Научная статья на тему 'THE TERM "SCYTH" AND ITS ETHNIC FEATURES'

THE TERM "SCYTH" AND ITS ETHNIC FEATURES Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
36
17
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Ученый XXI века
Область наук
Ключевые слова
ЭТНИЧЕСКИЕ ПРОЦЕССЫ / ГРЕЧЕСКИЕ ИСТОЧНИКИ / КОНФЕДЕРАЦИЯ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Санакулов У.С., Ганиев К.

В данной статье даётся определение этнических особенностей термина «скиф», которое выражается с помощью древних источников и научно-исследовательских работ современных учёных. Прежде всего в ней интерпретируются суждения знаменитых летописцев конца XIX-начала XX вв. и современных учёных, которые опирались на источники древнегреческих мыслителей. В статье анализируется уровень научного изучения термина «скиф» и его этнических особенностей.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

О ТЕРМИНЕ "СКИФ" И ЕГО ЭТНИЧЕСКИХ ОСОБЕННОСТЯХ

The given paper presents the definition to the proper ethic term “sсyth”, which is expressed with the help of ancient sources and scientific researches works of contemporary scientists. First of all the opinion of prominent chronicles of the end of the XIX-the beginning of the XX-th centuries are interpreted in it. The scientific level of studying the term “sсyth” and its ethic proprieties were analyzed in the present paper.

Текст научной работы на тему «THE TERM "SCYTH" AND ITS ETHNIC FEATURES»

Ученый XXI века • 2016 • № 3-1 (16)

Филологические науки

УДК 94/99

СКИФ АТАМАСИ ВА УНИНГ ЭТНИК ХУСУСИЯТИ МАСАЛАСИ

У.С. Санакулов1, К.Ганиев2

Аннотация

Маколада кадимги тарихий манбалар ва хозирги замон олимларининг илмий-тадкикот ишлари ёрдамида "скиф" атамаси ва унинг этник хусусиятлари ёритилган. Ишда биринчи навбатда XIX аср охири ва XX аср бошидаги таникли тарихнавислар ва замондош олимларнинг кадимги Юнон манбаларига асосланган фикр-мулохазаларига кенг урин берилган. Маколада "скиф" атамаси ва унинг этник хусусиятлари масаласини фан оламида ёритиш даражаси хакида муносабат билдирилган.

Калит сузлар: скифлар, саклар, массагетлар, этник жараёнлар, юнон манбалари, конфедерация.

Таъкидлаш жоизки, ибтидоий даврнинг сунгги боскичида яшаган уруг-кабилалар хали элат, халк сифатида шаклланмаган эдилар. Уларда давлатчилик хусусиятлари хам кабилавий бирлашма, кабилавий иттифокдошлик тарзида шакллана бошланган эди. Лекин тарихий манбаларда утмишдаги купгина уруг-кабилаларнинг уз номлари, этногенези ва этник хусусиятлари хакида маълумотлар бор. Шунингдек, тарихий манбаларда "скиф" номли кабиланинг мавжудлиги, унинг этногенези ва этник хусусияти хакида аник маълумот етарли ва ишончли эмас. Уларнинг асосий ватани каер булган, яъни келиб чиккан илк яшаган ва жойлашган урни хакида хам аник, хакикатга мос келадиган, илмий асосланган маълумотлар етарли эмас. Шунга карамай, бадиий-тарихий манбаларда, хусусан, кадимги юнон тарихнавис сайёхлар томонидан ёзилган материаллар орасида бу хакда турлича фикр-мулохазалар мавжуд. Чунончи, Геродотнинг (мил. авв. V аср) туккиз жилдли "История" китобининг туртинчисида (учинчи жилдида хам кисман) скифлар хаёти хакида хикоя килинади. Геродод аслида сайёх сифатида мил. авв. 455-445 йилларда Кичик Осиё шахарлари, Вавилон, Финикия, Кипр ороли, Макидония, Марказий Греция, (Афина), Кора денгиз сохиллари, Эгей денгизи оролларида булган ва бу ерлар хакида кизикарли маълумотлар туплаб, уларни 9 жилдли китоб шаклига келтирган.

