Научная статья на тему 'The influence of oily extracts made from medicinal raw plant material on induced Mutagenesis'

The influence of oily extracts made from medicinal raw plant material on induced Mutagenesis Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
74
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БИХРОМАТ КАЛИЯ / БОРНАЯ КИСЛОТА / МИКРОЯДРЫ / АНТИМУТАГЕННАЯ АКТИВНОСТЬ / ФИТОПРЕПАРАТ / POTASSIUM DICHROMATE / BORIC ACID / MICRONUCLEI / ANTIMUTAGENIC ACTION / PHYTOPREPARATION

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Бекмухамбетов Е.Ж., Мамырбаев А.А., Изтлеуов М.К., Джаркенов Т.А., Баспакова А.М.

Целью работы явилось изучение влияния профилактического введения полифитового масла «Шукур май» на частоту микроядер в клетках костного мозга и доминантных летальных мутаций в гаметах крыс-самцов при изолированном действии бихромата калия (однократное внутрибрюшинное введение в дозе 12,5 мг/кг массы тела) и в условиях комбинированного воздействия бихроматом калия (12,5 мг/кг) и борной кислоты (12.5 мг/кг). Установлено, что в условиях как изолированного, так и комбинированного воздействия изучаемых экотоксикантов увеличивается количество доминантных летальных мутаций в соматических и половых клетках организма, более выраженное при комбинированном действии, т.е. проявляют генотоксические эффекты. Профилактическое двухнедельное применение препарата «Шукур май» в суточной дозе 2,5 мл/кг масса тела уменьшает уровни микроядер в клетках костного мозга и эмбриональные потери у интактных самок, оплодотворенных крысами-самцами, подвергнутых воздействию изучаемых экотоксикантов после двухнедельного профилактического применения фитопрепарата, следовательно оказывает антимутагенный эффект.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Бекмухамбетов Е.Ж., Мамырбаев А.А., Изтлеуов М.К., Джаркенов Т.А., Баспакова А.М.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ВЛИЯНИЕ МАСЛЯНЫХ ЭКСТРАКТОВ ИЗ ЛЕКАРСТВЕННОГО РАСТИТЕЛЬНОГО СЫРЬЯ НА ИНДУЦИРОВАННЫЙ МУТАГЕНЕЗ

The aim of the research was to study the influence of preventive administration of poliphytum oil "Shukur Mai" on the frequency of micronuclei in bone marrow cells and dominant lethal mutations in gametes of male rats at an isolated action of potassium dichromate (single intraperitoneal injection in a dose of 12.5 mg/kg body mass) and under the combined effects of potassium dichromate (12.5 mg/kg) and boric acid (12.5 mg/kg). It was determined that under both isolated and combined effects of studied ecotoxicants the number of dominant lethal mutations in somatic and germ cells of the body is increased, more pronounced in the combined action, that is show genotoxic effects. Prophylactic use of a two-week preparation "Shukur Mai" in a daily dose of 2.5 ml/kg body mass decreases the levels of micronuclei in bone marrow cells and embryonic losses in intact females fertilized by male rats exposed to studied ecotoxicants after two weeks of prophylactic use of phytopreparations, thus provides antimutagenic effect.

Текст научной работы на тему «The influence of oily extracts made from medicinal raw plant material on induced Mutagenesis»

2.46.2015 œ.

