Научная статья на тему 'ТРАНСФОРМАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ МАСАЛАЛАРИ'

ТРАНСФОРМАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
160
56
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
олий таълим / трансформация / университет / ривожлантириш / давлатхусусий шериклиги / илмий даража / рейтинг / профессор / ислоҳот / бизнес. / высшее образование / трансформация / университет / развитие / государственно-частное партнерство / ученая степень / рейтинг / профессор / реформа / бизнес.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Муҳаммадали Саидов

В данной статье анализируются процессы трансформации высшего образования в Узбекистане, а также разрабатываются соответствующие выводы и рекомендации.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ТРАНСФОРМАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ МАСАЛАЛАРИ»

TADQIQOT

ТРАНСФОРМАЦИЯ ЖАРАЁНЛАРИДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ МАСАЛАЛАРИ

Аннотация: В данной статье анализируются процессы трансформации высшего образования в Узбекистане, а также разрабатываются соответствующие выводы и рекомендации.

Таянч сузлар: олий таълим, трансформация, университет, ривожлантириш, давлат-хусусий шериклиги, илмий даража, рейтинг, профессор, исло^от, бизнес.

Ключевые слова: высшее образование, трансформация, университет, развитие, государственно-частное партнерство, ученая степень, рейтинг, профессор, реформа, бизнес.

Бугунги кунда республикамиз ицтисоди^тида трансформация жараёнлари ва ракамли иктисодиётни ривожлантириш долзарб маса-лалардан хисобланади. Трансформация (лот. transformatю - цайта узгариш, мослашиш) бу - дунё иктисодиётининг, жамиятнинг янги ша-роитларга мослаша олиш жараёнидир.

Узбекистон Республикаси кишлок хужалигини ривожлантиришнинг 2020-2030 йилларга мулжалланган Стратегиясида трансформация масалаларига алохида эътибор каратилган.

Бугунги кунда мамлакатимизда давлатимиз рахбарининг бевосита рахбарлиги ва ташаб-буслари асосида, барча сохада узо;ни кузлаган холда ислохотлар амалга оширилмокда. Ма;сад битта - халцимизни рози килиш, фаровонлигини таъминлаш, Ватанимизни дунёдаги тараккий этган мамлакатлар каторига кушишдир. Бе-жизга Президентимиз таълим тизимига ва тизимда фаолият курсатиб келаётган укитувчи ва мураббийларнинг жамиятдаги обруси ва ну-фузини ошириш максадида тизимли ишларни олиб бормаяпти, чунки мамлакатнинг эртанги ривожи бугун таълим тизимида тахсил олаётган

Му^аммадали Саидов,

и.ф.д., профессор, Тошкент давлат аграруниверситеты, Тошкент ш., Узбекистон Тел.: +99 890 316 77 07, E-mail: 3167707@gmail.com

ёш ларимизга тугридан-тугри богликдир. Жумла-дан, Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 11 июлдаги ПЦ-4391-сон "Олий ва урта махсус таълим тизимига бошкарувнинг янги тамойилларини жорий этиш чора-тадбирлари тугрисида"ги Царорида олий таълим тизими-ни ижтимоий соха ва иктисодиёт тармоклари эхтиёжларидан келиб чикдан холда фан, таълим ва ишлаб чикаришнинг мустахкам интеграцияси-ни таъминлаш асосида таълим сифатини яхши-лаш, ракобатбардош кадрлар тайёрлаш, илмий ва инновацион фаолиятни самарали ташкил этиш, халкаро хамкорликни ривожлантириш вазифа-лари белгиланган.

