YE§iL DUNYA UGRUNA
QLiYEVA GUNEL OKTAY QIZI
ADPU §aki filiali, ba§ muallim
Ozet: "Ye§il Dunya Ugruna" adli bu makalede, surdurulebilir bir dunya in§a etmenin onemi ve gerekliligi uzerinde durulmu§tur. Gunumuzun gevresel krizleri; iklim degi§ikligi, hava kirliligi, ormansizla§ma ve su kaynaklarinin tukenmesi gibi kuresel sorunlari beraberinde getirmekte, dogal dengenin bozulmasina ve ya§am kalitesinin du§mesine neden olmaktadir. Bu makale, gevresel surdurulebilirlige yonelik atilacak adimlarin bireysel, toplumsal ve devlet duzeyinde olmasi gerektigini vurgularken, enerji tasarrufu, karbon ayak izinin azaltilmasi, geri donu§um ali§kanliklarinin artirilmasi ve yenilenebilir enerji kaynaklarina gegi§ gibi uygulamalarin bu surecin temel ta§lari oldugunu belirtir.
Ye§il bir dunya igin atilan her adim, yalnizca gevreyi degil, insan sagligini ve toplumsal refahi da olumlu yonde etkileyecek uzun vadeli bir yatirimdir. Bu amagla, dogayla uyum iginde bir ya§am tarzinin benimsenmesi, kaynaklarin dikkatli kullanimi, surdurulebilir tarim uygulamalari ve ye§il §ehircilik projeleri desteklenmelidir. "Ye§il Dunya Ugruna," gelecek nesillere ya§anabilir bir gevre birakmayi hedefleyen bir gagridir ve her bireyin, toplumun ve kurulu§un bu vizyonu payla§arak katkida bulunmasi gerektigini ifade eder.
Anahtar kelimeler: doga, enerji, iklim, sanayi, ekosistem, teknoloji
FOR THE SAKE OF THE GREEN WORLD
ALiYEVA GUNEL OKTAY
Sheki branch of ASPU, head teacher
Summary: In this article titled "For the Sake of a Green World", the importance and necessity of building a sustainable world are emphasized. Today's environmental crises bring with them global problems such as climate change, air pollution, deforestation and depletion of water resources, leading to a deterioration of the natural balance and a decrease in the quality of life. While this article emphasizes that the steps to be taken towards environmental sustainability should be at the individual, social and state levels, it states that practices such as energy saving, reducing the carbon footprint, increasing recycling habits and switching to renewable energy sources are the cornerstones of this process.
Every step taken for a green world is a long-term investment that will positively affect not only the environment, but also human health and social well-being. For this purpose, the adoption of a lifestyle in harmony with nature, careful use of resources, sustainable agricultural practices and green urbanism projects should be supported. "For the Sake of a Green World," is a call aimed at leaving a livable environment for future generations and expresses that every individual, society and organization should contribute by sharing this vision.
Keywords: nature, energy, climate, industry, ecosystem, technology
Giri§
Doga, i9inde bulundugumuz evrenin fiziksel 9evresini olu§turan turn canli ve cansiz varliklari kapsar. Tabiat, bitkiler, hayvanlar, iklimler, daglar, nehirler, ormanlar, okyanuslar gibi ge§itlilik gosteren unsurlardan meydana gelir. insanlik, tarih boyunca doga ile i9 i9e bir ya§am surmU§tur ve doganin sundugu kaynaklari kullanarak medeniyetler kurmu§tur. Ancak modern 9agda sanayile§me ve §ehirle§me ile birlikte doganin dengesini bozan insan faaliyetleri artmi§tir. Bu dengesizlik, iklim degi§ikligi, biyo9e§itlilik kaybi ve ekosistem bozulmasi gibi sorunlara yol a9maktadir.
