CC BY
28
nadbryg. w st. spocz. dr Ryszard GROSSET
WSZiP w Warszawie
kpt. mgr inz. Marcin ANSZCZAK
KW PSP Bialystok
ZASTOSOWANIE METODY MATRYCOWANIA JAKO DROGA DO SPRAWNEGO SYSTEMU BEZPIECZENSTWA
WEWN^TRZNEGO.
Streszczenie
Artykul p.t. „Zastosowanie metody matrycowania, jako droga do sprawnego systemu bezpieczenstwa wewn?trznego" stanowi propozycj? stworzenia siatek bezpieczenstwa dla konkretnych zdarzen. Bezpieczenstwo wewn?trzne panstwa ci^gle si? rozwija, a mimo to powstaj^ coraz to nowsze zagrozenia. W przypadku, kiedy nalezy przeciwdzialac roznego typu zagrozen proponuje si? zastosowac matryce bezpieczenstwa. W artykule tym przedstawiono przykladowe siatki bezpieczenstwa dla zdarzen z uzyciem broni chemicznej czy biologicznej, jak rowniez siatki bezpieczenstwa dla wybranego miasta w podejsciu zdarzeniowym oraz zadaniowym.
Summary
The article titled „The application of the safety metrical tables" as the method of the improving of the Home Security System of Poland. The system of The Home Security of Poland is developing all the time. Despite this progress our country is at risk of being attacked. The safety metrical tables may serve as the preventive method. In the following article the examples of such metrical tables prepared in case of the attack with the chemical or biological weapon will be presented. Moreover, the safetymetrical tables will display the possible solutions in case of the attack and the methods of actions prepared for a particular city.
Zyjemy coraz szybciej, w swiecie zmiennej rzeczywistosci i gwaltownego rozwoju cywilizacji i technologii. Kazdy dzien przynosi nowe informacje, a post?p techniczny coraz cz?sciej nas zaskakuje. To niew^tpliwie cieszy, ale nie mozemy zapominac, ze zmiany, z ktorymi mamy do czynienia to nie tylko zmiany na lepsze. Bez mala kazdy dzien generuje nowe zagrozenia czyhaj^ce na nas doslownie wsz?dzie. Towarzysz^. nam one nieodmiennie i rosn^ wraz z doskonalosci^. otaczaj^cego nas swiata. Czy jestesmy na nie skazani? Niew^tpliwie tak. Czy mozemy ich unikn^c? Niekiedy, ale czy nam si? to uda jest kwesti^.
naszej wiedzy i umiej?tnosci logicznego myslenia. Pewnym jest, ze musimy nauczyc si? zycia i w miar? bezkolizyjnego „poruszania si?" w swiecie otaczaj^cych nas niebezpieczenstw i co nie podlega zadnej dyskusji, wypracowac metody kompleksowego i prostego budowania przestrzeni bezpieczenstwa wokó nas samych, naszych najblizszych, spolecznosci w której zyjemy. Dysponujemy szerokim katalogiem sluzb, inspekcji, strazy i innych instytucji wspólodpowiedzialnych za budowanie i utrzymanie tej przestrzeni. Coraz szerszy katalog i specyfika zagrozen powoduje powstawanie nowych, nowszych i najnowszych form i sposobów odpowiedzi na nie i sposobów lagodzenia ich skutków. Jak grzyby po deszczu rosn^. na wszelkich poziomach spolecznego zorganizowania rozmaite centra monitoringowe i koordynacyjne, obejmuj^ce swoimi kompetencjami szeroko poj?t^ sfer? bezpieczenstwa. To bardzo dobrze, lecz niekiedy w dzialaniach tych instytucji daje si? zauwazyc brak spójnosci i jednolitej koordynacji. Wyzwaniem staje si? zatem potrzeba stworzenia swoistej metodyki koordynacji dzialañ w obszarze bezpieczenstwa oraz instrumentarium, które pozwoliloby ow^. koordynacj? sprawowac w spójny i kompleksowy sposób. Metodyka prowadz^ca do stworzenia tego instrumentarium musi byc przy tym prosta, logiczna, zrozumiala dla wszystkich i na dodatek, jak to w kryzysowych czasach, niskonakladowa. Owa niskonakladowosc wydaje si? byc w czasie ogólnoswiatowego „zaciskania pasa" elementem o niebagatelnym znaczeniu. Czy w ogóle mozliwe jest rozwi^zanie tak postawionego problemu? Oczywiscie i to w stosunkowo prosty sposób. Sposobem tym jest wykorzystanie tzw. matryc bezpieczenstwa. Spróbujmy wyjasnic na czym to polega. Otóz w przypadku wyst^pienia wi?kszosci zagrozen, zarówno o charakterze naturalnym jak i technologicznym, warunkiem skutecznej i optymalnie