CC BY
38БИОЛОГИЯ
УДК 581.9 (470.67:252)
Сводный список видов флоры бархана Сарыкум А.И. Аджиева
Флора бархана Сарыкум - памятника природы Дагестана - является предметом изучения на протяжении ста лет. В первых списках флоры Са-рыкума [1] насчитывалось 94 вида (и 14 видов упоминается в тексте дополнительно). В послевоенные годы в списках флоры бархана [2] насчитывалось уже 278 видов высших растений без учета мхов, что в последующем дополнилось более чем 100 видами [3 - 5]. Такое пополнение флористического списка свидетельствует не только о внедрении новых видов в экосистему бархана (что также имеет место), но и о проведении детальных исследований на бархане в последние десятилетия. В настоящее время можно констатировать, что флористический список песчаного массива включает 396 видов высших растений (мхи не учитывались). Конспект флоры бархана приводится здесь по последним данным.
Сем. Aceraceae
1. Acer negundo L. Сем. Alliaceae
2. Allium inaequale Janka
3. A. moschatum L.
4. A. rotundum L.
5. A. pseudoflavum Vved.
6. A. atroviolaceum Boiss.
7. A. jajlae Vved. Сем. Amaranthaceae
8. Amaranthus retroflexus L.
9. A. blitoides S. Wats.
10. A. albus L. Сем. Anacardiaceae
11. Cotinus coggigria Scop. Сем. Apiaceae
12. Bilacurania microcarpa (Bieb.) M. Pimen. et V. Tichom.
13. Bupleurum gerardii All.
14. B. gracile DC.
15. Daucus carota L.
16. Eryngium campestre L.
17. Pastinaca pimpinellifolia Bieb.
18. Falcaria vulgaris Bernh.
19. Pimpinella aromatica Bieb.
20. Seselia tortuosum L.
21. Trinia hispida Hoffm. Сем. Apocynaceae
22. Trachomitum sarmatiensis Woodson
Сем. Aristolochiaceae
23. Aristolochia clematites L. Сем. Asclepiadaceae
24. Cynanchum acutum L.
25. Vincetoxicum funebre Boiss. et Kotschy
26. Periploca graeca L. Сем. Asparagaceae
27. Asparaguspolyphyllus Stev.
28. A. officinalis L.
29. A. caspius Hoh. Сем. Asteraceae
30. Achillea millefolium L.
31. A. micrantha Willd.
32. A. gerberi Willd.
33. Amberboa glauca (Willd.) Grossh.
34. Acropilon repens (L.) DC
35. A. cotula L.
36. A. ruthenica Bieb.
37. A. altisiima L.
38. A. campestris L.
39. Artemisia vulgaris L.
40. A. taurica Willd.
41. A. absinthium L.
42. A. austriaca Jacq.
43. A. scoparia Waldst. et Kit.
44. A. tschernieviana Bess.
45. A. annua L.
46. A. maritima L.
47. Barkhausia marschalii C.A. Mey
48. Bidens tripartita L.
49. Arctium lappa L.
50. Carduus acanthoides L.
51. C. nutans L.
52. Cirsium arvensis (L.) Scop
53. Centaurea solsticialis L.
54. Centaurea diffusa Lim.
55. Centaurea cyanus L.
56. C. sguarrosa Willd.
57. C. majorovii Dumb.
58. Centaurea arenaria Bieb.
59. Cichorium intybus L.
60. Carthamus lanatus L.
61. Crinitaria linosyris (L.) Less.
62. C. villosa (L.) DC.
63. Chondrilla jncea L.
64. Erigerom canadensis L.
65. Eupatorium cannabinum L.
66. Inula aspera Poir.
67. I. britannica L.
68. I. germanica L.
69. Jurinea cyanoides DC.
