Научная статья на тему 'Ўзбек миллий урф-одатлари инвестицион ва инновацион трансформациялашга муҳтожми?'

Ўзбек миллий урф-одатлари инвестицион ва инновацион трансформациялашга муҳтожми? Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
2034
93
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ўзбек миллий урф­одатлари / урф­одатларнинг ўзгаришига таъсир этувчи омил­ лар / турмуш фаровонлиги / турмуш фаровонлиги кўрсаткичлари / инвестициялар / инновациялар. / uzbek national customs / the factors what influence to changing of national customs / public welfare / welfare indicators / investments / innovations.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Азимов Бобир Фаттоҳевич

Мақолада Ўзбекистон фуқаролари турмуш фаровонлигининг юқори суръатлар билан ошиши натижасида миллий урф­одатларни нотўғри талқин қилиш ҳолатлари келиб чиққанлиги ва энди­ ликда урф­одатларни инвестицион ва инновацион трасформациялаш зарурияти тўғрисидаги фикр­ лар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DO UZBEK NATIONAL TRADITIONS AND CUSTOMS NEED FOR INVESTMENT- INNOVATIVE TRANSFORMATIONS?

There is discussed in the article the views originated from the wrong interpretation of customs in the process of rapidly improvement of Uzbek citizen welfare, and opinions in appearing necessities for investment and innovative transformation of national customs in modern conditions.

Текст научной работы на тему «Ўзбек миллий урф-одатлари инвестицион ва инновацион трансформациялашга муҳтожми?»

Азимов Бобир Фатто^евич,

Бухоро мух,андислик-технология институти «Менежмент» кафедраси доценти

УЗБЕК МИЛЛИЙ УРФ-ОДАТЛАРИ ИНВЕСТИЦИОН ВА ИННОВАЦИОН ТРАНСФОРМАЦИЯЛАШГА МУ^ТОЖМИ?

УДК: 378.14

АЗИМОВ Б.Ф. УЗБЕК МИЛЛИЙ УРФ-ОДАТЛАРИ ИНВЕСТИЦИОН ВА ИННОВАЦИОН ТРАНСФОРМАЦИЯЛАШГА МУЦТОЖМИ?

Мак,олада Узбекистон фукаролари турмуш фаровонлигининг юк,ори суръатлар билан ошиши натижасида миллий урф-одатларни нот^ри талк,ин к,илиш х,олатлари келиб чик,к,анлиги ва энди-ликда урф-одатларни инвестицион ва инновацион трасформациялаш зарурияти тyFрисидаги фикр-лар келтирилган.

Таянч иборалар: узбек миллий урф-одатлари, урф-одатларнинг узгаришига таъсир этувчи омил-лар, турмуш фаровонлиги, турмуш фаровонлиги курсаткичлари, инвестициялар, инновациялар.

АЗИМОВ Б.Ф. НУЖДАЮТСЯ ЛИ УЗБЕКСКИЕ НАЦИОНАЛЬНЫЕ ТРАДИЦИИ И ОБЫЧАИ В ИНВЕСТИЦИОННО-ИННОВАЦИОННОЙ ТРАНСФОРМАЦИИ?

В статье приведены мнения о появивщихся искаженных интерпретациях национальных обычаев в результате высоких темпов роста благосостояния граждан Узбекистана, и мнения о необходимости инвестиционной и инновационной трансформации национальных обычаев в современных условиях.

Ключевые слова: национальные узбекские обычаи, факторы, влияющие на изменения национальных обычаев, благосостояние граждан, показатели благосостояния граждан, инвестиции, инновации.

AZIMOV B.F. DO UZBEK NATIONAL TRADITIONS AND CUSTOMS NEED FOR INVESTMENTINNOVATIVE TRANSFORMATIONS?

There is discussed in the article the views originated from the wrong interpretation of customs in the process of rapidly improvement of Uzbek citizen welfare, and opinions in appearing necessities for investment and innovative transformation of national customs in modern conditions.

