Научная статья на тему 'Role of the general practitioner in primary link of health care'

Role of the general practitioner in primary link of health care Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
99
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПЕРВИЧНАЯ МЕДИКО-САНИТАРНАЯ ПОМОЩЬ / ВРАЧ ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ / АЛғАШқЫ МЕДИКО САНИТАРЛЫқ КөМЕК / ЖАЛПЫ ТәЖіРИБЕЛіК ДәРіГЕР / PRIMARY HEALTH CARE / GENERAL PRACTITIONER

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Садыкова А.К., Мещанов Г.Т., Маханбеткулова Д.Н.

Обеспечение здоровья населения на первичном медико санитарном уровне основывается на следующих процессах это улучшение профилактики, раннее выявление заболеваний, доступность качественной лечебно-профилактической помощи, эффективное использование ресурсов здравоохранения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РОЛЬ ВРАЧА ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ В ПЕРВИЧНОМ ЗВЕНЕ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ

Ensuring public health at the primary medical and sanitary level is based on the following processes: improving prevention, early detection of diseases, availability of quality treatment and preventive care, and efficient use of healthcare resources.

Текст научной работы на тему «Role of the general practitioner in primary link of health care»

Vestnik KazNMU №1-2019

А.С. Садвакас1, А.В. Нерсесов2, М.Р. Рысулы1, Т.Н. Парманкулова3, С.Е. Келимханова1

1 Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова 2НИИ кардиологии и внутренних болезней МЗ РК 3АО Казахский медицинский университет непрерывного образования

СКРИНИНГ ВИРУСНОГО ГЕПАТИТА С: НОВЫЕ ПЕРСПЕКТИВЫ ПРИМЕНЕНИЯ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН СЕРОЛОГИЧЕСКИХ ТЕСТОВ НОВОГО ПОКОЛЕНИЯ

Резюме: В Казахстане вирусный гепатит С относится к социально значимым заболеваниям, а его лечение с 2011 года входит в гарантированный объем бесплатной медицинской помощи (ГОБМП). Актуальность проведения скрининга на гепатит С обсуждается в связи с позицией Всемирной организации здравоохранения о необходимости элиминации HCV-инфекции к 2030 году в Европе и США. Приведено определение скрининга и критерии его проведения. Обсуждаются результаты ранее проведенных скринингов гепатита С в РК. Скрининг проведен во многих странах мира. Он является важным инструментом, открывающим для больных гепатитом путь к противовирусной терапии. Скрининг должен быть правильно организован, т.к. в противном случае он будет неэффективным или чрезвычайно затратным мероприятием. Общепринятые критерии для скрининга должны быть адаптированы к эпидемиологической ситуации в регионе с учетом преобладающих путей инфицирования. Необходима адаптация критериев отбора пациентов для скрининга сообразно изменяющейся со временем эпидемиологической ситуации. Предлагаются новые методы серологического тестирования.

Ключевые слова: вирусный гепатит С, скрининг, иммуноферментный анализ.

A.S. Sadvakas1, A.V. Nersesov2, M.R. Rysuly1, T.N. Parmankulova3, S.E. Kelimhanova1

1 Asfendiyarov Kazakh National medical university 2Research Institute of Cardiology and Internal Diseases, Ministry of Health of the Republic of Kazakhstan 3Kazakh Medical University Of Continuing Education

SCREENING FOR VIRAL HEPATITIS C: NEW PROSPECTS FOR THE USE OF NEW GENERATION SEROLOGICAL

TESTS IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Resume: In Kazakhstan viral hepatitis C belongs to socially important diseases, and its treatment since 2011 is included into the guaranteed volume of free medical care (GVFMC). The relevance of carrying out screening on hepatitis C is discussed in connection with a position of World Health Organization about need of elimination of a HCV infection by 2030 in Europe and the USA. Definition of screening and criteria of its carrying out is given. Results of earlier carried out screenings of hepatitis C in RK are discussed. Screening is carried out in many countries of the world. It is the important tool opening a way to antiviral therapy for patients with hepatitis. Screening has to be correctly organized since otherwise it will be inefficient or extremely expensive action. The standard criteria for screening have to be adapted to an epidemiological situation in the region taking into account the prevailing ways of infection. Adaptation of selection criteria of patients is necessary for screening in compliance with the epidemiological situation changing over time. New methods of serological testing are offered. Keywords: viral hepatitis C, screening, enzyme linked immunosorbent assay

