Научная статья на тему 'Тадбиркорлик субъектларини солиқлар воситасида рағбатлантириш масалалари'

Тадбиркорлик субъектларини солиқлар воситасида рағбатлантириш масалалари Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
328
37
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Атамуродов Ш. А.

Иқтисодиётини модернизациялаш шароитида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш орқали иқтисодий ўсишни ва аҳоли бандлигини таъминлаш муҳим роль ўйнайди ва республикада амалга оширилаётган иқтисодий сиёсатнинг устувор йўналишларидан бири ҳисобланади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Тадбиркорлик субъектларини солиқлар воситасида рағбатлантириш масалалари»

Атамуродов Ш.А.

Навоий Давлат кончилик институти тадк,ик,отчиси

ТАДБИРКОРЛИК СУБЪЕКТЛАРИНИ СОЛИКЛАР ВОСИТАСИДА РАГБАТЛАНТИРИШ МАСАЛАЛАРИ

Ицтисодиётини модернизациялаш шароитида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш орцали ицтисодий усишни ва ацоли бандлигини таъ-минлаш муцим роль уйнайди ва республикада амалга оширилаётган ицтисодий сиёсатнинг устувор йуна-лишларидан бири цисобланади.

Президентимиз Ислом Каримов таъ-кидлаб утганларидек: "Ишлаб чикаришни модернизация килиш, техник ва техноло-гик кайта жих,озлаш, иктисодиётнинг етак-чи тармокларини жадал янгилаш биз учун энг мух,им устувор вазифа сифатида изчил давом эттирилади. Мамлакатимизнинг барча минтакаларида бизнесни ривожлантириш учун янада кулай ишчан мух,ит яратиш, тадбиркорлик, кичик ва хусусий бизнесга янада кенг эркинлик бериш, бюрократик тусик ва Fовларни бартараф этиш буйича зарур чора-тадбирларни амалга ошириш лозим".1

Мустакиллик йилларида Узбекис-тонда бозор иктисодиётининг асо-си булган хусусий мулк устуворлигини мустах,камлайдиган баркарор конунчилик базаси яратилганини кайд этиш зарур. Урта мулкдорлар синфини шаклланти-риш, мамлакат иктисодиётини баркарор юксалтириш, янги иш уринларини яратиш ва ах,оли даромадини оширишнинг мух,им омили булган кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни жадал ривожлантириш буйича кулай ишбилармонлик мух,ити х,амда ишончли х,укукий кафолатлар яра-тилди.

Бугунги кунда иктисодиётнинг реал сектори корхоналарини куллаб-

1 И.Каримов. Барча режа ва дастурларимиз Ватанимиз тараккиётини юксалтириш, халкимиз фаровонлигини оширишга хизмат килади. Т. "Узбе-кистон": 2011.

кувватлаш буйича, биринчи навбат-да, ишлаб чикаришни модернизация килиш, кооперация алокаларини кен-гайтириш, мустах,кам х,амкорликни йулга куйиш, мамлакатимизда ишлаб чикарилган мах,сулотларга ички талабни раFбатлантириш масалаларига кенг эъти-бор берилмокда. Жумладан, мазкур йуна-лишда куйидагиларни амалга оширишга алох,ида эътибор каратилган:

1. Солик юкини енгиллаштириш, соликка тортиш тизимини соддалашти-риш ва унификация килиш буйича ху-жалик тузилмаларини куллаб-кувватлаш максадида тегишли чоралар куриш;

2. Давлат томонидан куллаб-кувватлаш максадида корхоналарнинг бюджет ва бюджетдан ташкари жамFармаларга ту-ловлар буйича муддати утган х,амда жо-рий кредитор карздорлигини кайта куриб чикиш;

3. Тадбиркорлик субъектлари фаоли-ятини ташкил этиш билан боFлик хара-жатларни камайтириш буйича чора-тад-бирларни амалга ошириш.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 20 июнь 2005 йилдаги ПФ-3620-сонли "Микрофирмалар ва кичик корхоналар-ни ривожлантиришни раFбатлантириш борасидаги кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги Фармонига кура кичик тадбиркорлик субъектлари учун ягона солик тулови 2005 йилнинг 1 июлидан бошлаб микрофирмалар ва кичик корхоналар учун

V_/

ягона солик, бюджетдан ташкари Пенсия жамFармаси, Республика йул жамFармаси ва Мактаб таълими жамFармасига маж-бурий ажратмалар тулаш урнига ягона солик тулови жорий этилди.

