THE INDEX OF ECONOMIC FREEDOM OF ARMENIA-2019 ACCORDING TO THE EVALUATIONS OF THE"HERITAGE FOUNDATION" Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

Регион и мир, 2019, № 5

ZmjmummU^ rnUrntum^mU mqmmmpjmü ^üqhpu^ ^hpmbni.pjm.Up 2019рф hmtfmp, pus «¿hp^p^g» h^dümqpmü^ qUmhmrnm^mUUtp^

ITJihmujmh 1.

ZmjmuinmliJi 'Ubiniuljiuh ShinbumqJiinmljmli Ziuilmiumpmh (Zmjmummh, bphmli)

davit.minasyan.98@mail.ru

4^nnpn2 pmnhp4 Sürnhumlmü Uqmmnrpjmü büqhpu, «¿hp^p^g» h^Uümqpmtf, mümhumlmü mqmrnnLpjnrüp цш]йшйш^прпц qnpbnüühp, Ь^ййшЦшй Immhqnp^mühp:

Индекс Экономической Свободы Армении-2019 по оценкам исследовательского

центра "Heritage Foundation"

Минасян Д.

Армянский Государственный Экономический Университет (Армения, Ереван)

davit.minasyan.98@mail.ru

Резюме: В статье кратко представлена Индекс Экономической Свободы и его основные компоненты, по данным 2019 года исследовательского центра "Heritage Foundation" сделано Анализ экономики Армении, выявлена характеристика экономической свободы страны для каждого компонента свободы. Индекс сравнивается с показателями 2018-го года. Еще представлено положение Армении по экономической свободе среди европейских стран, стран средней и западной Азии, СНГ, ЕЭС. Экономическая свобода определяется на основе 12 качественных и количественных факторов с одинаковыми весами. Оценка экономической свободы Армении была оценена 66.7, с которым Армения занимает 44-ое место по всему миру и 24-ое место среди стран Европы. Сильнейшие факторы Армянской экономической свободы являются бизнес свобода и свобода торговли, а слабейшие стороны: борьба с коррупцией и свобода судебной системы.

Ключевые слова: Индекс Экономической Свободы, оценки исследовательского центра "Heritage", факторы, определяющие экономическую свободу, основные категории

The Index of Economic Freedom of Armenia-2019 according to the evaluations of the

"Heritage Foundation"

Minasyan D.

Armenian State University of Economics (Armenia, Yerevan)

davit.minasyan.98@mail.ru

Abstract: The main topic of the article is Armenia in the world report of economic freedom 2019. It represents Armenian economic freedom compared with the index of 2018, characteristics of Armenian economy in different dimensions of the index of economic freedom, comparative analyze of Armenian economy among European countries, countries of middle and eastern Asia, Post Soviet and Eurasian Economic Union. There is also short information about the index and it's structure. Economic freedom is measured based on 12 quantitative and qualitative factors with equal weights given to each. Economic freedom score of Armenia is 66.7, making its economy 47th freest in the world and 24th among 44 countries in the Europe region. The strongest factors are Business freedom and trade freedom and country needs improvements in Government Integrity and Judicial Effectiveness.

Keywords: Index of Economic Freedom, "Heritage Foundation", factors determining economic freedom, main categories

«¿hp^p^g» h^UbmqpmUp mmpphp цш2шп-йшЦшй mqpjnrpühp^ m^mfühp^ h^tfmü ^pm qümhmmh]_ l 2019р. hpm^mpmlh^ t 186 hplp-ühp^ hmtfmp 2019 р.ф mümhumlmü mqmmnr-pjmü ^üqhpuühpp: Sümhumlmü mqmmnrpjmü ^üqhpup qümhmm^nrtf t purn 12 qnp&nüühp^: Ipmüp hü uhфшlшünLрJшü ^pm^nrüp^ цш2шцшйп1р]пъйр (Property Rights), qmmm-Цшй hmüm^mpq^ mpqjnLÜm^hmnLpjnLÜp

