CC BY
9
НАКШИ МУ&ОЛИРАТ ДАР БОЗОРИ МЕ&НАТ: МАЛРО ВА МУШКИЛОТ гузориш оид ба лараёни баргузории ЬЬамоиши байналмилалии «Накши мушолират дар талдид ва инкишофи инноватсионии иктисодиёти кишваршои ирсолкунанда ва кабулкунандаи мушолирон: пули мушолиратт байни кишваршои Осиёи МарказТ ва Русия», 23-30 ноябри соли 2011
Тавре ки дар суханронии Президенти Лумаурии Толикистон Ланоби Ол! муатарам Эмомал! Раамон ба ифтихори 60-солагии таъсиси Академияи илмаои Толикистон таъкид гардидааст: «...шарчг бештар инкишоф додани ташкики масъалашои ломеашиносг, ки ба баланд бардоштани рушияи ватандустг, худшиносии миляг ва тарбияи ахлокиву шукукии шашрвандони кишвар мусоидат карда метавонанд, аз лумлаи самтшои афзаяиятноки ташкикоти олимони мо бояд бошанд».
Кабули як силсила асноди муаими байналмилал!, интегратсияи низоми маориф ва дар робита ба ин ба роа мондани табодули донишлуёну кормандони илм!, масоили дигари марбут ба омодасозии мутахассисони варзидаи лавобгуи талаботи замони муосир ва ракобатпазир ба таакими робитааои илмии байналмилал! дар кишвар заминааои мусоид фароаам оварданд.
йамоиши навбатии байналмилал!, ки рузаои 23-30 ноябр таати унвони «Накши муаолират дар талдид ва инкишофи инноватсионии иктисодиёти кишвараои ирсолкунанда ва кабулкунандаи муаолирон: пули муаолират! байни кишвараои Осиёи Марказ! ва Русия» доир гардид, дар партави аидоятаои Президенти кишварамон сурат гирифт.
йамоиши мазкур тибки созишномаи аамкориаои илмию таълим!, ки байни Донишгоаи давлатии аукук, бизнес ва сиёсати Толикистон ва Пажуаишгоаи тадкикоти илтимо!-сиёсии Академияи илмаои Федерат-сияи Русия (аз 15.04.2008) ба тасвиб расидааст, дар аамдаст! бо Маркази демографияи илтимо! ва сотсиологияи иктисодии пажуаишгоаи мазкур баргузор гардид. Туфайли ин аамкор! донишгоа дар масоили густариши тадкикот, такмили ихтисоси кормандон, дифои рисолааои илм! ва амсоли инао имкониятаои мусоид ба даст овард, ки яке аз онао анъанав! гардидани баргузории аамоишаои муштараки байналмилал! маасуб мегардад.
Кисми аввали ин аамоиш санаи 23 ноябри соли лор! бо иштироки олимони муътабари ватанию хорил! дар шаари Маскав доир шуд. Дар доираи он таати унвони «Осиёи Марказ! - сарчашмаи асосии муаолират дар Авроосиё» бо иштироки олимон аз шаараои Москва, Лондон, Ставропол, Хуланд интернет - конфронс баргузор гардид ва дар он масъалааои мубрами муаолирати меанат! мавриди гуфтугу карор гирифтанд.
Баргузории симпозиуми навбат! давоми мантикии ду аамоишаои байналмилалиест, ки солаои 2009 - 2010 дар Донишгоаи давлатии аукук, бизнес ва сиёсати Толикистон бо аамдастии маркази номбурда доир шуда буданд. йамоишаои илмии солаои пешин - «Пули муаолиратии байни Осиёи Марказ! ва Русия: тарасоз! ва идораи самараноки лараёни
мушолират!» (сентябри соли 2009), «Пули мушолиратии байни Осиёи Марказ! ва Русия дар шароити бушрони иктисод!» (моши ноябри соли 2010) шамчунин ба масоили мубрами лойдошта дар низоми мушолират, ташаккули иктисодиёти кишваршои минтака, рошшои бартарафсозии таъсири бушрони лашонии молияв! ва амсоли иншо бахшида шуда, дар атрофи ин масоил мубошисашои илмии судманд доир шуданд. Маводшои ин шамоишшо дар шакли малмуаи алошида интишор ёфта, дастраси шамагон гардиданд.
