ЕТАМБ 76.03.43
ЭОЖ 579.862.1:618.164-002-055.26:616-035.4
ЖУКТ1 ЭЙЕЛДЕРДЩ НЕСЕП ЖОЛДАРЫ
ИНФЕКЦИЯЛАРЫНЫЦ МИКРОБТЬЩ ПЕЙЗАЖЫ
М.Т. Ботбаева1, Г.Д. Асемова1, С.К. Бисимбаева2, Н.В. Калина2
1«Астана медицина университет» КеАК, Казакстан 010000 Нур-Султан к., Сарыарка кeшесi 33
2ШЖК "№1 Кeпбейiндi калалык аурухана" МКК, Казакстан 010000 Нурсултан к., Кошкарбаев дацгылы 66
1Ботбаева М. Т. - [email protected], 87019877332; "Астана Медицина Университет^' КеАК, Нур-султан к. Ш.И. Сарбасова атындагы микробиология жэне вирусология кафедрасынын ага окытушысы
1 Асемова Г. Д. - [email protected], 87016288300; "Астана Медицина Университет^' КеАК, Нур-Султанк. Ш.И. Сарбасова атындагы микробиология жэне вирусология кафедрасынын доценп, м. f. к.
2Бисимбаева С. К. - [email protected], 87012448767; Нур-Султан каласы экiмдiгiнiн ШЖК "№°1калалык аурухана " МКК, микробиологиялык зерттеулер зертханасынын бактериолог-дэртер^ б.F.к., доцент
2Калина Н.В. - [email protected], 87015543549; Нур-Султан каласы эымдщнщ ШЖК "№1 калалык аурухана", МКК микробиологиялык зерттеулер зертханасынын менгерушiсi, м. f. к., доцент
Зэр шыгару жолдарынын инфекциясы жYктi эйелдерде жиi кездеседi жэне емделу кезiнде улкен мэселелер туындайды, себебi ана мен балада аскыну каупi жоFары болмак. Осы эдеби шолуда айкындалгандай, жYктiлiк кезшдеп зэр шыFару жолдарынын инфекциясы симптомсыз болFанымен, ана мен нэрестелердегi аурулардын себепшiсi бола алады жэне ана мен неонатальды eлiм каупiн жоFарылатады. Мерзiмiнен бурын босану, жана туылган нэрестелердiн eлiмi мен зэр шыгару жолдарынын инфекциялары барлык жерде таралган. В тобындаFы стрептококк - жана туылFан нэрестелердiн негiзгi коздыргышы. ЖYктi эйелдердi бакылау жэне емдеу Yшiн ете манызды болып саналатын букшэлемдж скрининггiк тэжiрибе анасында штаммдардын колонизациясы жэне неонатальды аурулар туындататын штаммдар туралы акпарат бередi
ТYЙiндi сездер: зэр шыгару жолдарынын инфекциясы, B тобынын Streptococcus, жYктiлiк, аскынулар, алдын-алу, эйелдер денсаулыгы
MICROBIAL STRUCTURE OF URINARY TRACT INFECTIONS IN PREGNANTWOMEN
M. Botbayeva1, G. Assemova1, S. Bisimbaeva2, N. Kalina2.
1Non-profit JSC "Medical University of Astana" Kazakhstan 010000 Nur-Sultan, 33 Saryarka str
2 State utility company on the right of economic management "Multidisciplinary city hospitalNo. 1", Kazakhstan 010000 Nur-Sultan, Koshkarbayev Avenue 66
1M. Botbayeva - [email protected], 87019877332; Non-profit JSC "Astana Medical University", Nur-Sultan, Senior lecturer of the Department of Microbiology and Virology named after Sh.I.Sarbasova
Assemova - [email protected], 87016288300; Non-profit JSC "Astana Medical University", NurSultan, Associate Professor of the Department of Microbiology and Virology named after Sh.I.Sarbasova, Candidate ofMedical Sciences
2S. Bisimbayeva - [email protected], 87012448767; State utility company on the right of economic management "Multidisciplinary city hospital No. 1" of the Akimat of Nur-Sultan.
