Научная статья на тему 'ҚЫС ЖәНЕ ЖАЗ МЕЗГіЛДЕРіНДЕГі АғЗАНЫң ФИЗИОЛОГИЯЛЫқ КүЙіН ТЕРіДЕГі БИОЛОГИЯЛЫқ АКТИВТі НүКТЕЛЕРДің ТЕМПЕРАТУРАЛЫқ КөРСЕТКіШТЕРі БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ'

ҚЫС ЖәНЕ ЖАЗ МЕЗГіЛДЕРіНДЕГі АғЗАНЫң ФИЗИОЛОГИЯЛЫқ КүЙіН ТЕРіДЕГі БИОЛОГИЯЛЫқ АКТИВТі НүКТЕЛЕРДің ТЕМПЕРАТУРАЛЫқ КөРСЕТКіШТЕРі БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ Текст научной статьи по специальности «Биотехнологии в медицине»

CC BY
38
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БИОЛОГИЯЛЫқ АКТИВТі НүКТЕЛЕР / ЭЛЕКТРөТКіЗГіШТіК / МАУСЫМ / ЖАЗ / қЫС / ЫРғАқ / ЦИРКАДИАНДЫ

Аннотация научной статьи по биотехнологиям в медицине, автор научной работы — Кулбаева М.С., Сәруар А.С., Ахмад Н.С., Тулеуханов С.Т., Аблайханова Н.Т.

Лицей курсанттарының маусымдық ырғақтылық кезіндегі ағзаның тері бетіндегі биоактивті нүктелердің температуралық көрсеткіштері зерттелді. Жаз және қыс маусымдарында курсанттардың терісіндегі биологиялық активті нүктелердің температуралық мәндері тексерілді. Жаз мезгілдеріне қарағанда қыс маусымында барлық биологиялық активті нүктелердің температура көрсеткіштері жоғарылағаны анықталды. Зерттеуге алынған меридиандардың барлық бионүктелерінің температуралық көрсеткіштерінде бір-бірінен аса қатты айырмашылығы байқалмады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по биотехнологиям в медицине , автор научной работы — Кулбаева М.С., Сәруар А.С., Ахмад Н.С., Тулеуханов С.Т., Аблайханова Н.Т.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STUDY OF THE PHYSIOLOGICAL STATE OF THE BODY BY TEMPERATURE INDICATORS OF BIOLOGICALLY ACTIVE POINTS OF THE SKIN IN WINTER AND SUMMER

The cadets of the lyceum in different seasons studied the temperature indicators of BAP skin. The temperature indices of BAP of human skin were obtained in the summer and winter seasons. The temperature parameters of BAP of human skin in summer are lower than similar parameters in winter. As a result of the study, it was found that the temperature values of BAP of human skin across all meridians are slightly different from each other.

Текст научной работы на тему «ҚЫС ЖәНЕ ЖАЗ МЕЗГіЛДЕРіНДЕГі АғЗАНЫң ФИЗИОЛОГИЯЛЫқ КүЙіН ТЕРіДЕГі БИОЛОГИЯЛЫқ АКТИВТі НүКТЕЛЕРДің ТЕМПЕРАТУРАЛЫқ КөРСЕТКіШТЕРі БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ»

ТЕРАПИЯ

THERAPY

ЭОК 612.84 MFTAP 34.17.53

Кыс жэне жаз мезплдерЫдеп aF3aHbiH, физиологиялык терщеп биологиялык актива нYктeлepдiн температуралык кepсeткiштepi бойынша зерттеу

1М.С. Кулбаева, 1А.С. Сэруар, 2Н.С. Ахмад, 1С.Т. Тулеуханов, 1Н.Т. Аблайханова, 1Л.Б. Умбетьярова, 1Е.В. Швецова, 1Г.К. Атанбаева, 1Т.Т. Кулбаев, 1Б.Б. Аманбай, 1Г.К. Такебаева, 3Ж.А. Сулейменова

