Научная статья на тему 'The place of innovative technologies in training of highly qualified personnel in the highest medical educational institutions'

The place of innovative technologies in training of highly qualified personnel in the highest medical educational institutions Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
174
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПРАКТИЧЕСКОЕ ЗАНЯТИЕ / PRACTICAL EMPLOYMENT / ИНТЕРАКТИВНЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ МЕТОДЫ / INTERACTIVE PEDAGOGICAL METHODS / ОБУЧЕНИЕ / TRAINING / ПРЕИМУЩЕСТВО / ADVANTAGE

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Рахматова Мархабо Расуловна, Жалолова Вазира Замировна

В статье рассматривается преимущество применения инновационных педагогических методов для проведение лекций и практических занятий в медицинских ВУЗах

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МЕСТО ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПОДГОТОВКЕ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ КАДРОВ В ВЫСШИХ МЕДИЦИНСКИХ УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЯХ

In article advantage of application of innovative pedagogical methods to carrying out of lectures and a practical training in medical high schools is considered

Текст научной работы на тему «The place of innovative technologies in training of highly qualified personnel in the highest medical educational institutions»

УДК: 378.147.34

ТИББИЁТ ОЛИЙ УКУВ ЮРТЛАРИДА МАЛАКАЛИ КАДРЛАРЛАР ТАЙЁРЛАШДА ИННОВАЦИОН ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ УРНИ

РАХМАТОВА МАРХАБО РАСУЛОВНА

Бухоро давлат тиббиёт институти, ички касалликлар пропедевтикаси ва клиник фармакология кафедраси ассистенти.

Бухоро шахри. Узбекистан Республикаси ЖАЛОЛОВА ВАЗИРА ЗАМИРОВАНА Бухоро давлат тиббиёт институти, ички касалликлар пропедевтикаси ва клиник фармакология кафедраси ассистенти.

Бухоро шахри. Узбекистон Республикаси АННОТАЦИЯ

Мацолада тиббиёт олий укув юртлари маъруза ва амалий машгулот дарсларини утишда инновацион педагогик технология-лардан фойдаланиб дарс утишнинг самарадорлиги цацида суз юритилган.

Калит сузлар: инновация, амалий машгулот, интерактив педагогик методлар, уцитиш, самарадорлик.

МЕСТО ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПОДГОТОВКЕ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ КАДРОВ В ВЫСШИХ МЕДИЦИНСКИХ УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЯХ

РАХМАТОВА МАРХАБО РАСУЛОВНА

ассистент кафедры пропедевтики внутренних болезней и клинической фармакологии Бухарского государственного медицинского института. Город Бухара Республики Узбекистан

ЖАЛОЛОВА ВАЗИРА ЗАМИРОВНА ассистент кафедры пропедевтики внутренних болезней и клинической фармакологии Бухарского государственного

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

медицинского института АННОТАЦИЯ

В статье рассматривается преимущество применения инновационных педагогических методов для проведение лекций и практических занятий в медицинских ВУЗах

Ключевые слова: практическое занятие, интерактивные педагогические методы, обучение, преимущество.

THE PLACE OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN TRAINING OF HIGHLY QUALIFIED PERSONNEL IN THE HIGHEST MEDICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS

RAKHMATOVA MARKHABO RASULOVNA

assistant to department of propaedeutics of internal diseases and clinical pharmacology of the Bukhara state medical institute.

City of Bukhara of the Republic of Uzbekistan ZHALOLOVA VAZIRA ZAMIROVNA assistant to department of propaedeutics of internal diseases and clinical pharmacology of the Bukhara state medical institute.

City of Bukhara of the Republic of Uzbekistan ABSTRACT

In article advantage of application of innovative pedagogical methods to carrying out of lectures and a practical training in medical high schools is considered

Key words; Practical employment, interactive pedagogical methods, training, advantage.

Хрзирги кунда талабалар ижодий кобилиятларини ривожлан-тириш, уларнинг таълим ва билимга булган эх,тиёжларини янада кучайтириш, мустакил фикр юритиш куникмаларини шакллантириш

оркали сало^иятли, куйилган муаммоларни х,ал кила оладиган етук мутахассисларни тайёрлаш мух,им вазифалардан х,исобланади - [1].