Сунгги йилларда ягона солик тулови ставкаси 2005 йилдаги 13 фоиздан, 2012 йилнинг 1 январидан саноат сох,асидаги микрофирмалар ва кичик корхоналар учун 6 фоиздан 5 фоизга, ёки 2 баробар-дан ортик камайтирилиши кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ривожи учун катта имкониятлар берди.

Янги ташкил этилаётган микрофирмалар ва кичик корхоналарга ягона солик ту-ловини тулаш муддатини бир йилга кечик-тириш, кечиктирилган суммани имтиёзли давр тугагандан кейин тенг улушларда 12 ой давомида тулаш х,укуки берилди.

Республикамизда солик юкини пасай-тириш, соликка тортиш тизимини содда-лаштириш ва унификация килиш, шунинг-дек, тадбиркорлик фаолиятининг муайян сох,аларини куллаб-кувватлаш максадида кейинги йилларда катор кушимча солик имтиёзлари ва преференциялар берилди.

Тадбиркорликка максимал даражада янада кулай бизнес-мух,ит яратиш, хусусий мулкнинг устуворлигини мустах,камлаш, унинг ишончли кафолатларини таъмин-лаш х,амда тадбиркорликка купрок эркин-лик бериш ва ривожлантиришга йуналти-рилган кенг чора-тадбирлар комплексини амалга ошириш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 7 февралдаги ПК.-1474 сонли Карорига мувофик тасдикланган «Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йили»нинг Давлат дастури кабул килинди.

Давлат дастурига мувофик, давлат ва назорат органларининг корхоналар мо-лия-хужалик фаолиятига аралашувини тубдан кискартириш, текширишларни ташкил килиш тизимини янада такомилла-штириш ва мансабдор шахсларнинг улар фаолиятига асоссиз аралашуви учун жа-вобгарлигини кучайтириш, шу асосда тадбиркорлик субъектларининг х,укуклари ва конуний манфаатлари х,имоя килинишини кучайтиришни таъминлаш максадида, Узбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 4 апрелдаги «Тадбиркор-

лик субъектларини текширишларни янада кискартириш ва улар фаолиятини назорат килишни ташкил этиш тизимини такомил-лаштириш борасидаги кушимча чора-тад-бирлар туFрисида»ги ПФ-4296-сонли Фар-мони кабул килиниши мух,им ах,амиятга эга булди ва куйидагилар белгиланди:

- янги ташкил килинган кичик тадбиркорлик субъектларининг (акциз солиFига тортиладиган товарлар ишлаб чикарувчи кичик тадбиркорлик субъектлари фаолиятини текшириш, шунингдек бюджет х,амда марказлаштирилган маблаFлар ва ресурслардан максадли фойдаланиш би-лан боFл и к текширишлар бундан мустас-но) молия-хужалик фаолияти улар давлат руйхатига олинган пайтдан бошлаб, дастлабки 3 йил мобайнида режали солик текширувларидан утказилмаслиги белгиланди;

- 2011 йилнинг 1 апрелидан 2014 йилнинг 1 апрелигача булган даврда соликларни ва бошка мажбурий туловлар-ни уз вактида тулаб келаётган, шунингдек ишлаб чикариш суръатларини баркарор усиши ва рентабеллигини таъминлаётган кичик тадбиркорлик субъектларининг мо-лия-хужалик фаолиятини солик сох,асида текшириш таъкикланиши белгилаб берилди. Бундан юридик шахсларни тугатиш чоFида, куз*атилган жиноят ишлари дои-расида, шунингдек бюджет х,амда марказлаштирилган маблаFлар х,амда ресурслардан максадли фойдаланиш билан боFлик режадан ташкари текширишлар бундан мустасно;

- кичик тадбиркорлик субъектларида солик текширувлари утказишнинг даврий-лигини аник белгилаш максадида, кичик тадбиркорлик субъектлари фаолиятини солик сох,асида текшириш муддатларини конун х,ужжатларида уларни утказиш куз-да тутилган максимал муддатдан, яъни 30 календарь кунидан ортик муддатга узай-тирилишига йул куйилмаслиги белгилаб куйилди.

