Научная статья на тему 'ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТДА МАРКЕТИНГ ХИЗМАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ САМАРАДОРЛИГИ'

ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТДА МАРКЕТИНГ ХИЗМАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

CC BY
144
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
оммавий спорт / COVID-19 / коронавирус / пандемия / спорт мусобақалари / электрон ҳамѐн / саломатлик йўлаклари / Workout / Бешта муҳим ташаббус / спорт инвентарлари. / mass sports / COVID-19 / coronavirus / pandemic / sports competitions / e-wallet / health corridors / Workout / Five important initiatives / sports inventory.

Аннотация научной статьи по прочим социальным наукам, автор научной работы — А.Б.Жуманиязов, У.Ф.Раджабов, С.Б.Сайфуддинов

Мақолада аҳолини жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шуғулланиши ҳамда соғлом турмуш тарзини тарғиб этишда бугунги кунда республиканинг барча қатламларида ижрога қаратилган фармон ва қарорларда белгилаб берилган устувор вазифалар таҳлил этилган. Жумладан, аҳолини кунлик юриш ва югуришга тарғиб қилиш бўйича ―Соғлом турмуш тарзи‖ платформаси (www.1hls.uz) ҳамда мобиль иловаси, маҳаллаларда фойдаланишга топширилган Workaut, стритбол, волейбол, баскетбол, бадминтон, мини-футбол майдонлари, фитнес заллари ҳамда саломатлик ва велосипед йўлаклари ҳақида маълумотлар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EFFICIENCY OF DEVELOPMENT OF MARKETING SERVICES IN PHYSICAL TRAINING AND SPORTS

The article is analyzed the priorities set out in the decrees and resolutions aimed at the implementation of all levels of the republic today in the promotion of regular physical culture and mass sports and a healthy lifestyle. In particular, the Healthy Lifestyle platform (www.1hls.uz) and mobile application to promote daily walking and running, Workaut, streetball, volleyball, basketball, badminton, minifootball fields, gyms and health and information about bicycle lanes.

Текст научной работы на тему «ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТДА МАРКЕТИНГ ХИЗМАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ САМАРАДОРЛИГИ»

ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВА СПОРТДА МАРКЕТИНГ ХИЗМАТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ САМАРАДОРЛИГИ

А.Б.Жуманиязов

УзДЖТСУ мустакил тадкикотчиси

У.Ф.Раджабов

УзДЖТСУ магистранти

С.Б.Сайфуддинов

УзДЖТСУ укитувчи

АННОТАЦИЯ

Маколада ахолини жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шуFулланиши хамда соFлом турмуш тарзини тарFиб этищда бугунги кунда республиканинг барча катламларида ижрога каратилган фармон ва карорларда белгилаб берилган устувор вазифалар тахлил этилган. Жумладан, ахолини кунлик юриш ва югуришга тарFиб килиш буйича "СоFлом турмущ тарзи" платформаси (www.1hls.uz) хамда мобиль иловаси, махаллаларда фойдаланишга топширилган Workaut, стритбол, волейбол, баскетбол, бадминтон, мини-футбол майдонлари, фитнес заллари хамда саломатлик ва велосипед йулаклари хакида маълумотлар келтирилган.

Калит сузлар: оммавий спорт, COVID-19, коронавирус, пандемия, спорт мусобакалари, электрон хамён, саломатлик йулаклари, Workout, Бешта мухим ташаббус, спорт инвентарлари.

EFFICIENCY OF DEVELOPMENT OF MARKETING SERVICES IN PHYSICAL TRAINING AND SPORTS

ABSTRACT

The article is analyzed the priorities set out in the decrees and resolutions aimed at the implementation of all levels of the republic today in the promotion of regular physical culture and mass sports and a healthy lifestyle. In particular, the Healthy Lifestyle platform (www.1hls.uz) and mobile application to promote daily walking and running, Workaut, streetball, volleyball, basketball, badminton, minifootball fields, gyms and health and information about bicycle lanes.

Keywords: mass sports, COVID-19, coronavirus, pandemic, sports competitions, e-wallet, health corridors, Workout, Five important initiatives, sports inventory.

