Научная статья на тему 'Rickets in young children'

Rickets in young children Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
149
23
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
РАХИТ / ВИТАМИН D / МЕТОБОЛИЗМ КАЛЬЦИЯ-ФОСФОРА / ДЕТИ / МЕШЕЛ / DДәРУМЕНі / КАЛЬЦИЙ-ФОСФОР АЛМАСУЫ / БАЛАЛАР / RICKETS / VITAMIN D / CALCIUM AND PHOSPHORUS METABOLISM / CHILDREN

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Мұханқызы Г., Алимова Т.А., Корганбаева З.С.

Роль рахита в патологии раннего детского возраста в свое время четко определил Н. Ф. Филатов: «Рахит не принадлежит к числу опасных болезней детского возраста, но тем не менее в увеличении процента смертности детей он принимает очень большое значение…

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Мұханқызы Г., Алимова Т.А., Корганбаева З.С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Рахит у детей раннего возраста

The role of rickets in the pathology of early childhood was once clearly defined by N. F. Filatov: “Rickets does not belong to the number of dangerous diseases of childhood, but nevertheless it accepts very great importance in increasing the mortality rate of children .

Текст научной работы на тему «Rickets in young children»

Вестник Ка^НМУ №1-2019

T. Popova, Y. Berlizeva, K. Pushkarev

Kazakhstan Medical University "GSPH" Department of Public Health and Social Sciences

ON THE QUESTION OF A PERSONALIZED APPROACH TO INFANTS AND YOUNG CHILDREN AT RISK OF VITAMIN D DEFICIENCY

Resume: Today, one of the state priorities of the Republic of Kazakhstan is the preservation and strengthening of the health of the child population of the republic. This is primarily due to the fact that the health of the children's population of the country directly determines the future of the country, the gene pool of the nation, the scientific and economic potential of society. Moreover, the children's health indicator and programs for its preservation, along with other demographic indicators, are a sensitive barometer of the socio-economic development of our country.

In recent years, the content of vitamin D, which has "status" and has prohormone status in the human body, including a child under three years old, is becoming more and more interesting in the medical community of Kazakhstan. This vitamin has a fairly broad impact on the work of various systems and functions of the human body, including the central nervous system. Moreover, in our republic, the problem of vitamin D prophylaxis in infants and children up to three years is considered to be poorly studied, since there is no personalized preventive screening in this group of children, as well as the absence of clinical studies of the relationship between vitamin D and metabolic processes, which can lead to the formation of pathological processes in the body with a deficiency, and with vitamin D hypervitaminosis. Keywords: prohormone, vitamin D, infants, breastfeeding, preventive medicine, personification

ОЭК 616.211-002.1-053.2

Г. М^ханкызы, Т.А. Алимова, З.С. Корганбаева

Цожа Ахмет Ясауи атындагы ХК,ТУ, Жогаргы медициналъщ бЛМнен кешнг1 бглгм беру институты, Шымкент ц.

ЕРТЕ ЖАСТАГЫ БАЛАЛАРДАГЫ МЕШЕЛДЩ АЛДЫН АЛУ

Ерте жастагы балалардыц патологиясында MemeAiq poAi мацызды eKeHd^iH вз уацытында нацты аныцтаган Нил Федорович Филатов болатын. «Мешел бала жасындагы цауmтi аурулардыц санына жатпайды, дегенмен, балалардыц цайтыс болу пайызын квбейтуде улкен мацызга ие...

TyrnHdi свздер: мешел^дэрумеш, кальций-фосфор алмасуы, балалар

Так;ырыптыц езектЫп.

