CC BY
13
С. Васильева, В. В. Соколов //Гигиена труда. -1980. - №11. - С. 19 - 23.
8. Хелковский - Сергеев Н. А. Гигиена труда и состояние здоровья рабочих, контактирующих с
бериллием в концентрациях, не превышающих ПДК //Тез. докл. IV Всесоюз. симп. «Бериллий-90». - СПб; М., 1992. - С. 100.
Поступила 11.02.08
M. A. Gazaliyeva
HYGIENIC CHARACTERISTICS OF TECHNOLOGICAL PROCESS AND LABOR CONDITIONS OF BERYL INDUSTRY
In this article hygienic evaluation of labor conditions and peculiarities of technological process of modern beryl manufacture is given. Intensive development of this manufacture is tightly connected with constant solving of complex hygienic tasks, first of all directed towards health safety of branch workers and creation of safe labor conditions. Industrial processes of beryl-making are characterized by air pollution by beryl aerosol and other harmful chemical substances, microclimate parameter changes, noise, light and physical labor.
М. А. Разалиева
БЕРИЛЛИЙ 6НЕРКЭС1Б1НЩ ТЕХНОЛОГИЯЛЬЩ УРД1С1 Ж6НЕ ЕЦБЕК ШАРТТАРЫНЬЩ ГИГИЕНАЛЬЩ М1НЕЗДЕМЕС1
Бул макалада ечбек шартын гигиеналык баралау жэне осы заманры бериллий енд1р1анщ технологиялык YPДiсiнiч ерекшелiктерi берiледi. Аталран ендiрiстiч интенсивт дамуы бiрiншi кезекте саладары жумысшылардыч денсаулырын корраура, кауiпсiз ечбек шартын тудырура барытталран комплекстi гигиеналык тапсырмаларды Yнемi шешумен Yздiксiз байланысты. Бериллий дайындаудыч ендiрiстiк YPДiсi ауаныч берилли аэрозолiмен жэне баска да химиялык заттармен ластануымен, микроклиматтыч елшемдер^ч езгеруiмен, шумен, жарык жэне дене ечбепмен мiнезделедi.
Е. Ж. Отаров
ТАУ К9Л1Г1 ЖУРГ1ЗУШ1ЛЕР1Н1Ц ЕЦБЕК СИПАТЫН ГИГИЕНАЛЫК БАРАЛАУ
КР ДСМ Караганды мемлекетпк медицина академиясы
Тау-кен вндiрiсiнде технологиялык YPДiстiч ерекшелiгiне байланысты, техникаларды эконо-микалык туррыдан очтайлы, толык колдану Yшiн жумыс режимiн 2-3 ауысымдылыкка аударура мэжбYрлiк тудырады. Жэне де технологиялык Yрдiс бiр-бiрiмен тырыз катынаста болрандыктан оларды жиiрек токтатура болмайды. Жумыс ауысымыныч ауысып келiп отыруын, жумысшылардыч тYнгi ауысымдарра шыруын адам арзасы-на эсерiн физиологиялык туррыдан баралап ка-райтын болсак, келеадей квптеген мэселелердi тудырады. Мысалра, Yйкы жэне сергектiк режимЬ ыч бузылуы, айналасындары жакындарымен, жанYясымен, туыстарымен карым-катынастыч жеткiлiксiздiгi, тамактану режимi мен сипатыныч взгеруi, ычрайсыз уакытта жумыска бару мен жумыстан кайту уакыты жэне де тары баскадай квптеген себептер. ТYнгi режимыч биологиялык ырракка керi эсерiнен кейiн, адам арзасындары физиологиялык YPДiстердiч айкын диссинхронозы нэтижесiнде ас корыту, жуйке жэне жYрек-тамыр жуйеа ауруларыныч даму мYмкiншiлiгi квпке мэлiм. Кен вндiрiсi механизмдерiндегi жумысшылардыч ечбек YPДiсiнiч ауырлыры мен кернеулiгi ечбек жардайыныч 3 класын курады [1]. Кендi ашык эдiспен вндiру кезiндегi жача 12 сараттык жумыс ауысымындары бульдозер машинисi ечбек YPДiсiнiч ауырлыры бойынша 3,2 класына жаткызылды [2].
