Научная статья на тему 'ЎЗБЕКИСТОНДА 5X5 ФУТБОЛ СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ ОРҚАЛИ КЎРИШ ҚОБИЛИЯТИДА НУҚСОНИ БОР ШАХСЛАР ҲАРАКАТ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ЎЗБЕКИСТОНДА 5X5 ФУТБОЛ СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ ОРҚАЛИ КЎРИШ ҚОБИЛИЯТИДА НУҚСОНИ БОР ШАХСЛАР ҲАРАКАТ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
109
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Область наук
Ключевые слова
5х5 футбол / паралимпия / заиф кўрувчи / адаптив / нозология / спорт таснифлар / ривожлантириш / оммалаштириш / жисмоний имконияти чекланган.

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Шерали Хошимович Ғофуров, Баҳодир Хошимович Ғофуров

Мақолада, Ўзбекистонда 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш орқали, махсус машғулот восита ва усуллари ёрдамида кўриш қобилиятида нуқсони бор шахсларни ҳаракат фаоллигини ривожлантиришга эътибор қаратилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЎЗБЕКИСТОНДА 5X5 ФУТБОЛ СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ ОРҚАЛИ КЎРИШ ҚОБИЛИЯТИДА НУҚСОНИ БОР ШАХСЛАР ҲАРАКАТ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

УЗБЕКИСТОНДА 5X5 ФУТБОЛ СПОРТ ТУРИНИ ОММАЛАШТИРИШ ОРКАЛИ КУРИШ ЦОБИЛИЯТИДА НУЦСОНИ БОР ШАХСЛАР ХДРАКАТ

ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Шерали Хошимович Гофуров, Баходир Хошимович Гофуров

Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети

АННОТАЦИЯ

Маколада, Узбекистонда 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш оркали, махсус машгулот восита ва усуллари ёрдамида куриш кобилиятида нуксони бор шахсларни харакат фаоллигини ривожлантиришга эътибор каратилган.

Калит сузлар: 5х5 футбол, паралимпия, заиф курувчи, адаптив, нозология, спорт таснифлар, ривожлантириш, оммалаштириш, жисмоний имконияти чекланган.

Долзарблиги. Узбекистон Республикасида жисмоний тарбия ва спорт сохасини янада ривожлантиришга алохида эътибор каратилмокда. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 18-майдаги "Паралимпия харакатини ривожлантиришга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги П^-5114-сон карори, Узбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 5-ноябрдаги "Спорт таьлими тизимини тубдан такомиллаштириш оркали олимпия ва паралимпия спорт турлари буйича спортчилар захирасини шакллантириш сифатини янада ошириш чора-тадбирлари тугрисида"ги, 2021-йил 5-ноябрдаги "2024-йил Париж шахрида (Франсия) булиб утадиган XXXIII ёзги Олимпия ва XVII Паралимпия уйинларига спортчиларимизни комплекс тайёрлаш тугрисида"ги П^- 5281-сонли карорларида амалга оширилиши лозим булган ишларнинг белгиланиши соха мутахассислари олдига улкан вазифаларни куяди. Узбекистонда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги (заиф курувчи ва кузи ожиз) булган шахсларни пара спорт турлари (5х5 футбол) билан шугулланишлари учун зарур шарт-шароитлар яратиш, уларнинг халкаро спорт майдонларида муносиб иштирок этишини таъминлаш ва давлат томонидан куллаб-кувватлаш хамда илмий тадкикотлар ишларини олиб бориш бугунги кунда долзарб масалалардан бири хисобланади.

Тадкикот максади: Узбекистонда 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш оркали куриш кобилиятида нуксони бор шахслар харакат фаоллигини ривожлантириш тизимини ишлаб чикишдан иборат.