Герододнинг асарида уша даврда Европа ва Осиё, Юнонистон ва Эрон уртасидаги содир булган уруш вокеалари хам ёритилган. Ушбу уруш жараёнларида Марказий Осиё халкларига оид маълумотларни "История" китобининг 1, 3, 7, 9 жилдларида берган. Унда тарихий маълумотлар (вокеалар) эртак, хикоя ва ривоятлар билан уйгунлаштириб акс эттирилган. Айникса, скиф, сак, массагет, хоразмий, исседон, дай, фарф, маргуш, сугд, парикан кабилалари хакида кизикарли хикояларда мухим тарихий маълумотлар хам акс этган. [1, с.136]

Геродотнинг хикояларидаги маълумотлардан сезиладики, скифлар ва унинг таркибидаги кабилалар (хусусан, сак, массагетлар) Марказий Осиёда яшаган ва шу ерлардан бошка жойларга таркалишган. Жумладан, Геродот ёзишича, бошка ерлардаги скифлар билан Урта Осиёдаги скифларнинг

1Санакулов Усмон Субхонович - доктор филологических наук, профессор кафедры иностранных языков, Самаркандский архитектурно-строительный институт, Узбекистан.

2Ганиев Камалидин - кандидат исторических наук, доцент кафедры истории Узбекистана Самаркандский архитектурно-строительный институт, Узбекистан.

авлодлари бир булган. Скифлар кучманчи кабилалар хисобидаги кушинлар билан куп ерларни забт этганлар. Скифларнинг куп жихатлари сак-массагетларга ухшаш булган. Шунинг учун хам Геродод "саклар скифларнинг узгинаси, айнан скиф кабиласи булиб, форслар барча скифларни саклар деб атаганлар" [2]деган фикрни билдирган.

Геродотдан кейинги юртдошларининг баъзи фикларидан Урта Осиё кабилалари орасида уша даврлардаги сиёсий майдонда гуё "скиф" номли кудратли кабила булган деган фикрлар англашилади. Лекин, бу фикрлардан скифларнинг этногенези ва этник хусусияти хакида аник ва етарли маълумотга эга булиш кийин. Герадоднинг юкоридаги фикри эса, бизнингча, асосли.

Курций Руф "История Алекдандра Македонского" асарида мил. авв. ^-Ш асрларда Марказий Осиёдаги кадимги кабилаларнинг таркалиш ва яшаш уринлари хакида мухим маълумотлар беради. Хусусан, асарда скиф, сак, сармат, массагет, хоразмий, хунн, турк кабилалари Марказий Осиёнинг серсув яйловларида, жумдадан, Сугдиёна, аникроги икки дарё (Аму ва Сир) оралигида жойлашганлиги аник далиллар билан тасвирланади. [3,с.345] Чунончи, асарда Окс ва Яксарт (Аму ва Сир) дарёлари сохилида ва Политамит (Зарафшон) вохасида скиф номи билан яшаб келган сак, массагет, амбиц каби кабилалар бирлашиб, Спитамен бошчилигида Александр Македонский кушинларига какшаткич зарбалар берганлиги тасвирланган. Бу каби маълумотлар Ксенофонт, Ктесий, Страбон, Арриан ва бошка тарихчиларнинг асарларида хам мавжуд.

Страбоннинг "География" китобидаги скифлар давлати (кабилалар иттифоки) хакидаги маълумотлари характерлидир. Унинг ёзишича, скифларнинг кабилавий иттифоки машхур Рим каби улкан давлатга тенглашган. Унинг довруги Римгача етиб борган. У скиф-сак, кимерий, дах (дея, дай) массагет, сармат, сугд кабилалари утмишини алохида кайд этади. [4]

Юнонлик Помпей Трогнинг скиф ва саклар хакидаги маълумотида, "улар (скифлар) Парфия ва Бактрия давлатларининг асосчилари саналадилар... парфиялик... качонлардир скифлар орасидан бадарга килинган скиф кавмидир. Скифлар тилида "парфи" сузи "бадарга килинган" маъносини англатади". [5] Бу давлат тарихий манбаларда Парфия номи билан аталган булса-да, аслида Каспий денгизининг жануби-шаркида жойлашган 7 та сак-искит уруглари бошкарган Аршакийлар[6,с.10] бирлашмаси эди. Келиб чикиши сакларнинг дай кабиласидан булмиш, Тажан дарёси буйларида яшовчи парна уругининг сардори Аршак (Эршак) кудратли Парфия, яъни сакларнинг машхур Аршакийлар давлатига асос солди.[7,с.44] Умуман, юнонликларнинг кайд этилган асарларида ёзилишича, скифлар антик даврларда анча катта ва юкори мавкели уз бирлашмаларига эга булган. Шунинг учун мил. авв. даврларда машхур ва кудратли Рим, Ахамоний давлатлари скифлар билан хисоблашган.