УДК 303.4:61

А.К. Садыкова1, Г.Т. Мещанов1, Д.Н. Маханбеткулова2

1«КДСЖМ» Цазсщстандъщ медициналъщ университетi 2 С.Ж. Асфендияров атындсгы Цазщ ¥лттъщ медицина университет1

АЛТАШКЫ МЕДИКО - САНИТАРЛЫК КвМЕК ДЕЦГЕЙ1НДЕГ1 ЖАЛПЫ ТЭЖ1РИБЕЛ1К ДЭР1ГЕР РвЛ1

Алгашцы медициналыц - санитарлыц квмек de^seüiHde халыц денсаулыгын цоргау келеа npo^ccmepdi: алдын -алу багдарлармаларын жeтiлдiру, ауруларды ерте аныцтау, сапалы eмдiк - профилактикалыц квмектщ цолжeтiмдiлiгiн арттыру, денсаулыц сацтау ЖYйeсiнiн ресурстарын тиiмдi пайдалану нeгiзiндe жузеге асады. TyrnHÖi свздер: алгашцы медико - санитарлыц квмек, жалпы тэжiрибeлiк дэрiгeр

бзекплМ. Алгашк;ы медико - санитарлыц кемект уйымдастырудыц непзп формасы жалпы дэр^ерлж (отбасылы;) тэжiрибе, ал АМСК децгейшдеп медициналы; ;ызмет керсетудщ басты фигурасы - жалпы тэжiрибелiк дэр^ер (ЖТД) болып табылады. Жалпы тэжiрибелiк дэр^ер - непзп дэр^ерлж маманды;тар бойынша кецшен багдарланган, жш кездесетш аурулар кезшде не тетенше жагдайлар кезшде амбулаторлы медициналы; кемек керсете алатын кепсалалы маман. Цаза;стан Республикасында алгашцы медико - санитарлы; кемек ;огам, жануя, жеке адам децгейлершде дэр^ерге дейшп не тэулжтж ;адагалауы жо; бшкэт медициналы; кемек турш керсететш к;олжет1мд1 медициналы; ;ызметтердщ жиынтыгы ретшде ;арастырылады.

Зерттеудщ мандаты. Шет ел тэжiрибесi непзшде алгаш;ы медико - санитарлы; кемек децгейшдеп жалпы

тэжiрибелiк дэр^ер ;ызметш багалап, емханадагы керсетыетш медициналы; кемект жа;сартуга багытталган усыныстарды эзiрлеу.

Kipicne. Жалпы тэжiрибе дэрiгерiнiц аны;тамасы 1974 жылы Англияда берыген: «Жалпы тэжiрибе дэрiгерi - бул жасы, жынысы немесе аурудыц сипатына ;арамастан, жеке тулгаларга, отбасыларга жэне осы медициналы; мекемеде тiркелген тургындарга бастап;ы жэне Yздiксiз медициналы; кемек керсететш, дэр^ерлж ;ызметт ЖYзеге асыратын сертификаты бар дэрiгер. Бул функциялардыц синтезi осы угымныц бiрегейлiгi болып табылады. Ол нау;астары ез кабинетше ;абылдап, ;ажет болса нау;астыц Yйiне барып кемектеседi. Оныц ма;саты - алгашк;ы диагнозды ;ою. Кейбiр авторлардыц пiкiрi бойынша, кептеген дэрiгерлердiц бастап;ы медицинальщ-санитарлы; кемек ЖYЙесiнiц жалпы практика дэрiгерлерi (отбасылы;