doctor-bacteriologist of the Laboratory of Microbiological Research, Candidate of Biological Sciences, associate professor
2N. Kalina - [email protected], 87015543549; State utility company on the right of economic management "Multidisciplinary city hospital No. 1" of the Akimat of Nur-Sultan. Head of the Laboratory of Microbiological Research, Candidate of Medical Sciences, Associate Professor
Urinary tract infections are more common in pregnant women and pose serious problems during the treatment, asboth mothers and children have a higher risk of complications. This literature review showed that urinary tractinfectionsduring pregnancy, although asymptomatic, can cause illness in mothers and babies and increase the risk of maternal and neonatal death. Premature birth, neonatal death, and urinary tract infections are common everywhere. Group B Streptococcus is the main neonatal pathogen. The experience of screening around the world, which is very important formonitoring and treating pregnant women, provides information about the colonization of strains in the mother and strainsthat cause neonatal diseases
Keywords: urinary tract infection, Group B Streptococcus, pregnancy, complications, prevention, women's health.
МИКРОБНЫЙ ПЕЙЗАЖ ИНФЕКЦИИ МОЧЕВЫВОДЯЩИХ ПУТЕЙ У БЕРЕМЕННЫХ
М.Т. Ботбаева1, Г.Д. Асемова1, С.К. Бисимбаева2, Н.В. Калина2
1НАО» медицинский университет Астана " Казахстан 010000 г. Нур-Султан, ул. Сарыарка 33
2ГКП на ПХВ "Городская многопрофильная больница №1", Казахстан 010000 г. Нур-Султан, проспект Кошкарбаева 66
1Ботбаева М.Т. - [email protected], 87019877332; НАО «Медицинский университет Астана», г. Нур-Султан; ст. преподаватель кафедры микробиологии и вирусологии имени Ш.И. Сарбасовой
1 Асемова Г.Д. - к.м.н., доцент; [email protected], 87016288300; НАО «Медицинский университет Астана», г. Нур-Султан; доцент кафедры микробиологии и вирусологии имени Ш.И. Сарбасовой
2Бисимбаева С.К. - к.б.н., доцент; [email protected], 87012448767; ГКП на ПХВ «Городская больница №1» акимата г. Нур-Султан; врач-бактериолог (специалист) лаборатории микробиологических исследований
2Калина Н.В. - к.м.н., доцент; [email protected], 87015543549; ГКП на ПХВ «Городская больница №1» акимата г. Нур-Султан; заведующая лабораторией микробиологических исследований
Инфекции мочевыводящих путей чаще встречаются у беременных женщин и создают серьезные проблемыво время лечения, поскольку как матери, так и дети имеют более высокий риск осложнений. Этот обзор литературы показал, что инфекции мочевыводящих путей во время беременности, хотя и протекают бессимптомно, могут вызывать заболевания у матерей и младенцев и повышает риск материнской и неонатальной смерти. Преждевременные роды, неонатальная смерть и инфекции мочевыводящих путей распространены везде. Streptococcus группы B является основным неонатальным патогеном. Опыт скрининга во всем мире, который очень важен для контроля и лечения беременных женщин, позволяет получить информациюо колонизации штаммов у матери и штаммах, вызывающих неонатальные заболевания
Ключевые слова: инфекция мочевыводящих путей, Streptococcus группы B, беременность, осложнения, профилактика, женское здоровье
Corresponding author: Botbaeva M.T.; [email protected], 87019877332 NdSC "Astana Medical University", Nur-Sultan; Senior Lecturer at the Department of Microbiology and Virologynamed after Sh.I. Sarbasova
Received: 18.05.2021 Accepted: 30.05.2021
Bibliographic reference: ЖYктi эйелдердщ несеп жолдары инфекцияларыньщ микробтьщ пейзажы/ М.Т. Ботбаева, Г.Д. Асемова, С.К. Бисимбаева, Н.В. Калина//Астана мединалык; журналы. -2021. - № 2 (108). - С. 162-166
Жыл сайын элемде 8 миллионга жуы; эйел несеп жолдары инфекциялары (НЖИ) мэселесше тап болады. Жалпы эйелдерде жэне жукт1 эйелдерде несеп жолдары инфекциясы бактериялы; инфекциялардыц шшдеп ец кеп таралган турлерд1ц б1р1не жатады [1,2].