Баргузории шамоиши байналмилалии навбатии донишгош бо иштироки фаъолонаи олимону коршиносон, ходимону мутахассисони сошашои мухталифи илм, махсусан сошаи демография ва мушолирати мешнатии кишварамон ва шам мамолики хорилаи дуру наздик имсол вусъати тоза пайдо намуда, бевосита доираи васеи мушаккиконро аз кишвару манотики мухталифи олам лалб намуд. Аз лониби як катор хазинаву ташкилотшои байналмилал!, аз кабили Хазинаи тадкикоти бунёдии Русия (РФФИ), Ташкилоти байналмилалии мушолират (МОМ), Хазинаи Созмони Милали Мутташид дар сошаи нуфусшинос! (ЮНФПА), Иттишоди Аврупо (ЕС), Хазинаи AWO дастгир! ёфтани раванди тадкикот ва доиршавии ин чорабинии бонуфузи илм! шашодат бар ин гуфташоянд.
Шукушу шашомати ин шамоиш назар ба чорабинишои шамсони солшои кабл! шамчунин дар он ифода меёбад, ки дар раванди баргузории он олимону мутахассисон аз 23 кишваршои олам, аз лумла Япония, Британияи Кабир, Корея, Булгория, йиндустон, Бразилия, Финляндия, Италия, Украина, Русия, Киргизистон ва дигар мамлакатшо ширкат доштанд. Тавре дар лараёни шамоиш аз лониби иштирокчиён тазаккур ёфт, ин чорабин! дар донишгош барои муколамашои пурсамари илм! байни мутахассисон дар масъалашои рушди инноватсионии иктисодиёти кишваршои ирсолкунанда ва кабулкунандаи мушолирон заминаи устувор фарошам овард ва шадафшои мушим дошт. Аввалан, лалби таваллуши шокимияти кишваршои манфиатдор ва ашли ламоатчиг! ба масъалашои мубрами мушолират байни кишваршои Осиёи Марказ! ва Русия, шамчунин ташаккули низоми мониторинги ташхиси лараёни мушолират!. Дуюм, ташаккул додани заминашои мусоиди муколамаи тарафшои манфиатдор лишати коркардабароии шаклшои самараноки танзиму идораи мушолират аз Осиёи Марказ! ба Русия, ки он ба таври доим! фаъолият намуда, коршиносони варзидаро дар бахши мушолирати мешнат! фаро мегирад. Сеюм, мутташидсозии лашду талошшои кишваршои шам ирсолкунандаи мушолирон ва шам кабулкунандаи оншо лишати шалли мушкилашои лойдоштаи мушолират, коркардабароии консепсияи ягонаи байнидавлатии танзими мушолират ба манфиати ташаккули тарафайн, такмил ва пешбарии гояшои истифодаи захирашои мушолират! бо максади ташаккули инноватсионии иктисодиёти кишваршои кабулкунанда ва ирсолкунандаи мушолирон.
Мавзуи асосии баромадшои илм! ба манотики Осиёи Марказ! шамчун кишвари ирсолкунандаи мушолирон ва Русия имруз шамчун тарафи
кабулкунандаи мушолирон равона гардида, шамзамон дар ин радиф тадкикоти марбут ба мушолират аз манотики дигари дунё баррас! гардиданд. Дар маърази асосии мушокимаронишои илм! масъалаи истифодаи самараноки мушолират барои рушди ломеа карор гирифт. Зеро мушолират фарогири неруи тавонои илтимоию иктисод! ва демограф! буда, метавонад лишати талдид ва ташаккули инноватсионии иктисодиёти кишваршои шам ирсолкунанда ва шам кабулкунандаи мушолирон асоси боэътимод бошад. Имрузшо, албатта, дар мавриди дарки накши мушим доштани мушолират дар ташаккули илтимоию иктисод! ва демограф! дар бархе кишваршо андешашои мушаххас шакл гирифтаанд. Аммо шануз иктидори инноватсион! ва талдидгароии лараёни мушолират ба таври боиста ташлилу башогузор! нагардидааст.