Doganin sagligi, insan sagligi ve ya§am kalitesi uzerinde dogrudan etkilidir. Ornegin, temiz hava ve su kaynaklari, saglikli bir ya§am i9in gereklidir. Biyo9e§itlilik, ekosistemlerin i§leyi§ini ve
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
gida zincirinin devamliligini saglar. Ormanlar, karbondioksiti emerek iklim degi§ikligi ile mücadelede önemli bir rol oynar. i§te bu sebepden, dogal kaynaklarin sürdürülebilir §ekilde kullanilmasi ve korunmasi, gelecekte insanligin da sürdürülebilir bir ya§am sürmesi ifin kritik bir gerekliliktir.
insan ve doga arasindaki ili§ki, yüzyillardir sürekli bir etkile§im ve bagimlilik i9inde geli§mi§tir. Doga, insanlara hayatta kalmalari ifin ihtiya9 duyduklari kaynaklari - temiz su, hava, yiyecek, enerji kaynaklari ve barinak - saglar. Ancak sanayi devriminden bu yana, insan faaliyetleri dogayi büyük öl9üde degi§tirmi§, 9evresel dengesizlikler yaratmi§tir. Doga, insanlari yalnizca fiziksel kaynaklarla degil, ayni zamanda psikolojik ve kültürel a9idan da destekler. Dogal alanlarda vakit ge9irmek, insan sagligi üzerinde olumlu etkilere sahiptir ve stresi azaltarak ruhsal dengeyi destekler. Örnegin, ye§il alanlarda yapilan aktiviteler insanlari dogaya daha fazla baglamakta ve 9evresel bilin9 olu§turmaktadir.
Ancak sürdürülebilir bir gelecek i9in, bu kar§ilikli bagimliligin dengede tutulmasi §arttir. insanlarin doga üzerindeki etkilerini azaltmak i9in doga dostu teknolojiler, sürdürülebilir tarim, enerji tasarrufu ve geri dönü§üm gibi uygulamalari benimsemesi gerekmektedir. Bu, doganin sundugu kaynaklari koruyarak, insanlik ve doga arasindaki dengeyi yeniden saglamaya yönelik bir adimdir.
Gelecekte daha sürdürülebilir bir ya§am i9in, dogayi sadece bir kaynak olarak degil, birlikte var olunmasi gereken bir ya§am alani olarak görmek önemlidir.
Bu yüzden dogayi korumak ve her daim onunla uyum i9inde ya§amaya 9ali§mak, 9evresel sürdürülebilirlik i9in giderek önem kazanmaktadir. Aga9landirma, su kaynaklarini koruma, geri dönü§üm ve yenilenebilir enerji kullanimi gibi doga dostu yakla§imlar, doganin korunmasina ve daha sürdürülebilir bir gelecege katki saglamaktadir.
Günümüzde 9evre sorunlari, insanligin kar§ila§tigi en büyük zorluklardan biridir. iklim degi§ikligi, hava kirliligi, su kaynaklarinin kirlenmesi ve biyo9e§itlilik kaybi, dünya genelinde ya§anan önemli sorunlar arasinda yer almaktadir. Bu sorunlar, sadece dogal ya§ami degil, ayni zamanda insanlarin ya§am kalitesini de tehdit etmektedir. "Ye§il dünya" kavrami, sürdürülebilir bir gelecek i9in hayati önem ta§imaktadir. Peki "Ye§il Dünya" nedir?
"Ye§il dünya" kavrami, dogaya ve 9evreye duyarli, sürdürülebilir bir ya§am tarzini ifade eder. Temel olarak, doga ile uyumlu bir toplum yaratmayi hedefler ve insan faaliyetlerinin 9evre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek i9in 9aba gösterir. Bu kavram, 9evreyi koruma, karbon ve diger zehirli emisyonlarini azaltma, dogal kaynaklari sürdürülebilir bir §ekilde kullanma ve yenilenebilir enerji kaynaklarina ge9i§i i9erir. Ye§il dünya i9in atilan adimlar, iklim degi§ikligi ile mücadele, ekosistemlerin korunmasi ve daha ya§anabilir bir 9evre olu§turulmasi gibi konulari kapsamaktadir.
Ye§il dünya anlayi§i, bireylerden hükümetlere kadar tüm toplum kesimlerinin 9evreye duyarli bir ya§am tarzi benimsemesini destekler. Egitim, toplumsal farkindalik, ye§il §ehirler, doga dostu teknolojiler ve geri dönü§üm gibi unsurlar da ye§il dünya vizyonunu destekleyen önemli bile§enlerdir. Bu kavramla ilgili küresel öl9ekteki 9ali§malar, COP konferanslari gibi iklim zirvelerinde daha sürdürülebilir bir gelecek i9in ülkelerin taahhütlerde bulunmasiyla gü9 kazanmaktadir.
