Научная статья на тему 'Жабық бас-ми жарақатындағы кешенді терапияның құрылымына «Липосом - форте» препаратын қолдану'

Жабық бас-ми жарақатындағы кешенді терапияның құрылымына «Липосом - форте» препаратын қолдану Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
157
27
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The drug "LIPOSOMES - Forte" in the structure of Complex Therapy of closed skull and brain injuries

Over 80% of traumatic brain injuries are minor injury. Such damage brain concussion and brain contusion mild. After mild head injury observed minimal mortality, but often develop different types of neurological disorders significantly reduce quality of life and affect the ability to work affected. Medical interventions performed in acute and intermediate injuries are critical in terms of the speedy and full recovery of the central nervous system. The most important factor in determining the severity, course and outcome of traumatic brain injury is a violation of the hypothalamic metabolism. In particular has been shown to reduce the role of dopamine and adenylate cyclase. Thus the basic pathophysiological effects of these processes is the dysfunction of the hypothalamic-pituitary. The clinical manifestations of hypothalamic dysfunction aspect extremely diverse both in nature and in its severity. However, the methods of their correction, as diverse, but their effectiveness is difficult to prove in the first place due to the very complex clinical presentation and the lack of clear diagnostic criteria. Areas of scientific developments in this area are guided by different, primarily pharmacological activation of mediator metabolism in the hypothalamus-pituitary. One of these ways is to use the clinic synthesized hypothalamic phospholipids (liposomes forte).

Текст научной работы на тему «Жабық бас-ми жарақатындағы кешенді терапияның құрылымына «Липосом - форте» препаратын қолдану»

УДК 616-083.98 -089-085.27

А.Н. ХОВДАШ

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац ¥лттыцмедицина университет'1 Нейрохирургия кафедрасы

ЖАБЫК БАС-МИ ЖАРАКАТЫНДАГЫ КЕШЕНД1 ТЕРАПИЯНЫН К¥РЫЛЫМЫНА «ЛИПОСОМ - ФОРТЕ» ПРЕПАРАТЫН КОЛДАНУ

Kipicne. Жецт жара;аттар бас-ми жара^аттарыныц 80%-дан астамын журайды. Мундай жараЕ;аттарга бас мидыц шай;алуымен жецт дэрежедеп бас мидыц за;ымдалуы жатады. Жецт БМЖ соц кeбiнece eлiм керсет^шл минимальды жагдайда бай;алады, дегенмен нау;ас eмipiнiц сапасын тeмeндeтeтiн эpтYPлi вариаттагы неврологиялы; бузылыстар дамитын

за^ымданушылардыц ецбекке ;абтетппне эсер eтeдi. Жедел жэне аралы; кезецшде ЖYPгiзiлгeн жара^аттарга ;арсы жасалган медициналы; шаралар ОЖЖ кызметш толы; жэне жылдам ;алпына кел^руде Yлкeн мацызга ие. Гипоталамикалы; метаболизм бузылысы БМЖ-ныц агымын, ауырлыгын жэне соцын аны;тауда нeгiзгi фактор болып табылады. Нeгiзiнeн бул дофамина мен аденилат-циклазаныц ролЫщ тeмeндeгeнiн кepceтeдi. Бул YPДicтiц нeгiзгi патофизиологиялы; эффeктi болып гипоталамус-гипофиз ЖYЙeciнiц дисфункциясы жатады. Гипоталамусты; дисфункцияныц клиникалы; аcпeктiдeгi кepiнici eзiншe ;асиет бойынша жэне epeкшeлiгi бойынша TYPлiшe. Сонымен бipгe коррекциялы; эдicтepi де TYPлiшe, бipак eтe KYPДeлi клиникалы; кepiнicтepiнe жэне аны; диагностикалы; кpитepилepiнe байланысты олардыц эффeктiciн дэлелдеу ;иын. Бул саладагы гылыми жумыстар эр TYPлi багытта ЖYPгiзiлiп жатыр, эсересе, гипоталамусты;-гипофиздт ЖYЙeдeгi фармакологиялы; эд^ердщ медиаторлы; алмасуыныц бeлceндiлeнуi. Клиникада осындай багытта синтезделген гипоталамикалы; фоcфолипидтepдi ;олданады (Липосом форте® ). Ма;саты.

Жецт бас-ми жара;аты бар наущастарга инъекциялы; формадагы синтезделген гипоталамикалы;

фоcфолипидтepдi (Липосом форте® ) ;олданганда клиникалы; эффекпсш багалау. Мэлiмeттep мен эдicтep.

