Научная статья на тему 'ШАХСГА ЙУНАЛТИРИЛГАН ТАЪЛИМНИНГ МОХИЯТИ ВА УНИ ТИББИЁТ ЙЎНАЛИШИ ТАЛАБАЛАРИНИ ЎҚИТИШДА ҚЎЛЛАШ ИМКОНИЯТЛАРИ'

ШАХСГА ЙУНАЛТИРИЛГАН ТАЪЛИМНИНГ МОХИЯТИ ВА УНИ ТИББИЁТ ЙЎНАЛИШИ ТАЛАБАЛАРИНИ ЎҚИТИШДА ҚЎЛЛАШ ИМКОНИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

28
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
кадрларни тайёрлаш / таълим / шахсга йўналтирилган таълим / подготовка кадров / образование / личностноориентированное образование

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Бузулайхо Хайдарова

Охирги йилларда юзага келган глобаллашув жараёнлари таълим соҳасига ҳам жадал суръатлар билан кириб келмоқда, ахборот маълумотларининг кўплиги, инновацион технологияларнинг ўз навбатида таълим мазмунида ўзгаришлар киритилишини тақозо қилмоқда. Мазкур мақолада тиббиёт йўналишида таълим олаётган, жумладан олий маълумотли ҳамширалар йўналиши, талабаларни ўқитишда шахсга йўналтирилган таълим мохияти ва имкониятлари очиб берилган. Жумладан, шахсга йўналтирилган таълимни тиббиёт кадрларни тайёрлаш учун қўллаш имкониятлари ҳамда ижобий таъмонлари очиб берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Процессы глобализации, произошедшие в последние годы, стремительно входят в сферу образования, обилие информационных и инновационных технологий, в свою очередь, требуют изменений в содержании образования. В данной статье раскрываются сущность и возможности персонализированного обучения в обучении студентов медицинских специальностей, в том числе медицинских сестер высшего образования. В частности, раскрыты возможности и положительные стороны использования личностно-ориентированного образования для подготовки медицинских кадров

Текст научной работы на тему «ШАХСГА ЙУНАЛТИРИЛГАН ТАЪЛИМНИНГ МОХИЯТИ ВА УНИ ТИББИЁТ ЙЎНАЛИШИ ТАЛАБАЛАРИНИ ЎҚИТИШДА ҚЎЛЛАШ ИМКОНИЯТЛАРИ»

Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions

Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar

ШАХСГА ЙУНАЛТИРИЛГАН ТАЪЛИМНИНГ МОХИЯТИ ВА УНИ ТИББИЁТ ЙУНАЛИШИ ТАЛАБАЛАРИНИ УЦИТИШДА ЦУЛЛАШ

ИМКОНИЯТЛАРИ

Бузулайхо Хайдарова

Фаргона жамоат саломатлиги тиббиёт институти

АННОТАЦИЯ

Охирги йилларда юзага келган глобаллашув жараёнлари таълим сохасига хам жадал суръатлар билан кириб келмокда, ахборот маълумотларининг куплиги, инновацион технологияларнинг уз навбатида таълим мазмунида узгаришлар киритилишини такозо килмокда. Мазкур маколада тиббиёт йуналишида таълим олаётган, жумладан олий маълумотли хамширалар йуналиши, талабаларни укитишда шахсга йуналтирилган таълим мохияти ва имкониятлари очиб берилган. Жумладан, шахсга йуналтирилган таълимни тиббиёт кадрларни тайёрлаш учун куллаш имкониятлари хамда ижобий таъмонлари очиб берилган.

Калит сузлар: кадрларни тайёрлаш, таълим, шахсга йуналтирилган таълим

АННОТАЦИЯ

Процессы глобализации, произошедшие в последние годы, стремительно входят в сферу образования, обилие информационных и инновационных технологий, в свою очередь, требуют изменений в содержании образования. В данной статье раскрываются сущность и возможности персонализированного обучения в обучении студентов медицинских специальностей, в том числе медицинских сестер высшего образования. В частности, раскрыты возможности и положительные стороны использования личностно-ориентированного образования для подготовки медицинских кадров.

