CC BY
17TA'LIM XIZMATLARI MARKETIGINING O'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
1Shamuratov R.Sh., 2Nabiyev H.N.
1Toshkent davlat pedagogika universiteti v.b. dotsenti, pedagogika fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) rustammba@yahoo.com +99897776-81-66 2Toshkent davlat pedagogika universiteti 302- guruh talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.8051821
Annotatsiya. Ushbu maqolada ta'lim xizmatlari ko'rsatishda marketingning o'rni, aholiga tegishli xizmat turlari haqida kerakli ma'lumot berish, ta'lim rejalarini tahlil qilish va ehtiyojlarni tushunarli ravishda hal qilish usullari yoritib berilgan.
Kalit so'zlar: ta'lim xizmatlari, marketing faoliyati, tadbirkorlik, marketing tahlillari, onlayn tizim, ta'limning moduli.
Ta'lim xizmatlarida marketing o'rni, ta'lim va o'qitish sohasida xizmat ko'rsatuvchi tashkilotlar yoki shaxslar uchun juda muhim bir mohiyatga ega. Marketing o'rni, ta'lim va o'qitish sohasida alohida xizmatlar taklif qilish yoki ko'rsatishni oshirish maqsadida faoliyat yurituvchi tashkilotlar yoki shaxslar uchun strategik va taktik usullardan foydalana olish samaradorligini oshiradi.
Shuningdek, ta'lim xizmatlarida marketing xizmatlar ko'rsatilishini to'g'ridan-to'g'ri, ishonchli va samarali tarzda tashkil etish, muvaffaqiyatli ma'ruzalarni amalga oshirish, reklama sifatini oshirish hamda uni keng hajmda tashkil qilish uchun tatbiq qilinadi.
Ta'lim xizmatlarida marketing o'rni aholiga xizmatlar haqida ma'lumot berish, ta'lim rejalarini tahlil qilish va ehtiyojlarni tushunarli ravishda hal qilishni o'z ichiga oladi. Shuningdek, ta'lim xizmatlarida marketing o'rni, rivojlangan kompaniyalarga hamkorlik qilishni va dastlabki ustuvorligini oshirishdan iborat.
Bundan tashqari ta'lim xizmatlarini sotish, xodimlarni qo'llab-quvvatlash, ta'lim xizmatlarini tahlil qilish va boshqa ko'plab xizmatlarni o'tkazishdan iborat. Ta'lim xizmatlari marketingi xizmat ko'rsatuvchilari, talabalar, ota-ona va o'qituvchilar o'rtasidagi munosabatlarni boshqarishda muhim ahamiyatga ega. Ta'lim xizmatlarida marketing faoliyatlarining vazifalari quyidagilar bo'lishi mumkin.
1. Tadbirkorlikning rivojlantirilishi: Marketing xizmat ko'rsatuvchilarning tadbirkorlik darajasini oshirishga yordam beradi. Mijozlarni taklif qilingan xizmatlardan foydalanishga buyurtma berganligiga qarab, xizmatlar turlarini rivojlantirish, yangi xizmatlar ko'rsatilishi va raqobatdagi tadbirkorlar bilan imkoniyatlarni taqdim etish yordamida tadbirkorlikning rivojlantirilishi amalga oshirilishi mumkin.
2. Talabalar sonini oshirish: Marketing faoliyatining erkin foydalanish imkoniyatiga ega bo'lgan talabalar sonini oshirishning asosiy yo'li reklama va reklamadan ko'proq ko'rsatila oladigan xizmatlarni ko'rsatishdir. Talabalar uchun qaysi xizmatlar ko'rsatilishi, xizmatlar narxi va ko'rsatiladigan sohalarning narxlari ham maslahat beruvchi omillar hisoblanadigan marketing strategiyalarini o'z ichiga oladi.
3. Xizmat ko'rsatishning sifatini yaxshilash: Marketing tahlillar va mijozlar bilan maslahatlashuvda yanada yaxshiroq xizmat ko'rsatilishini osonligini ta'minlaydi. Bu esa, mijozlarning xizmatni qayta ishlab chiqarish va ularni yanada yaxshiroq qo'lla nilishiga yordam beradi.
4. Xizmat ko'rsatishning yanada keng qamrovli ko'rinishi: Marketing xizmat ko'rsatishi bir nechta sohalarga ega bo'lishi mumkin, jumladan, ijtimoiy tarmoqlar, onlayn xizmatlar va boshqa ko'rsatuvchilar kabi bosma hajmdagi turli xizmatlarni qamrovli qilishni ta'minlashdir.
Ta'lim xizmatlari marketing - ta'lim xizmatlarini bevosita sotishga yordam berish uchun mo'ljallangan. Bu, o'quvchilarga qulay, samarali va maqsadli ta'lim xizmatlarini taqdim etishni, ularga muvaffaqiyatli darajada xizmat ko'rsatishni maqsad qiladi.