Жецт БМЖ-ныц зерттеу мэлiмeтi peтiндe № 7 Алматы ;алалы; клиникалы; ауруханасында стационарда eмдeлiп жат;ан 42 нау;ас болды. Зepттeушiлep арасында 35 ер wci (83,3%) жэне 18 бен 58 жас арасындагы 7 (16,7%) эйел wci (орташа жас мeлшepi 31,3 + 1,2 жас) болды. Алкогольды масаюмен TYcкeн нау;астар зерттеуден шыгарылды. Барлы; зepттeлушiлep стандартты медикаментозды терапияны ;абылдаган: 1 мг фуросемидт тэулiгiнe 1рет 3 KYн бойы жэне кетоналды тэулiгiнe 2 рет 5-7 ^н бойы ;олдану жэне 1мг винпосанды KYнiнe 1 рет 10 ^н бойы кeктамыp Ыне eнгiзу. Зepттeлушiлep 2 топ;а бeлiндi. Нeгiзгi топ;а (20нау;ас;а) бip реттЫк кeктамыp iшiнe инфузия(Липосом форте®) 10^н бойы eнгiзiлдi. Ба;ылау тобында инфузия ЖYPгiзiлмeдi. Емнiц нэтижeciн багалауда жара;аттан соц бipiншi, Yшiншi, жeтiншi, оныншы тэулiктepдe ориентация жэне Гальверстон амнезиясы бойынша бага бepiлдi.

Бас-мидыц компьютерлт томографиясын Philips аппаратында ЖYPгiзгeн.Keп жагдайда стандартты укладка ;олданып 4, 8, 10 жэне 20мм интервалмен

кесшдтер алып паралельно орбитаментальды сызы; бойымен 10-15 бурышпен ЖYPгiзгeн. Philips фирмасыныц компьтepлiк томографиясында бас CYЙeк дeфeктiciнiц Yштiк трехмерная реконструкциясын орындаган. Бас мидыц магниттi-peзонанcты томографиясын Philips аппаратымен 1,5 тecлдiк кернеу алацында TYcipгeн.

Электроэнцефалографияны (ЭЭГ) 16 каналды; «МЕДИКОР» Электроэнцефалографымен ЖYPгiзгeн. Скальпадагы электродтарды халы;аралы; схема «1020» бойынша ;ойган. Нэтижeci жэне олардыц тал;ылауы. Синтезделген гипоталамикалы; фоcфолипидтepдi (Липосом форте®) ^ктамыр iшiнe eнгiзу жолымен ЖYPгiзiлeдi.Пpeпаpатты барлы; жагдайда нау;астар жа;сы ттерд^ аллергиялы; реакциялар мен идиосинкразиялы; ^р^стер болмады. Стационарга тускен нау;астардыц ес децгежн Глазго комалы; шкаласымен багалаганда барлы; жагдайда 1415 балга тец кeлдi. Tepi жабындысыныц тепсттнщ целостность бузылысы 16 (38,1%) нау;аста бай;алды.Турмысты; жара;аттар тeкcepiлгeндepдiц 26 (61,9%), тлт жолында 11(26,2%) жэне жара;аттыц ceбeбi аны;талмаган 4 (9,5 %) жагдайда бай;алды. Барлы; нау;ас;а мшдетп TYpдe нейровизуализациялы; тексеру ЖYpгiзiлдi. Компьютерлт томография (n=36) жэне МРТ (n=6) тeкcepici ми тiнiнiц, ;абатыныц ;урылымды; eзгipiciн тапты жэне сонымен ;атар аздаган майда контузионды оша;тар 17 (40,4 % ) пациентте, ал ^птеген оша;тар 5 (11,9 %) нау;аста табылды. 19(45,2% ) пациенттщ бас миыныц КТ мен МРТ-де eзгepicтep аны;талмады. Баc-CYЙeк шЫк гематомалар тузiлуi eшбip жагдайда бай;алмады. Бас -ми CYЙeгiнiц 16 (38,1 % ) нау;аста, ал 18 (42,8 % ) пациентте бет ;ац;асыныц журылымыньщ бузылысы аньи^талды.

Электроэнцецефалографияга барлык тeкcepiп жат^ан наукастарды тYcipгeндe олардыц бас миында биоэлектрикалыщ активтЫктщ эр тYpлi дэрежеде езгергендт аны^талды. Кептеген ба^ыланушыларда (3480,9 %) альфа-синхронизация кер^а тipкeлдi,гипepcинхpонизация 5 (11,9 %) пациентте, баяу белсендЫктеп дизритмия 3 (76,1 %) наукаста бай^алды. Липосом форте® препаратымен жYPгiзiлгeн Емдеу курсына дeйiнгi жэне одан кейшп ЭЭГдeгi тексерктщ нэтижeci ек зepттeлiп жат^ан топта ондагы ай^ын езгерктщ болмаганын кеpceттi.