Цаз1рп замангы кез;арастарга сэйкес, мешел агзаныц фосфор мен кальцийдеп ест келе жат;ан агзаныц к;ажеттшжтер1 мен баланыц денесше жетизшуш ;амтамасыз ететш жуйелердщ жеткшкизд^ арасындагы уа;ытша айырмашылык;тардан туындаган ауру болып табылады [3]. Алайда, соцгы жылдары мешел аурына ;атысты кез;арас бiршама езгердi жэне ол D-дэрумен жет^пеушыж жагдайы ретшде гана емес, зат алмасудыц бузылуы ретшде ;арастырылады. Цаз1рп тацда журпзшген зерттеулерге сэйкес, D дэрумен тапшылыгы кезшде ;атерл1 iсiк ауруларыныц даму ;ауш [5], ;ант диабет жэне бас;а да аутоиммунды аурулар [6], ЖКЖ (журек ;антамыр жуйеа) патологиясы [7] ауруларыныц кебейгенд^ аны;талды. Кейбiр зерттеулерде тутынылган дэруменнiц мелшерi мен елiм керсеткшшщ азаюы арасында байланыс бар екендИ аныщталган.

Кузде жэне ;ыста дуниеге келген балалар рахит ауруына кебiрек шалдыгады жэне ауыр турде етедь Каза;станда соцгы жылдары ерте жастагы балалар арасында рахит ауруыныц таралуы 54-66% -га дейiн, ал шала туылган нэрестселерде 80% ;урайды [4].

Балалардагы кальцийдiц KYнделiктi ;ажеттшп 50-55 мг / кг, ал ересектерде - тек 8 мг / кг.Демек, жеткыжаз тама;тану (сапалы жэне санды;) мешел ауруы дамуыныц жетекшi факторларыныц бiрi болып табылады. Бул, ец алдымен, ерте жасанды тама;тандыру жэне ерте толыаданды емес аралас тама;тану жатадыДозгалыс режимi, ;алыпты CYЙек тiнiнiц ;алыптасуына айтарлы;тай эсер етедЩозгалыста болатын CYЙек гана жа;сы дамитындыгы мэлiм.Себебi, CYЙекке механикалы; куш тYсу кезiнде остеобласттыц жэне остеоидтыц пайда болуыныц белсендшп бай;алады.Бул жагдайда кальций мен фосфор физикалы; KYш тYCкен CYЙек алацына гана енедi. СYЙекке KYш тYCпеген жагдайда, керiсiнше, остеокласттар белсендiрiледi, ягни остеопенияга экеледi.

Нау;астардыц арнайы тобы - бул шала туган нэрестелер болып табылады.ЖYKтiлiктiц соцгы триместрiнде уры; анадан барлы; макро жэне микроэлементтердщ 80%-ын, соныц iшiнде кальцийдi алады. Сэйкесiнше, бала туылу кезiнде ЖYKтiлiк мерзiмiнiц ;ыс;аруы остеопенияга жэне мешелге алып келедьТуганнан кейiн «жетспеушыж » есебiнен шала туган нэрестеледiц кальций туздары, фосфор жэне Д дэруменше жогары ;ажеттшжке ие болады. Дегенмен, мешел ауруыныц дамуында жетекшi рел - бул Д дэруменшщ, оныц терiде пайда болуыныц бузылуынан немесе денеге тама;пен енуiнен туындайды. Табиги инсоляцияныц жетiспеушiлiгi ете мацызды рел ат;арады, ейткенi 90% эндогендi дэрумен D3 ультракYлгiн сэулесi болтан кезде агзага енедi жэне оныц тек 10% -ы азы;-TYлiктен TYседi [21]. 280310 мкм тол;ын узындыгы бар УФС-га ушыраган кезде 7-дегидролеколиндi фотохимиялы; синтез ар;ылы терще пайда болады.Терiде пайда болатын жэне ЖYЙелi айналымга кiрмейтiн барлы; холекальциферол эрi ;арай сэулелену кезiнде белсендi емес ;осылыстарга айналады. Сонды;тан, нэрестеге к;аншалык;ты кYH сэулесiн TYсiрсе де, гипервитаминоздыц кершШ болмайды! Сондай-а; терiнiц D витаминге арналган синтезiнiц тшмдшп облыстыц географиялы; ендiкiне, ауаныц ластану децгейше жэне терi пигментациясыныц дэрежесше эсер етедi, бул ;ара нэалдыер арасында рахит жиi кездесетiнiн тYсiндiредi.Меланин ультракYлгiн сэулесi фотондары Yшiн 7-дегидрохолестеролга бэсекелес болып табылады жэне ;ара нэсiлдiлер а; нэсiлдерге ;араганда, осындай дэруменi D-нiц бiрдей мелшерiн синтездеу Yшiн УК-ныц уза; эсерiн ;ажет етедi [22, 23].