Тадкикот вазифалари: Узбекистонда куриш кобилятида нуксони бор инсонларни аниклаш;

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

-заиф курувчи ва кузи ожиз инсонларни 5х5 футбол спорт турига саралаш;

-заиф курувчи ва кузи ожиз инсонларни харакат фаолиятини оширувчи воситалар саралаш;

-5х5 футбол спорт тури машгулотларини ташкил килиш ва утказиш.

Тадкикот натижалари ва унинг мухокамаси. Республикада охирги йилларда жисмоний тарбия ва спортни оммалаштириш, ахоли уртасида соглом турмуш тарзини таргиб килиш, имкониятлари чекланган шахсларнинг жисмоний реабилитацияси учун зарур шарт-шароитлар яратиш хамда мамлакатнинг халкаро спорт майдонларида муносиб иштирок этишини таъминлаш борасида изчил чора-тадбирлар амалга оширилмокда. Айнан куриш кобилиятида нуксони бор шахсларни 5х5 футбол спорт турига саралаш хдмда машгулот жараёнида харакат фаоллигини тугри ривожлантириш тизимини ташкил килиш ёки бошка масалалар юзасидан кенг куламли илмий ишлар долзарб хисобланмокда. Кенг камровли илмий-услубий ишларни урганишимиз натижасида куриш кобилиятида нуксони бор шахсларни 5х5 футбол спорт тури машгулот жараёнида махсус восита ва усулларни куллаш механизмлари тугрисида деярли маълумотлар мавжуд эмас. Таъкидлаш жоизки, куриш кобилиятида нуксони бор шахсларни 5х5 футбол спорт машгулот жараёнларига айнан тугри келадиган машгулот воситалари ва юкламалари хамда спорт турларига саралаш буйича илмий асосланган тавсияларнинг йуклиги ишнинг танланган йуналиши долзарблигини белгилаб беради.

5х5 футбол уртасидаги биринчи жахон чемпионати 1986 йилда Испанияда утказилган. Кузи ожизлар учун футбол 2004 йил Паралимпия уйинлари дастурига киритилган. Халкаро Кузи ожизлар федерацияси (IBSA) нинг футбол буйича коидаларига биноан ушбу спорт турини бошкаради. 5х5 футбол буйича биринчи миллий чемпионати 1986 йилда Испанияда старт олган. Ушандан бери бу спорт бутун дунёда жадал ривожланиб бормокда, Майдоннинг улчами 40 дан 20 метргача. Майдон атрофи баландлиги 1 м булган девор билан уралган булади. Дарвозанинг улчамлари кенглиги 3 метр ва баландлиги 2 метрдир. 5х5 футбол тупи "оддий туп" дан огиррокдир. Уйинчиларга зарар бермаслик учун, уйинчилар тукнашган пайтида жарохат олмаслилари учун юмшок булиши билан бирга бошка туплардан фарки унинг ичида овоз чикарадиган метал (шилдирок) булади шу оркали уйинчилар тупнинг харакатини назорат килади, шунинг учун туп доимо эшитилади, шунда уйинчилар тупнинг харакатланишини эшитишлари ва шунингдек, курсатма берувчининг овозига жавоб беришлари мумкин. Майдон уйинчиларининг сони 5 тани ташкил килади, Дарвозабон жамоадошларининг хужумларини бошкаради, каердан утиш кераклигини буюради. Уйин 25 дакикалик иккита булимдан иборат.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

5х5 футбол спорт тури Узбекистонда ривожланиши учун 4 боскичли тизим тавсия килинган, улар куйидагилар:

1-боскич Х,ар битта вилоятга бориб 5х5 футбол спорт турининг уйин коидалари харакатланиш имкониятлари буйича оммавийлигини таъминлаш хакида тушунча ва изох бериш. Х,ар бир вилоятда туман ва кишлоклардан кузи ожизлар жамияти билан хамкорликда эркаклар ва аёллар жамоаларини шакиллантириш. (вилоятга) 2 ойлик муддат бериш.