Амалдаги таълим йуналиши Давлат таълим стандартларида бакалаврнинг тайёргарлик даражасига куйилган умумий малака талабларида тайёрланаётган кадрлар уз сох,асига оид карорларни мустакил кабул кила олиши х,амда мустакил х,олда уз билим ва малакасини ошириш каби хусусиятларга эга булиши кайд этиб утилган. Олий таълим тизимида бу хусусиятларга эга булган кадрларни тайёрлашда таълим ало^ида урин эгаллайди - [2].

Хозирда укув жараёнини такомиллаштириш максадида асосий эътибор инновацияларга каратилган. Педагогик фаолиятдаги инновация хам, худди ишлаб чикаришдаги инновация сингари янгилик ва узгаришларни билдиради, яъни укитиш процессида кулланиладиган мавжуд педагогик технологияларни узгартириш ва янгилашни англатади.

Янгиллик ёки инновация инсоннинг турли хил профессионал фаолияти учун характерли ва шунинг окибатида кизикиш, урганиш ва куллашга сабаб булади. Инновациялар уз-узидан пайдо булмайди, балки илмий изланишлар ва малакали педагог ходимларнинг узок машакатли ишлари махсули сифатида пайдо булади

Укитиш жараёнидаги инновациянинг асосий максади: талаба-нинг юкори даражадаги интеллектуал-шахсий ва маънавий етуклиги-ни таъминлаш; илмий фикр юритиш куникмамасини хосил килиш учун шароит яратиш; янги методологияни уз профессионал фаолиятида куллашни ургатиш; кулланилаётган инновация ва уз касбига кизикиш уйготиш.

Инновациянинг асосий критерийси бу киритилаётган янгилик-дир. Шу сабаб инновацион процессдан фойдаланишни истаётган педагог учун асосийси бу янгиликнинг нимадан иборатлиги ва унинг даражасини билиш зарурдир. Чунки бир педагог учун бу хакикатдан

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

янгилик ва кизикарли булса, бошка бир педагог учун бу таниш ва кизикарли булмаслиги мумкин. Янгиликнинг бир неча хил даражаси фаркланади: абсолют, локал-абсолют, нисбий, субектив, маълумлик даражаси ва кулланилиш сох,аси буйича фаркланувчи куйидагиларга ажратилади.

Инновациянинг шу сохдца фаолият олиб борувчи куплаб мутахассислар томонидан кулланилиши педагогик инновациянинг бахрланиш критерийси булиб х,исобланади. Агар мух,им педагогик гоя ёки технология тор кулланилиш доирасида колса, яъни гоя факат уни уйлаб топган муаллифлари томонидан кулланилиб, амалиётда кенг тадбик этилмаса, у холда бу гоя педагогик янгилик сифатида танила олмаслиги мумкин.

Инновация бу бир-бири билан узвий бо^ик процесслардан иборат булиб, у вужудга келган гоянинг маълум бир йуналишдаги муаммони х,ал этилиши ва кейинчалик ушбу янгилик амалда кенг кулланилиши керак. Укув процессида инновация сифатида янги укув материаллари (мажмуа, силабус, электрон дарслик, мультимедиа), техник воситалар, педагогик технологиялар ва х,оказолар мисол булла олади. Куйида биз педагогик технологиялар тугрисида кенгрок тухталамиз. Инновацион укитиш технологияларига В.Д. Симоненко куйидагиларни мисол килиб олади: интерактив укитиш техноло-гиялари, проект укитиш технологиялари ва компютер технологиялар. Одатий укитиш жараёнида олий укув юрти талабаларга теоритик билимларни беради, лекин ушбу теоритик билимни маълум бир касбга богликлиги эпизодик х,олда руй беради, масалан малакавий амалиёт даврида ёки имти^оннинг амалий куникмама топшириш вактида. Шу тарика реал профессионал куникмамамаларни укув процесси мобайнида талабалар томонидан эгалланиши бироз мураккабдир. Инновацион таълим эса айнан шу профессионал куник-малар х,осил килиш ва улар сифатини оширишга йуналтирилган

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

булади, масалан маълум бир мавзу буйича касал курацияси ва даво буюриш процесси туширилган видео тасмани томоша килган талабада х,ам шу мавзуга булган кизикиш ортади, х,ам у танлаган врачлик со^аси буйича керакли куникмамалари х,осил булишига сабаб булади ва шу тарика талабада керакли амалий куникмамалар шакллантирилади.

