CC BY
195YANGI KONSTITUTSIYA ERKIN VA FAROVON HAYOTIMIZ
POYDEVORI
Dostonbek Orifjon o'g'li Sultonov [email protected] O'zbekiston davlat san'at va madaniyat institutining Farg'ona mintaqaviy filiali
Annotatsiya: Ushbu maqolada O'zbekiston Respublikasida qabul qilingan Yangi Konstitutsiyasi haqidagi fikrlar va uning istiqbollari haqida so'z yuritilib, unda Konstitutsiyaning xalqimiz ravnaqi va farovonligi yo'lidagi ulkan ahamiyati haqida so'z boradi.
Kalit so'zlar: O'zbekiston Respublikasi, konstitutsiya, farovon hayot, farovon hayot, xalq, o'zbek xalqi, fuqarolar erkinligi
THE NEW CONSTITUTION IS THE FOUNDATION OF OUR FREE AND
PROSPEROUS LIFE
Dostonbek Orifjon oglu Sultanov [email protected] Fergana regional branch of Uzbekistan State Institute of Arts and Culture
Abstract: This article talks about the new Constitution adopted in the Republic of Uzbekistan and its prospects.
Keywords: Republic of Uzbekistan, constitution, prosperous life, prosperous life, people, Uzbek people, freedom of citizens
Bugun O'zbekiston Respublikasi yangi taraqqiyot va muvaffaqiyatlar yo'lidan dadil qadam tashlamoqda. Barcha sohalarda amalga oshirilayotgan islohotlar, avvalambor, xalq farovonligi, fuqarolarning munosib turmush tarzi va sharoitlarini ta'minlashga qaratilgan. Mamlakatimiz Asosiy qonunida insonning hayoti, erkinligi, sha'ni, qadr-qimmati va boshqa daxlsiz huquqlari oliy qadriyat ekanligi belgilab qo'yilgan. Odamlarda adolat va qonun ustuvorligiga ishonch bor. Asosiysi, mamlakatimiz fuqarolarining hayot va ijtimoiy jarayonlardagi muammolarni hal etishda ishtirok etishga intilishi kundan-kunga ortib bormoqda. Shu bilan birga, amaldagi qonunlar to'laqonli faoliyat yuritishi, shaxs, jamiyat va davlat o'rtasidagi munosabatlarni to'laqonli amalga oshirishga xizmat qilishi, bir so'z bilan aytganda, islohotlarni amaliyotga tatbiq etishi uchun fuqarolar huquqiy ongi va huquqiy ongiga ega bo'lishi zarur. Barcha fuqarolarda Konstitutsiya va qonunlarni hurmat qilish,
ularga rioya qilish zarurati tuyg'usi shakllangandagina jamiyat hayoti va turmush tarzi o'zgaradi.
Shu boisdan ham fuqarolarga Konstitutsiyaning milliy huquq tizimidagi o'rni va roli haqida ma'lumot beruvchi tadbirlarni tashkil etish zarur. Bundan tashqari, o'quvchilarning asosiy qonun - O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi haqidagi bilimlarini kengaytirish, huquqiy savodxonligini oshirish juda muhim. Tegishli soha mutaxassislari ruhsat bergan taqdirda, O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi ommaviy axborot vositalaridan foydalangan holda jamiyat taraqqiyotining mustahkam tayanchi va huquqiy kafolati, Vatan mustaqilligining yorqin timsoli ekanini alohida ta'kidlash lozim. Shuningdek, uning qabul qilinishi mamlakat suverenitetining muhim bosqichlaridan biriga aylanganini isbotlovchi video va qisqa metrajli filmlarni o'zbek xalqiga taqdim etish zarur. Asosiy qonun siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda keng ko'lamli islohotlarni amalga oshirish, inson huquq va erkinliklarini, jamiyatda tinchlik va totuvlikni ta'minlashga zamin yaratdi. U ijtimoiy munosabatlarning izchil rivojlanishi uchun mustahkam huquqiy asos bo'lib xizmat qiladi va fuqarolar, jamiyat va davlat o'rtasidagi o'zaro munosabatlar vektorini belgilaydi. Konstitutsiyaviy huquqning asosini amaldagi Konstitutsiyaning o'zi tashkil etadi. Konstitutsiyaning har qanday milliy huquq tizimidagi o'rni va roli asosiy va muhim hisoblanadi. Bundan tashqari, har bir davlatning o'z Konstitutsiyasi mavjud. Shuni ta'kidlash kerakki, barcha mamlakatlar uchun yagona universal konstitutsiyaviy model mavjud emas va bo'lishi ham mumkin emas. Har bir davlat o'zining konstitutsiyaviy rivojlanish yo'liga ega. Bu borada mustaqil O'zbekiston Konstitutsiyasi ham bundan mustasno emas.