ЭКСПЕРИМЕНТТ1К ЖЭНЕ КЛИНИКАЛЫК, ЗЕРТТЕУЛЕР

TYMIH

Ф.Р. АСФАНДИЯРОВ, С.В. ВЫБОРНОВ

ЭРЕКТИЛД1 ЭРЕКЕТС1ЗД1К ПЕН ФДЭ-5 БАЯУЛАТК,ЫШТАРЫНЫН МЭСЕЛЕЛЕР1 ЖвН1НДЕ УРОЛОГТАР П1К1Р1Н ЗЕРТТЕУ

Астрахань мемлекеттiк медицина университетi, Астрахань, Ресей

Бiз эректилдi эрекетсiздiк пен ЭЭ консервативтi терапия эдiстерi мэселесше, сонын, iшiнде ФДЭ-5 баяулатцыштарына Астрахань уролог-дэр^ерлершщ жеке ыцыласы мен кезцарастарын зерттеудi жен деп шештiк. Бул зерттеуде бес жылдыц кезен, шшдеп керсетiлген мэселеге эрmтестерiмiздiн1 кезцарастарынын, езгергендт аныцталды жэне бул езгерктердщ себептерi талданды.

Негiзгi свздер: эректилд1 эрекетазд'ш, сексуал-ды эрекетазд'!к, ФДЭ-5 баяулатн,ыштары, эректилд1 ^ызметт1ц халыцаралык, индексi.

I

SUMMARY

F.R. ASFANDIYAROV, S.V. VYBORNOV

THE STUDY OF UROLOGISTS' OPINION ON THE PROBLEM OF ERECTILE DYSFUNCTION AND PDE-5 INHIBITORS

Astrakhan state medical university, Astrakhan, Russia

We decided to study personal preferences and opinions of Astrakhan physicians-urologists on the problem of erectile dysfunction and methods of conservative therapy of ED, particularly, for PDE-5 inhibitors. The study found a change in arttude of our colleagues to the said problem for five-years period and analysis of causes of these changes was carried out.

Key words: erectile dysfunction, sexual dysfunction, PDE-5 inhibitors, international index of erectile function.

ЭОЖ: 615.322-08:612.6.052.4 Е.Ж. БЕКМ¥ХАМБЕТОВ, А.А. МАМЫРБАЕВ, М.К. ИЗТЛЕУОВ, Т.А. ДЖАРКЕНОВ, А.М. БАСПАКОВА, Г.М. ИЗТЛЕУОВА

ДЭР1Л1К 9С1МД1К ШИК1ЗАТЫНЫН, МАЙЛЫ СЫГЫНДЫЛАРЫНЬЩ ИНДУКЦИЯЛАНГАН

МУТАГЕНЕЗГЕ ЭСЕР1

Марат Оспанов aTbiHAafbi Батыс Казахстан мемлекеттiк медицина университету Ацтебе, Казахстан

Бенмухамбетов ЕЖ - м.г.д., профессор, ректор; Мацыздыль»ы. Хром, бор жэне

Мамырбаев А.А. - м.г.д., профессор, коммуналды гигиена жэне ецбек гигиенасы ^ онын, цосьтысгары Ацтебе биогеохи-

кэаби аурулармен кафедрасынын жетекш1а; Изтлеуов М.К.- м.г.д., жетекшю;

миялыц аймаFынын экополютанттары профессор, табиги гылыми пэндер кафедрасынын, - жалпы уыттыц жэне шалFай эсерлерге

ие [1,2]. Бул химиялыц элементтердщ Джаркенов Т.А. - M.F.d., доцент, гылыми жэне клиникалык жумыстар жвн1ндег1 шалFай зардаптары жeнiнде жеткiлiк-

проректоры;

I

т мэлiметтер келтiрiлген. ЭртYрлi ва-Баспакова А.М.- м.г.к., гылыми жэне инновациялык ¡стер менеджментi бвл1м1н1н лентт хром цосылыстары (Cr+6,Cr+5,Cr+4)