Жумыстыч максаты - тау квлИ жYргi-зушiлерiнiч жача жумыс жардайындары ечбек сипатына гигиеналык бара беру.
Ж¥МЫСТЬЩ ЭД1СТЕР1 МЕН МАТЕРИАЛДАРЫ «Костанай минералы» АК, карасты тау квлiгi мекемесшдеп жумысшыларды, жумыс орындарындары квлiктiч аткаратын жумысына байланысты жYргiзушiлер мен машинистердi ауыр жYк тасырыш машина жYргiзушiсi, бульдозер мен жYк тиегiш машинистер^ экскаватор машинистерi мен олардыч квмекшiлерi жэне буррылау кондыррысы машинистерi мен олардыч квмекшiлерi болып жiктелiндi. Аткарылран зерттеу жумыстарыныч нэтижесiнде алынран мэлiметтердегi ечбек YPДiсiнiч ауырлыры мен кернеулИ дечгейлерiнiч кауiптiлiк класын аныктауды басшылык куралы аркылы жYргiздiк.
Ж¥М ЫСТЬЩ НЭТИЖЕС1 Тау-кен квлiктерiнiч жYргiзушiлерiнiч жумыс кYнiндегi хронометраждык зерттеулер мэлiметтерi 1 диаграммада пайызбен берiлген. Алрашкы зерттеу тобы жумысшыларына ауыр жYк тиепш квлiк жYргiзушiлерi енгiзiлдi. Апта бойы есептелiп жYргiзiлген толык ауысымды хронометраждык зерттеу жумыстарыныч мэлiметтерi, кендi ашык эдкпен вндiретiн хризотил-асбест карьерiндегi ауыр жYк тиегiш квлiк жYргiзушiлерi 12 сараттык ауысыммен жумыс iстейтiндiгiн диаграммалардары кврсетюш-терден квруiмiзге болады. Карьердеп токтаусыз жумыс режимiне байланысты жумыс ауысымы бойынша реттелген 40 минут Y3iлiстен бвлек, баскадай Y3iлiстер карастырылмаран. Ауыр жYк тиегiш квлiктердiч жYргiзушiлерi жумыска келгеннен кейiн квлiктi жумыс ктеп турран
ft to s ß s a
CD
(J «
о й о <~í s •í3 to О
о 00
ю
TD ft) ч
Ol ~<
I
я ft) I я œ ь
3
TD □
to' ~<
Е
п> ■g
Ol
4 z
Ol
-о
■< ¡y
to ч Ol er
CT ? ñ
i ^
to ï:
S* л î "2.
S
as
Ol Sc
ь
Ol I
n 4
я ft) ч ft) ч i"
Ol ~<
n
z ~<
Ol
t; ^
4 X
Дайындык; жумыстары
Непзп жумыс
Регяаменттелген уз1гпс
Технологиялык; уз1гпс
W PS
О
U
0
1 S SB
s
S S
CD
Я
M
дэрежеа, жYктеменiч бiркелiлiгi жэне жумыс ре-жимi бойынша 3 кластыч 1 дэрежесiне жаткы-зылды. Келтi-рiлген мэлiметтердi корыта келе, экскаватор машинист ечбек жардайын сипаттай-тын ечбек YPДiсiнiч ауырлыры бойынша 3 кластыч 2 дэре-жесше жаткызылса, жумыс кернеулiгi кврсеткiшi бойынша 3 кластыч 1 дэрежеане жатса, экскаватор машинистiнiч квмекшiсi ечбек жардайын сипаттайтын ечбек YPДiсiнiч ауырлыры бойынша 3 кластыч 2 дэрежеане жаткызылса, жумыс кер-неулiгi кврсеткiшi бойынша 2 класка жат-кызылды.
