Научная статья на тему 'ЁШ СТАЖЁР СУЗУВЧИЛАРНИНГ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ'

ЁШ СТАЖЁР СУЗУВЧИЛАРНИНГ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
18
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
сув / куч / чидамкорлик / тренировка / спорт. / water / strength / endurance / training / sport.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Исламов Иззатилла Суннатович

Ушбу мақолада ёш сузувчиларнинг машғулот жараёнида чидамкорлик сифатини ривожлантиришга қаратилган маълумотлар ёритилган. Ушбу мақола ёш мураббийлар учун ўқув машғулотларни ташкил этишда услубий манба бўлиб хизмат қилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CONTROL OF TRAINING OF YOUNG TRAINEE SWIMMERS

This article covers the information aimed at developing the quality of endurance during training of young swimmers. This article serves as a methodological resource for organizing training sessions for young coaches.

Текст научной работы на тему «ЁШ СТАЖЁР СУЗУВЧИЛАРНИНГ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ»

ЕШ СТАЖЕР СУЗУВЧИЛАРНИНГ ТАИЕРГАРЛИГИНИ НАЗОРАТ ЦИЛИШ

Исламов Иззатилла Суннатович

Узбекистан Давлат жисмоний тарбия ва спорт университети https://doi.org/10.5281/zenodo.6784197 Аннотация. Ушбу мацолада ёш сузувчиларнинг машгулот жараёнида чидамкорлик сифатини ривожлантиришга царатилган маълумотлар ёритилган. Ушбу мацола ёш мураббийлар учун уцув машгулотларни ташкил этишда услубий манба булиб хизмат цилади.

Калит сузлар: сув, куч, чидамкорлик, тренировка,спорт.

КОНТРОЛЬ ПОДГОТОВКИ ЮНЫХ ПЛОВЦОВ-СТАЖЕРОВ

Аннотация. В данной статье освещается информация, направленная на развитие качества выносливости при подготовке юных пловцов. Данная статья служит методическим пособием по организации учебных занятий для молодых тренеров.

Ключевые слова: вода, сила, выносливость, тренировка, спорт.

CONTROL OF TRAINING OF YOUNG TRAINEE SWIMMERS

Abstract. This article covers the information aimed at developing the quality of endurance during training of young swimmers. This article serves as a methodological resource for organizing training sessions for young coaches.

Key words: water, strength, endurance, training, sport.

КИРИШ

Замонамизнинг кучли сузувчилари - бу шундай спортчиларки, улар жуда юкори жисмоний тайёргарлик даражасига эгадирлар. Юкори махоратли сузувчиларни тайёрлаш услубияти жуда юкори юкламалар билан изохланади.

Текширишларни утказишдан максад спортчилар организмига хар - хил тренировка усулларини таъсири, хамда юкори натижаларни курсатиш учун, ушбу усулларнинг энг кулай нисбатини аниклашдан иборат. Ушбу максад шу билан асосланарлики, мураббийга тренировка машгулотлари жараёнига илмий асосланган караш зарурдир.

Ушбу мавзуни долзарблиги шундан иборатки, йилдан - йилга усиб бораётган сузувчиларнинг спорт натижалари хаддан зиёд, уларнинг умумий ва махсус чидамлиликнинг юкори талабларини куймокда.

Юкори даражадаги чидамлиликка эришиш болалик ва усмирлик даврида канчалик асосий жисмоний сифатларни ривожлантириш муваффакиятли олиб борилганлигига боглик.

ТАДЦЩОТ МЕТОДИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Охирги 3 -4 йил ичида циклли спорт турларида жуда хам катта чидамлиликни талаб килинмокда ва умумий чидамлиликни ривожлантириш максадида, махсус чидамлиликни ривожлантиришга каратилган тренировка хажмини сезиларли камайтирилмокда.

Ишнинг максади: Ёш сузувчиларнинг машгулотларда чидамкорлигини ривожланиш курсаткичларини тахлил килиш.

Тадкикотларни вазифалари.

1. Йиллик тренировка циклида чидамлиликни ривожлантириш учун махсус жисмоний машкларнинг таъсирини аниклаш.

2. Тажриба ва назорат гурух спортчилари уртасида спорт натижаларини усиш фаркини аниклаб олиш.

