Научная статья на тему 'Құю өндірісінің технологиясы мен негізгі кәсіби топтағы жұмыс- шылардың жұмыс ауысымының гиги- еналық сипаттамасы'

Құю өндірісінің технологиясы мен негізгі кәсіби топтағы жұмыс- шылардың жұмыс ауысымының гиги- еналық сипаттамасы Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
175
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Н. М. Аймағанбетов

In connection with lack of regulated breaks during working operations and prolongation of main working time the unfavorable factors have influence on human organism negatively at working place. The results of time keeping investigations data of foundry productions showed additional loading among main professions workers. Investigations of negative effects of foundry production on human organism have important meaning at organization of complex measures on morbidity level reduction among workers.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

HYGIENIC CHARACTERISTIC OF FOUNDRY PRODUCTION TECHNOLOGY WORKERS WORKING SHIFT AND MAIN PROFESSIONAL GROUPS

В связи с отсутствием регламентированных перерывов во время рабочих операций и продлением основного рабочего времени неблагоприятные факторы на рабочем месте отрицательно вляют на организм человека. Результаты данных хронометражных исследований на литейном производстве показали дополнительную нагрузку среди рабочих основных профессии. Исследование отрицательного влияния литейного производства на организм людей имеет важное значение при организации комплексных мер по снижению уровня заболеваемости среди рабочих.

Текст научной работы на тему «Құю өндірісінің технологиясы мен негізгі кәсіби топтағы жұмыс- шылардың жұмыс ауысымының гиги- еналық сипаттамасы»

тактных 203, вираж 4690, с гиперергической пробой Манту 776.

Несмотря на проводимые мероприятия, остаются нерешенными вопросы выделения жилья нуждающимся больным, наличия противотуберкулезного санатория для взрослых для реабилитации туберкулезных больных, открытия хосписа для изоляции хронических больных, не поддающихся терапевтической коррекции, открытия школы-интерната для контактных, виражных детей и подростков в г. Караганде.

ЛИТЕРАТУРА 1. Исмаилов Ш. Ш. Диагностика, лечение и

мониторинг полирезистентного туберкулеза в режиме ДОТS-плюс: Метод. рекомендации. -Алматы, 2002. - 198 с.

2. Методические рекомендации по мониторингу и оценке противотуберкулезных мероприятий в Республике Казахстан от 14.03.2008 г.

3. Организация работы первичной медико-санитарной помощи на этапе внедрения стратегии DOTS: Метод. рекомендации. - Алматы, 2000. -165 с.

4. Руководство по контролю над туберкулезом в Республике Казахстан от 28.02.2008 г.

Поступила 13.05.10

L. K. Khamitova

EPIDEMIOLOGICAL SITUATION OF TUBERCULOSIS IN KARAGANDA REGION

In the result of performance of preventive, medical and epidemic actions, use of all methods of revealing of a tuberculosis, carrying out of educational program for medical workers FMSA and interactions with intersec-tional structures the steady tendency of improvement of an epidemiological situation on a tuberculosis was outlined. It was possible to achieve disease decrease: 18,1%, diseases among children 34,6%, disease among teenagers 3,4%. A morbidity indicator 17,8%, specific weight of the neglected tuberculosis from 1,6 to 1,5. Reduction quantity of patients with primary stability to preparations of the first row from 106 to 85.

Л. К. Хамитова

ТУБЕРКУЛЕЗ БОЙЫНША КАРАГАНДЫ ОБЛЫСЫНДАРЫ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЬЩ ЖАРДАЙ

Эпидемиологиялык, емдк, профилактикалык шараларды орындау бойынша, туберкулездi аныктау-дыч барлык эдiстерiн пайдалану, сектораралык курылымдармен карым-катынаста жэне БМСК медициналык кызметкерлерше арналран танымдык бардарламалар етюзу шараларынан жэне 3 жылдык жумыс нэтиже-лер^ен кейш туберкулез бойынша эпидемиологиялык жардайдыч жаксарраны байкалды. Нэтижеанде келеа керсетюштерге кол жетюзшген: сыркаттылык 18,1%, балалар арасындары сыркаттылык 34,6%, жасеспiрiм-дер арасындары сыркаттылык 3,4%, дертллк керсеткiшi 17,8% темендеген, аскынран туберкулездiч орташа Yлесi 1,6-дан 0,5-ке дейiн, бiрiншi топтары дэрi-дэрмектерге алрашкы турактылыры бар наукастар саны 106-дан 85-ке дейiн темендеген.

