Научная статья на тему 'ЎСМИР КИЗЛАРДА ЮВЕНИЛ КОН КЕТИШИНИНГ МИКРОЭЛЕМЕНТ ПРЕПАРАТЛАР БИЛАН ДАВОЛАШДА КУЗАТИЛАДИГАН ИЖОБИЙ НАТИЖАЛАР САМАРАДОРЛИГИ'

ЎСМИР КИЗЛАРДА ЮВЕНИЛ КОН КЕТИШИНИНГ МИКРОЭЛЕМЕНТ ПРЕПАРАТЛАР БИЛАН ДАВОЛАШДА КУЗАТИЛАДИГАН ИЖОБИЙ НАТИЖАЛАР САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
1319
30
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Хайз цикли / МЭ / овуляция / аномал. / Menstrual cycle / ME / ovulation / anomaly.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Тохиров, Ж.Я., Мавлонова, Г.Ш.

Маколада ювенил кон кетиши кузатилган кизларни даво режасига микроэлемент сакловчи эссенциал элементлар билан бирга даволанганда эришилган ютуклар маьлумоти келтириган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE EFFECTIVENESS OF POSITIVE RESULTS OBSERVED IN THE TREATMENT OF JUVENILE MINING IN ADOLESCENT GIRLS WITH MICROELEMENT DRUGS

The article provides an overviev of the successes achieved in the treatment of girls with juvenile hemorrhage in combination with essential elements that retain trace elements.

Текст научной работы на тему «ЎСМИР КИЗЛАРДА ЮВЕНИЛ КОН КЕТИШИНИНГ МИКРОЭЛЕМЕНТ ПРЕПАРАТЛАР БИЛАН ДАВОЛАШДА КУЗАТИЛАДИГАН ИЖОБИЙ НАТИЖАЛАР САМАРАДОРЛИГИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

УДК:618. 17 - 008. 8: 616.153.1 - 08

УСМИР КИЗЛАРДА ЮВЕНИЛ КОН КЕТИШИНИНГ МИКРОЭЛЕМЕНТ ПРЕПАРАТЛАР БИЛАН ДАВОЛАШДА КУЗАТИЛАДИГАН ИЖОБИЙ

НАТИЖАЛАР САМАРАДОРЛИГИ

Ж.Я.Тохиров, Г.Ш. Мавлонова

Абу Али ибн Сино номидаги Бухоро давлат тиббиёт институти

АННОТАЦИЯ

Маколада ювенил кон кетиши кузатилган кизларни даво режасига микроэлемент сакловчи эссенциал элементлар билан бирга даволанганда эришилган ютуклар маьлумоти келтириган.

Калит сузлар: Хайз цикли, МЭ, овуляция, аномал.

В статье представлен обзор успешности лечения девочек с ювенильными кровотечениями в сочетании с эссенциальными элементами.

Ключевые слова: менструальный цикл, МЭ, овуляция, аномалия.

The article provides an overviev of the successes achieved in the treatment of girls with juvenile hemorrhage in combination with essential elements that retain trace elements.

Keywords: Menstrual cycle, ME, ovulation, anomaly.

Дунё буйича ювенил ёшда кон кетиши балогат ёшидаги усмир кизлар орасида энг кенг таркалган гинекологик патологиялардан бири булиб, сунгги йилларда бажарилаётган куп сонли илмий-тадкикотлар ушбу касалликнинг олдини олиш, унинг ривожланишида юкори хавф гурухларини аниклашга каратилмокда. Айни вактда, усмир кизларда гинекологик касалликлар патологиясининг усиши Узбекистон Республикаси Согликни саклаш ташкилотининг огрикли нуктаси булиб, шу билан бирга, ёш ахолининг репродуктив саломатлигини химоя килиш Узбекистонда давлат сиёсатининг миллий стратегияси деб эълон килинган. Ювенил ёшда бачадондан аномал кон кетишлар замонавий тиббиётда марказий урин эгаллаганлигини хисобга олган холда ушбу муаммонинг урганилиши бугунги куннинг долзарб муаммоларидан бири булиб колмокда.

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Тадкикотнинг максади усмир ёшда бачадондан аномал кон кетишининг ривожланишида организмга микроэлементларнинг таъсирини урганиш ва даволаш усулларини ишлаб чикишдан иборат.