przygotowanej reakcji jest sprawne, szybkie i skoordynowane dzialanie wielu komponentów systemu bezpieczenstwa. Ich ilosc i stopien zaangazowania zalezy w wielu przypadkach od lokalizacji zdarzenia, jego rozmiarów i oczywiscie charakteru. Posluzmy si? dwoma prostymi przykladami o zupelnie odmiennych charakterach. Pierwszym niech b?dzie rozszczelnienie magistrali gazowej. W wariancie pierwszym magistrala rozszczelnia si? na poboczu wiejskiej drogi w nisko zaludnionej miejscowosci. Kogo wezwiemy na pomoc? Oczywiscie pogotowie gazowe, straz pozarn^. i policj?, która zamknie ruch na odcinku drogi.... No moze jeszcze pogotowie energetyczne, które odetnie zasilanie do budynków znajduj^cych si? w strefie zagrozenia. Popatrzmy teraz na wariant drugi, to samo zdarzenie ale na ruchliwym skrzyzowaniu duzego miasta. W tym wypadku moze nam byc potrzebna znacznie wi?ksza ilosc komponentów budowy obszaru bezpieczenstwa. Byc moze trzeba b?dzie wyl^czyc zasilanie trakcji tramwajowej, byc moze sygnalizacj? swietln^, a nie daj Boze nad skrzyzowanie moze
przebiegac linia kolejowa..... I inny z kolei przyklad: zachorowanie na chorobç wysoce
zakazn^.. W pierwszym przypadku w domowych pieleszach i tu procedura jest jasna: lekarz pierwszego kontaktu lub pogotowie, transport na oddzial zakazny chorego i poddanie obserwacji jego najblizszych. A teraz to samo, ale na pokladzie samolotu. W takim przypadku jako pierwsza, wspolnie ze sluzb^ medyczn^. powinna zadzialac straz pozarna organizuj^c dekontaminacj ç pasazerow, zas wspolpasazerowie powinni zostac poddani obserwacji na rowni z najblizszymi chorego. Dlaczego przytaczamy te przyklady? Otoz chcielibysmy udowodnic, ze w wiçkszosci przypadkow z jakimi „zderza" nas zycie reagowac musi system bezpieczenstwa i to reagowac w mysl przemyslanych wczesniej i przygotowanych procedur. Jak je przygotowac? To tez nie specjalnie trudne, choc bez w^tpienia pracochlonne zadanie. Kazdemu, nazwijmy je, zdarzeniu destrukcyjnemu mozna przypisac podmiot odgrywaj^cy kluczow^. rolç w reakcji na nie. Rola ta wynika z obszaru kompetencji ustawowych tego podmiotu, jego wyposazenia, wiedzy, a w skrajnych przypadkach ze zdrowego rozs^dku. Owemu wiod^cemu podmiotowi w „obsludze" zdarzenia towarzysz^. nieodmiennie inne podmioty, ktorych zaangazowanie, ilosc i charakter dzialan zalez^ od szczegolowych cech zdarzenia. Kazdy z uczestnikow ma jednak do wykonania charakterystyczne dla swojego obszaru kompetencji i sprzçtu zadania. Procedury wykonania tych zadan powinny byc spojne, skoordynowane i komplementarne, poniewaz od tego zalezy powodzenie calej akcji. Jak do tego doprowadzic? Oczywiscie konstruowac je w porozumieniu z pozostalymi uczestnikami dzialan i pod swoistym „dyktatem" podmiotu wiod^cego w odniesieniu do danego typu zagrozenia. Podmioty uczestnicz^ce w akcji mozna „posegregowac" jeszcze dokladniej, dziel^c je n.p.: na koordynuj^cy, wiod^cy, pomocniczy obligatoryjnie lub fakultatywnie, w zaleznosci od rozmiarow, potrzeb czy szczegolnego charakteru zdarzenia. Takie „uporz^dkowanie sfery reagowania bez w^tpienia pozwoliloby na znacznie skuteczniejsze przygotowanie planowanych dzialan, a co za tym idzie na znacznie sprawniejsze ich przeprowadzenie. Sprawniejsze znaczy w tym wypadku takze krotsze, a czas niekiedy bywa glownym czynnikiem decyduj^cym o ludzkim zyciu i zdrowiu. Widzimy wiçc ,ze uporz^dkowanie dzialan dla pojedynczego rodzaju zdarzenia jest spraw^ wykonaln^. i niezbyt trudn^. Zgoda, ale ile mamy takich zdarzen? Teoretycznie - nieskonczenie wiele, bo poszczegolne rodzaje zagrozen mog^. roznic siç szeregiem mniej lub wiçcej znacz^cych szczegolow. Podobnie jest z liczb^ uczestnicz^cych w dzialaniach podmiotow, ktora roznic siç bçdzie w zaleznosci od miejsca wyst^pienia zagrozenia, jego rozmiarow i innych subtelnosci. Staly bçdzie na pewno „szkielet" systemu bezpieczenstwa wewnçtrznego czyli pogotowie, policja i straz pozarna.
