Научная статья на тему 'ЎҚУВЧИЛАРДА ТАНҚИДИЙ ФИКРЛАШНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ВА МЕТОДИК АСОСЛАРИ.'

ЎҚУВЧИЛАРДА ТАНҚИДИЙ ФИКРЛАШНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ВА МЕТОДИК АСОСЛАРИ. Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
215
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
танқидий фикрлаш / евристик метод / тизимли таҳлил / танқидий фикрларш шартлари / танқидий фикрлаш мезонлари / шахсий фазилатлар. / critical thinking / heuristic method / systematic analysis / critical thoughtssh conditions / criteria for critical thinking / personal qualities.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Худойназаров, Эгамберган Мадрахимович, Бекметова, Зебо Зохиржон Қизи

Ушбу мақолада ўқувчиларда танқидий фикрлашни ривожлантиришнинг педагогик ва методик асослари ва унинг назарий таҳлили масалаларига мурожаат қилинган. Хулоса қисмида муаллифнинг якуний мулоҳазалари келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Худойназаров, Эгамберган Мадрахимович, Бекметова, Зебо Зохиржон Қизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PEDAGOGICAL AND METHODOLOGICAL BASIS OF DEVELOPMENT OF CRITICAL THINKING IN STUDENTS.

This article addresses the pedagogical and methodological foundations of the development of critical thinking in students and issues of its theoretical analysis. In the summary part, the author's final considerations are presented.

Текст научной работы на тему «ЎҚУВЧИЛАРДА ТАНҚИДИЙ ФИКРЛАШНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ВА МЕТОДИК АСОСЛАРИ.»

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

УКУВЧИЛАРДА ТАЩИДИЙ ФИКРЛАШНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ПЕДАГОГИК ВА МЕТОДИК АСОСЛАРИ.

Эгамберган Худойназаров Мадрахимович

Урганч давлат университети "Бошлангич таълим методикаси" кафедраси

доценти, Бекметова Зебо Зохиржон кизи Урганч давлат университети "Таълим назарияси ва методикаси" (бошлангич

таълим) мутахасислиги магистри.

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацолада уцувчиларда танцидий фикрлашни ривожлантиришнинг педагогик ва методик асослари ва унинг назарий таулили масалаларига мурожаат цилинган. Хулоса цисмида муаллифнинг якуний мулоуазалари келтирилган.

Калит сузлар: танцидий фикрлаш, евристик метод, тизимли таулил, танцидий фикрларш шартлари, танцидий фикрлаш мезонлари, шахсий фазилатлар.

АННОТАЦИЯ

В данной статье рассматриваются педагогические и методические основы развития критического мышления у учащихся и вопросы его теоретического анализа. В заключительной части приводятся заключительные соображения автора.

Ключевые слова: критическое мышление, эвристический метод, системный анализ, критические суждения, условия работы, критерии критического мышления, личностные качества.

ABSTRACT

This article addresses the pedagogical and methodological foundations of the development of critical thinking in students and issues of its theoretical analysis. In the summary part, the author's final considerations are presented.

Keywords: critical thinking, heuristic method, systematic analysis, critical thoughtssh conditions, criteria for critical thinking, personal qualities.

КИРИШ

Бизга маълумки, таълимда, айниыса бошлангич синф укувчиларида компетенциявий ёндашувга асосланган Давлат таълим стандартларига мос

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

билим, куникма, малака ва компетенцияларни хосил килиш, жумладан мантикий ва танкидий фикрлашни ривожлантиришда дарслар ва синфдан ташкари ишлар мухим урин эгаллайди [1].

Фикрлаш укувчиларнинг укув фаолияти учун мухим жараён хисобланади. Бу топшириклар ечиш, мулокот жараёнида, нуткдан кенг фойдаланиш имконини беради. Фикрлаш объектив оламнинг микдорий муносабатлари ва фазовий шаклларининг инсон онгида билвосита акс этиш жараёнини; шахснинг умумлашган ва дунёни билвосита акс эттирилганлигини тавсифловчи урганиш фаолиятидир. Мантикий фикрлаш назария ва амалиётни, фикрлашнинг конвергент ва дивергент турларини уйгунлаштиради хамда узига хос топкирлик билан тавсифланади [2].

Бошлангич мактаб ёшида укувчиларда тафаккурнинг ривожланиши алохида мухим урин тутади. Таълимнинг бошланиши билан тафаккур боланинг аклий ривожланишининг марказига утади ва унинг таъсири остида интеллектуаллашган ва узбошимчалик хусусиятига эга булган бошка психик функциялар тизимида хал килувчи рол уйнайди.