КИРИШ

Мамлакатимизда охирги йилларда ахоли уртасида соFлом турмуш тарзини тарFиб килиш, хусусан, махалаларда, ташкилот ва корхоналарда кекса ёшдагилар, хотин-кизлар, ёшлар ва ишчи ходимларни жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шуFулланишишлари учун изчил чора-тадбирлар амалга оширилмокда.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Жисмоний тарбия ва оммавий спортни ривожлантириш буйича охирги йилларда бир катор норматив-хукукий хужжатлар кабул килинган. Ушбу хужжатлар доирасида амалга оширилган чора -тадбирлар натижасида 2017-2020 йилларда спорт билан шуFулланувчи умумий ахоли сони 4,8 млн нафардан (14,7 фоиз) 5,6 млн нафаргача (16,5 фоизга), шу жумладан, спорт билан шуFулланувчи 30 ёшгача булган ёшлар сони 20,8 фоиздан 28,5 фоизга оширилди.

Шу билан бирга, жахонда COVID-19 коронавируси пандемиясининг юзага келиши дунё мамлакатлари катори Узбекистонда хам мамлакатимиз ахолисининг соFлиFи, жисмонан саломатлиги, соFлом хаёт кечириш даражаси заиф эканлигини курсатди.

Глобал пандемиянинг салбий окибатларини юмшатиш хамда хар бир фукарода жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шуFулланиш хамда соFлом турмуш тарзи буйича хаётий куникмаларини шакллантириш оркали ахолида касалликка карши кучли иммун тизимини шакллантириш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг «СоFлом турмуш тарзини хаётга кенг татбик этиш ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора -тадбирлари туFрисида»ги Фармони кабул килинди1.

Мазкур фармонда куйдагилар СоFлом турмуш тарзини хаётга кенг татбик этиш ва оммавий спортни янада ривожлантиришнинг асосий йуналишлари этиб белгиланди:

- хар бир оила, махалла ва туман (шахар)да, мактабгача, умумий урта, урта махсус, профессионал ва олий таълим муассасаларида хамда бошка

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 30 октябрдаги "СоFлом турмуш тарзини кенг татбик этиш ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари туFрисида"ги ПФ-6099-сон Фармони

TamKuroraapga ^hcmohhh TapSua Ba oMMaBHH cnopT Shtoh myFyrnaHHmra mapT -mapouraap apaTHm;

- OMMaBHH cnopTHH pHBo^raHTHpum Syfiuna ounanap, cHH$.rap, MexpaT ^aMoanapu Ba xygyagap ypTacuga cnopT MycoSaKanapuHH MyHTa3aM paBHmga yTKa3Hm;

- axo^H Typ^H rypyx^apuHHHr COFHOM oBKaraaHHmra SynraH эxтнé^.пapннн KoHgupumHH TatMHH.raHgHraH mapT-mapouraap apaTHm, TapKuSuga Ty3, KaHg Ba éF MHKgopu Kyn SynraH x,aMga xaMup^H TaoM Ba mupuH^HKnapHH, HOH MaxcyroraapHHH HCTetMo^ KHAHOHH KucKapTupum, 3apap^H ogaraapgaH, xycycaH, anKoro^b Ba TaMaKH MaxcyroraapHHH HcretMo.n KH^umgaH BO3 Kenum ñy^H SHTOH Kacan^HKKa nanuHum, opTH^na Ba3H xo-raraapu (ceMro^HK) Ba SeBaKT Ba^oT этнmнн KaMaHTHpum;

- axo^H ypTacuga cofhom oBKaraaHHm MagaHuaTHHH KeHr TapFHÖ KH^um, my ^yM^agaH, TapTuScro Ba KenKH yñKy o^gugaH oBKaraaHHm ogaraapugaH bo3 Kenum;

- caHHTapua-rurueHa Kouganapura puoa этн^нmннн ou.ra.rap, Ma^an^anap, MaKTaSrana Tat^HM Ba yMyMTat^HM Myaccacanapu gapa^acuga COFHOM TypMym Tap3HHHHr a^panMac KHCMH cu^aTHga TapFuS KH^um;

- MaKTaSrana Tat^HM, yMyMTat^HM, ypTa Maxcyc, npo^eccuoHan Ba ohhh Tat^HM Myaccacanapuga, KopxoHa, TamKHTOT Ba Som^a Typgaru Sapna Myaccacanapga ^hcmohhh TapSua Ba cnopT SuraH myFymaHHm ynyH 3aMoHaBHH MoggHH-TexHHKa Sa3acHHH maKn^aHTupum.