§imdiyse gelin bu makalede, 9evre sorunlari, sürdürülebilirlik, yenilenebilir enerji, doga dostu teknolojiler, bireysel ve toplumsal sorumluluklar, ye§il §ehirler ve gelecege yönelik 9özümlere bakalim.
l.Qevre Sorunlari-Qevre sorunlari, dogal 9evrenin bozulmasina, ekosistemlerin dengesinin bozulma sina ve insan sagligina olumsuz etkiler yapabilen 9e§itli sorunlardir. ^evre sorunlarinin en önemli nedenleri: fosit yakitlarinin kullanimi, aga9larin kesilerek ormansizla§masi, sanayile§me devri ve s. £evre sorunlarinin nedenleriyse sicaklik arti§i, deniz seviyyesinin yükselmesi ve a§iri hava olaylari gibi sonu9lari dogurur. ^evre sorunlarinin yaratdigi sonu9lari izleyelim:
1.1 Iklim Degi^ikligi
iklim degi§ikligi, insan faaliyetlerinin sonucunda meydana gelen ve dünya genelinde sicaklik arti§larina yol a9an bir fenomendir. Fosil yakitlarin kullanimi, sera gazi emisyonlarini artirarak iklim sistemini bozmakta ve bunun sonucunda kuraklik, sel ve dogal afetler gibi olaylar meydana gelmektedir. Örnegin, 2020'de dünya genelinde ya§anan orman yanginlari, kuraklik ve a§iri sicaklar,
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
iklim degi§ikliginin etkilerini gözler önüne sermektedir. iklim degi§ikliginin etkilerini azaltmak i9in, karbon salinimini azaltma 9abalari büyük önem ta§imaktadir.
1.2 Hava Kirliligi
Hava kirliligi, sanayile§me ve ara9 trafigi gibi insan aktiviteleri sonucu ortaya 9ikan zararli maddelerin havaya kari§masiyla olu§ur. Bu durum, hem insan sagligina hem de ekosistemlere ciddi zararlar vermektedir. Dünya Saglik Örgütü (WHO), hava kirliliginin her yil milyonlarca insanin erken ölümüne neden oldugunu bildirmektedir. Hava kirliligi ile mücadele etmek i9in, temiz enerji kaynaklarinin kullanimi ve toplu ta§ima sistemlerinin geli§tirilmesi gerekmektedir.
1.3 Su Kaynaklarinin Kirlenmesi
Su kaynaklari, sanayi atiklari, tarimsal ila9lar ve evsel atiklar nedeniyle kirlenmektedir. Temiz suya eri§im, özellikle geli§mekte olan ülkelerde büyük bir sorun haline gelmi§tir. Su kitligi, gida üretimini ve insanlarin ya§am standartlarini tehdit etmektedir. Dünya genelinde yakla§ik 2 milyar insanin temiz suya eri§imi yoktur. Bu durum, su yönetimi stratejilerinin geli§tirilmesi ve su tasarrufu ali§kanliklarinin benimsenmesi gerektigini göstermektedir.
1.4 Biyo^e^itlilik Kaybi
Biyo9e§itlilik, ekosistemlerin sagligi i9in kritik öneme sahiptir. Ancak, habitat kaybi, a§iri avlanma ve iklim degi§ikligi gibi faktörler, bir9ok türün yok olmasina neden olmaktadir. Uluslararasi Doga Koruma Birligi (IUCN) verilerine göre, dünyadaki canli türlerinin yakla§ik %28'i tehdit altindadir. Bu durum, ekosistem dengesinin bozulmasina yol a9arak insan ya§amini da tehdit etmektedir. Biyo9e§itliligi korumak i9in koruma alanlarinin olu§turulmasi ve sürdürülebilir tarim uygulamala rinin benimsenmesi önemlidir.
2. Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik, dogal kaynaklarin korunarak gelecek nesillere saglikli bir 9evre birakilmasini hedefleyen bir yakla§imdir. Ekonomik, sosyal ve 9evresel boyutlari i9eren bu kavram, tüm toplumlarin ortak sorumlulugudur. Bir9ok ülke, Birle§mi§ Milletler'in Sürdürülebilir Kalkinma Hedefleri'ni benimseyerek bu dogrultuda adimlar atmaktadir. Bu hedefler, yoksullugun sona erdirilmesi, e§itligin saglanmasi ve 9evresel sürdürülebilirligin korunmasi gibi konulari kapsamak tadir.