Вестник Ка^НЖУ №1-2019

дэр^ерлер) туршде болуы жалпы ;огамды ;анагаттандырады, 6ipa^ ЖYЙенiц кейбiр аспектiлерi ендi гана жа;сарып келедi [1]. Кептеген Батыс Еуропа елдерiнде денсаулы; са;тау ;урылымына жалпы тэжiрибе дэрiгерiн енгiзу тар шецберлi мамандандырудыц ;ар;ынды даму кезецшде (30-60 жыл) болды [2]. Алайда кептеген елдерде денсаулы; са;тауга жумсалатын шыгыстардыц Yнемi улгаюы халы;тыц денсаулы; жагдайын жа;сартуды то;татты, ал ;осымша инвестициялардыц белiнуi оларга эсер етудi шектедi. «Диспетчерге» айналып кеткен алгашк;ы медициналы;-санитарлык; дэрiгерлер беделiнiц KYрт темендеуi нэтижесiнде, олардыц нау;ас Yшiн жеке жауапкершшп жогалып кеттi. Жагдайдыц ;ауштшп ескерiлiп, жалпы дэрiгерлiк тэжiрибеге кешу алгашк;ы байланыстыц дамуына багытталган денсаулы; са;тау реформасыныц ЖYЙелi, ма;сатты процеа ретiнде басталды. ЖТД жумысыныц ерекшел^: кез-келген уа;ытта нау;ас;а медициналы; кемек керсету мYмкiндiгi , тетенше жагдайлар мен созылмалы ауруларды емдеу мYмкiндiгi жэне оныц ;ызметшщ профилактикалы; сипатыныц болуы. Авторлар жалпы тэжiрибе дэр^ершщ терт ;агидаттарын, ягни алгашк;ы медициналы;-элеуметтж кемек керсетудi, отбасылы; ;адагалауды, y^^ KYтiм жасауды жэне емiр бойы тура;ты мониторингтi ЖYргiзудi аны;тады [3,4]. Эр мемлекеттщ денсаулы; са;тау ;урылымына тэн уйымдастырушылы; кэржылы; экономикалы; жэне бас;а да ерекшелiктерiмен аныщталган алуан тYрлi ЖТД жумыс iстеуiнiц Yлгiлерi бар. Мысалы, жалпы тэжiрибелi маманныц участiгiндегi халы; саны 800 (Италия) бастап 2500 адамга дейiн (Австрия) не бул керсеткштен де кеп пациенттердщ саны, жумыс аптасындагы жумыс ^теу KYндерiндегi айырмашылы; бiр нау;асты ;абылдаудыц орташа уа;ыты, Yйге бару жишп жэне тагы бас;алар [5]. Дегенмен, кез-келген Yлгiдегi жалпы дэр^ерлж тэжiрибенiц негiзгi ерекшелiгi - езара есеп айырысудыц орны;ты ЖYЙесiн кездейтiн ;орларды устау ;агидаттарына непзделген, оныц жумыс iстеуiнiц автономиясы. Элемде амбулаториялы;-емханалы; кемекке а;ы телеу Yшiн эртYрлi ;аржы механизмдерi пайдаланылады, оныц бастысы: денсаулы; са;тау ;ызметтер1 жарияланган прайс-листi (Финляндия, Швеция, Португалия) непзшде а;ша ;аражатын телеген кездеп бага тiзiмi (немесе бекiтiлген ;аржыландыру); жан басына шаадандагы телем (Нидерланды, Италия); керсетыетш ;ызмет Yшiн телем (Бельгия, Люксембург) жэне аралас эд^ (Дания, Австрия) [6].