Дар лаласаи ифтитошии кисмати дуюми симпозиум, ки санаи 28 ноябри соли лор! дар ДД&БСТ доир гардид, намояндагони макомоти илроияи шокимияти давлатии вилоят, ташкилоту муассисашои марбут ба мушолирати мешнат!, олимону мушаккикони соша аз Толикистон ва мамолики хорилаи дуру наздик ширкат ва суханрон! намуданд. Паёми шодбошии Раиси вилояти Сугд, муовини аввали Раиси Маллиси миллии Маллиси Олии Лумшурии Толикистон муштарам Кошир Расулзодаро ба шозирин муовини аввали Раиси вилоят, доктори илмшои тиб, профессор Лумъабой Рашматович Сангинов расонид. Инчунин аз лониби консул - мушовири Консулгарии генералии Федератсияи Русия дар шашри Хуланд Анатолий Анфиногенович Рибин паёми шодбошии Консули генералии Федератсияи Русия расонида шуд. йамошангсози лоишашои хазинаи «АВО Хаймартгарден» ва Иттишоди Аврупо «Купруки шамзист!» дар Украина Олга Черкез низ паёми шодбошии раёсати ин ташкилотро ба шозирин ирсол дошт. йамчунин аз лониби намояндаи Ташкилоти байналмилалии мушолират (МОМ) дар Лумшурии Толикистон Мавлуда Азизова суханони табрикот! баён гардиданд.
Тибки барномаи шамоиш маърузашои илмии ректори донишгош, доктори илмшои таърих, профессор О.К.Каримов дар мавзуи «Усулшои нави муайян намудани сиёсати мушолират! дар Лумшурии Толикистон», рошбари Маркази демографияи илтимо! ва сотсиологияи иктисодии Пажушишгоши тадкикоти илтимо!-сиёсии Академияи илмшои Федератсияи Русия, доктори илмшои иктисод!, профессор С.В.Рязансев дар мавзуи «Ташаккули демографии кишваршои Осиёи Марказ! ва иктидори мушолиратии оншо», ходими калони илмии Пажушишгоши масоили илтимо!-иктисодии нуфусшиносии Академияи илмшои Федератсияи Русия, доктори илмшои иктисод!, профессор В. Г.Доброхлеб дар мавзуи «Ояндаи демографии Толикистон», лонишини директори Маркази тадкикоти Шарки дури Донишгоши Тояма (Япония) профессор Хорие Норио дар масъалаи «Стратегияи гурушшои мушолирони мешнат! аз дешоти Толикистон», доктори илм, директори Маркази тадкикотии Осиёи Марказ! ва Кавкази Донишгоши Лондон Даве Бавна дар мавзуи «Шабакаи мушолирати толикон ба шашршои Алма-ато ва Остона: тадкикоти этнограф!», доктори илмшои
иктисод!, дотсенти Маркази тадкикоти Русия ва кишваршои ИДМ-и Донишгоаи Хитосубаси (Япония) Кумо Казухиро дар масъалаи «Муаолирати меанатии толикон ва интиколи маблаг», доктори илмаои иктисод!, профессор, роабари Маркази тадкикоти масъалааои муаолирати меанатии Донишкадаи психолог!-сотсиологии Москва О.Д.Воробёва дар мавзуи «Бозори меанат дар Русия ва муаолирати меанатии беруна: лараён ва мушкилаао», номзади илмаои физика-математика, мудири лабораторияи Пажуаишгоаи тадкикоти масоили бозори Академияи илмаои Русия К.й.Зоидов дар мавзуи «Иктидори талдиди иктисодиёти Русия дар раванди аамкориаои он бо кишвараои ИДМ» пурмазмун маъруза намуданд.