3. Yenilenebilir Enerji
Yenilenebilir enerji kaynaklari, dogadan elde edilen ve tükenmeyen enerji kaynaklaridir. Güne§, rüzgar, hidroelektrik ve jeotermal enerji gibi kaynaklar, fosil yakitlarin yerini alabilecek potan siyele sahiptir. Yenilenebilir enerji kullanimi, karbon salinimini azaltarak iklim degi§ikligi ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadir. 2022'de dünya genelinde yenilenebilir enerji yatirimlari, toplam enerji yatirimlarinin %80'ine ula§ti. Bu durum, temiz enerjiye ge9i§in hizlandigini göstermektedir. Ayrica, yenilenebilir enerji, enerji bagimliligini azaltarak ekonomik istikrar saglar.
4. Doga Dostu Teknolojiler
Ye§il teknolojiler, 9evre dostu üretim süre9lerini ve ürünleri ifade eder. Elektrikli ara9lar, enerji verimliligi yüksek cihazlar ve atik geri dönü§üm sistemleri, bu teknolojilere örnek olarak gösterilebilir. Elektrikli ara9larin kullanimi, karbon salinimini önemli öl9üde azaltmakta ve hava kalitesini iyile§tirmektedir. Ayrica, atik geri dönü§üm sistemleri, dogal kaynaklarin korunmasina yardimci olmakta ve atik miktarini azaltmaktadir. Bu tür yenilikler, hem 9evresel etkileri azaltmakta hem de ekonomik fayda saglamaktadir.
5. Bireysel ve Toplumsal Sorumluluk
Her birey, 9evre koruma konusunda önemli bir role sahiptir. Geri dönü§üm, enerji tasarrufu ve doga dostu ürünlerin tercih edilmesi gibi bireysel eylemler, 9evre üzerindeki olumsuz etkilerin azaltilmasina katki saglar. Toplumda 9evre bilincinin artirilmasi, egitim ve farkindalik kampanyalari ile saglanmalidir. Yerel yönetimler, bu tür kampanyalarin desteklenmesi ve 9evre dostu uygulamalarin te§vik edilmesi konusunda aktif rol oynamalidir. Ayrica, bireyler topluluklarinda 9evresel projelerde yer alarak daha geni§ bir etki yaratabilirler.
6. Yeçil §ehirler
Yeçil çehirler, sürdürülebilir §ehir planlamasi ile oluçturulan, çevre dostu uygulamalarin ön planda oldugu yerleçim alanlaridir. Bu çehirler, yeçil alanlarin artirilmasi, toplu taçima sistemlerinin geliçtirilmesi ve enerji verimliligi yüksek binalarin in§asi gibi unsurlari içermektedir. Örnegin, Kopenhag, 2025 yilina kadar karbon nötr olmayi hedefleyen bir §ehir olarak öne çikmaktadir. Ye§il §ehirler, hem yaçam kalitesini artirmakta hem de çevresel etkileri azaltmaktadir.
7. Gelecege Dönük Çôzûmler
Gelecekte kar§ila§abilecegimiz çevre sorunlarina yönelik çôzûmler arasinda, yeni teknolojilerin geliçtirilmesi, enerji verimliliginin artirilmasi ve çevre dostu politikalarin benimsenmesi yer almaktadir. Ayrica, bireylerin çevre dostu aliçkanliklar edinmesi için teçvik edici programlarin uygulanmasi da ônemlidir. Egitim kurumlari, çevre bilincini artirmaya yönelik mûfredatlar geliçtirerek genç nesilleri bilinçlendirmeli ve gelecegin çevre savunuculari olarak yetiçtirmelidir.