Липосом форте® препаратыныц эффeктивтiлiгiн багалау «жалпы миды» курайтын синдромдармен бeлгiлi,яFни терт непзп бас-ми жара^атыныц клиникалык симптомдармен жYPгiзiлiп жатыр.

№1 кестеде ба^ыланып жат^ан наукастардыц клиниккалык симптомдары кеpceтiлгeн. ТексерЫп жат^ан eкi топтаFы нау^астарда терт симптом бойынша езгерктер бай^алFан. Бастры ауру ceзiмi, кусу, уй^ышылды^тыц темeндeуi статистикада

дэлелденбедкДистальды гипергидроз тэрiздi клиникалыщ квршктщ болуы статистикалыщ дэлелдЫктщ взгергенiн кврсеттi. Сонымен бiрге взгерктердщ кврсеткiштерi ай^ын болып кврiндi. Алынган нэтижелер Липосом форте® препаратыныц эсер ету механизiмiмен тура келед^ ягни гипоталамикалыщ метоболизм активаторы сия^ты.

нау^астардыц жумыс^а ^абшетплт узак уа^ыт^а твмендететiн факторы ретiнде белгЫ - Жецт БМЖ-ныц квптеген клиникалыщ квр^анщ бiрi вегетативтi дизрегуляция болып табылады.Бул салада БМЖ вткерген ерте реабилитация кешенш курайтын нау^астар ушнн бул аны^талган эффект вте мацызды.

1 кесте - Жедел кезеццеп жецт бас-ми жара^атынан кейiнгi квршген симптомдардыц жиiлiгi,ал екi зерттелiп жат^ан топта, бул эр тYрлi мерзiмде кврiнуi.

1 тэулiк 3 тэулт 7 тэулт 10 тэулт

Симптомдар I* II I II I II I II

Бастыц ауруы 100 100 67,1 ±6,1 73,2 ±3,2 45,2 ±4,6 49,8 ±5,49 13,6 ±3,46 23,7 ±2,3

р>0,05 р>0,05 р>0,05

Ло^су жэне Кусу 46,5 ±3,65 47,2 ±4,45 12,7 ±5,5 16,1 ±2,7 5,6 ±0,42, 8,9 ±0,9 - -

р>0,05 р>0,05 р>0,05 р>0,05

Уй^ышылдыщ 72,1 ±7,55 69,9 ±5,45 32,1 ±2,9 37,8 ±4,1 21,9± 2,2 22,7 ±3,4 11,4± 1,13 17,1± 1,2

р>0,05 р>0,05 р>0,05 р>0,05

Гипергидроз 35,9 ±1,67 37,1 ±2,23 25,4 ±2,1 29,6 ±2,1 17,8± 1,04 26,9 ±1,2 4,5 ±0,15 15,8± 0,24

р<0,05 р<0,05 р<0,05 р<0,05

l-негiзгi топ М-ба^ылаудагы топ

Багдарлаудыц (ориентация) бузылысы жэне жецт мнестикалыщ бузылыс БМЖ ауырлыгын багалауда Колданылытын негiзгi тест болып табылады. Негiзгi зерттеуде ориентация мен Галверстон амнезиясына тест жYPгiзiп багалаганда статистикалыщ дэлелденген взгерiс жара^аттан соц тесттеудщ 3,7,10 тэулiктерiнде

аны^талды. Зерттеудщ алгаш^ы тэулiктерiнде взгерiстер статистикалыщ дэлелденбедi. Липосом форте® препараттыныц инфулиясын кабылдап жат^ан нау^астарда жэне зерттелiп жат^андардыц квбiсiнде есте са^тау функциясымен ориентация ертерек калпына келдi.

2 кесте - Жецт БМЖ бар нау^астарды ориентация мен Галверстон амнезиясына тесттеу ар^ылы багалау

Топ 1 тэулт 3 тэулт 7 тэулт 10 тэулт

р>0,05 р<0,05 р<0,05 р<0,05

Негiзгi топ 67,3±5,4 78,3±2,9 86,3±3,24 98,3±3,31

Ба^ылаудагы топ 68,6±5,16 72,1±3,12 81,2±4,35 86,6±5,42

БМЖ жецт тYрiн алган нау^астарга Липосом форте® препаратын ^олданганда оныц эсерi жа^сы ететiнi курация жасаганда деледенденедi, бiракта буган Карамастан гипоталамо-гипофизарлыщ жYЙеге фармакологиялыщ эсерiн дэлелдеу вте киын. Липосом форте® препаратыныц оц эсерi жYPгiзiп жат^ан емге бас ми нейрон рецепторларыныц адаптациясыныц взгеруi жэне де оныц гипоталамустыщ фосфолипидтердщ гипоталамус-гипофиздiк жYЙеге тiкелей эсер етуЫе байланысты болуы мYмкiн.