Милодий давр шаркшунослари асарларида хам скифларнинг энг кадимги тарихи хакида мухим маълумотлар берилган. Хусусан, А.Б.Дитмар кадимги скиф кабиласининг тарихи хакида илмий тадкикотлар олиб бориб, узининг мулохазаларини баён этади. Айникса, унинг "От Скифии до Элефантины" номли тадкикотида скифлар хамда улар иттифокидаги сак, массагетлар ва бошка уруг-кабилалар хакида кимматли маълумотлар берилган. Тадкикотдаги маълумот ва далиллар утмиш тарихнависларининг фикрларини янада илмий жихатдан тасдиклайди. У скифлар турли ерларда, жумладан, Европанинг анча ичкарисигача (Волга, Дон, Днепр, Дунай дарёлари буйларида) булган улкаларда хам яшашганлигини инкор этмаса-да, тарихий манбалардаги маълумотлар асосида, "Скифлар Урта Осиёдан таркалган, улар бу улкалар (Урта Осиё)да яшовчи сак ва массагет кабилалари билан уругдош булган", [8,с.22] дейди. Ушбу фикр скифларнинг авлод-аждоди хакидаги маълумотларга кисман аниклик киритади.

Хусусан, туркий уруг кабилаларнинг бир кисми (айникса, кучманчилар)нинг яшаш шароити, хаёт фаолияти скифларга мос келади ва шу боис улар скиф номи билан юритилишига сабаб булган. Х,атто, "уларнинг (скифларнинг) она тиллари Урта Осиёда яшовчи сак ва массагет кабилалариникига ухшаш булган", деган фикрлар хам мавжуд. [9,с.11] Бу фикр

Учeный XXI вeка • 201б • № 3-1 (16)

xам к^ман бyлcа-да, cкифлаpнинг этник бeлгилаpини аниклашга ёpдам бepади. Баъзи манбалаpда (магалан, Фуат Бyзкуpт аcаpида) ёзилишича, мил. авв. VII-IV аcpлаpда туpклаp Огаёдан бошка юpтлаpга кyча бошлаган. Улаp мил. авв. III а^ pда иcкитлаp (Евpопа тиллаpида cкифлаp) номи билан машxуp бyлганлаp. И^ кит (cкиф)лаp уpал-олтой кабилалаpи оpаcида энг кадимийга дeб xиcобланган. Иcкитлаp подшоотнинг номи Kаpтxаcиc - туpкча каpдош маъноcини ифодалаганлиги таъкидланади. [10] Абдузуxуp Абдуазизнинг туpк олими Фуат Бyзкуpт китоби бyйича ёзган мулоxазалаpида иcкитлаp мил. авв. VIII-VII аcp-лаpда Шаpкий Евpопада, Оcиё, Чинда xам яшаганлиги ва мил. авв. 75G-7GG йил-лаpда улаp Уpал даpёcини кeчиб, Маpказий Роccияга кeлганлиги айтилади. Шунингдeк, Уpта Оcиёда Афpаcиёб давлати билан богликлиги xамда Евpопага боpиб колган иcкитлаp (cкифлаp) Хитойдаги xунн тоифаcидан дeб каpалиб, улаp Оотёдаги xуннлаpнинг к^инишига ^шашлиги таъкидланади. Х.А.Абуший xам cкифлаpнинг туpклаpнинг уpуFИдан булмиш, дунёнинг эcки кавмлаpидан, юнонликлаp улаpни иcкит номи билан атаганлаp, дeйди.[11,c.41] Дeмак, таpиxий ёзма манбалаp маълумотлаpига кypа утмишда Оcиё, xуcуcан, Маpказий Оcиёнинг кадимги xудудлаpида cкиф номи билан кабилалаp уюшмалаpи булган. Бу кабилалаpнинг узига xоc иcмлаpи xам булга-да, аcоcан cкифлаp номи билан аталган ёки ^иф номи билан умумлаштиpилиб кeлинган. Шу туфайли баъзи манбалаpда cкиф кабилаcи аcлида булмаган дeган фикpлаp бeжиз айтилмаган. Чунончи, Ш.Kаpимов, Р.Шамcутдиновлаpнинг ёзишича, "cкиф" ^зи биpоp-биp элат (кабила)нинг аник номи эма^ балки улаpнинг туpмушини гафатловчи маънони англатган. Маpказий Оcиёнинг ^нг чул xудудлаpида яшаган аxоли (кабила-уpуF)лаp юнон манбалаpида cкифлаp номи билан юpитилган. Юкоpида кайд этилган юнонликлаpнинг дeяpли баpчаcи, cкифлаp кадимда Fаpбда Днeпp даpёcидан Тяншань тоFлаpигача чузилган дашт ва cаxpолаpда яшаганлиги, лeкин улаp таpкибидаги аcоcий кабилалаp Маpказий Оcиёда, аникpоFИ, Аму ва Сиpдаpё оpалиFИдаги epлаpда иcтикомат килган магсагет, даx, cак (шак) каби кабилалаp номлаpи билан аталганлиги xакида маълумотлаp бepилган.[12,c.35] Айникcа, Стpабоннинг "Гeогpафия" аcаpида кайд этилган кабилалаp Уpта Оотёда яшовчи аxоли cифатида cанаб утилган ва улаpнинг яшаш ва таpкалиш ypинлаpи билан биpга, xатто уpуFлаpи xакида xам маълумотлаp бepилган. Сак ва маccагeтлаp таpкибига xоpазмийлаp xам киpганлиги айтилган. Аммо xоpазмий кабилалаpини cкифлаp дeб аталиши унчалик тyFpи кeлмайди.

