CC BY
54
Вестник КазНМУ, №1-2015
A.A. AITMANBETOVA, N. A. TALKIMBAEVA, D.M.NARBEKOVA
MEDICAL AND SOCIAL IMPACT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE IN THE PERFORMANCE OF WORK NURSES
Resume: Despite the large number of army nurses today the whole world suffers shortages in their professional help. Societal needs in
nursing in accordance with the new requirements, it is impossible, without estimate and analysis aspects of life and work of the staff.
The choice of respondents nurses outpatient clinics Almaty showed that nursing staff together with the difficulties in their professional work
facing the housing and household, as the problems of life support.
Keywords: clinic, quality of life, medical and social assessment, the quality of care.
Э0Ж 338:642.0-541
Н.Б.АБИЫРОВА, Н.Ж.ДАРМЕН, А.Н НУРБАЦЫТ
С.ЖАсфендияров атындагы Казац ¥лттъщ медицина университетi
СТУДЕНТТЕРДЩ ФАСТ - ФУТ 0Н1МДЕР1НЕ ЦАТЫСТЫ ОЙ-ШЮРЛЕР1Н БАFАЛАУ
Жылдам дайындалатын тагамдармен тамацтану жастар арасында Yйреншiктi эдетше айналган. Халъщ цажеттлг цанагаттанбаган суранысты тудырады, ол вз кезегшде дэлелденген тYрде баламасы жоц квптеген цолжетiмдi вшмдерден даярланатын фаст фуд вшмдерш тутынуга багыттайды. Бул мацалада жылдам дайындалатын фаст фуд вшмдершц зияндытыгы туралы студенттердщ ой-тюрш зерттеу мацсатында жyргiзiлген зерттеу нэтижеа усынылды. Tyttmdi свздер: студент, фаст-фуд, тез дайындалатын тагамдар, асцазан^шек аурулары.
Адамныц денсаулы; жагдайы ар;ашан кргамныц езекп мэселелершщ 6ipi болып табылады. Денсаулы; - дурыс api рационалды тама;тануга непзделедь Заманауи eMip бiздi жылдам дайындалатын - фаст фуд 0нiмдеpiмен жи тама;тануга мэжбур етедь Сонды;тан фаст-фуд ешмдершщ денсаулыгымызга типзетш зияндылыгы езекп мэселе болып отыр. K^ipri кезде жалпы барлы; адам фаст-фуд 0нiмдеpiмен эуестенедi. Эсipесе жастардыц ;;ызыгушылыгы жогары.
Фаст - фуд 0нiмдеpiн y^Mi тутыну мынадай аурулардыц туындауына ы;пал етедi: майлардыц арты; жиналуыныц салдарынан ;ан тамырларыныц ;абыргасына холестеpиннiц турып ;алу нэтижесiнде атеросклероз дамып, журек аурулары пайда болады; агзада туздыц арты; M0лшеpiнiц жиналуы, туз-су балансын 0згеpтiп, буйрек ауруларыныц туындауына алып келедi; ;ант M0лшеpiнiц арты; болуы уй;ы безiнiц жумысын бузып, диабет туындайды; фаст - фудтыц курамында транс майлардыц болуы iсiк ауруларыныц пайда болуына себеп болады [1,2]. Зерттеу ма^саты: Зерттеу жумысыныц ма;саты студенттеpдiц фаст-фуд 0нiмдеpi туралы ой-шюрш багалау жэне бул 0нiм турлерш тутынудан болатын зияндылыщтардыц алдын алуга багытталган усыныстар беру.
Студенттеpдiц фаст - фуд 0шмдерше ;атысты ой-шгарлерше бага беру ма;сатында студенттер арасында элеуметтш зерттеу ягни, сауалнама журпзшдъ Зерттеу нэтижесi: Фаст-фуд -0нiмдеpiн унататындыгын сураганымызда, pеспонденттеpдiц басым K0пшiлiгi 75% унайды деп жауап берсе, ал унайтпайтындыгын 15% сухбаткер к0pсеттi, студенттердщ 10% бэpi бip екендiгiн атап кета (1 сурет).
Студенттердщ тез эзipленетiн тагамдар жайлы ойына сипаттама беpгенiмiзде, pеспонденттеpдiц 55,4% фаст-фуд -0шмдершщ дэмдi болгандыщтан тутынатындыгын айтса, ал 36,6% кунделшт жагдайда ;ол жетiмдi болгандыщтан пайдаланатындыгын к0pсеттi. Сухбаткеpлеpдiц 5,9% унайтындыгын байк;асак;, 2,0% респондент тама; жасауга еpiнетiндiктен тутынатындыгын бай;ады;. Студенттердщ 60,4% тез эзipленетiн тагамдарды зиянды деп есептесе, еш;андай пайдасыныц жо;тыгын 38,6% сухбаткер к0pсеттi. Алынган нэтижелерден, респонденттер тез дайындалатын тама; 0шмдершщ зияндылыгын, оныц денсаулыгымызга еш;андайда пайдасыныц жо;тыгын бiле тура, фаст-фуд 0нiмдеpi унайтындыщтан, дэмдi, ^лже^м^ деп есептегендштен тутынуды api ;арай жалгастыруда.
www.kaznmu.kz
Вестник КазНМУ, №1-2015
Сурет 1 - Респонеденттерд фаст-фуд ешмдерш унататындыгы бойынша белу
Студенттер арасында тез эзiрленетш тагамдардыц курамына не гаретшдМн каншалыкты бiлетiндiгiне талдау жасаганымызда, сухбаткерлердщ 48,5% фаст-фуд ешмдершщ курамына не гаретшдт жайлы аздап TYсiнiгi бар екендтн байпаса;, ал бiлмейтiн респондентттер 24,8 % курады.