'дл-Фараби атындат Казак ¥лттык Университетi, Казакстан, Алматы 2 С.Ж. Асфендияров атындагы Казак ¥лттык медицина университет1 3Алматы каласынын Орталык клиникалык ауруханасы

Лицей курсанттарыньщ маусымдык ь^ак,тылык, кезЫдеп аFзанын тер1 бет1ндег1 биоактивт1 нуктелерд1н температуралык керсетк1штер1 зерттелд1. Жаз жэне кыс маусымдарында курсанттардын тер1андеп биологиялык активт1 нуктелерд1н температуралык мэндер1 тексер1лд1. Жаз мезг1лдер1не каpаFанда кыс маусымында барлык биологиялык активт1 нуктелерд1н температура керсетк1штер1 жоFаpылаFаны аныкталды. Зерттеуге алынFан меридиандардын барлык бионуктелер1н1н температуралык керсетюштерЫде б1р-б1р1нен аса катты айырмашылы^ы байкалмады.

Туй1нд1 сездер: биологиялык актива нуктелер, меридиан, температура, электретк1зг1шт1к, маусым, жаз, кыс, ыpFак, циркадианды

Kipkrie

TабиFи жарыктын жэне температуранын маусымдык езгер1стер1 бэр1м1зге белг1л1. Б1рак, бул жерде астрономиялык дэлд1г1мен ерекшеленелн жэне жыл мезг1лдер1н1н кайталап келу1н керсетет1н циклд1к параметрлер кун узакты^ына тэуелд1 келед1. СоFан байланысты температура мен ылFалдылыктын, жылдык ауыткулары мен геомагнит ер1анщ кернеу1 де езгермел1 келед1. Мысалы, жылдын кез келген мезгшнде геомагнитт1к толкындар наурыз, сэу1р жэне тамыз, кыркуйек айларында жоFаpы келед1. Атмосфералык электр потенциалынын градиентУн жылдык козFалысы кыс айларында ете жоFаpы, жаз айларында темен болады. Аэроиондану тамыз-казан айларында жоFаpылап, акпан-наурызда темендейд1. Оттег1н1н атмосфepадаFы ен аз мелшердег1 тыFыздыFы маусым-ш1лде айларында байкалып, кыста жоFаpы денгей1не жетед1. Жыл маусымдарынын мундай тербел1 кубылыстары, эрине т1р1 аFзаFа ез эсер1н тиг1зет1н1не кумэн келт1рмесек те болады. 0йткеш ашык жуйеге жататын т1р1 аFза ез1н коpшаFан ортамен ты^ыз байланыс жасаумен т1рш1л1к етед1.

Биологиялык актива нуктелер (БАН) - денедеп ерекше белсенд1л1г1 жоFаpы нуктелер. Олардын биопотенциалы мен электретк1зг1шт1г1 жоFаpы, электрлк кедерг1с1 темен, т1т1ркен1стерге, тeмпepатуpаFа, жарык эсерлер1не ете сез1мталды. БАН - орналаскан аймактарынын накты анатомиялык топографиясы болмаса да, сол аймактарда борпылдак дэнекер улпалары жаксы жет1лген, нерв уштары мен кан тамырлары жаксы шоFыpланFаны эдеби деректерде керсет1лген.

Со^ы жылдары БАН-нын биофизикалк касиеттер1н зерттеуге улкен кызыFушылык бар, эдеби деректерде Fалымдаpдын Fылыми зерттеу жумыстарынын нэтижелер1 кептеп кездесед1. Бионуктелер аркылы биофизикалык касиеттер1 бойынша белг1л1 бiр мушешн немесе жалпы аFзанын физиологиялык куй1н баFалауFа, болжам жасауFа мYмкiндiк бepeдi. Диагноз

коюмен катар емдк, профилактикалык максатта осы бионYктeлepгe эсер етуге де болады. Температуралык елшеу жумыстары биология саласында ^pi жYЙeнiн физикалык касиeттepiнe сипаттама беруге жэне функциональды кYЙiнe байланысты eзгepiстepiн зерттеуге мYмкiндiк тудырады. Жыл маусымында б i р бipiнeн ерекше айырмашылы^ы болатын жаз жэне кыс мезгшдерЫде тipi аFзанын жалпы физиологиялык кушн мYшeлepдiн биологиялык активтi нYктeлepдiн температуралык кepсeткiштepi бойынша зерттеп аныктау казipгi танда eзeктi мэсeлeлepдiн бipi болып табылады.