Н. М. АймаFанбетов

К¥Ю 6НД1Р1С1НЩ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

МЕН НЕГ1ЗГ1 К6С1БИ ТОПТАРЫ Ж¥МЫС-

ШЫЛАРДЫЦ Ж¥МЫС АУЫСЫМЫНЫЦ ГИГИ-

ЕНАЛЫК

СИПАТТАМАСЫ

КР ДСМ Ечбек гигиенасы жэне кэсiби аурулар ¥лттык орталыры, Караганды к.

ДYниежYЗiлiк денсаулык сактау уйымы 2008-2017 жж. жумысшылардыч денсаулырын коррау бойынша Раламдык жоспарды макулдады. Раламдык жоспарда элемдегi экономиканыч кар-кынды дамуы мен ендiрiстiч куаттылырына ка-жеттi алдычры шартты жардай жумысшылардыч денсаулыры екендiгi керсетiлген [2].

Елiмiздегi ендiрiстiк жаракат пен ечбек жардайы бойынша ресми мэлiметтер мынаны керсетл: жумысшылардыч саны 2001 жылы Yш жарым миллион адамды курап, оныч iшiнде зиян-ды жэне каутт ечбек жардайында 390 мыч адам жумыс жасаран. Жазатайым окиралар ендiрiсте жылына 20 мычра дейiн ^ркелсе, орташа есеппен жылына алты жузге жуык адам кайтыс болран.

Жаракат алудан ендiрiсте кYнiне 3 мычра дейiн адам жумыска шыкпайтындыры аныкталран [1].

Сондыктан да ендiрiстегi жумысшылардыч ечбек процесi мен эртYрлi ендiрiстiк орта фак-торыныч эсерi кезшде жумысшыларра эсер етушi кэсiби кауттшкт зерттеу езектi мэселе жэне эрi карай зерттеу жумыстарыныч жYргiзiлуiн казiргi заманныч сураныстары туындатып отыр. ЗЕРТТЕУДЩ 6Д1СТЕР1 МЕН МАТЕРИАЛДАРЫ Зерттеу топтарын кую ендiрiсiнiч кую жэне калып материалдары мен шихтаны дайындау цехтарындары негiзгi мамандыктары жумысшылар курады. 6ндiрiстеп физиологиялык зерттеу жу-мыстары басшылык курал талаптарына [3] сай жYргiзiлiп бараланды.

ЗЕРТТЕУДЩ Н6ТИЖЕЛЕР1 ЖЭНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ Кую ендiрiсiндегi жумысшылардыч ечбек жардайын гигиеналык жэне физиологиялык тур-рыдан баралау Yшiн, негiзгi мамандыктары жумысшылардыч аткаратын жумыс сипатын бiлу кажет. Сонымен катар, жумыстыч ауырлыры мен ширыру дечгейiн баралау максатында жумысшылардыч жумыс ауысымында пайдаланатын куралдар мен косымша жабдыктарды бшу де кажет. Кую

цехындары калып куюшы вз^ч жумыс орнында, жумыс ауысымында келесi жумыстарды аткара-ды. Оларра конвейерден опоканы кабылдау, калыптык машинара орнату, калыптык коспаны кв-му, опоканы преске усыну, калыпты жинау, кую конвейерiне орнату сиякты жумыстар жатады. Калып куюшыныч жумыс орны ПФ-4 калыптык машинамен жэне пневмоквтергiшпен жабдык-талран. Калыпты шырарушы кую цехында куйыл-ран калыпты автоматты шыраррышка шырарумен айналысады. Жумыс орны калыпты автоматты шыраррышпен жабдыкталран. Калып жинаушы жумыс кYнi бойы жYктi кую конвейерiне салумен жэне калыптарды есепке алумен айналысады. Оныч жумыс орны жYктердi салу тетИмен жабдыкталран. Топырак вчдеушi 15323 Yлгiдегi кос-паларра келiп тYCкен калыптык коспаны дайындаумен айналысады. Кую цехындары металл кую-шы Yлгi жабдыктары бойынша колдыч кYшiмен калыптарды дайындайды. Калыптарды колмен жYретiн трамбовка жасайтын куралмен жэне пневмотрамбовкамен немесе жумыс ор-нындары арнайы куралмен кысады. Цехтары ших-ташы шихта материалдарын твчгершект Yлкен ыдыска кезекпен, шатыстырмай жинактайды. Шихтаны жинактау таразы арбасы мен твчгер-шект Yлкен ыдыс аркылы iске асады. Цехтары жиналран куюра керектi шиюзаттарды шихтаны тYCiрушi шихтаны твчгершект квтерпш квмегiмен вагранкара жинактайды. Осы YPДiстi твчгершект квтергiшпен тетiктi баскару аркылы кке асырады.