70. J. ciscaucasica (Sosn.) Iljin
71. Lactuca tatarica (L.) C. A. Mey.
72. Leucanthemum vulgaris Lam.
73. Tripleurospermum inodorum (L.) Sch. Bip.
74. Onopordum acanthium L.
75. Senecio vernalis Waldst. et Kit.
76. S. schischkinianus Sof.
77. S. jacobaea L.
78. Pterotheca marschalliana (Rehb.) A. Grossh.
79. Sonchus asper (L.) Hill
80. Xeranthemum annuum L.
81. Tragopogon dubius Scop.
82. T. daghestanicus (Artemcz.) Kuth.
83. Tussilago farfara L.
84. Scorzonera bieberstenii Lipsch.
85. S. eriosperma M. B.
86. Sylibum marianum (L.) Gaertn.
87. Taraxacum officinale Wigg.
88. Tripolium vulgare Nees.
89. Xanthium strumarium L.
90. X. spinosum L. Сем. Borraginaceae
91. Anchusa italica Retz.
92. Heliotropium suaveolens Bieb.
93. Echium vulgare L.
94. E. italicum L.
95. Lycopsis orientalis L.
96. Lappula squarrosa (Retz.) Dumort.
97. Lithospermum officinale L.
98. Myosotis micrantha Pall. ex Lehm.
99. Nonea rosea (Bieb.) Link
100. Onosma setosa Ledeb. Сем. Brassicaceae
101. Alyssum desertorum Stapf.
102. A. alyssoides (L.) L.
103. Barbaraea arcuata (Opiz. ex. J. et C. Presl) Reichenb.
104. Berteroa incana (L.) DC
105. Brassica armoracioides Czern. Ex Turcz.
106. Brassica nigra (L.) Koch
107. Camelina microcarpa Andrz.
108. Cardaria draba (L.) Desv.
109. Capsella bursa-pastoris (L.) Medic.
110. Chorispora tenella (Pall.) DC.
111. Descurainia sophia (L.) Webb. ex Prantl.
112. Erophila praecox (Stev.) D.C.
113. Lepidium latifolium L.
114. L. ruderale L.
115. L. campestre (L.) R. Br.
116. L. perfoliatum L.
117. Meniocus linifolius (Steph. ex Willd.) DC
118. Matthiola daghestanica (Conti) N. Busch
119. Rapistrum rugosum L.
120. Sisymbrium Loeselii L.
121. S. altissimum L.
122. Sameraria cardiocarpa Trautv.
123. Syrenia silikulosa (Bieb.) Andrz.
124. Thlaspi perfoliatum L. Сем. Caesalpiniaceae
125. Gleditschia triacanthos L. Сем. Сannabaceae
126. Cannabis ruderalis Janisch. Сем. Capparaceae
127. Capparis spinosa L. Сем. Caryophyllaceae
128. Arenaria serpyllifolia L.
129. Cerastium glomerata Thuill.
130. Dianthus lanceolatus Stev. ex Reichenb.
131. D. pseudoarmeria Bieb.
132. Elisanthe viscosa (L.) Rupr.
133. Gypsophila paniculata L.
134. G. capitata Bieb.
135. G. scorzonerifolia Ser.
136. Herniaria hirsuta L.
137. Holosteum umbellatum L.
138. Kohlrauschia prolifera (L.) Kunth.
139. Melandrium album (Mill.) Garcke
140. Otites parviflora (Ehrh) Grossh.
141. Scleranthus annuus L.
142. Silene subconica Friv.
143. Stellaria media (L.) Cyr.
144. Spergularia media (L.) C. Presl
145. Queria hispanica L. Сем. Chenopodiaceae
146. Agriophyllum arenarium M. B.
147. Atriplex nitens Schkuhr.
148. A. tatarica L.
149. Blitum virgatum L.
150. Chenopodium album L.
151. Ch. urbicum L.
152. Ch. vulvaria L.
153. Ceratocarpus arenarius L.
154. Corispermum orientale Lam.
155. C. caucasicum (Bunge) Iljin
156. Kalidium caspium (L.) Ung.
157. Kochiaprostrata (L.) Schrad.