Жукт1л1к кезшдеп физиологиялы; езгерютер эйелдщ НЖИ-ге сез1мталдыгын арттырады. Прогестеронныц гормоналды эсер1 жэне жукт1 жатырдыц несепагарыныц механикалы; кысылуы куыктыц босатылу процесш бузады жэне оныц улгаюы мен несептщ токырауына экеледь Зэрдщ токырауы нэтижесшде несепагарларда гидронефроз пайда болады. Сонымен катар, жукт1л1кке байланысты гломерулалы; сузу жылдамдыгыныц езгеру1 глюкоза концентрациясын жогарылатады жэне несептщ рН децгешн езгертед^ осылайша бактериялардыц кебеюше колайлы жагдай жасайды [3,4].
Несеп жолдарыныц инфекциялары (НЖИ) несептеп бактериялардыц белгш б1р шект мелшершщ болуын б1лд1ред1 (эдетте> 100000/мл). Ол циститтен (куыктагы бактериялар), уретральды синдромнан жэне пиелонефриттен (буйрек инфекциясы) турады. Теменп НЖИ куыкка эсер етед1, ал жогаргы НЖИ буйректерге де эсер етед1 (пиелонефрит). Бактериялы; цистит (жедел цистит деп те аталады) ерлер мен эйелдерде пайда болуы мумкш, оныц белгшерше дизурия (несеп шыгару кезшдеп ауырсыну), жш несеп шыгару, булыцгыр несеп шыгару, кейде гематурия (несептеп ;ан) жатады жэне кебшесе пиуриямен байланысты (несеп) лейкоциттердщ саны 10000/мл-ден асады). Уретральды синдром (жишк жэне дизурия синдромы) осы шагымдары бар эйелдердщ шамамен 50% - ын сипаттау уш1н ;олданылады, оларда бактериялардыц есу1 жо; немесе зэрд1 ;айта себу кезшде олардыц саны 100000 колония ;урайтын б1рл1ктерден (КТБ)/мл-ден аз [5].
НЖИ кезшде грам терю жэне грам оц бактериялар, сондай-а; кейб1р сацырау;ула;тар кездеседь Жукп эйелдерде, сондай-а; жукт1 емес эйелдерде НЖИ-ныц непзп коздырFыштарыEnterobacteriaceae ту;ымдасына жататын бактериялардыц 1шек тобыныц екшдер1 болып табылады. Кебшесе Escherichia coli (эйелдердщ 63-85%), Staphylococcus spp (15%), Klebsiella rpeimopiae (8%), Staphylococcus aureus (8%), Streptococcus B тобы жэне Proteus mirabilis сэйкесшше 2-7% кездеседi [6,7].
И.С. Палагин жэне бас;а авторлар Ресейдщ 18 каласындаFы 26 орталы;тан НЖИ KOЗдырFыштарыныц 903 штаммдарын белiп алFан, Субпопуляцияда Еуропалы; урологиялы; ;ауымдасты;тыц (EAU) усыныстарына сэйкес диагностикалы; мацызды титрде патогендi белу кезiнде асимптоматикалы; бактериуриясы бар жYктi эйелдерден 152 штамм алыетан. Осы топтаFы нау;астардыц орташа жасы 28,1±5,8, жYктiлiктiц орташа уза^^^ы 23,7±9,9 апта. Ауруханадан тыс НЖИ-ныц нозологиялы; нус;аларыныц iшiнде асимптоматикалы; бактериурияныц Yлесi 47,4%, жоFарFы зэр шыгару жолдарыныц инфекциялары - 38,2%, теменп зэр шыгару жолдарыныц инфекциялары - 14,4% ;урады. Осы субпопуляцияда ауруханадан тыс НЖИ KOЗдырFыштарыныц курылымындаFы Enterobacteriaceae ту;ымдасы екiлдерiнiц жалпы Yлесi 88,8%, ал E. coli Yлесi 65,8% [8].
Belete, Melaku Ashagrie Saravanan, Muthupandian ез ецбектерiнде Африка мен Азияныц дамушы елдерiндегi жYктi эйелдер арасында несеп жолдарыныц уропатогендш бактерияларыныц таралуына келемдi жYЙелi шолу жасалFан; 2005-2016 жж. Escherichia coli непзшен Азия мен Африка елдершде карастырылFан барлы; ;олайлы зерттеулерден бэлш алынFан уропатоген (100%) екендiгi аныкталFан. Klebsiella тYрлерi Азияныц он бiр елiнде (82%) жэне Африканыц он бес елшде (87%) белiнiп екiншi орындаFы басым уропатоген болды. Азияныц он бiр елiнде жэне Африканыц он бес елшде S. aureus сэйкесшше 82 жэне 73%, Staphylococci сэйкесшше 45 жэне 73% бэлшш тсркелген. Осы елдерде P. mirabilis сэйкесшше 64 жэне 60%, энтерококктар сэйкесшше 27 жэне 47%, P. aeruginosa сэйкесшше 36 жэне 53% белшш карастырылFан. Enterobacter уропатогендерi Азия елдершде 36% жэне Африка елдершде 40% болFан. Сонымен ;атар, стрептококктар осы елдерде сэйкесшше 27 жэне
33%, Citrobacter 18 жэне 27% аныкталган [9].