MYXOKAMÄ BA HATH^ATAP

ro^opuga KypcaTuS yTH^raH TagSup^apHH aManra omupumgaH acocuñ Ma^cag axo^HHH ^hcmohhh TapSua Ba oMMaBHH cnopT 6u.raH MyHTa3aM myFymaHHrnu x,aMga x,ap Sup ^y^apoga cofhom TypMym Tap3H SyñHHa x,aéTHH KyHHKManapHH maKH-rarnupum op^anu Kacan^HKKa Kapmu Kyn^H HMMyH TH3HMH nañgo SynumuHH TatMHH^am, 3apap^H ogaraapgaH bo3 Kenum, TyFpu oBKaraaHHm TaMoñu^^apura aMan KH^um, THKram Ba peaSunm^ua um^apu x,aMga oMMaBHH ^HCMOHHH ^ao^^HK TagSup^apuHH TH3HMHH Ba caMapanu TamKHH KHMM, Sy Sopaga Terum^H HH^paTy3H^Ma Ba Som^a 3apyp mapT-mapouraapHH aparumra KapamnraH.

fflyHHHrgeK, «Cofhom TypMym Tap3H» (www.1hls.uz) nraT^opMacuHH apaTHm x,aMga Y36eKHcTOH xygyguga Sup cyTKa gaBoMHga yH MHHr Ba yHgaH opTHK KagaM ropraH 18 Ba yHgaH roKopu émgaru YsSeKucTOH PecnyS^HKacu ^y^apocHHHHr nraT^opMagaru энeктpoн x,aMéHura 3 MHHr cyMgaH, x,ap oñga x,ap

бир туман (шахар) буйича энг куп юрган шахсга 300 минг сумдан, хар бир худуд буйича энг куп юрган шахсга 500 минг сум, республика буйича энг куп юрган шахсга 1 миллион сум кушимча равишда платформадаги электрон хамёнига утказиш хамда ахоли уртасида оммавий спортни ривожлантириш ва соFлом турмуш тарзини тарFиб килишда — юриш, югуриш, мини-футбол, велоспорт, бадминтон, стритбол, <^огкоиЪ> (махалла ва куча фитнеси) спортнинг устувор турлари этиб белгилан эди.

Бундан ташкари хар бир туман маркази ва шахарларда пиёда ва велосипедда юриш учун «Саломатлик йулаклари»ни, велосипед турар жойлари ва замонавий спорт (шу жумладан, Workout) майдончаларини ташкил этиш режалаштирилган.

К,айд этилишича, 2021 йил 10 июндан ишга туширилган «СоFлом турмуш тарзи» www.1hls.uz платформасида руйхатдан утган ва 18 ёшдан катта булган узбекистонликлар сони 1 миллион 200 мингдан ортик. 2021 йил декабрь холатига Платформадан фойдаланувчилар сони 1 миллион 209 минг 77 нафарни ташкил килган. Шундан 757 минг 680 нафари эркаклар, 451 397 нафари эса аёллардир. Платформа фойдаланувчиларига шу кунга кадар 43 миллиард 45 миллион 953 минг сум (тахминан 4 миллион доллар) микдорида маблаFлар тулаб берилган.

Шунингдек, 2021 йилда мамлакатимиздаги махаллаларда жами 27594 та Workaut, стритбол, волейбол, баскетбол, бадминтон, мини-футбол майдонлари, фитнес заллари ишга туширилган хамда 2276 км саломатлик ва велосипед йулаклари фойдаланишга топширилган.

Фойдаланишга топширилган спорт йулаклари ва заллари

Т/р Спорт майдончалари ва йулаклари Сони ва масофаси

1 Workaut 6 894 та

2 Стритбол 1 773 та

3 Волейбол 7 562 та

4 Баскетбол 6 013 та

5 Бадминтон 663 та

6 Мини-футбол майдонлари 3 594 та

7 Фитнес заллари ишга туширилди 1 095 та

8 Саломатлик йулаклари 1 196 км

9 Велосипед йулаклари 1 080 км

Бешта му^им ташаббус доирасида югуриш, юриш, велоспорт, бадминтон, стритбол, Workaut ва бошка спорт турлари буйича жами

110 мингдан ортик оммавий спорт тадбирлари ташкил этилиб, ушбу мусобакаларга 9,6 млн ахоли жалб этилган.

Бунинг натижасида Республиканинг уртача 27,6 % ахолиси спорт билан камраб олинган булиб, юкори курсаткич Тошкент шахри 37%, Навоий вилояти 35,6% ва Тошкент вилоятида 31,1% ни ташкил этмокда.