Тадкикотнинг вазифалари: Жисмонан соглом ва бачадондан аномал кон кетиши билан асоратланган усмир кизларнинг анамнестик ва антропометрик курсаткичларини урганиш;

Жисмонан соглом ва бачадондан аномал кон кетиши билан асоратланган 12-16 ёшли усмир кизлар орасида менструал циклнинг фазасига караб,конда микроэлементстатусини аниклаш;

Ювенил ёшда бачадондан аномал кон кетган усмир кизларнинг конида микроэлементлар холати ва гипофиз-тухумдон тизимининг гормонлари билан патогенетик алокасини исботлаш;

Ювенил ёшда бачадондан аномал кон кетган усмир кизлар организимида микроэлемент холатини коррекция килиш оркали даво чораларини ишлаб чикиш. Максад ва вазифаларга мос холда мазкур илмий-тадкикот иши Ромитан туман марказий поликлиникасида ва Ромитан тумани гинекология булимида 2012-2022 йилларда амалга оширилди. Ромитан туман марказий поликлиникасига мурожаат килган 12-16 ёшгача булган 170 нафар бачадондан аномал кон кетган ва жисмонан соглом усмир кизларда эссенциал ва токсик микроэлементлар, хамда гопофиз - тухумдон гормонлари, бачадон, тухумдон, эндометрий каватининг холати комплекс урганилди. Асосий гурухга бачадондан аномал кон кетган 115 нафар усмир кизлар жалб килинган булса, 55 нафарини эса жисмонан соглом усмир кизлар ташкил килди.Куйилган максад ва вазифаларга мос холда куйидаги тадкикот дастури ишлаб чикилди: клиник-статистик тахлил; клиник тадкикот усуллари (коннинг умумий тахлили, Ht, тромбоцитлар); биокимёвий текширув усуллари.

Тадкикотга жалб килинган усмир кизлар ёш буйича куйидаги тоифаларга ажратилди: 12 ёшда 31 (18,2%) киз, 13 ёшда - 32 (18,8%), 14 - 35 (20,5%), 15 - 37 (21,7%), 16 - 34 (20,0%). Шуни таъкидлаш керакки, таккосланган гурухларда ёш таркибида сезиларли фарк аникланмади (Р>0,05). Шундай килиб, 12 ёшда соглом кизлар гурухида 10 (18,1%), 13 ёшда - 10 (18,1%), 14 ёшда - 12 (21,8%), 15 ёшда - 12 (21,8%) ), 16 ёш - 11 (20,0%). Ювенил ёшда кон кетиши булган кизлар гурухида ушбу таксимот куйидагича: 21 (18,2%), 22 (19,1%), 23 (20,0), 25 (21,7%), 23 (20,0%) , яъни сезиларли фарк аникланмади (Р>0,05). Урганилган гурухларда тадкикотга жалб килинганларнинг ёши, яшаш жойига (шахар / кишлок) богликлик булмади (Р>0,05).

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Тадкикотнинг ювенил ёшда бачадондан аномал кон кетган кизларда даволаш самарадорлигини бахолаш кайд этилган гурухлардаги усмир кизларда турли хил даволаш усуллари натижалари.

35 та назорат гурухида даволанаётган ювениль бачадондан кон кетган кизчаларга ананавий даво берилди, гормонал препаратлардан Новинет ва симптоматик даво берилди. ЮКБ давоси клиник белгиларнинг огирлик даражасига караб олиб борилди ва клиник лабаратор тахлиллар билан 6 ой муддатга солиштириб борилди

50 та асосий гурухга тегишли кизчаларга гормонал препарат даво ва симтоматик консерватив даво билан бирга мухим булган эссенциал микроэлемент препаратлари берилди. Даво натижаси кизчалар конида микроэлементлар статусини динамик назорати, гормонлар микдорининг назорати, УЗИ ва клиник белгилар кузатуви билан олиб борилди.

Барча кизчаларда энг аввало кон кетишини тухтатиш чоралари курилди. Ва хайз циклини тиклашга каратилган даво олиб борилди.

Симптоматик даво окситоцин 5ЕД - 2 махал.

Конни тухтатувчи ва кон томир девори утказувчанлигини яхшиловчи препаратлардан Викасол 1мл. в/м, глюконат кальций 0,5мг 3махал кунига ичишга. Кальций хлорид 10%-5,0 мл в/в, Дицинон 2 мл.

Терапевтик муолажаалар учун аскарбин кислотаси 5% - 6,0 мл в/в, рутин 0,02 г -3 махал ичишга, аскарутин 2 таб 3 махал ичиш учун 1ойга берлди.