Казахстан Респуликасы Караганды ккаласында жYргiзiлген зерттеулер нэтижесiнде, Azizov жэне Lavrinenko бастаган галымдар 14% жагдайда этиологиялык мацызы бар > 105 КТБ/мл микроорганизмдердщ eскенiн аныктаган. Enterobacteriaceae тукымдасына жататын микроорганизмдер 57% жагдайда белшген: E.Coli изоляттары 31%, калган белшн P. mirabilis, C.freundii жэне E.cloacae кураган. Ферменттемейтiн организмдердщ меншкт салмагы 20% болган: A. lwoffii, A. faecalis, S. maltophilia. Грам оц микроорганизмдер (S. aureus, коагулазонегативт стафилококктар) 23% жагдайда аныкталган. Дегенмен, баска авторлар грам оц кокктар арасында S. aureus зэр шыгару жолдарыныц ец кеп таралган коздыргышы екенш, одан кейiн стафилококктардыц баска тYрлерi болатындыгын айтады [10].
Эйелдерде НЖИ алдын-алу туралы ею Кокран шолуы бар. Осы шолулардыц б1р1 жYктi эйелдерге катысты ею зерттеуд1 камтыды [11]. Кокран шолуында сипатталган мЖYктi емес эйелдерде несеп жолдарыныц инфекциясыныц кайталануын болдырмауга арналган антибиотиктер" нэтижелерi 6-12 ай iшiнде туракты антибиотикопрофилактика плацебога караганда алдын-алу кезшде НЖИ жиiлiгiн тeмендететiнiн кeрсетедi. Алайда, антибиотикопрофилактиканы кабылдаган эйелдерде жанама эсерлер кeбiрек болды [12]. Жацартылган "Несеп жолдарыныц инфекциясыныц алдын-алуга арналган мYкжидек" Кокраншолуында сипатталган нэтижелер, мYкжидек шырыны жогарыда айтылгандай тиiмдi емес екенш жэне 12 ай шшде симптоматикалык НЖИ мeлшерiн тeмендетпегенiн керсеткен. Сонымен катар, авторлар мYкжидек шырынын узак уакыт бойы кабылдаудыц дурыс емес деген корытындыга келген [11].
Осындай рандомдык бакылаулы зерттеу жэне ^лденец зерттеу, кeлемдi жYЙелi шолуларнэтижелерiн салыстыра отырып, жYктi эйелдер Yшiн НЖИ-сы жэне НЖИ-ныц антибиотиктерге тeзiмдiлiгi жаhандык мэселеге айналып бара жатканыныц бiр дэлелi екенiн пайымдауга болады. Бул зерттеулер корытындысы бойынша Enterobacteriaceae тукымдасыныц eкiлдерi, оныц iшiнде Escherichia Coli басымдылык кeрсеттi. Сонымен катар жYктiлiк кезецiне жэне ана мен бала eмiрiне зиянын тигiзетiн B тобыныц Streptococcus бактерияларыныц аз мeлшерде болса да кездесетшш ескерген жeн. Сондыктан, денi сау ана мен баланы калыптастыру максатында В тобындагы стрептококктардыц ролiн зерттеу жэне мацыздылыгын ескеру кажет.