Билим олишнинг интерактив укитиш технологиясини куллаш мобайнида билим берувчи ва билим олувчи орасида роллар алмашинуви содир булади, яъни билим берувчи информатор ролини мененжер ролига, билим олувчи эса таъсир килиш объекти урнига узаро таъсир субъктига айланади. Худи шундай билим олишда маълумот максад эмас, балки профессионал фаолият ва куникмани эгаллаш учун керакли манбага айланади. ^уйида интерактив укитиш технологияларининг баъзи турларига тухталиб утамиз.

Муаммоли укитиш - бу такомиллаштирилган укитиш техноло-гиясидир. Унинг вазифаси фаол билиш жараёнига ундаш ва тафаккурда илмий-тадкикот услубини шакллантиришдир.

Муаммоли таълим дарсда бир вактнинг узида укитувчи ва укувчиларнинг х,амкорликдаги х,аракати булиб, у укувчи шахсидаги му^им белги-ижодий фикрлаш кобилиятини ривожлантиради. Муаммоли укитиш жараёнида укитувчилар х,ам, укувчилар х,ам узларининг интеллектуал, жисмоний, маънавий имкониятларини укув ва амалий муаммоларни ечиш учун доим синовдан утказади. Бу жараёнда х,осил булган куникма ва малакалар ахборот жамияти шароитларида яшаш учун зарур сифатларни шакллантиришга олиб келади.

Муаммоли таълим-укувчиларнинг эркин фикрлашларига, узи-нинг фикрини эркин баён кила олишларига ва фикрларини янада ривожлантиришларига таъсир этишдир. Бунда укувчи диккат билан тинглаши, мустакил ва ёлшз фикрлаши, жамоа булиб фикрлаши,

та^лил килиши, купчилик булиб му^окама килиши ва тупланган фикрни баён кила олиши керак.

Муаммоли таълимнинг муваффакияти куйидаги омилларга бо^ик:

1. Укув материалини муаммолаштириш.

2. Укувчиларнинг билиш фаолиятини фаоллаштириш

3. Таълим жараёнини уйин, ме^нат фаолияти билан уйгунлаштириш

4. Укитувчи (педагог) томонидан муаммоли методлардан уз урнида самарали фойдаланиш куникмасига эга булиш

5. Муаммоли вазиятни х,ал этиш юзасидан муаммоли саволлар занжирини тузиш ва мантикий кетма-кетликда укувчиларга баён этиш.

Муаммоли укитишнинг мо^иятини укитувчи томонидан талабаларнинг укув ишларида муаммоли вазиятни вужудга келтириш ва укув вазифаларини, муаммоларини ва саволларини щал килиш оркали янги билимларни узлаштириш буйича уларнинг билиш фаолиятини бошкариш ташкил этади. Бу эса билимларни узлашти-ришнинг илмий-тадкикот усулини юзага келтиради.

Муаммоли вазият муайян педагогик воситаларда максадга мувофик ташкил этиладиган узига хос укитиш шароитида юзага келади. Шунингдек, урганилган мавзулар хусусиятларидан келиб чикиб, бундай вазиятларни яратишнинг махсус усулларини ишлаб чикиш зарур.

Муаммоли вазиятда талабага нотаниш фактнинг мавжуд булиши яъни, янги билимларни шакллантиришга олиб келадиган номаълумнинг куйилиши, талабаларда номаълумни топиш йулида изланишни амалга ошириш учун зарур булган муайян билим захирасининг булиши ва вазифаларни бажариш учун талабага бериладиган курсатмалар муаммоли вазиятни ечишга каратилган

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

булишинига ахамият бериш лозим. Аввало талабага номаълум булган укув муаммоси вазифаси белгиланади ва бунда унинг бажарилиш усуллари хамда натижаси хам номаълум булади, лекин талабалар узларидаги аввал эгалланган билим ва куникмаларга асосланиб туриб кутилган натижа ёки ечилиш йулини излашга тушади.