Вагранка пешiн жумыс ауысымына дайындау вагранканы жарып дайындаушыныч мiндетiне кiредi. Вагранканы жарып дайындаушы вагранка пешiне отын дайындап, отынды вртеп, вагранка пешiн жумыска дайындап кояды. Жумыс кезiнде вагранка пеш^ жэне твчгершект квтергiштi пайдаланады. Вагранка пеш^ч отка твзiмдi болуы отка твз1мдеушшщ аткаратын жумысына тiкелей байланысты. Вагранка пеш^ч iшiндегi отка твзiм-дi кiрпiштердi футеровка жасап жвндейдi. Жумыс кезшдеп вагранка пешi мен тасшыныч куралдары жэне отка твзiмдi кiрпiштердi пайдаланады.

Кую вндiрiсiндегi негiзгi мамандыктардыч бiрiне шойын балкытушыныч жумысы жатады. Шойын балкытушы балкудыч технологиялык YP-дiсiн бакылайды. Шойын балку кезшде 1380°С дейiн жетедi. Шойын балкытушы вагранка пеш^, лом жэне узын «квсеудЬ> колданады.

Цехтары слесарь мен электромонтер атал-ран цехта орналаскан курал-жабдыктарды жэне электрлi курал-жабдыктарды жвндеумен айналысады. Жвндеу жумыстары кезшде слесарлык ку-рал-жабдыктар мен цехтыч электрлi курал-жаб-дыктарымен жанасады. Кую цехындары моторшы электрлi двигателдердiч жумысын бакылайды. Бузылран жардайда баска жумысшылармен бiрi-гiп, жвндеу жумыстарын жYргiзедi.

Калып материалдары мен шихтаны дайындау цехындары кумды курратушыныч жумыс мшдетше куррату барабанындары кумды куррату

жатады. Курратылран кум калып жасаура пайда-ланылады. Кумды курратушы жумыс ауысымында кумды куррататын барабанды, кыррышты жэне ^рект пайдаланады. Цехтары пештердi жарумен пеш жарушы айналысады. Ол жумыс ауысымында пешке квмiрдi жеткiзiп, отты жарып, одан шыккан кYлдi шырарумен айналысады. Оныч жумыс орнында технологиялык пештер орналаскан. Эмульсия кайнатушы калыпты куюра кажеттi эмульсия-ны дайындайды. Эмульсия курамына саз, топырак жэне су юрт, эмульсия дайындалады. Эмульсия дайындау Yшiн механикаландырылран саз ара-ластыррыш пен олардыч консистенциясы мен ылралдылырын бiлу Yшiн ариометр колданылады.

Калып материалдары мен шихтаны дайындау цехындары кран машинис цехтары ауыр жYк-тердi жэне материалдарды козрап, тасумен айналысады. ЖYк пен материалдарды квтрлк кран квмегiмен тасиды. Квпiрлiк кран 5 тоннара дейш жYктi квтередi. Газбен кесушi цехка жетю-зiлген метал ломдарын кесумен айналысады. Оныч жу-мыс орны кесюшпен, пропан жэне кайшымен жабдыкталран. Yлкен ломдарды алли-гаторлы кай-шы операторы аллигаторлы кайшы мен гидропресс аркылы кеап жаншиды. Кесу мен жаншу Yшiн оныч жумыс орны аллигаторлы кайшымен, гидропреспен, ломмен жэне шпшпен жабдык-талран.

Кую вндiрiсiнiч непзп цехы болып санала-тын кую цехындары жумысшылар арасындары негiзгi мамандык иелерi келесi кэсiптердiч иелерi: калып куюшы, калыпты тYCiрушi, калып жинаушы, топырак вчдеуш^ металл куюшы, ших-ташы, шихтаны тYCiрушi, вагранка жарып дайындаушы, отка твзiмдеушi, шойын балкытушы, слесарь, электромонтер жэне моторшы.