жетекшю,

e-mail: akmara80@mail.ru

Г.М. Изтлеуова - м.г.к., ассистент, дерматовенерология курсы

Аннотация. Жыныстыц жеттген егеукуИрыцтардын, ек1 жынысына жедел ЖYрг¡з¡лген тэжфибеде калиИ бихроматы мен бор цышцылынын, дара жэне бфлескен эсеру урыцтану жэне мутагенез ерекшелттери CYИек миы жасушаларында микроядролы полихроматофилд1 эритроциттер саны жэне жыныстыц жасушаларынын, генетикалыц аппаратында зацымданулары кебеИетшдт аИцындалды. «11^к1р маИ» препараты профилактикалыц мацсатта KолданылFанда, CYИек миынын, полихроматофилд1 эритроциттершдеп микроядролар ден,геИш жэне зерттелген экотоксиканттар енгЫлер алдында фитопрепарат алFан аталыц егеуцуИрьиуармен урыlyандырылFан аналыц интактылы ЖYKт¡ жануарлардын, эмбрионалды шыFындарын - имплантацияFа деИ1нг1 жэне кеИ1нг! елм-жтмдЫкту сонымен катар, жалпы ел1м-жтмдш1кт темендетп, яFни антимутагендт белсенд^к керсетп.

Негiзгi свздер: калий бихроматы, бор н,ышн,ылы, микроядролар, антимутагендiк белсендМк, фитопрепарат.

соматикалыц жэне жыныстыц жасу-шалардын генетикалыц ацпараттары-нын eзгерiсiне экелiп, хромосомшЫк цурылымынын цайта цурылуымен жэне хромосомалыц аберрациялар [3,4], ДНК репликациясы удерктершщ бузылуларымен кeрiнiс табады [5]. Сон-дай-ац, хром мен бор цосылыстарынын мутагендiк, канцерогендiк, гонодотроп-ты жэне эмбриотопты эсерлерi нацты-ланFан [6]. Бор мен онын цосылыстары-

нын гонадотропты жэне эмбиотропты эсерлерi тэжiрибелiк [7,8] жэне кли-никалыц бацылауларда айцындалFан [9,10]. Бiрац, бул химиялыц цосылы-стардын бiрлескен эсерлерiнiн сапалыц жэне сандыц ерекшелiктерi жeнiнде мэлiметтер жоц. Сонымен цатар, бул

ек1 химиялыц элементтердщ цосылы-стары репродуктивт ЖYЙеге эсер ететш заттар тЫмше к1ред1 [11]. Сондыцтан, индукцияланFан мутагенезд1 модифи-кациялау Yлкен Fылыми-тэж¡рибел¡к цызы^ушылыц тудырады.

Антимутагендер цорынын

^ннен-^нге кебеюше царамастан, кен таралFан жэне цолжет1мд1 еамдт шикватынан генопротекторлыц

белсенд^кке ие жана отандыц препараттарды жасау жэне ендфкке енпзу - профилактикалыц медицинанын езект мэселелершщ б!р1.

Медицинада сон^ы уацытта кеншен пайдаланыла баст^ан жерплЫт дэрЫк шикваттын майлы сь^ындыларынын сулы жэне спиртт шыFымдарFа цараFанда, бфцатар артыцшылыцтары бар. Мундай фитопрепараттардын б!р! - полифитт (кеп еамдштО май «^к1р май» (К,Р-ДЗ-5-Ы 014855), онын цурамына глицирризин, каротоноидтер, С, Е, К

- дэрумендерЬ инулин, хлорофилдер, пектиндер, кейб|р микроэлементтер жэне басца да биологиялыц белсенд1 заттары бар - мия, ош^ан, рауFаш тамырлары жэне цалацай жапыраFы к1ред|. Булардын антимутагендт эсер1 радиациялыц жэне химиялыц мутагенездЫ тэжфибелт Yлгiлер¡нде айцындалFан.

Зерттеу мак,саты. ЖоFарыда келтрлген деректерге CYЙене отырып, хромнын жэне хром мен бор цосылыстарынын бфлесттшн соматикалыц жэне жыныстыц жасушалардын генетикалыц

цурылымына эсерш жэне «^к1р май» препаратынын индукциялаFан мутагенезд1 TYрленд¡ру белсендшпн зерттеуд1 мацсат етпк.