TyFp^ мил. авв. давpлаpда xоpазмийлаp Маpказий Оcиёдаги кадимий ва кудpатли кабилалаpдан биpи xиcобланган. Лeкин, ёзма манбалаpдаги баъзи маълумотлаpга кypа улаp таpиxи cкифлаpга каpаганда бошкача йуналишда булган. Баъзи таpиxий манбалаpда xоpазмий кабилалаpининг Аxамонийлаp cулолаcидан олдин, энг кадимги давpлаpда xам йиpик кабилавий биpлашмаcи булган, дeган фикpлаp айтилган. Бу биpлашма (илк давлатчилик намунаот cифатида) xозиpги фан оламида Жатта Xоpазм" номи билан xам аталганлиги маълум. Баъзи олимлаp Заpдуштнинг "Авecто" аcаpида узи яшаган давpдан анча олдинги аcpлаpга xоc булган маълумотлаpни xам баён этганлиги xакида фикp билдиpганлаpки, бу маълумотлаp ашотда Мидия-Эpон Аxамонийлаpи давpидан анча аввал xоpазмийлаpнинг cиёcий уюшмаcи булган дeган мулоxазани кувватлайди. Жумладан, "Авecто"да (Яшт, 10-боб) акc этган энг кадимги xоpазмийлаp eтакчилик килган cиёcий уюшмани (даxъю конфeдepацияcини) шаpкшуноc Маpкваpд томонидан Жатта Xоpазм" дeб каpалиши бeжиз эмаc эди.[13,с.125] Шуниндeк, таникли этно^аф Иcо Жаббоpов Хоpазмийлаpнинг илк cулолаcи мил. авв. XIII аcp оxиpига тyFpи кeлади дeган xулоcаcи xам xаpактepлидиp.[14,c.16] Бepуний xам xоpазмликлаp cулолаcи xакида фикp билдиpиб, мазкуp cулолага манcуб 22 шоxни cанаб утган ва улаp xукмpонлиги 305-йилдан 995-йилгача давом этганлигини ёзган. Абу Райxон Бepунийнинг "Кддимги xалклаpдан колган ёдгоpликлаp" номли аcаpида ёзилишича, xоpазмликлаp xозиpги epлаpига мил. авв. 1292 йилдан ^ла бошлашган.[15,с.37]

"Kатта Xоpазм" кабилавий уюшмаотда xукмpонлик килган энг кадимги отёотй cулола тyFpиcида аник биp ёзма манба ва xpонологик маълумот гакланмаган булга-да, бу xакда xозиpча юкоpидагидeк, баъзи биp фикpлаp учpайди, xолоc. Жатта Xоpазм" кабилалаp конфeдepацияcининг паpчаланиши