"Таълим оркали инсон омили фаоллашади. Инсон омилини фаоллаштириш зарурати илгари замонларда узок муддатларни талаб килган. У даврларда инсондан асосан жисмоний соглик ва куч-кувват талаб этилган. Кейинчалик тараккиёт ривожланиб бориши билан илм-фан, акл-идрок, тажриба ва малака каби элементларга эхтиёж сезила борди. У пайтларда бундай фаолликнинг амал килиш муддати 50-40, сунг 20-10 йил ва 5 йилгача кискариб борган. Айни даврдаги

тараккиёт, интеллектуал фаолият ва ракобат шиддат билан усаётган бир пайтда инсон капита-лини хар 3 йилда ривожлантириб бориш хам кор килмай колмокда. Шундай сохалар борки, улар-даги ишлаб чикариш сохасидаги тараккиётида хар йили, хатто, ойларда узгариш ёки янгиланиш содир булмокда. Шу сабабдан, инсон капиталини ривожлантириб ва интеллектуаллаштириб бориш шу куннинг энг мухим ва долзарб масаласига айланиб колди"1.

Мамлакатимиз ОТМлари бевосита иш берув-чилар билан хамкорликда ишлаб, амалиёт жа-раёнининг самарали ишлаш механизмини йулга куйишини давр талаб килмокда. Жахоннинг етакчи университетларида бу жараён кундан-кунга такомиллашиб бормокда. Шунинг учун хозирда мавжуд шароитдан келиб чикиб, педагогика йуналишидаги ОТМларда «5+1» тизими йулга куйилмокда. Бунда 5 кун ОТМда дарслар олиб борилади ва хафтанинг бир куни талабалар мактаб укитувчисига бириктирилиб, болалар-га таълим бериш буйича амалиёт жараёнида булишади.

ОТМларнинг интернет сайтларини такомил-лаштириш хам мухим вазифалардан биридир. Улардаги маълумотлар узбек ва рус тилид^н ташкари инглиз тилида хам тулик бериб борили-ши оркали муассаса хакидаги маълумотлар билан хорижий хамкор ташкилотлар, шу жумладан, халкаро рейтинг агентликларининг танишиб чикиш имконини яратиш зарур. Европа сифат кафолати ассоциацияси (ENQA) 2000 йилда олий таълимда сифатни таъминлаш буйича Европа тармоги сифатида хамда олий таълимда сифатни таъминлаш сохасида (QA) Европа хамкорлигини ривожлантириш максадида ташкил этилган. ENQAга хозирги кунда 30 та мамлакат аъзо хисобланади.

Ривожланган мамлакатларда таълим - бу бизнес. Таълим бизнесга айлангандагина ракобатбардошлик вужудга келади. Зеро, жахон тараккиётининг харакатлантирувчи кучи, тараккиётни тезлаштирадиган омил бу мала-

кали, замон талабларига жавоб бера оладиган, профессионал мутахассислар хисобланади. Бундай кадрларни, шубхасиз, олий таълим тизими тайёрлаб беради. Шу сабабли бутун дунё тараккиётнинг тамал тоши мамлакатни кудратли, миллатни буюк эта оладиган илм-фан, таълим ва тарбияга алохида эътибор каратмокда.

Жахоннинг етакчи давлатларида таълим-ни ривожлантириш биринчи галдаги вазифа сифатида белгиланиши хам бежиз эмас. "Дунё тажрибаси шуни курсатадики, ёш авлодни хар томонлама баркамол этиб вояга етказиш учун сарфланган сармоя жамиятга ун, юз баробар куп фойда келтиради"2. Зеро, мамлакатнинг эртанги куни, равнаки айнан шу сохада кулга киритилган ютукларга бевосита ва билвосита боглик. Мамлакатимиз хам бу жараённинг фаол иштирокчиси экани к>вонарли хол, албатта. Хусусан, олий таълим тизимининг кейинги йиллардаги фаоли-ятига назар "ашлайдиган булсак, куплаб ижобий ишлар амалга оширилганига гувох буламиз. "Илм-фанда ишлаб чикаришда катта йул бериб, унга лидерлик макомини бериш керак. Чунки, олдиндаги барча мураккаб масалалар, тугунлар, муаммолар факат илм оркали ечилади. Илм-фан канчалар кенг кулоч ёйиб ривожланса, натижа-лар хам шунча юкори булади"3.

