Научная статья на тему 'THE SECOND PERSON PRONOUN IN KOREAN AND TAJIK LANGUAGES'

THE SECOND PERSON PRONOUN IN KOREAN AND TAJIK LANGUAGES Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
116
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЯЗЫК / МЕСТОИМЕНИЕ / УКАЗАТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ / ТИПОЛОГИЯ / СТРУКТУРА / СХОДСТВО / ОТЛИЧИЕ / КОРЕЙСКИЙ ЯЗЫК / ТАДЖИКСКИЙ ЯЗЫК / ЛИЧНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ / ВТОРОЕ ЛИЦО / УВАЖИТЕЛЬНЫЕ СЛОВА / НЕУВАЖИТЕЛЬНЫЕ / LANGUAGE / PRONOUN / DEMONSTRATIVE PRONOUN / TYPOLOGY / STRUCTURE / COMMONALITY / DIFFERENCIENCY / KOREAN LANGUAGE / TAJIK LANGUAGE / PERSONAL PRONOUNS / SECOND PERSON PRONOUNS / RESPECTFULL SPEECH (WORDS) / UNRESPECTED SPEECH (WORDS)

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Шин Нагкюн

В этой статье, которая имеет сравнительны местоимения второго лица таджикского языка сравниваются с местоимениями корейского языка, где определяются сходства и отличия этих двух языков разной структуры. Факты, которые собрал автор в статье, в дальнейшем могут помочь исследователям для полного сравнительного анализа этих двух языков.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МЕСТОИМЕНИЯ ВТОРОГО ЛИЦА В КОРЕЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ

In the present article, that has comparative manner, pronoun second person of the Tajik language with pronouns of Korean language, common differenciency of two languages different with the grammar structure appointed as follow. The facts, that author collected in this article will help to researchists for full researching and comparising these two languages in future.

Текст научной работы на тему «THE SECOND PERSON PRONOUN IN KOREAN AND TAJIK LANGUAGES»

Keywords: Suyd (Sogd), etymology, Tajiks, "Shahnameh", "Avesta"placename, cultural linguistics.

Сведения об автора:

Косимов Олимджон Хабибуллоевич доктор филологических наук Таджический государственный медидсинскии университета имени Абуали ибни Сино 734003, г. -Душанбе, п. Рудакй, 139; olimjonk@yandex.ru; olimjonhak@gmail.com

About the author:

Qosimov Olimdzhon Habibulloevich - doctor of philological sciences, Tajik State Medical University named after Abuali ibni Sino 734003, Dushanbe, Rudaki Avenue, 139; olimjonk@yandex.ru; olimjonhak@gmail.com

ЧОНИШИЩОИ ШАХСИ ДУЮМ ДАР ЗАБОЩОИ КУРИЁЙ ВА ТО^ИКЙ

Шин Н.

Донишкадаи давлатии забощои Тоцикистон ба номи Сотим Улугзода

Чонишинхо чунин калимахое мебошанд, ки ба чойи номи ягон ашё, аломат ва микдори он ба кор мераванд. Дигар ин ки чонишинхо вобаста ба муколама дар матн ба кадом объект ишора карданро низ ифода мекунанд. Чонишин дар ин холат хосияти ишоратй касб мекунад. Дар байни чонишинхои шахсй махсусан чонишини шахси дуюм, ки шунаванда номида мешавад, зарурияти истифодаи он дар муошират баъзан васеъ мегардад.

Забони точикй хусусияти флективй ва забони куриёй хусусияти агглютинативй дошта, ба гурухи забонхои аз нигохи сохтор гуногун дохил мешаванд. Бо вучуди ин, забони точикй, ки як шохаи оилаи забонхои хиндуаврупоист, дар тарзи ташкили чумла 'S + O + V' (мубтадо+аъзои пайрав+хабар) бо забони куриёй мутобикат мекунад. Забони точикй дорои пешоянд ва пасояндхо аст, аммо дар забони зиндаи халк пешояндхо ба чои пасояндхо истифода мешаванд. Инчунин дар хар ду забон ифодаи чинсият, шакли танхо ва чамъ дар исмхо фаркияти калон надорад. Дар хар ду забон системаи падеж хам амал намекунад. Точикистон аз чихати минтака дар ихотаи халкиятхои туркзабон чойгир аст. Бинобар он, бо таъсири забонхои туркй дар забони точикй хусусияти агглютинативй чо-чо ба назар мерасад.

