CC BY
16
Kosimov R.
101-guruh talabasi Ijtimoi-iqtisodiy fanlar fakulteti Biznes-boshqaruv yo'nalishi Andijon Davlat Universtietining
ROSSIYA UKRAINA URISHI VA URISHNI ROSSIYA IQTISODYOTIGA TASIRI
Annotasiya: Mazkur maqolada Rossiya Ukraina urishi boshlanish sabablari va bu urishning salbiy oqibatlari hamda bir qator davlatlarni Rossiyaga qo'ygan sanksyalari va bu sanksyalarni Rossiya iqtisodiyotga bo'lgan jiddiy ta'siri haqida aniq ma'lumotlar misollar va dalillar asosida yozilgan.
Kalit so'zlar: Rossiya, Donbas, Lugansk, Sanksyalar yomg'iri, Ukraina, Rubl, Iqtisodiyot, Tinchlik, Urish, SWIFT.
Kosimov R.
101-group student faculty of social economics Business managemen direection Andijan State University
THE IMPACT OF RUSSIAN-UKRAINIAN WAR ON THE RUSSIAN
ECONOMY
Annotation: This article is based on concrete examples and evidence about the causes of the Russian war in Ukraine and its negative consequences, as well as the sanctions imposed on Russia by a number of countries and the serious impact of these sanctions on the Russian economy.
Key words: Russia, Donbas, Luhansk, Rain of Sanctions, Ukraine, Ruble, Economy, Peace, War, SWIFT.
Rossiyaning Ukrainaga hujumi 2022-yilning 24-fevral sanasida Kiev xamda Ukraina chegara xudularida kuchli portlashlar bilan boshlandi. Birinchi navnatta Ukrainanig ko'plab xarbiy ob'ektlari tinimsiz zarbalar bilan o'qqa tutilgan. Urish boshlanishiga asosiy sabab Rossiya Donbasdagi Respublikalarni ozod qilish qilib ko'rsatildi
"Rossiyaning "maxsus xarbiy operatsyasing" maqsadi Ukrainani bosib olish emas balik Ukrainani demiltarizatsya qilish eng ideal xolatda esa Ukrainani milatchilardan ozod qilish" deya takitladi Rossiya prezidenti V.V.Putinnig matbuot kotibi Dmitriy Peskov.
Экономнка h соцнумм №3(94)-1 2022
www.iupr.ru
63
Urishning birinchi kuni Rossiyani ustunligi bilan o'z poyoniga yetgan. Dastlsabki ma'lumotlarga ko'ra Ukraina tomondan 40 nafardan ziyodroq askar qurbon berilgani aytilgan Ukraina bosh shtabi Xar'kov yo'nalishida 50dan ziyot Rus askarlarini yer tishlatgani aytilgan ammo bu xabar Rossiya tomonidan tastiqalanmagan Kun oxiriga kelib esa ma'lumotlar yangilangan yangi ma'lumotlarga ko'ra urishning birinchi kunida 137 nafar Ukrainalik xalok bo'gani xamda 316 kishi yaralangani xaqida xabar berilgan. Urushni boshlanishi boshqa davlatlarnig sanksyalar yomg'irini yog'dirishiga sabab bo'ldi,1kuning o'zida Rossiyani ko'zga ko'ringan onlab badavlat biznes vakillari jami 39 milliart dollor yo'qotganligi xaqida habar bergan edi -Bloomberg.Eng ko'p milllionlarni LUKOIL prezidenti Vagit Alekperov yo'qotgan uning boyligi 1 sutkada 6,2 milliart dollorga kamayib umumiy boyligi 13 milliart dollorni tashkil etgan. Bloomberg indekisda eng boy Rossiyalik deya qayd etilgan Vladimr Potanin 3milliart dollor yo'qotgan, Aleksey Mordashovaning boyligi esa 4,2 milliyard dollorga kamaygani qayd etilgan.
Urishning ikkinchi kunida esa Yevropa ittifoqi Vladimr Putin xamda Sergey Lavrovga qarshi personal sanksya e'lon qildi va keyingi qadam Rossiya banklarini SWIFT dan uzish bo'lishi mumkunligini aytib o'tdi Jozep Borrel'.Rossiya prezidenti Vladimr Putinga qarshi keyingi personal sanksya AQSH tomonidan qo'lanildi, Bu xaqda Oq uy rasmiy vakili Jen Psaki ma'lum qildi. Rossiya Ukrainaga bostirib kirmasidan oldin hech qaysi mamlakat Putinga qarshi personal sanksya qo'lamagan edi.
Sanksyalar yomg'iri Rossiyaga qarshi yog'ishni toxtatmadi balki yomg'ir sharos jalaga aylndi deb aytish mumkun Yevroittifoq, AQSH, Kanada, va Britaniya o'z aro Rossiyani bir qancha banklarini SWIFT dan uzishga kelishib olishdi, dastlab Rossiya markaziy banki, "ВТБ", "Сбербанк", "Алфа-банк", "Откритие", "Газпромбанк", "Росселхозбанк", "Новиком", "Совком", "МКБ" banklari SWIFT tizimidan uzildi va zaruratga qarab boshqa banklarxam tizimdan uzilishi mumkunligi aytildi. Urishing 4-kuni rubl o'z qiymatini 30%dan ortiq qiymatini yo'qotdi 28-fevral kungi xolatga ko'ra 1 AQSH dollori 117 rubldan oshdi va bu Rossiya iqtsodyoti uchun navbatdagi qaqshatgich zarba bo'ldi.
Amerika va Rossiyaning bir qator gigant firmalari Rossiyada tovar sotishni to'xtatdi BMW dan tortib Applega qadar hatto CocaCola hamda McDonals restoranlari Rossiyada xizmat ko'rsatishni to'xtatdi. Bu Rossiya iqtisodiyoti va uning xalqi uchun juda yomon zarbasi bo'ldi.
Bu qirg'ibarod Rossiya iqtisodiga bir necha kunda milliyardlab zarar yetgazdi, Xalq norozichiliklarini keltirib chiqardi, eng asosiysi esa minmglab go'daklar va mart o'g'lonlarnig o'mriga zomin bo'ldi.
Экономика и социум" №3(94)-1 2022
www.iupr.ru
64