(Judicial Effectiveness), ^nnnr^g^mj^g mqrnmni-pjnLÜp(Government Integrity), mqrnrnni-

pjnrüp (Fiscal Health), hmp^pmj^ü phnp (Tax Burden), ^mnm^mpnrpjmü fcm^unrUühpp (Government Spending), qnp&mpmpnrpjmü mqm-mnrpjnrüp (Business Freedom), m2^mmmüp^ mqmmnrpjnLÜp (Labor Freedom), qpmUm^mp-^mj^ü mqmmnrpjnLÜp (Monetary Freedom), mnümp^ mqmmnLpjnrüp (Trade Freedom), ühp-

qpniJUtp^ mqmsnLpjnLUp(Investment Freedom) U $^UmUumlmU mqmsrn.pjnLUp (Financial Freedom): Ujq ^Uqtpu^ qUmhmsJmU hmJmp l^pmn^nLJ t 0-^g J^U^U 100 pmjmUng qUmhmsJmU hmJm^mpq: CUq npnLJ' pmp&p qUmhmsmlmUp ^ImjnLJ t sUstumlmU mqm-snLpjmU m^tj^ Jtb mus^^mh^ Jmu^U [1]:

«Ztp^p^2» h^JUmqpmJ^ ^nqJ^g q^smp^-^nq tplpUtpp pus sUstumlmU mqmsnip-jmU ^Uqtpu^ hmJmqmsmu^mh, qmum^mp-qnLJ t h^Uq ^n2np Imstqnp^mUtp^: Ujuytu, 80% U m^t^ ^Uqtpu nLUtgnq tplpUtpp hm-Jmp^niJ tU sUstumytu «mqms», 70.079.9%' «h^JUm^mUnLJ mqms», 60.0-69.9%' «¿m^m^np mqms», 50.0-59.9%' «h^JUmlm-UnLJ n^ mqms», 50%-^g gmbp' «<£U24mb» tplpUtp:

2019p. sUstumlmU mqmsnLpjmU ^Uqtp-u^ qUmhmsJmU hmJmp «Ztp^p^2» h^JUm-qpmJ^ ^np^mqtsUtpp h^Jp tU pUqnLUt^ 2017p. hnLj^u^ 1-frg J^UjU 2018p. hniU^u^ 30-p pU^mb dmJmUm^m2P2mU^ sUstumlmU gnL-gmU^Utpp: Um^mjU hmpl t U^ms^ nLUtUmp np npn2 qnpbnUUtp qUmhms^t^ tU qmsJm-lmU stqt^ms^nLpjmU h^JmU ^pm: Ujuytu, op^Um^, 2019p. qpmJm^mplmj^U mqmsnip-jnLU qnpbnU^ qUmhmsJmU hmJmp h^Jp t pU-qniU^t^ 2015p-^ hniU^mp^ 1-Jig 2017p-^ qt^-stJptp^ 31-p pU^mb dmJmUm^m2pgmU^ J^-2^U smpt^mU qUm^p:

qUmhmmm^mUUtpp. «SUst-um^mU mqmsnipjmU ^Uqtpu 2019» qt^nLjgniJ ZmjmusmU^ q^ppp ^msmgt^ t U m2^mph^ 180 tplpUtp^ 2mppniJ ZmjmusmUp Utplm-jnLJu qpm^niJ t 47-pq stqp' Um^npq smp^m 44-pq stq^ ^n^mptU: ^tU, U^mstUp, np sUstum^mU mqmsnipjmU ZmjmusmUp qUm-hmsm^mUp (67.7 J^m^np) pmp^p t hmJm2-^mphmj^U (60.8 J^m^np) U gmbp

smpmbm2p2mUmj^U J^^U^g (68.6): (Obm-ymsltp 1)