Бошлангич мактаб ёшидаги болаларда танкидий фикрлашни ривожлантиришнинг педагогик шартлари, биринчи навбатда, турли замонавий воситалар ва усуллардан фойдаланишдир. Шунга карамай, купчилик укитувчилар анъанавий дастурлар буйича ишлаётганлигини хисобга олсак, мантикий тафаккурни, аклий операцияларни ривожлантиришга каратилган услубий материалларда бунга эхтиёж каттадир.

Энди бир нечта методларни куриб чикамиз: "Аклий хужум" - нафакат кичик ёшдаги укувчиларни фаоллаштиришга имкон беради ва муаммони хал килишга ёрдам беради, балки ностандарт фикрлашни хам шакллантирувчи методдир [3].

Фойдаланиш максади:

- Болаларнинг мавзу буйича нимани билишини аниклаш;

- мавзу буйича гоялар, тахминларни эскиз килиш;

- мавжуд билимларни фаоллаштириш.

Ушбу метод болани тугри ва нотугри жавоблар эканлиги мухиммаслигида. Укувчилар кийин вазиятдан чикиш йулини топишга ёрдам берадиган хар кандай фикрни билдиришлари мумкин.

"Аклий хужум" пайтида ишлаш тугри булиши учун бир катор коидалардан фойдаланиш яхширокдир:

- фикрлаш ва фикр билдириш учун 2-3 дакика вакт ажратилади;

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

- баёнотни дархол танкид килиш ва бахолаш мумкин эмас;

- барча жавоблар доскага ёзилади;

- доскада ёзилган маълумотлар тахлил килинади;

- энг макбул эчимлар биргаликда танланади.

'Тоялар, тушунчалар, номлар савати ..." - укувчиларнинг маълум бир мавзу буйича билганлари хакида тугридан-тугри савол берилади. Биринчидан, хар бир укувчи маълум бир муаммо хакида билган хамма нарсани эслаб колади ва дафтарга ёзади (катъий индивидуал иш, давомийлиги 1-2 дакика).

МЕТОДОЛОГИЯ

Кейин жуфтлик ёки гурухларда маълумотлар алмашинуви амалга оширилади. Укувчилар маълум билимларини бир-бирлари билан алмашадилар (гурухда ишлаш). Мухокама учун вакт 3 дакикадан ошмайди. Ушбу мунозарани ташкил килишганда, масалан, укувчилар мавжуд гоялар нима билан мос келганлигини, кайси бири хакида келишмовчиликлар пайдо булганлигини аниклашлари керак. Бундан ташкари, айланадаги хар бир гурух илгари айтилганларни такрорламасдан, битта маълумот ёки фактни номлайди (гоялар руйхати тузилади).

Битта укувчи барча маълумотларни кискача, тезислар шаклида, гоялар "саватига" (шархларсиз) ёзиб куяди, хатто улар хато булса хам. Дарс мавзусига оид фактлар, фикрлар, номлар, муаммолар, тушунчалар гоялар саватчасига "ташланиши" мумкин. Бундан ташкари, дарс жараёнида боланинг онгида таркок булган бу фактлар ёки фикрлар, муаммолар ёки тушунчалар мантикий занжирда богланиши мумкин.Кейинчалик барча хатолар тузатилади, чунки янги маълумотлар узлаштирилади.

"Т^ри - нотртри баёнотлар" - болалар "тугри" баёнотларни уз тажрибалари ёки оддийгина тахминлар асосида танлайдилар. Янги мавзуни урганиш учун кайфият пайдо булади, асосий фикрлар таъкидланади. Кейинги дарслардан бирида биз ушбу методга кайтамиз, кайси гаплар тугри эканлигини билиб оламиз.

"Саволлар билан тахмин килиш". Матнни кисмларга булиб укиш ва очик саволлар бериш: кейинги белгилар билан нима булади? Нима учун шундай деб уйлайсиз? Кахрамонлар кандай куринишга эга эди? Кейинги вокеаларни тасвирлаб беринг ва хоказо.

Саволлар таксономияси: содда, аникловчи (Сиз шундай деб уйлайсизми? Яъни сиз айтдингизми?), тушунтирувчи (Нима учун?), ижодий (сурокда "буларди" зарраси бор, конвенсия элементлари, тахмин, прогноз), бахоловчи.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

(айрим ходиса, ходисалар, фактларни бахолаш мезонларини аниклаштириш) амалий (кахрамоннинг урнида нима килган булардингиз? Оддий хаётда каерда?)