2-боскич Узбекистон республика чемпионатини ташкил килиш ва терма жамоага спортчиларни танлаш, энг зур уйинчиларни саралаш ва йуналтириш чора-тадбирларини ишлаб чикиш.

3-боскич Чет элда 5х5 футбол буйича утказилинадиган машгулот ва мусобакаларда иштирок этиш буладиган очик чемпионатда катнашиш. Бундан асосий максад тажриба олиш.

4-боскич Республика 4 та худудда 1) Фаргона, Андижон, Наманган вилоятлари. 2) Сирдарё, Жиззах, Самарканд вилоятлари. 3) Бухоро, Сурхандарё, Кашкадарё вилоятлари. 4) Навоий ва Хоразм вилояти хамда Коракалпокистон Республикаси ва хар ой навбати билан худудларни куздан кечириш максадида шу худуд уртасида мусобакалар ташкил килиш. (бундан максад худудларда 5х5 футбол спорт турини ривожлантириш хамда тез оммалаштириш.)

Бундан буён ушбу сохада хамда куриш кобилятида нуксони бор шахсларни пара спорт (5х5 футбол) турларига кабул килиш вилоятлар кесимида муаммоларни урганиш, ушбу холатдаги муносабатларни тартибга солиш зарурияти тобора ортиб боради. Чунки, кузи ожиз ва заиф курувчи инсонларни буш вактини утказишда пара спорт туридан фойдаланиш хамда спорт мусобакаларига булган кизикишнинг ортиб бориши, харакат фаолиятини яхшиланиши, ушбу спорт тури билан шугулланишга булган талабнинг ортиб боришини кучайтирмокда. Кузи ожиз ва заиф курувчи инсонларнинг пара спорт машгулотлари жараёнида турли спорт жихозларидан фойдаланиш, 5х5 футбол жамоаларини шакллантириш, мусобакаларни ташкил килиш, уз жисмоний холатини ривожлантиришда махсус машкларни саралаш, улардан фойдаланишга одатланиши кузатилмокда. Шунингдек, куриш кобилятида нуксони бор шахсларни харакат фаолиятини ривожлантириш мазкур сохада 5х5 футбол спорт турига булган талабнинг ортиб боришига хизмат килмокда. Мазкур холатда 5х5 футбол спорт тури билан шугулланиш оркали кузи ожиз ва заиф курувчиларнинг харакат фаолиятини ошириш тизимини жорий килиш уз самарасини беради. Куриш кобилятида нуксони бор шахсларни 5х5 футбол спорт турига саралаш тизими адаптив жисмоний тарбия ва спортнинг назарий ва амалий асослари, воситалар, усуллар, тузилиш, машгулотларни ташкил этиш ва утказиш, кузи ожиз