Yangi Konstitutsiyaning Muqaddimasida shunday bayon etiladi: "Biz, O'zbekistonning yagona xalqi, inson huquq va erkinliklariga, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga, davlat suvereniteti prinsiplariga sodiqligimizni tantanali ravishda e'lon qilib, demokratiya, erkinlik va tenglik, ijtimoiy adolat va birdamlik g'oyalariga sadoqatimizni namoyon qilib, inson, uning hayoti, erkinligi, sha'ni va qadr-qimmati oliy qadriyat hisoblanadigan insonparvar demokratik davlatni, ochiq va adolatli jamiyatni barpo etish borasida hozirgi va kelajak avlodlar oldidagi yuksak mas'uliyatimizni anglagan holda, davlatchiligimiz rivojining uch ming yildan ziyod tarixiy tajribasiga, shuningdek jahon sivilizatsiyasiga beqiyos hissa qo'shgan buyuk ajdodlarimizning ilmiy, madaniy va ma'naviy merosiga tayanib, mamlakatimizning bebaho tabiiy boyliklarini ko'paytirishga hamda hozirgi va kelajak avlodlar uchun asrab-avaylashga hamda atrof-muhit musaffoligini saqlashga astoydil ahd qilib, xalqaro huquqning umume'tirof etilgan prinsip va normalariga asoslangan holda, O'zbekistonning jahon hamjamiyati, eng avvalo, qo'shni davlatlar bilan do'stona munosabatlarini hamkorlik, o'zaro qo'llab-quvvatlash, tinchlik va totuvlik asosida mustahkamlash hamda rivojlantirishga intilib, fuqarolarning munosib hayot kechirishini, millatlararo va konfessiyalararo totuvlikni, ko'p millatli jonajon
O'zbekistonimizning farovonligini va gullab-yashnashini ta'minlashni maqsad qilgan holda, ushbu Konstitutsiyani qabul qilamiz va e'lon qilamiz" deb bayon qilingan.
Konstitutsiyamiz o'zining insonparvarligi bilan ham ajralib turadi. Unga ko'ra Ota-onalar va ularning o'rnini bosuvchi shaxslar o'z farzandlarini voyaga yetguniga qadar boqishi, ularning tarbiyasi, ta'lim olishi, sog'lom, to'laqonli va har tomonlama kamol topishi xususida g'amxo'rlik qilishga majburdirlar. Davlat va jamiyat yetim bolalarni hamda ota-onasining vasiyligidan mahrum bo'lgan bolalarni boqishni, tarbiyalashni, ularning ta'lim olishini, sog'lom, to'laqonli va har tomonlama kamol topishini ta'minlaydi, shu maqsadda xayriya faoliyatini rag'batlantiradi. Ma'lumki, Muhtaram Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev tomonlaridan hozirgi kunda biz yoshlarga ham juda katta imkonyatlar berilmoqda. Aynan shu ham Konsitutiyada belgilab qo'yildi, ya'ni "Davlat fuqarolarning bandligini ta'minlash, ularni ishsizlikdan himoya qilish, shuningdek kambag'allikni qisqartirish choralarini ko'radi. Davlat fuqarolarning kasbiy tayyorgarligini va qayta tayyorlanishini tashkil etadi hamda rag'batlantiradi".
Bu davlatning Konstitutsiyaga ega bo'lishi mustaqil demokratik huquqiy davlat taraqqiyoti va taraqqiyotining asosiy poydevori bo'lishi bilan birga, sharti ham ekanligi jahon miqyosida ta'kidlanmoqda. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganidan keyingi yillar davomida uning norma va qoidalari hayotga izchil tatbiq etilmoqda. O'zbek xalqi hayotining barcha jabhalarida salmoqli yutuqlarga erishildi va bunday taraqqiyot hali ham davom etmoqda. Konstitutsiyamiz sharofati bilan mamlakatimizda fuqarolar va millatlar o'rtasidagi totuvlik ta'minlanib, turmush darajasi yildan-yilga yuksalib, ijtimoiy-madaniy rivojlantirish, ta'lim, fan va sport sohalarida yuksak marralarga erishildi. Kelajak egalari bo'lgan yoshlar O'zbekiston Konstitutsiyasining yaratilish tarixi, konstitutsiyaviy tuzum tamoyillari, mamlakatimiz bosh qonunida ifodalangan suverenitet va demokratiya ramz va tamoyillari haqida nazariy va amaliy ma'lumotlarga ega bo'lmoqda. Bu ham Respublika Konstitutsiyasida mustahkamlab qo'yilgan insonning huquq va majburiyatlari, ularni amalga oshirishga oid moddalarning samarasi, desak mubolag'a bo'lmaydi. Yosh avlod vakillari Konstitutsiyaga oid har qanday savolga o'z zukkoligi bilan dadil javob berish erkinligini o'rganmoqda. Shuningdek, ular saylov qonunchiligining muhim masalalari bo'yicha o'z fikrlarini bildirish huquqiga ega. Nafaqat yoshlar, balki butun o'zbek xalqi bunday huquqqa ega.