Жогарыда айтылгандай, D дэруменiнiц азы;-тYлiкпен тYсуi темен, себебi оныц ;урамында Д дэрумеш аз. Оларга мына азы;-тYлiктер жатады:балы; майы - 150 МЕ /

т1,жумырт;аныц сарысы - 1,4-3,9 МЕ/г, еамдж майы - 0,08 МЕ/г, уылдыры; - 3.2 МЕ/г, маргарин - 1 МЕ/г. болады Емшек CYтiнде D дэруменi (шамамен 70 МЕ / Ц, сондай-а; сиыр CYтiнде (20 МЕ / Ц ;амтиды, бiра; бул нэрестеге

ЮеиЫ1к ХажМММ №1-2019

кунше шамамен 400 МЕ / тэулИне (10 микрограмм) ;ажет, жiцiшке iшекте D витаминiнiц сiцiрiлуi KYрделi процесс болып табылады, ол тек шырышты мембрананыц ;алыпты ;урылымы болганда гана ЖYзеге асырылады жэне ет ;ышк;ылыныц жеткшжт мелшерде, демек, iшек ауруы, ет жолыныц за;ымдануы оныц сiцiрiлуiн нашарлатады немесе оны сiцiрiлмейтiндей етедi.

Мешелдж процестiц ;алыптасуы кептеген факторлардыц езара эрекеттесуiмен аны;талады, бул ец алдымен денеде кальций мен фосфор алмасуына эсер етедi жэне CYЙек тшдерше органикалы; матрикс синтезiнiц бузылуына алып келедi. Дегенмен, мешелдiц патогенезi: витамин D тапшылыгы, кальций жэне фосфор туздарыныц жетiспеушiлiгi, ;ал;анша мацы безi ;ызметшщ жогарлауы жэне бYЙрек ;ызметшщ бузылысы сия;ты негiзгi белгiлердi аньщтауга болады.

Алгашк;ы клиникалы; керiнiстерiн деш сау нэрестелерде алгашк;ы 4-5 аптада бай;ауга болады, ал шала туылган нэрестелерде - 2-3 аптаныц соцында аныщтауга болады. Мешелдiц клиникалы; кершганде CYЙектiц езгеруiнен бас;а, бастап;ы белгшерш ЖYЙке ЖYЙесiндегi езгерiстерге мэн беру ;ажет. ЖYЙке ЖYЙесi бузылыстарыныц алгашк;ы симптомдары - бул мазасызды;, уй;ысыныц тыныш болмауы, жылагыштык; уйыщтаганда жиi

^имылдау.Эаресе^йыщтаганда жэне тама;тану кезiнде кебiнесе мойыныныц жэне шYЙде CYЙек аймагында терлеудщ жогарлауы бай;аладыДышк;ыл дэмдi жабыс;а; тер,тершщ тiтiркенуiне экелiп со;тырады, бул тершщ тура;ты ;ызаруына алып келедi.Баланыц мазасызданып жылауы, басын Yйкелгенде шаштыц тYсуi, бастыц арт;ы белiгiнде шаш шы;пауы пайда болады.D дэруменiнiц тапшылыгы жагдайында саркоплазматикалы;

ретикулуммен миоциттер жэне булшы;ет талшы;тарыныц иннервациясы болып кальцийдi устап ;алу ;ызмет бузылуынан,мешелде булшы;ет гипотониясы бай;алады. Клиникалы; керiнiсiнде Yлкен келемде ;имылдауга

