Научная статья на тему 'ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ-МАЪНАВИЙ ТАРБИЯНИНГ АҲАМИЯТИ'

ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ-МАЪНАВИЙ ТАРБИЯНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

64
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Миллий ғоя / маънавият / талим-тарбия / учинчи Ренессанс / “Байтул ҳикма” / Маъмун академияси / “Тарбия” фани

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Ф. Н. Камолов, Ўразбой Кукланович Эрниёзов

Ушбу мақолада маънавиятни шакллантириш мезонларидан бири илму маърифат, таълим-тарбия, уларга инсон камолоти ва миллат равнақининг энг асосий шарти ва гарови сифатида қаралган. Ёшларнинг таълим-тарбиясини энг бирламчи масалаларидан бири қилиб илгари сурилган ҳолда, ушбу сиѐсатнинг яқин йилларда ўзининг кутилган натижаларининг илмий хулосалари келтириб ўтилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ-МАЪНАВИЙ ТАРБИЯНИНГ АҲАМИЯТИ»

ЁШЛАРДА МАФКУРАВИЙ-МАЪНАВИЙ ТАРБИЯНИНГ АХДМИЯТИ

Уразбой Кукланович Эрниёзов

Илмий рахбар, Тошкент давлат транспорт университети "Ижтимоий фанлар"

кафедраси укитувчиси

Ушбу маколада маънавиятни шакллантириш мезонларидан бири илму маърифат, таълим-тарбия, уларга инсон камолоти ва миллат равнакининг энг асосий шарти ва гарови сифатида каралган. Ёшларнинг таълим-тарбиясини энг бирламчи масалаларидан бири килиб илгари сурилган холда, ушбу сиёсатнинг якин йилларда узининг кутилган натижаларининг илмий хулосалари келтириб утилган.

Калит сузлар: Миллий гоя, маънавият, талим-тарбия, учинчи Ренессанс, "Байтул хикма", Маъмун академияси, "Тарбия" фани.

Бутун дунёда жамиятни ахборотлаштириш жараёнлари тез суръатлар билан кечаётган бугунги кунда моддий неъматлар ва энергия билан бир каторда ахборот инсон диккат-эътиборининг марказий фаолиятининг асосий махсулига айланмокда. Миллий гоя таргиботи ва маънавий-маърифий тадбирларни ташкил этишда ватанпарварлик тарбияси, халкимизнинг эзгу идеаллари ва олийжаноб максадларига садокат гоялари шиор даражасидагина колиб, миллий гоянинг жахон тажрибасидан утган умуминсоний конуниятлари ва Узбекистонга хос замонавий тамойилларини амалиётга татбик этишнинг самарали механизмлари жорий этилмаган. Юртимиздаги янгиланиш жараёнлари ва ислохотларга дахлдорлигини чукур хис киладиган, мамлакатимизнинг энг ривожланган давлатлар каторига киришидаги уз урни ва иштирокини теран англайдиган, бу йулда фаол фукаролик позициясига, креатив ва инновацион тафаккурга эга булган замонавий шахсларни тарбиялашнинг концептуал асослари ва амалий фаолият мезонлари ишлаб чикилмаган. Бу эса сохада жиддий бушлик мавжудлигини яна бир маротаба

Ф. Н. Камолов

Тошкент давлат транспорт университети талабаси

АННОТАЦИЯ

КИРИШ

исботламокда.