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

ва заиф курувчиларнинг жинси, ёши ва жисмоний тайёргарлигини хисобга олган холда машгулотларни режалаштириш ва утказиш, укув машгулотларини юкламани адаптив жисмоний тарбия ва спорт сохасида илмий-тадкикот ишларини бажаришни уз ичига олади. Кузи ожиз ва заиф курувчи шахслар 5х5 футбол спорт тури билан шугулланиш оркали харакат фаолиятини ошириш тизимини адаптив жисмоний тарбия ва пара спорт сохасига татбик этилиши сохадаги фан ва таълим муносабатларини бирлаштириб, олимлар, тренерларни бир максад йулида харакат килишга булган ишончли муносабатларни шакллантиради. Шунингдек, турли сохадаги мутахассисларни узаро бир-бирини тушунишга, махсус машклар мажмуини ишлаб чикишга олиб келади хамда адаптив жисмоний тарбия ва пара спорт йуналишидаги муаммоларни урганишда турли соха олимларини бирлаштириб, хамкорликда ишлаш натижасида сохани ривожлантиришга каратилган ихтиролар, ишланмалар, замонавий методларнинг шаклланиш ва ривожланиш жараёнларини тезлаштиради. Узбекистонда 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш оркали куриш кобилиятида нуксони булган шахсларни харакат фаолиятини ошириш тизимини ишлаб чикиш доирасида ижтимоий ахолини спортга жалб килиш, ногиронлиги булган шахсларни айникса куриш кобилиятида нуксони булган шахслар уртасида оммавий спорт турларини ривожлантириш чора-тадбирларини ишлаб чикиш ва бу механизм пара спорт турларини Узбекистонда оммалаштиришга колаверса кейинги авлодга етказиб бериш механизмининг ривожланишига олиб келади. Сохада яратилаётган билимлар, шарт-шароитлар асосида методологик илмий назарияларни, замонавий услубларни ишлаб чикиб, самарадорлигини белгилаб беради. Узбекистонда 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш оркали куриш кобилиятида нуксони булган шахсларни харакат фаолиятини ошириш тизимининг ташкил килиниши халкнинг уз саломатлигини тиклашда, 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш, куриш кобилиятида нуксони булган шахсларни харакат фаолиятини ошириш хамда жисмоний тарбия ва спортдан фойдаланиш буйича кизикишини оширишга каратилган, илмий асосланган тавсияларни ишлаб чикишда хамда халкнинг жисмоний тарбия ва спорт оркали саломатлигини тиклаш буйича билим, куникма ва малакаларини ошишига хизмат килади. 5х5 футбол спорт турини оммалаштириш оркали куриш кобилятида нуксони бор шахсларни харакат фаолиятини ошириш тизими ташкил килингандан сунг, мазкур тизим ёрдамида, ахолини оммавий согломлаштириш, харакат фаолиятини ошириш, Республикамизнинг барча худудларида 5х5 футбол (эркак ва аёллар) жамоаларини самарали ташкил килиш тизими яратилади. Кузи ожиз ва заиф курувчи шахслар уртасида согломлаштириш ишларини ташкил килиш буйича методология ишлаб чикилади хамда ушбу спорт тури буйича мусобакалар

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

режалаштирилади ва утказилади. Шунингдек, ушбу тизимни таклиф килиш оркали согломлаштириш ва кузи ожизларни харакат фаолиятини ошириш буйича илмий-услубий таклиф ва тавсияларни бериш имконияти яратилади. Мазкур тизим ёрдамида кузи ожиз ва заиф курувчиларни жисмоний тайёргарлигини комплекс назорат килиш ва бахолаш хамда аникланган камчиликларни бартараф этиш буйича илмий асосланган хулосаларни бериш имконияти яратилади.

Узбекистон Республикасининг барча вилоятлардаги олимпия ва паралимпия захиралари коллежи хамда спорт мактабларида 5х5 футбол спорт турини ривожлантириш максадида юкоридаги IV боскичли тизим тавсия этилган. Бу тизимни боскичма- боскич амалга ошириш хамда 5х5 футбол спорт турига саралаш натижасида кузи ожиз ва заиф курувчи инсонлар хдракат фаолиятини фаоллаштириш ва 5х5 футбол спорт машгулотларини режалаштириш уни утказиш кузда тутилган. Ушбу спорт турини оммалаштириш максадида вилоятлараро 5х5 футбол спорт жамоаларини тузиш ва мусобакалар утказиш максадида биз томонимиздан бир канча илмий ва амалий ишлар амалга оширилиб келинмокда.

Хулоса килиб айтганда, Узбекистонда паралимпия спорт турларини ривожлантириш ва ахоли саломатлигини мустахкамлаш уларни оммавий спорт турларига жалб этиш максадида турт боскичли тизим тавсия килинган. Ижтимоий катламда кузи ожиз ва заиф курувчи ногиронлиги булган шахсларга муайян спорт турларини шакллантиришда айнан 5х5 футбол спорт тури уларни харакат фаоллигини ошириш ва жсмоний сифатларини ривожлантириш хамда фазовий идрок сезги анализаторлари, мускуллар харакатида усиш кузатилиши назарда тутилган.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Саломов Р. С., Миржамолов М. Х. Жисмоний имконияти чекланган укувчиларнинг спорт машгулотларига мослашиши. Укув услубий кулланма. -2014.

