CC BY
458CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. TAYYORLOV GURUHLARDA "QOSHNI MAMLAKATLAR" MAVZUSIDA O YINLI TA LIM FAOLIYATINI TASHKIL ETISH
G. N. Aminova
Kogon pedagogika kolleji maxsus fan o'qituvchisi
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada tayyorlov guruhlarda bolalarni O'zbekistonning qo'shni davlatlari bilan tanishtirish orqali bolalarning nutqini rivojlanishidagi o'rni va ahamiyati keng yoritilgan. Maktabgacha ta'lim tashkilotlaridagi tayyorlov guruhlarda "Til va nutq" markazid oy va hafta mavzusi bo'yicha o'yinli ta'lim faoliyatini tashkil etish yoritib berilgan. Faoliyat ishlanma maktabgacha ta'lim tashkilotining Davlat talabiga asoslangan holda tuzilgan .
Kalit so'zlar: o'yinli ta'lim faoliyati,til va nutq, markaz, talaffuz ,Tojikiston, Qirg'iziston, Qozog'iston, Turkmaniston ,xarita,qo'shni davlatlar, hudud, chegara, Tayyorlov guruhlarda "Qo'shni mamlakatlar" mavzusida o'yinli ta'lim faoliyatini tashkil etish.
Oy mavzusi:"G'aroyib olam"
Hafta mavzusi:" Qo'shni mamlakatlar".
Fevral oyining 1- haftasi.
Guruh: Tayyorlov.
Markaz: "Til va nutq"
Faoliyat turi: Nutq o'stirish.
Mavzu: "O'zbekistonning qo'shni davlatlari".
(Tojikiston, Qirg'iziston, Qozog'iston, Turkmaniston, Avg'oniston)
Maqsad: O'zbekistonning qo'shni davlatlar haqidagi g'oyalarini shakllantirish.
Ta'limiy maqsad:Lug'atni millatga tegishli so'zlar bilan boyitish. O'zbekiston atrofidagi qo'shni davlatlar: Tojikiston, Qirg'iziston, Qozog'iston, Turkmaniston, Avg'oniston va u erda yashaydigan xalqlar , milliy liboslar, xalq raqsi va musiqasi haqida tushuncha berish.So'zlashuv nutqini shakllantirish. So'zlarni to'g'ri talaffuz qilish. Bolalar savollarga to'liq javob berishni, jumlalarni to'g'ri tuzishga, kerakli so'zlardan o'rinli foydalanishga o'rgatish. Chegarada, chegaradan tashqarida, chegara ichida so'zlarini mustahkamlash.
Tarbiyaviy maqsad: Nutqning ifodaliligini tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi maqsad: Vatanparvarlik tuyg'ularini va o'z Vataniga bo'lgan g'ururni rivojlantirish.
Davlat talabi: Tayyorlov guruhda lozim bo'lgan bilim va ko'nikmalarni bolalarga singdirish. Bola nutqni tinglaydi va anglaydi, so'zlashadi va muloqat qiladi, qiziquvchan, intiluvchan, faol bilishga qiziqish bildiradi va unga ehtiyoji mavjud, atrofdagi borliqni ijodiy o'zgartirish malakasiga ega.
Faoliyat uchun keraklik jihozlar: Mavzuga oid qo'shni mamlakatlarning liboslaridan va yana shunga oid ko'rgazmali rasmlari yoki slayd, xarita yoki globus, transportning har xil turlari tasvirlangan rasmlar, sambufer, chip, fleshka,
Faoliyatning borishi:Tashkiliy daqiqa.
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES
(CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. Tarbiyachi: (Bolalar yarim doira shaklida turib oladilar) Turli tuman bolalar ko'p jahonda Yig'ilsalar sig'mas ming-ming maydonga Dunyo yuzi yana tinchu keng bo'lsa Har bolaning baxti doim teng bo'lsa. Vatanini, onajonin sevsalar. Ular mehrin, g'amho'rligin sezsalar.