Олий таълим тизимида юзага келган муаммо-ларни киска муддатда бартараф этиш максадида сохани тубдан такомиллаштириш, изчил ривожлантириш, XXI аср талабларига мослаш-тириш борасида аник, изчил ва кенг куламли комплекс чора-тадбирлар амалга оширилди. Шунингдек, соха тараккиётига йуналтирилган унлаб мухим фармон, карор ва дастурлар кабул килинди. Жумладан, мамлакатимизда олий таълимни тизимли ислох килишнинг устувор йуналишларини белгилаш, мустакил фикрлай-диган, юкори малакали кадрлар тайёрлаш жара-ёнини сифат жихатидан янги боскичга кутариш, тизимни модернизация килиш, илгор таълим технологияларига асосланган холда ижтимоий

1. Мадалиев А.А. Агросаноат ишлаб чикаришини илм-фан билан интеграциялаш ва таълимни янада такомиллаштириш концепцияси. Монография. - Т.: "Навруз". 2020. 9-10 б.

2. Узбекистан Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. Т.: "Халк сузи" газетаси, 2020 йил 27 декабрь.

3. Мадалиев А.А. Агросаноат ишлаб чикаришини илм-фан билан интеграциялаш ва таълимни янада такомиллаштириш концепцияси. Монография. - Т.: "Навруз". 2020. 11 б.

соха ва иктисодиёт тармокларини ривожланти-риш ма;садида давлатимиз рахбарининг 2019 йил 8 октябрдаги фармони билан тасдикланган Узбекистан Республикаси олий таълим тизи-мини 2030 йилгача ривожлантириш концеп-цияси сохадаги ислохотлар учун дастуруламал вазифасини бажармокда. Концепция мазмуни мамлакатимиз олий таълим тизимини ислох килишнинг устувор йуналишларини акс эт-тирди. Унда олий укув юртларида камров дара-жасини кенгайтириш хамда таълим сифатини ошириш, ра;амли технологиялар ва таълим платформаларини жорий этиш, ёшларни илмий фаолиятга жалб килиш, инновацион тузил-маларни шакллантириш, илмий тад;и;отлар натижаларини тижорийлаштириш, хал;аро эъ-тирофга эришиш каби куплаб аник йуналишлар белгилаб берилди. Буларнинг барчаси таълим жараёнини сифат жихатидан янги боскичга кутариш учун хизмат ;илди.

Шу уринда олий таълим тизимининг хукукий асосларига асосий эътибор каратилиб, 2019 йил 11 июлнинг узида иккита мухим хужжат кабул килинганини кайд этиш лозим. Бу-лар Узбекистон Республикаси Президент -нинг "Олий ва урта махсус таълим сохасида бошкарувни ислох килиш чора-тадбирлари тугрисида"ги фармони хамда "Олий ва урта махсус таълим тизимига бошкарувнинг янги тамойилларини жорий этиш чора-тадбирлари тугрисида"ги кароридир.

2020 йил 23 сентябрь куни кабул килинган "Таълим тугрисида"ги Цонун хусусида хам алохида тухталиб утиш жоиз. Цонун жахон стандартлари талабларидан келиб чиккан холда таълим сохасидаги муносабатларни тартибга солишнинг камрови кенглиги ва узига хос хусусияти билан шу номдаги аввалги конундан тубдан фарк килади. Мазкур конун соха тараккиётида, хеч шубхасиз, янги уфкларни очиб беради. Унга мувофик, укитишнинг масофавий, инклюзив шакллари жорий килинди. Таълим ташкилотларига хорижий муассасалар билан хамкорликда кушма факультет ва укув марказла-ри ташкил килишга рухсат этилди. Шунингдек, укитувчиларга муаллифлик дастури ва укитиш

услубларини жорий этиш, замонавий педагогик шакллар, укитиш ва тарбия усулларини эркин танлаш хукуки берилди.