Mamy wi?c z jednej strony ogromn^ liczb? zróznicowanych przypadków, z drugiej zas wcale nie mal^. i stale rosn^c^ liczb? komponentów skladaj^cych si? na „parasol bezpieczenstwa" nad naszymi glowami. I oto znalezlismy si? w miejscu gdzie musi pojawic si? okreslenie rozwiqzanie systemowe. Proponujemy, aby do rozwi^zania tej lamiglówki zastosowac metod? matrycowania i pokusic si? o budow? siatki bezpieczeñstwa. (Ryc. 1 Przyklad ogólnej siatki bezpieczenstwa dla ataków z uzyciem broni masowego razenia) Jednakze nalezy pami?tac do czego nam b?dzie ona potrzebna. Wiele Centrów Zarz^dzania Kryzysowego robi duzy bl^d opracowuj^c siatki bezpieczenstwa dla wszystkich faz zarz^dzania kryzysowego tj. zapobiegania, reagowania, odbudowy i przygotowania. Dlatego tez nalezy pami?tac, ze siatka bezpieczenstwa powinna byc zal^cznikiem dokumentu zwanego planem reagowania kryzysowego, który jest elementem planowania czyli fazy przygotowania zarz^dzania kryzysowego. Plan reagowania kryzysowego sklada si? z czterech glównych cz?sci:
• cz?sc pierwsza - zawieraj ^ca plan glówny;
• cz?sc druga - zawieraj ^ca plany operacyjne;
• cz?sc trzecia - zawieraj ^ca zal^czniki funkcj onalne;
• cz?sc czwarta - zawieraj ^ce informacj e dodatkowe.
fi>
CT гн
(Л
N а
0)
N- N
CT
0)
ф
3
ф
S7 о
PSP - Krajowy System Ratowniczo - Gasniczy
Jednostki ochrony ppoz. poza systemem
Policja
Pogotowie Ratunkowe
Jednostki wojskowe MON
Stacje ratownictwa chemicznego
Straz Graniczna
(fl
(fl
Lekarz Dyzurny
0)
0)
Sluzby Ochrony Srodowiska
0)
(fl
(fl
(fl
Stuzby Ratownicze PKP
Sluzba Awaryjna Centrum ds. Zdarzen Radiacyjnych (PAA)
(fl
Partstwowa Inspekcja Sanitarna
Bazy sprzçtu budowlanego
(fl
(fl
(fl
Stuzby komunalne
ю
(fl
(fl
(fl
(fl
(fl
Stuzby weterynaryjne
(fl
(fl
(fl
Samorz^d terytorialny i Obrona Cywilna
(fl
PCK
(fl
Instytut Meteorologii i Gospodarki (fl Wodnej
(fl
Wtasciciel, organ zatozycielski
(fl
(fl
Inne pozarz^dowe organizacje ratownicze i humanitarne
Najprosciej jest konstruowac ogôlne siatki bezpieczenstwa, ktôre zawieraj^. glôwne sluzby i instytucje maj^ce przypisane okreslone zadania. Jednakze dokladne zaprojektowanie siatek bezpieczenstwa w kilku podejsciach pozwala na uzyskanie lepszych efektôw wspôlpracy miedzy sluzbami podczas dzialan ratowniczych. Rozrôzniamy dwa rodzaje podejsc:
• podejscie zdarzeniowe - w bocznej czçsci tabeli umieszcza siç poszczegôlne rodzaje zdarzen lub tez zagrozen, ktôre mog^. wyst^pic na terenie danego obiektu czy tez miasta; natomiast w gôrnej czçsci umieszcza siç rôznego typu podmioty, ktôre mog^. byc uzyte do dzialan ratowniczych; srodkowa czçsc stanowi przypisanie okreslonych zdarzen do sluzb ratowniczych z wyodrçbnieniem ich funkcji. (Ryc. 2 Przyklad siatki bezpieczenstwa dla miasta - podejscie zdarzeniowe)