2018p-^ hmJtJms pmpt^m^^ti tU ut^m-lmUrn.pjmU ^pm^niUpp, m2^msnid^ mqm-snLpjniUp, qpmJm^mp^mj^U mqmsnLpjniUp U mnUsp^ mqmsnLpjniUp, ^msmgt^ tU qmsm-lmU mpqjnLUm^tsnLpjnLUp, InnnLyg^mj^g mqmsnLpjniUp, qnpbmpmprn.pjmU mqmsnip-jnLUp, ^mnm^mpnLpjmU bm^uniJUtpp,

mqmsnLpjniUp, mU^n^n^ t JUmgt]_ hmp-

Imj^U ptnp, UtpqpniJUtp^ mqmsnLpjniUp U ^^UmUum^mU mqmsnLpjnLUp: (Obmymsltp 2) ^tpnU2jm^ qnpbnUUtpnLJ ^msmp^mb ^n-^n^nLpjnLUUtp^ mpqjnLUpniJ ZmjmusmU^ 2019p-^ sUstum^mU mqmsnipjmU qUmhm-sm^mUp Um^npq smp^m hmJtJms U^mqt^ t 1 J^m^npn^:

80 ^tl

^^ —■—I;iL|inu|uii|i ii|i2|iii

linil|ni|ll}llll| / iiiiiuip|tiuiphiuj|iii itjiglili

DU

& & v v v v v 'v v it ir v v 'v

O-bmiyiuin^hp 1. «ZZ SUP-U hmiihiiiuiniub

bilpniqmjp nL U2juwphp JpppU gnLgluhp2hhpp

htm»: Uqpjnp https://www.heritage.org/index/explore?view=by-region-country-year&u=636892187437943192 (}-blUlqlumlJhp 2. Uqpjnip

SUI1-]! 2018-2019pp SnhSUI^Cbbr

https://www.heritage.org/index/explore?view=by-region-country-year&u=636892187437943192

LtplmjmgUtUp «SUstumlmU mqmsnLp-jmU ^Uqtpu 2019» qt^nLjgnLJ q^smpl^nq mnmU^^U qnpbnUUtp^ ^mppmq^bp:

• «Ut^mlmbntpjmb ^pm^ntbp^ ym2rn-ymUnLpjmU» qnpbnU^ qUmhmsmlmUp Um-^npq smp^m hmJtJms(55.3) m^tLmgtL t 1.9 J^m^npn^, ImqJtLn^ 57.2 J^m^npb: Um Zm-jmusmU^ mJtUmpmp^p gnLgmU^2U t Um^npq smp^Utp^ hts hmJtJmsmb U mjU ^tp2^U 2 smpnLJ m^tLmgtL t Ip^Um^^ mUqmJ, um^mjU pus «Ztp^p^2» h^JUmqpmJ^, «UmuUm^np ut^mlmUnLpjnLUp qtn pnLj^ t ym2symU4mb:

Регион и мир, 2019, № S

Irnmrnlrnü hrnUrnirnpqü rnjüprnü шüшpq]nL-ürn^hm t h Цпппъйцшд^шЬ, np rnpsrn^rnrnrn-pшüшlшü jnLbnLÜühpü nL шpp^mpшdp шш-pшЬ^шЬ püntjp hü Ipntü: UhфшlшünLp]шü ^pШ^nLÜpp ^d^p^p^d^ t ЦШ2ШЦШÜ^nLÜ:

1шmшlшü ^d^^pq^^ InnnL^g^ü, ^hu ürnh pnüшqpш^üшü qh^phpp шшpшè-^шЬ hü» :