Тадкикотни ташкил килиниши. БУСМ ва ИВУОЗ учун дастуридан четга чикмаган холда 11-12 ёшли сузувчиларла йиллик тренировка циклида чидамлиликни ривожланиши буйича тадкикотлар утказишди. Бунда хар куни 30 дакикадан югуриш ва 20 дакикани кукракда крол усулида оёк харакати ёрдамида сузиш таъсири урганиб чикилди.

Чидамлиликни даражасига бахо бериш учун, хар ойда 800м крол усулида назорат спорти утказилди. Хафталик микроцикл йиллик укув режаси асосида укув тренировка гурухлари учун тузилган.

^уйида хафталик микроцикл схемаси келтирилган булиб, у тажриба давомида махсус синфлар учун тренировка машгулотлари асоси булиб хисобланади.

Тадкикотларда 12 сузувчи иштирок этиш тахлил килинади. 6 та угил бола ва 6 та киз болалар, уларни ёшлари 11 -12 ёшли булиб, бир хил жисмоний тайёргарликга эга булишлари лозим эди. Сузиш билан шугулланиш стажи 2 - 2,5 йилни ташкил этади.

Олинган натижалар тахлили. 800м масофага кукракда кроль усулида сузишда тажриба ва назорат гурухларида утказилган назорат синов натижаларига асосланиб, биз йиллик машгулот цикли давомида узок масофага сузувчилар чидамлиликни курсаткичларини тахлил килиш имконига эга булди.

Чидамлиликни даражасини аниклаш усулига куйидагилар киради: - формула асосида уртача арифметик курсаткичларни аниклаш: 8 = Х1 + Х2 + Х3 + Х4 + Х п, бу ерда: 8 - уртача арифметик

Х - 800 м га сузишдаги уртача тезлик п - курсаткичлар сони Бунинг учун "А" тажриба ва "Б" назорат гурухларида уртача арифметик курсаткичларни топамиз. Бу куйидаги формула асосида топилади.

( 8 ) = 81 + 82 + 83 + 84 + 85 + 86, бу ерда: - Бб - уртача арифметик курсаткичи п - курсаткчилар сони "А" - тажриба гурухида уртача арифметик курсаткичлар сони 12394+13,45,4+13,23,0+13 (8,0 + 13 + 08,4 + 13 13 14)

(S)

6

4777,6

6

= ( S1 ) = 796,26 = 13.27.1

(S) =

"Б" - назорат гурухида уртача арифметик курсаткичлар сони 14,15,2 + 14,06,3 + 14,03,0 + 13 • 55,8 + 13,48 + 15,23,3

6

5063,9

6

= ( S2 ) = 843,98 = 14,06,6

On UJ ю - On UJ ю - £

UJ « о ca > UJ « о о >

Cd со со со fa fa cd со со со fa fa со fa ф.и.ш

Ю ю ю ю LtJ - Ю LtJ LtJ UJ LtJ

LtJ ю о VO 00 Ю декабр ю VO ^ UJ ^ 00 ^ On май

о ^ о ^ о о ю о 00 о о

ю ю ю ю LtJ - LtJ uj uj uj LtJ

LtJ ^ о On о о январ о On июн

о 00 о ^ о 00 о о о

ю ю ю ю uj - uj uj UJ UJ UJ UJ

ю 00 о VO о ю ю феврал ю ю UJ о о июл

о о On ю о о о о ю о о

ю ю ю - LtJ - LtJ UJ UJ UJ LtJ ю

00 LtJ о VO On март о 00 00 ю 00 UJ 00 00 сентябр

On о о On о ^ о о о о

ю ю ю - UJ - LtJ LtJ LtJ LtJ LtJ ю

00 UJ о о Ю апрел о о о ^ UJ UJ 00 октябр

On ^ 00 ю о о о о о

ю ю ю - LtJ - ю UJ ю ю UJ -

ю UJ UJ о о о О VO UJ VO май о ю ю VO LtJ ноябр

о о о ю о о о о о о

сл сл

д н

fa fa

я я о о и

fa

Е

н s

43

о *

I

H

s *

fa Ü fa 43 S

д

д

►I

fa

> £ " О fa Д

Cd g fa

Я 00 n

Д

В

3

43

^

и

fa 43 Д

2 я д д

fa Я Д

►Ч Д

fa 43 Д

нн

g СП

ft ^ H

д

д ►ч д д

fa

Ol

о и

fa U fa 43 Д

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

д .