Муаммоли укитиш машгулотларини ташкил этиш ва утказиш-нинг му^им томони шундаки, бунда укитувчи унинг хам таълимий, хам тарбиявий функциясини яхши англаб олган булиши талаб килинади. Укитувчи хеч качон талабаларга тайёр хакикатни ёки ечимни бериши керак эмас, балки уларга билимларни олишга туртки бериши, машгулотларда ва хаёт фаолиятларида зарур булган ахборот, вокеа, вакт ва ходисаларни онгида кайта ишлашларига ёрдам бериши лозим булади. Муаммоли укитиш билимларни онгли ва мукаммал узлаштириш, атроф-мухитга узининг фаол муносабатини белгилаб олишда талабалар билиш фаолиятини жонлантиришда катта имкониятларга эга. Айрим лолларда укитувчи талабаларда нафакат кизикиш уйготиши керак, балки укув муаммосини узи х,ал килиб куймаслиги ва бошка лолларда талабаларнинг укув муаммосини ечишдаги мустакил ишларига ра^барлик килиш лозим, натижада талабаларда билимларга мустакил эришиш кобилияти шаклланади ва талабаларнинг интеллектуал фаоллиги таъминланади - [8].

Муаммоли маъруза- мавзуга бо^ик холда маълум бир муаммоли вазият ва унинг ечими билан бо^ик булган маъруза куриниши. Яъни мавзуга оид бир вазият уртага ташланади ва ушбу мавзуга боглаган холда талабалар шу вазиятнинг ечимини топишади. Бунда мавзуни ёритишда факат укитувчи эмас балки талабанинг х,ам актив иштирок этишига эришилади. Ушбу маърузанинг асосий максади талабалар билимини бевосита уларнинг уз иштироки ёрдамида ошириш. Бундай маъруза куринишида х,ам талабанинг

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

маърузага булган кизикиши ортади, хам ушбу мавзу юзасидан керакли куникма эгалланишига эришилади - [5].

Укув дискуссияси - муаммоли укитишнинг бир куриниши. У муаммоли холатлар анализида кулланилади. Дискуссия жараёнига барча талабаларни жалб килиш максадида кооператив укитиш методидан фойдаланиш (укув хамкорлиги) керак. Ушбу методика буйича талабалар кичик гурухларга булинган холда маълум бир муаммони узаро келишган холда ечишга харакат киладилар. Ушбу укув хамкорлигининг асосий гояси билим олувчиларни интеллектуал салохият ва харакатларини бирлаштирган холатда муаммоли холат ечимини топишга йуналтиришдир. Талабалар гурухи укув хамкорлиги иши технологияси куйидагича булиши мумкин:

- муаммонинг куйилиши

-кичик гурухларга булиш (микрогурухлар 3-5 киши), улардаги вазифалар таксимоти, укитувчи дискуссиядан кутаётган натижаси билан таништириш.

-кичик гурухларда талабалар томонидан муаммони ечимини аниклаш.

- муаммонинг ечими билан барчани таништириш.

- дискуссияни давом эттириш ва хулосалаш - [3].

Шунга кура хамкорликда укитиш методини пухта эгаллаган укитувчи кандай укитиш ва нимани ургатишни яхши билиб олади. Зеро, хамкорликда укитиш укувчида онгли интизомни тарбиялайди, уз муваффакиятини гурух муваффакияти деб билади, топширик-ларни хамгурухлари билан пухта узлаштиришга, уртокларига хамкор булиб, узаро ёрдам уюштиришга ва нихоят ситкидилдан аклий мехнат билан шугулланишига замин тайёрлайди.