Ключевые слова: подготовка кадров, образование, личностно-ориентированное образование

ABSTRACT

The processes of globalization taking place in recent years include the rapid development of the education sector, the abundance of information and innovative technologies, in turn, require changes

May 6

444

Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions

Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar

in the content of education. This article reveals the essence and possibilities of personalized learning in teaching students of higher specialties, including higher education of higher education nurses. In particular, there are opportunities and positive aspects of using student-centered education for personnel training.

Keywords: personnel training, education, student-centered education

Аксарият олимлар хозирги вактда жамиятнинг ривожланиши таълим сифати билан богликлигини илмий нуктаи назардан исботлаб беришган. Охирги йилларда юзага келган глобаллашув жараёнлари таълим сохасига хам жадал суръатлар билан кириб келмокда, ахборот маълумотларининг куплиги, инновацион технологияларнинг уз навбатида таълим мазмунида узгаришлар киритилишини такозо килмокда. Таълимнинг бугунги кундаги вазифаси сохага куйилган давлат сиёсатини амалга ошириш, кадрлар тайёрлаш буйича давлат талабларни сифатли бажариш, укув адабиётларининг замонавий авлодини яратиш, укитувчи-мураббийларнинг методикасини узлуксиз такомиллаштириш, шахсга йуналтирилган таълим технологиялари асосида дарс бериш каби педагогиканинг методологик ахамиятга эга муаммолари билан бевосита богликдир.

Шу билан бир каторда глобаллашув шароитида таълим шахсни хар томонлама вояга етказиш ва малакали мутахассисга хос сифатларни шакллантиришда мухим урин тутади. Замонавий шароитда шахсни ривожлантириш, унда мустакил, танкидий, ижодий фикрлаш кобилиятларини тарбиялашга йуналтирилишни талаб килмокда. Бу борада шахсга йуналтирилган таълим узида барча имкониятларни камраб олган таълим каралади.

Мустакилликка эришган вактидан бошлаб Узбекистонда таълим-тарбия тизимида ислохатлар олиб борилмокда ва бу борада жуда куп ишлар амалга оширилиб келинмокда.

Етук шахсларни тайёрлаш вазифасини амалга ошириш максадида Узбекистон Республикасининг 2020 йил 23 сентябрда тасдикланган "Таълим тугрисида"ги ^онуни, Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги "Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш буйича Хдракатлар стратегияси тугрисида"ги ПФ-4947-сон, 2019 йил 27 августдаги "Олий таълим муассасалари рахбар ва педагог кадрларин узлуксиз малакасини ошириш тизимини жорий эт

Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions

Volume 4 | TMA Conference | 2023

Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar

y

тугрисида"ги ПФ-5789-сон, 2019 йил 8 октябрдаги "Узбекистан Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиклаш тугрисида"ги ПФ-5847-сонли Фармонлари хамда Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2019 йил 23 сентябрдаги "Олий таълим муассасалари рахбар ва педагог кадрларининг малакасини ошириш тизимини янада такомиллаштириш буйича кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги 797-сонли Карорлари кабул килинган ва уларда устувор вазифалар белгилаб берилган.

Бу борада шахсга йуналтирилган талимни ахамити беккиёсдир. Анъанавий таълимдан фаркли равишда, шахсга йуналтирилган таълим таълим олувчиларнинг имконият ва кобилиятларини хисобга олган холда, уларнинг шахсий кобилиятларини ривожлантириш учун зарур шароитларни яратиш имкониятига эгадир.

Шахсга йуналтирилган таълим жараёнида таълим олувчи таълим жараёнининг иштирокчиси, таълим берувчи билан тенг хукукли мустакил билим олувчи субъект сифатида каралади. Таълим берувчи эса таълим олувчи шахсни ривожланишига ёрдам берувчи, куллаб-кувватловчи, рагбатлантирувчи ва ташхис куювчи сифатида каралади.

Бу борада таълим берувчи дарс жараёнида таълим олувчини турли билим сохаларига тааллукли шахсий тажрибасини чегараланганлигини енгиб утишга ва бу тажрибани илмий ахамиятли шаклга утказишга эришиши зарурдир.

Таълим берувчи дарсга тайёрланиш жараёнида янги материални тайёрлашдан ташкари, талаба томонидан олдинги узлаштирилган ва бериладиган билимларнинг мазмуний хусусиятларини таълим олувчининг шахсий хаёт фаолияти билан боглашни хам назарда тутиши керак.