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик-ни ривожлантиришни молиялаштириш-нинг, ах,оли бандлиги ва фаровонлигини оширишнинг мух,им воситаси сифатида микромолиялаш сох,асини ривожлантиришни раFбатлантириш максадида, Уз-

бекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 11 мартдаги "Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларига кредит беришни купайтиришга оид кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги ПК-1501-сонли Карори кабул килинди. Ушбу карорга мувофик куйидагилар белгилан-ди:

- Тижорат банкларининг имтиёзли кредит бериш махсус ЖамFармаси ре-сурслари х,исобидан кредит беришдан олинадиган тижорат банкларининг даро-мадлари бушайдиган маблаFларни маз-кур жамFарманинг ресурс базасини оши-ришга максадли йуналтириш шарти билан юридик шахслар фойдасидан туланадиган соликдан 2011 йил 1 апрелдан бошлаб 2016 йилнинг 1 январигача озод этилди.

- Тижорат банкларининг имтиёзли кредит бериш махсус ЖамFармаси маблаFлари асосан олис ва етиб бориш кийин булган туманларда, шунингдек мех,нат ресур-слари керагидан ортик булган туманлар х,амда шах,арлардаги кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик сох,аларида, ишлаб чикариш микрофирмалари, кичик корхоналар, дех,кон х,амда фермер хужаликла-рида юкори технологик ва инновацион лойих,аларни молиялаш учун ажратилиши белгилаб куйилди.

"Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йили" Давлат дастурига мувофик х,амда тадбиркорлик фаолиятини кенг ривожлан-тириш учун кушимча кулай шарт-шароит-лар яратиш, тадбиркорлик субъектлари-ни давлат руйхатидан утказиш тартибини янада такомиллаштириш ва харажатлари-ни камайтириш максадида, 2011 йил 12 майда Узбекистон Республикаси Президентининг "Тадбиркорлик субъектларини ташкил этиш ва давлат руйхатидан утказиш тартибини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисида" 1529-сонли Карор кабул килинди. Ушбу Карорга кура, 2011 йил 1 июндан ходимларининг йил-лик уртача сони 50 кишидан 100 кишигача купайтириладиган кичик корхоналарнинг фаолият турлари белгилаб берилди.

Шунингдек, 2011 йил 1 июндан куйидагича тартиб белгиланди:

- янги ташкил килинаётган масъулияти чекланган ва кушимча масъулиятли жа-

миятлар устав фондининг энг кам х,ажми давлат руйхатидан утиш учун х,ужжатлар такдим этилган санада конунчиликда бел-гиланган энг кам иш х,аки микдорининг кирк бараваридан кам булмаслиги керак;

- тадбиркорлик субъектларини давлат руйхатидан утказиш уларнинг аризасига кура намунавий таъсис х,ужжатлари асо-сида амалга оширилиши мумкин;

туман (шах,ар) х,окимликлари х,узуридаги тадбиркорлик субъектларини руйхатга олиш буйича тегишли инспекци-яларда тадбиркорлик субъектларини давлат руйхатидан утказиш учун туланадиган давлат божи ставкаси энг кам иш х,аки микдорининг бир бараварига тенгдир;

- тадбиркорлик субъектларини давлат руйхатидан утказишда нотариал тар-зда тасдикланган таъсис х,ужжатларини такдим этиш х,акидаги талаб бекор килинади, хорижий инвестицияли корхоналар ва чет эл сармояси иштирокидаги бошка корхоналар бундан мустасно.