1 кестеде кую цехындары непзп мамандык иелер^ч жумыс ^н^ч хронометражы жайлы мэ-лiметтер бертген. Кестеден кврiп отырраны-мыздай, кую цехындары жумысшылардыч жумыс кYнi 8 сараттык немесе 480 минутты курайды. Жумыстыч басталар алдында жэне жумыс сочына карай жумысты аяктаура кете™ уакыт моторшы мен топырак вчдеушще 30 минутты кураса, калыпты туарушще жэне элекромонтерде 40 мин, ал калып куюшыда, шихташыда, шихтаны тYCiру-шiде жэне шойын балкытушыда 45 минутты кура-ран. Металл куюды бастау мен жумыс аярында жумыс орнын ретке келтiру металл куюшы Yшiн 50 минуттты алса, дэл осындай уакыт слесарь Yшiн де кетедк Калып жинаушыныч калыптарды жинау Yшiн жэне жумыс орнын келес жумыс кYнiне дайындау Yшiн 60 мин уакыты кетедi. Жумысты кабылдап алу мен тапсыру Yшiн уакытты еч квп кажет ететш мамандык вагранканы жарып дайындаушы мен отка дайындаушы екен анык-талран. Себебi оларра жумысты бастаура жэне жумыс орындарын жинактаура 96 мин уакыт кетедк

Негiзгi жумыска кететiн уакыттан бвлек, куюдыч технологиялык YPДiсiнiч ерекшелiгiне байланысты косалкы жумыстарра кететiн уакытта аныктаранда келесi мэлiметтер алынды. Шихташы

мен калып жинаушыныч косалкы жумыстарра кететiн уакыты 30 жэне 35 минуттарды кураран. Калып пен металл куюшылардыч жэне шойын балкытушыныч косалкы жумыстарра кететiн уакыты 40 минутты кураса, калыпты тYCiрушi мен топырак вчдеуш^ч косалкы жумыстарды ат-карура кететiн уакыты 45 минутты курайды. Ал, моторшы мен слесарьдщ, электромонтердiч косалкы жумыстармен айналысура кететiн уакыт-тары 50 жэне 60 минуттарды кураса, отка твзiм-деушi мен вагранканы жарып дайындаушы техно-логиялык YPДiстiч ерекшелИне байланысты баска косалкы жумыстармен айналысура кететiн уакыты тиесiнше 96 жэне 120 минуттарды кураран.

Регламенттелген Y3iлiс калыпты туару-шiмен металл куюшыныч жумыс ауысымдарында карастырылран. Регламенттелген Y3iлiстердiч уакыты 10 минутты кураран. Кую цехындары тYCкi астыч уакыты 30 минутты курайды.

Негiзгi жумысты аткарура кететiн уакыт вагранканы жарып дайындаушыныч жумыс ауысымында вагранка пешiне отын дайындап, отынды жарып, вагранка пешш жумыска дайындаура 234 минут уакыт кетсе, вагранка пеш^ч iшiндегi отка твзiмдi кiрпiштердi футеровка жасап, жвн-деуге отка твзiмдеушiнiч 258 минуты кетсе, слесарь мен электромонтер цехта орналаскан курал-жабдыктарды жэне электрлi курал-жабдыктарды жвндеумен айналысура 340 жэне 350 мин жЬберт, металл куюшы Yлгi жабдыктары бойынша колдыч кYшiмен калыптар-ды дайындап, калып-тарды колмен жYретiн трамбовка жасайтын ку-ралмен жэне пневмотрамбов-камен немесе жумыс орнындары арнайы курал-мен кысура 350 минут жумсайды. Калыпты тYCiрушi куйылран калыпты автоматты шыраррышка шырарумен айналысура жэне де калып жинаушы жумыс кун бойы жYктi кую кон-вейерiне салумен жэне калыптарды есепке алу-мен айналысура 355 минут кетсе, калып куюшы конвейерден опоканы кабылдап, калып-тык ма-шинара орнатып, калыптык коспаны квмiп, опо-каны преске усынып, калыпты жинап, кую кон-вейерiне орнатура 365 минут кетсе, дэл осындай уакыт шойын балкытушыныч технологиялык Yрдiстi бакылаура кете™ уакытын курайды. Моторшы электрлi двигательдердiч жумысын бакы-лап, бузылран двигательдердi жвндеуге кететiн уакыт 370 минутты кураса, топырак вчдеуш^ч 15323 Yлгiдегi коспаларра келiп тускен калыптык коспаны дайындаура 375 минут уакыты кетедг

Калып материалдары мен шихтаны дайындау цехындары жумысшылардыч жумыс ^ншщ хронометражы 2 кестеде берiлген.