Зерттеу материалдары мен эдiстepi

Зерттеуге apнaлFaн жумыс эл-Фараби aтындaFы Каз¥У-нын биология жэне биотехнология факультелшн биофизика жэне биомедицина кафедрасынын «Хронобиология жэне экологиялык физиология» Fылыми зертханасында орындалды. Tэжipибeгe денсаулыктары жаксы, 15-16 жас аpалыFындаFы «Арыстан» мамандандыpылFан лицейден жалпы 25 курсант болды.

Зерттеу нысанына аFзанын тepi бeтiндe колжeтiмдi жерде орналаскан, елшеу жумыстарын жYpгiзугe киындык тудырмайтын, акпаратты сипаты бар бионYктeлep жинакталды. Бeлгiлi б i р аFзамeн байланысы болатын стандартты 8 меридиандардын шЫен сипаттамалары бeлгiлi жалпы 14 биологиялык актива нYктeлepдiн температуралык кepсeткiштepi жылдын кыс жэне жаз маусымдарында зерттелдк

Зepттeлeтiн бионYктeлep: жYpeк меридианынан - C.9 Шао-Чун, C.8 Шао-Фу, C.7 Шэнь-Мэнь бионYктeлepi; екпе меридианынан - P.11 Шао -Шан, P9 Тай-Юань бионYктeлepi; аш шек меридианынан - IG.1 Шао-Цзе бионYктeсi; ток iшeк меридианынан - GI.1 Шан-Ян, GI.2 Эр-Цзянь, GI.4 Хэ-Гу бионYктeлepi; бауыр меридианынан - F.5 Ли- Гоу, F.2 Син-Цзянь бионYктeлepi; кек бауыр меридианынан - RP 2. Да-ду бионYктeсi; бYЙpeк меридианынан - R.1 Юн-Цюань бионYктeсi; куык меридианынан - V.60 Кунь-Лунь бионYктeсi алынды.

БДН-нын тeмпepaтypacын eлшeyгe эл-Фapaби aтындaFы K^yy^afbi тэжipибeлiк eндipicтiк оpтaлыFындa apнaйы тaпcыpыcпeн жacaлFaн «Биотeмп-2» пpибоpындa оpындaлды. АлынFaн мэлiмeттep cтaтиcтикaлык eндeyдeн eттi, Стьюдeнттiн t- кpитepияcы бойыншa aныктaлды. 3eprrey нэтижeлepi жэнe олapды тaлдay

Kbic мeзгiлiндe бapлык биологиялык aктивтi нYктeлepдiн тeмпepaтypaлык кepceткiштepi 28,3±0,9^31,8±1,5 "С apaлыFындa тepбeлдi (1-кecтe). ДлынFaн нэтижeнiн eH тeмeн мэнiн 28,3±0,9 "С - erne мepидиaнынын P.11 Шaо -Ш^н биоaктивтi нYктeciндe, aл eH жоFapы тeмпepaтypaлык мэнi 31,8±1,5 "С - куык мepидиaнынын тepiдeгi V.60 КУНЬ-ЛУНЬ бионYктeciндe тipкeлдi.