Bolalar, bugun barchangizni ko'rib turganimdan juda hursandman. SHe'r mazmunimdan faxmlagandirsiz. Bugungi o'yinlarimiz faqat qo'shni mamlakatlar ijodiga bag'ishlanadi. Kelinglar endi mehmonlarimiz bilan salomlashib olaylik. Tong otadi ertalab-qo 'llar yuqoriga Bizni chorlar ona yurt-qo 'llar o 'nga va chapga ko 'rsatiladi. Men uyimdan chiqaman-qo 'l bilan o 'zini ko 'rsatadi. Salom deyman ko'chamga-qo 'llar u yon buyonga harakatlanadi Salom deyman hammaga-qo 'llar bosh uzra ko tariladi Salom deyman Qishga ham-qo 'llarpastga tushirilib gilamni silanadi
Salom deyman sho'x-quvnoq-ikkta qo'l ko'rsatqich barmog'i yonoqqa qoyiladi bosh saraklatiladi.
Izg'irin shamolga ham -qo'llar ohgga chapga silkinadilar. Asosiysi salomim-qo 'llar yuqorida.
Barcha mehmon, ustozga- tirsakar bukilib qo 'llar ko 'krakka qo yiladi. Tarbiyachi: Bolalar diqqatimizni doskaga qaratamiz. Ushbu ko'rib turganingiz xarita deb ataladi Xaritada qaerda yashayotganimiz, yo'llar, tog'lar, keng maydon erlari, yashash joylari, chegaralar, shaharlar ko'rsatilgan. Qaranglar yoningizda kimlar turibdi?(Slayd yoki globusdan ham foydalanisa ham bo 'ladi) Bolalar: (O 'rtoqlarimiz)
Tarbiyachi: Yana ularni nima deb atash mumki?
Bolalar: (go 'shnilar)
Tarbiyachi: To'g'ri, qo'shnilar. Bolalar, qo'shnilar kimlar?
Bolalar: (Yonimizda yashovchilar)
Tarbiyachi: To'g'ri, ular yonimizda yashovchi qo'shnilarimiz, bir stolda o'tiradiganlarimiz va h.k. Yana uylar oldilarida, ko'chalarda, shaharlarda, mamlakatlarda qo'shnilar bo'lishi mumkinmi?
(Bolalar javoblari)
Tarbiyachi: Barakalla, bolajonlar! Biz qaysi shaharda yashaymiz? Bolalar: (Buxoro shahrida)
Tarbiyachi: To'g'ri, Buxoro shahrida. (Kartadan , globusdan yoki slaydda ko 'rsatiladi). Qani menga biz yashayotgan mamlakatimizni aytib beringlarchi?
Bolalar:(O 'zbekiston!)
Tarbiyachi: To'g'ri, bu O'zbekiston. Qaranglar men hozir sizlarga xaritadan (globusdan,xaritadan yoki slayddan) O'zbekiston Respublikasining chegarasini ko'rsataman, mana. O'zbekistonning poytaxti qayer bolajonlar?(Toshkent). Prezidentichi? (SH.M.Mirziyoyev). Maydoni 448, 978 kilometr kvadrat. Aholisi 34, 972 ming. Chegara nima? (bolalar javoblari).
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES
(CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. Bolalar: (Chegara bu-faqat O 'zbekiston hududiga tegishli joydir). Tarbiyachi: Chegaramiz bola^ hoh suvda, hoh quriqlikda bo'lsin u chegara hisoblanadi. Kelingla^ qaysi davlat^ O'zbekistonning qo'shni davlatlari ekanligini ko'ramiz va unga sayohat qilamiz. Mana bu mamlakatlar : Tojikiston, Qirg'iziston, Qozog'iston, Turkmaniston, Avg'onistonlar bizning mamlakatimiz qo'shnilaridir va ulaT bilan chegaradoshdn. O'zbekistonning mana bu chizig'idan ag'ida qo'shni mam^at^ yashaydi. Шг biг mamlakatning o'z chegarasi mavjuddn\ Chegaradan paspoгtsiz va mxsatnomasiz o'tib bo'lmaydi.