мYмкiндiк беретiн буынныц босауы, iш аймагы булшы;еттершщ ажырауы немесе босацсуы «ба;а-к;арны» т.с.с.симптомы бай;алады.Статикалы; ;ызметтердщ ;алыптасуы бузылуы бай;алады, оларга:басын кеш устау,кеш отыру,туру, ЖYPу сия;ты ауыткулар болады.Мешелде булшы;ет гипотониясыныц мацызды клиникалы; керiнiсi iш ;ату болып табылады.Бастап;ы кезецнiц уза;тыгы 1-3 айды ;урайды жэне рахитогендiк факторлардыц эсер ету ;ар;ындылыгына байланысты.Егер осы кезецде мешелдi емдемесе жэне рахитке экелетш факторлар жойылмаса, онда клиникалы; симптоматиканыц есуi жэне ершу кезец пайда болады. Неврологиялы; ай;ын керiнiстерiмен бiрге CYЙек ЖYЙесi де патологиялы; процеске ;атыса бастайды. Бул CYЙек есуiнiц минералдану процесiнiц бузылуына экеледi.СYЙек тiнiнiц дурыс калытсапауы,рахитке тэн CYЙек деформациясыныц пайда болуына алып келедШстеоидты гиперплазияныц керiнуi мацдай жэне самай будырларыныц улгаюы, ;абыргада CYЙек тшшен шемiршекке айналар орнында ;абырга «тэспихтарыныц» пайда болуы, рахит «быезжтерЬ», эаресе бiлезiк аймагында айры;ша керiнуi, ;ол сауса;тары фалангтарыныц ;алыцдауы «маржан жшшелелерЬ» тэрiздi керiндi.Егер осы этапта кемек керсетшмесе жэне алып келушi факторларды жоймаса, онда клиникалы; симптомдары еседi жэне ыдырау сатысына ауысады. СYЙек ЖYЙесiнде патологиялы; процесс орын алганда, ай;ын неврологиялы; бузылыстар болады.Бул CYЙектiц есу зонасындагы минерализация процесiнiц бузылысын керсетедi. Д витамин жеткiлiксiздiгiнен болатын CYЙек тiнiнiц резорбциясы CYЙектiц жумсаруына - остеомаляцияга алып келедi: алдымен Yлкен ецбектiц жумсаруы, бассYЙектiц езгеруь краниотабес, содан кейiн тессYЙек деформациясы, тYтiктi CYЙектердiц майысуы болады. Кептеген патологиялы; езгерiстер ;ац;аныц ;ар;ынды есетш зоналарында керiнедi.(1-кесте)

Кесте 1

Зертханалык; кврiнiстерi Рентгенологиялык; кврiнiстерi

Гипокальциемия 2,0 ммоль/л дейш Гипофосфатемия Цан сарысуында лимон ;ыш;ылыныц темендеуi СФ активтiлiгiнiц жогарылауы 1,5-2 есе Кальцидиол децгейiнiц 40 нг/мл темендеуi Кальцитриол 10-15 пикограмм/мл темендеуi Ацидоз Гипераминоацидурия Гиперфосфатурия Гипокальциурия Сулкович сынамасыныц терiс болуы Остеопороз CYЙек есетш айма;тарда Эпифиз жэне метафиз арасында шекара керiнуiнiц бузылысы Метафиз елшемiнiц улгаюы СYЙектену ядросыныц аны; еместiгi Диафиздщ ;ыртысты ;абатыныц езгерiсi

Мешел ауруыныц алдын алу шараларын ей этап;а белiп ;арастыруга болады: антенатальды жэне постнатальды. Антенатальды алдын алу

Мешелдщ алдын алу бала туылганга дейiн ЖYргiзiлу керек. Антенатальды бейспецификалы; профилактика келесi багытта ЖYргiзiледi:

ЖYKтiлердi эйелдер консультациясында ба;ылау; Болаша; ананыц KYн тэртiбiнiц дурыс болуын ;адагалау; Таза ауада ЖYKтi эйелдiц жеткшкэт (кYнiне 2-3 сагаттан кем емес) болуы. ЖYKтi эйелдерде инсоляция темен болуы соцгы жылдарда уры;та Д витамин ;орыныц азаюына жэне емшек жасындагы балаларда рахиттiц алгашк;ы белгiлерi ерте аны;талуы дэлел болып тур. Тагамда кальций, акуыз, витаминдердiц жеткшкэт болуы. Антенатальды спецификалы; профилактика Д витаминдi ЖYKтiлiктiц 2832 аптасынан бастап тагайындау болып табылады. Цалыпты агымды ЖYKтiлiкте эйелдер KYнделiктi 500ХБ Д витамин ;абылдап туруы ;ажет, ал экстрагенитальды жэне акушерлж патологияда 1000-1500ХБ жылмезгшше ;арамай ЖYKтiлiктiлiктiц 8 аптасынан бастап