Антианимик препаратлардан феррум-лек (гидрооксид-полимотозли комплекс Fe3+) 100 мг 1таб ичига 8 хафта ичишга берилди кейинчалик яна 1таб 1 махал кун ора ичиш учун 8 хафта.

Фолат кислотаси 0, 001 г 1 таб -3 махал 12 хафта.

Ановулятор ЮБК кузатилган кизчалар бачадон эндометрий кавати гиперплазияси холатида хайз регуляциси учун новинет препарати тавсия этилди. Фармокологик таркиби эстроген ва дезегестрол. Этинилэстрадиол синтетик эстроген, дезогестрол синтетик прогестаген хисобланади. Новинет 1 таб кунига 1 махал 21 кун ичиш учун.

Асосий гурухдаги кизчалар ананавий даво билан бирга микроэлемент сакловчи препарат кабул килишди. Полижен (WORLDMEDICINE). Полижен препарати таркиби жихатдан усмир ёшдаги болалар учун керакли суткалик эсенциал элементлардан ва минерал, витамин, аминокислоталардан ташкил топган. Микроэлементлар темир, рух, йод, магний, селен, мис, марганец ва.б. организмни иммун системасини кучайтиради, оргаизмни касалликка карши

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

курашиш кобилятини оширади. Физик активликни ошириш билан бирга, аклий кобилятни кучайтиради. Аёл организми гормонал кобилятини тиклаш фаолиятини активлашлаштиради. Асосий гурух кизчаларга полижен 1 капсуладан 1 махал овкат вактида ичишга берилди 24 кун муддатга. Даво курсини 1-2 ой муддатда кайта берилди.

Кон кетиш тухтаганидан кейинхайз циклини регуляциясини тиклаш максадида тавсиялар куйидагича берилди:

Овкатланиш тартибига риоя килишга ургатилди.

12-13 ёшли кизчаларга циклик витамин даво чоралари 3 ой муддатга берилди.

Хайз циклининг 5-чи кунидан фалат кислотаси 0, 001г 3 махал ичиш учун, глютамин кислотаси 0,25 г 3 махал кунига ичиш учун 10 кун, фскрбин кислотаси 0,5 г - 3 махал кунига 10 кун муддатда, хайзнинг 16 чи кунидан витамин Е 0,1 г - 10 кун, Витамин В1(тиамин) 5% эритма -1, peros- 10 кун.

14-16 ёшли кизчаларга гормон сакловчи восита (новинет) - 3 хайз цикл даврида берилди. Ичиш схемаси хайзнинг 6-чи кунидан 1 таблетка кунига 21 кун.

Таккосланган гурухларда гемоглобин даражаси сезиларли даражада фарк килмади: асосий гурух кизларида 88,4±1,86 г/л, назорат гурухида 86,8±3,4 г/л (P<0,05). Шу билан бирга, иккинчи ойнинг охирида даволанишнинг динамикасида гемоглобин даражаси 97,2± 2,72 г/л булган асосий гурух кизларида сезиларли усиш кузатилди, назорат гурухидаги кизларда эса 94,1 ± 3,6 г/л. 6 ойдан сунг гемоглобин даражаси боскичма-боскич 108,4 ± 2,3 ва 102,2 ± 4,5 г/л га кутарилди.

Кузатувнинг биринчи ойида эритроцитлар сони асосий гурухда 3,2 ± 0,007, назорат гурухида 3,3 ± 0,12 х 1012 / л (P> 0,05). Иккинчи ойдан бошлаб эритроцитлар сонининг купайиши кузатилди, айникса асосий гурух кизларида мос равишда 4,1±0,10 ва 3,9±0,16 х 1012 / л гача. Олтинчи ойда эритроцитлар даражаси мос равишда 4,2±0,11 ва 4,0±0,12 х 1012 / л ни ташкил этди. Бирок, бу маълумотлар, ахамиятли эмас (P> 0,05).

Гемостатик тизимдаги бузилишлар ЮБ^ билан касалланган барча кизларда ривожланди, аммо гемоглобин ва эритроцитлари кам булган кизларда (р= 0,86) чукуррок узгаришлар кузатилди. Соглом кизларда тромбоцитлар сони - 291,5 ± 6,8 х109 /л, ЮБ^ булган беморларда - мос равишда 268 ±5,9 ва 264 ± 9,1 х 109 /л (P<0,05).