October, 2022

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Маънавият - моддий хаёт билан доимо ёнма-ён юрадиган, инсон, халк ва жамият хаётининг ажралмас кисми булган ижтимоий ходиса. Маънавият тушунчасининг мазмуни бугунги кунда факат "маъни", "маъно" деган сузлар доирасидан чегараланиб колмайди. Нега деганда, инсонни инсон киладиган, унинг онги ва рухияти билан чамбарчас богланган бу тушунча, хар кайси одам, жамият, миллат ва халк хаётида хеч нарса билан улчаб булмайдиган даражада алохида ахамият касб этади. Маънавият тушунчаси жамият хаётидаги гоявий, мафкуравий, маърифий, маданий, диний ва ахлокий карашларни узида тула мужассам этади. Инсон камолоти, янги Узбекистоннинг маънавий киёфасининг такомиллашув даражаси, шахсий-ахлокий хусусиятлар ва маърифий фазилатлар мажмуи. Жамиятнинг барча сохалари билан узаро алокадор маънавий талаблар ва тамойиллар хамда инсон хаёти ва фаолиятини белгиловчи мезонлар тизими. Маънавиятни шакллантириш мезонларидан бири илму маърифат, таълим-тарбия булиб, уларга инсон камолоти ва миллат равнакининг энг асосий шарти ва гарови сифатида каралган. Келажак пойдевори билим даргохларида яратилади, бошкача айтганда, халкнинг эртанги куни кандай булиши фарзандларнинг бугун кандай таълим ва тарбия олишига боглик. Бунинг учун хар кайси ота-она, устоз ва мураббий хар бир бола тимсолида, аввало шахсни куриши лозим. Ана шу оддий талабдан келиб чиккан холда, фарзандларни мустакил ва кенг фикрлаш кобилиятига эга булган, комил инсонлар этиб вояга етказиш иши таълим-тарбия сохасининг асосий максади ва вазифаси булиб колади. Бу эса таълим ва тарбия ишини уйгун холда олиб боришни талаб этади. Талимни тарбиядан, тарбияни эса таълимдан ажратиб булмайди. Шунинг учун хам хозирги шароитда бутун мамлакат микёсида таълим ва тарбия, илм-фан, касб-хунар ургатиш тизимларини тубдан янгича ислох килишга нихоятда катта эътибор каратилаётганлигининг боиси хам шунда. Куплаб мамлакатлар баркарор ривожланишининг янги даражага кутарилиши ва миллий иктисодиётнинг ракобатбардошлигини таъминлайдиган асос, бу-таълим, фан хамда инновациядир.

Бугун жахон микёсида юртимиз хакида суз кетганда "янги Узбекистон" ибораси тилга олинмокда. Бу кейинги йилларда тараккиётнинг мутлако янги боскичига кадам куйганимиз, эришаётган залварли ютукларимизнинг эътирофидир. Узбекистон Республикаси мустакиллигининг 29 йиллиги муносабати билан Президентимиз Шавкат Мирзиёев тантанали табрик нуткида тараккиётимизнинг максади Учинчи Ренессанс булиши лозимлигини таъкидлади.

October, 2022

679

Халкимизнинг улугвор кудрати жуш урган хозирги замонда Узбкистонда янги бир уйгониш - Учинчи Ренессанс даврига пойдевор яратилмокда, десак, айни хдкикат булади. Чунки бугунги Узбекистон - кечаги Узбекистан эмас. Бугунги халкимиз хам кечаги халк эмас.

Биз, айни чогда хаёт-мамот масаласи - фарзандларимизнинг таълим-тарбиясини энг бирламчи масалаларидан бири килиб илгари суряпмиз. Бундай сиёсат якин йилларда узининг кутилган натижасини беради. Бизнинг табаррук заминимиздан бутун дунё Уйгонишга туртки берган Ибн Сино, Мусо ал-Хоразмий, Абу Райхон Беруний, Мирзо Улугбек, Алишер Навоий, Захириддин Мухаммад Бобур каби олим ва ижодкорлар яна куплаб етишиб чикишига ишонамиз.

Нихоятда жозибали мазкур стратегик гоя узининг улугворлиги, миллий юксалиш барча сохаларда кандай умумий максадни кузламоги зарурлигини курсатади. Амалда давлат рахбари тараккиётнинг хозирги боскичида Узбекистон миллий гоясининг янги ва аниклаштирилган мазмунини ифода этади.

Ренессанс (уйгониш) атама сифатида унинг мазмуни анча кенг: маданиятда, илм-фанда, санъатда, таълим-тарбияда, умуман, жамият хаётида узок муддатли тургунликдан кейин кайта жонланиб, тез ривожланишни, ижтимоий онг ва кадриятлар тизими янги сифат боскичига чикишни билдиради. Шарк ренессанси - Шарк маънавий-маърифий, маданий хаётидаги Уйгониш, яъни Шарк халклари юксалиш даври.

Хдкикатан тарихан олганда биз икки Ренессансни бошдан кечирдик:

1.IX-XII асрларда Марказий Осиёда МyFуллар истилосигача булган давр, у ал-Хоразмий, Форобий, Беруний, Ибн Сино каби комусий олимлар, астраном ал-Фаргоний, Бухоро тарихчиси Наршахий, Ибн Сино каби комусий олимлар, астроном ал-Фаргоний, Юсуф Хос Х,ожиб каби буюк дахолар, буюк мухаддислар - Бухорий, Термизий, Мутакаллимлар - Мотуридий ва Абул Муин Насафий хамда бошка атокли дунёвий ва диний алломалар шуури оламни ёритиши билан боглик.