2. М. Х. Миржамолов, Р. Ф. Одилов, Н. Ю. Валиева, Д. Б. Бахтиёров МЕТОДИКА РАЗВИТИЯ КООРДИНАЦИИ ДВИЖЕНИЙ У СТУДЕНТОВ С НАРУШЕНИЯМИ ЗРЕНИЯ // Scientific progress. 2022. №1. URL:

3. Lola Tilapovna Davlatova JISMONIY TARBIYA VA SPORTDA SOG'LOMLASHTIRISH TEXNOLOGIYALARINING DOLZARBLIGI VA AHAMIYATI // Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/jismoniy-tarbiya-va-sportda-sog-lomlashtirish-texnologiyalarining-dolzarbligi-va-ahamiyati (дата обращения: 14.06.2022).

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=222ff7

4. ТАЯНЧ-ХАРАКАТ АППАРАТИ ШИКАСТЛАНГАН Ю^ОРИ МАЛАКАЛИ УЛОКТИРУВЧИЛАРНИ ЮКЛАМАЛАРИНИ ТА^СИМЛАШ ВА МАШГУЛОТ РЕЖАЛАРИНИ ИШЛАБ ЧЩИШ Собирова Л.Б., Абдиев Ш.А. Фан-Спортга. 2021. № 8. С. 35-38.

5. РИО-ДЕ ЖАНЕЙРО ШАХРИДА БУЛИБ УТГАН XV ВА ТОКИОДА БУЛИБ УТГАН XVI ПАРАЛИМПИЯ УЙИНЛАРИ ТАДЛИЛИ Миржамолов М.Х. Фан-Спортга. 2021. № 6. С. 11-13.

6. М. Х. Миржамолов ТАЯНЧ - ХАРАКАТ АЪЗОЛАРИ ШИКАСТЛАНГАН УКУВЧИЛАРДА МУСКУЛ ФАОЛИЯТИНИНГ БУЗИЛИШ ТАРТИБИ УЧУН ФУНКЦИОНАЛ ТИЗИМ ДИНАМИКАСИ // Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/tayanch-arakat-azolari-shikastlangan-uvchilarda-muskul-faoliyatining-buzilish-tartibi-uchun-funktsional-tizim-dinamikasi (дата обращения: 14.06.2022).

7. Sherali Hoshimovich G'Ofurov QISQA MASOFAGA YUGURUVCHI SPORTCHILARNI MASHG'ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI // Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/qisqa-masofaga-yuguruvchi-sportchilarni-mashg-ulotlarini-rivojlantirishning-usullari (дата обращения: 14.06.2022).

8. БОЛАЛАР ВА УСМИРЛАР СПОРТ МАКТАБЛАРИДА БОШЛАНРИЧ ТАЙЁРЛОВ ГУРУДИДА ШУГУЛЛАНУВЧИ ЕНГИЛ АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШГУЛОТЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Гофуров Ш.Х. Фан-Спортга. 2020. № 5. С. 38-40.

9. ОБОСНОВАНИЕ ЭФФЕКТИВНЫХ СРЕДСТВ ЮНЫХ ДЗЮДОИСТОВ НА ЭТАПЕ НАЧАЛЬНОЙ СПОРТИВНОЙ СПЕЦИАЛИЗАЦИИ Дадабаев О.Ж., Собирова Л.Б. В сборнике: Актуальные проблемы совершенствования системы непрерывного физкультурного образования. Сборник материалов V Международной научно-практической конференции. Грозный, 2021. С. 71-78.

10. Lola Tilopovna Davlatova ADAPTIV SPORT O'YINLARINI (VOLEYBOL) O'QITISH METODIKASIDA HARAKAT USLUBLARI VA QOIDALARI // Scientific progress. 2022. №2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n7adaptiv-sport-o-yinlarini-voleybol-o-qitish-metodikasida-harakat-uslublari-va-qoidalari (дата обращения: 14.06.2022).