Цехтары ечбек операцияларына байланысты жумыс уакытыныч бвлiнуiне талдау жасайтын болсак, жумыс ауысымы 480 жэне 720 минутты курайды. Тусю асты шуге 60 минут уакыт берш-се, регламенттелген Y3iлiстер карастырылмаран.

Жумысты кабылдап алу мен тапсырура калыпты курратушыныч 30 минут (6,3%) уакыты кетсе, эмульсия кайнатушыныч 40 мин (8,3%), ал

пеш жарушы мен кран машинисшщ 45 минуттары (9,4%-6,3%) кетедк Газбен кесуш^ч жэне алли-гаторлы кайшы операторларыныч жумысты кабылдап алура жэне жумыс сочында тапсырура кететш уакыт квлемi 60 минут (8,3%) пен 80 минутты (11,2%) кураран.

Косалкы жумыстарра кете™ уакыт эмульсия кайнатушыда 45 (9,4%) минутты кураса, калыпты курратушыда 50 (10,4%) минутка сэйкес келсе, пеш жарушыныч жумыс ауысымында 55 минутты (11,5%) кураран. Аллигаторлы кайшы операторыныч косалкы жумыстарра кете™ уакыты 55 (7,6%) минутты кураса, кран машинисшде 60 минут (8,3%), ал газбен кесушще 120 минутка (16,6%) жеткен. Непзп жумыска кете™ уакыт цехтары пештердi жарушыныч квмiрдi жетюзт, отты жарып, одан шыккан кYлдi шырарумен айналысура 320 минут (66,6%) кетсе, эмульсия кайнатушы калыпты куюра кажетп эмульсияны дайындаура 335 минут (69,8%) жiберсе, калыпты курратушыныч куррату барабанындары кумды куррату 340 минут (70,8%) уакытты алады.

Ал, газбен кесушi цехка жеткiзiлген метал ломдарын кесуге 480 минут (66,8%) жумсаса, ломдарды аллигаторлы кайшы операторы аллигаторлы кайшы мен гидропресс аркылы кеап, жаншура 525 минутты (72,9%) жумсайды. Кран машинис цехтары ауыр жYктердi жэне материалдарды козрап, тасумен айналысканда жумыс ауысымыныч 555 минуты (77,1%) кетедi. Сонымен, жорарыда келтiрiлген кую YPДiсiндегi жумыс куыыч хронометражы негiзiнде алынран мэлiметтер жумыс кYнiнiч тырыз екендiгiн анык-тады. Ечбек операцияларына байланысты жумыс уакытыныч бвлiнуiне бара бергенде непзп жумыска кете™ уакыттыч узактыры айкындалды. Регламенттелген Y3iлiстiч жоктыры белг^ болды. Кую вндiрiсiндегi кую цехыныч негiзгi маман-дыктар аткаратын жумыс сипатыныч тYрлерi аныкталды. Олар - конвейерден опоканы кабыл-дау, калыптык машинара орнату, калыптык коспаны квму, опоканы преске усыну, калыпты жи-нау, кую конвейерiне орнату, жYктi кую кон-вейерiне салумен жэне калыптарды есепке алу, Yлгi жабдыктары бойынша колдыч кYшiмен калыптарды дайындау, шихта материалдарын твч-гершектi Yлкен ыдыска кезекпен, шатыстырмай жинактау, вагранка пешiн жумыс ауысымына дайындау, вагранка пешiнiч iшiндегi отка твзiмдi кiрпiштердi футеровка жасау. Шойынныч балкуы 1380 0С жYредi. Калып материалдары мен шихтаны дайындау цехында куррату барабанындары кумды курратылады, курратылран кумнан калып жасалынады, цехта технологиялык пештерде от жарылады, калыпты куюра кажетп эмульсия дайындалады, цехта кран аркылы ауыр жYктер мен материалдар тасылады, цехка жеткiзiлген металл ломдары газ кесу куралы аркылы кесЬ ледi, Yлкен ломдар аллигаторлы кайшы мен гидропресс аркылы кесшт жаншылады.

КОРЫТЫНДЫ

Еечбек операцияларына байланысты

1 кесте.