"Yeçil dûnya" hedefine ulaçmak için bireyler, toplumlar ve devletler olarak ortak çaba gôsterme liyiz. Sürdürülebilir bir gelecek için atilacak her adim, hem bugûnkû nesil hem de gelecek nesiller için bûyûk bir ôneme sahiptir. Çevre sorunlariyla mûcadele etmek, hepimizin sorumlulugudur ve bu sorumlulugu yerine getirmek, daha saglikli ve yaçanabilir bir dûnya birakmamiza yardimci olacaktir. Gelecek nesillere daha temiz ve yeçil bir dûnya birakmak için, bugûn harekete geçme liyiz. Bu yûzden farkli ülkeler, sürdürülebilir bir gelecek hedefiyle "yeçil dûnya" için çeçitli çevre dostu projeler ve politikalar hayata geçirmektedir:
-I- Avrupa Birligi: AB, "Ye§il Mutabakat" (Green Deal) çerçevesinde karbon nötr bir kita olmayi hedeflemektedir. Bu dogrultuda, 2030'a kadar karbon emisyonlarini %55 azaltmayi ve 2050'ye kadar karbon nötr hale gelmeyi planlamaktadir. AB ûlkeleri, yenilenebilir enerji kullanimini artirma, enerji verimliligini teçvik etme ve plastik atiklari azaltma gibi hedefleri içeren çe§itli dûzenlemeler uygulamaktadir. Ayrica, Avrupa çehirleri sürdürülebilir ulaçimi teçvik eden bisiklet yollari ve elektrikli araçlar için altyapi projelerine yatinm yapmaktadir.
-I- Danimarka: Dûnyada karbon nötr bir baçkent olmayi hedefleyen Kopenhag, 2025 yilina kadar bu hedefi gerçekleçtirmeye çaliçiyor. §ehirde yaygin olarak kullanilan bisiklet yollari, yenilenebilir enerji tesisleri ve sürdürülebilir ulaçim çözümleri ile dikkat çekiyor. Danimarka genelinde rüzgar enerjisi, ülkenin toplam enerji üretiminde önemli bir yer tutmakta ve karbon emisyonlarini önemli ôlçiide azaltmaktadir.
-I- Çin: Dûnyanin en bûyûk karbon salicilarindan biri olan Çin, 2060'a kadar karbon nötr olmayi hedeflemektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarina bûyûk yatirimlar yaparak, güne§ ve rüzgar enerjisi projelerini hizla artirmaktadir. Elektrikli araç sektöründe de lider konumda olan Çin, fosil yakitli araçlarin satiçini 2035'e kadar yasaklamayi planlamaktadir. Ayrica, 2021'de "Karbon Zirvesi" politikasi çerçevesinde yeçil teknolojiye yatirim yaparak sürdürülebilir bir ekonomiye geçi§ yapmaktadir.
-I- Almanya: Enerji dönü§üm programi olan "Energiewende" ile Almanya, nûkleer ve fosil yakitlardan yenilenebilir enerjiye geçi§ sûrecini destekliyor. Hedefleri arasinda 2030 yilina kadar elektrik üretiminde yenilenebilir enerji oranini %80'e çikarmak bulunmaktadir. Ülkede gûne§ enerjisi, rüzgar enerjisi ve enerji verimliligi projeleri hizla geliçmektedir. Almanya ayrica enerji verimliligi yüksek binalar için teçvikler sunmakta ve çehirlerde sürdürülebilir ulaçim çözümlerini desteklemektedir.
-I- Japonya: Japonya, 2050 yilina kadar karbon nötr olmayi taahhût etmi§ ve yenilenebilir enerji kapasitesini artirma yönünde bûyûk projelere ba§lami§tir. Hidrojen enerjisi konusunda lider bir rol ûstlenmeyi hedefleyen ûlke, hidrojen altyapisini geliçtirmekte ve bu kaynagi karbon azaltiminin bir araci olarak kullanmaktadir. Ayrica, enerji verimliligi yüksek cihazlar ve geri dönü§üm projeleriyle çevre dostu bir ekonomi oluçturmaya yönelik çaliçmalari sürdiirmektedir.
-I- Hindistan: 2030 yilina kadar gûne§ enerjisi kapasitesini 500 GW'a çikarmayi planlayan Hindistan, yenilenebilir enerji alaninda bûyûk projelere yatirim yapmaktadir. Hindistan ayrica "Ulusal Temiz Hava Programi" ile hava kirliligini azaltmayi hedeflemekte ve 2040 yilina kadar sadece elektrikli araç satiçina geçi§ yapmayi planlamaktadir. Geni§ orman arazilerinin korunmasi ve
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
yenilenebilir enerji üretim kapasitesinin artirilmasi gibi projelerle çevresel sürdürülebilirlik çabalarini
gûçlendirmektedir.