Я fa Д 43

Я

д

оо

и

д д д

д

д

Ol О

fa Д

H О

fa 43

д H

H

о

s

о д д

S _ fa Я Я

д

п

д

Г- ^ <т> > й я я д

g 43 fa

« й 43

ы Р Й

ТЭ S

^ Д й

M w %

о\ g

р %

О fa Ti

Й fá fa о

J—^ hS -0 43 ça

^ « Й и is X

„ I

Cd Hj g

fa g tl

3 й

ни Д

О» Й

._ч О Д

и ■

м g

fa

w 43

д

II д

43 т H

О fa

5 я о

43 Д ça

Р3 w tí я

^ 43 " о

ч fa Д

43 О

3 т

Я ю

§ ъ I *

д

s 3 g

Дс Ё fa « Я 43 Д Д fa

H « Д g

Д р • о

fa

fa

В

►Ч

U О H

д

д я и д Й fa

Я

43 О

п

Д

►I fa Д

е-

о

43

2 ^

и

fa 43

>

fa О О о

I д

Й fa

» § Sx

U fa

fa 43

H

fa

*

43

д ai

fa ^

43

^

Д

о

43

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

n

43

^

Д

Л Д я д и ti д

Ol

0 и

fa

1 *

g ё ^ д

fa

о В

д ti

fa Sc

я ^ Д §

W g

о и

fa Ol

U fa 43

Я 43

д д д

to ^ ич Д

S Oï

H ti

О д H

fa

« X

> р5 H g H я

BS

>■ д

g о

Cd fa

О

п

я Д X

и

fa 43

д

д

H ti fa

Д

fa U О

X

д

fa

>

fa >

Д й

^ J

м H

H P3

S Й ^c 43

43 S

fa fa

О

s

fa 43

Д s

►e- en

s 3

о H

S д

я S

я о

^c 43

43 fa

д

д

H fa

В

я д

и

<jj

H Й д

я Дс

д

й ( л fa Ш

H fa

43

д

OÏ fa

43

^

д

fa

43 H fa А fa

fa 43 Д

е-

s

о н д я

о

M «I

fa

Cd fa

О 43 fa ti fa П

Д

е-

fa 43 Я О OJ w ^С

^ 43 О

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

е-

43 «I

Я Д

д й

СП

ё о

43

43

^

д Й fa

д

д

е- s

д

fa О

II 8

Д й

M р»

д

^ д

я

к»

M

ел

0 о\ о\

1

I—' Ui к» <1

Ui *Jl

<jj

о

fa >

H

fa

*

43

д ai

fa fa

Cd fa

W

О 43

43

^

Д

43 H fa

0

Д ti fa

4 Д

е-

fa 43 Я

д

д

fa Д

д я и

fa

01

О Й fa

5 Д

00

СП

NJ i-1 00 i-1 i

UJ ÜJ ÜJ

Z ^

SCIENCE AND INNOVATION 2022

№ 3

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL

Бу нарса шу билан изохланадики, яъни ушбу ёшда кизларининг биологик балогатга етганлик, угил болаларнинига нисбатан юкори эканлигидадир, шунинг учун кизларда курсатилган натижалар сезиларли усди.

Шу нарсани кузатиш мумкинки "Б" гурухи кизларида уртача арифметик курсаткичлар буйича сезиларли фарклар кузатилмайди: S = ( 14.15,2 - 14.03,0) = 0,12.2, "А" тажриба гурухида эса фарк сезиларли ва 0,22,4 га етади.

Тадкикотлар бошида "А" тажриба гурухида энг ёмон натижа Собирова Г. - 14.15,8 эди, бир йилдан сунг эса уни натижаси яхшиланди ва у 111.50,0 га тенг булади. Фарк эса 2.25,8 га тенг.

МУ^ОКАМА

Жадвал буйича шуни кузатиш мумкинки, Собирова Г натижалари йиллик тренировка циклида сакраб яхшиланади, Ахмедова Н эса, уни натижалари тулкинсимон равишда усиб боради ва натижалар фарки 13.59,0 - 11.39,0 = 2.20,0га тенг. Солиева З натижалар сезиларсиз, бир маъёрда яхшиланиб борди ва у 0,48,0 та тенг.

"Б" назорат гурухида йиллик тренировка циклида киз болаларда натижалар бир меъёрда яхшиланиб борди ва улар куйидаги куринишди:

1. Борисова С. курсаткичлар фарки - 1.05,8

2. Норматова Г. - 0,54,0

3. Сафарова Н. - 0.39,5

"Б" назорат гурухида йиллик тренировка циклида натижалар угил болаларда бир меъёрда яхшиланиб борди. Мисол учун:

1. Назаров Р. курсаткичлар фарки 0.41,5 ни ташки этади.

