Научная статья на тему 'УПРОЩЕНИЕ ПРОЦЕССА РЕМОНТА ПОСРЕДСТВОМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ КОНСТРУКЦИИ ВАЛА ПИЛЬНОГО ЦИЛИНДРА'

УПРОЩЕНИЕ ПРОЦЕССА РЕМОНТА ПОСРЕДСТВОМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ КОНСТРУКЦИИ ВАЛА ПИЛЬНОГО ЦИЛИНДРА Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
37
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СЕМЕННОЙ ХЛОПОК / ПРОЦЕСС ДЖИНИРОВАНИЯ / ПИЛЬНЫЙ ДЖИН / ВАЛИЧНЫЙ ДЖИН / СЕПАРАТОР / РАСПРЕДЕЛИТЕЛЬНЫЙ ШНЕК / ПИТАТЕЛЬ / СРЕДНЕВОЛОКНИСТЫЙ / ПИЛЬНЫЙ ЦИЛИНДР / ПИЛЬНЫЙ ДИСК / ПРОКЛАДКА / ФОРМА

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Курбанов Ф.А., Нурбаев Р.Х., Темиров А.А., Шаропов М.Н.

В статье приведены сведения теоретических исследований по упрощению процесса ремонта посредством совершенствования конструкции вала пильного цилиндра существующих пильных джинов хлопкоочистительных заводов, по экономию времени, затрачиваемого на ремонт.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по механике и машиностроению , автор научной работы — Курбанов Ф.А., Нурбаев Р.Х., Темиров А.А., Шаропов М.Н.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «УПРОЩЕНИЕ ПРОЦЕССА РЕМОНТА ПОСРЕДСТВОМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ КОНСТРУКЦИИ ВАЛА ПИЛЬНОГО ЦИЛИНДРА»

УДК 62

Ф.А. Курбанов, Р.Х. Нурбаев, А.А. Темиров, М.Н. Шаропов

УПРОЩЕНИЕ ПРОЦЕССА РЕМОНТА ПОСРЕДСТВОМ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ КОНСТРУКЦИИ ВАЛА ПИЛЬНОГО ЦИЛИНДРА

В статье приведены сведения теоретических исследований по упрощению процесса ремонта посредством совершенствования конструкции вала пильного цилиндра существующих пильных джинов хлопкоочистительных заводов, по экономию времени, затрачиваемого на ремонт.

Ключевые слова: семенной хлопок, процесс джинирования, пильный джин, валичный джин, сепаратор, распределительный шнек, питатель, средневолокнистый, пильный цилиндр, пильный диск, прокладка, форма.

Жинлаш чигитли пахтани дастлабки ишлаш технологик жараёнининг асосий операцияси булиб, бунда чигитли пахта толаси чигитидан ажратилади. Жинлаш жараёнида чигитли пахтанинг толаси чигитидан механик куч билан ажратиб олинади. Аррали жиннинг асосий иш органи хисобланган аррали цилиндр ораларига махсус кистирмалар куйилгган 80 тадан 130 донагача арра дискларидан йигилгган булиб, минутига 730 марта айланади. Аррали жиннинг юкори кисмида урнатилган таъминлагич кувур оркали келаётгган чигитли пахтани жиннинг ишчи камерасига бир меъёрда етказиб беришни таъминлайди. Унда аррали цилиндрдаги арра тишларининг таъсирига учраган чигитли пахта хом ашё валигини хосил килади. Аррали цилиндрдаги арра тишлари хом ашё валигидаги пахта толаларини илиб, колосниклар орасига олиб киради ва чигит сиртидан юлиб олади. Арра тишларидаги тола соплодан 55-65м/с тезликда чикаётган хаво окими билан ажратиб, умумий тола кувури оркали тола тозалаш дастгохига узатилади. Арра тишларидаги толалар колосникларнинг орасидан утади, чигитлар эса утолмай колади. Шу тарика жинлаш, яъни чигитли пахтадан тола ажритиш жараёни содир булади. Юкори босим остида тухтовсиз ишлаган арралар хар 72 соатда алмаштирилади ёки ушбу арраларга янги тиш очилади. Бунга асосий сабаб арра тишларининг емирилиши ва диаметрининг кичрайганидадир.

1-расм. Аррали цилиндрнинг конструктив схемаси 1-вал, 2-гайка, 3-шайбали кистирма, 4-кистирма, 5-арра диски, 6-аррадан-аррагача оралик масофа

Арралар У8Г маркали углеродли пулат ёки ГОСТ 1435-60 буйича совуклайин чузилиб термик ишланган пулатдан ясалади. Бу арраларнинг мувозанат харакатини таъминлаб берувчи детал бу аррали цлиндрнинг асосий вали булиб хисобланади. Аррали жинларнинг асосий вали пулатдан тайёрланганлиги сабабли огирлиги 161 кг ни ташкил килади. Бундай огирликдаги валнинг арраларини хар 3 иш сменасида алмаштириш юкори даражадаги ишчи кучини хамда бир канча нокулайликларни талаб килади. Бундан ташкари, ушбу огирликдаги вални тайёрлаш учун кетадиган материал сарфи хам юкори булади.

Бу курсаткичларни инобатга олган холда, хозирги кунда валнинг иш унумдорлигини саклаган холда, унинг огирлигини камайтириш устида илмий тадкикотлар олиб борилмокда.