Эътиборли жихати, таълим тизимидаги кенг камровли ислохотлар бевосита дав-лат рахбарининг ташаббуси билан амалга оширилмокда. Узбекистон Республикаси Пре-зидентининг 2020 йил 27 декабрда парламентга такдим этган Мурожаатномасида хам илм-фан ва таълим тизимига доир катор стратегик йуналишлар белгилаб берилди. 2021 йилда мамлакатимизда "Ёшларни куллаб-кувватлаш ва ахоли саломатлигини мустахкамлаш йили" Дав-лат дастурига мувофик янги Узбекистонни барпо этиш буйича барча сохаларда ислохотлар катъий давом эттирилиб, бу янгиланаётган жамияти-мизда олий таълим сиёсати мазмун-мохиятини янада чукуррок англашимизга узига хос ёндашув булди. Зеро, демократик узгаришлар, жумладан, олий т?ъпим ислохотлари оркали Узбекистонда янги уйхониш даври, яъни учинчи ренессанс пойдевори б^нёд этилади.

"Кейинги пайтда инсон мехнати натижаларини бахолашда номоддий фаол куринишдаги интеллектуал мулк, яъни илм-фан жадал р» вожланмокда. Махсулот ишлаб чикиш сифати-га булган талабнинг ортиб бориши, ракобатнинг кучайиши, инновацион технологияларнинг ривожланиши ишлаб чикариш жараёнларини муттасил равишда такомиллаштиришни такозо этмокда. Бу эса ходимлар тайёргарлигини до-имий шай холатда тутиш, инсон омилини янада фаолаштиришни зарурат килиб куймокда. Инсон омили билан боглик куплаб тадкикотларнинг тахлиллари, иктисодиётни бошкаришдаги олий максад - инсон омилини фаоллаштириш йули билан ижтимоий-иктисодий тараккиётни ву-жудга келтиришнинг мухим жихати сифатида асосланади"4.

Юртимизда амалга оширилаётган кенг куламли ислохотлар самараси уларок олий таъ-лимга камров даражаси 2016 йилги 9 фоиздан 2020 йилда 25 фоизга етказилди. Жорий йилдан бошлаб, олий таълимга ажратиладиган давлат грантлари сони 25 фоизга оширилади, олий укув юртларига кабул килишда эхтиёжманд

4. Мадалиев А.А. "Бошкарув тизимида инсон омилини фаоллаштириш ва инсон тараккиёти индексини бахрлаш механизмларини такомиллаштириш" мавзусидаги и.ф.д. автореферати. - Т.: 2021й. 13 б.

оилалар кизлари учун грантлар сони икки ба-робарга купайтирилиб, икки минг нафарга ет-казилади. Шунинг билан бирга, аъло бахоларга укиётган, ижтимоий химояга мухтож кизлар учун махсус стипендиялар жорий этилиши кузда тутилмокда. Уттизта етакчи олий укув юртига укув дастурларини ишлаб чикиш, кабул квотаси ва молиявий масалаларни мустакил хал ;илиш хукуки берилди. Доцент ва профессор илмий унвонлари хамда фалсафа ва фан доктори ил-мий даражаларини бериш ваколатининг етакчи олий таълим муассасалар, илмий кенгашла-рига такдим этилиши хам хар бир педагог ва тадкикотчиларга янги имконият эшикларини очиб берди. Энг мухими, илм-фан сохасида олий укув юртлари ва илмий ташкилотлардаги док-торантлар сони 4,5 мингтага етказилиб, тизимни ривожлантириш учун бюджетдан кушимча 240 миллиард сум ажратилади.

Фан, таълим ва ишлаб чикариш интегра-циясининг чукурлаштирилишига эътибор каратилаётганини хам алохида кайд этиш лозим. Чунончи, таълим сифатини тубдан ях-шилайдиган педагог кадрларнинг хорижда ма -■ лака ошириши учун муносиб шарт-шартит 1ар яратилди, укитишнинг илгор технологи..лэри таълим жараёнига жорий килинмокда, укув муассасаларининг моддий-техник базаси мустахкамланмокда.