• «Чпппъцд^ш]^д шqшwnl.p]nl.U» qnpbn-ü^ qüшhшшшlшüp üш^npq mшp^ш hrntfh-йшш ^штшд^ t 1.9 tf^rn^npn^ h ^qü^ 38.6 ü^^np: «Чпппгцд^ш]^д шqшmnLp]nLÜ» qnp-bnü^ ^hpшphp]ШL ¿hp^p^g^ фnpЛ.шqhшühpp Ü2h^ hü, np «¿шJШumшünLÜ ßnLuшuшшü^ hhrn ^^^np^im. h ¿rnjrnumrnü^ mümhunLp]шü nL шшpшЬш2P2Шüш]^ü шü^mшüqnLpjшü mh-uшüljnLÜ^g ftnLuшuшшü^ шqqhgnLp]nLÜp üh-brnürnint шpqJnLÜpnLÜ hшüшmшpшЬ Цпппгц-g^ü ^nprngh]_ t: bü^hu hш]шünLÜ hü, Цш-2шnшlhpnLp]nLÜü nL ^üшü^-qpшg^шlшü Ьш-prnphpntpjnLÜühpp mшpшЬ^шЬ hü Цшпш^ш-pшlшü цш2шnü]шühp^ 2P2ШünLÜ, npnüp ^q^rnqh^ hü pphnphü hhmшщüq^nLÜ Цшй hhnшg^nLÜ цш2шnü^g ^phüg цш2шnüшlшü q^ppp ¿шpш2шhhpl. ^U^p: Irnmrnlrnü Ьш-üшlшpqp шшпшщтй t шülш^nLpjшü h рш-фшüg^lnLp]шü цшlшu^g: Пum^lшünLpjшü hшlш^pш^шlшü ^шppшq^Ьp qd^шpшgünLÜ t ophüp^ l^pшplnLÜp»:

• «^шшшЦши hшüшlшpq^ rnpqjm.ürn^h-mm.pjm.ÜQ» ¿hp^phg h^üüшqpшüp uluh^ t qürnhrnmhi_ 2017 p-^g: 4hpg^ü 3 mrnp^ühp^ ^U^p ¿ШJШumшü^ gnLgшü^2Ühpp lrnqUb]_ hü hшúшqшшшu^шüшpшp 42.5, 47.4, h 46.3 U^rn^np:

¿ШJШumшü^ gnLgшü^2P ünLjünLpjrnUp IplünLÜ t ßnLuшuшшü^ gnLgшü^2^ q^ürnü^-^ü 2шш 2hqntüühpn^, ^ul bUSU hp-Ipühp^g qhpшqшügnLÜ t ü^jü Ч^pq^quшш-ü^ gnLgшü^2p: ¿¿ qшшшlшü hшüшlшpqp Süшhuшlшü шqшшnLp]шü 2019-^ qhlntjgntü pünLpшqp^nLÜ t np^hu qrnüqrnq qnpbnq, npü ntü^ шpqJnLÜш^hшnLp]шü, шülш^nLpjшü nL pшфшüg^lnLp]шü щшЦшш 1шmш^npühpp h^Jürnlrnüntü h^üü^ntü hü ш^ф pшpÀp rnmjrnüühp^ ^nphntpqühp^ ^ш ^p^üh^n^ üpшüg püqntürnb npn2ntüp шpшшp^ü qnpbnüühp^g Цш^шЬ:

• «■¿rnplrnj^ü phnp» qnpbnü^ qüшhшшш-^üp üш^npq mшp^ш ЬшиЪйшт фп^^Ь^

h ^qUmU t 84.7^^^^: 'Llrnmhüp, np hшplшpJnl.ghmш;фü шqшшnLp]nLÜp ¿шфпШ t qnpЬшpшpnLpjшü ^p^j^ü phnp, npp ühprnnntü t ^ü^hu пщцшЦ^ ^plhpk rnju^üpü' hlшüшшhшpl^ h 2шhnLpшhшpl^ phn^, rnjü^hu t^ ¿LU-ntU ^p^j^ü phn^ mhurnlrnprnp gnLgшü^2p: 2019p.-^ qh-

InLjgnLÜ püqhшünLp hшplш]^ü phnp lшqühL t ¿■Шф 21.3%-p, npp ü^шqhL t 2017p-^ ülшшüшüp 2.2%-n^:

• «S^u^rn^ mnnq2nLp]шU» qüшhшшшlш-üp üntjü^hu ulu^h^ t hш2^шpl^hL 2017 p-^g h ntü^ шpшшhш]ш^шЬ ü^шqüшü ü^rnntü: 4hp-

3 шшp^ühpnLÜ gnLgшü^2^ rnpdhpp ü^ш-qhL t 29.9 ü^rn^npn^ 82.9-^g ^güh^n^ 53-^: Pjntgh^ qhф^фmp lшqünLÜ t ¿LU-^ 5.1%-p, ^ul hшuшpшlшlшü цшpшpp ¿LU-^ 53.5%-p:

• «Чmnш^шpnLp]шU bш^unLÜUhp» qnp-bnü^ qüшhшшшlшüp üш^npq шшp^ш Ьш-ühüшш ^rnrnrngh^ t 1 qшnüшLn^ 70 ü^rn^np: Чшnш^шpnLp]шü Ьш^unLÜühpp ¿■U-nLÜ 2018p.-^ü ш^hLшghL hü 0.6%-n^ h lrnqtfh]_ 26.4%. np^ щшш^ШПП^ t^ ¿rnjrnumrnü^ qüшhшшшlшüp ш]u qnpbnü^ qbn^ ^rnrnrngh^ t:

• «^npbшpшpnLp]шU шqшmnLp]шU» qnp-bnü^ qüшhшшшlшüp üш^npq шшp^ш Ьш-tfhürnm ^шшшghL t 0.4 h lrnqtfh]_ 78.3 ¿üш]шЬ ш]ü hшüqшüшüp^ü, np «¿hp^p^g^» фnpЛ.шqhшühpp шpqJnLÜш^hш hü qürnhrnmnLtf ¿ш]шuшшünLÜ qnpЬшpшpnLp]шü lшünüшlшpqüшü qrn2rnp: Shlntjgntü Ьшш-lшцhu ü2^ntü t np ünp p^qühu uluh^nt Ьш-üшp Цшц^шш^^ ü^шqшqnL]ü 2hüp ^hprng^hi_ t ^ü^^hu üшh шpq^шlшüшg^hL t p^qühu^ uüшül ^шüш¿üшü püpшgшlшpqp:

• «U2farnmrnUp^ mqшmnLp]nLU» qnpbnü^ qüшhшшшlшüp ürn^npq шшp^ш hшühüшш LШ^шghL t 1.5 ü^rn^npn^ h lшqühL 71.4 й^ш-^np: «U2^шшшüp^ шqшшnLp]nLÜ» qnpbnü^ gntgrnü^ühpp h «¿hp^p^g^» фnpЛ.шqhшühpp ^hpgüntü hü ¿шüш2^шphш]^ü pшül^ «Q-np-ЬшpшpnLp]шüp qprnq^hint qjntp^üntpjnLÜp» hhшшqnшnLp]nLÜ^g: Cüq npntü, oqmrnqnpb^nq gnLgшü^2Ühp^ üшup hшpgnLÜühp^ rnpq-jntüp hü, ^ul UjnLu tfrnup ^hpg^ntü hü hplp^ цш2шnüшlшü шqp]nLpühp^g: ¿¿-ü pünLpшqp^nLÜ t ü^g^ü üшlшpqшln^ h pш^шlшü^ü irnjü uш^hpш]^ü ш2^шшш2пг1ш]^ шnlш]nLp]шüp:

• «^pmüm^mp^mj^U mqmmmpjm.U» qnp-&nü^ qümhmmm^müp üm^npq mmp^m hmüh-ümm pmph]m^hi_ t 2 ü^m^npn^ U ^mqühL 77.8 ü^m^np' qhpmqmüghLn^ hmüm2^mphmj^ü ü^g^üp U ünmhümLn^ b^pn^mj^ ü^g^ü gnL-

• «UnUmp^ wqmsmpjm.U» qnp&nü^ qümhm-mm^mü üm^npq mmp^m hmühümm pmph-Lm^hL t 0.8 ü^m^npn^ U ^mqühL 80.8 ü^m^np: ZZ-ntü mpmmhmüümü ni. ühpünt&ümü qnL-ümpmj^ü bm^mLP ^mqüntü t ZbU-^ 88.5%-p:

• «^hpqpntüUbp^ wqw№mpjm.ü» qnp&nü^ qümhmmm^müp üm^npq mmp^m hmühümm ¿^ ^n^n^hL, um^mjü qpmüg üm^npqnq 2 mmp^ühp^ ü^mmümüp ü^mqhL t 5 ü^m^npn^: Ujq gntgmü^2n^. ühüp hm^mump^ntü hüp b^pn^mj^ ü^g^ü üm^mpqm^ü: «Lhpqpntü-ühp^ mqmmntpjntü» qnp&nü^ q&n^ «Zhp^p^-g^» ^np&mqhmühpp püqq&ntü hü ommphp^-pmg^ühp^ ^nqü^g Zmjmummüntü hnqp np-^hu uh^m^müntpjntü Ähnp phphLnL mpqhjp^ U pjntpn^pmmm^mü ^¿püqnmühp^ mn^mjntp-jntüp:

• «i^ümhum^mü mqmmnip]m.U» qnpbnü^ qümhmmm^müp üm^npq mmp^m hmühümm ¿^ ^n^^hL U ^mqühL t 70.0 ü^m^np: F qh^ gnLgmüfr?fr mju mpdhpp ¿^ mmmmü^h 2006p-^g u^umb: «$^ümüum^mü mqmmntpjntü» qnp&nü^ qbn^ Zmjmummü^ q^ppp üntjü^hu ¿^ ^n^^hL U Zmjmummüp ü^s qpm^h t pm^m^mü^ü pmpÄp hnp^qnüm^müühp: Cum «Zhp^p^g^» ^hpLntbntpjmü, Zmjmummüntü mn^m t umhümüm^m^ ^hmm^mü ü^gmümntpjntü ^ümüum^mü hmüm^mpq^ qnp&ntühnLpjmüp U ^hmntpjntüp mjqUu pmd-ühümu ¿ntü^ npUt pmü^ntü, um^mjü pmü^m-j^ü hmm^m&p, np^ü ^mm^müntü t $^ümüum-^mü hmm^mb^ püqhmüntp m^m^ühp^ m^h^ pmü 90%-p, qhnUu ^mjpmpntü t mqh^mm hp-^mpmdmü^hm ^mp^hp ümmntghLni. hmümp»1: "L^mmhüp np Zmjmummü^ mümhum^mü mqmmntpjmü ^üqhpup 25 mmp^ühp^ püpmg-pntü pmphLm^^hL t 25.5 ü^m^npn^ 1996-^ 42.2%-^g hmuühLn^ 2019-^ 67.7%-^: Uju mmp^-ühp^ püpmgpntü Zmjmummüp qpmüghL t mümhum^mü mqmmntpjmü 12 qnp&m^güh-p^g 10-^ pmphLm^^ntü, U hhmpüpmg t qpmüg-

1 Terry Miller, Anthony B. Kim, James M. Roberts "2019 Index of Economic Freedom"

^hL ü^mjü 2-ntü ^nnnt^g^mjg mqmmntpjmü U ^^u^mL mqmmntpjmü ühg: Zmjmummüp mpü-mhum^hu «£ü2^m&» hp^p^g qmpÄhL t «¿m-^m^np mqmm»: Zmjmummü^ mümhuntpjmü ümu^ü «Zhp^p^g^» ^npA.mqhmühpp ü2ntü hü hhmUjmLp. «Sümhum^mü pmqmj^ qqm|^ q^-^hpu^^^^mgntüp ühbmgphL t Zmjmummü^ mümhuntpjmü q^ümü^qüp: ^npbmpmpntpjmü qnp&püpmgühp^ qqm|^ ^mpqhgntüp ü^mu-mhL t qpmüg ^mpqm^npümü qm2rn^ mpqjnt-üm^hmntpjmüp: Hhpg^ü mmp^ühp^ püqLmjün-qm^mü hmp^mpjntghmmj^ü pmqmpm^münt-pjntü^g hhmn pmjLhp hü Ähnümp^hL ^mnm-^mpntpjmü bm^phpp umhümüm^m^hLnt ^hmm^mü ^^ümüuühp^ ^hLmü^m ^mnm^mp-ümü ü^gngn^: Zmjmummüp pm^m^mü^ü Lm^ ^mmmpnqm^mü t qpmüghL sümhum^mü mqmmntpjmü 2mm nLnpmühpntü, mjüntmüh-ümjü^^ mnm^hL fanpp ^üum^mntg^nümL pmph^n^ntüühp hü hmp^m^np mjü^u^ nLnpmühpntü, hü qmmm^mü mü^m-