2.Иккинчи Ренессанси XIV аср охирги чораги - XVI аср биринчи чораги Сохибкирон Амир Темур ва темурийлар сулоласи 1,5 млн.кв. километр территорияда хукмронлик килган (XIV-XVI асрлар) даврига тугри келади. Мирзо Улугбек, Гиёсиддин Жамшид ал-Коший, ^озизода Румий, Али Кушчи, Абдурахмон Жомий, Лутфий, Низомиддин Мир Алишер Навоий, Хусайин Воиз Кошифий, Камолиддин Бегзод каби буюк меъморлар, бастакорлар, мусаввирлар, тарихчилар

October, 2022

680

чикиб, бугун хам дунёни лол колдираётган асарлар яратдилар.

^ар икки Ренессанс даврида биз дунёнинг илгор, мутараккий халклари каторида эдик. Агар яна шундай даражага эришмокчи булсак, Учинчи Ренессансни амалга оширишимиз зарурдир.

Истиклол йилларида босиб утган шонли йулимизга назар ташлаб, эртанги кунимизга, уз куч ва имкониятларимизга булган ишончимиз янада ортмокда.

Биринчи ва иккинчи ренессансларнинг тарихий шароити ва даври талаблари, имкониятларини хакконий бахолаб, янги Ренессанснинг тарихий шароитлари ва талаблари мутлако узгача эканини асослаш, далиллаш максадга мувофик. Аввалги иккала Ренессанс мустахкам маънавий-мафкуравий негизда, биринчи галда юксак ахлокийлик, адолат, илмга ташналик ва багрикенглик асосида юз берган. Ислом халоллик ва тугриликни, инсоф ва адолатни, илм ва амалий фаолликни хамма нарсадан устун куйган. "Илм излаб Чинга булса-да, бор", "Сендан харакат-мендан баракат", "Бир соатлик адолат барча инсу жинсларнинг кирк кунлик ибодатидан устун" каби куплаб шу каби Хддислар, накллар аждодларимизнинг ижтимоий мулжалига айланган эди.

"Байтул хикма"да 40 дан ортик таржимонлар кадимги юнон тилидан, 14 нафар таржимон санскрит тилидан, 4 нафар таржимон Хитой тилидан илмий, тиббий ва фалсафий асарларни арабчага угирган. Бундан ташкари, лотин, сурёний, иброний тиллардан таржимонлар булган. Илмий хакикат диний мансубликдан устун куйилган. Бу асар маъжусийларники, буниси кофирларники деб инкор килинмаган. Аждодларимиз тил урганиб, илм ортидан дунёни кезган. Махдудлик кобигига ураниб колмаган, тургунлик, махаллийчилик уларга ёт булган.

"Байтул хикма", Хоразм Маъмун Академияси, умуман, ислом олами олимлари фаолияти уша даврдаги халкаро илмий интеграциянинг энг ёркин намуналаридан биридир. Биринчи ва иккинчи ренессансларнинг маънавий асосларини ва сабабларини хамда кейинги инкирозини чукур урганмасдан, биз Учинчи Ренессансни муваффакиятли амалга ошира олмаймиз. Бугун хам бизга гоявий ва илмий толерантлик, илмга, хакикатга ташналик, миллий махдудликни, гоявий мутассибликни тамомила инкор этиш хос булмоги лозим.

Учинчи Ренессанс биздан халкаро хамжамиятга илм-фан, технологиялар, ахборот, маданият ва иктисодиёт сохаларида янада чукуррок интеграция зарурлигини такозо этади. Жамият тараккиётининг пировард максади хам инсон, унинг фаровон, эркин ва хавфсиз турмуш кечиришидир. Жамият талабларига тулик жавоб берадиган киши турли дврларда хар хил аталган. Юсуф Хос Х,ожиб уни

October, 2022

681

"тугал эр", Форобий "фозил киши", тасаввуф намояндалари "комил инсон" деб атаганлар. "Х,ар томонлама ривожланган шахс", "уЙFун ривожланган шахс" атамалари хам кулланилган.

Мустакилликдан кейин биз шахсга нисбатан "комил инсон", ёш авлодга нисбатан "баркамол авлод" атамаларини куллай бошладик. Гап атамада эмас. Кандай сифатни куллаймайлик, келажак инсонини тарбиялашда биз, аввало, жамият тараккиёти тенденцияларини ва айни пайтда миллий маънавиятимиз хусусиятларини хисобга олмогимиз лозим. Бинобарин, сунъий интеллект ва юксак технологияларга таянадиган "туртинчи саноат инкилоби" инсонга куядиган талабларини олдиндан моделлаштиришимиз ва таълим-тарбия тизимини уларга мослаштиришимиз зарур.