-I- ABD: Amerika Birle§ik Devletleri, Paris Anla§masi'na yeniden katilarak 2030 yilina kadar karbon emisyonlarini %50-52 oraninda azaltmayi hedeflemektedir. Güne§ ve rüzgar enerjisi alaninda büyük yatirimlari teçvik eden ABD, ayrica "Yeçil Yeni Anlaçma" gibi geni§ kapsamli çevresel politikalar geliçtirmeyi amaçlamaktadir. Kaliforniya gibi bazi eyaletlerde ise fosil yakitli araçlann yasaklanmasi ve elektrikli araçlarin yayginlaçtinlmasi gibi projeler öne çikmaktadir.
-I- Azerbaycan: Azerbaycan hükümeti, 2030 yilina kadar sera gazi emisyonlarini %35 azaltma taahhüdünde bulunmuçtur ve bu hedefini 2050 yilina kadar %40'a çikarmayi planlamaktadir. Bu dogrultuda, ülke iklim degiçikligiyle mücadelede öncü bir rol üstlenerek, küresel iklim çabalarina katkida bulunmayi hedeflemektedir.
Azerbaycan, çevreyi koruma ve sürdürülebilir kalkinmayi saglama amaciyla "Yeçil Dünya" hedefleri dogrultusunda çeçitli projeler ve politikalar geliçtirmektedir. Bu alandaki önemli giriçimlerden bazilari yenilenebilir enerji yatirimlari, agaçlandirma çaliçmalari, geri dönü§üm projeleri ve iklim degiçikligiyle mücadele stratejileridir:
1. Yenilenebilir Enerji Projeleri: Azerbaycan, fosil yakitlardan yenilenebilir enerjiye geçi§ yapmak için güne§ ve rüzgar enerjisi projelerine yatirim yapmaktadir. Ülke, özellikle güne§ enerjisi potansiyelini artirmak amaciyla büyük ôlçekli projeler geliçtirmekte ve 2030'a kadar enerji üretiminin %30'unun yenilenebilir kaynaklardan saglanmasini hedeflemektedir.
2. Agaçlandirma ve Biyoçeçitlilik Koruma: Azerbaycan, biyoçeçitliligi koruma ve orman alanlarini geni§letme çaliçmalarina önem vermektedir. Ülke genelinde agaçlandirma kampanyalari düzenlenerek yeni orman alanlari oluçturulmakta, doga koruma alanlarinin sayisi artirilmaktadir.
3. Atik Yönetimi ve Geri Dönü^üm: Sürdürülebilir atik yönetimi politikalari dogrultusunda geri dönü§üm sistemleri geliçtirilmekte ve atiklarin çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi saglanmaktadir. Yeni geri dönü§üm tesisleri ile §ehirlerdeki atiklarin ayriçtirilmasi ve geri dönü§üme kazandirilmasi te§vik edilmektedir.
4. Su Yönetimi: Su kaynaklarinin verimli kullanilmasi için su tasarrufu stratejileri uygulanmakta, sulama sistemleri modernize edilmekte ve tarimda su tasarrufu saglanmaktadir. Bu çaliçmalar, hem su kitligi sorununu hafifletmeyi hem de tarimsal verimliligi artirmayi amaçlamaktadir.
5. Iklim Degi^ikligi ile Mücadele: Azerbaycan, küresel iklim politikalarina uyum saglayarak iklim degiçikligini azaltmak için çe§itli uluslararasi anlaçmalara katilmaktadir. Ülke, karbon emisyonlarini azaltma hedefleri belirlemi§ ve enerji verimliligini artirmak için çeçitli politikalar geli§tirmi§tir.
6. Çevresel Egitim ve Farkindalik: Çevre bilincini artirmak amaciyla egitim programlari ve topluma yönelik farkindalik kampanyalari düzenlenmektedir. Bu çaliçmalar, çocuklar ve gençler ba§ta olmak üzere toplumun tüm kesimlerinde çevre koruma bilincini artirmayi hedeflemektedir.