Keywords: uzbek national customs, the factors what influence to changing of national customs, public welfare, welfare indicators, investments, innovations.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

Кириш.

Барча халкларнинг урф-одатлари, анъана ва маросимлари муайян тарихий даврнинг махсули булиб, у маълум турмуш тарзи ва турмуш фаровон-лигининг таъсири натижасида пайдо булганлар, вакт утган сари улар тобора мустахкамланиб аждодлардан мерос булиб келган. Узбек халкига утмишдан етиб келган кадимий урф-одатлар, тан-таналар, расм-русумлар билан х,ар канча фах-рлансак арзийди. Узбек халкининг урф-одатлари асрлар буйи миллатнинг шаклланишида иштирок этган барча кабилалар ва элатларнинг маданий малакалари ва анъаналарининг уЙFунлашувидаги мураккаб жараёнлар окибатида таркиб топган. Улар ута узига хос, ёркин ва турли-туман булиб, минглаб-юзлаб йиллар давомида сайкалланиб бизгача етиб келган.

Миллий ва анъанавий байрамларнинг бирга-ликда нишонланиши кишиларда х,амжих,атлик, бир-бирини куллаб-кувватлаш, баFрикенглик, узаро ёрдам, мехр-окибат каби фазилатларни юксалтиришга хизмат килади. Туй, тадбир ва маросимлар барча к,ариндош-уру^ махалла-куй, дусту биродарлар билан бахам курилиши ижобий психологик ик,лимни тарбиялайди. Азалдан узбек халкининг туй-маросимлари аслида жуда гузал, мазмунан ранг-баранг булган. Хар бир тантана эса унгача, туй давомида ва маросимдан сунг утказиладиган расм-русумларга хам бойдир.

Кадимдан туй-базмларда уйин-кулги, шеър-хонлик, кураш, купкари, аскиябозлик килинган, бахшиларнинг бахслари туйларга нафис ва латиф кайфият баFишлаб келган. Халкнинг миллий кадриятлари тарFиб этилиб, сайкал топган, ёш авлоднинг маънавияти шаклланиб борган. Туйга одатда, маънавий озик, олиш, к1ариндош-уруF, ёру-биродарлар билан учрашиш, дийдорлашиш, хона-дон сохибларининг хурсандчиликларига шерик булиш максадида ташриф буюрилган.

Узбекларнинг анъана ва маросимлари анча-мунча консерватив куринишга эга булган, айрим к,ирралари диний негизга эга булганлиги боис асрлар оша аждодлардан карийб узгармасдан утиб келган. Шу жихатдан олиб караганда, урф-одат, анъана, маросим ва удумларимиз узок вакт давом этган тарихий тараккиётнинг махсулидир, десак хато булмайди.

Тадцицот мавзусининг долзарблиги ва тадк,ик,от мацсади.

Тарихан таркиб топган миллий анъана, урф-одат, расм-русум, таомил, маросимларнинг шак-лланиши, ривожланиши ва асрлар ошиб аждод-ларга етиб келишига бир канча омиллар бево-сита ва билвосита таъсир курсатиши мумкин. Кишиларнинг моддий ва маънавий эх,тиёжлари кондирилиши билан анъана, урф-одат, расм-русум ва маросимларнинг сони купайиб ва сифати узгариб боради, шунинг учун х,ар бир халкнинг турмушида унинг узига хос белги ва хусусият-ларни х,осил килади. Тарихий узгаришлар маълум вакт мобайнида вужудга келади, давр утган сари уларнинг айримлари турмуш амалиётидан тушиб колади, уларнинг урнига янгилари пайдо булади. Масаланинг долзарблиги шундан ибо-ратки, турлича индивидуал, жамоавий ёки глобал таъсирлар натижасида миллий урф-одатларнинг асл жозибадорлигини сак,лаб к,олиш сурок, остида колмокда.