Зерттеу материалдары мен эдiстерi. Тэжфибе салмаFы 180-220 г болатын жыныстыц жетклген теказ ац егеуцуйрыцтардын ек1 жынысына ЖYрг¡з¡лд¡. Барлыц жануарлар бес топца белшдк I - топ бацылау тобы

- 2 апта бойына тэултне 2,5 мл/кг дене массасына келемшде асцазан арцылы KYнбаFыс майын (КБМ) алFан жануарлар; II жэне III- топ егеуцуйрыцтары калий бихроматын 12,5 мг/кг дене массасына ¡ш пердесше

енпзер алдында ек1 апта сэйкесшше уацыттан бастадыц. ЖYKT¡Л¡KT¡H 17-

KYнбаFыс майын (2,5 мг/кг) жэне «11^к1р шл KYH¡нде егеуцуйрыцтарды жен1л

май» препаратын (2,5 мл/кг салмаFына) наркозбен

ауыз арцылы алFандар; IV жэне V - жэне

тэжфибеден шы^ардыц ¡шперде цуысын, жатырды топ - ¡ш пердесше калий бихроматы ашып, эмбрионалды материалдарды (12,5 мг/кг) жэне бор цышцылын (12,5 талдадыц: имплантация орнын, тр мг/кг салмаFына) ж1берер алдында жэне ел1 эмбриондар санын есептедЫ. 14 KYH бойы сэйкесшше KYнбаFыс Аналыц бездеп сары денелерд1 майын (2,5 мл/кг) жэне «^к1р май» санадыц. фитопрепаратын (2,5 мл/кг) асцазан жэне кейшп ел1м-жгпмд1л1кт (ИД9Ж

ИмплантацияFа дей1нг1

I

¡шше зонд арцылы кфпзген жануарлар. жэне ИК9Ж), жалпы эмбрионалды Аталыц егеуцуйрыцтардын бф бел1г1 ел1м-жтмдш1кт (Ж9Ж), доминантты ^ химиялыц цосылыстар (К2Сг207 жэне ^ ел1м-жтмдш1кт

.............'"2 2 7

^ К2Сг207 + Н3В03) енпзгеннен 24 саFаттан ^ жи!л!г1н

кейш теспленуге алынды, цалFан антимутагендт

мутациялар (F) жэне фитопрепараттын тшмдшЖн (АМТ)

жартысы жыныстыц жасушалардаFы жалпы^а белпл1 эдктермен аныцтадыц

доминантты

елм-жтмдЫк [13]. Барлыц манипуляцияларды ' ' цолданылатын

жануарларды цорFау

цолданылуFа, яFHи интактылы аналыц омыртцалы

егеуцуйрыцтарды урыцтандыру Yшiн Европалыц конвенциясына [14] сэйкес

цалдырылды.

етквдЫ.

Тэжфибе

баFдарламасы аймацтыц

Аталыц егеуцуйрыцтардын артцы университетЫздщ аяцтарынын TYT¡кше CYЙектер¡нен этикалыц комиссиясында талцыланып, алынFан CYЙек миы жасушаларындаFы мацулданды. ТэжфибелЫ зерттеулердщ

микроядролар

кепшЫк цабылдаFан эдктеме бойынша жалпы

есептеу нэтижелерш статистикалыц ендеуде

ЖYрг¡з¡лд¡ [12].

I

цолданыстаFы

Аталыц бел1г1н

сатысында,

-

^ншде,

егеуцуйрыцтар тэжфибемвдщ зерттеуЫздщ доминантты

пайдаландыц. ек1нш1 Зерттеу нэтижелерi.