11. Sherali Hoshimovich G'Ofurov, Dilshod Baxtiyor O'G'Li Baxtiyorov, Umid Abdugaforovich Saidov MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI YENGIL ATLETIKA MASHQLARI ORQALI MASHG'ULOTLARINI TASHKIL ETISH // Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktabgacha-

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish (дата обращения: 14.06.2022).

12. Миржамолов М. Х., Юнусов С. А., Светличная Н. К. Паралимпия тарихи ва уйин коидалари. Укув-услубий кулланма. Тошкент //Т.: Илмий техника ахборот-пресс. - 2019. - С. 13-14.

13. РИО-ДЕ ЖАНЕЙРО ШАХРИДА БУЛИБ УТГАН XV ВА ТОКИОДА БУЛИБ УТГАН XVI ПАРАЛИМПИЯ УЙИНЛАРИ ТАХДИЛИ Миржамолов М.Х. Фан-Спортга. 2021. № 6. С. 11-13.

14. Лайло Бахромовна Собирова, Шохсанам Бахромовна Собирова АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ПРИ ПОДГОТОВКЕ СПЕЦИАЛИСТОВ ПО СИНХРОННОМУ ПЛАВАНИЮ // Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/aktualnye-problemy-pri-podgotovke-spetsialistov-po-sinhronnomu-plavaniyu (дата обращения: 14.06.2022).

15. ОБОСНОВАНИЕ ЭФФЕКТИВНЫХ СРЕДСТВ ЮНЫХ ДЗЮДОИСТОВ НА ЭТАПЕ НАЧАЛЬНОЙ СПОРТИВНОЙ СПЕЦИАЛИЗАЦИИ Дадабаев О.Ж., Собирова Л.Б. В сборнике: Актуальные проблемы совершенствования системы непрерывного физкультурного образования. Сборник материалов V Международной научно-практической конференции. Грозный, 2021. С. 71-78.

16. 7-10 ЁШЛИ УКУВЧИЛАР ^АДДИ-^ОМАТ БУЗИЛИШИНИ ОЛДИНИ ОЛИШДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ Собирова Л.Б. Фан-Спортга. 2020. № 3. С. 54-56.

17. ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ СПЕЦИАЛЬНЫХ УПРАЖНЕНИЙ ДЛЯ ПРЕДУПРЕЖДЕНИЯ СКОЛИОЗА УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ Собирова Л.Б. В сборнике: Актуальные проблемы физической культуры и спорта. Материалы VIII международной научно-практической конференции. Под ред. Г. Л. Драндрова, А. И. Пьянзина. 2019. С. 76-80.

18. ХАРАКТЕРИСТИКА ОБЪЕКТА ПЕДАГОГИЧЕСКИХ ВОЗДЕЙСТВИЙ В АДАПТИВНОЙ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЕ Собирова Л.Б. В сборнике: Актуальные проблемы физической культуры и спорта. Материалы VII международной научно-практической конференции. Под ред. Г. Л. Драндрова, А. И. Пьянзина. 2017. С. 66-68.

19. Davlatova L. T. INKLYUZIV TA'LIM TIZIMIDA TA'LIM PEDAGOGIKASINING AHAMIYATI VA TA'LIM MUHITINI SHAKLLANTIRISHDA INTERAKTIV TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6.

20. . T. Davlatova INKLYUZIV TA'LIM TIZIMIDA TA'LIM PEDAGOGIKASINING AHAMIYATI VA TA'LIM MUHITINI SHAKLLANTIRISHDA INTERAKTIV TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

SAMARADORLIGI // Scientific progress. 2021. №6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/inklyuziv-ta-lim-tizimida-ta-lim-pedagogikasining-ahamiyati-va-talim-muhitini-shakllantirishda-interaktiv-texnologiyalardan (дата

обращения: 14.06.2022).