Kecïe 1 - Kic жэнe жaз ivieBri^epii-we iv^e.nep мepидиaндapынaн a^ii-iFai-i БДН-нын le^^pa^a^^ кepceткiштepi, "С

№/№ Мepидиaн aтayы БДН aтayы Kic мaycымындaFы тeмпepaтypa, "С Жaз мaycымындaFы тeмпepaтypa, "С

1 ЖYpeк C.9 Шaо-Чyн 28,8±0,8 25,8±1,2*

C.8 Ш^о-Фу 29,1±0,8 26,4±0,9*

C.7 Шэнь-Мэнь 30,0±0,9 27,8±0,8*

2 Gme P.11 Шaо -Ш^н 28,3±0,9 24,9±1,2*

P.9 Тaй-Юaнь 29,0±1,3 24,0±1,4*

3 Дш iшeк IG.1 Шaо-Цзe 29,6±1,4 24,9±1,6*

4 Ток iшeк GI.1 Ш^н-Ян 29,4±1,2 24,6±0,9*

GI.2 Эp-Цзянь 30,3±0,9 26,8±0,6*

GI.4 Хэ-Гу 29,4±1,1 24,5±1,5*

S Бayыp F.5 Ли- Гоу 28,4±1,0 25,3±0,9*

F.6 Чжун-Ду 29,0±0,8 27,0±0,9*

б Keк бayыp RP.2 Дa-Дy 28,8±0,7 26,5±1,0*

7 БYЙpeк R.1 Юн-Цюaнь 29,4±1,2 26,4±1,1*

В KyiK V.60 Кунь-Лунь 31,8±1,5 26,0±1,9*

Еcкepтy: * Kic мaycыммeн caлыcтыpFaндa Стьюдeнттiн t-кpитepийi (p<0,05) бойыншa cтaтиcтикaлык ceнiмдiлiгi

Жaз мeзгiлiндe, жоFapылaFaн aтмоcфepaлык тeмпepaтypa кeзiндe мYшeлep мepидиaндapынын aкпapaттык биологиялык aктивтi нYктeлepiнiн тeмпepaтypaлык кepceткiшi 24,0±0,9^27,8±0,8 "С apaлыFын ^мты^и (1-кecтe). Kыc мaycымындa aлынFaн тeмпepaтypaлык кepceткiштepiнiн мэлiмeттepiмeн caлыcтыpFaндa жaз мaycымындa бapлык тepiдeгi биологиялык aктивтi нYктeлepдiн тeмпepaтypaлык кepceткiштepiнiн нэтижeлepi cтaтиcтикaлык ceнiмдiлiкпeн жоFapылaFaны aныктaлды (p<0,05). Жaз мeзгiлiндeгi минимaльды тeмпepaтypaлык кepceткiшi 24,0±0,9 "С - eme мepидиaнынын тepiдeгi P.9 Тaй-Юaнь биологиялык aктивтi нYктeciнeн, мaкcимaльды тeмпepaтypaлык мэнi 27,8±0,8 "С -жYpeк мepидиaнынын C.7 Шэнь-Мэнь бионYктeciнeн тipкeлдi. 9p6íp бионYктeлepдiн тeмпepaтypaлык кepceткiштepiнiн мэндepi aныктaлып, capaптaмa жYpгiзiлдi (l^ecre). Зepттeyгe aлынFaн жYpeк мepидиaнынын биоaктивтi нYктeлepi Kыc мeзгiлiндe 28,8±0,8^30,0±0,9"С apaлыFындa, жaз мeзгiлiндe 25,8±1,2^27,8±0,8 "С apaлыFындa тepбeлдi. Kыc мeзгiлiндeгi мэлiмeттepiмeн caлыcтыpFaндa жaз мaycымындaFы жYpeк мepидиaнынын тepiдeгi биоaктивтi нYктeлepiнiн тeмпepaтypaлык кepceткiштepi 2,2-3 "С apaлыFындa cтaтиcтикaлык ceнiмдiлiкпeн (p<0,05) тeмeндeгeн мэнi aныктaлды.