Tojikiston Respublikasi- O'zbekistonning janubiy sha^ida joylashgan davlat. Maydoni 143.100 ming kilometrAholisi 8,486,300 kishi. G'artiy va shimoliy g'artiy tomonidan O'zbekiston davlati bilan chegaradosh. Poytaxti Dushanbe shahri. Tojikiston prezidenti Imomoali Rahmon..(Doskaga liboslari, Tojikston bayroq, gerb rasmlari ilib qo 'yiladi, musiqalaridan parcha qo 'yib beriladi)
Qirg'iziston- rasmiy nomi Qñg'iz Respublikasi . O'rta Osiyoning shimoli-sharqida joylashgan davlat. Poytaxti — Bishkek shahri. Mamlakat g'artida O'zbekiston Respublikasi joylashgan. Qñg'iziston aholisi bugungi kunda 5 million kishidan ortiq. Maydoni 198.5QQ ming kilometr. Aholisi 5,543,3QQ kishi. Prezidenti Almazbek Atambaev . (Doskaga liboslari, Qirg'iziston bayroq va gerb rasmlari ilib qo 'yiladi, musiqalaridan parcha qo 'yib beriladi)
Qozog'iston- Qozog'iston Respublikasi. Poytaxti Nureulton shahri. Maydoni 724,9 ming kilometr Janubda O'zbekiston bilan chegaradosh. Qozog'iston prezidenti Qosim -Jo'mart To'qaev.
(Doskaga liboslari, Qozog'iston bayroq va gerb rasmlari ilib qo'yiladi, musiqalaridan parcha qo 'yib beriladi)
Turkmaniston-Turkmaniston Respublikasi.Poytaxti Ashxabod. Maydoni 488,1 ming kilometr.Aholisi 5,113 million kishi. O'zbekistonning janubida joylashgan. Prezidenti Qurbonguli Berdimuhammedov.
(Doskaga liboslari, Turkmaniston bayroq va gerb rasmlari ilib qo'yiladi, musiqalaridan parcha qo 'yib beriladi)
Avg'oniston-Avg'oniston Islom Davlati. O'zbekistonning g'artay janubida joylashgan. Maydoni 652,2 ming kilometr. Aholisi 25 million 782 ming kishi. Poytaxti Qobul shahri. Prezidenti Ashraf G'ani.
(Doskaga liboslari, Avfg'oniston bayroq va gerb rasmlari ilib qo'yiladi, musiqalaridan parcha qo 'yib beriladi). Jismoniy daqiqa. (Tekstga qarab harakatlar qilinadi) Maqtay desak quyoshga teng Vatanjonim bepayon - keng. Olti davlat, olti poytaxt Qo'shni davlat, bitta daraxt. Olti shoxda gul mevasi Yashnab turar teng hammasi. Hilpiraydi olti bayroq Gwkiraydi olti gulbog'
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES
(CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda. Ahil yashar olti o'rtoq. Qo'shiq kuylar qo'shni o'rtoq Obod etar olti qardosh Mustahkamdir kuch va bardosh So'zlashadi turli tilda Maqsad ulug' har bir dilda Baxt beruvchi kitobi bor Nur sochuvchi oftobi bor. Biz -o'zbekning qizu-o'g'lu Teng ochilgan baxtli guli.
Tarbiyachi: Endi navbat eng qiziqarli o'yinlarga bolajonlar. Men sizlarga qo'shni davlatlardan birini aytib to'p irg'itaman sizlar esa uni xalqini aytib to'pni menga irg'itasizlar.
To'p bilan davrada o'yin "Kim qaerda yashaydi?"
Toj ikiston-.........tojiklar
Qirg'iziston-.....qirg'izlar
Qozog'iston-.....qozoqlar
Turkmaniston-...turkmanlar Afvg'oniston-.....avg'onlar
O'zbekiston-.......o'zbeklar (yana qaytarilib aytila beradi).