Кую цехындары жумысшылардыч кую YPДiсiндегi жумыс кYнiнiч хронометражы

Ечбек операциялары Ечбек операцияларына байланысты жумыс уакытыныч бвлiнуi (пайыз жэне минутпен)

Жумысты кабыл-дап алу мен тап-сыру Непзп жумыска кететш уакыт Косалкы жумыс-тарра кететш уакыт Регламенттел-ген жэне тYCкi астыч Y3iлiстерi Барлыры

% Мин. % Мин. % Мин. % Мин. % Мин.

Калып куюшы 9,4 45 76 365 8,3 40 6,3 30 100 480

Калыпты тYCiрушi 8,3 40 74 355 9,4 45 8,3 40 100 480

Калып жинаушы 12,5 60 74 355 7,2 35 6,3 30 100 480

Топырак вчдеушi 6,3 30 78 375 9,4 45 6,3 30 100 480

Металл куюшы 10,4 50 73 350 8,3 40 8,3 40 100 480

Шихташы 9,4 45 78 375 6,3 30 6,3 30 100 480

Шихтаны тYCiрушi 9,4 45 76 365 8,3 40 6,3 30 100 480

Вагранка жарушы 20 96 48,7 234 25 120 6,3 30 100 480

Отка твзiмдеушi 20 96 53,7 258 20 96 6,3 30 100 480

Шойын балкытушы 9,4 45 76 365 8,3 40 6,3 30 100 480

Слесарь 10,4 50 70,8 340 12,5 60 6,3 30 100 480

Электромонтер 8,2 40 73 350 12,5 60 6,3 30 100 480

Моторшы 6,3 30 77 370 10,4 50 6,3 30 100 480

2 кесте.

Калып материалдары мен шихтаны дайындау цехындары жумысшылардыч жумыс кYнiнiч хронометражы

Ечбек операциялары Ечбек операцияларына байланысты жумыс уакытыныч бвл^ (пайыз жэне минутпен)

Жумысты кабылдап алу мен тапсыру Непзп жумыска кете™ уакыт Косалкы жумыстарра кететш уакыт ТYCкi аска Y3iлiс Барлыры

% Мин. % Мин. % Мин. % Мин. % Мин.

Калыпты курратушы 6,3 30 70,8 340 10,4 50 12,5 60 100 480

Пеш жарушы 9,4 45 66,6 320 11,5 55 12,5 60 100 480

Эмульсия кайнатушы 8,3 40 69,8 335 9,4 45 12,5 60 100 480

Кран машинис 6,3 45 77,1 555 8,3 60 8,3 60 100 720

Газбен кесушi 8,3 60 66,8 480 16,6 120 8,3 60 100 720

Аллигаторлы кайшы операторы 11,2 80 72,9 525 7,6 55 8,3 60 100 720

жумыс уакытында регламенттелген Y3iлiстердiч болмауынан, негiзгi жумыска кететiн уакыттыч узаруына байланысты жумыс орындарындары жа-рымсыз факторлардыч адам арзасына жарымсыз эсер ету уакыты узарады. Кую вндiрiсiндегi хроно-метражды зерттеу мэлiметтерiнiч нэтижелерi ат-карылатын жумыстыч тырыздырынан кэаби топ-тар арасында жумыс ауысымы жеткiлiктi жYкте-меде жYргiзiлетiндiгiн кврсетп. Кую вндiрiсiндегi технологиялык YPДiс жардайында керi эсер етушi зиянды вндiрiстiк факторлардыч эсерiн зерттеу, жумысшылар арасындары сыркаттанушылык деч-гейiн твмендетуге барытталран про-филактикалык шаралар кешенiн уйымдастыру Yшiн кажет.

6ДЕБИЕТТЕР

1. Амирханова М. М. Состояние условий труда и производственного травматизма в Республике Казахстан //Охрана труда. Казахстан. - Алматы, 2006. - №1. - С. 69 - 75.

2. Измеров Н. Ф. Глобальный план действий по охране здоровья работающих на 2008-2017 гг.: Пути и перспективы реализации //Медицина труда и пром. экология. - 2008. - №6.- С. 1 - 9.