тахминан мил. авв. VI асрдан бошланган деган фикрлар хам бор. Жумладан, бу хакда академик А.Аскаров хам узининг мухим мулохазаларини билдирган. Олим тарихий ёзма манбалар ва уларнинг этногеографик тахлили хамда археологик топилмалардаги далилий материалларга асосланиб, милоддан олдинги Хоразм тарихида икки тараккиёт давр мавжудлигини курсатади. Биринчи давр мил. авв. VI асргача булган "Катта Хоразм" кабилавий конфедерациясидир. Иккинчи давр сунгги бронза ва илк темир даврининг "Катта Хоразм" кабилалари конфедерациясининг парчаланишидан сунг, хоразмийларнинг мил. авв. VI-V асрларда Амударёнинг куйи хавзаларига (ахамонийлар тазйикида, тахминан массагетлар юртига) кириб келиши билан богланади. Шу даврлардан бошлаб массагетлар юрти "Кадимги Хоразм" деб атала бошланган. А.Аскаровнинг кайд этган ушбу мулохазаларига кура "Катта Хоразм" ва "Кадимги Хоразм" атамалари нафакат давр, балки худудий жихатдан хам бир эмас.[16]

Демак, "Катта Хоразм" конфедерациясининг парчаланишидан сунгги вокеалар хоразмийларнинг мил. авв. VI-V асрларда Амударё куйи хавзаларига кириб келиши ва скиф-сак, массагет кабилалари билан аралашиб кетиши хамда грек-юнон истилоси давридаги маълумотлар билан богланади. Бу даврларда хоразмийлар сак-массагетлар юртининг мутлак эгаси булган эдилар. Шунинг учун хам юнон тарихий манбаларида (Страбоннинг "География" асарида) хоразмликларни хам скифлар, аникроги сак ва масагетлар таркибига киритганлигини шу тарзда изохлаш мумкин. Шунга ухшаш Марказий Осиё, хусусан, кухна Узбекистон худудларида машхур ва уз даврининг кудратли кабилавий бирлашмалари шаклланган булганки, улар хам скифлар билан богланган. Чунончи, узбек олими Насимхон Рахмон скифларни куйидагича тарифлайди: "Эронликлар скифларга сак отини беришган. Мил. авв. VШ-IV асрлардаги Урта Осиё ва Козогистон худудидаги кабилалар хаммаси сак номи остида юритилган. Худди шу асрларда Алп эр Тунга (Афросиёб) ва у билан боглик Бузкур, шунингдек, Аршакий (Эршакий)лар, Кенграс (Кенагаслар) бирлашмалари хам сак-искитлар, яъни скиф-саклар иштирокидаги йирик бирлашмалар саналган. Биз сак номини туркларга тегишли эканлигини айтдик. Лекин бошка манбаларда узгача фикрлар хам учрайди.[17,с.6-7,9,11,43]

Хуллас, бизнингча, скифлар масаласи хозир хам тулик хулосаланган эмас. Бу масалада фанда икки йуналишда фикр юритилиб келинганлигини кузатиш мумкин. Олимларнинг айримлари "скиф" атамасида этник хусусият йук, яъни у бирорта уруг-кабилани англатмайди, тугрироги, аслида турли кабилалар ва уларга хос бирлашмаларининг умумлашган номини англатади, деб карашади. Бу фикрдан "скиф" атамаси "умумлашма", "бирлашма", "иттифок" маъносидан келиб чиккан деган хулоса хам чикади. Баъзилар эса юнон манбаларидаги хикоя ва ривоятларга асосланиб, "скиф" атамасини этник хусусиятга эга деб караб, "скиф кабиласи" мавжудлиги хакида фикр юритадилар. Жумладан, юкорида талкин этилган манбалардаги баъзи фикрларга (скифларнинг, сак, масагет уругларига якин эканлиги, урф-одатлари, кийинишлари ва турмуш тарзи, хатто уларнинг тиллари хам ухшашги хамда, асосан, бир минтакада яшаганлиги, тарклиш уринлари мос келиши каби маълумотларга) кура скифларни Марказий Осиё, хусусан, Даштикипчок, аникроги, Орол буйи, икки дарё (Аму ва Сир) орасидаги худудларда, кисман Днепр дарёсидан Тяншань тогларигача чузилган дашт ва сахроларда яшаган кабилалардан бири деган хулосага келиш хам мумкин.