Тадкикотнинг максади глобал узгаришлар ва ягона ахборот маконида ах,оли, кенг бизнес оммаси, жамият ва мамлакат иктисодий ман-фаатларини бирдек кузлаган ва миллий урф-одатларимизнинг асл киёфасини саклаган х^олда инвестицион ва инновацион узгартиришлар кири-тиш буйича асосли таклиф ва тавсияларни ишлаб чикишдан иборат.

Тадцицот методлари.

Муаммони урганишда ва тахлил килишда диалектик усул, илмий абстракция, тарихийлик ва мантик,ийлик, индукция ва дедукция, тизимли тахлил, кузатув ва бошк,а илмий ёндошув ва усул-лардан фойдаланишга харакат килинди.

Илмий муаммонинг к,уйилиши.

Миллий урф-одатларни сезиларли узгартиришга кодир омиллардан бири ахолининг турмуш фаро-вонлигидир. Ахоли турмуш фаровонлиги — бир канча жараёнлар йиFиндиси таъсирида узгариб турадиган омилдир. Биринчидан, ахолининг турмуш фаровонлиги мунтазам узгариб турадиган турли неъматларга булган эхтиёжларнинг тар-киби ва даражаси билан, иккинчидан, эхтиёжни кондириш имкониятлари, товарлар ва хизмат-лар бозоридаги холати, ахоли даромадлари, мехнаткашларнинг иш хаки даражаси билан бел-гиланади. Бизга маълумки, ахолининг даромади, иш хаки микдори, турмуш фаровонлиги, ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш сохалари самара-дорлиги, илмий - техник тараккиёт даражаси,

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

1-расм. Ах,оли турмуш даражаси курсаткичлари1

ахолининг маданий-маърифий савияси ва бошка шунга ухшаш сохаларнинг тараккий топиши асо-сан давлат тизими ва давлатнинг олиб бораётган сиёсати билан чамбарчас боFлик1.

БМТ тавсиясига кура, ахоли турмуш фаровон-лигини хар томонлама тулик тавсифлаш учун 12 та гурух курсаткичлари булиши лозим. Булар жумласига куйидагилар киради:

Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев мамлакатни 2016 йилда ижтимоий-иктисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга мулжалланган иктисодий дастурнинг энг мухим устувор йуналишларига баFишланган Вазирлар Махкамасининг кенгайтирилган мажли-сидаги «Танкидий тахлил, катъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар бир рахбар фаолия-тининг кундалик коидаси булиши керак» номли маърузасида ...энг мухим вазифа мамлакатимизда тинчлик ва фаровонликни мустахкамлаш, одам-ларни, халкимизни хаётдан рози килишдан ибо-

1 https://en.wikipedia.org/wiki/Standard_of_living

рат эканлиги алохида келтириб утилган эди2. Шу уринда Президентнинг Олий Мажлисга Мурожа-атномасида келтирилишича, 2018 йилда ахоли бандлигини ошириш, фукароларни ижтимоий химоя килиш ва уларнинг саломатлигини саклаш, йул-транспорт, мухандислик-коммуникация хамда ижтимоий инфратузилмани ривожлантириш ва модернизациялаш, ахолини электр энергия, газ билан таъминлашни яхшилаш, ахолининг мухтож катламларига курсатиладиган ижтимоий ёрдам сифатини ошириш, хотин-кизларнинг ижтимоий-сиёсий хаётдаги макомини ошириш, соFликни саклаш сохасини ислох килиш, мактабгача таъ-

2 Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг мамлакатни 2016 йилда ижтимоий-иктисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга мулжалланган иктисодий дастурнинг энг мухим устувор йуналишларига ба^шланган Вазирлар Махкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги «Танкидий тахлил, катъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар бир рахбар фаолиятининг кундалик коидаси булиши керак» номли маърузаси. 15.01.2017