3. АДЗ РК №1.04.001.2000. «бндрспк орта факторларыныч зияндылыры мен кауттшп кврсеткiштерi бойынша, ечбек YPДiсiнiч ауырлыры мен кернеулшИ бойынша ечбек жардайларын баралаудыч гигиеналык критерийлер^> басшылык

N. M. Aimaganbetov

HYGIENIC CHARACTERISTIC OF FOUNDRY PRODUCTION TECHNOLOGY WORKERS WORKING SHIFT AND MAIN PROFESSIONAL GROUPS

In connection with lack of regulated breaks during working operations and prolongation of main working time the unfavorable factors have influence on human organism negatively at working place. The results of time keeping investigations data of foundry productions showed additional loading among main professions workers. Investigations of negative effects of foundry production on human organism have important meaning at organization of complex measures on morbidity level reduction among workers.

Н. М. Аймаганбетов

ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА РАБОЧЕЙ СМЕНЫ ЛИТЕЙНОГО ПРОИЗВОДСТВА И ОСНОВНЫХ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ ГРУПП

В связи с отсутствием регламентированных перерывов во время рабочих операций и продлением основного рабочего времени неблагоприятные факторы на рабочем месте отрицательно вляют на организм человека. Результаты данных хронометражных исследований на литейном производстве показали дополнительную нагрузку среди рабочих основных профессии. Исследование отрицательного влияния литейного производства на организм людей имеет важное значение при организации комплексных мер по снижению уровня заболеваемости среди рабочих.

С. К. Карабалин, В. А. Узбеков, Е. Н. Кульпинский, О. А. Иохим, Л. Н. Пашнева

К ВОПРОСУ ВЫЯВЛЕНИЯ ПРЕДРАСПОЛОЖЕННОСТИ К ХРОНИЧЕСКОМУ ПЫЛЕВОМУ БРОНХИТУ И АНТРАКОСИЛИКОЗУ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ НЕИНВАЗИВНЫХ ДИАГНОСТИЧЕСКИХ МЕТОДОВ

Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний МЗ РК, Высшая школа общественного здравоохранения, Карагандинский государственный медицинский университет

Снижение риска развития профессиональных пылевых заболеваний легких является одной из актуальных задач как медицины труда, так и гигиены. В Центральном Казахстане, с его исторически сложившимся комплексом угледобывающей промышленности, серьезной проблемой для профпатологов и гигиенистов является высокая заболеваемость профессиональным пылевым бронхитом и антракосиликозом. Особую остроту данной проблеме придает то, что патоморфоло-гические изменения при данных заболеваниях быстро приобретают характер необратимых, что, в свою очередь, по мере прогрессирования заболевания приводит к инвалидизации [2] данного контингента шахтеров-угольщиков. Учитывая тот факт, что у большинства больных профессиональные пылевые заболевания легких развиваются при наличии генетической предрасположенности к ним [8, 14], важной задачей является создание достоверной системы скрининга лиц с наличием такой предрасположенности.

Одним из путей решения этой задачи является использование дерматоглифического анализа. Перспективность этого подхода была показана в работах, в ходе которых было выявлено суще-

ственное отличие дерматоглифики больных пылевым бронхитом шахтеров-угольщиков от дерматоглифики здоровых стажированных шахтеров и лиц, не имевших контакта с углепородной пылью, различие в дерматоглифике больных пылевым бронхитом и антракосиликозом, а также предложена модель математического моделирования вероятного диагноза и времени клинического проявления признаков заболевания [5, 6, 11, 12 ].

В то же время нельзя считать вопрос применения дерматоглифического анализа для выявления предрасположенности к пылевому бронхиту и антракосиликозу окончательно решенным, поскольку нужды практического здравоохранения требуют от рекомендуемых методик максимально высокой точности прогноза, а любое математическое моделирование патологического процесса и его последствий представляет собой вероятностный процесс, при котором исходно подразумевается определенная доля погрешности, клиническим эквивалентом которой являются случаи гипо- или гипердиагностики. В приложении к обсуждаемому вопросу, для случая предрасположенности к пылевому бронхиту к гипердиагностике относится ситуация, когда в ходе математического моделирования данный пациент будет зачислен в группу риска по антра-косиликозу, а гиподиагностикой, соответственно, будут случаи зачисления в группу пылевого бронхита лиц, имеющих предрасположенность к антракосиликозу.

Поэтому повышение точности математического прогноза является одной из актуальных задач современной профпатологии и гигиены. Ранее предложенная нами дискриминантная модель, позволяющая отнести случай к группе, имеющей предрасположенность либо к пылевому бронхиту, либо к антракосиликозу, основывалась на анализе 18 дерматоглифических признаков: индекс Камминса правойилевой руки, папиллярный счет «ав» правой руки, гребневой счет 1-го

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.