Бояд гуфт, ки тадкики мукоисавии забонхои точикию куриёй дар забоншиносии кунунй хануз ба рох монда нашудааст. Бинобар он, дар ин бобат ягон асари махсуси илмй низ ба майдон наомадааст. Х,аминро ба хисоб гирифта, дар ин макола мо фаркият ва умумияти чонишинхои шахси дуюмро зимни мукоисаи мухтасар дар ин ду забон мавриди тадкик карор медихем.

Чонишинхо дар забони куриёй ба ду гурух - чонишинхои шахсй ва ишоратй чудо мешаванд. Аммо дар забони точикй теъдоди чонишинхо зиёд аст: чонишинхои шахсй, нафсй-таъкидй, манфй, номуайянй, саволй, таъйинй, ишоратй. Аз инхо танхо чонишинхои таъйинй хоси забони точикй буда, дар забони куриёй ба назар намерасанд.

Чонишинхои шахсй хам дар забони куриёй ва хам дар забони точикй се шахс доранд: шахси якум, шахси дуюм ва шахси сеюм. Вобаста ба мавкеи гуяндаю шунаванда чонишинхои шахсй дар хар ду забон ба гуруххои танхо ва чамъ чудо мешаванд.

Чонишинхои шахси дуюми забони куриёй вобаста ба синну сол, робита, баланд ё паст будани макому мавкеъи шунаванда бо дигар калимахои ифодакунандаи шахс низ ифода меёбанд. Инчунин дар забони куриёй вобаста ба муносибати хешии инсонхо ва робитаи онх,о дар вазифаи чонишин калимахои гуногуни ба шахс алокаманд низ истифода мешаванд, ки дар забони точикй ин ходиса ба назар намерасад. Аммо дар Точикистон, ки фарханги муносибатхои хурмату эхтиром ва фаркият байни насли калонсолу хурдсол дар забони точикй чой дорад, калимахои ифодакунандаи хешутаборй ё калимахои нишондихандаи вазифа ва гайра хеле зиёд мавриди истифода карор мегиранд, ки ин бо забони куриёй умумият дорад.

Дар забонхои куриёй ва точикй чонишини шахси дуюм дар чумла ба вазифаи мубтадо ояд, дар мавриди муайян намудани шахси шунаванда ё гуянда доимо ихтисор меёбад.

1. Ч,онишини шахси дуюм дар забони куриёй

Чрнишинхри 'М'(ту) ва 'о^'(ту/шумо) дар забони куриёи мисли забони точикИ аз чонишинхои шахси дуюм мебошанд. Аммо, чунон ки дар чадвали зерин нишон дода шудааст, онхо дар забони куриёи мураккаб шудани мавкеи (дарачаи) шунаванда ва гуяндаро мефахмонанд.

Тибки чадвали <1> маълум мешавад, ки шуморахои танхо ва чамъ калимахои тамоман дигаранд, ки ин калимахо бо пасванди '-^'(-хо, он, ён, вон) шакл мегиранд.

Ч,онишини шахси дуюм ва намудхои он дар ^ забони куриёи

0101 Оо и о Е

Шахс Калима-хои одИ Калимахои Калима-хои

эхтиромИ гаиргохтиромИ

М/М^ ту/ту С^-, шумо вд ту(муносибати шахси калон бо хурд)

20 о о иг Шакл ту, азиза-кам шумо, ^^ ту/шу-

и тан-хо (муносибати байни зану шавхар) мо, лсн О 1_! ту(агар зан бошад)

Ша чонакам хамсари шумо

хси ду-

юм

СМ,

^ Шакл и чамъ МВД) шумоён лсш, С^^-Щ") шумоён

1> (Ч,адвали 1)

1.1. 'Н', ту/шумо

Шакли танхои чонишини'М' (ту) ва чонишини шакли чамъи 'М^|'(шумоён) дар забони

куриёи калимахои асосии ифодакунандаи шахси дуюми одди мебошанд. Шахси шунаванда аз зумраи инсонхои карин бошад <Мисоли (1)>, ё дар синну соли гуянда хурд бошад, бо у ба таври расмИ сухбат карда намешавад <Мисоли (2)>. Дар ин маврид чонишинхои шахси дуюм чун ишоракунандаи шунаванда вокеъ мегарданд.