Узбекистон Республикаси Президентининг 14 март 2007 йилдаги ПФ-3860-сон-ли "Ишлаб чикаришни модернизациялаш, техник ва технологик кайта жих,озлашни раFбатлантиришга оид кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги Фармонига кура:

1. Хужалик юритувчи субъектларга беш йил мобайнида ишлаб чикаришни модернизациялаш, техник ва технологик кайта жих,озлашга, янги технологик уску-налар харид килиш, янги курилиш шак-лида ишлаб чикаришни кенгайтириш, ишлаб чикариш эх,тиёжлари учун фой-даланиладиган бинолар ва иншоотларни реконструкция килишга, шунингдек, ушбу максадлар учун берилган кредитларни кайтаришга, лизинг объекти кийматини тулашга йуналтирилган маблаFлар микдорида, тегишли солик даврида амортизация ажратмаларини чикариб ташла-ган ^олда, аммо соликка тортиладиган даромаднинг 30 фоизидан ошмайдиган микдорда фойдадан олинадиган солик базасини камайтириш х,укуки берилди.

2. Ишлаб чикаришга жорий этилган янги технологик жих,озлар беш йил муд-датга мулк солиFидан озод этилди.

3. Соликка тортишнинг соддалашти-рилган тартиби кулланиладиган юридик

V_/

шахслар учун беш йил давомида ягона солик тулови тулашда соликка тортила-диган базани харид килинган янги тех-нологик жих,озлар кийматига тенг, аммо соликка тортиш базасининг 25 фоизи-дан куп булмаган микдорда камайтирган х,олда солик имтиёзлари жорий этилди.

Инкирозга карши чоралар дастурига мувофик экспортчилар учун кушимча им-тиёзлар жорий килинди. Жумладан, экспорт килувчи корхоналар учун илгариги имтиёзларни саклаб колиш, яъни:

- фойда солиFи, мол-мулк солиFи ва кичик бизнес субъектлари учун ягона солик тулови ставкалари пасайтирил-ди: агар экспорт товарлар улуши ишлаб чикарилган мах,сулотнинг умумий со-тув х,ажмида 15 фоиздан 30 фоизгачани ташкил килса, солик стакаси 30 фоизга кискаради; агар экспорт товарлар улуши ишлаб чикарилган мах,сулотнинг умумий сотув х,ажмида 30 фоиздан юкори булса, солик ставкаси 50 фоизга кискаради.

Президентимиз узининг 2012 йил 19 январдаги Узбекистон Республикаси Ва-зирлар Мах,камасининг 2011 йилда Рес-публикани ижтимоий-иктисодий ри-вожлантириш якунларига ва 2012 йилда иктисодиётни баркарор ривожлантириш-нинг энг мух,им устувор вазифаларига баFишланган мажлисидаги маърузасида биринчи даражали эътибор - мамлакати-миз иктисодиётининг ракобатдошлигини ошириш буйича дастур тайёрлаш ва уни амалга ошириш хусусида: "Бугун-ги кунда куплаб ривожланган ва жах,он иктисодиётида етакчи урин тутадиган мамлакатлар тажрибаси шуни сузсиз ис-ботлаб бермокдаки, ракобатбардошликка эришиш ва дунё бозорларига чикиш, биринчи навбатда иктисодиётни из-чил ислох, этиш, таркибий жих,атдан уз-гартириш ва диверсификация килишни чукурлаштириш, юкори технологиялар-га асосланган янги корхона ва ишлаб чикариш тармокларининг жадал ривож-ланишини таъминлаш, фаолият курсатаёт-ган кувватларни модернизация килиш ва техник янгилаш жараёнларини тезлашти-

риш х,исобидан амалга оширилиши мум-кин", - деб таъкидлайди. 1

Бу сох,ани ривожлантириш максадида Хукуматимиз томонидан 2006-2011 йил-лар мобайнида бир канча чора-тадбир-лар амалга оширилди:

- фан ва технологияни мувофик-лаштириш, инновацион фаолиятни мо-лиялаштириш яхлишанди (Фан ва техно-логиялар буйича Давлат кумитаси кайта ташкил этилди, технологиялар трансферти буйича марказлар яратилди, 2007 йилдан бошлаб х,ар йили Саноат ярмаркаси ва ко-операцион биржа, 2008 йилдан Иннова-цион Fоялар, технологиялар ва лойих,алар Ярмаркаси ташкиллаштирилмокда);

- иктисодиёт со^аларини модернизация, техник ва технологик кайта жих,озлаш буйича Давлат дастурлари кабул килинди (ПФ-4058 28.11.2008 й. Президетимиз Фармони ва у асосда к,абул к,илинган конун хужжатлари);

- саноат кооперацияси асосида мах,сулотларни мах,аллийлаштириш Давлат дастурини амалга ошириш давом эт-тирилди (П^-1306 23.03.2010й., П^-1590 29.07.2011 й.).