7. Uluslararasi içbirligi: Azerbaycan, çevre koruma konularinda uluslararasi organizasyonlarla i§birligi yapmaktadir. Birçok projede ve konferansta aktif rol alarak, yeçil geliçim hedeflerine ulaçmak için global düzeyde içbirligini desteklemektedir
Bu çabalar, Azerbaycan'in "Ye§il Dünya" vizyonu dogrultusunda, sürdürülebilir bir gelecek in§a etme yolundaki kararliligini göstermektedir. Azerbaycan'in iklim ve çevre koruma hedefleri ayni zamanda uluslararasi içbirligi çerçevesinde küresel çevre sorunlarinin çözümüne katki saglamaktadir.
Bu giriçimler, ülkelerin sürdürülebilir kalkinmayi te§vik etmek ve iklim degiçikligiyle mücadele etmek için yenilenebilir enerji, çevre dostu teknoloji, dü§ük karbonlu ula§im ve enerji verimliligine yönelik uygulamalari içerdigi ortak bir amaca hizmet etmektedir.
Bu ortak amaclardan biri COP 29 projesidir. COP29, Birle§mi§ Milletler iklim Degiçikligi Çerçeve Sözle§mesi (UNFCCC) taraflari arasindaki yillik konferanslardan biridir. Bu konferanslar, dünya genelinde iklim degiçikligi ile mücadele için uluslararasi içbirligini artirmayi, hedefler
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
belirlemeyi ve eylem planlari geliçtirmeyi amaçlar. Her yil düzenlenen COP (Conference of the Parties) toplantilari, ülkelerin iklim politikalarini gözden geçirmesi ve yeni hedefler belirlemesi için bir platform saglar.
COP29'un Önemi:
1. iklim Hedefleri: COP29, Paris Anlaçmasi çerçevesinde ülkelerin iklim hedeflerini gözden geçirmesi ve daha iddiali taahhütlerde bulunmasi için bir firsat sunacaktir. Ülkeler, emisyon azaltim hedeflerini belirleyerek 2050 yilina kadar net sifir emisyon hedefine ulaçmayi hedeflemektedir.
2. Finansman ve Teknoloji Transferi: Geli§mi§ ülkelerin, geliçmekte olan ülkelere iklim degiçikligi ile mücadele için gereken finansmani ve teknolojiyi saglamasi önemli bir tartiçma konusu olacaktir. iklim degiçikligi ile mücadele için kaynaklarin artirilmasi gerekmektedir.
3. Uyum Stratejileri: iklim degiçikliginin etkileriyle ba§a çikmak için ülkelerin uyum stratejileri geliçtirmesi ve bu stratejilerin uygulama yöntemleri üzerinde durulacaktir. Özellikle kiyi bölgelerinde, tarimda ve su yönetiminde uyum saglama yöntemleri önemli bir yer tutmaktadir.
4. Gençlik ve Yerel Toplumlarin Rolü: COP29, gençlerin ve yerel topluluklarin iklim degiçikligi konusundaki rolleri ve katilimlari üzerinde durulmasini saglayabilir. Genç aktivistlerin ve topluluklarin seslerinin duyulmasi, iklim eyleminin artirilmasina katki saglar.
5. Karbon Piyasalari: Karbon ticareti ve karbon piyasalarinin etkinligi, iklim hedeflerine ulaçmada önemli bir araç olarak degerlendirilecektir. Bu konudaki uluslararasi standartlarin belirlenmesi ve uygulanmasi üzerinde durulabilir.
COP29, uluslararasi toplumun iklim degiçikligi ile mücadeledeki kararliligini peki§tirecek bir platform olacaktir. Ülkelerin i§birligi yapmasi, yenilikçi çözümler geliçtirmesi ve kararli adimlar atmasi, iklim degiçikligi ile etkili bir §ekilde mücadele etmenin anahtaridir. Bu konferansin sonucunda alinacak kararlar, gelecekteki iklim politikalarinin §ekillenmesinde büyük bir rol oynayacaktir.
Azerbaycan, "Ye§il Dünya" hedefleri dogrultusunda çevre koruma ve sürdürülebilir kalkinma konularinda önemli adimlar atmaktadir. Bu çabalar, hem dogal kaynaklarin korunmasina hem de gelecek nesillere daha saglikli bir çevre birakmaya yönelik önemli bir katki saglamaktadir.