0кпe мepидиaнынaн зepттeyгe aлынFaн eкi биологиялык aicraB^ нYктeлepiнiн тeмпepaтypacы кыc мeзгiлiндe - 28,3±0,9 4- 29,0±1,3 "С apaлыFындa болca, жaз мeзгiлiндe - 24,0±1,4 4-24,9±1,2 "С apaлыFын кepceттi. Жылдын cyык мaycымындa тipкeлгeн тeмпepaтypaлык мэндepiмeн caлыcтыpFaндa 4,1-4,3 "С apaлыFындa тeмeндeгeнi cтaтиcтикaлык ceнiмдiлiкпeн (p<0,05) pac^bm отыp. Дш iшeк мepидиaнынын бионYктeci IG.1 Шaо-Цзe - 29,6±1,4"С тeмпepaтypaлык мэндi кыc мeзгiлiндe кepceтce, жaз мaycымындa 24,9±1,6"С тeмпepaтypaлык мэнгe тeн болды. Kыc мaycымындa тipкeлгeн тeмпepaтypaлык мэнiнeн жaз кeзiндe 4,7 "С шaмacындa тeмeндeгeн (p<0,05). Ток ^к мepидиaны кыcтa тeмпepaтypaлык кepceткiштepi 29,4±1,1 4- 30,3±0,9 "С apaлыFын ^мты^и, жaздa - 24,5±1,5 4 26,8±0,6 "С apaлыFын aлып жaтыp. Жылдын Kic мeзгiлiндe тipкeлгeн тeмпepaтypaлык мэндepiнeн 3,5-4,9 "С apaлыктaFы eзгepicпeн

тeмeндeгeн (p<0,05). Kыc мaycымындa бayыp мepидиaнынaн aлынFaн F.5 Ли-Гоу, F.6 Чжун-Ду биологиялык aктивтi нYктeлepi 28,4±1,0-г29,0±0,8 "С apaлыктa, aл жaз кeзiндe -25,3±0,9427,0±0,9 "С apaлыктa тepбeлдi. Kic мaycымынaн 23,1 "С apaлыFындaFы мэндepгe тeмeндeгeнi (p<0,05) aныктaлды. Ke! бayыp мepидиaнынын биоaктивтi нYктeci Kic мeзгiлiндe - 28,8±0,7 "С, жaз мaycымындa - 26,5±1,0 "С aлынFaн мэлiмeттepi болды. Суык мaycымдaFы мэлiмeттepiмeн caлыcтыpFaндa 2,3 "С тeмпepaтypaлык eзгepic бaйкaлды (p<0,05). Kic мeзгiлiндe бYЙpeк мepидиaнынын биологиялык aктивтi нYктeci - 29,4±1,2 "С тeмпepaтypaFa тeн болды, жaз кeзiндe - 26,4±1,1 "С тeмпepaтypaFa eзгepдi. Kic мeзгiлiндeгi мэн^н жaз кeзiндe 3 "С шaмacындa тeмeндeгeнi (p<0,05) pacтaлып дэлeлдeндi. Куык мepидиaнынын биологиялык aктивтi нYктeci Kic кeзiндe - 31,8±1,5 "С, жaз кeзiндe - 26,0±1,9 "С тeмпepaтypaны кepceттi. Жылдын Kic мeзгiлiмeн caлыcтыpFaндa жaздa 5,8 "С мэнгe тeмeндeгeн (p<0,05). Сонымeн, Kic мaycымындa ^^лген мэлiмeттepiмeн caлыcтыpFaндa зepттeyгe aлынFaн мYшeлep

мepидиaндapынын тepiдeгi биологиялык aктивтi нYктeлepiнiн тeмпepaтypaлык кepceткiштepi жaз кeзiндe тeмeндeгeнi aныктaлды (p<0,05).

Kic жэнe жaз мaycымдapындa тaбиFaттa бaйкaлaтын тeмeн-жоFapы тeмпepaтypa, кYннiн кыcкaлыFы-¥зaктыFы жэнe бacкa дa физикaлык пapaмeтpлepiнiн eзгepмeлi тepбeлici тipi aFзaнын физиологиялык кYЙiнe eзiндiк эcepiн тyдыpaды, тipi aFзaдa тaбиFaт eзгepicтepiнe caй бeйiмдeлyшiлiк пpоцecтepi Kaлыптaca бacтaйды.