"Тухтаб укиш" - бу стратегия укиш дарсларига жуда мос келади. Бундан ташкари, дарсдан ташкари машгулотларда хам кулланилади. Уни амалга ошириш учун материал хикоя матнидир. Дарс бошида талабалар матн номига караб ишда нима мухокама килинишини аниклайдилар. Дарснинг асосий кисмида матн кисмларга булинган холда укилади. Х,ар бир парчани укиб чиккандан сунг, укувчилар сюжетнинг кейинги ривожланиши хакида тахмин киладилар.

Ташкил килувчининг вазифаси: матнда тухташ учун макбул жойларни топиш. Ушбу стратегия укувчиларга бошка одамнинг нуктаи назарига эхтиёткорлик билан муносабатда булишга ёрдам беради ва агар у этарли даражада асосланмаган ёки далиллар асоссиз булса, хотиржамлик билан уз нуктаи назарини рад этади.

"Балик скелети". Бош - мавзунинг саволи, юкори суяклар - мавзунинг асосий тушунчалари, пастки суяклар - тушунчанинг мохияти, куйрук - саволга жавоб. Ёзувлар мохиятни акс эттирувчи калит сузлар ёки иборалар билан киска булиши керак.

1-боскич - укувчилар гурухларга булинади, гурухларда канча гурух булса, шунча хисоблаб чикилади.

2-боскич - улар мутахассислар гурухларига утирадилар, ракамлар буйича, хар бир гурух маълум бир топширик олади, улар гурухда урганадилар, асосий диаграммаларни тузадилар.

3-боскич - улар уз гурухларига кайтадилар, навбатма-навбат янги материални айтиб беришади.

"Икки кисмли кундалик". Кундалик икки кисмдан иборат: тирнок ва фикрлар, хис-туйгулар, уюшмалар. Янги матнни укиётганда, сизни уйлашга мажбур килган, хар кандай хис-туйгуларни, хис-туйгуларни келтириб чикарадиган иктибосларга эътибор каратилади. Кундалик ёзувлари амалга оширилади.

Сурок - матнни жуфт булиб бир кисмда укиш. Болалар билан ролларни узгартиринг. Укувчилар укиганлари хакида бир-бирларига саволлар беришади. Саволлар ёзиб олинади. Энг яхши саволлар синфдаги укувчиларга берилади.

"Ишонасизми..." Синф икки жамоага булинади. Биринчи жамоа хаёлий фаразлар килади, иккинчиси эса уларни тахлил килади.

"Зигзаг"

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

"Мантикий занжир" - матндан сунг укувчиларга вокеаларни мантикий кетма-кетликда куриш топширилади. Ушбу стратегия матнларни кайта хикоя килишда ёрдам беради.

"Махсус шеър" оддий шеър эмас, балки маълум коидалар асосида ёзилган шеърдир. Х,ар бир сатрда шеърда акс этиши керак булган сузлар туплами мавжуд.

1-катор - от шаклида ифодаланган калит суз, тушунча, синхронлаш мавзуси олиб ташланган сарлавха.

2-катор - иккита сифатдош.

3-катор - учта феъл.

4-катор - маълум бир маънони англатувчи ибора.

5-катор - хулоса, хулоса, битта суз, от.

Кулланилиши:

1. Махсус шеър ёзиш коидалари тушунтирилган.

2. Мисол тарикасида бир нечта синхронлашлар келтирилган.

3. Махсус шеър мавзуси вакти айтилади.

4. Ушбу турдаги ишларни бажариш вакти белгиланади.

5. Махсус шеър тайёрланиш вариантларини текшириш

"Кластер" - бу маълум бир мавзуга сингдирилганда (укитувчининг хикоясини тинглаш, укув матнини укиш, иншо ёзишга тайёргарлик, ва бошкалар.). Кластер фикрлашнинг чизикли булмаган шаклининг аксидир. Баъзан бу усул "визуал аклий хужум" деб аташ мумкин.

Кулланилиши:

1-боскич - буш варак (доска) уртасига гоя, мавзунинг "юраги" булган таянч суз ёки ибора ёзилади.

2-боскич - талабалар ушбу мавзу буйича эслаган барча нарсаларни ёзадилар. Натижада, сузлар ёки иборалар атрофга "таркалиб", маълум бир мавзуга мос келадиган гоялар, фактлар, тасвирларни ифодалайди ("тартибсизлик" модели).

3-боскич - тизимлаштириш амалга оширилади. Хаотик ёзувлар таркибнинг кайси томонида у ёки бу кайд этилган тушунчани, фактни акс эттиришига караб гурухларга бирлаштирилади.