21. Tilapovna L. D. HEALTH IN THE PHYSICAL EDUCATION SYSTEM THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE CONCEPT OF TECHNOLOGY //Конференции. - 2020.

22. РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ВОЗМОЖНОСТЕЙ ОРГАНИЗМА УЧЕНИКИ С ОГРАНИЧЕННЫМИ ФИЗИЧЕСКИМИ ВОЗМОЖНОСТЯМИ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ИНДЕКСА РОБИНСОНА Миржамолов М.Х., Бедиева Ч. В сборнике: Актуальные проблемы физической культуры и спорта. Материалы IX Международной научно-практической конференции. 2019. С. 38-41.

23. Атамухамедова Н. М., Тухтабоев Н. Т., Миржамолов М. Х. РЕЗУЛЬТАТЫ ОЦЕНКИ ФУНКЦИОНАЛЬНЫХ ВОЗМОЖНОСТЕЙ УЧАЩИХСЯ С ОГРАНИЧЕННЫМИ ФИЗИЧЕСКИМИ ВОЗМОЖНОСТЯМИ RESULTS OF EVALUATING FUNCTIONAL CAPABILITIES OF STUDENTS WITH DISABLED PHYSICAL POSSIBILITIES //ББК 75.1 А-437. - 2019. - С. 33.

24. Sherali Hoshimovich G'Ofurov QISQA MASOFAGA YUGURUVCHI SPORTCHILARNI MASHG'ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI // Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/qisqa-masofaga-yuguruvchi-sportchilarni-mashg-ulotlarini-rivojlantirishning-usullari (дата обращения: 14.06.2022).

25. Шерзод Абдурахмонович Абдиев ТАЯНЧ-ХАРАКАТ АППАРАТИДА НУКСОНИ БУЛГАН ЮКОРИ МАЛАКАЛИ УЛОКТИРУВЧИЛАРНИ МАШЕУЛОТ ЮКЛАМАЛАРИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ // Scientific progress. 2022. №4. URL: httpsV/cyberleninka.ru/article/ntayanch-arakat-apparatida-nu-soni-b-lgan-yu-ori-malakali-ulo-tiruvchilarni-mash-ulot-yuklamalarini-optimallashtirish (дата обращения: 14.06.2022).

26. Sherali Hoshimovich G'Ofurov MALAKALI SPRINTERCHILARNING SPORT MASHG'ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI // Academic research in educational sciences. 2021. №4. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/malakali-sprinterchilarning-sport-mashg-ulotlarini-rivojlantirishning-usullari (дата обращения: 14.06.2022).

27. BOLALAR V. A. O'smirlar SPOR MAKTABLARIDA SPORCHILAR TAYYORLANISHINI TAKILISH BOSHLANGAN MASHG'ULOT GURUHI GofurovSh //X. Fan-Sportga. - 2020. - №. 5. - С. 38-40.

28. Н.К Светличная Повышение эффективности применения средств адаптивной физической культуры и спорта у детей и подростков с ограниченными

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 I ISSUE 6 I 2022 _ISSN: 2181-1601

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22257

возможностями здоровья.В сборнике: Олимпийский спорт и спорт для всех. Сборник научных трудов, представленных на XXIV Международный научный конгресс. Казань, 2020. С. 361-364.

29. С.А. Юнусов Физическое воспитание школьников в инклюзивном образовании" SCIENTIFIC PROGRESS //Scientific Journal ISSN. - 2021. - С. 21811601.

30. СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ПОДГОТОВКИ СПОРТСМЕНОВ В ДЕТСКИХ И ПОДРОСТКОВЫХ СПОРТИВНЫХ ШКОЛАХ ГРУППА НАЧАЛЬНОЙ ПОДГОТОВКИ

Гафуров Ш.Х. Фан-Cportga . 2020. № 5 . С. 38-40.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.