Иктисодиётни ривожлантириш учун солик сиёсатини либераллаштириш, солик юкини камайтириш, соликка тортиш ти-зимини соддалаштириш борасида охир-ги йилларда кенг куламли ишлар амалга оширилди. Хусусан:

- юридик шахслардан олинадиган фойда солиFи ставкаси 38 фоиздан 9 фо-изгача;

- соддалаштирилган солик тизимини кулловчи микрофирма ва кичик корхоналар учун ягона солик тулови 13 фоиздан 5 фоизга (2012 йилда) туширилди;

- жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиFининг юкори ставкаси 45 фоиздан 22 фоизга, минимал ставкаси 15 фоиздан 9 фоизга (2012 йилда) туширил-ди;

- кичик бизнес ва хусусий тадбир-корлик субъектлари учун соликка тортиш, солик х,амда молиявий х,исоботларни такдим этиш тизими соддалаштирилди.

1 И.Каримов. 2012 йил Ватанимиз тараккиётини янги боскичга кутарадиган йил булади. Т."Узбекистон": 2012.

Юкори технологияли ишлаб чикаришга утишда, сифатли, ракобатбардош, экспор-тбоп мах,сулотларни ишлаб чикаришни купайтиришда, янги замонавий технология ва технологик кайта жих,озлаш, юкори рентабелли замонавий ускуналарни урна-тишни раFбатлантиришда Президентимиз-нинг ташаббуси билан хужалик юритувчи субъектларга бир катор солик имтиёзлари ва преференциялари яратилган.

Ушбу имтиёзлар эвазига тежалган маблаFлар х,исобидан республикамиз ишлаб чикарувчилари узининг молия-вий ресурсларини купайтириш, инвести-цияларни купайтириш, корхона айланма маблаFларини тулдириш, иш х,акини оши-риш учун кушимча манба булиб хизмат килмокда.

Мамлакатимизда амалдаги конунчи-ликка асосан хужалик юритувчи субъект-ларнинг ишлаб чикариш ва инновацион фаолиятини ривожлантиришга йуналтириш максадида бир канча солик имтиёз-ларини куллаш назарда тутилган. Ма-салан, Узбекистон Республикаси Солик кодексига асосан:

- фойда солиFини х,исоблашда солик солинадиган фойда ишлаб чикаришни модернизациялашга, техник ва техно-логик жих,атдан кайта жих,озлашга, янги технологик жих,оз харид килишга, ишлаб чикаришни янги курилиш шаклида кен-гайтиришга, ишлаб чикариш эх,тиёжлари учун фойдаланиладиган бинолар ва ин-шоотларни реконструкция килиш каби вазифаларга йуналтириладиган булса, унда солик микдорининг (амортизация суммасини чегирган х,олда солик солинадиган фойданинг 30 фоизидан куп булма-ган микдорда) беш йил давомида камай-тирилиши белгиланган;

- ишлаб чикаришга жорий этилган янги технологик жих,озлар беш йилга мол-мулк солиFидан озод килинган;

- ишлаб чикарувчи кичик корхоналарга ягона солик туловини х,исоблаш пайтида, солик солинадиган база харид килган янги технологик асбоб-ускуналар кийматига беш йил мобайнида, белгиланган солик микдорини купи билан 25 фоизига камайтириш х,укуки берилган.

Бугунги кунда мамлакатимиз иктисодиётида бир канча корхоналар-да маънавий ва жисмоний эскирган тех-нологиялар сакланиб келинмокда. Янги замонавий ускунани харид килишга караганда уларни саклаб туриш харажат-лари кимматга тушмокда.