4-боскич - ёзаётганда пайдо булган сузлар асосий тушунча билан тугри чизиклар билан богланади. Х,ар бир "сунъий йулдош" уз навбатида "сунъий йулдошларга" эга булиб, янги мантикий алокалар урнатилади. Натижада

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

бизнинг фикрларимизни график тарзда акс эттирувчи, ушбу мавзунинг ахборот майдонини белгилайдиган тизим курилади. Асосий шартлар.

тинглаб, уларни маълум кетма-кетликда таксимлашлари, сунгра тушуниш боскичида дарслик параграфини укиш оркали уз таклифларининг тасдигини топишлари керак.

"Юпка" ва "калин" саволлар жадвали.

Мазмунни тушуниш боскичида техника укиш, тинглаш жараёнида саволларни фаол равишда тузатишга хизмат килади; акс эттиришда - утмишни тушунишни намойиш килиш.

"Юпка" ва "калин" саволлар жадвали куйидагича куринади: чап томонда -оддий "нозик" саволлар, унг томонда - мураккаброк батафсил жавобни талаб киладиган саволлар.

Дарсда жадваллардан фойдаланиш максадга мувофикдир.

Масалалар устида иш бир неча боскичда олиб борилади.

1-боскич - укувчилар жадвалга мувофик саволлар беришни урганадилар, хар бир саволнинг давомини жадвалга ёзадилар. Биринчидан, йигитларнинг узлари "нозик", кейин "калин" саволларни беришади.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2 Г" «.< с w • • > '

-боскич - укувчилар матн буйича саволларни ёзишни урганадилар: биринчи навбатда - "нозик", кейин эса "калин".

3-боскич - матн билан ишлашда, хар бир кисм учун болалар жадвалнинг хар бир устунига биттадан савол ёзадилар, укиб булгач, уртокларидан сурашади. Болалар саволларни ёзишга вакт топишлари учун утказувчи укиш пайтида танаффус килади.

ТАХЛИЛ

Танкидий фикрлашни ривожлантириш технологиясининг афзалликлари Танкидий фикрлаш технологияси мулокот нуктаи назаридан хам, укув жараёнида тугилган билимларни куриш нуктаи назаридан хам тенг шерикликни уз ичига олади. Танкидий фикрлаш технологияси режимида ишлаган холда, укитувчи асосий маълумот субъект манбаи булишни тухтатади ва технология усулларидан фойдаланган холда урганишни хамкорликдаги ва кизикарли кидирувга айлантиради.

Бошлангич мактаб дарсларида танкидий фикрлаш технологиясидан фойдаланиш бизга кичик ёшдаги укувчиларнинг когнитив фаоллик даражасини

Укувчилар доскада ёзилган таянч сузлардан фойдаланиб, материални

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

оширишга имкон беради, бу эса ижтимоий муваффакиятни шакллантиришга ёрдам беради.

Бошлангич мактабда танкидий фикрлаш технологиясини куллаш буйича фаолиятнинг катта сохаси - бу атрофимиздаги олам дарслари, адабий укиш, математика, рус тили, шунингдек, технология, мусика ва мактаб дарсларида муваффакиятли куллаш мумкин.

"Танкидий фикрлаш" технологиясидан фойдаланган холда мен томонидан курилган ва утказилаётган дарслар болаларни узларига савол беришга ургатади, бу эса уларни укув жараёнининг фаол иштирокчисига айлантиради. Укитувчи ва укувчиларнинг роллари узгарди, укувчилар синфда пассив утирмайдилар, лекин асосий белгилар: улар уйлайди, эслайди, бахам куради, фикр юритади, укийди, ёзади, мухокама килади. Укитувчининг роли асосан мувофиклаштирувчидир! Болаларда танкидий фикрлашни шакллантириш, уларни жавобга "кулидан" олиб келмаслик, пайдо булган саволларга тайёр жавобларни бермаслик, болаларни аста-секин муаммоларни ечишга ургатиш, саволлар бериш ва уларга жавоб олиш йулларини топишиши керак. Биз хам болалар билан урганамиз, болалардан урганаман.

Танкидий фикрлаш технологияси укувчиларга куйидагиларни беради:

1) ахборотни идрок этиш самарадорлигини ошириш;

2) урганилаётган материалга хам, укув жараёнининг узига хам кизикишни ошириш;

3) танкидий фикрлаш кобилияти;

4) уз таълими учун масъулиятни уз зиммасига олиш кобилияти;

5) бошкалар билан хамкорликда ишлаш кобилияти;

6) укувчиларнинг таълим сифатини ошириш;

7) умр буйи урганадиган шахс булиш истаги ва кобилияти.