Tarbiyachi: Endi bolajonlar yana bir ajoyib o'yin o'ynaymiz hozir ikki guruhga bo'linib olamiz. Bitta stol ustida 6ta qo'shni davlatlar bayrog'i yana bitta stolda yana 6 ta davlat gerblari bor. Sizlar shu bayroq va gerblar qaysi davlatga mansub ekanligini topib berishlaring kerak. Qani bo'lmasam o'yinimizni musiqa ostida boshladik.
O'yin "Bayroq va gerbdan qaysi Davlatniki ekanligini top!" Tarbiyachi:
1.Bolajonlar nechta qo'shni davlatlar bor ekan ?
2.Ular qaysi davlatlar ekan?
3.Biz qaerda yashaymiz?
4.Qo'shni davlatlar deganda siz nimani tushunasiz? 5.Sizlarga ko'proq nima yoqdi?
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS) ilmiy jurnali bilan hamkorlikda.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. https://docs.flutter.dev/
2. https: //en.wikipedia. org/
3. https://en.wikipedia.org/wiki/MySQL
4. https://designlab.com/figma-101 -course/introduction-to-figma/
5. Saloydinov, S. Q. (2021). Paxta tozalash zavodlarida energiya sarfini kamaytirishning texnik-iqtisodiy mexanizmini yaratish. "Academic research in educational sciences", 2(9), 886-889. https://doi.org/10.24412/2181-1385-2021-9-886-889
6. Saloydinov, S. Q. (2021). Creation of feasibility studies to reduce energy costs in ginneries. "Экономика и социум", 9(88), 147-149.
7. Caлойдинов, C. К. (2021). Образовательные кредиты в Узбекистане. "Экономика и социум", 12(91), 470-472.
8. Caлойдинов, C. К. (2021). Спрос на рынке дифференцированных продуктов. "Экономика и социум", 12(91), 473-476.
9. Салойдинов, С. К. (2022). С паровой турбиной 471 МВт на Талимарджанской ТЭЦ расчет электрических режимов при максимальной зимней нагрузке. "Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)", Special issue, 116-121.
10. Сaрдoржoн Кoдиржoн Угли Сaлoйдинoв. (2022). Иннoвaциoннoе решение для пoлyчения биoгaзa. "Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)", 2(3), 280-285. https://doi.org/10.24412/2181-2454-2022-3-280-285 Astanaliev E. T. O. The Process Of Electronic Document Management In The System Of Railway Automation And Telemechanics //The American Journal of Interdisciplinary Innovations Research. - 2021. - Т. 3. - №. 05. - С. 76-80.
11. Astanaliev E. The formalization of the electronic document in railway automatics and telemechanics on the basis of simulation modeling //European Scholar Journal (ESJ). -Т. 2. - №. 3.
12. OGLI A. E. T. Software for Electronic Document Management System of Technical Documentation on Railway Automation and Telemechanics //JournalNX. - 2021. - Т. 7. -№. 1. - С. 204-209.
13. Astanaliev E. ELECTRONIC MODEL OF TECHNICAL DOCUMENT MANAGEMENT PROCESS /^рник наукових праць ЛОГО!. - 2021.
14. Baratov D., Astanaliev E. Functional Features of the Technical Documentation Control Program //International Journal on Orange Technologies. - 2021. - Т. 3. - №. 1. - С. 7-11.
15. Dadaboyev, Q. Q. (2021). Refrigerator in modern heating power stationstechnical water waste through reconstruction of the towerreduction. "International journal of philosophical studies and social sciences", 1(3), 96-101.
16. Dadaboyev, Q. Q. (2022). Issiqlik elektr stansiyalarida texnik suv isrofini barataraf etish. "Academic research in educational sciences", 3(1), 434-440. https://doi.org/10.24412/2181-2454-2022-1-41-47
17. Dadaboyev, Q. Q. (2022). Bug'-gaz qurilmasi gradirniyalaridagi aylanma suv isrofini kamaytirish "Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS)", Special issue, 15-21