Хамкорликда укитиш методининг мохият мазмунини юкорида кайд этилган фикрлардан ташкари команда (жамоа) хамкорлиги асосида топширикларни ечиш жараёнларини вакт буйича боскичма -

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

боскич (гояларни инерциялар, мухимларини ажратиш, лойихалаш кайта ишлаб чикиш) ва амалга ошириш гояси етади. Шу уринда шуни алохида кайд этиб утиш жоизки, хамкорликда укитишда укув маълумотларини узлаштириш самарадорлиги бошка укитиш метод-ларига нисбатан юкори булади. Буни Буюк Британиянинг Старклайу университети кошида халкаро лойихалар марказининг директори, «Халк таълими вазирлиги ва Олий ва урта махсус таълим вазирлигига Узбекистон таълим тизимини ислохотига кумаклашиш» лойихасининг халкаро эксперти Ян Смит хам Буюк Британия, Покистон, Ботсванияда олиб борган тажрибаларига асосланиб 8 апрел 1999 йилда Республикада утказилган халкаро анжуманда «Илгор педагогик технологиялар» мавзусида килган маърузасида хам кайд килиб утди. Унинг кайд этишича хамкорликда укитиш, яъни укувчи - талабаларнинг бир- бирини укитишда самарадорлик мутлако ошган. Талабалар узаро хамкорликда бир-бирини укитсалар натижа унумли булади. Х,амкорликда бирга укиймиз (Миннасот университети) Дэвид Жонсон, Рожер Жонсонларнинг фикрига кура синф (гурух) 3-5 кишини ташкил этган кишидан ташкил топган кичик гурухчаларга булинадилар ва гурух аъзолари бир мавзуни урганадилар. Команда аъзолари укув топширикларини хамкорликда бажариб, хар бир укувчи мавзу буйича назарда тутилган билим, куникма малакаларни узлаштиришга харакат киладилар. Бунда укувчиларга курсатма берилмайди, улар топширик мазмунидан келиб чикиб бир-бирига ёрдамлашиш асосида топширикни хал этадилар. Бунинг учун укитувчи командада укитиш методидан фойдаланиш учун, аввало, мавзуни аниклайди ва команда учун топширикларни бажарса кифоя. Шунингдек, укитувчи командалар учун укув топширикларини мавзу буйича укувчи (талабалар) нинг узлаштирган билимларини аниклаш максадида тест саволларини ишлаб чикади ва машгулотни утказишни лойихалаштиради.

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

Хамкорликда укитиш методларидан фойдаланишда укитувчи:

а) кайси мавзуни хамкорликда укитишни олдиндан белгилайди;

б) мавзу учун укув топшириклари ва уларни бажариш тавсияномасини

режалаштиради;

в) хамкорликда укитиш дарс- ишланмаси ва унинг тузилмасини ишлаб чикади;

г) мавзу буйича билимларни назорат килишнинг тест топширикларини тузади.

Хар кандай интерфаол метод тугри ва максадли кулланилганда укувчиларни мустакил фикрлашга ургатади. Таълим тизимида содир булаётган узгариш ва янгиланишлар укувчиларга янги билим, куникма ва малакаларни беради. Касб-хунар таълими жараёнида фаол укитиш усуллари мазмунини танлаш ва амалга ошириш мухим муаммолардан биридир. Интерфаол укитиш усуллари таълим жараёнига таъсир курсатади. Интерфаол усулларнинг назарий асослари педагог олимлар томонидан кенг урганилган. Хамкорликда укитиш методини таълим жараёнида куллаш таълимнинг самарадорлигини оширади - [7].

«Мия штурми» уз олдига иложи борича купрок гоя олиш максадини куйиб, уларни фикрлаш инерциясидан озод килиб, муаммони ечишнинг одатий кечишини узгартириб, талабаларнинг ижодий фикрлашини активлаштиради. Ушбу усул талабалар гурухида янгидан- янги гояларни пайдо булиши ва укитишнинг эффективлигини оширишга сабаб булади. «Мия штурми» усулининг асосий принцип ва коидаларидан бири - талабалар томонидан берилаётган гояларнинг бирортаси хам критика килинмаслигидир. Бунда талабалар узларини эркин тутишлари, хаттоки муаммони ечишда бироз хазил мутойибага хам урин берилади. Уйин охирида хулоса килинади.