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

2-расм. Узбекистонда харид кобилияти паритети буйича хисобланган ахоли жон бошига ЯИМ,

АКШ долларида

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 йил йил йил йил йил йил йил йил йил йил йил йил

лим муассасаларининг кулайлигини таъминлаш, умумий урта таълим, урта махсус ва олий таъ-лим сифатини яхшилаш хамда ижтимоий ривож-лантириш сохаларида курилган чора-тадбирлар туфайли, ахолининг реал умумий даромадлари 2017 йилга нисбатан 12 фоизга ошганлиги келти-риб утилади. Шунингдек ушбу мурожаатномада ислохотлар натижасида ахолининг турмуш даражаси ва реал даромадлари албатта ошиб бора-ётганлиги, бу борада айникса, мамлакатимиз таракдиёти ва халкимиз фаровонлигини таъмин-лашнинг энг самарали йул бу - тадбиркорликни куллаб-кувватлаш эканлиги алохида таъкидлаб утилган1.

Айтиб утиш керакки, мустакилликка эришил-гандан сунгги босиб утилган тарихан киска даврга карамасдан, Узбекистонда ахоли турмуш фаровонлиги кескин ижобий узгаришларга юз тутди. Масалан, глобал маълумотлар базаси хисобланган https://knoema.ru сайти маълумотларига караганда Узбекистонда ахоли жон бошига реал ЯИМнинг усиш суръати 2007 йилдан буён йилига уртача 5,5% дан ортикрок булган, ушбу вакт оралиFида энг юкори курсаткич 2008 йилга туFри келган -7,29 %. 2018 йилда хам 3,32 % лик усиш кузатил-ган2.

1 Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси (28.12.2018).

2 https://knoema.com/atlas/Uzbekistan/topics/Economy/ National-Accounts-Gross-Domestic-Product/Real-GDP-per-capita-based-on-PPP

А^оли таркибида иш билан банд булган ахоли улушининг купайиб бориши, ахоли реал даро-мадларининг доимий равишда усиб бориши, мамлакатимизда ахоли турмуш фаровонлигини оширишга каратилган ислохотларнинг самарали амалга оширилаётганлиги сабабли Узбекистонда ахоли сонининг ортиб бориш суръатлари ахоли тулов кобилиятининг ошиб бориш суръатлари-дан оркада колмокда. Харид кобилияти паритети буйича хисобланган ахоли жон бошига ЯИМ 1995 йилдан буён хамиша ортиб келган. 2-расмдаги диаграмма маълумотларидан куриниб туриб-дики, 2007 йилда бу курсаткич 3350 долларга тенг булган булса, 2018 йилда энг куп булган - 7665 АКШ доллар3.

Тулов кобилияти паритетидан фойдаланган холда хисобланган реал Ялпи Миллий Даромад хам 1995 йилдан буён доимий усиш тартибида узгариб келган. 2007 йилдаги 3685 АКШ доллари-дан 2018 йилда 6462 АКШ доллари микдоригача факат усиб келган. Бу курсаткичнинг энг юкори усиш суръати 2008 йилда кузатилади - 8.7 %4.

Ишонинг, утган киска муддатли ривожланиш йули Узбекистон тарихи чархпалагини бир неча асрларга олдинга суриб юборди. Мустакиллик туфайли хаётимизнинг фаровон булиши, тукин-сочин турмушнинг руёбга чикиши ахоли тур-

3 https://knoema.ru/atlas/Узбекистан/ВВП-по-ППС-на-душу-населения

4 https://knoema.com/atlas/Uzbekistan/topics/Economy/ National-Accounts-Gross-National-Income/Real-GNI-per-capita-based-on-PPP

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

2-расм. Тулов кобилияти паритетидан фойдаланган х,олда х,исобланган реал Ялпи Миллий