эд:стерд|

Калий

екшшл бихроматы мен бор цышцылын бфге

..........индукцияланFан

жасушалардаFы

15-

енпзген жаFдайда

ел1м- соматикалыц тшде цитогенетика. мутагендт «^к1р май» препаратынын эсершщ

жтмдшшт мутациялар тестшде цитогенетикалыц езгер1стер мен оларFа зерттелген заттардын мутагендт

жэне антимутагендк белсендшктерш нэтижелер1 1 - кестеде керсеттдк

жыныстыц

Yш¡н егеуцуйрыцца

жасушаларда зерттеу пайдаландыц. Эрб1р 1:2

Кесте

деректер1н

талдау

еркек калий бихроматын жекелей немесе

...... цатынасында хром мен бор цосылыстарын

интактылы аналыц егеуцуйрыц ж1бердЫ. бфлеспре енпзгенде, бацылау тобы

ЖYKT¡Л¡KT¡H ^ндерш есептеуд1 ¡ншек керсетк1штер1мен салыстырFанда,

CYрт¡нд¡с¡нде сперматозоид табылFан CYЙек миынын полихроматофилд1

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1- кесте - Калий бихроматы мен бор цышцылы бфлесттмен индукцияланFан соматикалыц жасушалардаFы цитогенетикалыц езгер1стерге полифитт май «lYкiр

май» эсер1

Керсеткштер Топтар СаналFан жасушалар саны Микроядролы эритроциттер саны, %о АМТ, %

Бацылау 3000 2,58 ± 0,24

КYнбаFыс майы + К2Сг207 3000 13,0 ± 2,10*

«1YKYP май» + К2Сг207 3000 5,3 ± 0,810* 59,23

КYнбаFыс майы + К2Сг207+ Н3В03 3000 17,4 ± 0,90*

«lYKYP май» + К2Сг207+ Н3В03 3000 7,83 ± 0,6000* 57,44

Ескерту:Х- р < 0,05 бацылау тобы кврсетк'1штер'1мен салыстырганда; о - р < жэне 00- р < 0,05 вз позитивтi бацылау тобы жануарлары кврсеткiштерiмен салыстырганда.

Медицинский журнал Западного Казанстана

21

2.46.2015 ж.

ЭКСПЕРИМЕНТА ЖЭНЕ КЛИНИКАЛЫК, ЗЕРТТЕУЛЕР

эритроциттершдеп (ПХЭ) микроядролар есушен болды. ИД9Ж денгеж 8,7 есеге Toxicology. Vol. 11, Issue 6, 1997, P. 833-житЖ 5 есеге (13,0±2,1%о бацылау ^ есп, F - 0,63 цурады. Фитопрепаратты ^ 842.

тобында 2,58±0,24%о) жэне 6,74 есеге ^ профилактикалыц цолданFанда, Ж9Ж ^ 8. Nuno G. OliVeira, Matilde Castro, (17,4±0,90%o) сэИкесшше кебеИдк ^ шамасы 60,5%, ИД9Ж - 67,5%, ИК9Ж ^ Antonio S. RodngUeS et a|. Effect of poly Бул нэтижелер зерттелген химиялыц - 58,5% темендедК Доминантты ел1м- (ADP-riboSyl) ation inhibition on the заттардын генетикалыц цурылымдарды жтмдшк жишп 0,42 цурады. «^кф genotoxic effects of the boron neutron зацымдаFанын нацтылаИды. | маИ» препаратынын антимутагендЫ | capture reaction. / Mutation Research

Хром индукциялаFан мутагенезд1 ти1мдтт имплантациядан кеИ!нг1 ел1м- / Genetic Toxicology and Environmental

индукциялау алдында ек апта | жтмд!™ шамасы боИынша- 59%, | Mutagenesis. Vol.583, Issue 1, 2 May алдын-ала «^к1р маИ» препаратын имплантацияFа деИшп ел1м-ж1т1мд1л1к п „0

2005. P. 36-48.

цолданFанда, ПХЭ микроядролар 70%, жалпы елм-жтмдЫк боИынша | 9 Robbins WA Xun L Jia J et al

денгеж позитивт бацылау тобы (K,Cr,OJ - 61% болды. „, . , ,,

2 2 7 Chronic boron exposure and human semen

керсеткштер1мен салыстырFанда, Сонымен, ЖYрг¡з¡лген , , ,

parameters. / Reproductive Toxicology.