• podej scie zadaniowe - w tym przypadku w postaci tabelarycznej w gôrnej czçsci umieszczona siç podmioty, ktôrym przypisuje siç odpowiednie zadania do wykonania w trakcie zwalczania i usuwania skutkôw sytuacji nadzwyczajnych. Ze wzglçdu na rôznorodnosc dzialan ratowniczych, kompetencji sluzb ratowniczych oraz podzial terenu akcji na rôzne strefy podejscie zadaniowe musi byc podzielone na minimum dwie strefy, a mianowicie na tzw. :
o strefç bezposredniego dzialania - strefç gor^c^. (wypadek lub inne zdarzenie), jest to obszar najbardziej niebezpieczny czyli bezposredniego dzialania sluzb w akcji; (Ryc. 3 Przyklad siatki bezpieczenstwa dla miasta - podejscie zadaniowe w strefie gor^cej), o strefç posredniego dzialania - strefç zimn^. (konsekwencje techniczne i spoleczne), jest to obszar bezpieczny czyli posredniego dzialania sluzb w akcji. (Ryc. 4 Przyklad siatki bezpieczenstwa dla miasta - podejscie zadaniowe w strefie zimnej).
Mozliwa do wydzielenia jest takze trzecia strefa - strefa chlodna (pogranicze strefy gor^cej i zimnej, charakterystyczna dla organizacji terenu akcji podczas dzialan z zakresu ratownictwa chemiczno - ekologicznego), ale zazwyczaj nie powinno siç dla niej tworzyc odrçbnej siatki bezpieczenstwa.
7\ I
ïï. 5T
S
7¡
<
o
ç/J s>'
I—I-
05
¡T CD N
■g
CD'
o
N CD
CD (Q
o
05
w 1-1-05
I
T3
o
Q.
^CD C/)> O CD'
N Q.
05 —i N CD
o'
S
CD
03 3 O ai -fc. co to - o co 03 - O) ai -t. co K) - -
Terroryzm | Zbiorowe naruszenie porzgdku ¡ bezpieczeñstwa publicznego | | Epidemie | | Poszukiwanie osób zaginionych | | Osuniçcia ziemi | | Epizootie | | Imprezy masowe | I Interwencje ze zwierzçtami 1 | Budowlane | Materiaty wybuchowe Interwencje chemiczno-ekologiczne Infrastruktury komunalnej Komunikacyjne | Powódz | cn c (fl (D | Silnewiatry, huragany | Obfite opady atmosferyczne | Pozary budynków, obiektów, wagonówi ¡nnych | N3 Co Stuzby ratownicze, instytucje wspótdziataj^ce Zdarzenia
| inné dzialania terrorystyczne | I terroryzm chemiczny 1 | podlozenie materiatów wybuchowych | I bioterroryzm 1 | wobiektach | | wsrodkach transportu | | wobiektach | | na wodach | | wkomunikacji | | cieplownicze | Q. o o Si' a O k 3 5L S o 3' <D | energetycznej | | gazowej | | lotnicze | | wodne | | kolejowe | | drogowe | (Q M Q. (/>• 3 <D" £2 | deszcz |
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * § * * * * * -k Prezydent/Sta rosta m i asta
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 § "0 "0 "0 § "0 "0 § § § "0 "0 "0 "0 § § § § "a "a § § "0 § § Oí Pañstwowa Straz Pozar na
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "O "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 O) Ochotnicza Straz Pozar na i inne jednostki ppoz.
