Научная статья на тему 'ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ'

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Ветеринарные науки»

233
59
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ»

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМНИ РИВОЖЛАНТИРИШДА РАЦАМЛИ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ УРНИ

А. Х. Махмудов

Т.НДори Ниёзий номидаги УзПФИТИ "Ракамли педагогика" булими бошлиги, педагогика фанлари доктори, доцент

Ракамли жамият ва ракамли иктисодиётга утиш даврида олий таълимнинг келажаги ва ривожланиш истикболлари ракамлаштириш жараёнлари билан бевосита боглик. Бу эса уз урнида жамиятда илм-фан ва таълимга ракамли технологияларига асосланган янги муносабатлар шаклланишига асос буляпти.

Ракамли технологияларни таълим жараёнига киритилиши куйидаги имкониятларини яратади[1]:

- таълим-тарбия жараёнини шафофлик, очикдик ва тизимлилигини кенгайтиради;

- таълим ва тарбиявий билим ва куникмаларни такдим этиш имкониятларини сезиларли даражада оширади;

- катта хажмли ахборотлар билан ишлашни таъминлайди;

- инсоннинг замонавий ахборот маконига мослашиши ва ахборот маданиятини шакллантиришга замин яратади;

- таълим жараёнини диагностика ва мониторинг килиш тизимини янада самарали булишини таъминлайди;

- педагогик мехнат сифатини оширишга имкон яратади.

Таъкидлаш керакки, таълим жараёнини ракамлаштириш факат ахборот технологиялардан фойдаланиш дегани эмас. Интернет, мобиль ва турли платформалар оркали онлайн тарзда амалга ошириладиган таълимда талаба ва педагогнинг мослашувчанлиги, уларни индивидуаллаштириш, таълимнинг ижодий хусусиятини оширишга каратилган янги таълим моделини яратиш каби мухим вазифалар киради[2].

Илмий изланишлар ва тахлилар асосида таъкидлаш мумкинки, ракамли технологияларни(РТ) укув-тарбия жараёнида куллаш куплаб педагогик ва психологик масалаларни самарали ечишга имкон яратади, жумладан[3]:

- РТ хар бир талабага индивидуал ёндашув имкониятларини беради;

- РТ талабаларда ахборот маданиятининг аксиологик ва эмоционал сифатларини хамда ахборот технологияларидан фойдаланишда когнитив, технологик куникмаларни шакллантиради;

- талабаларнинг укиш ва укишдан ташкари фаолиятнинг фаол усуллари ва шаклларини кенгайтиради, онлайн режимда хамкорликда ишлашни осонлаштиради;

- мустакил таълимни фаоллаштиради;

- вакт ва маконга карамасдан ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш имкониятларини яратади ва бошкалар.

Талабанинг роли - ахборот олувчидан манбаага узгариши - уларда таълим-тарбия жараёнига булган кизикишни оширади, зарур ахборотни мустакил излашни, уни кайта ишлашга рагбатлантиради, педагоглар ва бошка талабалар билан фаол фикр алмашишга ёрдам беради, уз-узини тарбиялаш, ижодий амалга ошириш ва шахсий усиш учун кенг имконият яратади. Натижада, талабанинг уз-узини хурмат килиш кобилияти, танлаш кобилияти, унинг масъулияти, ечимларни топиш кобилияти, интеллектуал ва ижодий кобилиятлари ривожланади. Буларнинг барчаси талабаларнинг уз-узини урганиши ва ривожланишига ёрдам беради.

Шуни таъкидлаш лозимки, ОТМда таълим жараёнини ракамлаштиришнинг афзал томонлари билан юзага келиши мумкин булган хавфлар хам мавжуддир. Улардан энг мухими куйидагилар хисобланади[4]:

- тайёрланаётган талабанинг айрим (ёзиш, хисоб, укиш, мантик) сифатларини пасайиб ёки умуман йуколиб бориши;

- малака талабларининг узгартирилиши, мутахассисни фундаментал тайёрлашдан узоклашиш чунки, бозор иктисодиётида чукур билимга эга булган "интеллектуал" мутахассисдан кура, амалий куникмаларга эга булган "технологик" мутахассис устунлиги;

- педагогни ролини узгариши. Унинг психологик тайёргарлигига булган талабларнинг ортиши, чунки педагогнинг роли "оммавий" куринишга эга булиб, педагогларнинг умумий сонини кискариши;

- рефератлар, уй вазифалари, муаммоларни хал килиш ва тестларни ишлашда кучирмачилик, турли ёрдамлардан фойдаланиш муаммоси билан боглик талабаларнинг гаразли ниятлари олдини олишнинг мураккаблиги;

- таълим, маданият, ахлокни йук килиш хавфи;

- укув гурухларида реал хаётдаги жамоа рухиятини йук булиш хавфи;

- талабанинг уз билимини укув аудиториясида жонли мулокот шаклида намоён килиш хислатларининг йук булиб бориши.

Шундай килиб, ахборот-коммуникация технологияларини жорий килиш ракамлаштириш даврида ОТМнинг юкори сифатли укув ва таълим маконига эришишни таъминлайдиган устувор йуналишлардан бири хдсобланади. Лекин шу билан бирга юзага келиши мумкин булган хавфларни хдсобга олиш ва унга тегишли чора тадбирларни ишлаб чикишда илмий изланишларни изчил олиб боришни таъкозо этади.

REFERENCES:

1. Проектирование воспитательного пространства современного вуза средствами ИКТ-технологий: монография / Е.В.Елисеева, С.Н.Злобина, Л.А.Зятева, Г.С.Исакова, И.И.Киютина. - Брянск: РИО БГУ, ООО «Новый проект», 2018. -180 с.

2. Иванова Н.И., Кукушкина О.Ю. Социализация личности в цифровой среде // Материалы Международного молодежного научного форума «ЛОМОНОСОВ -2017» / Отв. ред. И.А. Алешковский, А.В. Андриянов, Е.А. Антипов. [Электронный ресурс]. - М.: МАКС Пресс, 2017.

3. Современные подходы в отечественном и зарубежном образовании: коллективная монография / отв. Ред. А.Ю. Нагорнова. - Ульяновск: Зебра, 2018. - 193-204.

4. Касперская Н.И. Цифровая экономика и риски цифровой колонизации: Информационный портал семейной политики. - URL: https:// ivan4. ru/news/traditsionnye_semeynye_tsennosti/(дата обращения: 20.12.2019).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.