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Даволашнинг динамикасида тромбоцитлар сони иккала гурухдаги беморларда сезиларли даражада ошди. Шу билан бирга, мураккаб терапияни олган асосий гурух кизларида, шу жумладан, таркибида МЭ булган дорилардан фойдаланганда юкори курсаткичларга эришилди. Даволашнинг иккинчи ойи охирида тромбоцитлар сони мос равишда 274 ± 6,9 ва 270 ± 11,0 х 109 / л, олтинчи ой - 286 ± 7,26 ва 275 ± 10,6 х 109 / л ни ташкил этди.

ЮБК булган кизларда кон ивиш вактининг бошланиши мос равишда, 8,8 ± 0,21 ва 8,4 ±0,36, дакикагача ошди. Даволашнинг динамикасида 2 ойдан сунг, кон ивиш вакти асосий гурухда 6,5 ± 0,16 гача ва назорат гурухида 7,0 ±0,24 дакикагача кискариши ва 6 ойдан кейин мос равишда 6,4 ± 0,16 ва 6, 9 ± 0,24,дакика.

Соглом кизларда протромбин курсаткичи 89,6±1,9, ЮБК булган кизларда эса асосий гурухда 77,4 ±1,8 га ва назорат гурухида 76,9 ± 2,8% гача камаяди (Р<0,001). 2 ойдан сунг бу курсаткич 79,4±1,7 ва 78,1±3,0 га, 6 ойдан кейин -81,4 ± 1,8 ва 78,6 ± 3,1% гача кутарилади (Р> 0,05 ).

Шундай килиб, кизларда ЮБК тузалиши билан кондаги эритроцитлар курсаткичлари сезиларли даражада яхшиланди. Гемоглобин ва эритроцитлар сони купайишианикланди, кон гемостаз тизимининг сифати яхшиланади, бу эса ЮБК патогенетик давосининг самарадорлигини акс эттиради.

Ювенил ёшда бачадондан кон кетишда даволаш усулига караб микроэлемент статусниинг холати.

Таркибида микроэлемент булган препаратлар ёрдамида комплекс даволаш фонида динамик усиш кузатилади.

Энг аник узгаришлар марганец курсаткичларида акс этди (1 ойдан кейин 14,4±0,46 мг %, 2ойдан кейин 15,6±0,52 мг % ва даволаш бошланганидан 6 ой утгач 18,4 ± 0,66 мг %; Р<0,001), темир (мос равишда 38,6 ±1,24,42,3±1,13; Р<0,05 ва 46,4±1,45 мг%; Р<0,001), кобальт (7,9±0,29,9,1±0,27, 12,6±0,42 мкг%; Р<0,001), рух (288 ± 10,6, 316 ± 9,5 ва 422 ± 14,0 мг%; Р<0,001), селен (12,4 ± 0,44, 15,6 ± 0,49 ва 18,7 ± 0,59 мг%; Р<0,001) ва йод (13,6 ± 0,43, 14,1 ± 0,59 ва 15,8 ± 0,5 мг%; Р<0,01).

Кизларда мухим МЭ даражаси ва ЮБК нинг клиник ва лаборатория курсаткичлари уртасида юкори корреляция мавжуд. Шундай килиб, кондаги темир даражасининг ошиши гемоглобин микдори (р = 0,91), эритроцитлар сони (р = 0,87) ва йод концентрацияси (р = 0,68) билан юкори тугридан-тугри богликдир.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Цинк даражасининг ошиши 6 ойлик даволанишдан сунг овуляция бошланиши билан бевосита боглик (р = 0,64). Бундан ташкари, мис, рух, темир, йод ва селеннинг концентрацияси тухумдонлар ва бачадон катталашиши, кизларнинг узини яхши хис этиши ва бошкалар каби клиник курсаткичлар билан бевосита богликдир (р = 0.40-0.91).

Бирок, ЮБК булган кизларда токсик МЭ даражаси соглом кизлардан фар; килмади. Бундан ташкари, ушбу МЭ-ларнинг даволаш динамикасидаги консентрацияси ахамиятсиз узгариб туради, шунинг учун биз клиник маълумотларга богликдикни аникламадик (P<0,05).

Бинобарин, эссенциал микроэлементларни тайинлаш ЮБК булган кизларнинг конида ушбу МЭларнинг концентрациясининг ошишига олиб келди.