ЖYктi эйелдердегi В тобындагы стрептококктар ^бшесе асимптоматикалык бактериурияныц, гестациялык пиелонефриттiц, урыкiшiлiк инфекциялардыц жэне хореонамниониттщ себебi болып табылады. Жатырдыц e^ келе жаткан инфекциясы ерте жYктiлiк пен мерзiмiнен бурын босану каупш арттырады. Босанганнан кейiнгi кезецде В тобындагы стрептококктар босанганнан кешнп эндометриттщ (8%), жаца туган нэрестелердiц пневмониясы мен сепсисiнiц (2%), сондай-ак закымдану ошагы жок бактериемияныц (31%) даму себебi болып табылады. ¥рыктыц инфекциясы интранатальды тYPде жYредi, сонымен катар коздыргыштыц кeбеюi жэне урыкiшiлiк инфекция кезшде антенатальды инфекция жYPуi мYмкiн. ¥рыктыц интранатальды инфекциялану каупi 80-90% жагдайда абсолютп жэне дэлелденген болады. В тобындагы стрептококктармен закымдану 1-ден 5% - га дейiн (барлыктiрi урыктыц туылуы Yшiн), дамып келе жаткан инфекциядан болатын eлiм 22-ден 80% - га дейiнгi аралыкты алады. В тобыныц Streptococcus бактерияларымен байланысты НЖИ Yлесiнен айырмашылыгы, жYктi емес жас популяцияларда 1-2% багаланады, жYктi эйелдердiц 7% - на дешн несепте B тобыныц Streptococcus-тыц мацызды титрi бар деп есептелген [13].
АКШ-тагы 2007-2009 жылдардагы мемлекетаралык багалау бойынша, B тобыныц Streptococcus туындаткан инвазиялык ауруларыныц жиiлiгi жYктi емес эйелдерге (0,04/1000 эйел-жасы) караганда жYктi эйелдерде (0,02/1000 эйел-жасы) [14] екi есе жогары болган. B тобыныц Streptococcus туындататын инфекциялардыц кэпшшп босану жэне босандыру кезiнде аныкталганымен, босанганнан кешнп кезецдеп
эйелдерге баска эсер ететш факторлар болмаса да [14,15] инвазивт B тобындагы Streptococcus-тыц жугу кауш жогары. А^Ш-тагы аналык инвазивтi B тобыныц Streptococcus KepceTK^Tepi эр тYрлi жэне 1000 босануга 0,1-ден бастап 1000 босануга 0,8-ге дeйiн жeтeдi [16]. БYкiл элемде жYктi эйелдерде жYЙeлi инвазив^В тобыныц Streptococcus ауруы 0,2% [13] eлiм дeцгeйiмeн 1000 жYктiлiккe шакканда 0,38 жагдаймен багаланады.
Raabe, Vanessa N. Shane, Andi L. авторлар ужымыныц зepттeуiндe В тобындагы стрептококктармен колорнизациялану Кариб тeцiзiндeгi жYктi эйелдер арасында ец жогары децгейде болган - 35%, ал Шыгыс Азиядагы жYктi эйелдер арасында - 11% керсеткен. А^Ш- тагы В тобындагы стрептококктар мeлшepi 10-нан 30%-га дешнп шамада болган. В тобыныц Streptococcus мeлшepi жYктiлiк кeзiндe Yзiк-Yзiк кeздecуi мYмкiн, дегенмен бipiншi триместрдевагинальды немесе тш iшeктe колонизациясы бар эйелдердщ 17-28% - ында eкiншi жэне Yшiншi триместрде немесе мepзiмiндe бактериялардыц туракты колонизациялануы байкалады. Макала авторларыныц пiкipiншe, 2019 жылы жYктiлiк кезшде В тобыныц стрептококктарыныц колонизациясы бар эйелдерде B тобыныц стрептококктарыныц колонизациясы жок эйелдерге караганда мepзiмiнeн бурын босану каупi 1,21 жагдайда eкeндiгi аныкталган, В тобыныц Streptococcus бактериуриясы бар эйелдерде (1,98) жогары кауш коэффициeнтi байкалган [17].
