lata.
Przed nami kolejne szkolenia do zrealizowania w 15 wojewodztwach. Organizacja, zakres i metodyka nie zmieni siç, gdyz analizowane ankiety z pierwszego szkolenia zdecydowanie udowodnily wysoki poziom zarowno samego szkolenia jak i instruktorow je prowadz^cych.