Ювенил ёшда бачадондан кон кетишда даволаш усулига караб, гипофиз-тухумдон тизимининг айрим гормонлари курсаткичлари

Соглом кизларда ЛГ даражаси 5,9 ± 0,7 МЕ/л, асосий гурух ЮБК булган кизларда 4,0 ± 0,6 МЕ/л, назорат гурухида - 3,9 ± 0, 5 МЕ/л, (P<0,05). Даволаш динамикасида ЮБК булган кизларда ЛГ даражасининг усиши, айникса, асосий гурухда, мос равишда 5,1 ± 0,2 ва 4,8 ± 0,4 МЕ/л, гача, 2 ойдан кейин ва 5,6 ± 0,2 ва 5 гача. Даволаш бошланганидан 6 ой утгач,5, 2 ± 0,2 МЕ/л, (P<0,01).

Даволашдан олдин конда ФСГ микдори асосий гурух кизларида 6,0 ± 0,3 ва назоратда 5,9 ± 0,2 МЕ/л булди. Даволашнинг иккинчи ойидан бошлаб ушбу гормон даражаси усиш тенденциясига эга булиб: асосий гурухда 6,2 ± 0,5 гача ва назорат гурухида 6,2 ± 0,1 МЕ/л гача. Олтинчи ойга келиб, ФСГ даражаси усишда давом этмокда, асосий гурух кизларида аникрок: мос равишда 6,4 ± 0,1 ва 6,3 ± 0,7 МЕ/л гача булди.

Соглом кизларда периферик конда эстрадиол концентрацияси 324 ± 42 пг/мл, ЮБК булган кизларда, яъни асосий гурухда 260,8 ± 23 ва назорат гурухида эса, 260,8 ± 16 пг/мл, (P> 0,05). Динамикада, хар икки гурухда эстрадиол концентрациясининг усиши кузатилмокда, айникса, МЭ кабул килган кизларда, уз навбатида, даволаш бошлангандан 6 ой утгач, 2 ойданкейин 328±28 дан,303±26 пг/мл дан кейин 283±21 ва 271±18 гача (P< 0,05).

Соглом кизларда конда пролактин концентрацияси 388 ± 25 нмоль/лни, ЮБК булган кизларда эса мос равишда 306 ± 18 ва 306 ± 14 нмоль/лни ташкил этди (P<0.01). Иккинчи ойда даволаниш динамикасида ушбу курсаткич асосий гурухда- 345 ± 20 га, назорат гурухида эса 340 ± 16 нмол / л га ошди. Даволаш бошланганидан 6 ой утгач, ушбу гормонда навбати билан 367 ± 32 ва 360 ± 28 нмол / л гача усиш кузатилди (P> 0,05).

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Прогестероннинг сезиларли даражада паст даражаси (навбати билан 13,8 ± 2,9 ва 13,4 ± 2,5 нг/мл) ЮБК булган кизларда (соглом кизларда 20,8 ± 1,2; Р<0, 05). Шу билан бирга, прогестерон ва овуляция йуклиги уртасидаги салбий корреляция аникданди (р = -0.66). Даволашнинг динамикасида прогестерон даражасининг 2 ойдан кейин 16,0 ± 2,1 ва 16,5 ± 1,8 гача усиши ва бошидан 6 ой утгач, 18,5 ± 1,8 ва 16,8 ± 0,9 нг/мл гача усиши кузатилди (Р<0.05).

Шундай килиб, 12-16 ёшдаги кизларда ЮБК ни комплекс даволаш гормонал параметрларнинг нормаллашишига ёрдам берди, айникса,таркибида МЭ дориларни кабул килган беморлар гурухида бу яккол намоён булди. Шу билан бирга, йод, рух, темир ва бошкалар каби мухим МЭ таркибининг купайиши табиий равишда гормонал индекслар билан тугридан-тугри богликликларга эга булди, бу МЭлар гормонларнинг шаклланишида ва кизларда ЮБКни патогенетик даволашда, шубхасиз иштирок этишини курсатди. Ювенил ёшда бачадондан кон кетишида даволаш усулига караб, бачадон ва тухумдонларнинг курсаткичлари 12-16 ёшдаги соглом кизларда тухумдон узунлиги 3,6 ± 0,4 см, ЮБК булган кизларда эса мос равишда, 3,4±0,6 ва 3,4±0,5 см. даво муолажаларидан сунг динамикада, тухумдон катталашиши кузатилди: 2 ойдан кейин 3,6 ± 0,2 ва 3,5 ± 0,4 гача ва даволаш бошлангандан 6 ой утгач, 3,6 ± 0,1 ва 3,5 ± 0,2 см гача (Р> 0,05)етди.