Тepмодинaмикa зaндapынa cэйкec, жоFapы тeмпepaтypaдaн cybK тeмпepaтypaFa бaFыттaлFaн бaFыттa Faнa тeмпepaтypaнын нeмece жылудын бepiлy пpоцeci жYpeтiнiн ecкepceк, жылдын cybiK тeмпepaтypacы кaлыптacкaн Kic мaycымындa ^pi aFзa eзiнiн ^paK^i тeмпepaтypacын уст^п îypyFa ¥мтылaды. Сондыктaндa, тepiнiн жылуды жоFaлтyы жоFapылaйды, aл ■^paK™ тeмпepaтypa caктaлFaндa тipi aFзa д^ьк фyнкциялaнyын ecкepceк, cyiK ayaдa жылуды жоFaлтyынын эcepiнeн aFзa кeптeп энepгeтикacын нeмece жылуын бeлiп т¥paды, тepiнiн тeмпepaтypacы шaмaмeн жоFapылay кeлyiнe дe ceбeпкep болaды. Дл ыcтык ayaдa ^pic^oie, cыpткы оpтaнын

Вестник КазНМУ №2-2020

жоFаpы температурасында аFзанын ез температурасы кызып кeтпeуi y^iH температуранын тeмeндeуi peттeлiп отырады. Сонымен, осы жайттарды ескерсек, зерттеу жумысынын кыс мeзгiлдepiндe мYшeлep меридиандарынан жинакталFан биологиялык активтi нYктeлepiнiн температуралык керсетюштерЫн жоFаpылау кeлeтiнi, жаз айларында ^pi^oie аFзанын мYшeлep меридиандарынын биологиялык актива нYктeлepiнiн температуралык кepсeткiштepi кыс мезгшмен салыстыpFанда темендеу болFаны аFзанын дене температурасын калыпты устап туpуFа байланысты бешмделушшк пpоцeсi байкалады. Корытынды

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Сорока С.А Солнечная активность инфрозвуковые колебания в атмосфере Земли II Тезисы докладов третьей Всероссийской научной конференции: Физические проблемы экологии (экологическая физика). - М., 2001. - С.48-49

2 Лувсан Г. Традиционные и современные аспекты восточной медицины. - М.: АО "Московские учебники и картография", 2000. - 401 с.

3 Табеева Д.М. Руководство по иглорефлексотерапии: учебное пособие. - М.: ФАИР-ПРЕСС, 2006. - 752 с.

4 Кулбаева М.С., Тулеуханов С.Т. Хроноструктурные параметры суточной динамики температуры аурикулярных биоактивных точек кожи животных в норме и при стрессе // Тезисы докладов VI Сибирского физиологического съезда (2527 июня 2008г., г.Барнаул), В 2 томах. Т.II. - Барнаул: Принтэкспресс, 2008. - С. 61-64.

5 Красоткина И.Н. Биоритмы и здоровье. Серия: Здоровый образ жизни. - М.: Мир, 2017. - 224 с.

6 Доскин В.С. Биоритмы для здоровья. Как улучшить свое состояние по биологическим часам. - М.: Эксмо, 2015. - 224 с.

7 Сергеев Г.А. Биоритмы и биосфера. - М.: Машиностроение, 2016. - 332 с.

8 Батырбаева Д.Ж., Рамазанова Б.А., Кулбаева М.С., Тулеуханов С.Т., Алтай М.А., Жумадшлэ А.И., Кайрат Б.К., Умбетьярова Л.Б., Алибаева Ж.С., Таурбаева Н.Т. терщеп БАН-нын температуралык кepсeткiштepi бойынша тонзиллит ауруынын аFзаFа эсерЫ зерттеу // Вестник КазНМУ. - 2018. -№3. - С. 96-101.