2,45 есеге (5,3±0,81%o) темендедК зерттеуЫздщ нэтижелер! «11^к1р маИ»

V'' I м Vol. 29. Issue 2. 2009. P. 184-190.

антимутагендт тжмдшп 59,23%-Fа фитопрепаратынын хром жэне хром

' „ 10. Anthony R. Scialli, Jens Peter

тен болды. Фитопрепаратты 14 ^н мен бор цосылыстарынын, соматикалыц

. „ , Bonde, Irene Bruske-Hohlfeld et al. An

боИына профилактикалыц мацсатында жэне жыныстыц жасушалардаFы

„ .. overview of male reproductive of boron

паидаланFанда, хром мен бор индукциялаFан генотоксикалыц

ЦОСЫЯЫСТарЫ ИHдуKЦИЯЛаFаH CYЙеK МИЫ ЭCерЛерiH модификаиатышыш,

ПХЭ микроядролар саны 7,4±0,90%о- тeмендететiндiгiн кeрсетедi жэне<^ф exposed Chinese workers. / Reproductive ден 7,83±0,60%o дейiн азайды, май» препаратышыщ антимутагендiк Toxicology. Vo1.29, |ssue 1, January 2010, антимутагендiк тиiмдiлiгi 57,44% ^ белсендiлiгiн нацтылайды. ^ p.10-24.

болды. Сонымен, алынFан нэтижелер Эдебиеттер mi3iMi: 11 Перечень веществ, продуктов,

- «Ш^тр май» препаратышыщ осы | 1. Bekmukhambetov, Y.Z. Chrome | производственных пPоцессов, бытовых тэжiрибе жаFдайында айкыlндалFан and chromic compounds toxicology / Y.Z и природных Фактор°в, канцерогенных индукцияланFан мутагенездi ^ Bekmukhambetov., А.А. Mamyrbayev. - | для человека. федеральные санитарные

модификациялау - TYрлендiрушi ^ Aktobe 2014 - 220 p ^ правила и гигиенические нормативы.

Кабттшн, дэлелi. 2. Ciaravino V., Plattner J., Chanda S. ГН 1.1029 - 95. Москва, 1995. - С.3-7.

EKi апта бойы алдын алу An assessment of the genetic toxicology 12. ЖУрков, В.С. Метод учета

мацсатында май» енгiзiлген of nove| boron-containing therapeutic полихроматофильных эритроцитов жэне хроммен

, „ with an emphasis on studies of highly

модификаттайтынын, r 0 '

индукциялаFан agents // Environmental and Molecular с микроядрами в костном мозге

мутагенезд1 аталыц егеуцуИрыцтармен Mutagenesis. Vol. 54, Issue 5, 2013. P. млекопитающих / В.С. Журков, Е.Г.

урыцтмдырьт^ интактылы | 338-346. | Фельд // Статистическая обработка

аналыц егеуцуИрыЦтарды жYкт¡л¡кт¡H | 3 Kuzenko Y. Romanyuk A I данных тестирования на мутагенность.

17-к^1 тэж1рибеден шыFарып, Korobchanskaya A., Karpenko L Методические указания. - Вильнюс, эмбрионалды материалдарды зерттеу, S S 1989- С 23

„ & Periodontal bone response under the s 1989. С. 21-23.

имплантациядан кеИ1нп ел1м-ж1т1мд1л1к n

influence of Cr(IV) // Osteologicky 13. руководство по эксперимен-

денгеИ1н1н 6,9 есеге артцанды^ын , .

