CC BY
56
UOT 544.23.02/.03;544.25.02/.03
MÜXTOLiF POLiMERLOR MÜHiTiNDO ALINMIS GÜMÜS NANOfflSSOCiKLORiNiN QURULUSLARININ ÖYRONiLMOSi
S.F. Hümbatova, S.M. Mammadova, S.Z. Tapdiqov, N.O. Safarov, M.H. Abbasov, N.A. Zeynalov
AMEA akad. M. Nagiyev adina Kataliz vd Qeyri-üzvi Kimya institutu AZ1143, Baki §. H.Cavidpr., 113; e-mail:[email protected]
Orta molekul kütldsi 200 kDa olan qummiarabik vd 40 kDa olan polietilenqlikol, eldcddd 200 kDa olan xitozan mühitindd, Ag0 nanohissdcikldrinin alinmasi vd stabilld§dirilmdsi hdyata kegirilmi^ vd alinmi§ gümü§ nanohissdcikldrinin qurulu^lari müxtdlif fiziki üsullarla tddqiq edilmi^dir. Müdyydn olunmu^dur ki, qummiarabik vd polietilenqlikol mühitindd stabilld§dn gümü§ nanohissdcikldrinin ölgüldri ba^langic madddldrin mol nisbdti, temperatur vd reduksiya müdddtinddn asili olaraq 12-17 nm araliginda, tdbii poliaminosaxarid olan xitozandan istifadd etdikdd formala^an gümü§ nanohissdcikldrinin ölgüldri isd reaksiya müdddtinddn asili olaraq 8-11 nm araliginda ddyi^ir.
infraqirmizi spektroskopiya üsulu ild göstdrilmi^dir ki, gümü§ nanohissdcikldrinin stabilld^mdsindd qummiarabikin tdrkibindd olan -OH vd -COOH qruplari, xitozan makromolekulunda isd -NH2 vd -OH qruplari aktiv i^tirak edir. Polimer kompozitldrinin UV-Vis tddqiqind dsasdn Ag0 nanohissdcikldri xarakterik sdth plazmon rezonansi yaradirlar ki (410 nm), bu da Ag0 nanozdrrdcikldrinin varligini göstdrir.
Agar sözldr: gümü§ nanohissdcikldr, qummiarabik, xitozan,polietilenqlikol, nanokompozitldr.
GiRiS
Malumdur ki, funksional qruplu polimerlar [1] va tarkibinda gümü§ nanohissaciklari saxlayan polimer kompozitlar zarraciklarin öl9üsündan asili olaraq tibbda bionanokompozitlar, bionanokatalizatorlar, antibakterial preparatlar va bioloji aktiv birla§malarin immobiliza olunmasi ü9ün da§iyici kimi geni§ istifada olunurlar [2-5].
Müxtalif növ reduksiyaedicilardan istifada olunmasi alinan nanokompozitin birba§a tatbiq sahasini asaslandirir. Antioksidant tasira malik Rumex hymenosepalusun ekstraktindan reduksiyaedici kimi istifada etmakla 2-40 nm öl9ülü gümü§ nanohissaciklari sintez olunmu§dur [6]. SEM, UV-Vis va FTiR spektroskopiya üsullari ila tasdiqlanmi§dir ki, alinan gümü§ nano-zarraciklari satha markazla§mi§ kub va heksoqonal kristal qurulu§a malik olmaqla tibbda maqsadauygun formada istifada oluna bilar.
Ümumiyyatla tadqiqatlarda tabii va sintetik asasli, o cümladan poliakrilamid [7] , dekstrin [8], xitozan [9], poliakriltur§usu [10], polivinilpiridin [11], polivinilspirti [12],
arabinoqalaktan [13], poliuretan [14] tip polimerlardan stabilla§dirici kimi istifada etmakla müxtalif tayinatli Ag nanokom-pozitlarin alinmasina rast galinir. Göstarildiyi kimi metal nanozarraciklarin "ya§il sintezi" hazirda bu sahada daha 9ox müraciat olunan metodlardandir. Bu usulun digar fiziki va kimyavi reduksiya üsullarindan üstün-lüklarinin olmasi ila farqlanir, yani nanohissaciklarin yüngül §araitda - a§agi temperatur va tazyiqda, az enerji sarfi ila, toksiki maddalardan istifada olunmadan, ucuz va effektiv formada alinmasi ila se9ilir.