Соглом кизларда бачадоннинг узунлиги 6,4±0,2 см, ЮБК булган кизларда эса мос равишда 6,0 ± 0,3 ва 5,9 ± 0,2 см (Р<0,05). Даволашнинг динамикасида, шунингдек, бачадон узунлигининг усиши, мос равишда, иккинчи фазада 6,2 ± 0,5 ва 6,2 ± 0,4 см гача, даволанишнинг олтинчи ойида эса 6,4 ± 0,1 ва 6,3 ± 0,7 см гача етди. Даволаш услубига караб, эндометрийнинг ультратовуш текширувлари натижалари шуни курсатдики. Менструал циклнинг иккинчи боскичида соглом кизларда эндометрийнинг калинлиги 0,9±0,09 см, ЮБК булган кизларда эса мос равишда, 1,2±0,1 ва 1,2 ± 0,09 см (Р> 0,05), бу тухумдон фолликуласининг атрезияси ва шунга мос равишда, иккинчи фазанинг йуклиги билан боглик булди. Шу билан бирга, УТТ да баъзи беморлар бачадон эндометрий каватининг юзаси нотекис ва гиперплазия борлигини курсатди. Даволашнинг иккинчи ойидан бошлаб, эндометрий калинлигининг 1,0 ±0,09 ва 1,1±0,1 см гача кискариши кузатилди, аммо бу маълумотлар ишончли эмас (Р> 0,05). ЮБК билан касалланган кизлар кузатувининг олтинчи ойига келиб, эндометрийнинг калинлиги соглом кизларнинг эндометрий калинлиги билан деярли бир хил эди: 0,9 ±0,1 ва 0,86 ±0,4 смга етди.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Бинобарин, тадкикот натижалари ЮБ^ булган кизларда МЭ таркибидаги дориларнинг юкори самарадорлигини курсатади, бу эса тухумдон ва бачадоннинг антропометрик улчамларининг ошиши, эндометрий эхографиясининг сезиларли яхшиланиши ва овуляция бошланиши билан ифодаланган. Вояга етмаган бачадондан кон кетишини комплекс даволашдан сунг кизларнинг умумий ахволи хам сезиларли даражада яхшиланди: умумий холсизлик, бош айланиши йуколди, интеллектуал хотира яхшиланди ва х.к.

Ушбу маълумотлар кон кетишининг пасайиши ёки тухташининг ижобий динамикаси ва эритроцитлар курсаткичлари билан тугридан-тугри боглик (р =

0.51.0,91).

ХУЛОСА

Шундай килиб, муаллифлар томонидан олиб борилган тадкикот шуни курсатдики,ювенил ёшда кон кетган кизларни даволаш клиник ва лаборатор параметрларини нормаллаштиришга, конни энг киска вакт ичида тухтатишга, кизларнинг соглигини яхшилашга ва юкори клиник самарадорликка эришилганлигини курсатди.Анъанавий терапия билан бир каторда барча зарур микроэлементларни олган кизларда энг яхши натижаларга эришилди. Гормонал холатнинг ижобий динамикаси, жинсий аъзоларнинг антропометрик маълумотлари, шунингдек, ювенил ёшда бачадондан кон кетишининг клиник белгилари билан организмдаги микроэлементозни меъёрига келтиришда юкори параллелликнинг мавжудлиги, умуман, организмнинг микроэлемент мувозанатини нормаллаштиришга каратилган даволанишни талаб килади. Бизнинг тадкикотлар натижаси ушбу тактика, касал кизларни бошкаришда анча максадга мувофик ва асосли эканлигини курсатди, чунки деярли соглом кизларда хам 12-16 ёшда тез ривожланаётган организм фонида организмнинг шартли физиологик микроэлементози мавжуд. Таркибида МЭ бор препаратларни комплекс даво терапиясига киритиш организмдаги микроэлемент етишмовчилиги даражасини сезиларли даражада яхшилайди, клиник ва лаборатор курсаткичларнинг сезиларли даражада яхшиланишига ва мунтазам овуляцион хайз даврининг урнатилишига ёрдам беради.

REFERENCES

1. Mihm, M., Gangooly, S., & Muttukrishna, S. (2011). The normal menstrual cycle in women. Animal reproduction science, 124(3-4), 229-236.

2. Hillard, P. J. A. (2002). Menstruation in young girls: a clinical perspective. Obstetrics & Gynecology, 99(4), 655-662.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.