§ "0 § "0 § "0 § "0 "0 "0 "0 "0 § § "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 -vi Policja
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 CO Pogotowie Ratunkowe
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 <0 WIOS
"0 II "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 0 Sanepid
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "0 "0 "0 "0 "0 - Nadzór Budowlany
"0 "0 "0 ¡\3 Pañstwowa Inspekcja Pracy
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 Co Inspekcja Ochrony Roslin
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 s Straz Miejska
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 g "0 "0 "a "0 "0 "0 "0 "0 s Pogotowie Energetyczne
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 § "0 "a "0 "0 o> Pogotowie Gazowe
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 § § "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 -vi Pogotowie komunalne: cieptownicze, wod - kan., dzwigowo - antenowe i inne
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 00 Wojewódzki Sztab Wojskowy
"0 "0 "a "a <0 Straz Graniczna
"0 "0 "0 "0 "0 N3 O Shjzba Awaryjna Centrum ds. Zdarzeñ Radiacyjnych (PAA)
"0 "0 "0 "0 "0 l\3 Dyrekcja Okrçgowa Urzçdu Górniczego
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 ¡y K3 Urz^d Dozoru Technicznego
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 "0 "0 "0 "0 N3 Co Media
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "a "a "0 N3 A Polski Czerwony Krzyz
"0 "0 "0 "a "0 "0 § "0 "0 N3 Oí Zarz^d dróg miejskich
"0 "0 "0 "0 "a "0 "0 "0 "0 K3 O) PKP - Zaklad Taboru
"0 1 « "a "a "0 "0 "0 "0 N3 -vi Inspekcja Weterynaryjna
"0 1 l\3 co Komitet Przeciwpowodziowy
"0 "0 "0 "0 "a "0 "0 l\3 <0 Stuzby lesne
"0 « "0 "0 Co 0 Organizator Imprez Masowych
"0 "0 "0 "a "0 "0 Co Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
"0 "0 "0 "a "0 Co K3 Urz^d Transportu Drogowego
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 Co Co Inne na podstawia umowy
1 "0 S 7\
s 1 "O 1 s 1
N O O
Q) (D 3 o o Q. O Q.
N- o su <
o
O en-g ô' < C
N < Q. S' o
o | O <
Q. S 1
o S en o Q. CL o
Q. "O N
N O. SU 3
D) c' S N o < Q. O N
N 0)" <
Q) 5T
(Q S'
O o
N- <
(D
D)'
3J
<
</>
w
en os'
I—I-
03
CT CD N
■g
CD
o
N CD
CD (Q
o
03
w 1-1-03
I
T3
o
Q.
^CD C/)> O CD' N 03 Q. 03
W i—i-—i CD =h CD (Q
,03 O CD
K) K) o co CO O ai co K) - o co 03 - O on 45» co K) - -
| Innezadania | Odgruzowywanie obiektôw | Usuwanie materialowwybuchowych | Poszukiwanie osôb zaginionych I Wypompowywanie cieczy z zalanych obiektow 1 Usuwanie skutkôw powodzi Ratownictwo ekologiczne | Ratownictwo chemiczne | | Ratownictwo techniczne | | Gaszenie pozarow | N eu "O i 3 a>" o rû)' o" g t 3 o tfl-o £ (fl ô>' (Q O « I Usuwanie substancji po akcjach ratowniczych 1 | Zapewnienie lekarstw i srodkow opatrunkowych dla ratownikow | | Zapewnienie dostawy energii cieplnej do celow rat. - gas. | | Zapewnienie dostawy energii elektrycznej do rat. - gas. | | Zapewnienie dostawy gazu do celow rat. - gas. | | Zapewnienie dostawy wody do celow rat. - gas. | | Wytyczanie dojazdowdo strefy goracej | | Zapewnienie opieki medycznej ratownikom | | Alarmowanie i ostrzeganie ludnosci wstrefie goracej | | Dotarcie do poszkodowanego | | Ewakuacja ludnosci ze strefie goracej | Stuzby ratownieze, instytucje wspôtdziataj^ce Zadania
* 7s 7s £ 7s ^ Co Prezydent/Starosta miasta
■ Tl Tl ^ Tl £ £ £ Tl Tl Tl Tl £ Tl Tl -k Panstwowa Straz Pozarna
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Oi Ochotnicza Straz Pozarna i inné jednostki ppoz.