Денсаулы; са;таудыц экономикалы; проблемалары саласында жумыс ^тейтш американды; мамандар жан басына теленетш ;аржыландыру ЖYЙесiн алгашк;ы медициналы; кемек керсетудiц негiзгi телем механизмi ретiнде ;олдайды. Осы эдiстi АКШ-та пайдаланудыц таралуы жан басына шаадандагы телем механизмiн жетiлдiруге багытталган зерттеулер мен жарияланымдар саныныц артуын ай;ындайды. Сарапшылардыц пiкiрiнше, АКШ-тыц денсаулы; са;тау саласыныц Yлес салмагы жан басына шаадандагы телем ар;ылы ;аржыландырылады, ол нау;ас;а деп айына бiр реттж телемге негiзделген (pm-pm, per man - per month). Дегенмен, авторлар бул мэселенщ мацыздылыгына ;арамастан, жан басына шаадандагы а;ы телеудiц на;ты теориялы; модельдерi жо; бiра; кептеген ;ызы;ты усыныстар бар, американды; сарапшылар алгашк;ы медициналы;-санитарлы; кемекке телеу туралы ЖYЗдеген ма;алалар жариялады, олардыц кепшшп жан басына шаадандагы эртYрлi критерийлердi ескере отырып халы;тыц жасты;-жынысты; ;урамынан бастап, осы ;аржыландыру схемасына ;атысатын дэрiгердiц тэуекел дэрежесiне дейiн ;арастырган [7].

Дегенмен, кептеген мемлекеттерде жалпы тэжiрибе дэрiгерiнiц амбулаторлы;-емханалы; кемек керсету ЖYЙесiн талдау бiр;атар мацызды мэселелердi тудырады. Атап айт;анда, ¥лыбританияда жеке дэр^ерлердщ жумысыныц сапасы мен олардыц бYкiл ел бойынша таратылуында елеулi айырмашылы;тар бар. Жагдайды жа;сарту бойынша ;абылданган ;аржы-экономикалы; шаралар элi де осы мэселеш шеше ;ойган жо;. Сонымен ;атар, бiр;атар шетелдiк сарапшылар дэрiгердiц ;аржы

ресурстарын бас;ару ;у;ыгын алуга байланысты проблемаларды усынды. Жалпы тэжiрибе дэрiгерi тек медицина жумысы туралы гана емес, сонымен бiрге дэрiгердiц жауапкершiлiгiн арттыратын заттардыц ;аржылы; жагы туралы ойлануы керек. Нэтижесшде емхана децгейiнде жалпы тэжiрибелiк дэр^ерлер саны азайып барады, сонымен ;атар жеке практика келемiнiц улгаю YPДiсi бай;алады, езара серiктестiктi ;уру артып келедi. Бул зерттеулер дэрiгерлердiц ез мансабына жэне жала;ыларына ;анагаттангандыгын керсета, алайда жалгыз жумыс iстейтiн дэр^ерлер, емханада ;ызмет ететiн дэрiгерлер немесе шагын топтар ез тэжiрибесiмен ;анагаттанбайды, бул Yлкен топтарда жумыс ^тейтш отбасылы; дэрiгерлердiц кебеюiн бiлдiредi. Бундай б1рщгай Yрдiс кептеген Еуропалы; елдерде бай;алады (¥лыбритания, Германия, Франция) [8]. ТYрлi дерек кездерiнен санитарлыщ-агартушылык; жумыстыц релi белгiлi. Пациенттердi о;ыту - оган аурудыц этиологиясы мен патогенезу емдеу принциптерi, режим мен диета талаптарына сэйкестiгi туралы ;ол жетiмдi тYсiнiктеме. Оку нау;астыц жануясымен,жеке кездесулерде ЖYзеге асырылуы ;ажет. Нау;астарды о;ыту эрбiр консультация кезiнде болуы керек. Жалпы тэжiрибелi дэрiгер жиi пациенттермен жэне олардыц отбасыларымен кездеседi, сонды;тан ол профилактикалы; шаралардыц орындалуын ;адагалай алады жэне эртYрлi уйымдардыц ;огамдык; денсаулы; са;тау саласындагы жумысын Yйлестiре алады. Медициналы; консультациялардыц мYмкiндiктерi: ;аз1рп емдеуге байланысты ауруды емдеу; нау;астыц денсаулыгына деген кез;арасын езгерту; созылмалы ауруларды емдеу жэне ба;ылау; денсаулы; са;тау саласындагы бiлiм беру. Консультациялар барысында дэрiгердiц тактикасы белсендi жэне пассивт бола алады. Пассивтi тактика пациенттщ шагымдары бар екенiн жэне емдеудщ бастамасы нау;астан келедi деп болжайды. Белсендi тактика нау;астыц бастамашыл бас;аруын, ;ауiп -;атер факторларын аны;тау, ауруларды ерте диагностикалау жэне денсаулы;ты са;тау Yшiн эр емдеудi пайдалануды ;амтиды. Денсаулы; са;тау саласыныц жалпы принциптер^ халы;тыц эр тYрлi топтарында жумыс ^теудщ эр тYрлi эдiстерi; ауру мен елiмнiц негiзгi себептерiне эсер ету; ;ауш - ;атер факторларына эсер ету. Курама Штаттарда етизыген 360 пациенттiц сауалнамасына сэйкес, оларга жалпы тэжiрибелi мамандар берген эдебиеттщ 90% -ын о;иды, ал 67% -ы тек оган ;арайды, сонымен ;атар езiнде ;алдырады [9]. Ореспенщ алдын алу туралы брошюраларды тарат;аннан кейiн дэрiгерге ;аралу жиiлiгi Yш есе естi, пациенттердi о;ытудыц тер^ эсерi бай;алмады. Кептеген мемлекеттердiц денсаулы; са;тау саласына тэн бiр;атар проблемалар бар: ;ызметтердщ сапасын жэне олардыц ;унын ;амтамасыз ету; халы;тыц ;артаюы ез кезегiнде денсаулы; са;тауда элеуметтж ;ызметтердiц Yлесiн улгайту; осы саладагы гылыми-техникалы; прогресстiц нэтижесi ретiнде медициналы; жабды;тар мен дэрi-дэрмектерге баганыц есуi.