Даромад, АК.Ш долларида

5351

5573

5759

5963

6190

6462

4980

3685

4005

4134

4373

4645

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 мил мил мил ммл мил мил мил мил ммл мил йил йил

муш фаровонлигининг юкори суръатлар билан усиши натижасида фукароларимиз узининг бахт-ик,болини, яшаб турган замондан шукрона-сини турли маросимлар, базмлар, туйлар, расм-русумлар, удумлар оркали намойиш килмокда. Афсуски, бу расм-русумлар, удумларни кур-курона талк,ин килиш, кийинчилик билан топилган даромадларни бир пасда кукка совуриш, асл урф-одатларни куп холларда унутиш, бизга мутлак,о ёт булган сохта кадриятларни хаётимизга киритиш холатлари кенгайиб бормокда.

Бунинг натижасида дабдаба ва шухратпараст-ликка уралган одатлар узининг хак,ик,ий к,иёфасини йукотиб, жамият негизида усиб, номаълум томонга караб харакатланаётган кенг куламли иллатга айланиб бормокда, десак хато булмайди. Бундай салбий иллатларнинг олдини олиш максадида кабул килинган «Туй-хашамлар, маросимлар туFрисида»ги Узбекистон Республикаси Президенти Фармонида «...кейинги вактларда туйлар, маърака ва маросимларни утказишда мамлака-тимизнинг куп жойларида шухратпарастлик, даб-дабабозлик, исрофгарчиликка йул куйиш, эл-юрт одатлари ва анъаналарини менсимаслик, узини куз-куз килиш, атрофида яшаётган одамларнинг х,ол-ах,волини инобатга олмаслик каби зарарли одатларга йул куйилаётгани, манманликка бери-либ кетган хавойи мансабдорларнинг номакбул харакатлари соFлом мухитнинг бузилишига сабаб булаётгани ва оддий одамларнинг нафсониятла-рига тегаётгани, уларнинг адолат тантанасига,

умуман, хокимиятимизга булган ишончига зиён етказаётгани...»1 хакида келтириб утилган.

Оддий мисол сифатида замонавий туй ва маросимларнинг номларини бир ёдга олайлик-а: бешик туйи, суннат туйи, никох туйи, фотиха туйи, аскар туйи, уй туйи, битирув маросимлари, турли иншоотлар ёки бизнес масканларининг очилиши маросимлари, диплом туйи, мучал туйи, эсда к,оларли ёшга етгандаги юбилейларни нишонлаш туйлари, уч, етти, йигирма, к,ирк,, йил аза маърака-лари ва яна санок,сиз бир к,анча. Халк,нинг «никох туйи» атамаси билан юритиладиган барча анъа-налари, урф-одат ва удумлари шахар ва кишлок ахолисининг кундалик турмушига азалдан сингиб кетган булиб, халк,нинг эзгу истаклари хамда инти-лишларини узида тулик акс эттиради, деб ишониб келамиз. Биргина никох туйига боFлик «нон син-дириш», «маслахат оши», «куда чакирди», «киз базми», «юз очди», «келин салом», «тахурар» (курпа-ёстик,ларни супага тахлаш), «сарпо курар», «киз оши», «сабзи туFраш», «куёв навкар» каби одатлар алохида-алохида тадбир-маросимларга айланиб кетаётганини эслаш фикримиз далилидир. Бунинг устига халк,имизнинг бир одати туйга туёна билан келишдир. Албатта, бу туй сохибларига нисбатан хурмат-эътибор рамзи, ёш оилаларни куллаб-кувватлаш демакдир. Хадянинг моддий ва маънавий таъсири, ахамияти катта булиб, бу хамиша инсонпарварлик нук,таи-назаридан амалга оширилмоFи керак.