Дар ифодаи шахси танхо одатан чонишини 'М' (ту) якчоя бо пасоянди падежии номии '7р

истифода мешавад <Мисоли (3)> ва бе пасоянди падежи сохибии шакли 'М|'(аз они ту)-ро ифода мекунанд <Мисоли (4)>:

(Бо ту якчоя ба Куриё меравем).

(2)МЬ ЦЦЩЦ ЙМ?

(Ту аз кучо омадИ?)

(3)М^ Ш ЯЭД (Ту ба хона ки расиди, занг зан).

(4) м

(Компютератро ту хам гирифта орИ, хуб мешавад)

Шякли ^мъи 'M'(ту) acлaн дap ифодaи чонишини 'MM (шумо) Ba 'ММ^'(шумоён) иcтифодa мeшaвaд <Миcоли (5)>, aммо бaъзaн якчоя бо чонишини шaкли чaмъи шaxcи якум '^^'(мо) Ba шaxcи дуюми чaмъи 'MM (шумо) дap мaфxyми шaxcи тaнxо xaм иcтифодa мeшaвaнд <Миcоли (6)>.

(5) mmíS)^ mm a^s

(Шумо х,ям дap мycобикa иштиpок нaмоeд, xy6 мeшaвaд).

(6) ^^^ MM ^Эд.

(Имpyз дap xонaи шумо дapc мexонeм).

1.2. '*Щ|#'Шумо, шумоён

Чонишини 'Х^М|'(ту/шумо) xaмчyн кaлимaи Faйpиэxтиpомй ифодaкyнaн -дaи шaxcи тaнxо

<Мжоли (7)> acr, вaлe aгap бо он пacвaнди '-S' (-х,о, он, ён, вон) -p» иловa cозeм, мaфxyми чaмъ мeгиpaд <Миcоли (8)>. Дap чaдвaли боло (чaдвaли 1) чонишин шaкли чaмъ нaдоpaд, зepо дap зaбони кypиёй дap ^мин шaкл бa коp мepaвaд.

Дap xолaти кapин бyдaни шaxcи шyнaвaндa ё aз xypд бyдaни cиннy cоли y, дap

мaвpиди домодpо чeF зaдaни волидони xaмcap <Миcоли (9)>, инчунин xaнгоми додapapycpо дaъвaт нaмyдaни мapди оилaдоp хдм иcтифодa мeшaвaд.

(?) здъ л ои

(Ту он cyxaнpо фaxмидй?)

(S)^4^4? (Шумо чй гyнa фикp мeкyнeд?)

(9) цш 4° 4&Н? (Xycyp: Ту xaм rnrox якчоя бa кух, мepaвeм?)

1.3. ' (ту/шумо, шумоён)

Чонишини шaxcи дуюм '(ту/шумо) xaмчyн ифодaкyнaндaи мaфxyми эxтиpом дap

шaкли 'o^'^maRra эxтиpомй) иcтифодa мeшaвaд <Мжоли (10)>. Дap мyноcибaти бaйни зaнy шaвxap <Миcоли (11)>, ё дap мaвpиди бa чо овapдaни эxтиpоми xaмcyxбaт, ё дap вaкти мyнокишa вa дap caтxи поён кapоp доштaни шaxcи xaмcyxбaт xaм <Мжоли (12)> инpо иcтифодa мeбapaнд. Аз ин шaкл xaнгоми бa Хyдовaнд нидо кapдaн шaxcи есюм <Мжоли (13)>-низ иcтифодa нaмyдaн мумкин acт. Аз чонишинxоe, ки дap зaбони кypиёй мaвpиди иcтифодa

кapоp мeгиpaнд, чонишини шaxcии '(ту/шумо) aз нигохи мaвкeъ ycтyвоp нecт. Чунки вaй

дap ифодaи ce шaxc бa коp мepaвaд. Хднгоми ниcбaт бa ce шaxc иcтифодa кapдaни он бa бaxcи бeacоc дyчоp мeшaвeм. Зepо дap зaбони куртёй онpо бa xaмин мaънй иcтифодa мeкyнaнд. Аз ин xоrиp, дap иcтeъмоли онxо чиддй диккaт кapдaн зapyp acт.

Чонишини 'Ц'(шумо) бошaд, xaнгоми aник нaбyдaни шaxc ё номи y, xaмчyн кaлимaи доpои мaфxyми эxтиpом тaнxо ниcбaт бa мapдxо бa коp бypдa мeшaвaд.