^ntpjntüü nL ^mnm^mpntpjmü pm^müg^^nt-pjntüp: Qümjmb ^nnnt^g^mj^ qhü ^mjpmp^ mnmgmq^üntpjmüp, pmqmpm^mü nL qnpbm-pmp 2pgmüm^ühpntü mn^m uhpm hmpmph-pntpjntüühpp ppnü^qü^ (pü^hpühp^ü nL ^phüg hhm ^m^^mb müÄmüg ^2^müntp]mü ü2müm-^hLp mnmüg üpmüg npm^m^npntüp qmm2m-^nphü hm2^ mnühLnt) U müntqqm^^ mqqh-gntpjmü hpUntjpühp^ ü^mmümüp ümmhnqnt-pjmü mhq^p hü mmi^u: Lm^^^ü ^mnm-^mpntpjntüp ümU npn2m^^ gmüphp t qnpbm-qphL ntqq^mb p^qühu ü^gm^mjp^ pmphLm^-^ümüp hmp^mj^ü hhqm^n^ntpjmü ü^gngn^, ^nnnt^g^mj^ ü^mqhgümüü nL mpmmp^ü qüntüühp^ qnpbpüpmgntü pm^müg^^ntpjmü m^hLmgümüp, um^mjü Zmjmummü^ m2^mp-hmqpm^mü üh^nLumg^mbntpjntüp, ühq mpmmhmüümü pmqmü U ^n2np ünün^nL^m-ühpp p^qühu^ ^mpUnp pümqm^mnühpntü hp^^pp npn2m^^nphü ^ngh^ hü qmpÄphL qLnpmL m^pmüpmj^ü 2nL4mühpntü mhq^ ntühgnq pmgmum^mü ^n^n^ntpjntüühp^ U hmm^m^hu ^ntumummüntü püpmgnq mümhum^mü ümpmmhpm^hpühp^ ü^mm-ümüp: Ujüntmühümjü^^, ^hpg^ü mmuümü-jm^ntü püpmgnq mümhum^mü m^^ mpq-jntüpntü, qqmg^ntü t mqpmmntpjmü nL qnp-bmqp^ntpjmü üm^mpqm^^ ü^mqhgntü [3]: Zm-

Регион u Mup, 2019, № 5

jmusmü^ süshum^mü mqmsnrpjmü üm^mp-qmlp, 2000p-^g u^umfc, h^üümlmünrü hqhj_ t 60.0-69.9% ü^gmlmjpnrü (pmgmnnrpjmüp 2004 U 2006pp., hpp qümhmsmlmüühpp pmpÄp hü hqh]_ 70%-^g), mju^üpü, pus «¿hp^p^g^» qm-um^mpqümü, ¿mjmusmüp ^hpg^ü 10 smp^-ühp^ püpmgpnrü hmümp^h t süshum^hu «¿m^m^np mqms» hpl^p, phU hmpl t Ü2h^, np mjq smp^ühp^ püpmgpnrü ¿mjmusmü^ qümhmsmlmüp qphph ü^s üns t hqh^ ü^-gm^mjp^ mnm^hi_mqni.jü umhümü^ü:

¿mjmusmüp rnmpmfrm2pgmUm]fcU hmüm-qmm^hpntü

b^pn^m^mü smpm&m2pgmü^ 44 hplpüh-p^ 2mppntü ¿mjmusmüp qpm^nrü t 24-pq shqp: (¿mühümsnrpjmü hmümp ü2hüp, np Hpmusmüp qpmqhgünrü t 16-pq shqp):