J.R. Verani et al. [18] ез ецбектершде «Клиникалык микробиология зертханаларында аткарылатын жYктeмeнiц жогары болуы эдетте нeceптeгi бактериялардыц жэне баска коздыргыштардыц <104 КТБ/мл концентрациясында eceтiнi туралы есеп бepмeйдi жэне несепсынамаларыныц жYктi эйелдерден алынганы туралы акпаратты да сирек бшедц нэтижeciндe кeйбip зертханалар репродукциялык жастагы барлык эйелдерден несеп дакылдарынан В тобыныц стрептококктарыныц кез-келген колонияларын iздeйдi» деген тужырымга келген. Бip тацкаларлыгы, В тобыныц Streptococcus титршщ (<104 КТБ /мл) зэрде тeмeн болуы ана немесе жаца туган нэресте Yшiн колайсыз нэтижелермен байланысты eкeнiн зерттейтш клиникалык мэлiмeттep eтe аз. Зepттeулepдiц бipi кэрсеткендей, несепте В тобыныц стрептококктары жок эйелдерге караганда В тобыныц Streptococcus титpi тeмeн бактерияуриясы бар эйелдердщ сэбилершде В тобыныц стептококктарымен ауру каупi жогары болган [19]. Бул тужырымды растау немесе жокка шыгару Yшiн баска зерттеулер жYpгiзiлмeгeн, алайда бул зерттеу бipжакты болуы мYмкiн деген пiкipлep айтылган, ceбeбi эйeлдepдiц тек бip бeлiгiнeн алынган несеп кана бактериологиялык себу зерттеушен eткeн [18]. Неонатальды В тобыныц стрептококктары Yшiн зэpдeгi тeмeн децгейдеп В тобыныц Streptococcus каупiн багалау жэне скрининг пен алдын-алу шараларыныц ец жаксы багытын аныктау Yшiн косымша зерттеулер кажет eкeндiгi айкын. ^sipri уакытта жYктiлiктiц кез - келген кезещнде В тобыныц стрептококктарымен бактериуриясы бар эйелдерге босану кезшде профилактикалык антибиотиктepдi тагайындау усынылады [20].
^орытындылай келе, несеп жолдарыныц инфекцияларын скринингтен eткiзу жэне емдеу 6y^ элем Yшiн де, сондай-ак бipнeшe дамыган елдерде босану нэтижeлepiн жаксартып, аналар мен жаца туган нэрестелердщ денсаулыгын жаксартуга мYмкiндiк бepepi даусыз. Бiз скринингпен оны eцдeу кезшде пайда болатын кeдepгiлepдi жецу Yшiн кажeттi кадамдарды жасауымыз кажет. Мунда жиналган акпарат несеп жолдарыныц инфекцияларыныц аналар мен жаца туылган нэрестелер денсаулыгы Yшiн жаhандык мацызы туралы акпараттарды арттырады. Несеп cкpинингiн eткiзу жэне несеп жолдарыинфекцияларын емдеу барлык жYктi эйелдерге оцтайлы ыкпал етш эз уакытында аскынулардыц алдын алуга мYмкiндiк бepeтiнiнe ceнeйiк.
Пайдаланылган эдебиеттер mliiMi
1. Hooton T.M. Clinical practice of pathways // N Engl J Med. - 2012. - Vol. 366. - P. 1028-1037.
2. Диагностическая точность анализа мочи на инфекцию мочевыводящих путей у детей младше Змесяцев./Шредер А.Р., Чанг П.В., Шен М.В. и др.//Педиатрия. - 2015. - Vol. 135. - P. 965-971. Diagnosticheskaja tochnost' analiza mochi na infekciju mochevyvodjashhih putej u detej mladshe 3 mesjacev./ Shreder A.R., Chang P.V., Shen M.V. i dr.// Pediatrija. - 2015. - Vol. 135. - P. 965-971.
3. Clyne M. Pediatrics: a test strip suitable for testing for febrile urinary tract infection. // Nat Rev Urol. -2014. - Vol. 11. - P. 304.
4. Demilie T., Beyene G, Melaku S, Tsegaye W. Diagnostic accuracy of a rapid urine test for predicting urinary tract infection in pregnant women at Felege Hiwot Specialized Hospital, Bahir Dar, Northwest Ethiopia. // BMC Res Notes. - 2014. - Vol. 7. - P. 481.
5. Ветчинникова О.Н., Никольская И.Г., Быякова Н.В. Инфекции мочевыводящих путей при беременности. -Москва, 2014.
Vetchinnikova O.N., Nikol'skaja I. G., Byjakova N. V. Infekcii mochevyvodjashhih putejpri beremennosti. -Moskva, 2014.
6. Johnson A.P., Warner M. Speller, DC. In vitro activity of quinupristin /dalfopristin (synercide) against isolates of Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus and enterococcus spp. // J Antimicrob Chemother. -1997. - Vol. 40. - P. 604-605.