Инчунин дар кисмати дуюми аамоиш, ки пас аз нисфирузии 28 ноябр лараён гирифт, перомуни масъалааои мавриди назар суханрониаои дигар олимони баруманд -иштирокчиёни симпозиум шунида шуданд. Чунонч!, роабари департаменти Пажуаишгоаи тадкикоти этнолог! ва фолклории АИ Булгория, профессор Е.А.Марушиакова-Попова, доктори илмаои иктисод!, дотсенти Донишгоаи Тенрии Япония Игараси Норико, роабари Маркази тадкикоти масоили Осиёи Марказии Донишгоаи Кашмир, профессор Тареак Разер Аамад, профессори Донишгоаи Финляндияи шарк! Фрайер Пол, ноиб-директори Пажуаишгоаи тадкикоти масоили аамкориаои Донишгоаи Дуксун (Корея) профессор Ким Сейолин, ходими калони илмии Пажуаишгоаи миллии тадкикоти мудофиав! Юаса Такеши (Япония), профессори факултаи иктисодии Донишгоаи иёлоти Рио-де-Жанейро Торибио Дантас Алексис дар мавзуъаои «Муаолирати лулиён аз Осиёи Марказ! ба Русия», «Садои занон: тадкикоти гендер! дар Толикистон», «Окибати илтимо!-иктисодии муаолирати занон дар Осиёи Марказ! дар мисоли Узбекистон», «Идоракунии муаолират: олонсиаои бокортаъминкун! дар Осиёи Марказ!», «Бехатарии илтимо! ва муаолират дар Осиёи Марказ!», «Таааввулоти МЕРКОСУР ва раванди муаолирати меанат!» гузоришоти илмии лолиб доштанд. Дар интиаои лаласаи ифтитоа! барномаи фараангии лолиб ба меамонон пешниаод гардид.
Санаи 29 ноябр симпозиум кори худро дар аашт бахш идома дода, туфайли он бисёр масъалааои аалталаби соаа мавриди гуфтугуи илм! карор гирифтанд. Меамонон лиаати боз аам ганитар гардидани хазинаи китобаои донишгоа аз таълифоти худ аадяао намуданд. Инчунин дар маросими ламъбастии аамоиш шартномааои аамкор! бо нашриёти ЛСП «Экономическое образование» (Русия) ва Маркази тадкикоти Шарки дури Донишгоаи Тояма (Япония) ба тасвиб расонида шуданд.
Кобили зикр аст, ки дар шароити шадиди лааонишав! таваллуа ба масоили мубрами ломеаи муосир - пурзур намудани фаъолияти инноватсион! беш аз пеш зиёд мегардад. Иштирокдорони симпозиум, олимони соааи муаолирати меанат!, ки аз кишвараои хорилаи дур ташриф оварда буданд, доир ба паалуаои мухталифи муаолират, аз он лумла лараёни муаолирати толикон дар Русия, яъне оид ба вазъи илтимо!, аукук! ва иктисодии
мушолирон маърузашо намуда, муаммошои мавлудаи ин равандро ба риштаи ташлили вокеии илм! гирифтанд.