Дархакикат, кейинги йилларда ёш авлод тарбиясида хал килувчи урин тутадиган богчалар ва мактаблар тизимида мактанишга арзигулик улкан ишлар килинди. Президент мактаблари, ихтисослаштирилган ва ижод мактаблари куриш хамда "Замонавий мактаб" дастурини жорий этиш борасидаги саъй-харакатлар хам изчиллик билан давом эттирилмокда. 2020 йили, яъни якинда Олий Мажлис палаталари хузурида Ёшлар парламентлари ташкил этилдики, келгусида ушбу тузилма аъзолари орасидан сохани теран англайдиган конун ижодкорлари етишиб чикиши аник.

2019 йилда мутлако янги мазмун ва шаклдаги 4 та Президент мактаби, 3 та Ижод мактаби иш бошлади. Олий таълимни ривожлантириш учун 2019 йили 19 та янги олий укув юрти, жумладан, 9 та нуфузли хорижий университетнинг филиали очилди. Етакчи хорижий университетлар билан хамкорликда 141 та кушма таълим дастури буйича кадрлар тайёрлаш йулга куйилди. Олий таълим муассасаларига жами 146 минг 500 нафар ёки 2016 йилга нисбатан 2 баробар куп талаба укишга кабул килинди.

Амалга ошираётган ислохотларимиз жахон хамжамияти томонидан муносиб бахоланмокда. Хусусан, дунёдаги нуфузли нашрлардан бири -"Экономист" журнали Узбекистонни 2019 йилда ислохотларни энг жадал амалга оширган давлат - "Йил мамлакати" деб эътироф этди. "Узбекистонни ривожланган мамлакатга айлантиришни максад килиб куйган эканмиз, - деган эди Президентимиз Шавкат Мирзиёев, - бунга факат ислохотлар, илм-маърифат ва инновация билан эриша оламиз. Бунинг учун янги авлод укув юртигача, таълимнинг барча бугинида ислохот килишни бошладик. Илм йук жойда, калоклик, жахолат ва албатта, тугри йулдан адашиш булади. Шарк донишмандлари айтганидек, "Энг катта бойлик - бу акл-заковат ва илм, энг катта мерос - бу яхши тарбия, энг

October, 2022

682

катта кашшоклик - бу билимсизликдир. Шу сабабли хаммамиз учун замонавий билимларни узлаштириш, чинакам маърифат ва юксак маданият эгаси миллий кадриятларимизга содик булиш узлуксиз хаётий эхтиёжга айланиши лозим.

Мактабгача таълимни ривожлантиришда бошлаган ислохотларимиз натижасида 2019 йили 5 минг 722 та давлат, хусусий, оилавий болалар богчалари ташкил этилди. Шунинг хисобидан фарзандларимизни мактабгача таълим билан камраб олиш даражаси бир йил давомида 38 фоиздан 52 фоизга кутарилди.

Богча ёшидаги болаларни мактабгача таълим билан камраб олиш даражасини 2020 йилда 60 фоизга етказиш кузда тутилди. Ушбу максадга 2020 йилнинг узида бюджетдан карийб 1,8 триллион сум маблаг ажратилди. 2020 йилдан бошлаб, тарихимизда илк бор 6 ёшли болаларни мактабга тайёрлаш тизими жорий килинди. Бунга бюджетдан 130 миллиард сум ажратилиб, бунда хусусий мактабгача таълим муассасалари хам иштирок этмокда.

Олий таълимот олувчи ёшлар учун барча кулайликлар жорий этилмокда. Шунинг учун мактаб битирувчиларини олий таълим билан камраб олиш даражасини 2020 йилда 25 фоизга ва келгусида 50-60 фоизга етказилади. Сунгги 4 йилда мамлакатимизда 43 та янги олий таълим муассасаси ташкил этилиб, уларнинг сони 121 тага етди. 2020 йили олий укув юртларига кириш учун 1,5 миллионга якин ёшларимиз хужжат топширди.