Эйтсе де, Еуропа белец алу - азаматтардыц денсаулыгын ;оргауда мемлекеттiц релiн KYшейту ай;ын кершедь Венгрия, Латвия, Словакия, Польша елдершщ мамандары осы елдердегi денсаулы; са;тауды уйымдастыру жэне ;аржыландыру мэселелерiнде шектеулi ресурстарды реформалаудыц басты кедергiсi ретшде ;арастырады [10]. Осы елдердiц денсаулы; са;тау ЖYЙесiнде мацызды жацалы; - отбасылы; дэрiгердiц тэжiрибесiне оралу. Авторлар жалпы практика дэр^ерлершщ ;ызметтерiн ;уру ец алдымен денсаулы; са;тау мекемелерi мен медициналы; са;тандыру ;орларыныц ;атысуымен уйымдастырылуы керек деп санайды. Венгрияда ;олданыстагы практика практиканыц бюджетш ;алыптастыратын ;аражат екi белiктен турады: белгiленген сома тYрiнде жэне жумыс келемше байланысты ;осымша а;ы тYрiнде. Тiркелген сома практикамен айналысатын тургындардыц санына байланысты. Оныц Yстiне, жерплж^ мамандарга ;араганда, жагдайдыц алдын-алуга мYмкiндiк беретiн нау;астардыц саны кебеюде (егер резиденттердщ саны 1200-ден кем болса, онда айына $ 350-ге тец, ал 1200-1 800 тургыны бар