(10) мъ НМй)°1 °

(Шумо ин коppо бa yxAa гиpeд, xyб мeшaвaд).

(11) вд чя.

(Ту пeштap xоб кун).

(12) вд цщш

(Ту aввaл мочapоpо cap кapдй - ку)

(13) МО|А|Ц, ЯМ°1 (Хyдовaндо, бaxшиши тypо мexохaм).

(14) яэд тадэ ^о|м^я? (Нaфape, ки ба xонa занг зада бyдaнд?)

1.4. (ногатам) '^М', (aзизaкaм)

Калимаи (чонакам) хамчун чонишини нафш дap забони кypиёй мaъмyл аст, аммо

Faйp аз ин хангоми чун чонишини шaxcи дуюм истифода шyдaни (чонакам) он дap

ифодаи дyстдоpй, мухаббат, навозиш истифода мeшaвaд <Миcоли (15)>. Аммо кaлонcолони аз 50 боло онpо чандон иcтифодa нaмeбapaнд. Байни хамголон бошад, дap мaвpиди доштани мyноcибaти наздик бо шунаванда чонишини мaзкyp бe мамоният иcтифодa бypдa мeшaвaд ^жоли (16)>.

Вожаи '^М' чонишини шaxcи дyюмecт, ки хангоми бо якдигap мypочиaт кapдaни зану шaвхap ба ^p мepaвaд <Миcоли (17)>. Каблан чонишини мaзкyp дap мypочиaт байни пиcapонy дyxтapонe, ки якдигappо нaмeшиноcaнд, xeлe зиёд иcтифодa мeшyд, аммо н^уз^о доиpaи коpии он xeлe махдуд гapдидaacт <Миcоли (18)>.

(15) щ- щ щщ ас.

(Бapои ман ба чуз ту .n^rap кace лозим нecт)

(16) Х|-7р[- ^0|Х|?

(М^^з ту нaвбaтдоp хастй?)

(17) Я^ ялця. (Азизам, п^уз бapвaкт оeд).

(1S) 0|^| — ^0|я?

(Азизам, инpо дap кучо иcтифодa мeбapaнд?)

1.5. '^ВШ)', (шумо(ён)) '^Е^(^)'(Шумо(ён))

Ч,онишинх,ои ' ^^'(шумо), ' С^М '(шумо) шaxcи дуюм, ки дap мафхуми эхтиpом ниcбaт ба

кaлонcолон иcтифодa мeшaвaнд <Миcоли (19)>, бeштap хамчун чонишини шaxcи ceюм мaвpиди иcтифодa кapоp мeгиpaнд. Дам пиcapон ва хам дyxтapон онpо истифода кapдa мeтaвонaнд.

(19) ЭОад^Млр? ( Шумо хам оcyдaвy оpомeд?)

(20) ЭТ- О^Щ

(Хонаи пaдapy модapaтон дap Андонг acт) 2. Чрнишинхщ шцхси дуюми зцбони точикй

<HaMy^^ чонишини шaxси дуюми зцбони точики>__

Шaxc дap cyxaни мyкappapи дap мафхуми эхтиpом

шaxcи дуюм танхо ту[Ш] M Шумо [shumo] ЯМ(1)

чамъ шумо^ито] M^l(1) шyмохо[shumoho] шумоён [shumoyon] ХЦ^- (1)

<Ч,aдвaли 2>

2.1. 'ту' Ba 'шумо' , 'шумохо', 'шумоён'

Дap зaбони точикй шaкли тaнxои чонишини шaxcи дуюм "ту" бyдa <Миcоли (1)>, шaкли чaмъ "шумо" <Миcоли (2)>, "шyмоxо", "шумоён" вa Faйpa мeбошaнд, ки бо 'M ту', 'MM(S)

шумоён', 'Ail^(S) шумо'-и зaбони кypиёй мyвофикaт мeкyнaнд. Чонишинxои зaбони точикй миcли зaбони кypиёй гуногун нecтaнд. Чонишини шaxcи дуюми тaнxои зaбони точикй "ту" бa тaвpи умумй иcтифодa мeшaвaд. Ин xодиca дap мaвpeдe pyñ мeдиxaд, ки шyнaвaндa ниcбaт бa мapтaбaaш пacт ё шну cолaш xypд бошaд, ё ин ки новобacтa aз чинcият гyяндaю шyнaвaндa бa xaмa дуст бошaнд.