2020 йилга нисбатан 2021 йилдаги тадбирлар сони 5 мингтага хамда камраб олинган ахоли сони 3 млн нафарга ортган.

ХУЛОСА

Хулоса килиб айтадиган булсак, урганиш натижасига кура мамлакатимизда ахолини буш вакларини мазмунли ташкил этиш ва оммавий спорт билан мунтазам шуFулланишишлари учун Workaut, стритбол, волейбол, баскетбол, бадминтон, мини-футбол майдонлари, фитнес заллари хамда саломатлик ва велосипед йулаклари фойдаланишга топширилган. Бу эса уз навбатида маркетинг сохасидаги хизматларнинг ривожланишига хам сабаб булди.

Хусусан, сохада маркетинг хизмат турларига алохида эътибор каратилди жумладан, иктисодий юксалишга йуналтирилган хизмат турлари асосида хар бир спорт турлари базаларидаги спорт инвентарлари жахон стандартлари талаби доирасида янгиланди, мавжуд оъбект турлари кайта реканструкция килинди. Яратилган шарт-шароитлардан унумли фойдаланган ахоли вакилларининг турмуш тарзида, саломатлилигида, яшаш мухитида, соFлом турмуш тарзини кенг оммалаштиришда сезиларли узгаришлар юз берганликларини такидлашимиз мумкин.

REFERENCES

1. Khomidova, O. K., Asanova, N. V., Davidova, K. R., Shirieva, S. I., & Davronova, I. A. (2021). Innovative methods of training runners for 5000 m and 10000 meters in the republic of Uzbekistan. Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 101-110.

2. Xo'jamkeldiyev, G. S., G'aniboyev, I. D., Ziyayev, F. C., & Karimov, F. M. (2021). Kichik razryadli o'rta masofalarga yuguruvchilarning musobaqa oldi tayyorgarligi. Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 270-274.

3. Бурлиев, У. K. (2021). Баркамол шахс тарбиясида жисмоний маданият. Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 275278.

4. Yoldashov, S. S., Mamishev, O. E., & Jabbarov, H. A. (2021). Milliy ot sporti— "uloq-ko „pkari" o „yinining jamiyatda tutgan o „rni va uning ijtimoiy ahamiyati. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 313-320.

5. Баратов, А., Сайдкулов, З., Акмонов, Б., Хайдаров, Б., & Мирзатиллаев, И. (2021). Тусиклар оша югурувчиларнинг мащFулотлари мазмуни. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 321-327.

6. Saydqulov, Z., Baratov, A., Xaydarov, B., Mirzatillayev, I., & Aqmonov, B. (2021). G'ovlar osha 400 metr yuguruvchilarning ritm va texnikasini tahlili. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 328-335.

7. Ziyayev, F. C., & Karimov, F. M. (2021). Yengil atletika sport turini rivojlantirishda umumiy o'rta t'alim maktablarining jismoniy tarbiya darslarida yengil atletika turlarini o 'rgatish metodikasini takomillashtirish samaradorligi. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 348-355.

8. ТУЛАГАНОВ, А. А. (2021). Ёш футболчиларнинг уйин давомидаги чап ва унг оёкда бажариладиган техниктактик харакатларини тахлил килиш. Fan -sportga, 57-59.

9. Kholikov, B. K. (2021). Optimization of the ratio of physical and technical-tactical training of qualified kurash wrestlers. Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 185-190.

10. Karimov, A. A. (2021). The problem of training loads rationing of young hockey players at the stage of in-depth specialization in annual training cycle. Eurasian Journal of Sport Science, 1(2), 219-224.

11. Жуманиязов, А. Б. (2020). Жисмоний тарбия ва спорт менежменти буйича кадрлар тайёрлашнинг педагогик тахлили. Фан-Cпортга, (2), 74-77.

12. КАРИМОВ, А. (2020). Укув-машFулот гурухида ёш хоккейчиларни машFулот юкламасини оптималлаштириш. Фан^портга, (7), 39-41.

13. Tulaganov, S. H. F., & Muminov, A. S. (2020). Injuries in handball players and ways to prevent them. Journal of Critical Reviews, 7(5), 1699-1702.

14. Shavkatovich, M. A., Mirzakarimovich, R. M., & Abdulatifovich, A. B. (2021, January). Tools and methods of development of handball players at the preliminary preparation stage. In Archive of Conferences (Vol. 13, No. 1, pp. 146-151).