;абылдайды.ЖYKтiлерге Д витаминiн тагайындау ерте кезецде ма;сатты емес, себебi бул плацентаныц за;ымдануына экелуi мYмкiн. Альтернативтi эд^;ыс-кектем мезгiлдерiнде УКС 1-2 курсын еткiзу болып

табылады. Емдеу шарасын % биодозада бастап, жайлап 2,53 биодозага кетерш жеткiзедi. Минимальды аралы; - 1 метр. Емдеу шараларын ^нделжт немесе ^нара, 15-20 курс еткiзедi. Постнатальдыалдын алу .

Бейспецификалы; алдын алу постнатальды кезецде бала

емiрiнiц алгашк;ы KYнiнен басталуы керек.Оларга:

Табиги тама;тандыру, егер ол болмаган жагдайда

бешмделген ;оспаларды тагайындау керек. Оныц шшде

емшек CYтiнде Са:Р ара;атынасы оптимальдi 2:1 болу керек.

Емшек CYтiнде ;орект заттардыц жеткiлiктi болуы

анасыныц дурыс тама;тануы акуыз, кемiрсу, витамин,

макро- жэне микроэлемент болуы ;ажет. Лактацияныц

барлы; кезецiнде поливитаминдi препараттардыц бiрiн

тагайындау усынылады;

Цосымша тама;ты уа;ытында енпзу;

Белсендi к;озгалыс режимi (массаж, гимнастика);

таза ауада жеткшкэт ЖYPу;

KYн режимi, адекватты баланы киiндiру.

Мешелдiц спецификалы; профиактикасы Д витаминш тагайындаумен ЖYргiзiледi. Дегенмен Д витаминш тагайындаганда келесi жагдайларды ескеру ;ажет: препарат;а индивидуальдi гиперсезiмталды;тыц болуы; Д витаминш индивидуальдi кецiнен ;олдану;

Вестник Ка^НЖУ №1-2019

Д витаминш ;абылдаудан эр тYрлi ебузылыстардыц туындауы;

Жекелеген жагдайларда рахит туындау ;ауш; Д витаминi мвлшерiн дурыс тагайындамау. Д витаминiн мерзiмiнде туылган, табига тама;танатын балаларга 3-4 аптадан бастап ^з-;ыс-кектем мезгiлiнде 500ХБ тагайындалады. Соцгы зерттеулер бойынша ;ан сарысуында Д витаминшщ аз болу жылдыц барлы; мезгiлiнде кездесетiнiн кврсеттi. Тiптi жаз айларында Д витаминiнiц ;алыпты кeрсеткiшi тек 30-40% балада болатыны аны;талды. Бейiмделген ;оспалармен тама;танатын балаларда Д витаминшщ ^нделжэт профилактикалы; мвлшерiн есептей отырып, ;оспа ;урамында болатын (1 литр ;оспа 10мкг Д витамиш, 400ХБ ) ескеремiз. Спецификалы; профилактика мерзiмiнде туылган балаларда вмiрiнiц бiрiншi жэне екiншi жылында ЖYргiзiледi. Рахитке ;ауш тобындагы балаларда KYнделiктi Д витаминш 1000ХБ ^з-;ыс-кектем мезгiлiнде емiршщ алгашк;ы екi жылында тагайындайды.[30].Шала туылган 1 дэрежеде Д витаминi емiршщ 10-14тэулiктен бастап 1000ХБ KYнделiктi алгашк;ы екi жылда жаз мезгiлiн есепке алмай тагайындалады. Шала туылган 2-3 дэрежеде Д витамиш 1020 тэулжтен бастап энтеральды тама;тану орнатылганнан кейiн 1000-2000ХБ KYнделiктi вмiрiнiц алгаш;ы жылында, екiншi жылы 500-1000ХБ жаз айларын есептемей тагайындайды.