Tl ^ ^ Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl ■ Tl ^ ^ ^ O) Policja
Tl Tl Tl Tl Tl 1 Tl ^ Tl Pogotowie ratunkowe
Tl Tl CO Instytucje opieki Spolecznej
Tl Tl Tl Tl Tl Tl 1 <o WIOS
Tl Tl Tl o Sanepid
Tl Tl Tl Tl Tl - Nadzôr Budowlany
io Panstwowa Inspekcja Pracy
Tl Tl Tl Co Inspekcja Ochrony Roslin
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl s Straz Miejska
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl * ; s Pogotowie Energetyczne
Tl Tl Tl Tl Tl « O) Pogotowie Gazowe
Tl ^ Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl ■s Pogotowie komunaine: cieptownicze, wod - kan., dzwigowo - antenowe i inné
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl 00 Wojewôdzki Sztab Wojskowy
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Straz Graniczna
Tl Tl Tl Tl Tl K3 o Stuzba Awaryjna Centrum ds. Zdarzeri Radiacyjnych (PAA)
Tl Tl Tl Tl Tl Tl K3 Dyrekcja Okrçgowa Urzçdu Gôrniczego
Tl Tl Tl l\3 l\3 Urz^d Dozoru Technieznego
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Co Media
Tl Tl Tl Tl N3 A Polski Czerwony Krzyz
Tl Tl Tl Tl Tl Tl K3 Oi Zarz^d drôg miejskich
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl K3 o> PKP - Zaklad Taboru
Tl Tl N3 Inspekcja Weterynaryjna
^ l\3 CO Komitet Przeciwpowodziowy
Tl Tl Tl Tl l\3 <o Stuzby les ne
Tl Co o Organizator Imprez Masowych
Tl Tl Tl Tl Tl Co Wod ne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Co K3 Urz^d Transportu Drogowego
Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Tl Co Co Inné na podstawia umowy
S
P
£ O
s
I
CSI
w
C/5 H
£ H
H
2
o §
H
1 "0 s 7\
s 1 S
N O O
ID (D 3 o Q. O
N- •ID -<
O CO-O o c
N < O fi
1 o
O S > 1
-, o o
o o ■o N o
•UJ U)
o O o
c N -< o N
Q)
l£i Jl)
O N- o <
(I)
Q)
73
<
o
en
03
O"
CD N
■g
CD'
o
N CD
03 Q. 03
O"
CD (Q O
03 (/>
T3 O Q.
^CD
O
N 03 Q. 03
CD
N 3
K) o CO 03 3 O) ai 03 K) 03 - O) ai 03 K) - -
| Innezadania | | Transport sprzçtu | | Transport materialow | Transport osôb 1 Q. ô>' (D 3 (I)' (fl ^L (Q O « .ÇD | Rejestrowanie ewakuowanych osob | | Szacowanie strat | N eu "O i 3 <D" o rû)' o" g t 3 o o Zapewnienie lekarstw i srodkôw opatrunkowych poszkodowanym Zapewnienie dostawzywnosci do strefy chlodnej dla poszkodowanych Organizowanie doraznego punktu ewakuacyjnego Zapewnienie dostawy wody dla poszkodowanych | Wytyczanie objazdow | I Zapewnienie warunkôwsanitarnych na okreslonym terenie 1 | Zapewnienie opieki medycznej | | Alarmowanie i ostrzeganie ludnosci i informowanie w strefie chlodnej | | Zapewnieni zastçpczych miejsc zakwaterowania dla osob ewakuowanych | | Ewakuacja ludnosci ze strefy chlodnej | N3 Stuzby ratownicze, instytucje wspôtdziataj^ce Zadania
* § § § * § § § * ^ * § § § Co Prezydent/Starosta miasta
"0 "0 "0 § "0 "0 § "0 "0 Tl "0 "0 "0 "0 -k Panstwowa Straz Pozarna
"0 "0 "0 Tl "0 "0 § "0 "0 Tl "0 "0 "0 "0 Oi Ochotnicza Straz Pozarna i inne jednostki ppoz.