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 1998 йил 10 октябрдаги ПФ-2100-сон фармони.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

Худудларимизда утказилаётган туй маросим-ларида ортик,ча дабдабабозликка йул куймаслик, миллий анъаналаримизга ёт булган «одатлар»га бархам бериш бугуннинг мухим масалаларидан бирига айланган. Шундай экан, бу масалада ким узарлик, узини куз-куз килишни уйлаш бориб тур-ган калтабинлик эканлигини хам англаш лозим. Юкоридаги фикрлар халк орасида келажакни рационал режалаштириш, кейинги ёш авлод-нинг яшаши, фаровон турмуш кечириши учун шарт-шароитлар яратиб беришга асос булувчи иктисодий билим ва савиянинг кам ривожланган-лиги сабаб булмокда. Бу иллатнинг илдизига болта уриш учун иктисодий билимдонликни яхшилаш зарур.

Фикримизча, куйида келтириладиган одатлар эндиликда халкимизнинг замонавий ижтимоий-маданий савиясидан оркада колиб, жамият сифатида унинг яхлит тараккиётига рахна солибгина колмасдан, миллий бозоримизнинг микроиктисодий субьектлари хисобланган жис-моний шахслар, оилалар, уртоклик асосида бир-лашган инвесторларнинг инвестицион фаол-лигини хам чеклаб куяётган омиллардир. Улар куйидагилар: «нон синдириш», «маслахат оши», «куда чакирди», «киз базми», «юз очди», «келин салом», «тахурар», «сарпо курар», «киз оши», «сабзи туFраш», «куёв навкар» каби тадбир-маросимлар, туFилган кунларга уйинчок машина, уйинчок куроллар, компьютер уйинлари, «киз курди»га кимматбахо кандиллар, кимматбахо мебеллар, ортикча пардоз-андоз ашёлари, кимматбахо такинчоклар, той, калин, сеп ва хоказо.

Хулоса ва таклифлар.

Масаланинг нозик томони шундаки, назарий, амалий, этнографик характердаги аник, илмий изланишларсиз туй-тантаналарнинг сонини, такрорланувчанлигини, куламини ва меъёр-ларини чеклаб-чегаралаб куйиш халкимизга хос урф-одатларга ^урматсизлик булган булар эди. Умуман, барчага бирдек маъкул келадиган, хамманинг орзу-уйларини руёбга чикарадиган аник бир улчов, мезон бормикан? Бизнингча, бу масалада фикрларни юритиш тавсиявий харак-терда булиши керак.

Кай бир урф-одатларимизни, анъаналаримизни келажак авлодга мерос килиб утказишимиз, улар-нинг Ватанимиз иктисодий кудратини юксалти-ришдаги ахамиятини инвестицион ва инновацион

тафаккур чиFириFидан утказишган холда танкидий кайта куриб чикишимиз талаб этилади. Масалан, юкорида тилга олиб утилган иллатларга харж-ларни амалга оширгандан кура, фарзандлари-миз туFилган кунларига, суннат туйлари ва никох туйларига атаб турли конструкцияларга айла-нувчи уйинчок, интеллектуал уйинлар созланган дисклар, хужаликни стратегик бошкариш талаб килувчи компьютер уйинлари, тикув машина-сини, металлга ишлов берувчи станок, акциялар, технологик линия, патент, фойдаланишга тайёр бизнес обьектлар, бизнес-режалар, куёш бата-реялари, сув ёки шамол генераторлари, энергия тежовчи лампалар, махсулот реклама ролиги кабиларни совFа килсак уларнинг келажагини уйлаган буламиз.