Корытынды:

1.Кешендiк емнщ курылымы ретiнде синтезделген гипоталамустык фосфолипидтердi жецт БМЖ-да ^олданганда, ол бас ми симптоматикасы жылдам твмендеуiне экеледi

2. Синтезделген гипоталамустыщ фосфолипидтердi (Липосом форте®) жецт БМЖ жедел кезецЫде колдану бас мидагы мнестикалыщ бузылыстардыц жылдам твмендеуiне жэне ориентацияныц калпына келуiне эсер етет нi статисти кал ы К дэл елденген.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Белова А.Н. Шкалы , тесты и опросники в неврологии и нейрохирургии. Руководство для врачей. - М.: 2004. - 436 с.

2 Жанайдаров Ж.С. Хирургическое лечение последствий черепно-мозговой травмы. Автореф. дисс. ... докт. мед. Наук. - СПб.: 2006. - 45 с.

3 Климаш, А.В. Особенности клиники, диагностики и хирургического лечения травматических поражений ствола головного мозга: автореф. дис. ... канд. мед. наук. - Спб.: - 2005. - 24 с.

4 Коновалов, А.Н. Градация тяжести состояния пострадавших с черепно-мозговой травмой и унифицированные критерии для их определения Вопр. нейрохир. - 1982. - № 5. - С. 11 - 17.

5 Плам Ф. Диагностика ступора и комы / Ф. Плам, Дж.Б. Познер; пер. с англ. - 3-е изд. - М.: Медицина, 1986. -79 c.

6 Marshall LF. The outcome of severe closed head injury. - 1991. - V.75. - P. 28-36.

А.Н. ХОВДАШ

Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова Кафедра нейрохирургии

ПРИМЕНЕНИЕ ПРЕПАРАТА «ЛИПОСОМ - ФОРТЕ» В СТРУКТУРЕ КОМПЛЕКНОЙ ТЕРАПИИ ЗАКРЫТОЙ ЧЕРЕПО-МОЗГОВОЙ

ТРАВМЫ

Введение. Более 80 % черепно-мозговой травмы относится к легкой травме. К таким повреждениям относят сотрясение головного мозга и ушиб головного мозга легкой степени. После легкой ЧМТ наблюдается минимальная летальность, однако зачастую развиваются различные варианты неврологических нарушений, значительно снижающих качество жизни больных и влияющие на трудоспособность пострадавших. Медицинские мероприятия, выполненные в остром периоде и промежуточном периодах травмы имеют важнейшее значение с точки зрения скорейшего и полного восстановления функций центральной нервной системы. Важнейшим фактором, определяющим тяжесть, течение и исход черепно-мозговой травмы является нарушение гипоталамического метаболизма. В частности была показана роль снижения дофамина и аденилат-циклазы. При этом основным патофизиологическим эффектом этих процессов является дисфункция системы гипоталамус-гипофиз. В клиническом аспекте проявления гипоталамической дисфункции чрезвычайно многообразны как по своему характеру, так и по своей выраженности. Вместе с тем, методы их коррекции, также многообразны, однако эффективность их трудно доказать в первую очередь в связи с очень сложными клиническими проявлениями и отсутствием четких диагностических критериев. Направления научных разработок в этой области ориентируются на различные, прежде всего фармакологические методы активации медиаторного обмена в системе гипоталамус-гипофиз. Одним из таких путей является использование в клинике синтезированных гипоталамических фосфолипидов (Липосом форте).

A.N.HOVDASH

Kazakh National Medical University. SD Asfendiyarov Department of Neurosurgery

The drug "LIPOSOMES - Forte" in the structure of Complex Therapy of closed skull and brain injuries

Introduction. Over 80% of traumatic brain injuries are minor injury. Such damage brain concussion and brain contusion mild. After mild head injury observed minimal mortality, but often develop different types of neurological disorders significantly reduce quality of life and affect the ability to work affected. Medical interventions performed in acute and intermediate injuries are critical in terms of the speedy and full recovery of the central nervous system. The most important factor in determining the severity, course and outcome of traumatic brain injury is a violation of the hypothalamic metabolism. In particular has been shown to reduce the role of dopamine and adenylate cyclase. Thus the basic pathophysiological effects of these processes is the dysfunction of the hypothalamic-pituitary. The clinical manifestations of hypothalamic dysfunction aspect extremely diverse both in nature and in its severity. However, the methods of their correction, as diverse, but their effectiveness is difficult to prove in the first place due to the very complex clinical presentation and the lack of clear diagnostic criteria. Areas of scientific developments in this area are guided by different, primarily pharmacological activation of mediator metabolism in the hypothalamus-pituitary. One of these ways is to use the clinic synthesized hypothalamic phospholipids (liposomes forte).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.