2. Хошимов Ж - 0.45,3

3. Паволов Ш - 0.36,5

Назорат гурухи вакиллари натижаларининг йиллик узгариши.

2 - жадвал

"Б" - назорат гурухи

№ Ф.И.Ш май июн июл сентябр октябр ноябр

1 Б-ва 14.25,0 14.10,0 14.06,0 14.22,0 13.49,0 13.43,0

2 Н-ва 14.08,0 13.51,4 13.46,0 13.59,0 13.51,0 13.47,6

3 С-а 14.01,0 13.41,5 13.37,0 13.55,0 13.48,0 13.43,0

4 Х-в 13.57,0 13.47,0 13.40,5 13.51,0 13.43,5 13.37,0

5 П-в 13.52,5 13.42,8 13.31,0 13.57,0 13.41,0 13.32,0

6 H-b 14.04,0 13.55,0 13.51,8 14.00,5 13.52,5 13.51,0

a i® « si v a « cq X « a cq h a « g n a a X Man

d R -e- «

1 E-Ba 13.31,5 13.28,0 13.25,5 13.20,8 13.22,0 13.19,2

2 H-Ba 13.35,6 13.31,0 13.27,0 13.30,0 13.18,0 13.14,0

3 C-Ba 13.30,0 13.33,6 13.31,4 13.29,0 13.24,0 13.21,5

4 X-b 13.26,0 13.20,2 13.22,8 13.21,0 13.20,5 13.15,5

5 n-B 13.22,5 13.20,7 13.18,0 13.14,3 13.11,0 13.07,2

6 H-b 13.38,5 13.34,0 13.40,5 13.35,0 13.30,2 13.27,5

3 - «agBan

№ "A" Ta^pHÖa rypyxu YpTana apu^MeraK KypcaTKHH^ap

1 A-Ba 8124 S = =743.66=12.39.4 12

2 C-Ba 9687 S = =825.16=14.15.2 12

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3 C-Ba 9238 S = =769.83=13.23.0 12

4 K-B 9206 S = =767.16=13.18.0 12

5 M-b 9421 S = =785.08=13.08.4 12

9241

6 З-в S = - =770.08=13.23.4

12

4 - жадвал

№ "Б" Назорат гурухи Уртача арифметик курсаткичлар

1 Б-ва S = 9902 12 =825.16=14.15.2

2 Н-ва S = 9838 12 =819.83=14.06.3

3 С-ова S = 9814 12 =817.83=14.03.0

4 Х-в S = 9762 12 =813.50=13.55.8

5 П-в S = 9710 12 =809.16=13.48.6

6 Н-в S = 9000 12 =825.00=14.15.0

Юкорида кайд этилган курсаткичлар шундан далолат берадики, яъни тажриба гурухида чидамлиликни ривожлантириш учун кушимча юкламалар энг яхши натижаларни курсатишга таъсир этишга кулай шароит яратади.

Назорат грухида кизларда хам, угил болаларда хам натижалар бир меъёрда ушбу гурух ёшига мос равишда дастурга мувофик берилган юкламаларни бажариш окибатида яхшиланади. Аммо тренировка шиддати "А" ва "Б" гурухларида бир хил эди (68 - 75%).

ХУЛОСА

Назорат текширувлари натижаларига кура куйидаги хулосаларни бериш мумкин:

1. Режалаштирилган юкламалар хажмини узлаштириш натижасида тажриба гурухида хам, назорат гурухида хам спорт натижаларни усиш руй берди.

2. Табий биологик ва физиологик ривожланишнинг окибатида ва бу билан бирга чидамлиликни тарбиялашда максадга мувофик йуналтирилган усул ва воситаларни куллаш натижасида спорт натижаларни усиши кузаталади.

Фойдаланилган адабиётлар.

1. Булгакова Н. Ж. Обучение плаванию в школе. М., « Просвещение»,1974.

2. Васильев В. С. Обучение детей плаванию. М., « Физкультура и спорт», 1973.

3. Вайцеховский С. М. Физическая подготовка пловца. М., « Физкультура и спорт»,

1978.

4. Гордон С. М. Техника спортивного плавания. М., « Физкультура и спорт»,1978.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.