Vestnik KazNMU №1-2019

300 АКШ доллары - $ 260), 6ул дегенiмiз дэр^ер емдеу сапасына зиян кел^ретш жагдайлар санын азайтады [11]. Жумыстыц квлемiне байланысты екiншi белжэт царжыландыру Yшiн цызмет тYрiнiц эр тYрлi аспектiлерiн ескере отырып (жумыс тэжiрибесi пациенттердiц жасына царай) арнайы упай ЖYЙесi жасалды. Сонымен бiрге, авторлар ЖТД ЖYЙесiнiц жумысында кейбiр циындыцтарды атап кврсетедi: экiмшiлiк дамудыц жогары децгейi цажет, вйткенi э^мшшк жумыс квлемi екi есе есл; ай сайынгы царжылыц есептеулер Yшiн жаца компьютерлiк багдарламалар цажет,царжыландыру органдарыныц царжысын телеуде кешiктiру бар. Элемдж тэжiрибе керсеткендей, ЖДТжYЙесiнiц жумыс iстеуi халыцца алгашцы медициналыц кемек керсетудщ алдыцгы цатарлы нысандарыныц бiрi болып табылады жэне уйымдастырылган уйымдастырушылыц жумыс жагдайында ЖДТ ЖYЙесi халыцтыц амбулаториялыц-емханалыц кемекке деген цажеттiлiгiн цанагаттандыра алады, сондай-ац тутастай алганда саланыц белгш бiр басымдыцтарын сацтайды.

Ресей денсаулыц сацтауындагы экономикалыц жэне царжылыц жагдай, атап айтцанда, жеке ерекшелжтерше ие, сондыцтан реформаларды дамытудыц ез жолдарын дамыту цажет, сезсiз, шет елдердiц пайдалы тэжiрибесiне CYЙену керек. Эдебиеттерге аналитикалыц шолу цазiргi кезецде бiздiц елiмiзде денсаулыц сацтау реформасыныц стратегиялыц мацсаттарыныц бiрi халыцца, эсiресе медициналыц сацтандыру бойынша амбулаториялыц емханалыц мекемелер децгешнде медициналыц кемектiц сапасы мен тшмдшпн арттыру болып табылады [12]. Ец мацызды мiндет - ^-шараларды багалауга, орындалатын жумыстардыц сапасына, цолжетiмдi ресурстарды пайдалану

ти1мд1л1пне, аурухана ауыстыратын жэне ацпараттыц технологияларды енг1зуге, медицина цызметкерлершщ жай-KYЙiне жэне тутынушылардыц цанагаттану дэрежес1не медициналыц кемек керсету эд^намалыц тэсiлдерiн эзiрлеу. Бул проблеманы стандарттау, сапа багалау критерийлерiн эзiрлеу, медицина персоналыныц ынталандыру тэсiлдерiн эзiрлеу, нэтижелерге непзделген экономикалыц ынталандыру негiзiнде амбулаторлыц-емханалыц ЖYЙенi тYбегейлi цайта цуру арцылы шешуге болады. Осылайша, отандыц жэне шетел эдебиеттерiнде жарияланган жумыстар негiзiнен жалпы практика дэрiгерлерiнiц тургындарды аралауы, жергiлiктi дэрiгерлердiц цызметш царжыландыру, кецес берудi уйымдастыру, халыцтыц профилактикалыц цызметтерге цажеттiлiгiн зерттеу, жалпы практика дэр^ерлершщ медициналыц кемек керсету келемш царастыру секiлдi алгышарттар келтiрiлген. Цорытындылар.

Жалпы тэжiрибелiк дэрiгерлер медициналыц мекемеге тiркелген халыцтыц денсаулыгына жауапты болуы керек. Олар тек емдiк - профилактикалыц жумысты гана емес, сондай - ац, халыцца керсетiлетiн медициналыц кемектщ бYкiл кезецдерiн цадагалауы тшс;

жалпы тэжiрибелiк дэрiгерлер клиникалыц жэне экономикалыц аспектшер негiзiнде, науцастарга ыцгайлы, эрi тиiмдi маршрут багыттарын аныцтау цажет; маршруттаудыц эр кезецiнде керсетыетш медициналыц кемектi уйымдастыруга цатысу;

науцастардыц емдеу мен оцалу арасындагы байланысын цамтамасыз ету;

жалпы тэжiрибелiк дэрiгерлерге теленетiн жалацыны кебейту негiзiнде, ынтаны жогарылату.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 А.А. Калининская Модель реформирования первичной медицинской помощи // Здравоохранение Российской Федерации. -2008. - № 5. - С. 6-10.

2 Кодекс Республики Казахстан «О здоровье народа и системе здравоохранения». - 2016. - Статья 45.