Maraqoni va amakda§lari he9 bir reduksiyaedici reagentdan istifada etmadan xitozan (XZ) i§tirakinda Ag0 nano-hissaciklarini sintez etmi§lar. Reduksiya avtoklavda 15 psi tazyiq va 393 K-da aparilmi§dir. Alinan XZ-Ag0 kompozitinin katalitik xassasi 4-nitrofenolun reduksiyasi reaksiyasinda yoxlanilmi§dir. Ham9inin nanokompozitin antimikrob aktivliyi Escherichia coli va Micrococcus luteus üzarinda test edilmi§ va inhibitor xassaya malik olmasi müayyan edilmi§dir.
ödabiyyat materiallarinin analizi onu göstarir ki, ni§asta, aqar-aqar, sellüloza, qummiarabik, arabinoqalaktan, xitin va s. tabii polisaxaridlardan istifada etmakla Ag0 nanokompozitlarin alinmasi hazirda perspektivli istiqamatlardandir.
Taqdim olunan i§da qummiarabik (QA), polietilenqlikol (PEQ) va XZ mühitinda Ag0 nanohissaciklarin sintezi hayata ke9irilmi§ va onlarin bir sira fiziki metodlarla qurulu§lari tadqiq edilmi§dir.
TacRÜBi Hissa
Materiallar
Stabilla§dirici kimi istifada olunan orta molekul kütlasi 200 kDa olan QA, elacada 97% kimyavi tamizliya malik olub, orta molekul kütlasi 200 kDa, deasetilla§ma daracasi 84% olan XZ Sigma Aldrichdan alinmi§dir. PEQ 97% kimyavi tamizliya malik olub orta molekul kütlasi 40 kDa-dur va Flukadan alda edilmi§dir. Har ü9 polimer tacrübalarada tamizlanmadan istifada olunmu§dur. Gümü§ prekursor kimi Merck firmasinin (Almaniya) istehsali olan AgNO3 (99.98%) götürülmü§dür. Bütün digar kimyavi reagentlar - natrium-borhidrat (98% NaBH4), asetat tur§usu (CH3COOH), qari§qa tur§usu (HCOOH), deionla§mi§ su va 9ökdürücülar kimyavi tamiz olub Flukadandir.
Ag0 kolloid mzhlulunun sintezi
PEQ va QA 2:1 kütla nisbatinda 100 ml deionla§mi§ suda 2 saat, 0.5 qr XZ isa 25 ml 1%-li asetat tur§usu mahlulunda 15 daq. müddatinda qari§dirilmaqla hall edilir va mahlula 5 ml 2.5x10-2 M AgNO3 alava edilib daha 2 saat otaq temperaturunda qari§dirlir. Sonra iki paralel tacrübada mahlula uygun
qatiliqli NaBH va HCOOH alava edib 293 K-da qari§dirlir. Mahlulun rangi 15-20 daq. sonra saridan tünd qahvayi va qaraya qadar dayi§ir. Mahlul dietil efiri va ya asetonda 9ökdürülür, etanol ila 2-3 dafa yuyulduqdan sonra qurudulur va adi atmosfer tazyiqinda sabit kütlaya gatirilir. Alinan gümü§ nanohissaciklarin öl9ülarina müxtalif amillarin tasirini öyranmak ü9ün reduksiya prosesi 293, 313, 333, 353 K temperaturlarda, m(PEQ):m(QA)=1: 1, 1:2, 2:1
m(XZ):m(AgNO3) müxtalif kütla nisbatlarinda va 5, 10, 20, 30 va 60 daq. intervallarinda aparilmi§dir.