Тез эзiрленетiн тагамдарды пайдалану узактыгына талдау жасаганымызда сухбаткерлердщ 36,6% тез эзiрленетiн тагамдарды тугынгандыгына 2 жыл болгандыгын бiлдiк, ал 3 жыл бойына фаст - фуд еmмдерiмен тамактанган студенттер 26,7% керсетп.
Сухбаткерлердщ берген жауаптарыныц нэтижесшен 50,5% сухбаткердщ тез эзiрленетiн тагамдардыц калай жасалатындыгын толы; бiлмейтiндiгiн аньщтадык, ал респонденттердiц 27,7% MYЛдем хабарыныц жок екендiгiн айтты. Демек, тез эзiрленетiн тагамдардыц калай жасалатындыгын 21,8% сухбаткер гана бiлгендiгiне кез жетгаздш. Респонденттердiц 55,4% бул тагам TYрлерiн унагандыктан тугынатындыгын айтса, 36,6% кол же^мд болгандыктан тиiмдi деп керсетп. Студенттердiц материалды; децгейi бойынша карастырганымызда, респонденттердiц 45,5% акшасыныц тез эзiрленетiн 0нiм
мен бiр сусын алуга гана жеткiлiктi екендiгiн керсетсе, ал 30,7% сухбаткерлер кейде гана тугынатындыгын айтты. Респонденттердiц 64,4% фаст-фуд ешмдерiмен к0бiне достарымен немесе курбыларыммен отырганда тамактанатындыгын керсетсе, ал кинога немесе театрга барганда тутынатын студенттер 22,8 % курады. Сухбаткерлердiц 10,9% жануясымен бiрге отырганда пайдаланатындыгын айтса, 1,0% саяхатка шыкканда гана тугынатындыгын керсетп. Тугынушылардыц 47,5% негiзiнен фастфуд ешмдерш кешга ас кезiнде пайдаланатындыгын мэлiмдесе, ал TYCкi ас кезiнде 22,8% жэне телебагдарлама немесе жол ЖYргенде 20,8% тугынатындыгын, кiтап оку барысында 8,9% студенттердiц пайдаланатындыгын бiлдiк.
Жогарыда келтiрiлген нэтижелерге CYЙене келе, студенттер фаст-фуд ешмдерш зиянды жэне оныц ешкандай пайдасы жок деп есептейдт Респонденттер тез эзiрленетiн енiмдердiц курамына не кiретiндiгiн, калай жасалатындыгын жайында бiлiмiнiц аздыгына жэне денсаулыгымызга типзетш зияндылыктарына карамастан, бул енiм турлерш унаткандыктан тутынудан бас тартпайтындыгын аныктадык.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Зайко Г. М. Организация производства и обслуживания на предприятиях общественного питания: учеб. - практ. пособие // Г. М. Зайко. - М. : Ростов н/Д : март, 2005. - 191 с.
2 Барановский А. Ю. Болезни нарушенного питания. Лечение и профилактика. Рекомендации профессора-гастроэнтеролога // А. Ю. Барановский. - СПб.: Наука и Техника, 2007. - 304 с.
Н.Б.АБИЫРОВА, Н.Ж.ДАРМЕН, А.Н. НУРБАЦЫТ
ОЦЕНКА МНЕНИЯ СТУДЕНТОВ О ФАСТ-ФУДАХ
Резюме: Еда быстрого приготовления становится все более привычной среди молодежи. Несоответствие доходов населения и его потребностей создает неудовлетворенный спрос, который вполне органично направляется на фаст фуд, являющийся наиболее доступным продуктом, фактически не имеющим альтернативы. В данной статье представлены результаты проведенного опроса по изучению мнения студентов о вреде продуктов быстрого приготовления фаст-фуда. Ключевые слова: студент, фаст-фуд, еда быстрого приготовления, заболевания органов пищеварения.
N.B.ABIYROVA, N.ZH.DARMEN, A.N. NURBAKYT
EVALUATION OF STUDENTS' OPINION ABOUT THE FAST-FOOD OUTLETS
Resume: The Fast Food becomes more and more common among young people. Inconsistency income citizens and their needs creates pent-up demand, which quite naturally directed to fast food, which is the most affordable product, in fact there is no alternative. This article presents the results of the survey to study the views of students about the dangers of fast food fast food. Keywords: student, fast food, fast food meal, digestive diseases.
www.kaznmu.kz