Шунга асосан, эски ускуналарни ян-гисига алмаштиришни раFбатлантириш максадида 2011 йил 1 январдан бошлаб хужалик юритувчи субъектлар (микрофирма ва кичик корхоналардан ташкари) тулик эскирган ва фойдали ишлатиш муддати утган ускуналарни ишлатадиган булса, уларнинг бошланFич кийматидан 0,25% тулов амалга оширади.

Бунда янги ташкил этилган микрофирма ва кичик корхоналарга ягона солик туловини тулаш муддатини давлат руйхатидан утказилган пайтдан эътиборан бир йил муддатга кечиктириш х,укуки берилган булиб, кечиктирилган суммалар конун х,ужжатларида назарда тутилган тартибда имтиёзли давр тугаганидан сунг ун икки ой ичида тенг улушлар билан туланади.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 10.05.2012 йилдаги ПК-1754-сонли "2012-2016 йилларда Узбекистон Рес-публикасида хизматкурсатиш сох,асини ривожлантириш дастури туFрисида"ги Карорига кура, Узбекистон Республи-каси Президентининг «Узбекистон Рес-публикасида 2006-2010 йилларда хизмат курсатиш ва сервис сох,асини ривожлан-тиришни жадаллаштириш чора-тадбир-лари туFрисида»ги 2006 йил 17 апрелдаги ПК-325-сонли карори билан белгиланган, хизмат курсатаётган микрофирмалар ва кичик корхоналар учун фойда солиFи х,амда ягона солик тулови буйича имтиёз-ларнинг амал килиш муддати 2017 йил-нинг 1 январигача узайтирилди.

Куйидагилар 2012 йилнинг II чорагидан бошлаб:

- кишлок жойлардаги мах,аллалар х,удудида маиший хизмат курсатиш билан шуFулланувчи якка тартибдаги тадбир-корлар (сартарошлар, тикувчилар, пойа-фзал, маиший техника таъмирлаш буйича усталар ва бошкалар) катъий белгиланган солик тулашдан 3 йил муддатга;

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ № 12, 2012

V_

- кишлок жойларда якка тартибда уй-жой курилиши асосида барпо этилаётган массивларда ташкил килинаётган кирхо-налар хизматларини курсатадиган мик-рофирмалар, кичик корхоналар ва якка тартибдаги тадбиркорлар тегишли равиш-да ягона солик тулови х,амда катъий бел-гиланган солик туловини тулашдан 5 йил муддатга озод этилди.

Узбекистон Республикаси Президен-тининг 26 январь 2009 йилдаги ПК-1047-сонли "Озик-овкат мах,сулотлари ишлаб чикаришни кенгайтириш ва ички бозорни тулдириш юзасидан кушимча чора-тад-бирлар туFрисида"ги Карорига кура:

2014 йилнинг 1 январига кадар булган даврда куйидагича солик ва божхона им-тиёзлари берилди:

• асосий фаолият тури буйича гушт ва сутни кайта ишлашга ихтисослашаёт-ган микрофирмалар х,амда кичик корхо-наларнинг ягона солик тулови ставкаси-ни 50 фоизга камайтириш, бушайдиган маблаFларни ишлаб чикариш корхонала-рини техникавий кайта жих,озлаш ва мо-дернизациялашга, шу жумладан, янги лабораториялар барпо этиш ва мавжуд-ларини жих,озлашга, янги мах,сулот тур-лари ишлаб чикаришни узлаштиришга, шунингдек, хомашё базасини ривожлан-тиришга максадли тарзда йуналтириш;

• гушт ва сут етиштириш х,амда улар-ни кайта ишлашда фойдаланиладиган, республикада ишлаб чикарилмайдиган ва Узбекистон Республикаси Вазирлар Мах,камаси томонидан тасдикланадиган руйхатларга мувофик четдан олиб кели-надиган технология ускуналари, уларнинг эх,тиёт кисмлари, ёрдамчи материаллар, таркибий кисм ва компонентларни божхона туловлари (божхона расмийлашти-руви йиFимларидан ташкари) тулашдан озод килиш;