158. K. laniflora (Gmel.) Bobr.
159. Salsola dendroides Pall.
160. S. iberica Sennen et Pau
161. S. soda L.
162. Salicornia europaea L. Сем. Cistaceae
163. Fumana procumbens (Dun.) Gren. et Godr.
164. Helianthemum salicifolium (L.) Mill.
Сем. Convolvulaceae
165. Convolvulus arvensis L.
166. Calystegia sepium (L.) R. Br. Сем. Сгassulaceae
167. Sedum hispanicum L. Сем. Cucurbitaceae
168. Eckballium elaterium (L.) A. Rich.
Сем. Cupressaceae
169. Juniperus oblonga Bieb. Сем. Cuscutaceae
170. Cuscuta cupulata Engelm. Сем. Cyperaceae
171. Bolboschoenus maritimus (L.) Pala
172. Carex melanostachys Bieb.
173. C. colchica J. Gay
174. Cyperus glaber L.
175. C. glomeratus L.
176. C. fuscus L.
177. Holoschoenus romanus Fritsch
178. Schoenoplectus tabernaemonta-nii (C. G. Gmel.) Palla
Сем. Dipsacaceae
179. Scabiosa ucrainica L.
180. S. ochroleuca L.
181. Cephalaria media Litv.
182. C. uralensis (Murr.) Roem. et Schult.
183. Dipsacus laciniatus L. Сем. Elaegnaceae
184. Hippophae rhamnoides L.
185. Elaeagnus caspica Grossh. Сем. Ephedraceae
186. Ephedra distachya L. Сем. Equisetaceae
187. Equisetum ramosissimum Desf. Сем. Euphorbiaceae
188. Euphorbia seguieranus (Neck.) Prokh.
189. E. boissierana (Woronow) Prokh.
190. E. falcatus (L.) Klotzsch et Garcke
Сем. Fabaceae
191. Alchagi pseudoalhagi (Bieb.) Desv.
192. Astragalus karakugensis Bunge
193. A. lehmannianus Bunge
194. A. longiflorus Pall.
195. A. danicus Retz.
196. A. brachylobus DC.
197. Astragalus varius C. G. Gmel.
198. A. arnacanthaM.B.
199. Amorha fruticosa L.
200. Eremosparton aphyllum (Pall.) Fisch. et C. A. Mey.
201. Glycyrrhisa glabra L.
202. Lotus tenius Waldst. et Kit. ex Willd.
203. Lathyrus aphaca L.
204. L. tuberosus L.
205. L. incurvus (Roth) Roth
206. Medicago minima (L.) Bartalini
207. M. lupulina L.
208. M. sativa L.
209. M. caerulea Less. ex Ledeb.
210. M. arabica (L.) Huds
211. Melilotus officinalis (L.) Pall.
212. M. caspius Grun.
213. Onobrychis majorovii Grossh.
214. Robinia pseudoacacia L.
215. Sophora japonica L.
216. Trifolium pratense L.
217. T. fragiferum L.
218. T. repens L.
219. Trigonella monspeliaca L.
220. T. coerulescens (M. B.) Halacsy Сем. Fumariaceae
221. Fumaria Scheicheri Soy-Willem Сем. Geraniaceae
222. Erodium cicutarium (L.) L'Her. Сем. Hypericaceae
223. Hypericum perforatum L. Сем. Iridaceae
224. Iris acutiloba C. A. Meyer
225. I. pseudonotha Galushko
Сем. Juncaceae
226. Juncus bufonius L.
227. J. effusus L.
228. J. gerardii Loisel.
229. J. inflexus L.
230. J. conglomeratus L.
Сем. Lamiaceae - Губоцветные
231. Ajuga pseudochia Schost.
232. Ballota grisea Pojark.
233. Lamium amplexicaule L.
234. Lycopus europaens L.
235. Marrubium leonuroides Desr.
236. Mentha caucasica Gand.
237. Phlomispungens Willd.
238. Salvia aethiopis L.
239. S. tesquicola Klock. et Pobed.
240. S. deserta Schang.
241. Stachys recta L.
242. S. byzantina C. Koch