Танкидий фикрлаш технологияси укитувчига куйидагиларни беради:

1) синфда очиклик ва масъулиятли хамкорлик мухитини яратиш кобилияти;

2) таълим жараёнида танкидий фикрлаш ва мустакилликни ривожлантиришга ёрдам берадиган таълим модели ва самарали усуллар тизимидан фойдаланиш кобилияти;

3) уз фаолиятини малакали тахлил кила оладиган амалиётчи булиш;

4) бошка укитувчилар учун кимматли касбий маълумотлар манбаи булиш.

Ушбу технологияда ишлашда дуч келадиган кийинчиликлар.

НАТИЖА

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Ушбу технология буйича дарсни синф-дарс тизими доирасида (бошкалари каби) тулик амалга ошириш жуда кийин. Иложи булса, дарсни икки баравар оширган маъкул.

Хдмма болалар хам катта хажмдаги ахборот билан ишлай олмайди. Хдмма хам бир хил укиш техникасига эга эмас, хамма хам синхрон ишлай олмайди.

Технология хар доим хам заиф синфларда самарали булавермайди (бошка ривожланаётган синфлар каби).

Укитувчи технология билан батафсил танишишингиз, керакли курсларни уташингиз, семинарларда, хамкасблар дарсларида катнашишингиз керак. Бу шартлардан бири.

Стратегия ва усулларни нотугри тушуниш.

Болалар томонидан маълум техникани рад этиш, севилмаган (ижодий ва катта хажмдаги маълумотлар билан ишлаш).

Технологияда жуда куп сонли техникалар - танлашда кийинчилик.

Материални танлашда кийинчилик (турли манбалардан).

Танкидий фикрлаш технологияси фикрлаш, мулокот килиш, эшитиш ва бошкаларни тинглай оладиган болаларнинг янги авлодини тайёрлашга ёрдам беради. Талабаларда билим олишга кизикиш пайдо булади. Ушбу технология доирасида олинган билимлар улар учун долзарб булиб, таълим сифати ошади ва энг мухими, укувчи шахси диккат марказида булади. Аксарият талабалар уз билимларини олимпиада ва танловларда куллашдан, совринли уринларни кулга киритишдан мамнун.

Албатта, танкидий фикрлаш технологияси тузилиши ва техникасининг самарадорлиги, умуман технологиянинг дарслар учун кулланилиши хакида бахслашиш мумкин, аммо агар сиз нима килаётганингизни ва нима учун килаётганингизни яхши тушунсангиз, унда самаралидир. Технология дарсларни ранг-баранг килиш, дарсларни узингиз учун кизикарли килиш усули эмас. Бу технология укувчини билиш жараёнига якинлаштириш, уйин техникасидан фойдаланиш, ишнинг гурух шакллари, фаолиятни тез-тез узгартиришдан завк олиши учун мулжалланган. Танкидий фикрлаш технологиясининг жорий этилиши таълим сифатини ошишини таъминлайди.

ХУЛОСА

Ахборотни кабул килиш, идрок этиш ва узатиш хакида танкидий фикрлашни ривожлантириш технологияси, шунинг учун у универсал булиб, синфда фаол укув фаолиятини таъминлайди, бунда укитувчи сифатидаги роль

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

хам узгаради. Укитувчи билим макони эгаси булиб, билимларни куп ургатувчи хамкорга айланади. Лекин бу технологиянинг асосий мохияти шундаки, у билим олиш сифатини оширишга ёрдам беради.

REFERENCES

1. Khudoynazarov E.M. Didaktic possibilities of oral exercises in forning initial classes pupils' mathematical thinking activity// Eastern European Scientific Journal. - Ausgabe - Germany.1-2019. P. 249-253.

2. Худойназаров Э.М., Ярметов Ж.Р. Бошлангич синфларда математикадан синфдан ташкари ишлар / Укув кулланма / - Т: Нодирабегим, 2021. - 182 б.

3. Шарифзода С.У., Худойназаров Э.М. «Педагогика назарияси ва тарихи» (1-кисм). Дарслик. // - Т: «Bookmany print», 2022. - 270 б.

4. Худойназаров Э.М. Бошлангич синф укувчиларида математик фикрлаш фаолиятини шакллантириш ва ривожлантиришнинг методик тизими / Монография/ -Т.: "Навруз", 2019. - 108 б.

5. Шарифзода С.У. Укувчиларда таянч компетенцияларни шакллантиришда интегратив ёндашувдан фойдаланиш механизмлари: фалсафа доктори (PhD) даражаси олиш учун ёзилган дисс. Бухоро. - 2022.- 168 б.

6. Sharifzoda S Possibilities of using an integrative approach in the formation of key competences of pupils // European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences.-10. 2019. (Angliya) P. 44-47.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.