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг ПК-1050-сонли "Мах,аллий ноозик-овкат истеъмол товарлари ишлаб чикариш кенгайтирилишини раFбатлантириш

борасидаги кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги Карорига кура:

2014 йил 1 январгача булган даврда 2-иловага мувофик ноозик-овкат истеъмол товарлари ишлаб чикаришга ихти-

сослашган (шу товарлар ^ажми умумий ишлаб чикариш х,ажмининг камида 60 фоизини ташкил этадиган) корхоналарга куйидаги куринишда солик ва божхона имтиёзлари х,амда преференциялар бе-рилди:

• фойда солиFи ва мулк солиFи, ягона солик тулови (микрофирмалар ва кичик корхоналар учун), Республика йул жамFармасига мажбурий ажратмалар тулашдан озод этиш;

Узбекистон Республикаси Вазирлар Мах,камаси томонидан тасдикланадиган руйхатлар буйича импорт килинадиган, ноозик-овкат истеъмол товарлари ишлаб чикаришда фойдаланиладиган ас-боб-ускуналар, бутловчи буюмлар, республикада ишлаб чикарилмайдиган хом ашё х,амда материалларни божхона ту-ловларидан (божхона расмийлаштируви йиFимларидан ташкари) озод этиш;

Узбекистон Республикаси Вазирлар Мах,камасининг тасдикланган руйхати-га киритилмаган ноозик-овкат истеъмол товарларини узи учун ишлаб чикаришда зарур булган хомашё, материаллар ва фурнитураларни импорт килишда божхона декларацияси кабул килинган кун-дан бошлаб, божхона туловларини (божхона расмийлаштируви йиFимларидан ташкари) 60 кунгача булган муддатга узайтириш.

Юкорида келтирилган кичик бизнес ва тадбиркорликка бериладиган имтиёз ва преференциялардан ташкари куйидаги келтирилган таклиф ва тавсиялар амалга оширилса максадга мувофик булар эди деб х,исоблаймиз:

Кичик бизнес ва тадбиркорликни ри-вожлантириш учун кулай ишчан мухит яратиш;

Кичик бизнес ва тадбиркорликнинг сох,алари фаолиятини тартибга солади-ган конун х,ужжатларини танкидий тах,лил килиш;

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг давлат харидлари тизимидан фойда-ланиш имкониятларини кенгайтириш;

Кичик бизнеснинг экспорт салох,иятини ривожлантириш учун зарур ташкилий, хукукий, молиявий механизм ва шароит-ларни яратиш.

Хулоса килиб айтганда, бериладиган барча имтиёз ва преференциялар тадбиркорлик фаолияти самарадорлиги ошиши ва жадал ривожланиши учун хизмат килмокда. Бундан ташкари, мамла-катимиздаги мах,сулот экспорт киладиган корхоналарни куллаб-кувватлаш ва

раFбатлантириш, экспорт салохиятини мустах,камлаш ва энг мух,им вазифалар-дан саналган корхоналарнинг инвести-цион фаолиятини соликлар воситасида раFбатлантириш жараёнларини янада жа-даллаштириш максадга мувофикдир.

Адабиётлар руйхати:

И.Каримов. 2012 йил - Ватанимиз тараккиётини янги боскичга кутарадиган йил булади. Т."Узбекистон", 2012.

Жураев А., Тошматов Ш. ва бошк. Соликлар ва соликка тортиш: Укув кулланма.-Т.: "НОРМА", 2009.-184 б.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 20 январдаги "Ишлаб чикариш ва ижтимоий инфратузилмани янада ривожлантириш юзасидан кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги ПК-1041-сонли Карори.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 26 январдаги "Озик-овкат мах,сулотлари ишлаб чикаришни кенгайтириш ва ички бозорни тулди-риш юзасидан кушимча чора-тадбирлар туFрисида"ги ПК-1047-сонли Карори.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 26 апрелдаги «Оилавий тадбиркорлик туFрисида»ги ПК-327-сонли Карори.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2012 йил 10 майдаги «2012-2016 йилларда Узбекистон Республикасида хизмат курсатиш сох,асини ривожлантириш дастури туFрисида»ги ПК-1754-сонли Карори.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.