Научная статья на тему 'СУВ ХЎЖАЛИГИДА НАСОС ЁРДАМИДА СУВ КЎТАРИШНИНГ АҲАМИЯТИ'

СУВ ХЎЖАЛИГИДА НАСОС ЁРДАМИДА СУВ КЎТАРИШНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
54
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
НАСОС / ПАРРАК / МАРКАЗДАН қОЧМА НАСОСЛАР / ҲАЖМИЙ НАСОСЛАР / ДИНАМИК НАСОСЛАРДА / ғИЛДИРАК

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Мусулманов Ф.Ш., Ҳамроев И.Ф.

Қишлоқ хўжалиги ерларни суғоришда ва захини қочиришда, ичимлик ва саноат сув таъминотида ҳамда нефт маҳсулотларини ўзатишда марказдан қочма насослар билан жиҳозланган насос қурилмалари ва станцияларидан кенг фойдаланилади. Босим қувурлари насос станциялари ва қурилмаларининг асосий иншоотларидан ҳисобланади. Бу босим қувурлари сув, нефт ва бошқа суюқликларни исрофсиз узатишда асосий ишни бажаради. Шунинг учун босим қувурлари узатилаётган суюқликларни тежовчи технология ҳисобланади. Шу сабабли босим қувурларига бағишланган илмий изланишлар ҳозирги куннинг долзарб масаласи деб таъкидлаш мумкин. Босим қувурлари ҳар хил арматуралар (қулфак, тескари клапан ва бошқалар), яъни жиҳозлар билан таъминланади. Бу арматуралар нормал ишламаса, насос станциялари ва қурилмаларининг меъёрдаги иш режимининг ўзгаришига олиб келади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE IMPORTANCE OF PUMPING WATER IN AQUACULTURE

Pumping devices and stations equipped with centrifugal pumps are widely used in agriculture for irrigation and drainage of lands, drinking and industrial water supply and transportation of petroleum products. Pressure pipes are one of the main constructions of pumping stations and devices. These pressure pipes play a key role in the wasteless delivery of water, oil and other liquids. Therefore, pressure pipes are a technology that saves the liquids being transported. Therefore, it can be said that scientific research on pressure pipes is a topical issue today. Pressure pipes are equipped with various fittings (locks, check valves, etc.), ie equipment. If these valves do not work normally, it will lead to a change in the normal operating mode of the pump stations and devices.

Текст научной работы на тему «СУВ ХЎЖАЛИГИДА НАСОС ЁРДАМИДА СУВ КЎТАРИШНИНГ АҲАМИЯТИ»

УДК 331.101

Мусулманов Ф.Ш.

ТИЦХММИ Бухора филиали Хамроев И. Ф. студент TIQXMMI Бухоро филиал

СУВ ХУЖАЛИГИДА НАСОС ЁРДАМИДА СУВ КУТАРИШНИНГ

АХДМИЯТИ

Аннотация: Цишлоц хужалиги ерларни сузоришда ва захини цочиришда, ичимлик ва саноат сув таъминотида уамда нефт маусулотларини узатишда марказдан цочма насослар билан жщозланган насос курилмалари ва станцияларидан кенг фойдаланилади. Босим кувурлари насос станциялари ва курилмаларининг асосий иншоотларидан уисобланади. Бу босим кувурлари сув, нефт ва бошка суюкликларни исрофсиз узатишда асосий ишни бажаради. Шунинг учун босим кувурлари узатилаётган суюкликларни тежовчи технология уисобланади. Шу сабабли босим кувурларига базишланган илмий изланишлар уозирги куннинг долзарб масаласи деб таъкидлаш мумкин. Босим кувурлари уар хил арматуралар (кулфак, тескари клапан ва бошщлар), яъни жиуозлар билан таъминланади. Бу арматуралар нормал ишламаса, насос станциялари ва курилмаларининг меъёрдаги иш режимининг узгаришига олиб келади.

Калит сузлар: Насос, паррак, марказдан кочма насослар, Хажмий насослар, Динамик насосларда, зилдирак.