Аньщталган ;иынды;тар мешелдiц спецификалы; алдын алуын ЖYргiзгенде ецбек влшемi кiшi балаларда туындайды. Бул балалар Д витаминiн тагайындауга тек салыстырмалы ;арсы кврсеткiш болып табылады жэне спецификалы; вмiрiнiц 3-4айынан бастап ЖYргiзiледi. Мерзiмiнде тагайындалган Д витамиш ауыр CYЙектiк деформациялардыц алдын алады.

Мешелдi емдеуде мiндеттi шарт бейспецификалы; (кYн тэртiбi, физикалы; белсендыж, таза ауда болу, рациональды тама;тандыру) бiрiктiру болып табылады. Спецификалы; терапия бул - Д витаминш тагайындау.. Клиникасында тек тершецдiк, тiтiркенгiштiк, шYЙде мацындагы шаштыц тYсуi Д витаминшщ емдж дозасын тагайындауга кврсеткiш болып табылмайды. Д витаминi 2000-5000 ХБ емдж дозада 30-45 KYнге тагайындалады. Эдетте емдi 2000ХБ 3-5 ^н, одан кейiн препаратты кетере алса дозаны жекелеген жагдайга кебейтiп эрi ;арай Сулкович сынамасы ар;ылы ;адагалаумен, ем басталганга дейiн жэне эр 7-10 ^н сайын ЖYргiзедi. Дозаны 5000ХБ тек ;ана ай;ын CYЙектiк езгерiстер болганда тагайындайды. Д витаминшщ суммарлы емдiк дозасы рахит ауырлы; дэрежесiне ;арай тагайындалады: жецiл - 150000-300000; орташа- 300000-600000; ауыр- 600000-800000ХБ дэрежелершде тагайындалады.

Жа;сы нэтижеге ;ол жеткiзе бастаганда (булшы;ет тонусыныц ;алып;а келуi, ЖYЙке ЖYЙесiнiц жагдайы,

краниотабес жогалуы, СФ жэне ;ан сарысуындагы кальций мен фосфор) ем то;татылып, профилактикалы; дозага дейiн твмендетiледi. Рецидивке ;арсы ем ;ауш тобындагы балаларга Д витаминi 2000-5000ХБ 3-4 апта алгаш;ы курсты ая;таган соц, жаз мезплш есепке алмай тагайындалады. Цаз1рп тацда фармацевтика саласында Д витаминшщ уш дэрiлiк формасы бар: спирта, майлы жэне сулы. Спирттi ерiтiндi ;азiргi кездi арты; дозалануга байланысты мулдем ;олданылмайды (1 тамшы 4000ХБ Д витамиш). Майлы ертндшер А1Ж патологияга байланысты эрдайым жа;сы сще бермейдi. Сулы форма ец тиiмдi болып табылады: А1Ж жа;сы ищршу^ ¥за;;а созылган эсер беруi ; Yлкен белсендiлiк ; Клиникалы; эсердщ тез туындауы; Ыцгайлы жэне ;аушаз дэрiлiк форма.

Цал;анша мацы безi ;ызметш ;алып;а келтiру жэне мешелмен ауыратын балаларда вегетативтi бузылыстарды жою Yшiн магний (аспаркам, панангин, магне В6, 1с/осерно;ышк;ылды магнезия) 10мг/кг/тэул 3 аптага тагайындалады. Шала туылган балаларда ;осымша Са препаратын 55-60мг/кг/тэул 2-3 аптага тагайындайды. Балаларда вмiрiнiц екiншi жылында кальцийге байытылган емдэм усынылады.