"0 "0 "0 § § "0 "0 "0 § "0 § Tl "0 "0 "0 "0 o> Policja
"0 "0 § Tl ■ "0 "0 Pogotowie ratunkowe
"0 Tl "0 Tl "0 "0 "0 "0 00 Instytucje opieki Spotecznej
"0 Tl «o WIOS
Tl "0 § "0 "0 O Sanepid
"0 - Nadzôr Budowlany
Tl Panstwowa Inspekcja Pracy
Tl Co Inspekcja Ochrony Roslin
"0 "0 "0 Tl "0 "0 "0 "0 Tl "0 Tl "0 "0 "0 "0 s Straz Miejska
"0 "0 Tl "0 s Pogotowie Energetyczne
Tl "0 O) Pogotowie Gaz owe
"0 "0 Tl -s Pogotowie komunalne: cieptownicze, wod - kan., dzwigowo - antenowe i inne
Tl "0 "0 "0 Tl "0 Tl "0 "0 "0 00 Wojewodzki Sztab Wojskowy
Tl "0 "0 Tl "0 co Straz Graniczna
i "0 "0 N3 O Stuzba Awaryjna Centrum ds. Zdarzen Radiacyjnych (PAA)
"0 K3 Urz^d Dozoru Technicznego
Tl "0 "0 "0 "0 "0 l\3 K3 Media
Tl "0 Tl Tl "0 "0 "0 l\3 Co Polski Czerwony Krzyz
"0 "0 l\3 A Zarz^d drôg miejskich
"0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 "0 l\3 Oi PKP - Zaklad Taboru
"0 K3 o> 1 n s pe keja Wetery n a ryj n a
"0 l\3 Komitet Przeciwpowodziowy
"0 "0 l\3 CO Stuzby les ne
"0 "0 "0 "0 l\3 CO Organ izator Imprez Masowych
"0 "0 Co o Wod ne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
"0 "0 "0 Tl "0 "0 Co Urz^d Transportu Drogowego
"0 "0 "0 "0 "0 "0 Tl "0 "0 Tl "0 "0 "0 "0 Co K3 Inne na podstawia umowy
W powyzszych siatkach bezpieczeñstwa mozemy zauwazyc, ze w glównej mierze funkcj? wiod^c^. w podejsciu zdarzeniowym jak i zadaniowym pelni Pañstwowa Straz Pozarna i inne jednostki ochrony przeciwpozarowej. W wyniku powstania Krajowego Systemu Ratowniczo - Gasniczego stala si? ona formaj ratownicz^, która nie tylko gasi pozary, ale takze usuwa inne miejscowe zagrozenia takie jak w komunikacji drogowej, chemiczne, ekologiczne czy powstale w wyniku dzialañ sily natury.
Najwazniejsz^. rol? w zabezpieczeniu zdarzeñ jak i w przypadkach zwi^zanych z terroryzmem czy innymi zdarzeniami zwi^zanymi z materialami wybuchowymi pelni Policja.
Jak widac szczególnie w podejsciu zadaniowym w strefie chlodnej ogromna rola w sytuacjach kryzysowych zostala przypisana Prezydentowi miasta. To on jest odpowiedzialny za zapewnienie m. in. zast?pczych miejsc zakwaterowania dla osób ewakuowanych, dostawy wody i zywnosci dla poszkodowanych, transportu czy szacowaniu strat po zdarzeniach kryzysowych.
Rola i zadania innych sluzb reguluj^. odr?bne umowy i podpisane deklaracje.
Analizuj^c powyzsze siatki bezpieczeñstwa mozemy zauwazyc trzy podstawowe funkcje przypisane konkretnym sluzbom. W podsumowaniu spróbujmy wyodr?bnic podstawowe obowi^zki i zadania instytucji koordynuj^cej, wiod^cej oraz pomocniczej.
Jezeli chodzi o funkcj? koordynuj ^c^. instytucji, to do jej obowi^zków nalezy:
• pelnienie funkcji koordynatora dzialañ;
• administracyjne, logistyczne i operacyjne wsparcie dzialañ ratowniczych
i antykryzysowych;
• koordynacja dzialañ na administrowanym terenie w podleglych ogniwach;
• koordynacja pozyskiwania dodatkowych srodków;
• koordynacja dysponowania sil i srodków oraz dystrybucja zasobów;
• pelnienie funkcji zródla informacji, analiz i prognoz;
• nadzór nad szacowaniem strat i szkód powstalych w wyniku sytuacji kryzysowej.