Таълим олувчи томонидан берилган фикр ва вариантларнинг мухокама килишда катъий («тугри», «нотугри») бахоланмаслиги, балки тугри фикрлар ва таклифлар рагбатлантирилиши, нотугрилари эса биргаликда тузатилишини назарда тутиши лозим.

Дарс жараёни турли усулларда олиб борилиши мумкин: индивидуал, гурухий ва жамоавий. Талабалар томонидан топширикларни бажаришда, «нотугри» жавоб бериб куйишдан куркиш холатини юзага келтирмаслик, ва ва фикрни эркин баён эта оладиган мухитни яратиш катта ахамият касб этади.

Шахсга йуналтирилган укитиш жараёнида талаба фаолиятини якуний натижа билангина эмас, балки у

Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions

Volume 4 | TMA Conference | 2023

Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar

y

эришиш боскичлари билан биргаликда бахоланиши лозимдир.

Шахсга йуналтирилган таълимда дарс жараёнининг дидактик таъминоти хам узига хос хусусиятда булиши лозим. Масалан, укув материали талабанинг олдинги олган билимларини хисобга олган холда тайёрланиши; билимларни бериш жараёни эса талабаларнинг шахсий тажрибасини орттиришга хам хизмат килиши; такдим этилган укув материаллар талабага берилган масала ва топширикларни бажаришда хохиш билан ёндашиши ва танлаш имкониятига эга булиши зарур.

Хулоса килиб айтиш мумкинки талабалар Шахсга йуналтирилган таълим жараёнида марказий субъекти сифатида каратилишига, уларнинг мантикий ва мустакил фикрлаш кобилиятларининг усишига, дарс жараёнига доимий кизикишининг ошишига, мустакил ишлашга булган интилишларининг ривожланишига хисса кушади ва таълимнинг сифат ва самарадорлигини оширади.

Шунинг учун олий таълим тизимидаги укитиш методлари тизимига куйидаги талаблар куйилади:

- методлар тизими таълимий функцияга эга булиши лозим;

- методлар тизими тарбиялаш-ривожлантириш функциясига эга булиши лозим.

Шу жумладан, Шахсга йуналтирилган таълим талаба шахсидаги мустакиллик, ташаббускорлик, жавобгарликни хис этиш, танкидий фикрлаш каби сифатларини тарбиялайди. Бунда талабани таълим тизимига мослаштирмай, балки унинг индивидуал хусусиятларини хисобга олган холда ривожланиши учун имкон берилади, унинг уз-узини ривожлантириш, мустакил укиш, узлигини намоён этиш, фаоллаштириш хусусиятлари асосида англаш, мушохада килиш, уз амалий фаолиятида синаб куриш, янги гоя ва фикрларни билдириш, мавжуд муаммолар ечимининг самарали йулларини кидириш учун эркинлик бериш, ижодий, танкидий тафаккурини ривожлантириш учун шароит яратилади.

REFERENCES

1. Загребская декларация о личностно-ориентированном медицинском профессиональном образовании. Croat Med J. 2014; 55

2. Узбекистон Республикаси Кадрлар тайёрлаш миллий дастури. Олий таълим меъёрий хужжатлари. - Т. «Шарк», 2001.

3. Монтессори М. Развитие потенциальных возможное

Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology and Pedagogy: Problems and Solutions

Volume 4 | TMA Conference | 2023 Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi: muammo va yechimlar

y

человека. / Пер. с англ. Д.Смоляковой. // Бюллетень МАМА, 1993, №2,3,5.

мажмуа. - Т., 2014.

5. Ахунова Г.Н., Голиш Л.В., Файзуллаева Д.М. Педагогик технологияларни лойихалаштириш ва режалаштириш. / Б.Ю.Ходиев тахрири остида. - Т.: «Идтисодиёт», 2009.

6. Основы личностно-ориентированного образования. / И.С.Якиманская. - М.: «Бином. Лаборатория знаний», 2011.

7. Бекмиров, Т. Р. (2019). Professional pedagogy of higher education as an important factor. Интернаука, (44-2), 61-62.

8. Нурматов, А., & Бекмиров, Т. (2021). Развитие креативности будущего учител в процессе (Doctoral dissertation, Тошкент).

4. Бурханова Г.Т., Варга В. Шахсга йуналтирилган таълим. Укув-услубий

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.