Шунингдек, кейинги йилларда олий таълим сохасида давлат-хусусий шерикликни ривожлантириш, олий таълим муассасаларининг моддий-техник базасини такомиллаштириш, замонавий укув-илмий лабораториялар ва ах-борот-коммуникация технологиялари билан таъминлаш, халкаро таълим стандартларига асосланган укув-услубий материаллар ва укув дастурлари, етакчи педагогик технологияларни укув жараёнига кенг жорий килиш оркали укув сифатини ошириш масалаларига кенг эътибор каратиляпти. Давлат ва нодавлат олий таълим муассасалари сони ва самарадорлигини ошириш хисобига олий таълимга камров даражасини 2030 йилга кадар эллик фоиздан ошириш, бу турдаги укув юртлари сонини янада купайтириш борасида амалий ишлар олиб борилмокда. Ка-

мида унта олий таълим муассасасини халкаро эътироф этилган ташкилотлар рейтингининг биринчи 1000 талиги руйхатига, жумладан, Узбекистон Миллий университети ва Самарканд давлат университетини дунёнинг 500 та олий таълим муассасаси руйхатига киритиш бораси-даги саъй-харакатлар давом этмокда.

Мамлакатимиз рахбарининг "Эл-юрт умиди" жамгармаси томонидан 700 дан зиёд олим-лар, профессор-укитувчилар чет элга илмий изланиш ва малака ошириш хакидаги курсатмасининг замирида илгор хорижий тажри-баларни узлаштириш билан боглик эзгу максад мавжуд. Жорий йилдан, педагогик таълимнинг 6 та йуналиши буйича укиш муддати 3 йил килиб белгиланмокда. Бу олий таълим тизимида укув юкламаларини оптималлаштириш билан боглик жиддий кадам булди.

"Х,еч кимга сир эмас, республика ишлаб чикали1 ида мураккаб технологияли, куп илм талаб кил?д^1 ан ишни ташкил этиш оксамокда. Бундай ишларни амалга ошириш учун муай-ян шароитлар яратилиб, махсус ижтимоий катламларни яратишдан бошламок керак"5. ракобатбардош миллий кадрлар тайёрлайдиган олий таълим тизими ислохотлари доимийлик ва изчиллик талаб этадиган жараёндир. Пре-зидентимиз якинда утказилган видеоселектор йигилишида олий укув юртлари зиммасидаги масъулият хакида яна бир бор тухталди.

Давлат ра^бари энди бу борада мутлацо янги тизим яратилишини цайд этди. Х,ар бир олий уцув юрти ён-атрофидаги камида беш-унтадан мах,алласи учун "маънавият маркази" ва "маданият учоFи" булиши лозимлигини таъкидлаб, олий уцув юртларига ён-атрофдаги мах,аллалардаги уюшмаган ёшларни хорижий тиллар, компьютер саводхонлиги, спорт, маданият ва ки-тобхонлик тугаракларига жалб этиш, уларнинг маънавий дунёцарашини шак-ллантиришга кумаклашиш вазифаси топширилди.

5. Мадалиев А.А. Инсон омили ва тараккиёт. Монография. - Т.: Узбекистон файласуфлари Миллий жамияти нашриёти, 206. 76 б.

Шунингдек, олий таълим муассасалари узларига бириктирилган махалладаги "Ёшлар дафтари"даги ёшлар учун олий укув юртларига кириш буйича бепул тайёрлов курсларини таш-кил этади. Дархакикат, мазкур тизим оркали юртимиздаги 135 та олий таълим муассасаси уртача минг нафардан ёшни камраб олганда х,ам, камида юз минг нафар ёшнинг х,аётда уз урнини топишида кумак булади. Бу жуда катта курсаткич, албатта. Колаверса, юртимизда хориж мамлакатлари олий укув юртлари фили-алларини очишга эътибор катта. Хусусан, кейин-ги турт йилда олий таълим муассасалари сони 40 тага ошгани бунинг ёркин намойишидир. Бу катта курсаткич. Улардан камида 20 таси хори-жий ОТМлардир. И.М.Губкин номидаги Россия давлат нефт ва газ университетининг Тошкент шахридаги филиали, М.В.Ломоносов номидаги Москва давлат университетининг Тошкент шахридаги филиали, Г.В.Плеханов номли Россия иктисодиёт университетининг Тошкент филиали, Тошкент шахридаги Турин политехника университети, Тошкент шахридаги Пучон университети, Латвиянинг Ахборот тизимла-ри менежменти Олий мактабининг Фарпн.а шахридаги филиали, Тошкент шахридаги Ад^.у университети, Амити университети, Шарда университети, Вебстер университети, Россия давлат жисмоний тарбия, спорт, ёшлар ва туризм университетининг Самарканд шахридаги филиали ва бошкалар. Буларнинг барчаси Узбекистоннинг таълим сохасида Марказий Осиёнинг илм-фан учогига айланиб бораётга-нининг тасдигидир.