W odniesieniu do instytucji wiod^cej - jest ona organizatorem dzialañ odpowiedzialnych za reagowanie w przypadku wyst^pienia konkretnego zagrozenia lub likwidacji skutków. Do podstawowych zadañ instytucji wiod^cej w dzialaniach ratowniczych nalezy:
• pelnienie funkcji organizatora dzialañ;
• opracowanie i aktualizacja „Planu dzialania" na wypadek wystipienia konkretnego zagrozenia;
• opracowanie propozycji decyzji w stosunku do innych instytucji w zakresie wspóldzialania;
• utrzymywanie kontaktu ze srodkami masowego przekazu, opracowanie i przekazywanie komunikatów dla ludnosci o sposobach zachowania siç;
• wyznaczenie miejsca i organizacji stanowiska dowodzenia na miejscu zdarzenia;
• opracowanie struktury kierowania i dzialania taktycznego w odniesieniu do zaistnialego zdarzenia;
• analiza i ocena zagrozenia dla osób bezposrednio zaangazowanych w dzialaniach ratowniczych i zapewnienie im wlasciwych srodków bezpieczeñstwa;
• zbieranie i opracowywanie kompletnych informacji na miejscu zdarzenia, dotycz^cych zaistnialej sytuacji wlicznie z przyczynami o rozmiarem zdarzenia;
• okreslenie potrzeb w zakresie ewakuacji ludzi i mienia z rejonu zdarzenia, a takze z najblizszej okolicy, wydanie polecenia lub zarzidzanie uruchamiania ewakuacji z obszaru objçtego akcji ratowniczi
• podejmowanie decyzji o zakoñczeniu akcji;
• dokonywanie kompleksowej oceny szkód.
Jezeli chodzi o instytucjç pomocniczi, to jest ona wspóluczestnikiem dzialañ realizowanych na rzecz konkretnego zagrozenia lub likwidacji skutków. Do podstawowych zadañ instytucji pomocniczej w dzialaniach ratowniczych nalezy:
• merytoryczne wspieranie instytucji koordynujicej i wiodicej;
• koordynacja specjalistycznych, zgodnych z kompetencjami dzialañ wsparcia oraz pomocy w tym zakresie;
• udzial w opracowywaniu i aktualizacji w zakresie kompetencyjnym procedur dzialania w odniesieniu do wszystkich przewidywalnych typów zagrozeñ pozostajicych w obszarze kompetencji danej instytucji;
• wspieranie i ulatwienie, w uzgodnieniu z instytucji wiodici, prowadzenia dzialañ ratowniczych z wykorzystaniem posiadanych sil i srodków;
• utrzymywanie stalej licznosci z instytucji wiodici
• wspóldzialanie ze wszystkimi podmiotami bioricymi udzial w reagowaniu, w celu zapewnienia bezpieczeñstwa, ludzi, mienia i srodowiska w rejonie zdarzenia;
• dostarczanie potrzebnych informacji instytucji wiodicej w celu zlikwidowania zagrozenia;
• udzial, zgodnie z wlasciwoscii rzeczowi, w dzialaniach ewakuacyjnych ludzi i mienia;
• udzial w kompleksowej ocenie szkód.
Nie ulega witpliwosci, ze matryce bezpieczeñstwa powinny byc czçsciej opracowywane. Dziçki nim, wiele korzysci mogi odniesc nie tylko sluzby ratownicze, które nabieraji wprawy w stycznosci z poszczególnymi zdarzeniami i zadaniami, ale równiez sluzby cywilne i inne podmioty ratownicze gromadzic informacje do tworzenia i weryfikacji procedur postçpowania.
Literatura
1. Anszczak M., „Metro warszawskie potencjalne zagrozenie ataków terrorystycznych " praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr Ryszarda Rosseta, SGSP, Warszawa 2004r.;
2. Anszczak M., Kondracki P., „Rola poszczególnych elementów systemu bezpieczeñstwa wewnçtrznego miasta Bialegostoku w procesie zarzidzania kryzysowego w oparciu o konstrukcjç siatki bezpieczeñstwa", praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr Ryszarda Rosseta, SGSP, Warszawa 2005r.;
3. Anszczak M., Grosset R., „Bioterroryzm a Euro 2012" - prezentacja multimedialna, Czçstochowa 2008r.;
4. Anszczak M., Czekanowski Z., Grosset R., Karolczak K, „ Zabic tysiice, przestraszyc milony. Zagrozenia terrorystyczne i szansa na skuteczni obronç", WSZiP, Warszawa 2009r.;
5. Grosset R., „Zarzidzanie bezpieczeñstwem w odniesieniu do zagrozeñ bioterrorystycznych zwiizanych z organizacji EURO 2012", material konferencyjny „Akty terroru a infrastruktura krytyczna, CS PSP Czçstochowa, 06-07.10.2008r.;
6. Roguski E. W., „Planowanie cywilne. Matryca Bezpieczenstwa. Zarz^dzanie skutkami. Zarz^dzanie bezpieczenstwem na poziomie lokalnym", cz. 2, SGSP, Warszawa 2002r.;