Musulmanov F.Sh.

assistant

TIQXMMI Bukhara branch Khamroev I.F. student TIQXMMI Bukhara branch

THE IMPORTANCE OF PUMPING WATER IN AQUACULTURE

Abstract: Pumping devices and stations equipped with centrifugal pumps are widely used in agriculture for irrigation and drainage of lands, drinking and industrial water supply and transportation of petroleum products. Pressure pipes are one of the main constructions of pumping stations and devices. These pressure pipes play a key role in the wasteless delivery of water, oil and other

liquids. Therefore, pressure pipes are a technology that saves the liquids being transported. Therefore, it can be said that scientific research on pressure pipes is a topical issue today. Pressure pipes are equipped with various fittings (locks, check valves, etc.), ie equipment. If these valves do not work normally, it will lead to a change in the normal operating mode of the pump stations and devices.

Keywords: Pump, vane, centrifugal pumps, Volume pumps, Dynamic pumps, wheel.

Насос ва унинг кисмларига сувни суриш ва узатиш жараёнида белгиланган микдордан ортикча босимнинг таъсир этиши натижасида шунингдек, кисмларнинг толикиши туфайли уларда механик нуксонлар ва деформациялар содир булади. Бу нуксонларнинг айримларини куз билан куриш мумкин бошкалари эса махсус асбоб - ускуналар ёрдамида аникланади [1].

Маълумки насос ва унинг кисмлари доимо сув мухдтида ишлаганлиги туфайли унинг кисмлари купинча занглаш туфайли шикастланиши содир булади. Занглаш натижасида хрсил буладиган нуксонлар юзанинг нотекислигини келтириб чикаради. Айникса насос парракларининг нотекис ейилиши натижасида мувозанатнинг бузилиши сабабли кушимча силкинишлар содир булиб, парракларнинг дарз кетиши ва чарчаши кузатилади [2].

Насос агрегат тавсияномаси

Насос тури Хар-Хур Шофиркон

Йуналиш лойихдси ТУ-26-06-696-71

Насос валининг куввати кВт (паспортига асосан ТУ 26-06-696-71) Амалда (2017 йил утказилган синовга асосан) 7100 7260-8620 11600 10700-12100

Сув чикариши м3/сек. (тех паспортига асосан) Амалда 13.2-14,4 16.3-17,7 12,0-15,2 12,5-15,2

Манометрик босим м (тех.пасп.асосан) Амалда 42 46-48 65,5-72 71-74

Фойдали иш коэф.% (тех.паспортга асосан) Амалда 84 79-83,3 85 77.6-82,4

Ай ланиш даври (об/м) 250

Ишчи гилдиракни сувдан тулдирилиши (м). 3.5

Ишчи гидиракнинг диаметри (мм) 2710 2780

Хажмий улчовлари: Узунлиги Эни Баландлиги 5235 5870 12060 5870 5235 18610

0 Вазни (кг) 100000

1 Хаво шовкини дб (тех.пасп.асосида) 90

2 Тебраниш (мкм) Лойихада Амалда Энига-140 Баландлигига 50-60

3 Хизмат муддати йил (пасп.асосида) Амалда 12 30

4 Тайёрланган заводи НПО «Урал-гидромаш»

Х,ажмий насосларда суюклик, насоснинг кириш ва чикишларига навбати билан уланадиган иш камерасидаги хажмни даврий (уктин - уктин) узгартириб турувчи иш органининг таъсирида силжийди.

Ишчи органларининг харакати буйича хажмий насослар кайтма -илгариланма ва айланма (роторли) насосларга ажратилади. Ишчи кисмларнинг тури буйича кайтма-илгариланма насослар поршенли, плунжерли диафрагмали, пневматик насосларга, айланма (роторли) насослар эса шестерняли, винтли ва шиберлиларга булинади [6.7]. Парракли насос - двигателдан олаётган энергияни иш гилдираги парраклари оркали силжиётган суюкликка беради. 1.2.1- расм. Парракли насослар: марказдан кочма, у кий ва диогоналларга булинади.

1.2.1 - расм. Парракли насос

Марказдан кочма насослар кенг таркалган сув узатиш машиналаридир. Улар махсус муфталар ёки тугридан-тугри электродвигателъ валига уланиб харакатга келтирилади. Шунинг учун, улар фойдали иш коеффисиент(Ф.И.К)- ининг юкорилиги, ихчамлиги ва ишончли ишлаши билан характерлидир.

Бир томонлама суюклик кирувчи иш гилдираги, валга гайка ва шпонка ёрдамида махкамланади. Насоснинг сув келтириш канали, суюкликни иш гилдирагига ук буйлаб киришини таъминловчи тугри укли конфузор куринишига эга булади. Ишчи гилдирагидан чиккан сув, корпусдаги спиралсимон канал - чиганок буйича олиб кетилади. Босим патрубкасидан босим кувурига чикиш, сув келтириш укига нисбатан 900 бурчак остида жойлашган.