242. S. annua (L.) L.
243. Thymus marschallianus Willd
244. Teucrium chamaedrys L.
245. T. orientale L.
246. T. polium L.
247. Ziziphora serpyllaceae Bieb. Сем. Liliaceae
248. Colchicum laetum Stev.
249. Gagea chlorantha (Bieb.) Schult. et Schult.
250. Ornitogallum sintenisii Freyn Сем. Limoniaceae
251. Goniolimon tataricum (L.) Boiss
252. Limonium meyeri (Boiss.) O. Kuntze
Сем. Linaceae
253. Linum austriacum L.
254. L. catarticum L. Сем. Lythraceae
255. Lythrum salicaria L. Сем. Malvaceae
256. Alcea rugosa Alef.
257. A. kusariensis Iljin
258. Althaea hirsuta L.
259. A. armeniaca Ten.
260. Hibiscus trionum L.
261. Malva neglecta Wallr.
262. M. sylvestris L. Сем. Mimosaceae
263. Albizzia julibrissin Dur. Сем. Moraceae
264. Ficus carica L.
265. Morus alba L.
266. M. nigra L. Сем. Oleaceae
267. Fraxinus exelsior L.
268. F. lanceolata Borkh. Сем. Orchidaceae
269. Epipactis helleborine (L.) Crantz
270. Cephalanthera rubra (L.) Rich
271. Orchis palustris Jacq. Сем. Orobanchaceae
272. Orobanche arenaria Borkh. Сем. Papaveraceae
273. Glaucium corniculatum (L.) J. Rudolph
274. Hypecoumpendulum L.
275. Papaver arenarium M.B.
276. P. commutatum Fisch. et C. A. Mey.
277. P. hybridum L. Сем. Peganaceae
278. Tribulus terrestris L.
279. Zygophyllum fabago L. Сем. Plantaginaceae
280. Plantago media L.
281. P. major L
282. P. lanceolata L.
283. Psyllium scabrum (Moench.) Holob.
Сем. Poaceae
284. Agropyron cristatum (L.) Gaertn
285. Agropyron fragile (Roth) Gan-dargy
286. A. pectinatum (Bieb.) Beauv.
287. Andropogon ischaemum L.
288. Aegilops cylindrical Host
289. Avena fatua L.
290. Bromus inermis Leys
291. B. riparia (Rehm.) Holub.
292. B. japonicus Thunb.
293. Calamagrostis epigeios (L.) Roth
294. Cynodon dactylon (L.) Pers.
295. Festuca valesiaca Schleich. ex Gaudin
296. Echinochloa crus-galli (L.) Beauv.
297. Eremopyrum orientale (L.) Saub. et Spach.
298. Eragrostis minor Host.
299. Hordeum leporinum Link 300.Imperata cylindrica (L.) Beauv.
301. Koeleria cristata (L.) Pers.
302. Leymus racemosus (Lam.) Tzvel.
303. Lolium rigidum Gaudin.
304. L. temulentum L.
305. Melica transsilvanica Schur
306. Phleum phleoides (L.) Karst.
307. Phragmites australis (Gav.) Trin. ex Steud.
308. Poa bulbosa L.
309. P. pratensis L.
310. P. palustris L.
311. Secale sylvestris Host
312. Setaria glauca (L.) Beauv.
313. Stipa Joannus Celak.
314. S. pennata L.
315. Tragus racemosus (L.) All. Сем. Polygonaceae
316. Atraphaxis daghestanica (O. Lovelius) O. Lovelius
317. Calligonum aphyllum (Pall.) Gurke
318. Polygonum amphibium L. Leyss
319. P. aviculare L.
320. P. patulum Bieb.
321. P. persicaria L.
322. Rumex maritimus L.
324. R. acetosa L.
325. R. confertus Willd.
Сем. Portulacaceae
326. Portulaca oleraceae L. Сем. Ranunculaceae
327. Adonis aestivalis L.
328. Ceratocephala falcata (L.) Pers.
329. Consolida paniculata Host.
330. C. divaricata (Ledeb.) Schröding.