Бу ракам 2019 йилдагига нисбатан мотивацияси 40 фоиз куп демакдир. Ёш авлод тарбиясида хал килувчи урин тутадиган богчалар ва мактаблар тизимида хам улкан узгаришлар амалга оширилмокда. Шу укув йилидан яна бир янги тизим жорий этилди: кам таъминланган оилалар кизларининг билим олиш имкониятини кенгайтириш максадида олий таълим муассасаларига кабулда улар учун давлат гранти асосида 940 та кушимча урин ажратилди. Бу истеъдодларнинг интилишларини руёбга чикариш, ижтимоий фаоллигини ошириш, хаётда муносиб урин эгаллашлари учун яратилган имкониятлардир. Президентимиз мактаблари, ихтисослашган ва ижод мактаблари барпо этиш, "Замонавий мактаб дастурларини жорий этиш борасида ишларимиз хам узлуксиз давом эттирилмокда.

ХУЛОСА

Юртимизда Ёшлар ишлари агентлиги, Ёшлар масалалари буйича идоралараро кенгаш ташкил этилди. Олий Мажлис палаталари Ёшлар парламентлари, Инновацион ривожланиш вазирлиги кошида Ёшлар академияси тузилди. Худудларда

October, 2022

683

"Лойихалар фабрикаси" иш бошлади. "Ёшлар - келажагимиз" Давлат дастури доирасида иктидорли ва ташаббускор угил-кизларимизнинг 8 мингдан зиёд бизнес лойихаларига карийб 1,7 триллион сум микдорида имтиёзли кредитлар ажратилди. Маълумки, хар кандай мустакил давлат мустахкам маънавий пойдеворга эга булгандагина юксак тараккиётга эриша олади. Шу боисдан хам биз "Узлуксиз маънавий тарбия концепцияси" доирасида умумтаълим мактабларида биринчи марта "Тарбия" фанини жорий этилди.

Бунинг учун уларнинг хаёти ва фаолиятига оид бадиий асарлар, кинофильмлар, театр асарлари, хужжатли фильмлар яратиш зарур. Уларнинг портретлари мактаб, коллеж, лицей, олий таълим муассасалари, ишлаб чикариш корхоналари, маданият саройлари, кутубхоналар, кино ва концерт заллари фойеларида, хатто метро бекатларида булса, ёш авлодга урнак олиш, таклид килиш, интилиш учун имкониятлар яратган булар эдик. Мамлакатимизнинг Биринчи Президенти Ислом Каримов уз пайтида ижод ахлига кино, телевидение ва театрларимизда замонамиз кахрамонлари образларини яратиш тугрисида нихоятда зарур курсатмалар берган эди. Лекин, афсуски, бу вазифа кунгилдагидек бажарилмади. Чунки фарзандларимиз узимизнинг миллий кахрамонларимизни билмаса, у холда, четдан "кахрамон" излаб топади. У топган "кахрамон" банклардаги сейфларни очиб, пул умарадиган угрими, одам улдиришдан тап тортмайдиган ашаддий каллакесарми, инсонларнинг мабдагларини турли замонавий усуллар билан узлаштирадиган фирибгарми, буниси энди бизга номаълум. Айтишадику, агар биз уз фарзандларимизни узимиз тарбияламасак, уларни "тарбияловчилар" бир зумда топилади.

REFERENCES

1. Мирзиёев М. Янги Узбекистон стратегияси. -Т.: 2021. 294-295 б.

2. Ёш ота-она китоби. Узлуксиз маънавий тарбия трилогияси. 1-кисм: 3 ёшгача булган болаларни маънавий тарбиялаш буйича кулланма. -T.:Muharrir nashriyoti, 2018. 7-бет.

3. Давронов З. Баркамолликка даъват мактублар. - Т.:, "Иктисод-молия", 2011. -116-бет.

4. Saifnazarov, I., Muhtarov, A., Sultonov, T., Tolibov, A. (2020) Religious tolerance, unity of knowledge and faith issues highlighting in Imam Bukhari Hadiths. International Journal of Advanced Science and Technology 29

(5), pp. 1846-1853.

October, 2022

1. Kadamovich, Y. J., Muzaffarovna, I. G., Maxmudovich, Y. B., Boxtiyarovna, S. S., & Xabibullayevich, S. S. (2020). Social justice as a condition of socio-spiritual stability in society. Journal of Critical Reviews, 7(5), 816-818.

2. Раматов, Ж.С., Баратов, Р.У., Султанов, С.Х., Муратова, Д.А., Хасанов, М.Н., & Эрниёзов, У.К. (2022). ЁШЛАР ЗАМОНАВИЙ МАДАНИЙ КИЁФАСИ ВА УМУМИНСОНИЙ КАДРИЯТЛАР ТУШУНЧАСИНИНГ МАЗМУН-МОХДЯТИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2 (10), 376-386.