Дap зaбони точикй чонишини шaxcи дуюми чaмъ -"шумо" бa тaвpи умумй иcтифодa мeшaвaд. Мyодилxои "шyмоxо", "шумоён" миcли "шумо" бa тaвpи умумй иcтифодa нaмeшaвaнд. Роxбap, ё шaxcи cиннycолaн кaлон ё дap мaвpиди шогиpдpо эxтиpом кapдaни устод онxоpо иcтифодa мeбapaнд <Миcоли (3)>. Аммо имpyзxо ин чонишинxо m ниcбaт бa aшxоcи aлоxидa, бaлки ниcбaт бa оммa ё бa xaнгоми бaёни дypyди чaшнй бa шaxpвaндон, тaбpикот вa Faйpa бa мaънои "xaмaи шумо" иcтифодa мeшaвaд.

(1) Мaн турт дуст мeдоpaм

(МЪ M#

(2) Мaктaби шумо дap кучо acт?

(MM ^ЖЪ qqqi ^М?)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

(3) Шумоён/ Шyмоxо xaвотиp нaшaвeд

2.2. 'Шумо'

Чонишини шaxcи дуюми чaмъи шумо дap зaбони точикй доpои шaкл вa нaкши мaxcyc мeбошaд. Кaлимaи мaзкyp чунин xycycият доpaд, ки вaй кaтъи нaзap aз шyмоpaи шyнaвaндa, дap мyноcибaти xокcоpй ё эxтиpом ниcбaт бa шaxcи тaнxо низ иcтифодa мeшaвaд. Дap ифодaи эxтиpом xaтмaн xapфи aввaли он кaлон нaвиштa мeшaвaд.

Чонишини шaxcи дуюми зaбони кypиёй дap шaкли оддй бa мaънии xaм эxтиpом вa xaм Faйpи эxтиpом мeояд. Дap зaбони точикй бошaд, тaнxо бо як кaлимaи "шумо" мaфxyми xокcоpй, эxтиpом вa m эxтиpомy нa Faйpи эxтиpом бa xaмa бapобap иcтифодa мeшaвaд.

<Мжоли (4)>

(4) Шумо aз кучо омaдeд?

(a^(S)ê qqqw Я^^М^?)

2.3. Хусусияти тapзи гуфтор дap чонишинхои шaxcи дуюми зaбoнхoи точикй Ba куриёй.

Чонишинxои шaxcи дуюми зaбони кypиёй, ки бо 'M (ту)', (шумо)' ифодa мeёбaнд, бо

кaлимaxои 'Х|-7| (aзизaкaм)', 'Л^ (шумо)', '^Xf- (ту)', 'Х|М| (ту)' вa Faйpa омaдa, шaклxои гуногун шйдо мeкyнaнд. Чонишинxои мaзкyp aз pym тaлaбот дap xолaти aфзоиш кapоp доpaнд. Ин xодиca тaбииcт, ки ощо вaзъи гуногуни чомeaи имpyзapо тaчaccyм мeкyнaд.

Дap ин дaвpa дap зaбони кypиё чонишини шaxcи дуюм мaфxyми xeшyтaбоpиpо ифодa нaкapдaacт. Лeкин чaмъияти Кypиё, pyшди интepнeт, xypдшaвии оилa, фapдият бо cy^sa™ бaлaнд инкишоф ёфтa, иcтифодaи иcтилоxоти чонишини шaxcи дуюм, ки бо ^c6 ё вaзифa aлокaмaндaнд, ^м-^м зиёд шyдa иcтодaacт. Инpо мeтaвон xодиcaи ногyзиpи ивaзшaвии зaмон номид.

Тaфовyти зaбони точикй aз кypиёй дap боби чонишин дap он aCT, ки чонишини шaxcи дуюм бо кaлимaxои зиёд ифодa нaмeёбaд. Аз тapaфи дигap, иcтилоxоти xeшyтaбоpй о^о ивaз мeнaмоянд. Ин aз он чиxaт acт, ки чомeaи Точикистон, aз оилaxои кaлон ибоpaт бyдa, acоcи чaмъият xeшyтaбоpй acт. Аз ин py, pyx додaни ин xодиca тaбииcт. Дap зaбони точикй ниcбaт бa чонишини шaxcи дуюм, ки xaмчyн иcтилоxоти xeшyraбоpй иcтифодa мeшaвaнд, инxо

мeбошaнд: aкa (^/ЯНН|-), aпa (^L|/^L|-), xолa (°|Н), тaFо aмaк(^^^), бобо

(ШО^ВД), бибй (Ш^М), бapодap (^ХЦ), дyxтap (Щ/Ор^), додap (§О), янга (^/^Н), бача ва Faйpa.

Дамчун иcтилохоти кacбй ё вазифавй вожахои муаллим (^ ^ОО), муаллима (^ ^Оп),

ycтод (^О о), ycто (71 paHc (А^Й/С^ НАр) ва Faйpa ба коp мepaвaнд. Унвонхои нaвe, ки

пeш аз ному нacaб иcтифодa мeшaвaнд, инхоянд: чаноб (О^Е^), xонyм мyхтapaм ва Faйpa, ки инхо дap ифода эхтиpом низ иcтeъмол мeёбaнд.

Дap калимахои ик;тибоcиe, ки чонишини шaxcи дyюмpо иваз мeкyнaнд, х^шёт ба тaвpи мyноcиб тaчaccyм ёфтааст. Мувофик ба тapзи гyфтоp на хамаи маънохои иcтилохот, балки маънии ка^бат ё нaздикиpо ифода кapдaни онхо бокй мeмонaд. Дap забони точикй калимахои мaзкyp хамчун истилохи xeшyтaбоpй чонишини шaxcи дyюмpо иваз кapдa, чун воcитaи номгyзоp истифода мeшaвaнд. Ин ходиcaи забонй иpтиботи чамъияти Точикиcтонpо бо чомeaи чахонй пaйвacт мeкyнaд.

Xyлоca, чонишини шaxcи дуюми забони кypиёй бо калимахои гуногун ифода мeёбaд, аммо бapъaкc, чонишини шaxcи дуюми забони точикй в^иб, ки ивазнашаванда acт, аз ин py, гуногун хам буда нaмeтaвонaд. Ин аз он чихат acт, ки чонишини шaxcи дуюм, калимахои доpои мафхуми xeшyтaбоpй ва вазифа ба фapхaнг, одат, хите^ти точикон xyбтap воpид гapдидaaнд.

Аз caбaби он ки чоншини шaxcи дуюм дap cyхбaти бeвоcитaи байни гуянда ва шунаванда иcтифодa мeшaвaд, ниcбaт ба дигap чонишинхо тaвaccyти он гyфтоpи ахли чомea бeштap амалй мeшaвaд. Дap чонишини шaxcи дуюм байни гуянда ва шунаванда мафхуми ка^бат, дypй ва фapхaнги чамъитии cохибони забон xyбтap тачатеум мeгapдaд.

Дap забони кypиёй каблан чонишини шaxcи дуюм бо истилохоти xeшyтaбоpй иваз кapдa мeшyд. Аммо бо мypypи замон калимахои xeшyтaбоpй кам-кам нecт шуда, ба чои онхо иcтилохот ё калимахои ба ^c6 ё вазифахо алокаманд, ки pобитaи байни гуянда ва шyнaвaндapо нишон мeдихaнд, зиёдтap иcтифодa шуда истодаанд. Датто дap интepнeт-дap xaт чонишини шaxcи дyюмpо истифода набу^а, ба чойи он paмз ё pacмpо ба коp мeбapaнд.

Бapъaкc, дap Точикиcтон nac аз истикдолияти давлатй acоcи pобитaвй хам дap забон пайдо шуд. Акнун чонишини шaxcи дуюм ниcбaт ба бeгонaгон ё xоpичиён низ бо истилохоти xeшyтaбоpй мaвpиди иcтифодa »a^p мeгиpaд.

Дap мaвpиди мypочиaт ба устодон, мyноcибaт бо aшxоcи cиннycолaн калон, доpои мaнcaби баланд ба xотиpи ба чо овapдaни эхтиpоми онхо дap бадали чонишини шaxcи дуюм иcтилохотe ба коp мepaвaнд, ки мафхуми унвон ё вaзифapо ифода мeкyнaнд.

Бояд кайд кapд, ки дap забони кypиёй доиp ба чонишини шaxcи дуюм на танхо тадкикоти мукодоавии гpaммaтикй, балки зиёда аз ин тадкикоти мукаммали лeкcикологию фонeтикй низ анчом додан лозим аст, то ки ба ин вошта xycycиятхои чамъиятй, фapхaнгию мaъpифaтй ва ycлyбиёти нутк фapо г^ифта шавад.

Доло доиp ба забонхои точикию кypиёй ягон таткикоти мукожавй анчом дода нашудааст. Ин мавзуъ дap оянда хaмaтapaфa мaвpиди бappacй кapоp xохaд гиpифт.

АДАБИЁТ

1. ^^^(2005), Ài#: 570 p.

2. äW^(2008), ÄR^gj, 557 p.

3. У7Ш^Эе(1993) ^^h459 p.

4. ^^^ (2013) À^. 461 p.

5. 0^^(2005), r^^^^gj, 468 p.

6. ХЩ2004), r^^^g^^^j, Ài#: 420 p.

7. 0|^(2011), гоь7| ^о ^g^j, Ài#: 380 p.

8. r^^^^gj, M^Ê^Ah 301 p.

9. Абду^ц^ов А., Дaвpонов А. Ушубиёти забони точикй. Хучанд: мHошиpм,

2006, 224 c.

11. Забони адабии хозщэаи точик, киши 1 ^exOTmOTra. Фонeтикa.

Морфология). Душанбе: "Маориф", 1973, 450 с.

12. Забони адабии хозираи точик, кисми 2 (Синтаксис). Душанбе: "Маориф",

1970, 268 с.

13. Бозидов Н. Мукаддимаи зобоншиносй. Душанбе: "Маориф", 1977, 124 с.

14. Норматов М. Мукаддимаи забоншиносй. Душанбе: "Маориф", 1995, 173 с.

15. Рустамов Ш. Таснифоти хиссахои нутк ва мавкеи исм, Душанбе: "Дониш", 1972, 89 с.

17. Сиёев Б. Ташаккули чонишинхо дар забони точикй, "Ирфон". Душанбе, 2002. - 469 с.

МЕСТОИМЕНИЯ ВТОРОГО ЛИЦА В КОРЕЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ

ЯЗЫКАХ

В этой статье, которая имеет сравнительны местоимения второго лица таджикского языка сравниваются с местоимениями корейского языка, где определяются сходства и отличия этих двух языков разной структуры. Факты, которые собрал автор в статье, в дальнейшем могут помочь исследователям для полного сравнительного анализа этих двух языков.

Ключевые слова: язык, местоимение, указательные местоимения, типология, структура, сходство, отличие, корейский язык, таджикский язык, личные местоимения, второе лицо, уважительные слова, неуважительные.

THE SECOND PERSON PRONOUN IN KOREAN AND TAJIK LANGUAGES

In the present article, that has comparative manner, pronoun second person of the Tajik language with pronouns of Korean language, common differenciency of two languages different with the grammar structure appointed as follow. The facts, that author collected in this article will help to researchists for full researching and comparising these two languages in future.

Keywords: language, pronoun, demonstrative pronoun, typology, structure, commonality, differenciency, Korean language, Tajik language, personal pronouns, second person pronouns, respectfullspeech (words), unrespectedspeech (words).

Сведения об авторе:

Шин Нагкюн - старший преподаватель кафедры языков Юго-Восточной Азии Таджикского государственного института языков имени Сотима Улугзода. Адрес: 734019, г. Душанбе, ул. Мухаммадиева 17/6, тел. 44-64008-52.

About the author:

Shin Nagkyun is the senior teacher of department of languages of Southeast Asia of the Tajik state institute of languages of Sotim Ulugzod. Address: 734019, Dushanbe, Mukhammadiyev St. 17/6, ph. 44-640-08-52.

БЕССОЮЗНЫЕ СЛОЖНЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ С ПРИЧИННО-СЛЕДСТВЕННЫМИ ОТНОШЕНИЯМИ В АНГЛИЙСКОМ И ТАДЖИКСКОМ ЯЗЫКАХ (НА МАТЕРИАЛЕ

ПОСЛОВИЦ)

Салохиддинов В. Ю.

Институт государственного управления при Президенте Республики Таджикистан

Общеизвестно, что универсальными категориями, определяющими человеческое сознание, являются причина и следствие. В лингвистической литературе вместе с морфологическим описанием языка все больший интерес вызывает проблема грамматической семантики, философии и логики языка. В настоящее время также возрос интерес к языковой картине мира и ментальным процессам.

Языковые категории тесно связаны с мыслительными - такими как причина и следствие, в силу чего язык становится важным источником исследования когнитивных процессов. Анализ каузативной связи (причинно-следственные отношения) в БСП в когнитивном аспекте вызвано

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.