331. Ranunculus sceleratus L.
332. Thalictrum minus L. Сем. Resedaceae
333. Reseda lutea L. Сем. Rhamnaceae
334. Rhamnus alnus Mill.
335. Paliurus spina-christi Mill.
336. Rhamnus pallasii Fisch. et C. A. Mey.
Сем. Rosaceaeе
337. Armeniaca vulgaris Lam.
338. Cerasus avium (L.) Moench.
339. Cotoneaster racemiflorus (Desf.) Booth ex Bosse
340. Cydonia oblonga Mill.
341. Crataegus pentagyna Waldst. et Kit.
342. C. pseudoheterophylla Pojark.
343. C. pallasii Griseb.
344. C. kyrtostyla L.
345. Filipendula hexapetala Gilib
346. Malus domestica Borkh.
347. Persica vulgaris Mill.
348. Prunus divaricata Ledeb.
349. Р. spinosa L.
350. Rubus caesius L.
351. Pyrus salicifolia Pall.
352. P. communis L.
353. Potentilla recta L.
354. P. reptans L.
355. Rosa canina L.
Сем. Rubiaceae - Мареновые
356. Asperula diminuta Klok.
357. A. humifusa (Bieb.) Bess.
358. Calium verum L.
359. G. aureum Vis.
360. Rubia iberica (Fisch. ex DC.) C. Koch
Сем. Salicaceae
361. Populus alba L.
362. P. balzamifera L.
363. P. hybrida Bieb.
364. P. italica Moench.
365. P. nigra L.
366. S. caprea L.
367. S. purpurea
368. S. alba L.
369. S. caspica Pall.
370. S. cinerea L. Сем. Santalaceae
371. Thesiumprocumbens C.A. Mey. Сем. Scrophulariaceae
372. Dodartia orientalis L.
373. Linaria vulgaris Mill.
374. L. macroura (M. B.) Chav.
375. L. simplex DC.
376. Verbascum tfasiforme Schrad
377. V. blattaria L.
378. Veronicapolita Fries
379. V. multifida L.
380. V. verna L.
381. V. fraecox All. Сем. Simarubaceae
382. Ajlanthus altissima (Mill.) Swingle.
Сем. Solanaceae
383. Hyasciamus niger L.
384. Datura stramonium L.
385. Solanum nigrum L.
Сем. Tamaricaceae
386. Tamarix laxa Willd.
387. T. ramosissima Ledeb.
Литература
1. Майоров А.А. Эоловая пустыня у подножия Дагестана. - Махачкала: Даг-гиз, 1928. - 116 с.
2. Львов П. Л. Современное состояние флоры «эоловой пустыни» у подножия Дагестана // Ботанический журнал. 1959. Т. 44. № 3. - С. 353 - 359.
3. Абачев К.Ю. Флора и растительность бархана Сарыкум и их охрана. -Махачкала: Изд-во Даггосуниверситета, 1995. - 45 с.
4. Аджиева А.И. Новые виды для флоры бархана Сарыкум // Сборник статей молодых ученых и аспирантов по гуманитарным проблемам: Наука и молодежь. - Махачкала, 1997. - С. 464 - 468.
5. Аджиева А.И. Еще раз о новых для бархана Сарыкум видах растений // Актуальные вопросы экологии и охраны природы экосистем южных регионов России и сопредельных территорий. Материалы XIX межреспубликанской научно-практической конференции. - Краснодар: КубГУ, 2006. - С. 47 - 48.
Сем. Typhaceae
388. Typha angustifolia L.
389. T. laxmanii Lepech. Сем. Ulmaceae
390. Ulmus suberosa Moench. Сем. Urticaceae
391. Urtica dioica L. Сем. Valerianaceae
392. Valerianella pumila (L.) DC. Сем. Violaceae
393. Viola arvensis Murr.
Сем. Vitaceae
394. Vitis vinifera L.
395. V. silvestris Gmel. Сем. Verbenaceae
396. Verbena officinalis L.