9 ЭбдiFаппаp А.Е., Кулбаева М.С., Тулеуханов С.Т., Швецова Е.В., Уршеева Б.И., Жаманбаева Г.Т., Теленова К.Д. Корш^ан

Кыс мезгЫнде аFзанын мYшeлep меридиандарынан жинакталFан терщеп 14 биологиялык актива нYктeлepдiн температуралык кepсeткiштepi 28,3±0,9^31,8±1,5 °С аралы^ында тербеледг Жаз мезплЫде зерттеуге алынFан стандартты мYшeлep меридиандарынын терщеп биологиялык актива нYкткeлepiнiн температуралык кepсeткiштepi 24,0±0,9^27,8±0,8 °С аpалыFында болды. Жыл мезгшнщ кыс жэне жаз маусымдаpындаFы зерттеуге алынFан мYшeлepдiн тepiдeгi барлык биологиялык актива нYктeлepiнiн сараптамасында статистикалык сешмдшкпен (р<0,05) жаз маусымдарында темендеген температуралык кepсeткiштepi аныкталды.

ортанын элeктpомагниттiк epi^^ эсepiндe жYpгeн миопияFа шалдыккан студенттерд^ биологиялык активтi нYктeлepiнiн температуралык керсетюштерЫ зерттеу // Каз¥У Хабаршысы. Экология сериясы. - 2016. - №1(46). - Б.139-147.

10 Тулеуханов С.Т. Биологические ритмы - фундаментальный закон живой природы // Известия МО и НРК. НАН РК. Серия биол. и медиц. - 2002. - № 6 (234). - С. 3-16.

11 Wu S.H., Tai C.J.. Current research in acupuncture treatment for Bell's ра^у // J Acupun Tradit Med. - 2017. - Vol. 1. - P. 1-4.

12 Grotle M. Traditional Chinese acupuncture was not superior to sham acupuncture for knee osteoarthritis but delivering treatment with high expectations of improvement was superior to delivering treatment with neutral expectations // Journal of physiotherapy. -2011. - Vol. 57, №1. - P. 56-63.

13 Ahn A.C., Colbert A.P., Anderson B.J., Martinsen O.G., Hammerschlag R., Cina S., et al. Electrical properties of acupuncture points and meridians: a systematic review // Bioelectromagnetics. - 2008. - Vol. 29, №4. - P. 245-256

14 Г. Геккер, А. Стивлинг, Э. Пьюкер Иллюстрированный атлас акупунктуры. Биологически активные точки тела, ушей, триггерные зоны. - М.: АСТ: Астрель, 2008. - 244 с.

15 Акшалова Л.М. Сезонная динамика теплопроводности корпоральных биоактивных точек кожи // Междунар. научн.-практич. конф. "Современные проблемы экологической физиологии". - Алматы, 2008. - С. 11-16.

16 Гумарова Л.Ж. Суточная динамика температуры некоторых аурикулярных биоактивных точек кожи кролика в норме и при стрессе // Вестник КазГУ. Серия биологическая. - 2000. -№2(10). - С. 110-116.

Vestnik KazNMU №2-2020

1М.С. Кулбаева, 1А.С. Сэруар, 2Н.С. Ахмад, 1С.Т. Тулеуханов, 1Н.Т. Аблайханова, 1Л.Б. Умбетьярова, 1Е.В. Швецова, 1Г.К. Атанбаева, 1Т.Т. Кулбаев, 1Б.Б. Аманбай, 1Г.К. Такебаева, 3Ж.А. Сулейменова 'Казахский национальный университет имени аль-Фараби, Казахстан, г. Алматы 2Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова 3Центральная клиническая больница г. Алматы

ИССЛЕДОВАНИЕ ФИЗИОЛОГИЧЕСКОЕ СОСТОЯНИЕ ОРГАНИЗМА ПО ТЕМПЕРАТУРНЫМ ПОКАЗАТЕЛЯМ БИОЛОГИЧЕСКИ АКТИВНЫХ ТОЧЕК КОЖИ В ЗИМНЕЕ И ЛЕТНЕЕ ВРЕМЯ