Натижалар таккослашда аник-равшан кури-нади, дейишади. Икки йил аввал ахолиси Узбекистоннинг ярмига тенг кушни Козогис-тонда университетлар сони юртимиздагидан икки баробар куп ва университетларга кабул даражаси Козогистонда 45, Узбекистонда эса 10 фоизга тенг эди. 2017—2019 йилларда янгидан-янги университетлар очилди. Якин келажакда мактаб битирувчиларининг 50-60 фоизи олийгохларда укиш имконига эга булади. Университетда таълим олиш ёшларимиз орзуси эмас, балки режасига айланади.

Юртимизда башарият тамаддуни ривожи-га улкан хисса кушган илм-фан намояндала-ри тугилиб, вояга етган. Абу Наср Форобий,

Мухаммад Ал-Хоразмий, Ахмад Ал-Фаргоний, Абу Али ибн Сино, Имом Бухорий, Мирзо Улугбек, Алишер Навоий ва бошка куплаб аждодларимиз илмни ибодат чуккиси деб билишган. Сохибкирон Амир Темур бобомиз эса Мовароуннахрга уз дав-рининг етук илм сохибларини йигиб, ёшларга таълим беришни йулга куйган. Бирок биз мана шу ибратли одатни давом эттира олмадик. Куп йиллар давомида нафа;ат олий таълим, балки таълим сохасининг барча сохаларида о;саш ку-затилди. Коррупция натижасида тизим ривожига путур етди.

Сунгги икки йилда олий укув юртларига кабул имтихонлари янада очиклаштирилди. Бунинг натижасида пухта билим олган, уз ку-чига, билимига ишонган ёшлар олий укув юртлари талабалари сафидан жой олди. Хдлоллик, одиллик сиёсатининг мевалари булган бу ёшлар якин истикболда уз хосилини бери-ши шубха из. Бу борадаги илк натижалар хозирдан буй .урсатаётгани кувонарли, албатта. Хусусан, Times Higher Education агент-ли'и томонидан University Impact Ranking натижмяри такдим этилди. Унга кура, 17 та курсаткич буйича олий таълим муассасалари нинг даражаси аникланадиган рейтингда Узбекистон Миллий университети "Таълим сифати", "Иклим узгаришига карши кураш", Тендер тенглиги", "Баркарор ривожланиш учун глобал хамкорлик", "Камбагалликни бартараф этиш" каби курсаткичлар буйича нуфузли минг-та олий укув юрти каторида кайд этилди.

Айни пайтда юртимизда олий укув юртларига кириш учун кабул мавсуми давом этар экан, шу уринда абитуриентлар, айникса, уларнинг ота-оналарига халол булишларини, укишга кириш учун энг асосий восита билим эканини англаш-ларини истардик. Зеро, хар кандай куринишдаги коррупция эзгу ишларимиз давомчилари булган ёш авлоднинг келажагига болта уради. Шунинг билан бирга, ахборот технологиялари, иннова-цион тараккиёт, деб аталмиш иборалар модага айланган даврда тараккиётдан яна ортда колиб кетаверамиз.