Буррылау кондыррыларыныч жумысы Yшiн буррылау алачы дайындалуына кiрiсуге кететiн уакыт пен жумыс сочында жумыс орнын тапсы-рура кететiн уакыт 40 минутты (5,5%) курайды. Кондыррыны орнатып, жердi буррылаура кететiн негiзгi жумыс операциялары 520 минутка жетсе (72,2%), реттелген Y3iлiс жумыс уакытыныч 4,2% немесе 30 минутын алады, келесi жача жумыс алачына квшуге, кондырура кететш технологи-ялык Y3iлiстер 130 минут немесе 18,1% курады. Буррылау кондыррысыныч жумысы Yшiн буррылау алачы дайындалады, буррылау Yшiн кондырры орнатылып, Yчгiме буррыланады. Жача жумыс алачына квшу Yшiн дайындык жумыстары баста-лады. Буррылау кондыррысын, кондыррыныч машинист мен машинист квмекшiсi кондырады. Буррылау кондыррысыныч машинисп баска жумыспен кезектеслрт колмен таситын жэне квтеретiн жYктердiч салмары, аймактык жYктеме ретiнде стереотипт жумыс кимылдары, жумыс калпы бойынша 3 кластыч 1 дэрежеане жаткы-зылды. Буррылау кондыррысы машинистiнiч квмекшю баска жумыспен кезектестiрiп колмен таситын жэне квтере™ жYктердiч салмары, жумыс калпы, денеыч ечкеюi бойынша 3 кластыч 1 дэрежеане жаткызылды. Жорарыда келтiрiлген мэлiметтердi корыта келе, буррылау кондыррысы машинисп мен оныч квмекшюыч ечбек
жардайын сипаттайтын ечбек YPДiсiнiч ауырлыры бойынша 3 кластыч 2 дэрежеане жаткызылса, жумыс кернеулИ кврсеткш бойынша 2 класка жаткызылды.
Сонымен, казiргi нарык зачыныч талабы кYшейген заманда квптеген вндiрiс салаларыныч экономикалык туррыда тиiмдi екендiгiн алра тар-тып жумыс уакытыныч 6 жэне 8 сараттан 12 саратка есептелгенi квпшшкке мэлiм. Тау-кен вндiрiсiнде жумыс ауысымындары технологиялык Y3iлiстермен байланысты жумыссыз туру, дайындык пен аяктау жумыстарыныч уакыты кыскартылып, негiзгi жумыс операциялары ала-тын уакытты узарту есебiнен жумыс кун есеп-телiндi. Жумыс кун узарран сайын, жумыс орын-дарындары жарымсыз факторлардыч адам арза-сына керi эсерiнiч эсер ету уакыты узарды. Сондыктан да, «Костанай минералы» АК тау цехына карасты квлiк жYргiзушiлерi мен машини-стерiнiч жача жумыс жардайында жарымсыз эсер етушi каркынды вндiрiстiк факторлардыч эсерiн зерттеу, жумысшылар арасындары жалпы жэне кэсiби аурушачдылык дечгейiн твмендетуге барытталран алдын-алу шараларын уйымдастыру Yшiн мачызды.
6ДЕБИЕТТЕР
1. Гигиена труда и здоровье рабочих угольных разрезов юга Кузбасса /а. М. Олещенко, В. Д. Суржиков, В. В. Большаков и др. //Медицина труда и пром. экология. - 2002. - №10. - С. 40 -43.
2. Куракин В. А. Условия труда машинистов бульдозеров при 12-часовой рабочей смене на предприятиях открытой угледобычи в Кузбассе / В. А. Куракин, М. И. Цигельник, Б. Н. Зеренков // Медицина труда и пром. экология. - 2002. -№10. - С. 45 - 47.
Поступила 09.06.08
Ye. Zh. Otarov
HYGIENIC ESTIMATION OF CHARACTER OF WORK OF WORKERS OF MOUNTAIN TRANSPORT
In article character of working conditions of drivers and machinists of mobile mechanisms of mountain transport in modern conditions is surveyed. Work of drivers and machinists of mountain transport is characterised by influence of a complex of adverse factors, such, as high nervously-emotional pressure and gravity of labour process.
Е. Ж. Отаров
ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ХАРАКТЕРА ТРУДА ВОДИТЕЛЕЙ ГОРНОГО ТРАНСПОРТА
В статье рассматривается характер условий труда водителей и машинистов передвижных механизмов горного транспорта в современных условиях. Труд водителей и машинистов горного транспорта характеризуется воздействием комплекса неблагоприятных факторов, таких как высокое нервно-эмоциональное напряжение и тяжесть трудового процесса.