Резюме: У курсантов лицея в разных сезонах изучены температурные показатели БАТ кожи. Были получены значения температурных показателей БАТ кожи человека в летний и зимний сезоны. Параметры температурных показателей БАТ кожи человека в летний период ниже, чем аналогичные показатели в зимний период. В результате

исследования было установлено, что значения температурных показателей БАТ кожи человека по всем меридианам незначительно отличаются друг от друга. Ключевые слова: биологически активная точка, меридиан, температура, электропроводность, сезон, лето, зима, ритм, циркадианный

1M.S. Kulbayeva, 1A.S. Saruar, 2N.S. Akhmad, 1S.T. Tuleukhanov, 1N.T. Ablaikhanova, 1L.B. Umbetyarova, 1Y.V. Shvetsova, 1G.K. Atanbaeva, T.T. Kulbayev, 1B.B. Amanbay, 1G.K. Takebayeva, 3Zh.A. Suleimenova 'Al-Farabi Kazakh National University,Almaty,Kazakhstan 2Asfendiyarov Kazakh National medical university 3 Central Clinical Hospital of Almaty

STUDY OF THE PHYSIOLOGICAL STATE OF THE BODY BY TEMPERATURE INDICATORS OF BIOLOGICALLY ACTIVE POINTS OF THE SKIN IN WINTER AND SUMMER

Resume: the cadets of the lyceum in different seasons studied the temperature indicators of BAP skin. The temperature indices of BAP of human skin were obtained in the summer and winter seasons. The temperature parameters of BAP of human skin in summer are lower than similar parameters in winter. As a result of

the study, it was found that the temperature values of BAP of human skin across all meridians are slightly different from each other.

Keywords: biologically active point, meridian, temperature, electrical conductivity, season, summer, winter, rhythm, circadian

УДК 613.25(574.1) МРНТИ 76.33.35

Ассоциации ожирения и избыточной массы тела с дислипидемией у взрослого населения Западного Казахстана

Р.Н. Космуратова1, Х.И. Кудабаева1, Е.Ш.Базаргалиев1, А.К. Турдалина1, Д.Г. Искалиева2

'Западно-Казахстанский медицинский университет имени Марата Оспанова, кафедра внутренних болезней №1, г.Актобе, Казахстан 2Актюбинский медицинский центр, г.Актобе, Казахстан

Целью настоящего исследования явилась оценка распространенности атерогенной дислипидемии у взрослых, проживающих в Западном Казахстане. Выявлено, что взрослые имели повышенный индекс атерогенности в 59,18%, ЛПНП в 44,91%, ОХС в 29,29%, ТГ в 29,69%, ЛПНП (с учетом гендерных нормативов) в 28,96%. В зависимости от ИМТ выявлены значимые различия в липидограмме между нормальной массой тела и избыточной массой тела, включая ожирение. Выявлены значимые положительные сильные связи ИМТ с коэффициентом атерогенности (r=0,99), с ЛПНП (r=0,95), с триглицеридами (r=0,95), средняя связь с ОХ (r=0,49) и отрицательная сильную связь ЛПВП (r=-0,99). Выявлены умеренные положительные взаимосвязи возраста с ОХС (r=0,45) и ЛПНП (r=0,44). Ключевые слова: избыточная масса тела, ожирение, липидный профиль, Западный Казахстан

Введение

Ожирение и ассоциированные с ним сердечно-сосудистые заболевания (ССЗ), метаболические нарушения, а также почечная недостаточность представляют серьезную угрозу здоровью на популяционном уровне. Среди причин смерти

лиц с ожирением на первом месте - ССЗ. Как показали Ng, et al. в системном анализе, частота избыточной массы тела (МТ) и ожирения растет во многих странах [1,2], в большей мере -в развитых странах. По мнению ВОЗ, избыточный вес и ожирение когда-то считавшиеся проблемой только в странах с высоким уровнем дохода, в настоящее время резко

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.