¿mjmusmüp süshum^mü mqmsnrpjmü qümhmsmlmüp 2019p-^ü (67.7 ü^m^np) ü^m-qhL t h^pn^m^mü smpm&m2pgmü^ ü^g^ü^g (68.6 ü^m^np):

bUSU hplpühp^ 2mppntü ¿¿-ü nrü^ mnm-gmsmp q^pp, frü^p q^m^npm^hu ^mjümüm-^np^mfc t qpmüm^mplmj^ü, ühpqpnrüühp^ nr ^ümüum^mü mqmsnrpjmü ühg nrühgmfc mnm^hLntpjntüühpn^ (Uqjntum^l):

¿mümÄmjü «¿hp^p^g^» qümhmsmlmüüh-p^, üm^l^ü fti^U hplpühp^g süshum^hu «¿m^m^np mqms» hplpühp^ p^frü hü qmu-^nrü ümU ^mqm^usmüp, Uqpphgmüp, ^pqp-qusmüp, Pnuü^m^hpgnqn^ümü, «h^üüm-Imünrü n^ mqms» hü hmümp^nrü frnp^m-p^mü, Unjqn^mü, Smg^usmüü ßniumurnm-üp, Phjmnnrup, Ht^pm^ümü, Htqph^usmüp, ^müp U «¿£ü2^m&» hplpühp^ p^nrü t ü^mjü ß-nrppühüusmüp:

«¿hp^p^g» h^üümqpmü^ «Süshum^mü m-qmsnrpjmü ^üqhpu 2019» qh^ntjgntü hplp-ühp^ mnmg^ü smuüjm^ntü hü ¿nü^nüqp, U^ü-qm^nrpp, bnp öh]_müq^mü, C^hjgmp^mü, U^uspm^mü, ^]_müq^mü, U^mgjm^ ßmqm-^npntpjntüp, ^mümqmü, Upmpm^mü U^mg-jmL tü^pntpjntüühpp, ßmj^müp, ^u^ ^hpg^ü smuüjm^ntü' tl^mqnpp, Ujd^pp, ß^ünp-Lhu-shü, Pnj^^mü, ¿mumpm^mbmj^ü Q-^hümü, ö^üpmp^hü, ^nüqnj^ ¿müpm^hsntpjntüp, tp^pphmü, ^nrpmü, Hhühunth^mü, U ¿jnru^-umj^ü ^nphmü [4]:

Oqmmqnp&^nq qpm^mhnLpjmh gmh^

1. Terry Miller, Anthony B. Kim, James M. Roberts "2019 Index of Economic Freedom"

2. https://www.heritage.org/index/about

3. https://www.heritage.org/index/country/armenia

4. https://www.heritage.org/index/ranking

¿¿ Phjmnnm ^pqqurnmü ^mqm^urnmü

9-np&nüütp

Ut^mlmünrpjmü ^pm^nrüg 57.2 52.4 55.2 49.9 59.3

^nnnr^g^mj^g mqmmnrpjnrü 38.6 36.6 37.7 27.2 40.3

^mmmlmü mpqjnLüm^tmnLpjnrü 46.3 45.1 51.7 27.9 56.1

^mnm^mpnrpjmü bm^unrüütp 79 62.3 41.3 54.2 83.7

¿mp^mj^ü ptn 84.7 89.4 89.4 94.1 93.4

S^u^mL mnnqgnrpjnrü 53 86.6 85.4 78.4 41

^npbmpmpnrpjmü mqmmnrpjnrü 78.3 78.4 75 73.4 73.9

U2^mmmüp^ mqmmnrpjnrü 71.4 52.5 75.3 79.8 86.2

^pmüm^mp^mj^ü mqmmnrpjnrü 77.8 65.1 67 74.4 70.9

UnUmp^ mqmmnrpjnrü 80.8 77.8 76.4 78.6 80

Lhpqpnrüütp^ mqmrnnLpjnrü 75 30 30 60 50

S^ümüumlmü mqmrnnLpjnrü 70 30 10 50 50

SU^ 67.675 58.85 57.87 62.325 65.4

Uqjntumli 1. «bUSUhplpühpp Shinhuml^mh UqminnLpjmh Phqhpup pus mnmhÄphpmqm-qppphhpp»: UqpjnLphttps://www.heritage.org/index/explore?view=by-region-country-year&u=

636892187437943192