„ Bulletin. Vol. 19, Issue 1, 2014, P. 23-27. тальному (д°клиническ°му) изучению керсетл. ИК9Ж денгеИ1 - калиИ ,

% 4 Saha r Nandi r Saha B Sources % новых фармакологических веществ бихроматынын доминанты ел!м- 4. Saha R., Nandi R- Saha B. Sources ,„

.... and toxicity of hexavalent chromium. / / под обЩ. ред. члена - корр. РАМ4,

жтмдшш мутацияларды индукциялау ^ли-иу ^ nc^vaicm. /

...... ^ |ournal of Coordination Chemistry Vol 64 ^ профессора Хабриева Р.У. - Москва,

цабтетшщ дэлелу яFни, генотоксикалыц Journal of ^огатмоп Chemistry. vo1.64, m ч- m m

цасиетш аИцындаИды. «lYк¡р маИ» Issue 10, 20 May 2011, P. 1782-1806. 2005. - 832 с

препаратын алдын-ала енпзгенде 5. Gambelunghe A., Piccinini R., 14. European Conven*on for the

ИК9Ж денгеж 65% темендед!, т!р! Ambrogi M. et al. Primary DNA damage in Protec*on of Vertebrate Animals Used

эмбриондар шамасы 75% сешмд! chrome-plating wokers. / Toxicology. Vol. for Experimental and Other Scienfi

Ke6eM,qi, flpMMHaHiTH e*iM-*mMflmiK 188, Issues 2-3, 30 June 2003, P. 187-195. Purposes U Strasburg: Council of Europe,

^Mi^iri (F) 2,3 ecere a3a«wn, 6y^ | 6. Gad S.C. Reference Module in | 1986. - 48 p.

KepceTKiw 6oWwHma ^MTonpenapaTTW^ Biomedical Science. / Encyclopedia of

AMT - 56%, MK0W fle^reMi 6o«WHma Toxicology (Third Edition). 2014. P. 952-

aHTMMyTareHfliK TMiMfli^iK 65 naMw3Fa (65 ^ 954. ^

± 3,2%) TeH, 6o^flw. 7. Catherina J. Price, Philip L.

xPoM MeH 6op Kocw^wcTapwHWH Strong, Jay Murray et al. Blood boron 6ipiKKeH 9cep^ecyi waFflaMuHfla «0« concentration in pregnant rats fed boric

то^3 есеге артты жэне негiзiнен ИК0Ж acid throughout gestation. Reproductive

РЕЗЮМЕ

SUMMARY

Е.Ж. БЕКМУХАМБЕТОВ, А.А. МАМЫРБАЕВ, М.К. ИЗТЛЕУОВ, Т.А. ДЖАРКЕНОВ, А.М. БАСПАКОВА, Г.М. ИЗТЛЕУОВА

ВЛИЯНИЕ МАСЛЯНЫХ ЭКСТРАКТОВ ИЗ ЛЕКАРСТВЕННОГО РАСТИТЕЛЬНОГО СЫРЬЯ НА ИНДУЦИРОВАННЫЙ МУТАГЕНЕЗ

I

Западно-Казахстанский государственный медицинский университет имени Марата Оспанова, Актобе, Казахстан

Целью работы явилось изучение влияния профилактического введения полифитового масла «Шукур май» на частоту микроядер в клетках костного мозга и доминантных летальных мутаций в гаметах крыс-самцов при изолированном действии бихромата калия (однократное внутрибрюшинное введение в дозе 12,5 мг/кг массы тела) и в условиях комбинированного воздействия бихроматом калия (12,5 мг/кг) и борной кислоты (12.5 мг/кг).

Установлено, что в условиях как изолированного, так и комбинированного воздействия изучаемых экотоксикантов увеличивается количество доминантных летальных мутаций в соматических и половых клетках организма, более выраженное при комбинированном действии, т.е. проявляют генотоксические эффекты. Профилактическое двухнедельное применение препарата «Шукур май» в суточной дозе 2,5 мл/кг масса тела уменьшает уровни микроядер в клетках костного мозга и эмбриональные потери у интактных самок, оплодотворенных крысами-самцами, подвергнутых воздействию изучаемых экотоксикантов после двухнедельного профилактического применения фитопрепарата, следовательно оказывает антимутагенный эффект.