Имруз дар атрофи масъалашое, ки аз маърузаю суханронишои олимон -иштирокчиёни шамоиш бармеоянд, андеша ронда, ламъбаст намудани мушимтарин бардоштшо аз манфиат хол! нест. Баъди шиносо! бо малмуи андешашои иброзёфта метавон возеш дарк намуд, ки шануз дар бахши мушолират масъалашои мубраму шалталаб лой дошта, аз нуктаи назари илм!, бо диди тоза ва вокеъбинона ташлилу натилагир! намудани оншо талаби руз аст. Аз ин нуктаи назар кумитаи тадорукот кушиш ба харл дод, ки ба шамоиш дар радифи олимону мутахассисони рус шамчунин коршиносону олимони кишваршои хорилаи дуру наздик бештар лалб гардида, андешашои худро холисона ва бегаразона дар мавриди вазъияти лойдоштаи раванди мушолирати мешнат! иброз доранд. Вокеан шам, нисбати ин масъала нуктаи назаршо мухталиф буданд. Дар баробари башогузор! гардидани ланба ва лабшашои мусбии ин раванд аз лониби бархе аз олимон нисбати камбудишои лойдошта дар кишваршои кабулкунандаи мушолирон андешашо дар асоси санаду далелшои илм! баён гардиданд. Тавре аз лониби лонишини директори Маркази тадкикоти Шарки дури Донишгоши Тояма (Япония), профессор Хорие Норио таъкид гардид, ру овардан ба тадкикоти масоили мушолирати мешнат! имруз хеле мушим аст. Аксаран олимон дар такя ба нишондишандашои омор! тадкикот мебаранд, аммо аз вазъи вокеии зиндагии мушолирон ба андозаи лозима огош нестанд. Бинобар ин, - таъкид медорад у,- мо кушиш ба харл додем, ки бевосита ба тадкики рузгори мушолирин машгул шавем. Аммо башри шалли вокеии мушкилишои лойдошта пеш аз шама амик муайян намудани омилшои мавлуда ва бурдани тадкикоти лозима хеле зарур аст, ки ин вазифаи асосии шам олимони толик, шам Русия ва шам мутахассисони ин сошашо аз дигар давлатшо машсуб мегардад, - андешаашро ламъбаст мекунад профессор Хорие Норио.
йамчунин дар раванди маърузашо дар бораи вазъи минбаъдаи демографии Толикистон, то дашсолашои оянда ба вулуд омадани ашолие, ки бештарини онро насли лавону кобили кор ташкил медишад, ба ташаккули инноватсион! майл доштани ин ашол!, то кадом андоза дар бешгардонии сатши зиндагии ашол!, махсусан сокинони дешот сашм гузоштани маблагшои аз шисоби мушолирати мешнат! воридшаванда, аз лишати шукук! мусаллаш будани мушолирони мешнат!, тарзу усулшои шимоя гардидани шукукшои мушолирон, дурнамои ташаккули равандшои мушолират!, такмили сохторшои назорат ва идораи лараёни мушолират, сашми макомоти шокимияти давлат! дар такмилу бешдошти равандшои мушолират! ва амсоли оншо андешашои лолиб баён гаштанд.
Вокеан шам дар шамоиш имконият фарошам омад, ки вазъияти мавлуда туфайли башсу мушокимашо бори дигар мавриди таваллуш карор гирад ва ба раванди мушолират, камбудишои лойдошта, самтшои афзалиятноки он, такмили чорашо нисбати идораи самарабахши лараёни мушолират башои воке! дода шавад.
Бояд кайд намуд, ки дар раванди музокираао ва суабатаои алоаида аз лониби олимон ва дигар иштирокчиёни аамоиш аамчунин нисбати шахсият ва фаъолияти меанатии муаолирон, махсусан муаолирони толик андешааои лолиб баён гаштанд. Ин нукта дар мусоаибаи номзади илмаои иктисод!, ходими пешбари илмии Маркази демографияи илтимо! ва сотсиологияи иктисодии Пажуаишгоаи тадкикоти илтимо!-сиёсии Академияи илмаои Русия А.Г.Гришанова низ алоаида таъкид гардид. Тавре у иброз дошт, муаолирони толик дар Русия, алалхусус Москва дар киёс бо муаолирони дигар давлатаои ИДМ бо маданиятнок! ва тамкину бурдбориашон имтиёзи бештар доранд ва бо ин хислатаои нек аз дигар аампешагонашон фарк карда меистанд, ки инро таъсири неки расму оин ва фараанги миллии толикон метавон аисобид. Аммо дар аалли масъалааое, ки имруз дар назди лараёни муаолират, махсусан муаолирати меанат! меистанд, танао сохтораои аукумат! ва давлатао накши муаим бозида метавонанд.