Дунёда вокеалар ривожи навбатдаги уйгониш даври Шаркдан бошланишидан далолат беряпти. «Биз уз олдимизга мамла-катимизда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этишдек улуг максадни куйган эканмиз,

бунинг учун янги Хоразмийлар, Берунийлар, Ибн Синолар, Улугбеклар, Навоий ва Бобур-ларни тарбиялаб берадиган мухит ва шаро-итларни яратишимиз керак. Бунда, аввало, таълим ва тарбияни ривожлантириш, соглом турмуш тарзини ;арор топтириш, илм-фан ва инновацияларни тараккий эттириш миллий гоямизнинг асосий устунлари булиб хизмат ;илиши лозим»6. Цадимдан илм-фан, мадани-ят бешиги булган Марказий Осиёнинг уриб турган юраги булмиш Узбекистон ана шу ренессанснинг марказига айланишига шубха йу;. Бунинг учун эришилган ютукларимизга махлиё булмай, олга босишда давом этишимиз шарт.

Хулоса урнида айтишимиз мумкинки, гло-баллашув ва давлатлараро ра;обат тобора кучайиб, интернет ва инновацион технологи-ялар хар сохага чукур кириб бораётган, дунёда анъанавий жамиятдан ахборотлашган жамият сари харакатлар кечаётган даврда мамлакати-мизда хар бир мутахассисни муста;ил фикр-лайдиган, жамиятда фаоллик курсатадиган, кийинчиликларни куркмасдан енгиб ута олади-ган, ра;обатбардош, уз Ватанига соди; шахс сифа-тида камолга етказиш олий таълим сохасининг энг асосий, устувор вазифаси булиб ;олмо;да. Бу борадаги саъй-харакатларнинг дастлабки ижобий натижалари хозирдано; кузга ташлана бошлагани эса хаммамизни мамнун этади.

Фойдаланилган адабиёт„ар:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги "Узбекистон Республи-касини янада ривожлантириш буйича х,аракатлар стратегиями тугрисида" ги ПФ-4947-сонли Фармони. Узбекистон Республикаси конун хужгатлари туплами, 2017 й., 6-сон, 70-модда.

2. Мирзиёев Ш.М. Танкидий тах,лил, катъий тфтиб-интизом ва шахсий жавобгарлик х,ар бир рах,бар фаолиятининг кундалик коидаси булиши керак. "Узбекистон" НМИУ 2017. - 103 б.

3. Мадалиев А.А. Агросаноат ишлаб чикаришини илм-фан билан интеграциялаш ва таъ-лимни янада такомиллаштириш концепциями. Монография. - Т.: "Навруз". 2020.

4. Мадалиев А.А. Инсон омили ва тараккшт. Монография. - Т.: Узбекистон файласуфлари Миллий жамияти нашриёти, 206.

5. Перегудов Л.В., Саидов М..Х. Менеджмент и экономика высшего образования. -Т.: 2002.

6. Саидов М.Х., Очилов И.С. Узбекистон Республикаси давлат дастурлари ва исти;бол стра-тегияси. Монография. -Т.: "Адабиёт учкунлари", 2019 й.

7. Саидов М.Х., Очилов И.С. Университетлар - жамият тараккиёти кафолати. УзМУ хабар-лари., ACTA NUUz, 2019, 1/2/1.

8. Саидов М.Х. Кластер. "Халк сузи", 2020 й., 4 май.

9. Гнездова Ю.В., Романова Ю.А., Саидов М.Х. Новые горизонты сотрудничества России и Узбекистана на основе реализации национальных проектов и национальных программ. Монография. Издательско-торговая корпорация "Дашков и К*". Москва: 2020. - 256 с.

10. Gulyamov S.S., Ochilov I.S. Factors on increasing efficacy of intellectual economy. European Journal of Scientific Research, «Paris University Press», France, №1(13), January-June, 2016.

11. Saidov M., Ochilov I., Khudayberdieva F., Khakimov A. Processes for social and economic Development of the Network. International Journal of Scientific & Technology research, Volume 8, Issue 12, December 2019.

12. Saidov M., Ochilov I., Yangibayev Kh. Issues of the Perspective of Socio-Economic Development of the Agricultural Sector of the Republic of Uzbekistan. Solid State Technology. Volume: 63, Issue: 4 Publication, Scopus. - РР 173-179. Year: 2020.

13. www.stat.uz.

6. Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. Т.: "Хал; сузи" газетаси, 2020 йил 27 декабрь

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.