3 Смирнова Е.Н., Радаева А.Б., Мальковец М.В., Межуева Т.И., Плахотя Л.П. Организация первичной медико-санитарной помощи населению. - Минск: 2007. - 65 с.

4 Концепция модернизации первичной медико-санитарной помощи Республики Казахстан до 2030 года. - Астана: 2014. - С. 3-4.

5 Боерма И. Г., Флеминг Д. М. Роль общей практики в первичной медико-санитарной помощи. - Копенгаген: ВОЗ, ЕРБ. - 2001. -182 с.

6 Сагеев С.С. Актуальные аспекты ПМСП. - Астана: 2012. - 48 с

7 Айдарханова К.К., Отыншиев Б.Н., Еменгельдинова Ж.А., Мустафаева Н.С. Компетентностный подход к подготовке врачей общей практики в Казахстане II Вестник КазНМУ. - 2012. - №4. - С. 27-31.

8 Балмуханова А.В., Балмуханов В.Н. Проблемы до и последипломной подготовки врачей общей практики II Вестник КазНМУ. -2012. - №4. - С. 38-40

9 Шеметова Г.Н., Красникова Н.В., Рябошапко А.И., Губанова Г.В. Общеврачебная практика (семейная медицина): подготовка высококвалифицированного специалиста // Bulletin of Medical Internet Conferences (ISSN 22246150). - 2014. - Volume 4. Issue 10 . - Р. 55-59.

10 Matthew R McGrail1, Deborah J., Russell, David G. Vocational training of general practitioners in rural locations is critical for the Australian rural medical workforce II See Editorial. - 2005. - №2. - Р. 210-215.

11 Незнанов Н.Г., Карвасарский Б.Д. Клиническая психотерапия в общей врачебной практике. - М.: 2008. - 527 с.

12 Федоряка Д.А. О задачах психотерапевтической подготовки врача общей практики как врача первого психотерапевтического контакта. - СПб.: 2011. - 358 с.

А.К. Садыкова1, Г.Т. Мещанов1, Д.Н. Маханбеткулова2

1Казахстанский медицинский университет «ВШОЗ» 2 Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

РОЛЬ ВРАЧА ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ В ПЕРВИЧНОМ ЗВЕНЕ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ

Резюме: Обеспечение здоровья населения на первичном медико - санитарном уровне основывается на следующих процессах - это улучшение профилактики, раннее выявление заболеваний, доступность качественной лечебно-профилактической помощи, эффективное использование ресурсов здравоохранения.

Ключевые слова: первичная медико-санитарная помощь, врач общей практики.

Вестник Ка^НЖУ №1-2019

A.K. Sadykova1, G.T. Meshchanov1, D.N. Makhanbetkulova2

1Kazakhstan Medical University "KSPH" 2 Asfendiyarov Kazakh National medical university

ROLE OF THE GENERAL PRACTITIONER IN PRIMARY LINK OF HEALTH CARE

Resume: Ensuring public health at the primary medical and sanitary level is based on the following processes: improving prevention, early detection of diseases, availability of quality treatment and preventive care, and efficient use of healthcare resources. Keywords: primary health care, general practitioner

УДК 618.2-055.28+618.3-06

*Л.М. Актаева, 2, 3 Д.Д. Мирзахметова, 2Г.К. Каусова

1Министерство здравоохранения Республики Казахстан 2Казахстанский медицинский университет «ВШОЗ», Алматы Научный центр акушерства, гинекологии и перинатологии, Алматы

ПЕРИНАТАЛЬНЫЕ РИСКИ ВО ВРЕМЯ БЕРЕМЕННОСТИ В ЮЖНЫХ РЕГИОНАХ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Получение ранней и регулярной дородовой помощи может помочь снизить риск возникновения проблем, позволяя медицинским работникам диагностировать, лечить состояния до того, как они станут серьезными. Осложнения беременности - это проблемы со здоровьем, возникающие во время беременности. Они могут касаться здоровья матери, здоровья ребенка или того и другого. Для женщин очень важно получать медицинскую помощь до и во время беременности, чтобы снизить риск осложнений беременности. Целью данного исследования является изучение ранней явки беременных и перинатальных рисков во время беременности в Южных регионах Республики Казахстан.