Тибки барнома бархе аз меамонони аамоиш дар раванди шиносо! бо мавзеъаои таърихии шаари бостонии Хуланд ва атрофи он, аамчунин бо аали бархе аз оилааои муаолирони меанат!, махсусан оилааои камбизоат суабат ороста, дар мавриди таассуроти аъзоёни ин оилаао аз натилааои муаолират бевосита бардошт аосил намуданд. Туфайли ин тадбир инъикоси бурду бохти раванди муаолират дар тадкикотаои минбаъдаи онао ба таври воке! лараён хоаад гирифт, ки ин бевосита ба манфиати Толикистон аст. Аз маърузаву суабатаои олимон хулосааои муфиди илм! бардошта шуда, муаимтарин нуктааои онао минбаъд дар кисмати карордод (резолютсияи) Симпозиум инъикос хоаанд гардид.
Зикр бояд намуд, ки дар масъалаи ташкилу баргузор намудани ин чорабинии бонуфуз, аз лумла таъмини рафтуомади иштирокчиёни аамоиш аз кишвараои хорилаи дуру наздик, будубоши меамонон, чопи барнома ва малмуаи маколааои симпозиум дар шакли китоби алоаида дар аалми 655 сааифа бо сифати баланд дар шаари Москва як катор хазинаву ташкилотаои байналмилал!, аз кабили Хазинаи тадкикоти бунёдии Русия (РФФИ), Ташкилоти байналмилалии муаолират (МОМ), Хазинаи Созмони Милали Муттааид дар соааи нуфусшинос! (ЮНФПА), Иттиаоди Аврупо (ЕС), Хазинаи AWO саамгузор! намуданд. Ин падидаро аамчун дастоварди муаими донишгоа ва олимони он дар самти пажуаишаои илм! метавон арзёб! намуд.
Дар малмуъ аамоиш дар сатаи баланди тайёр!, ташкил! ва гояв! баргузор шуда, ба аадафи асосии худ, ки аз бааогузории холисона ба равандаои муаолират! дар кишвараои Осиёи Марказ! ва Русия, бидуни дахолат намудан ба сиёсати ин ё он кишвар иборат буд, ноил гардид.
Идораи малалла
Калидвожашо: интегратсияи низоми маориф, шамоишшои муштараки байналмилал!, пули мушолират!', мушолирати мешнат!', симпозиум, Осиёи Марказ!', мушолир, равандшои мушолират!'
Ключевые слова: интеграция системы образования, совместные научные мероприятия, миграционный мост, трудовые мигранты, симпозиум, Центральная Азия, мигрант, миграционные потоки.
Key words: integration system of education, migrant, migrational stream, symposium, Central Asia.
Роль миграции в рынке труда: процессы и проблемы Информация о ходе работы международного симпозиума «Роль миграции в модернизации и инновационном развитии экономики стран, посылающих и принимающих мигрантов: миграционный мост между странами Центральной Азии и Россией», 23-30 ноября 2011 года
Статья содержит в себе подробную информацию о ходе работы Третьего международного симпозиума «Миграционный мост между странами Центральной Азии и Россией», который состоялся 23-30 ноября 2011 года на базе Института социально-политических исследований Российской академии наук, и, в частности Центра социальной демографии и экономической социологии названного института, и Таджикского государственного университета права, бизнеса и политики. Перечислены учёные разных стран мира, выступившие с докладами, а также тематика их выступлений. Обобщены результаты работы форума.
От редакции
The Role of Migration in Labor Market: Processes and Problems.
Information about a work of international symposium "The role of migration in modernization and country innovative economy development, sending and receiving migrants: migrational bridge between Central Asia and Russia" from 23-30 of
November, 2011.
The article contains the detail information about a work of the third international symposium "Migrational Bridge between Central Asia and Russia", which was held from 23-30 of November 2011on the base of social policy research institute of Russian academy of science, and partially the Centre of social demography and economical sociology of the named institute, and also Tajik state university of law, business and policy. Here are mentioned reports, speeches and talks of the scientists from different countries of the world and also the topics of their report. The results of symposium work are summoned here.
From editors.