1.2.3-расм. Консолли марказдан кочма насос

Бу вилоятларда сугориш учун 1941 йилда 70 %, 1943 йилда 87 %, 1947 йилда 90 % ва хрзирги вактда эса, 100 % сув, насос станциялари хдмда курилмаларида кутариб берилмокда. Хрзирги вактда республикамизда насос агрегатлари ишлаб чикарадиган "СУВМАШ" заводи, вилоятларда насосларни таъмирлаш корхоналари ишлаб турибди. Аммо, илгариги иттифок даврида буюртма килиб тайёрланган ва катта насос станцияларига урнатилган насос агрегатларини ишлаб чикариш хрзирча йулга куйилмаган. Шу сабабли мавжуд насос агрегатлари ва деталларини таъмирлаш усулларини кайтадан куриб чикан хрлда янги иш унуми куп, чадамлилиги, ишончлилиги юкори замонавий таъмирлаш усулларини сув хужалиги машиналаридан самарали фойдаланиш учун жорий этиш бугинги кундаги бажарилиши зарур ишлардан хисобланади.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. KHamroyev G.F, To'ayev S.S. Efficient use of preparation aggregates for planting lands in a single pass with a straightening torsion work // матерiали мiжнародноi науково! конференщ! (Т. 1), 12 червня, 2020 рш. Кшв, Украта: МЦНД. 119-121 б.

2. Nurov KH, KHamroyev.G.F, Sirojev.J, Zayniyev.O, Mardonov.M, Преимущества технологии применения посевных машин универсал в бухарской области // The Way of Science. 2019. № 12 (70). Vol. II. - c. 62-64.

3. Г.Ф Хамроев, С.С Тураев. Выбор рабочего оборудования гидроцилиндра, установленного в комбинированном агрегате // Электронный журнал «Столица Науки» 2020. №3 МАЙ 5(22). https: //ftp. scientific -capital.ru/may2020/40052020.pdf

4. FU Zhurayev, GF Khamrayev, AN Zhurayev. Technology of reclamation machines application in the conditions of irrigated agriculture // The Way of Science, 2014. №3. c. 32.

5. KN Sabirov, NS Hamroev, GF Khamroyev Prospects for the development of tourism animation activities // Экономика и социум, 2020. №11. - с. 335-338.

6. F U Zhurayev, G' F.Khamroyev, I F.Khamroyev, Z. Khaydarova, I.Ibodov. THE USAGE OF A COMBINED MACHINE IN THE PROCESS OF PREPARING THE LAND FOR PLANTING // CONMECHYDRO - 2021. IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering Scopus.

7. Musulmanov F.Sh, Hamroyev I.F. DESCRIPTION OF THE STRUCTURE, FUNCTION AND CLASSIFICATION OF PUMPS // 3KOHOMHKa h wuyM, 2020. №11.78 - c. 955-959.

8. MycynMaHOB O.m, ^aMpoeB H.O. CYB HACOCHHH TALMHP-ftAmHHHr MHKPOMETPA^ YCY^^APH // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 965-969.

9. MycynMaHOB O.m, ^aMpoeB H.O. MAPKA3AAH KOWA CYB HACOCHAPHHH TALMHP^Am TEXHO-HOrHACH // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 960-964.

10. MycynMaHOB O.m, ^aMpoeB H.O. HACOCTAPHH TALMHP^Am UEXHHH YMYMHH MAH^OHHHH ^HCOB^Am BA ^H^O3^APHH ^OKTAmTHPHm // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 975-979.

11. MycynMaHOB O.m, ^aMpoeB H.O. HACOCnAPHHHT TYP^APH BA ACOCHH KYPCATKHq^APH // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 950-954.

12. MycynMaHOB O.m, ^aMpoeB H.O. CYB XY^A^HrH^A HACOC EP^AMH^A CYB KYTAPHmHHHr A^AMHHTH // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 945-949.

13. MycynMaHOB O.m, X^aMpOeB H.O. HACOC ^ETA^HH THKTAm YCY^^APHHH TAKKOC^Am // 3KOHOMHKa h cоцнyм, 2020. №11.78 - c. 970-974.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.