Ключевые слова: бихромат калия, борная кислота, микроядры, антимутагенная активность, фитопрепарат.

I

J

Ye.Zh. BEKMUKHAMBETOV. A.A. MAMYRBAYEV, M.K. IZTLEUOV, T.A. JARKENOV, A.M. BASPAKOVA, G.M. IZTLEUOVA

THE INFLUENCE OF OILY EXTRACTS MADE FROM MEDICINAL RAW PLANT MATERIAL ON INDUCED MUTAGENESIS

West Kazakhstan Marat Ospanov State Medical University, Aktobe, Kazakhstan

The aim of the research was to study the influence of preventive administration of poliphytum oil "Shukur Mai" on the frequency of micronuclei in bone marrow cells and dominant lethal mutations in gametes of male rats at an isolated action of potassium dichromate (single intraperitoneal injection in a dose of 12.5 mg/kg body mass) and under the combined effects of potassium dichromate (12.5 mg/kg) and boric acid (12.5 mg/kg).

It was determined that under both isolated and combined effects of studied ecotoxicants the number of dominant lethal mutations in somatic and germ cells of the body is increased, more pronounced in the combined action, that is show genotoxic effects. Prophylactic use of a two-week preparation "Shukur Mai" in a daily dose of 2.5 ml/kg body mass decreases the levels of micronuclei in bone marrow cells and embryonic losses in intact females fertilized by male rats exposed to studied ecotoxicants after two weeks of prophylactic use of phytopreparations, thus provides antimutagenic effect.

Key words: potassium dichromate, boric acid, micronuclei, antimutagenic action, phytopreparation.

УДК:618.14-006.6-08 (574.13)

Е.Ж. БЕКМУХАМБЕТОВ, Ж.К. САТЕНОВА, А.Е. ЕРГАЛИЕВ, Д.А. ТЕЛЕУОВ, С.Т. ДЮСЕМБЕКОВ

ОПЫТ ПРИМЕНЕНИЯ СЕЛЕКТИВНОЙ ЭМБОЛИЗАЦИИ МАТОЧНЫХ АРТЕРИЙ В ЛЕЧЕНИИ МЕСТНОРАСПРОСТРАНЕННОГО РАКА ШЕЙКИ МАТКИ ПО АКТЮБИНСКОЙ ОБЛАСТИ

Западно-Казахстанский государственный медицинский университет имени Марата Оспанова, Актобе, Казахстан Бекмухамбетов Е.Ж. - д.м.н., профессор, Тел.: 8 (7132) 56 34 25;

Сатенова Ж.К. - к.м.н., ассистент кафедры онкологии и визуальной диагностики; Ергалиев А.Е. - ст. преподаватель кафедры социально-политических дисциплин; Телеуов Д.А. - заведующий кабинета ангиографии;

Актуальность. Рак шейки матки (РШМ) занимает второе место в мире

среди злокачественных опухолей репродуктивных органов у женщин и уступает только раку молочной железы.

Дюсембеков С.Т. - к.м.н., и.о. доцента каф. онкологии и визуальной диагностики. В последние годы обозначилась

Аннотация. Несмотря на определенные успехи, достигнутые в области тенденция роста заболеваемости РШМ

у женщин в возрастной группе до 29

диагностики и лечения, рак шейки матки продолжает занимать одну из лидирующих позиций в структуре онкологической заболеваемости женской половой сферы. В данной статье освещены результаты лечения больных

лет, в которой прирост этого показателя

с 1993 по 2002 г. составил 150%.

Следует, однако, констатировать

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

с местнораспространенными формами рака шейки матки, используя ^ факт что довольно часто заболевшие

Медицинский журнал Западного Казакстана

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.