Бунда вал узунлиги буйлаб унинг ички кисмида ковак, яъни уйик хосил килинади. Бу ихтирони амалга ошириш учун аввало, вални одатдагидан кура бошкача, яъни куйма (прокатлаш) усули ёрдамида

© Курбанов Ф.А., Нурбаев Р.Х., Темиров А.А., Шаропов М.Н., 2019.

Вестник магистратуры. 2019. № 4-3(91)

ISSN 2223-4047

тайёрлаш керак булади. Хозирда чигитли пахтани жинлаш машиналарида ишлаб турган вални тайёрлашда маълум бир улчамдаги детал олиниб, ундан тегишли дастгохларда вал учун керакли булган асосий улчамлар чикарилади. ДП-130 машинасидаги валнинг узунлиги 300 см ва огирлиги 161 кг ни ташкил этади. Бу валда арраларнинг жойлашуви 238 см га тугри келади. Долган 62 см ли улчам 31 см дан килиб валнинг икки томонига тенг таксимланади ва айланма харакатни таъминлаб бериш учун подшипниклар, втулкалар урнатилади. Х,амда вални иккала томонидан махкамлаш учун резба очилади. Вал 730 айл/мин айланма тезлик билан харакатланади.

Бундай юкори тезликда ишлайдиган валнинг купинча арралар бириктирилган юзасидан ташкари икки томонида подшипниклар урнатилган юзалари купрок емирилади. Чунки арралар бир-бири билан бириктиргичлар оркали махкамланган булиб, валнинг айланма харакати билан биргаликда параллел харакат килади. Подшипниклар урнатилган юзада эса айланма харакат натижасида, вал ва подшипниклар уртасида узаро ишкаланиш содир булади. Бунинг натижасида вал ейилиб ишлаш жараёнида яроксиз холатга келади ва янгисига алмаштиришни талаб этади. Бундан куриниб турибдики, валнинг подшипниклар урнатилган юзаси, унинг арралар бириктирилган юзасидан кура купрок юкланиш остида ишлайди. Шунинг учун хам арралар урнатилган юза буйлаб валнинг ички кисмида ковак хосил киламиз.

3-расм. Йигилган аррали цилиндр схемаси 2-расм. Куйма (прокатлаш) усулида 1-вал, 2-арра, 3-кистирма, 4-вал ичидаги бушлик,

тайёрланадиган валнинг махсус колипи 5-ковак

Бунда куйма (прокат) усулдан фойдаланилади ва валнинг керакли улчамига мос холда унинг колипи яратилади, пулат эриш температурасигача киздирилиб махсус тайёрланган колипга тулдирилади. Х,осил килиниши керак булган аник улчамдаги ковакнинг урни, колип марказида гилдан тайёрланган гулача билан тулдирилади. Ушбу котишмани валнинг марказига жойлаштириш учун, колип узунлиги буйлаб таянч вазифасини бажарувчи металл сим урнатилади.

Колип тайёрлашда бир жихатга эътибор берилиши керакки, тайёр булган валнинг уйик кисмида колиб кетган гил котишмасидан тайёрланган гулача чикариб юборилиши учун икки дона кичик диаметрга эга булган юза (тешик) 5 колдирилиши лозим. Эритилган пулат материали хам ушбу тешик оркали колипга тулдирилади ва маълум вактдан кейин колипдан ажратиб олинади. Сунгра тешикнинг биринчиси оркали сув босим остида хайдалиб иккинчиси оркали валда ковак хосил килиш учун колиб кетган гулача чикариб юборилади. Ушбу кетма-кетликда бажарилган ишлардан кейин технологик жараёнга кулайрок килиб яратилган вал тайёр булади.

Прокат куйма усулда тайёрланган вал билан чигитли пахтани жинлаш жараёнида бир канча курсаткичларда иктисодий самарадорликка эришилади:

- кимматбахо пулат материалидан тежалади;

- аррали цилиндрда таъмирлаш ишлари ва таъмирлаш жараёнида вални ечиб олиш, кайта урнатиш каби ишларнинг енгиллашишига эришилади;

- вални харакатга келтириш учун сарфланадиган электр энергиясидан тежалади.

Библиографический список

1. Стратегия действий по пяти приоритетным направлениям развития Республики Узбекистан на 2017-2021 годы. Т .: «Узбекистан», 2017.

2.Патент Республики Узбекистан. Ш ДР 9500701. 1/ГФ Вращающийся колосник пильного джина. Р.Г.Махка-мов, П.Р.Раджибаев, Ф.А.Курбанов, Р.Х.Нурбоев, Н.М.Сафаров. 1996.

КУРБАНОВ ФАЗЛИДДИНАМИНОВИЧ- кандидат технических наук, доцент кафедры «Технологии и оборудования лёгкой промышленности», Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

НУРБОЕВ РАШИТ ХУДОЙБЕРДИЕВИЧ - кандидат технических наук, доцент кафедры «Текстилья», Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

ТЕМИРОВ АЗАМАТ АВАЗХОН УГЛИ - магистрант, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

ШАРОПОВ МИРЖОН НУРХОН УГЛИ - магистрант, Бухарский инженерно-технологический институт, Узбекистан.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.