Ta'lim xizmatlari marketingining o'ziga xos xususiyatlari quyidagicha:
Onlayn tizim ma'naviyati - ta'lim xizmatlari marketingida onlayn tizimlar ma'naviyati hozirgi zamon talabalari uchun muhimdir. Onlayn ta'lim platformalari, onlayn tillar va boshqa xizmatlar, aloqa va qo'llab-quvvatlash kanallari, guruh yoki shaxsiy muloqot ko'rsatmalarining hammasi, avvalgi avlodning talablari va ehtiyojlariga mos keladi.
Muayyan markalar va sifat - ta'lim xizmatlari marketingi, xizmat xavfsizligi, sifati va mazmuni muayyan bo'lgan markalarni mustaqil qo'llashga asoslangan. Bu, markalash strategiyalariga ega bo'lishi, eng yaxshi qulayliklarni taqdim etish, talabalar o'rtasida ajralmas xizmatni ta'minlashni o'z ichiga oladi.
Mahalliy hamjamiyat bilan bog'liqlik - ta'lim xizmatlari marketingi, yagona global strategiyalardan ko'ra, mahalliy hamjamiyat bilan ham bog'liqlik ko'rsatadi. Bu, mahalliy xujjatlar, kasblar, korxonalar va o'quv markazlarining ishlab chiqish va taqdim qilishlari, shulardan foydalangan holda mahalliy talabalarni jalb qilishni ta'minlashni o'z ichiga oladi.
Mazkur xizmatlar bilan bog'liq kishilik aloqalaridan foydalanishi: - ta'lim xizmatlari marketingi, mazkur xizmatlarda ishtirok etgan talabalarga mos keladigan kishilik aloqalari orqali yuzaga keladi. Bu aloqalar xizmat sotib olgan va yuqori darajadagi qarorlarni qabul qilgan talabalar bilan amaliy ishlar, xalqaro hamkorliklar va bir nechta sohalarda ijobiy aloqalar, ko'plab odatlarni o'rgatish va yuqori darajadagi qiziqishlarga olib kelish orqali yaratilishi mumkin.
Hamyonlik - ta'lim xizmatlari marketingi, shaxsiy ta'lim yoki guruhlar uchun bir necha xil ta'lim ko'rsatish usullarini taklif qilishi mumkin. Bu ko'rsatish usullari o'quvchilarning o'zining xususiy talablariga mos kelishiga imkon beradi.
Keng qamrovli bo'lishi - ta'limni mahalliy bosqichda, milliy ta'lim platformalari yoki o'zaro aloqa vositalari orqali taqdim etish imkonini berishi mumkin.
O'qituvchilarning sayohat qilishi - o'qituvchilarning yangi joylarda o'qitish va o'qitish materiallarini taqdim etishini ta'minlash uchun sayohat qilishlarini tashkil etishi mumkin.
O'quvchilar bilan faol aloqada bo'lish - o'quvchilar bilan faol aloqada bo'lishi va ularning talablariga mos keladigan ta'lim usullarini va dasturlarini taklif etish imkonini beradi.
Kontent va o'quv materiallariga kirish - o'quvchilar uchun kontent va dasturlarni taqdim etish uchun xizmat ko'rsatish imkonini beradi.
Hodimlarning qo'llab-quvvatlanishi - o'quvchilar va o'qituvchilar uchun katta va tajribali bir hodim kadrlarining qo'llab-quvvatlanishiga imkon beradi.
Ta'limning moduli va ko'rinishiga mos kelishi - ta'limning moduli va ko'rinishiga mos keladigan dasturlarni taklif qilish orqali ta'limning samarali o'tishiga yordam beradi.
Ko'rsatma tashkil etish - o'qituvchi va talabalarga ko'proq ko'rsatma tashkil etish, shu jumladan, konferensiyalar, veb-saytlar, bloglar, ijtimoiy tarmoqlar, yagona o'quv markazlari, onlayn forumlar va boshqa hujjatlar orqali.
To'lov va imkoniyatlar - to'lovli va to'lovsiz imkoniyatlar taqdim etilishi, shuningdek, o'qituvchi va talabalar uchun maxsus imkoniyatlarni taqdim etish.
Bajargan tadqiqotlardan foydalanish - marketing konseptini o'zgartirish uchun adabiyotlardan, jurnallardan va davlat statistikasi, barcha istalgan ma'lumotlarni qidirish.
Hozirgi kunda bir qancha rivojlangan davlatlar ta'lim xizmatlarida marketing faoliyatidan keng qamrovda foydalanib kelmoqda, jumladan AQSh, Yaponiya, Germaniya, Fransiya, Singapur, Avstraliya, Kanada va Osiyo davlatlari. Bu davlatlar ta'lim xizmatlariga katta miqdorda ixtisoslashgan va uning sifatini ta'minlashga ixtisoslashgan investitsiyalarni kiritishadi.
REFERENCES
1. Okhunov M., Minamatov Y. Application of Innovative Projects in Information Systems. European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), (2021).
2. Analysis of the Results of the Study of the Thermoelectric Part of the Source Sensor. Middle European Scientific Bulletin, 19, 191-196. (2021).
3. Axunova G. O'zbekistonda ta'lim xizmatlari marketingi muammolari: Monografiya. -Toshkent. - 2016.