Ключевые слова: беременность, перинатальные риски, невынашивание, женская консультация

Введение. Ранняя явка беременных в женскую консультацию является базовым условием своевременной лечебно- профилактической помощи беременным и обеспечивает ограничение перинатальных рисков для матери и внутри утробного развития плода. Получение ранней и регулярной дородовой помощи может помочь снизить риск возникновения проблем, позволяя медицинским работникам диагностировать, лечить состояния до того, как они станут серьезными. Осложнения беременности - это проблемы со здоровьем, возникающие во время беременности. Они могут касаться здоровья матери, здоровья ребенка или того и другого. Для женщин очень важно получать медицинскую помощь до и во время беременности, чтобы снизить риск осложнений беременности [1].

Преэклампсия является серьезным заболеванием, которое может привести к преждевременным родам и смерти. Его причина неизвестна, но некоторые женщины подвергаются повышенному риску. Факторы риска включают в себя: наличие преэклампсии в предыдущей беременности, существующие состояния, такие как высокое кровяное давление, диабет, заболевания почек и системная красная волчанка, ожирение и др. [2,3]. Преэклампсия, является специфическим синдромом беременности, на которую влияет 3-5% высокого кровяного давления и протеинурии [4]. Приблизительно 72000 беременных женщин умирают каждый год из-за эклампсии и тяжелой преэклампсии. Это составляет почти 200 женщин каждый день. Преэклампсия-эклампсия занимает второе место после кровоизлияния как специфическая прямая причина материнской смерти. Риск того, что женщина в развивающейся стране умрет от преэклампсии или эклампсии, примерно в 300 раз выше, чем у женщины в развитой стране [5]. Глобально гипертонические расстройства беременности осложняют примерно 5-10% беременностей [6]. В Африке и Азии на гипертонические заболевания приходилось 9% материнских смертей, тогда как в Латинской Америке и Карибском бассейне этот показатель превышает 25% [7].

Целью данного исследования является изучение ранней явки беременных и перинатальных рисков во время беременности в Южных регионах Республики Казахстан. Методы: Объектами исследования являлись службы родовспоможения Алматинской, Жамбылской, Кызыл-Ординской, Южно- Казахстанской областей и г.Алматы. Предметом исследования были индикаторы деятельности родовспомогательных организаций здравоохранения в южных регионах страны в период с 2012 по 2016 годы. Материалами исследования служили: динамические статические данные об индикаторах, характеризующих уровень и качество амбулаторно- поликлинической помощи беременным из групп высокого риска развития перинатальной помощи(ранняя явка, частота ранних и поздних гестозов, экстрагенитальных заболеваний, невынашивание беременности заблаговременная госпитализация и т.д.) в периоде с 2012 по 2016 годы. Обработка статистических данных осуществлена с помощью современных интернет- технологий (Excel). Результаты: Изучение - динамики изменения этого важнейшего показателя в Южных регионах Казахстана (таблица 1) показало, что в 2012 году ранняя явка беременных в женскую консультацию на всех изучаемых административных территориях колебалась в пределах среднереспубликанских значений и находилась в диапазоне от 70% в Алматинской до 75,2% в Жамбылской области. В 2014 году за исключением г.Алматы (-5,2%) и Кызылординской области (-1,0%) в Южных регионах страны наблюдалось незначительное увеличение изучаемого показателя, но в пределах среднереспубликанского значения. Еще через 2 года в 2016 году наметившаяся тенденция к увеличению охвата беременных ранней явкой в женскую консультацию была более выражена и темп увеличения колебался от 7,0% в Южно- Казахстанской области до16,4% - в г.Алматы. Можно полагать, что позитивная динамика изучаемого показателя создавала благоприятные базовые условия для раннего начала лечебно профилактических мероприятий, направленных на снижения перинатальных рисков для беременных и внутри утробного развития плода.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.