Адабиётлар руйхати:

1. Аскаров А. Узбек халкининг этногенези ва этник тарихи.-Т.: "Универсисет", 2007, 136-бет.

2. Герадот. История в девяти книгах. Книга IV, - М. - Л.: "Наука", 1972, стр. 302-303; Бойназаров Ф. Урта Осиёнинг антик даври.-Т.: "Укитувчи", 11-бет; Каримов Ш., Шамсутдинов Р. Ватан тарихи, 1-китоб.-Т.: "Укитувчи". 1997, 35 - 36 - бетлар.

3. Курций Руф. История Александра Макидонского. Сохранившиеся книги.-М.: МГУ, 1960.С. - 345

4. Бойназаров Ф. Урта Осиёнинг антик даври, 145-174-бетлар. Страбон. География в семнадцати книгах.

5. Седьмая книга. Глава восьмая. - М.:1879, стр. 321, 333, 518, 522, 523-525;

Ученый XXI века • 2016 • № 3-1 (16)

6. Помпей Трог. История Филиппа, // ВДИ. 1954-1955. История Узбекистана в источниках // Составитель Б.В.Лунин. - Т.: 1984, стр. 155-158; Азамат Зиё.Узбек давлатчилиги тарихи.-Т.: "Шарк", 2001, 42-бет.

7. Насимхон Рахмон. Турк хоконлиги.-Т.: "Абдулла К;одирий",1993,10-бет.,

8. Азамат Зиё. Узбек давлатчилиги тарихи, 44-бет.

9. Дитмар А.Б. От Скифии до Элефантины.-М.: Изд.геогр.лит-ры., 1961,с.22.

10. Бойназаров Ф. Урта Осиёнинг антик даври, 11-бет.

11. Бузкурт Ф. Туркларнинг тили. - Истамбул.: 1992, Абдузухир Абдуазиз. Туркий халклар тиллари ва тарихи. // "Узбекистон адабиёти ва санъати", 1993. 8-сон, 19 феврал.

12. Абуший Х.А. Туркий кавмлар тарихи.-Т.: "Чулпон", 1995,41-бет.

13. Каримов Ш.,Шамсутдинов Р. Ватан тарихи, 35-бет.

14. Аскаров А. Узбек халкининг этногенези ва этник тарихи, 125-бет.

15. Жабборов И. Узбеклар.-Т.: "Шар;", 2008, 16-бет.

16. Жабборов И. Буюк Хоразмшохлар давлати.-Т.: "Шар;", 1999, 37-бет.

17. Аскаров А. Узбек халкининг этногенези ва этник тарихи, 109-118-бетлар; Аскаров А. К^адимги Хоразм тарихига доир баъзи бир масалалар // "Узбекистон тарихи этимологияси: янгича карашлар ва ёндашувлар".-Т.: 2004., 76-84-бетлар.

18. Насимхон Рахмон. Турк хоконлиги, 6-7, 9, 11, 43-бетлар.

© У.С. Санакулов, К.Ганиев, 2016

UDC 94/99

THE TERM "SCYTH" AND ITS ETHNIC FEATURES

U.S. Sanakulov, K.Ganiev

Abstract. The given paper presents the definition to the proper ethic term "scyth", which is expressed with the help of ancient sources and scientific researches works of contemporary scientists. First of all the opinion of prominent chronicles of the end of the XlX-the beginning of the XX-th centuries are interpreted in it. The scientific level of studying the term "scyth" and its ethic proprieties were analyzed in the present paper.

Key words: the scyths, the saks, the massaghets, ethnic process, Greek source, the confederation.

U.S. Sanakulov, K.Ganiev

УДК 94/99

О ТЕРМИНЕ «СКИФ» И ЕГО ЭТНИЧЕСКИХ ОСОБЕННОСТЯХ

У.С. Санакулов, К. Ганиев

Аннотация. В данной статье даётся определение этнических особенностей термина «скиф», которое выражается с помощью древних источников и научно-исследовательских работ современных учёных. Прежде всего в ней интерпретируются суждения знаменитых летописцев конца Х1Х-начала XX вв. и современных учёных, которые опирались на источники древнегреческих мыслителей. В статье анализируется уровень научного изучения термина «скиф» и его этнических особенностей.

Ключевие слова: скифы, саки, массагеты, этнические процессы, греческие источники, конфедерация.

© У.С. Санакулов, К. Ганиев, 2016

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.