3. Раматов, Ж.С., Баратов, Р.У., Султанов, С.Х., Кушаков, Файзулла Абдуллаевич., Валиев, Л.А., & Хасанов, М.Н. (2022). ХОЗИРГИ ДАВРДА ИЖТИМОИЙ АДОЛАТ ХАКИДАГИ ИЛМИЙ-ФАЛСАФИЙ КАРАШЛАРНИНГ УЗИГА ХОС ТАЛКИНИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2 (9), 647-656.

4. Исмоил Саифназаров, & Сирожбек Хдбибуллаевич Султанов (2022). ИЖТИМОИЙ АДОЛАТНИ МУСТАХКАМЛАШДА ИЖТИМОИЙ ТАДБИРКОРЛИКНИ УСТУВОР ЖИХДТЛАРИ. Academic research in educational sciences, 3 (TSTU Conference 1), 71-76.

5. Султанов, С. Х. (2013). МЕРЫ ПРОТИВОДЕЙСТВИЯ ПРОТИВ КОРРУПЦИИ В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛИЗАЦИИ. SCIENCE AND WORLD, 67.

6. J. S. Ramatov, Mirshod Numonovich Hasanov, L. A. Valiyev Sharq uyg'onish, mutafakkirlar davri, siyosiy-huquqiy ta'limotlar (АЬи Nasr Forobiy, АЬи Rayhon Beruniyyng Siyosiyhukukiy Qarashida) // Ta'lim fanlaridagi akademik tadqiqotlar. 2022 yil. 6-son. URL: https://cyberleninka.ru/article/n7shar-uy-onish-davri-mutafakilarinin-siyosiy-uu-iy-talimotlari-abu-nasr-forobiy-abu-ray-on-beruniying-siyosiy-uu- iy-arashlari (kirish sanasi: 27.10.2022). Абдурахмонова, З. Ю. (2021). ЗАМОНАВИЙ УКИТИШНИНГ МУАММО ВА ЕЧИМЛАРИДА САМАРАЛИ ЁНДОШУВ. Academic research in educational sciences, 2(CSPI conference 1), 1189-1193.

7. Aripov, N., Kamaletdinov, S., Tokhirov, N., & Abduraxmanova, Z. (2022). Simulation Modeling of Train Traffic Based on GIS Technologies. European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 16, 73-82.

8. Ж. С. Раматов, Л. А. Валиев, & М. Н. Хасанов (2022). АУРОБИНДО ЩОШ ТАЛКИНИДА ИНСОН БОРЛИЕИНИНГ АНТРОПОЛОГИК ЖИХДТЛАРИ. Academic research in educational sciences, 3 (6), 688-695.

9. Раматов, Ж.С., Баратов, Р.У., Султанов, С.Х., Муратова, Д.А., Хасанов, М.Н., & Эрниёзов, У.К. (2022). ЁШЛАР ЗАМОНАВИЙ МАДАНИЙ КИЁФАСИ ВА

October, 2022

685

YMYMHHCOHHH KAAPK^T^AP TYfflYfflACHHHHT MA3MYH-MOXH^TH. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2 (10), 376-386.

10. PaMaroB, ^.C., EaparoB, P.Y, CymaHOB, C.X,., KymaKOB, Oaroynna A6gynnaeBHH., BanneB, .H.A., & XacaHOB, M.H. (2022). XP3HPTH ^ABP^A H^THMOHH A^O^AT XAKH^ArH H^MHH-OA^CAOHH KAPAffl^APHHHr Y3HTA XOC TA^^HHH. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2 (9), 647-656.

11. C. PaMaroB, & M. ^acaHOB (2022). mAXC ^HHHH AYHEKAPAmHHHHr mAK^^AHHmH^A HHMHHHT A^AMH^TH. Academic research in educational sciences, 3 (7), 35-39.

12. ffl.F.Typa6oeB, 3.T.TonpoB, ^.3.A6gynnaeB, ffl.M.FynoMOB, & M.H.X,acaHOB. (2022). OOPOBHHHHHT OA.HCAOHH ACAP^APH^A HHCOHHHHr KE.HHB ^H^HmH . JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS,4(3),141-146.

13. Bo6omeB, 3. H., ^acaHOB, M. H., & HypynnaeB, 3. A. (2022). ABY HACP OOPOBHHHHHr nE^ATOTHKA OAHHHHHT ACOCTHCH CHOATH^A.

October, 2022 Multidisciplinary Scientific Journal

686

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.