15. Турсунов, Н. Б., & Оздаева, В. Р. (2017). Распространенность спортивных травм среди спортсменов-дзюдоистов. Молодой ученый, (5), 546-551.

16. Adilov, S. Q., Berdiyev, F. O., Jumaqulov, A. B., & Anarbayev, T. R. (2021). Erkin kurashchilarini mashg 'ulot jarayonlarida modellashtirishni asosiy tarkibiy qismlarini o 'rganish. Academic research in educational sciences, 2(4), 1717-1722.

17. Xolmatov, A. I., Tashnazarov, D. Y., & Kurganov, O. N. (2021). YUNON-RIM kurashchilariga texnik usullarni o „rgatishda modellashtirish usulining samaradorligi. Academic research in educational sciences, 2(4), 1708-1716.

18. СОЛИЕВ, И. Р. (2021). ТОКИО (ЯПОНИЯ) ШАДРИДА БУЛИБ УТГАН XXXII ОЛИМПИЯ УЙИНЛАРИДА СПОРТНИНГ ЕНГИЛ АТЛЕТИКА ТУРИ БУЙИЧА УТКАЗИЛГАН МУСОБА^АЛАРНИНГ ТАДЛИЛИ. Fan - sportga, 13-15.

19. ХАЛМУХАМЕДОВ, Р. Д., АНАШОВ, В. Д., & АЛИМОВА, Д. А. (2021). Итоги выступления сборной команды Узбекистана по боксу на xxxii олимпийских играх в токио - 2020 (ЯПОНИЯ). Fan - sportga, 5-7.

20. Jumanova, F. U., & Alfayzov, S. A. (2021). Boshqaruv ilmiga sharq mutafakkirlarining ilmiy qarashlari. Academic research in educational sciences, 2(4).

21. Nazarova, Z. X. (2021). The role of motivation in the development of girls' boxing skills. Electronic journal of actual problems of modern science, education and training, 12-16.

22. Мнажатдинова, Р. З. К. (2021). Феномен религиозности личности в зарубежной и отечественной психологии. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 230-238.

23. Сирлиев, Э. Н., & Узоров, А. Д. У. (2021). Дзюдочи шахсидаги устувор сифатларни урганишнинг психологик ахдмияти. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 185-192.

24. Mahmudov, A. M. (2021). Pedagogical and psychological basis of formation of management skills in leadership in the field of physical training and sports. Electronic journal of actual problems of modern science, education and training, 25-29.

25. Mirzatillayev, I., Baratov, A., Saydqulov, Z., Aqmonov, B., & Xaydarov, B. (2021). O 'quv mashg 'ulot guruhlarida umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik davrida jismoniy yuklamalarni me'yorlashtirish. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 298-303.

26. Yusupov, I. A., Ismoilova, D. T., Shirinov, S. B., Mamaraimov, S. X., & Normurodov, N. B. (2021). O 'zbekiston yengil atletikachilarining chet el musobaqalarida 2018-2021-yilllardagi ishtiroki tahlili. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(3), 304-312.

27. Sayidqulov, V. Z., Baratov, A., Xaydarov, S. B., Aqmonov, O. B., & Mirzatillayev, I. I. (2021). NAYZA ULOQTIRUVCHILARNI KUCH QOBILYATINI RIVOJLANTIRISH. CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS), 1(3), 363-368.

28. Abdukhamidov, R. N. (2021). IMPROVING PSYCHOPHYSIOLOGICAL TRAINING OF TEENAGE BOXERS WITH THE HELP OF IMPROVISED MEANS OF GAMES. Berlin Studies Transnational Journal of Science and Humanities, 7(1.5 Pedagogical sciences).

29. Абдухамидов, Р. Н. (2021). Самарали восита ва усуллар ёрдамида усмир боксчиларнинг психофизиологик тайёргарлигини такомиллаштириш. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

30. Халмухамедов, Р. Д., Абдухамидов, Р. Н., Каримов, Ш. К,., & Усмонхужаев, С. Т. (2021). Современные проблемы судейства в боксе. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

31. Ражабов, Г. К. (2021). Показатели тактико-технических действий высококвалифицированных боксеров в соревновательных боях в условиях отсутствия и возникновения стрессовых факторов (помех). Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1).

32. Ражабов, F. К. (2021). Малакали боксчиларнинг турли экстремал шароитларида мусобака фаолияти натижадорлиги. Academic research in educational sciences, 2(1), 161-169.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.