Konstitutsiyada belgilab berilgan tamoyil va qoidalar, uzoqni ko'zlagan maqsad va vazifalar, chuqur o'ylangan taraqqiyot strategiyasi barcha sohalarda tub islohotlarni belgilab berdi. Bu O'zbekistonni yuksak marralarni zabt etishga undagan ishonchli va hal qiluvchi omil bo'ldi. Mamlakat fuqarolari bundan haqli ravishda faxrlanishi mumkin. "Umumiy lug'at" ham jamiyatni liberallashtirish va demokratlashtirish, iqtisodiyotning barqaror o'sishi, aholi farovonligi va sifatini ta'minlash maqsadida
milliy davlatchilik va siyosiy tizimni shakllantirish borasidagi zamonaviy demokratik talablarga javob beradigan islohotlar samarasidir. hayot. O'tgan yillarda amalga oshirilgan ishlarni sarhisob qiladigan bo'lsak, bugun respublikani yangilash va isloh qilish, makroiqtisodiy mutanosiblikka erishish borasida ulkan ishlar amalga oshirildi deyishga asos bor. Konstitutsiya mustaqil, suveren demokratik davlat barpo etish, ko'p ukladli bozor iqtisodiyoti sharoitida xususiy mulk ustuvorligini ta'minlash va uni himoya qilish kafolatlarini ta'minlash, shuningdek, mamlakatimizda fuqarolik jamiyatini shakllantirishning huquqiy va qonunchilik asosidir. mamlakat. Shu asosda va Konstitutsiya tufayli inson manfaatlari, huquq va erkinliklari oliy qadriyatga aylanadi.
Amaliyot shuni ko'rsatdiki, mamlakat hayotining barcha jabhalarini isloh qilish va demokratlashtirish jarayoni bir martalik emas, balki Konstitutsiyaning barcha tamoyillari va qoidalarini hayotga tatbiq etishni oliy maqsad qilib olgan uzluksiz jarayondir. Bu yurtimizning yanada gullab-yashnashiga, uning erkinligi va mustaqilligini mustahkamlashga xizmat qiladi. Asosiy qonunda O'zbekistonning asosiy maqsadi nafaqat demokratik huquqiy davlat, balki adolatli jamiyat barpo etish ekanligi aniq qayd etilgan. Binobarin, uning mazmun-mohiyati insonlar uchun munosib turmush sharoiti yaratish, milliy qonunchilikning barcha sohalarining asosi sifatida ijtimoiy adolat tamoyillarini hayotga tatbiq etishdan iborat. Bundan chetga chiqmagan holda, sanab o'tilgan maqsadlarning izchil davomi sifatida bugun Konstitutsiyaga qo'shimcha va o'zgartirishlar kiritish arafasida. Bu harakatlarning barchasi xalq farovonligi, fuqarolarning mukammal sharoitlarda, bir so'z bilan aytganda, farovon turmush tarzida yashashi, jumladan, xotin-qizlarning huquq va erkinliklari ko'lamini kengaytirish, turmush darajasini oshirish uchun zarurdir. imkoniyatlar, yoshlarning istiqbolli bilim olishi. chora-tadbirlarni tez va to'liq amalga oshirishga xizmat qiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.
2. Mirziyoev Shavkat - O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 1 maydagi "Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligining 60 yilligiga bag„ishlangan tadbirlar dasturi to„g„risida"gi farmoni.
3. Xaitov Aktam - Oliy Majlis Qonunchilik Palatasi Spikeri o„rinbosari , O„z.Lider fraksiyasi rahbari - "Konstitutsiya - farovon hayotimiz taraqqiyotining asosiy poydevori" - lider.uz /uz/ ro'znomasi maqolasi bosh sahifa . 09.12.2020 yil. № 1030.
4. A.Rahimov - "Konstitutsiya inson huquq va erkinliklarining kafolati" "Xalq so„zi" ro„znomasidagi maqolasi. 09.12.2021 yil. 2- bet.
5. Abdikarimova Sayyora - O„z. Oliy Majlis Senati a"zosi - "Konstitutsiya -taraqqiyotimiz va farovonligimiz kafolati" - O"z. Ru. En. Constitution. Uz/uz/pages/ , bosh sahifa.
6. "Konstitutsiya - farovon hayotimiz va taraqqiyotning asosiy poydevori". -O„z.Res. Oliy Majlis Qonunchilik Palatasi - "Xalq so„zi" ro„znomasi , maqola , 24.11.2021 yil № 926. 2- bet.