7. Gathermann S., John J., Murre R. Staphylococcus saprophyticus urease: characteristics and contribution to uropathogenicity in unhindered urinary tract infection in rats. //Immune Infection. - 1989. - Vol. 57. - P. 110-116.
8. Современное состояние антибиотикорезистентности возбудителей внебольничных инфекций мочевых путей в России: результаты исследования «ДАРМИС» (2010-2011)./ Палагин И.С., Сухорукова М.В., Дехнич А.В. и др.// Клиническая Микробиология и Антимикробная Химиотерапия, 2012. Sovremennoe sostojanie antibiotikorezistentnosti vozbuditelej vnebol'nichnyh infekcij mochevyh putej v Rossii: rezul'taty issledovanija «DARMIS» (2010-2011)./ Palagin I.S., Suhorukova M.V., Dehnich A.V. i dr.// Klinicheskaja Mikrobiologija i Antimikrobnaja Himioterapija, 2012.
9. Belete, Melaku Ashagrie Saravanan, Muthupandian. A Systematic Review on Drug Resistant Urinary Tract Infection Among Pregnant Women in Developing Countries in Africa and Asia; 2005-2016.// Infection and Drug Resistance, 2020.
10. Lavrinenko A. V. 1, Kuderinov S. K.2, Azizov I. S.3, Belyaev I. A.4, Serbo Ye. S.5, Deriglazova P. M. Asymptomatic bacteriuria in pregnant women in Karaganda (Kazakhstan) Karaganda State Medical University,
2014.
11. Antibiotics for preventing recurrent urinary tract infection in non-pregnant women./. Albert X., Huertas I., Pereiro I.I. et al., Cochrane Database of Systematic Reviews. - 2008, Issue 4. [DOI: 10.1002 / 14651858. CD001209.pub2].
12. Jepson R.G., Williams G., Craig J. Cranberries for preventing urinary tract infections. // Cochrane Databaseof Systematic Reviews. - 2012, Issue 10. [DOI: 10.1002 / 14651858.CD001321.pub5].
13. Эседова А.Э., Гарунов Э.Г., Идрисова М.А. и др. Частота встречасемости стрептококка группы Б беременных.//ФГБОУ ВО «Дагестанский государственный медицинский университет» МЗ РФ, г. Махачкала, 2015.
Jesedova A.Je., Garunov Je.G., Idrisova M.A. i dr. Chastota vstrechasemosti streptokokka gruppy B beremennyh.//FGBOU VO «Dagestanskij gosudarstvennyj medicinskij universitet» MZ RF, g. Mahachkala,
2015.
14. Никель Дж. К., Дауни Дж. А., Костертон Дж. У. Ультраструктурное исследование микробиологической колонизации мочевых катетеров.// Урология. - 1989. - Т. 34.- С. 284-291.
Nikel'Dzh. K., Dauni Dzh. A., Kosterton Dzh. U. Ul'trastrukturnoe issledovanie mikrobiologicheskoj kolonizacii mochevyh kateterov.// Urologija. - 1989. - T. 34.-S. 284-291.
15. Macleod S.M., Stickler D.J. Species interaction in crystalline biofilms of a mixed community on urinary catheters // J Med Microbiol. - 2007.- T. 56.-S. 1549-1557.
16. Culture-independent microbiological analysis of urinary catheter biofilms. / Frank DN, Wilson SS, Saint- Amand AL, Pace NR //PLoS One. - 2009. - No. 4. - 7811.
17. Raabe, Vanessa N. Shane, Andi L. Group B Streptococcus (Streptococcus agalactiae) //Microbiology Spectrum, 2019.
18. Verani J.R., McGee L., Schrag S.J. Division of Bacterial Diseases, National Center for Immunization and Respiratory Diseases, Centers for Disease Control and Prevention (CDC) Prevention of Group B Perinatal Streptococcal Disease - CDC Revised Guidelines, 2010. MMWR Recomm Rep. 2010; 59 (RR-10): 1-36.
19. Weng C.K.K., Sheng X., Byington C. Pregnancy Outcomes in Women with Group B Streptococcal Bacteriuria.Annual Meeting of Pediatric Academic Societies; Vancouver, Canada, 2010.
20. Kline, Kimberly A. Lewis, Amanda L .. Gram-Positive Uropathogens, Polymicrobial Urinary Tract Infection,and the Emerging Microbiota of the Urinary Tract Microbiology Spectrum, 2016.