Кушимча килиб айтадиган булсак, кимошди савдолари, ярмаркалар ва кургазмалар харажат-ларини коплаб бериш, янги махсулотлар, хизмат-лар ва уларни ишлаб чикариш (етказиб бериш) нинг янги методларини узлаштириш, янги ишлаб чикариш жараёнлари буйича тадкикотлари ва ишланмалар учун харажатларни коплаб бериш, патентдан, ихтиродан, саноат намунасидан, фой-дали моделдан фойдаланиш буйича лицензиялар, бинолар ижараси, сертификатлаш ва патентлаш харажатлари, тадбиркорлик хак-хукукларини билиш хамда конунчиликдаги янгиликлар туFрисида семинарлар утказиб бериш, юри-дик шахсни руйхатдан утказиш харажатларини коплаб бериш ёрдамида фарзандларимизнинг тадбиркорлик укувларини оширишга, мол-мулкни окилона бошкариш кобилиятларини устиришга, уларнинг инновацион ва инвестицион тафак-курларини устиришга кумаклашган буламиз. Бу чораларни куллаш авваламбор, аждодлар урф-одатларига содикликни намоён этса, иккинчидан, урф-одатлардан инвестицион ва инновацион салохиятни янада юксалтиришда фойдаланган буламиз, учинчидан, энг асосийси авлодларга уз урф-одатларимизни шахс, жамият, халк манфа-атларига бирдек хизмат киладиган «намуна»да трансформациялаб утказиб беришимиз мумкин. Зеро, XXI асрда яшаётган эканмиз, факатгина биз - узбекларнинг узлигимизни намоён этиб кела-ётган маданиятни, урф-одат, маросим, адабиёт, санъатни билиш, саклаш ва кейинги авлодларга туликлигича етказиш мукаддас инсоний бурчимиз булиб колмоFи даркор.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 8(128)

A^aÔMëT^ap pyuxaTM:

1. Y3ÖeKUCT0H Pecny6nuKacu npe3MAeHTMHUHr 2017 Mun 7 ^Bpa-garn «Y36eKucToH Pecny6-nuKacuHU AHaga puBoxnaHTupum 6ytfuma XapaKaT-nap crpaTeruflcu Tyipucufla»™ nO-4947-coH ^apMüHM.

2. Y36eKMCTOH Pecny6nuKacu npe3u,geHTM LUaBKaT Mup3uëeBHMHr OnuM Maxnucra Mypo-xaaTHOMacu.

3. Mup3uëeB LU.M. TaHKMAMM Tax,num, K,aTtuM TapTM6-MHTM3oM Ba maxcuM xaBo6rap-nuiK - x,ap 6up pax,6ap ^aonuflTUHUHr KyHflanuK Kougacu 6ynumu KepaK. MaMnaKaTUMM3HU 2016 Mi/mga uxtumomM-uktucoamM puBoxnaHTupumHMHr acocuM flKyHnapu Ba 2017 Murnra MynxannaHraH iKTicoguM gacTypHUHr энг Myx,uiM ycTyBop MyHanumnapura 6afum.naHraH Ba3upnap Max,KaMaciHiHr KeHraMTupurnraH Maxnucuflam Matpy3a, 2017 Mum 14 AHBapb. - T.: «Y36eKicToH», 2017. -104-6.

4. «Tytf-x,awaiMnap, ou-aBuM TaHTaHanap, MatpaKa Ba MapocuM-nap, MapxyM-napHUHr xoTipa-cura 6afum^aHraH Tag6up^ap yTKa3umumuHM TapTu6ra conum tm3ummhu AHaga TaKoMurnnam-Tupum TyFpucufla»ru OnuM Maxnuc K,oHyHmumuK nanaTacu KeHramu Ba CeHaTu KeHramuHuiHr KymMa Kapopu.

5. Innovation Management [Elektronski vir] / authors Borut Likar [et al.] ; editor Borut Likar, co-editors Peter Fatur, Urska Mrgole ; translation Arslingue K. Zontar, TEFL, TBE. - 1st. ed. - El. knjiga. - Ljubljana : Korona plus - Institute for Innovation and Technology, 2013, page 180

6. Yo'ldoshev N.Q. va boshqalar. «Innovatsion menejment». Darslik. TDIU. 2011 y. - 312 b

И^ИМД BA MОЛИЯ I ЭKОHОMИKA И ФИHAHCЫ 2G19, 8(128)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.