Жа;сы нэтижеш Д витаминiмен цитратты ;оспаларды (Sol. Ac. citrici 2,1% 100, Natrii hydrocitrici 3,5, Aq. Destillatae ad 100) 1 ш.; 3 рет KYнiне 10-14 KYн немесе лимон шырынын (грейпфрут) кврсеттi. Д витамиш мен цитратты ;оспа синергист екенш есте са;тау ;ажет. Егер рахит акуыз-энергетикалы; жеткiлiксiздiк фонында дамыса, салма;ты аз ;осу, онда ма;сатты тYPде калий оротатын 20мг/кг/тэул 3-4 апта ;осу ;ажет. Калий оротат энтероциттерде Са байланыстырушы белоктыц синтезiн KYшейтедi. 6 айдан жогары балаларда емдiк ^-шаралар iшiнде емдiк ванналар (кYн ара, 10-15курс) бар.Процесс басылуына ;арай CYЙек тiнiнде, бiра; медикаментозды емдi бастаганнан 3 аптадан ерте емес барлы; нау;астарга массаж тагайындалады. Мешел кезшде профилактикалы; екпеге ;арсы кврсеткiш жо; дегенмен мешелдiц белсендi белгiлерi жойылган соц 2-3 айдан кейiн екпеш жасайды. Цорытынды.

Цаншама iс-шаралар ЖYргiзiлсе де мешел педиатрияныц мацызды мэселесшщ бiрi болып ;ала бермек. Цаз1рп уа;ытта мешелдiц алдын алу мэселес ерекше магынага ие, олар мынаган байланысты: вмiр сапасыныц элеуметтж-экономикалы; шартыныц твмендеуi, табиги тама;танудагы бала саныныц азаюы, iрi мегаполистерде ауа ластануы (инсоляция твмендеуi).Балаларда А1Ж патологиясыныц жиi кездесуi.Ерте жастагы балаларда ;аз1рп тацда Д витаминiнiц темен болуына байланысты Д витаминiне медикаментозды дотация ;ажет.Мешелауруы алдын алуга болатын жэне алдын алу ;ажет ауру болып табылады.

ЭДЕБЕТТЕР Т1З1М1

1 Булешов, М. А.Оценка состояния здоровья детей в зависимости от социально гигиенической характеристики в семьях [Текст] / М. А. Булешов, А. М. Айболова, А. М. Булешова // Вестник ЮКГФА. - 2011. - № 3. - С. 82-86.

2 Нурмухамбетулы Э. ¥рык дамуы мен балалы; ша; ауруларыныц патофизиологиясы : монография. - Алматы: " HAS "', 2006. -248 с.

3 Аскамбаева К. А. Балалардагы непзп патологиялы; синдромдар: (Диагностикалык критерийлер, емдеу принциптерi): бала дэр^ерлерше арналган эдiстемелiк нус;ау. - Шымкент: 2002. - 174 с. |

4 Струков В.И. Рахит и остеопороз. - Пенза: 2004. - С. 40-48.

5 Мальцев С.В., Шакирова Э.М., Архипова Н.Н. Витамин D, кальций и фосфаты у здоровых детей и при патологии. - Казань: 2012. -337 с.

6 Захарова И.Н., Боровик Т.Э., Творогова Т.М., Дмитриева Ю.А., Васильева С.В., Звонкова Н.Г. Витамин D: новый взгляд на роль в организме: Учебное пособие. - М.: РМАПО, 2014. - 251 с.

7 Хабижанов Б. X. Педиатрия :окулы;. - Алматы: Цазыгурт, 2005. - 128 с.

8 В.В. Юрьев Непосредственное обследование ребенка : учеб. пособия. - СПб.: Питер, 2007. - 256 с.

9 Н.П. Шабалов Педиатрия : учебник. - СПб.: СпецЛит, 2007. - 358 с.

Vestnik KazNMU №1-2019

Г. Муханк;ызы, Т.А. Алимова, З.С. Корганбаева

Международный Казахско-Турецкий университет им. Ходжа Ахмеда Яссави, Институт высшего медицинсого послевузовского образование, г. Шымкент.

РАХИТ У ДЕТЕЙ РАННЕГО ВОЗРАСТА

Резюме: Роль рахита в патологии раннего детского возраста в свое время четко определил Н. Ф. Филатов: «Рахит не принадлежит к числу опасных болез-ней детского возраста, но тем не менее в увеличении процента смертности детей он принимает очень большое значение...