COP29, ya da Birle§mi§ Milletler iklim Degiçikligi Konferansi'nin 29. Taraflar Toplantisi, 1122 Kasim 2024 tarihleri arasinda Azerbaycan'in baçkenti Bakü'de düzenlenecek. Bu toplanti, Birle§mi§ Milletler iklim Degiçikligi Çerçeve Sözle§mesi (UNFCCC) kapsaminda her yil düzenlenen küresel iklim konferanslarindan biridir ve ülkelerin iklim degiçikligiyle mücadele için daha iddiali taahhütlerde bulunmasini saglamayi hedefler.
COP29'un ana odak noktalari, geliçmekte olan ülkelere yönelik yeni finans hedeflerinin belirlenmesi ve sera gazi emisyonlarini azaltmaya yönelik somut adimlar atilmasidir. Özellikle, geli§mi§ ülkelerin 2020 yilina kadar her yil 100 milyar dolar iklim finansmani saglamasi yönünde geçmiçte verilen sözlerin yenilenmesi ve artirilmasi planlanmaktadir. Azerbaycan ayrica konferans boyunca küresel bir ateçkes çagrisinda bulunmayi planlamaktadir. Bu "Ateçkes COP" olarak adlandirilan giriçim, askeri faaliyetlerin iklim degiçikligine olan olumsuz etkilerini vurgulamak amaciyla yapiliyor
Sonuç:
Günümüzde, insanligin sürdürülebilirlik temelli bir yaçam anlayiçini benimsemesi kaçinilmaz bir gereklilik haline gelmiçtir. iklim degi§ikligi, dogal kaynaklarin tükeni§i ve çevresel kirlilik gibi küresel sorunlar, dogaya zarar veren geleneksel yaçam aliçkanliklarinin degiçmesi gerektigini açikça göstermektedir. "Yeçil Dünya" kavrami, sadece çevre koruma amaci taçimakla kalmaz; ayni zamanda dogal kaynaklari sorumlu bir çekilde kullanarak saglikli bir ekosistem oluçturmayi ve bu ekosistemle uyumlu toplumsal refahi hedefler.
Yeçil bir dünya için enerji verimliligi, yenilenebilir enerji kaynaklarinin kullaniminin artirilmasi, geri dönü§üm uygulamalarinin yayginlaçtirilmasi, su ve toprak kaynaklarinin korunmasi gibi konular temel öncelikler arasinda yer almalidir. §ehir planlamalarindan tarimsal üretime, sanayi
srn^lerinden bireysel yaçam aliçkanliklarina kadar birçok alanda yapilacak yenilikçi ve çevre dostu yaklaçimlar, bu dönü§ümü mümkün kilacaktir.
Bu yolda atilacak adimlar ise sadece çevresel bir degiçim degil; ayni zamanda toplumlarin sürdürülebilir ekonomik kalkinmasini ve saglikli bir ya§am ortamini destekleyen köklü bir dönü§üm anlamina gelmektedir. Bireyler olarak daha bilinçli tercihler yapabilir, karbon ayak izimizi azaltabilir, doga dostu ürünleri ve ulaçim araçlarini tercih ederek çevresel etkimizi minimize edebiliriz. Toplumsal farkindalik oluçturarak, çevre bilincini gelecegin nesillerine aktarmak da yine her bireyin sorumlulugunda olan bir görevdir.
Sonuç olarak, ye§il bir dünya hayalini gerçege dönü§türmek, hem bugünümüz hem de gelecegimiz için degerli bir hedeftir. Dogaya saygi duyan, çevresel sürdürülebilirligi ön planda tutan bireysel ve kurumsal çabalar, dünya ekosistemine yapilabilecek en büyük katkidir. Hep birlikte, herkesin katkida bulunabilecegi bu yeçil hareketin bir parçasi olarak, saglikli ve yaçanabilir bir dünya için çaba göstermek, insanlik adina yapilacak en degerli yatirim olacaktir.
1. Birle§mi§ Milletler. (2021). Sürdürülebilir Kalkinma Hedefleri.
2. Dünya Saglik Örgütü. (2021). Hava Kirliligi ve Saglik.
3. IPCC. (2022). iklim Degiçikligi Raporu.
4. Ye§il Enerji Dernegi. (2023). Yenilenebilir Enerji Raporu.
5. Uluslararasi Doga Koruma Birligi (IUCN). (2022). Biyoçeçitlilik Raporu.
Kaynak: