Научная статья на тему 'The role of mentoring in the medical education system'

The role of mentoring in the medical education system Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
85
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕДИЦИНАЛЫқ БіЛіМ БЕРУ / ТәЛіМГЕР / СТУДЕНТ / МАМАН / MEDICAL EDUCATION / MENTOR / STUDENT / SPECIALIST / МЕДИЦИНСКОЕ ОБРАЗОВАНИЕ / НАСТАВНИК / СПЕЦИАЛИСТ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Мершенова Г.Ж., Мирзаева Б.Н., Мырзашова Н.Б.

Одной из актуальных проблем, стоящих сегодня перед отечественной системой здравоохранения, является обеспечение кадрами, обладающими необходимым уровнем профессиональных компетенций, к числу которых относятся знания и навыки в сфере оказания медицинской помощи. При этом в качестве одной из ключевых задач определена разработка комплекса мер по совершенствованию клинической подготовки кадров здравоохранения на основе внедрения наставничества. В представленной статье изложена роль наставника в медицинском образовании как способ формирования у будущих специалистов клинического мышления и практических навыков.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РОЛЬ НАСТАВНИЧЕСТВА В СИСТЕМЕ МЕДИЦИНСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Ne of the urgent problems currently faced by the domestic health system that is providing staff with the necessary level of professional competence, including knowledge and skills in the field of medical care. As one of the key tasks is development of complex measures to improve clinical training of health personnel through the introduction of mentoring. In this review, the role of the mentor in medical education as a way of forming the future specialists of clinical thinking and practical skills.

Текст научной работы на тему «The role of mentoring in the medical education system»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2018 УДК 378:61

Г. Ж. Мершенова, Б. Н. Мирзаева, Н. Б Мырзашова

МЕДИЦИНАЛЫК Б1Л1М БЕРУ ЖYЙЕСIНДЕ ТЭЛ1МГЕРЛ1КТЩ АЛАТЫН ОРНЫ

КaрaFaнды мемлекеттiк медицина университетi, № 1 жалпы дэрiгерлiк тэжiрибе кафедрасы (КaрaFaнды, Казахстан)

Каз1рг1 тандары отандык денсаулык сактау жуйеанН алдында турран езект1 мэселелердщ б1р1, медицина саласына жорары денгейде кэсiби кузыреттткке, ярни олардын iшiне медициналык кемек керсету бойынша терен бiлiм жэне клиникалык ойлау кабiлетiне ие сапалы маманмен камтамассыз ету. Болашак дэрiгерде клиникалык ойлау кабтет^н, наукастармен жэне олардын туыстарымен карым-катынас орнатудын Yлгiсiн калыптастыруда тэлiмгердiн алатын орны ерекше.

Клт сездер: медициналык бiлiм беру,тэлiмгер, студент, маман

Заманауи медициналык б^м берудi дамыту тенденциялары, денсаулык сактау жYЙесiнiн болашак мамандарын дайындау баFытына, клиникалык дайындь^ына жоFары талаптар коюда [1, 4]. К^рп тандаFы отандык денсаулык сактау жуйеанщ алдында т¥рFaн езект мэселелердiн бiрi, медицина саласына жоFары денгейде кэсiби кузыреттшкке, яFни олардын Ыне медициналык кемек керсету бойынша терен б^м жэне клиникалык ойлау кабтетне ие сапалы маманмен камтамассыз ету [5, 6].

Сапалы медициналык б^м беру университет кабы^асында алы^ан терен бiлiм жэне клиникалык базаларда менгертген тэжiри-белiк даFдыларFа негiзделген [2, 3]. Бул ретте негiзгi мiндеттердiн бiрi, денсаулык сактау жYЙесiне кадрлардын клиникалык дайындыFын жет^ру бойынша шаралар ке-шенi негiзiнде, университет кабы^асында тэлiмгерлiк Yлгiсiн енгiзудi кездейдi [7, 8]. Отандык денсаулык сактаудын негiзгi проблемаларынын бiрi медицина кызметкерлерЫщ тапшылыFы болып табылады [9]. Манызды мэселелердiн бiрi медициналык университет бтргеннен кейiн ез жумысын толыктай орындауFа кабiлеттi студенттердi практикалык дайындык мэселес болып тур. [10].

Жумыстьщ максаты: 5-шi курс сту-денттерiнiн тэлiмгерлiктi окыту жYЙесiне енгiзу бойынша канаFаттану дэрежесiн баFалау.

Жумыстьщ мэселелерi: 1) 5-шм курс студенттерiнiн тэлiмгерлiктi окыту жYЙесiне енгiзу бойынша канаFаттануын анкета нэти-желерi аркылы баFалау; 2) тэлiмгерлiктiн клиникалык бiлiм берудегi артыкшылыктарын баFалау.

ЗЕРТТЕУ ЭД1СТЕР1 МЕН ТЭС1ЛДЕР1

КараFанды мемлекеттiк медицина университетiнiн «Жалпы медицина» маманды-Fынын 5 курс студенттерi арасында сауалнама

колдану аркылы жYргiзiлдi.СауалнамаFа 75 студент катысты,олардын 38 (50,6 %) казак то-бында, 37 (39,4%) орыс тобында бiлiм алады.

ЗЕРТТЕУ НЭТИЖЕЛЕР1 ЖЭНЕ ОЛАРДЫ ТАЛКЫЛАУ

Жалпы дэрiгерлiк тэжiрибе негiздерi пэнiн ету барысында 5 курс студенттерi тэлiмгермен кабылдауларда бiрге болып, кен таралFан аурулардын клиникалык симптом-дарымен,диагностикалау жэне емдеу эдютерЫ менгередi. Тэлiмгердiн бакылауы астында кабылдауларды жYргiзiп, туындаFан сурактар бойынша пэннщ теориялык белiмiнде тэлiм-гермен бiрге жан-жакты талкыланады. «Тэлiмгермен еткен оку процеамен кaнaFaт-тандыныз ба?» деген суракка 95% студенттер толык кaнaFaттaндыFын айтса, 2% кaнaFaттaн-бaFaндыFын, ал кaлFaн 3% студенттер жауап беруге кинaлFaн.

Эдетте тэлiмгерлер медициналык меке-мелердiн жоFaры тэжiрибелi кызметкерлерi болып табылады, олар кaзiрдiн езiнде калып-таскан кэсiптiк мансабымен бiрге медициналык университет муFaлiмдерi болып табылады. Студенттер олардын кемепмен тек клиникалык тэжiрибесiн Faнa емес, сонымен бiрге сту-денттердiн кузыреттiлiгi iшiнде манызды орын алатын Fылыми зерттеулер жYргiзу дaFды-ларын жетiлдiредi . «Оз тэлiмгердiн бiлiмi жэне тэжiрибелiк дaFдылaр денгешмен кана-Faттaндынызбa?» деген сaуaлFa студенттер толык кaнaFaттaнFaндыFын 99%, ал 1% жауап беруге кинaлFaндыктaрын белгiлеген. Ал «Тэ-лiмгер сiздi белсендi, тэуелаз шешiм кабыл-дaуFa ынталандырдыма?» деген суракка 67% студенттер «ия», 30% «жок», 3% жауап беруге киналамын деген жауапты тaндaFaн. 5 курс студенттерi Yшiн тэлiмгермен бiрлескен курация, клиникалык жaFдaйлaрды талдау, синдромдар жэне аурулардын клиникалык керiнiстерi мен симптомдарымен тэжiрибе

1 сурет - Тэлiмгермен етюзтген тэжiрибелiк сабактардык артыкшылыктары кандай?

жYзiнде танысу, ажыратпалы диагнос-тика жYргiзу мэселелерi карастырылады. Студент-тер сауалнаманык «Тэлiмгер аздщ б^мНз бен тэжiрибелiк дакдыларыкызды ба-Fалау критерилерiмен канаFаттандыкыз ба?» кезектi C¥раFына толы; канаFаттандым деп кепшiлiк 91% , ал 2% канаFаттанбаFандыFы, калFан 7 % студенттер жауап беруге киналFан.

КОРЫТЫНДЫ Тэлiмгерлiктен кYтiлетiн корытынды: би рiншiден, студенттердщ медициналык ортаFа шынайы жумылуы, дэрiгерлермен, орта меди-циналы; персонал, наукастармен карым каты-наста коммуникативт даFдылардык жетiлуi, тэлiмгердiк кадаFалауымен медициналык ма-нипуляциялармен техниканы шынайы тэжiри-беде колдануFа мYмкiндiк алады, кужаттарды толтырудык ережелерiмен танысады. Тэлiмгер

Yшiн ек макыздысы езЫщ кеп жылдык тэжи рибесi мен даFдыларын жас буынFа беруге мYмкiндiгiнiк болуы. Тэлiмгерлерге кол-дау керсету макызды, тек каржылай Fана емес сонымен бiрге моральдi т¥PFыдан колдау, мысалы кепшшк алдында алFыс бiлдiру, ма-дактау парактарымен марапаттау, жэне т. б. Бул ез кезегiнде тэлiмгерлердi ез кызметне деген ынта-жiгерiн арттыратыны анык.

ЭДЕБИЕТ

1 Козлов А. Б. Традиции наставничества в Республиканской психиатрической больнице /А. Б. Козлов, Л. Г. Ронжина, А. В. Аверин // Матер. Всерос. науч.-практ. конф. «Сестринское дело в психиатрии». - Чебоксары, 2006. -С. 55-59.

2 Ронжина Л. Г. Наставничество как одна из форм воспитания и обучения молодого

специалиста на рабочем месте /Л. Г. Ронжина, А. В. Аверин //Тр. междунар. науч.-практ. конф. «Сестринское дело и высшее сестринское образование в XXI веке. Проблемы и перспективы». - СПб: СПбГМА им. И.И. Мечникова, 2012. - С. 35-36.

3 Ронжина Л. Г. Обучение и наставничество среднего медицинского персонала /Л. Г. Ронжина, А. В. Аверин //Тез. докл III съезда психиатров, наркологов и психотерапевтов Чувашской Республики. - Чебоксары, 2005. -

C. 303-306.

4 Allen T. D. Career benefits associated with mentoring for protege's: a meta-analysis /T.

D. Allen, L. T. Eby, M. L. Poteet //Journ. of Applied Psychology. - 2004. - V. 89 (1). - Pp. 127136.

5 Berk R. A. Measuring the effectiveness of faculty mentoring relationships /R. A. Berk, J. Berg, R. Mortimer //Academic Medicine. - 2005. -V. 80 (1). - Pp. 66-71.

6 Buddeberg-Fischer B. Formal mentoring programmes for medical students and doctors - a review of the Medline literature /B. BuddebergFischer, K. D. Herta //Medical Teacher. - 2006. -V. 28 (3). - Pp. 248-257.

7 Garr R. O. A qualitative study of mentoring and career progression among junior medical doctors. International /R. O. Garr, P. Dewe // Journ. of Medical Education. - 2013. - V. 4. - Pp. 247-252.

8 Kashiwagi D. T. Mentoring programs for physicians in academic medicine: a systematic review /D. T. Kashiwagi, P. Varkey, D. A. Cook // Academic Medicine. - 2013. - V. 88(7). - Pp. 1029-1037.

9 Sambunjak D. A systematic review of qualitative research on the meaning and characteristics of mentoring in academic medicine /D. Sambunjak, S. E. Straus, A. Marusic //Journ. of General Internal Medicine. - 2010. - V. 25(1). -Pp. 72-78.

10 Steven A. Mentoring for NHS doctors: perceived benefits across the personalprofessional interface /A. Steven, J. Oxley, W. G. Fleming // Journ. of the Royal Society of Medicine. - 2008. -V. 101. - Pp. 552-557.

REFERENCES

1 Kozlov A. B. Tradicii nastavnichestva v Respublikanskoj psihiatricheskoj bol'nice /A. B. Kozlov, L. G. Ronzhina, A. V. Averin //Mater. Vse-ros. nauch.-prakt. konf. «Sestrinskoe delo v psihi-atrii». - Cheboksary, 2006. - S. 55-59.

2 Ronzhina L. G. Nastavnichestvo kak odna iz form vospitanija i obuchenija molodogo special-ista na rabochem meste /L. G. Ronzhina, A. V.

Averin //Tr. mezhdunar. nauch.-prakt. konf. «Sestrinskoe delo i vysshee sestrinskoe obra-zovanie v XXI veke. Problemy i perspektivy». -SPb: SPbGMA im. I.I. Mechnikova, 2012. - S. 3536.

3 Ronzhina L. G. Obuchenie i nastavnichestvo srednego medicinskogo personala /L. G. Ronzhina, A. V. Averin //Tez. dokl III s'ezda psihi-atrov, narkologov i psihoterapevtov Chuvashskoj Respubliki. - Cheboksary, 2005. - S. 303-306.

4 Allen T. D. Career benefits associated with mentoring for protege's: a meta-analysis /T. D. Allen, L. T. Eby, M. L. Poteet //Journ. of Applied Psychology. - 2004. - V. 89 (1). - Pp. 127136.

5B erk R. A. Measuring the effectiveness of faculty mentoring relationships /R. A. Berk, J. Berg, R. Mortimer //Academic Medicine. - 2005. -V. 80 (1). - Pp. 66-71.

6 Buddeberg-Fischer B. Formal mentoring programmes for medical students and doctors - a review of the Medline literature /B. BuddebergFischer, K. D. Herta //Medical Teacher. - 2006. -V. 28 (3). - Pp. 248-257.

7 Garr R. O. A qualitative study of mentoring and career progression among junior medical doctors. International /R. O. Garr, P. Dewe // Journ. of Medical Education. - 2013. - V. 4. - Pp. 247-252.

8 Kashiwagi D. T. Mentoring programs for physicians in academic medicine: a systematic review /D. T. Kashiwagi, P. Varkey, D. A. Cook // Academic Medicine. - 2013. - V. 88(7). - Pp. 1029-1037.

9 Sambunjak D. A systematic review of qualitative research on the meaning and characteristics of mentoring in academic medicine /D. Sambunjak, S. E. Straus, A. Marusic //Journ. of General Internal Medicine. - 2010. - V. 25(1). -Pp. 72-78.

10 Steven A. Mentoring for NHS doctors: perceived benefits across the personalprofessional interface /A. Steven, J. Oxley, W. G. Fleming // Journ. of the Royal Society of Medicine. - 2008. -V. 101. - Pp. 552-557.

Поступила 19.01.2018

G. Zh. Mershenova, B. N. Mirzayeva, N. B. Myrzashova

THE ROLE OF MENTORING IN THE MEDICAL EDUCATION SYSTEM

Department of general medical practice №1 of Karaganda state medical university (Karaganda, Kazakhstan)

One of the urgent problems currently faced by the domestic health system that is providing staff with the necessary level of professional competence, including knowledge and skills in the field of medical care. As one of the key tasks is development of complex measures to improve clinical training of health personnel through the introduction of mentoring. In this review, the role of the mentor in medical education as a way of forming the future specialists of clinical thinking and practical skills.

Key words: medical education, mentor, student, specialist

Г. Ж. Мершенова, Б. Н. Мирзаева, Н. Б Мырзашова

РОЛЬ НАСТАВНИЧЕСТВА В СИСТЕМЕ МЕДИЦИНСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Кафедра общей врачебной практики №1 Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)

Одной из актуальных проблем, стоящих сегодня перед отечественной системой здравоохранения, является обеспечение кадрами, обладающими необходимым уровнем профессиональных компетенций, к числу которых относятся знания и навыки в сфере оказания медицинской помощи. При этом в качестве одной из ключевых задач определена разработка комплекса мер по совершенствованию клинической подготовки кадров здравоохранения на основе внедрения наставничества. В представленной статье изложена роль наставника в медицинском образовании как способ формирования у будущих специалистов клинического мышления и практических навыков.

Ключевые слова: медицинское образование, наставник, студент, специалист

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.