Профессионал мактабда укитиш процессини активлашти-ришнинг энг асосий бушнларидан бири дидактик уйиндир. Дидактик уйин процессида талаба уз профессионал фаолиятига мос харакатни бажаради. Натижада талабанинг билими тупланиши, актуализацияси ва олинган билимнинг куникма ва бажара олишга трансформа-цияланишига сабаб булиб, тажриба тупланиши ва ривожланишига олиб келади. Дидактик уйин технологияси 3 этапдан иборат:

1. Талабаларни дидактик уйинга жалб килиш.

2. Профессионал фаолиятни уйин тарзида урганиш.

3. Уйин модули остида касбни тулалигича эгаллаш.

Амалиёт ёрдамида уз касбига оид вазифаларни бажариш-

Укитишнинг фаол методларидан бири булиб, бунда профессионал фаолият модел тарикасида олиниб талаба узи танлаган профессионал фаолиятига оид вазифани бажаради. Бу уйиннинг асосий шарти ушбу фаолиятни талаба укитувчи бошчилигида келажакда уз профессионал вазифасини утайдиган жойда (масалан тиббиёт олийгохи талабаси касалхонада) бажаради.

Иммитацион тренинг - профессионал куникмамалар ва билим-ларни турли хил техник воситалар ёрдамида урганиш. Масалан тиббиёт олийгохи талабалари куникмамаларини турли хил муляж-ларда утказишлари ёки профессионал фаолиятлари учун зарур буладиган тиббий асбоб ускуналардан фойдаланишни урганишлари мумкин - [4].

Уйинли проектлаштириш бу талабани амалий машгулотларга ва келажакда танлаган касбига кизиктиришнинг яна бир куриниши булиб, бунда талабалар уз профессионал фаолиятларидан келиб чикган холда турли хил проектлар, янгиликлар хакида фикрлаб, ушбу соханинг ривожланишига замин яратувчи гоялар уйлаб чикадилар. Ушбу усулга яккол мисол килиб "Кейс-стади" технологиясини олиш мумкин, махсус фанининг мазмунини укувчиларга етказишда ва

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

уларнинг мустакил хамкорлик асосида иш олиб боришлари учун кенг имкониятлар яратиб беради.

"Кейс-стади" технологияси амалий мазмундаги муаммоларни ечишга каратилган таълим технологиясидир. Кейс-стади технологияси - объектив реал ёки сунъий уйлаб топилган хаётий муаммонинг муаммоли-вазиятли тахлил остида ечимини излаб топишга асосланади. Кейсда укувчилар учун муаммоли вазиятни ечишга башшланган йуналтирувчи материаллар тупланган булади. Муаммоли вазият - бу субъектга уз максадига эришишида тускинлик килувчи ноаник холатлар мажмуидир. Таълим жараёнида "Кейс-стади" технологиясининг кулланилиши укувчилар томонидан куйидаги куникмаларга эга булишларига олиб келади:

- индивидуал ва гурухлар таркибида фаолият олиб бориш;

- амалий вазиятларнинг тахлилий ечимини топиш;

- кейс материалларини туза олиш;

- келажакда узининг касбий фаолиятини ташкил килишнинг самарали йулларини излаб топиш;

- касбий фаолиятда учрайдиган муаммоли вазиятларга мустакил карор кабул килиш кабилар.

Кейслар педагог томонидан индивидуал ёндашув оркали хар бир гурухдаги укувчилар учун алохида ишлаб чикилиб, машгулотнинг бошида таркатилади. Кейс таркибида муайян лаборатория машгуло-тининг мавзусини хамкорликда укитишда хар бир гурухдаги укувчилар узаро кичик гурухларга булинишида хар бир гурухдаги укувчи узининг билим даражасига караб вазифаларга эга буладилар. Кейинги иккинчи боскичда укувчилар гурухлар таркибида хамкорлик асосида фаолият олиб борадилар. Учинчи боскичда, кейс натижалари такдимот килинади. - [6].