Ключевые слова: рахит, витамин D , метоболизм кальция-фосфора, дети

G. Muhankyzy, T.A. Alimova, Z.S. Korganbayev

Kh. AYassavi International Kazakh-Turkish University Institute of Higher Medical Postgraduate Education, Shymkent

RICKETS IN YOUNG CHILDREN

Resume: The role of rickets in the pathology of early childhood was once clearly defined by N. F. Filatov: "Rickets does not belong to the number of dangerous diseases of childhood, but nevertheless it accepts very great importance in increasing the mortality rate of children ... Keywords: rickets, vitamin D, calcium and phosphorus metabolism, children

УДК 616.832-004.2-053.2

А.Г. Галым, Ж.Р. Идрисова

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ ДЕМИЕЛИНИЗИРУЮЩИХ ЗАБОЛЕВАНИЙ СПЕКТРА РАССЕЯННОГО СКЛЕРОЗА У ДЕТЕЙ (ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)

В статье представлен литературный обзор о редко встречающихся заболеваниях белого вещества центральной нервной системы у детей. Заболевания, вызванные патологией миелина.

Ключевые слова: демиелинизирующие заболевания нервной системы, дети, рассеянный склероз

Актуальность. В последние годы у детей имеет место рост заболеваний, связанных с очаговым поражением центральной нервной системы (ЦНС). Демиелинизирующие заболевания(ДЗ) являются одним из наиболее социально значимых проблем в современной неврологии. Заболевания, вызванные патологией миелина, делятся на

дисмиелинизирующие, обусловленные нарушением его образования, и демиелинизирующие, при которых отмечается разрушение здорового миелина [1]. Демиелинизирующие заболевания ЦНС объединяют воспалительные аутоиммунные заболевания, в большинстве случаев поражением белого вещества полушарий, подкорковой области, а так же ствола. Зачастую в данный процесс присоединяются черепные нервы. Данные заболевания так же называют нейроиммунными болезнями ЦНС, они включают в себя пост-инфекционные острые диссеминированные энцефалиты (ОДЭМ), мульфазные диссеминированные энцефалиты, рассеянный склероз (РС), энцефалит Рассумуссена и лейкоэнцефалит Шильдера [2,3]

Демиелинизирующие заболевания ЦНС относятся к одним из социально значимых проблем в современной неврологии и вопрос своевременной диагностики стоит остро. Воспалительные демиелинизирующие заболевания ЦНС в детском и подростковом возрасте содержат в себе как кратковременные, так и хронические состояния, которые трудно диагностируются на начальных этапах клинической манифестации. Актуальность данной проблемы характеризуется тем, что детский и подростковый возраст -это, как правило, этап самых начальных процессов демиелинизирующих заболеваний. Следует особо отметить, что до недавнего времени, дети с подозрением на ДЗ

находились лишь на динамическом наблюдении. В связи с этим, время, которое можно было бы использовать для проведения своевременного адекватного лечения, тратилось на диагностический процесс. [4]. В этиологии ДЗ важную роль занимает соотношение наследственной предрасположенности организма к факторам внешней среды. К внешним факторам можно отнести вирусы,такие как Эпштейна—Барра, герпеса, кори,краснухи, ретровирусы, хронические бактериальные инфекции, психоэмоциональный статус, особенности питания, геоэкологическое место проживания (особенно велико его влияние на организм детей), травмы. К числу наследственных факторов, повышающих риск развития ДЗ, относятся гены главного комплекса гистосовместимости, гены цитокинов, иммуноглобулинов, белков миелина. [5]. Теория аутоиммунного возникновения - широко распространена в настоящее время в изучении РС. Сбой в иммунной системе и особенности набора генов между собой тесно связаны. Неблагоприятное соотношение эндогенных и экзогенных факторов риска, могут быть причиной развития РС. [6,20,21]

Самым часто встречающимся демиелинизирующим заболеванием является - Рассеянный склероз. [7]. Распространенность ДЗ в мире, составляет примерно 50:100000 населения, а так же 2 - 7 % всех данных случаев дебют приходится на детский возраст. Частота распространенности РС в детском возрасте около 1,35 - 2,5 на 100000, у детей грудного возраста и ранних лет 0,4 -1,4:100000.

По современным литературным данным, рассеянный склероз у детей протекает под маской разного рода хронических нейроинфекций.По литературным данным

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.