Билим олишнинг интерактив укитиш технологиясини куллаш мобайнида билим берувчи ва билим олувчи орасида роллар

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

алмашинуви, хамда маълумот ролининг узгариши содир булади. Ушбу роллар алмашинуви типик ишчи уйинларидан бири булиб уз-узини бошкариш интерактив усули хисобланади. Бунда талабалар-дан бири виртуал укитувчи сифатида танланиб амалий машгулот утказилишидан бир кун олдин ушбу талаба огохлантирилади. Танланган виртуал укитувчи утиладиган мавзу юзасидан талабаларни кизиктириш учун турли хил интерактив уйинлар тайёрлаб келиб дарсни утказади. Дарс уйин тарикасида утказилганлиги ва роллар алмашинуви содир булганлиги сабаб талабаларнинг дарсга булган кизикишлари, шунингдек виртуал укитувчи гурух талабаларидан бири булгани сабаб талабаларнинг дарсда узларини эркин тутишлари мавзуни бахс мунозара куринишида утилиб, унинг туликрок эгалланишига эришилади. Дарсни бу тарика утказилиши айникса келажакда педагог касбини танлаган талабаларда мавзуни тулалигича эгаллаш билан бир каторда уз касбларига оид куникма ва билимларнинг шаклланишига олиб келади. Мисол тарикасида ушбу интерактив усул тиббиёт олийгохлари тиббий педагогика факультети йуналиши талабалари учун фойдаланилганда уларда мавзу буйича куникма эгалланиши билан бир каторда келажакда танлаган тиббий педагог касбини мукаммал эгаллашларига замин яратилган булар эди.

Хулоса килиб шуни айтиш мумкинки, инновацион таълим талабада айнан профессионал куникмалар хосил килиш ва улар сифатини оширишга йуналтирилган булиб, ушбу таълим куриниши ёрдамида маъруза ва амалий машгулот дарслари утказилганда фанлар буйича билимнинг мустахкамланиши билан бир каторда талабаларда утилаётган мавзу буйича келгуси профессионал фаолият билан бо^ик билим ва тегишли амалий куникмалар хосил булишига эришилади. Бу эса уз урнида машгулотларнинг сифати хамда самарадорлигини оширишда узининг ижобий самарасини

Электронный научный журнал «Биология и интегративная медицина» №3-март(20) 2018

беради. Шунингдек, педагогик инновациянинг бир тури интерактив усуллардан фойдаланиб дарсларни утказиш, талабаларда фанга булган хавасларини оширади. Фанга кизикишни ошириш эса дарсда кузланган максадга етишиш демакдир.

Адабиётлар руйхати:

1. Каримов И.А. Баркамол авлод-Узбекистон тараккиётининг пойдевори.-Т. Шарк, 1997.-64 бет.

2. ^аршибоев Х.^. "Олий таълимда талабалар мустакил ишларини ташкил этиш". Таълим муаммолари. №4, 2009 й., 26-29 бетлар.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3.Мавлянов И.Р. ва соавторлар «Клиник фармакология кафедраси машгулотларини утказишда интерактив укитиш услубларининг кулланилиши». Тошкент 2005 4 бет ва14 бет

4. Использование инновационных технологий в процессе преподавания педагогических дисцеплин (электронный ресурс) htpp://ntfmfkonfz. ru

5. Сластенин В.. Исаев И и др. Педагогика: Учебное пособие (электронный ресурс) htpp://www.gumer.info

6. В.Т.Исакулов, Д.В.Тулаганова, «Махсус фанларни укитишда илгор педагогик технологияларни индивидуал ёндашув асосида куллашнинг самарадорлиги». Фан таълим ва ишлаб чикариш интеграцияловчи шароитида инновацион технологияларнинг долзарб муаммолари Республика илмий-амалий конференцияси I-кисм Илмий маколалар туплами 220-221 бетлар

7. Н.И.Содикова, Ш.^урбонов «Хамкорликда Укитишда Укитиш методининг таълим жараёнида кулланилиши» Фан таълим ва ишлаб чикариш интеграцияловчи шароитида инновацион технологияларнинг долзарб муаммолари Республика илмий-амалий конференцияси I-кисм Илмий маколалар туплами, 231- 232 бетлар

8. М.Арипжанова «Касб -хунар коллежларида муаммоли укитиш элеметларидан самарали фойдаланиш» Фан таълим ва ишлаб чикариш интеграцияловчи шароитида инновацион технологияларнинг долзарб муаммолари Республика илмий-амалий конференцияси I-кисм Илмий маколалар туплами, 272- 273 бетлар.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.