Cihazlar
UV-Vis spektral öl9malar Shimadzu UV-görünan spektrometrda (UV-1650PC-Tokyo, Japan) 300 nm-dan 700 nm-a qadar intervalda aparilmi§dir. Funksional qruplarin kimyavi sürü§masi Furye 9evrilmaya malik infra qirmizi spektroskopiya cihazinda (FTIR) 300-4000 sm-1 sahada tasdiqlanmi§dir. Nanokompozitin sath morfologiyasi skanedici electron mikroskopda (SEM S4700, Hitachi) tadqiq olunmu§dur.
NaTicaLaR va onlarin MüzAKiRasi
Malumdur ki, metal nanozarraciklarin UB spektroskopiya üsulu ila tadqiqi onlarin formala§masini sübut edan metodlardan biridir. Bela ki, metal atomlarina xarakterik olan sath plazma rezonansi spektrda intensiv pikla mü§ahida olunur. Alinan nanokompozit
dietil va ya etil spirtinda 9ökdürülub va qurudulduqdan sonra deionla§mi§ suda UB spektrlari 9akilir.
PEQ-QA mühitinda müxtalif tempe-raturlarda aparilmi§ reaksiya mahsullarinin U^ spektrlari verilmi§dir (§akil 1).
Çakil 1. PEQ-QA-Ag kolloid sisteminin müxtalif temperaturlarda ultrabanöv§ayi spektrlari
Çakil 1-da Ag nanohissaciklari üçün 410425 nm atrafinda xarakterik olan tipik plazmon udma rezonansi göstarilir. 335 va 560 nm atrafinda xarakterik pikin olmamasi Ag0 nanohissaciklarinin aqreqasiya olunmadigini sübut edir. ödabiyyat malumatlarina asasan Ag0 nanohissaciklari ^ün maksimum pik 405 va 503 nm arasinda mü§ahida olunarsa, onda hissaciklarin ö^üsü 2-100 nm araliginda formalaçir. Naticalara asasan intensiv pikin 380 nm ila 500 nm arasinda olmasi hissaciklarin paylanmasinda açagi ôlçûlû nanozarraciklarin nisbatan azliq taçkil etmasi ila alaqadardir. Temperaturun 353-363 K-a va reduksiya müddatini 2 saata qadar artirdiqa Ag0 nanohissaciklarin formalaçmasi süratlanir. Naticada atomar gümü§ ûçûn xarakterik olan pik 410 nm tarafa sürü§maya maruz qalir. Müxtalif çaraitlarda aparilmiç tacrübalara asasan Ag0 nanohissaciklarinin QA/PEQ sisteminda 12-17 nm ö^üda formada almaq ^ün prosesi 2 saat müddatinda 353 K-da aparmaq lazimdir.
Göstarilmi§dir QA va PEQ kütla nisbatini dayiçdikda alinan gümü§ nanohissaciklarinin ölçülarinda va stabilliynda farqlar meydana çixir. Belaki, qariçiqda QA-in kütla nisbati artdiqca alinan Ag0 nanohissaciklari daha kiçik ö^üda (7-9 nm), PEQ-un miqdari artdiqca isa ölçülarda 23 nm-a qadar böyüma ba§ verir. Bu QA-in tarkibinda daha çox stabillaçdirici xassalara
malik funksional qruplarin miqdannin çox olmasi ila alaqadardir.
XZ mühitinda reduksiya prosesi zamani nanohissaciklar formalaçdiqca götürülan nümunalarin UB spektrlari çakilmi§dir. Müayyan olunmuçdur ki, hacminda Ag0 nanohissaciklari saxlayan kolloid suspenziya 405-410 nm-da gümü§ atomlarina xarakterik plazma rezonansi effekti amala gatirir. Bu effekt spektrda intensiv pikla mü§ahida olunur (§akil 2).
§akil 2-dan göründüyü kimi reduksiya müddati artdiqca pikin intensivliyi artir va 1 saat arzinda Ag+ ionlarinin tamamila Ag0 atomlarina çevrilmasi naticasinda udma piki maksimum qiymat alir. Reaksiya prosesinin bir saatdan çox davam etdirilmasi pikin intensivliyinin dayiçilmasina sabab olmur. Hamçinin Ag0 nanohissaciklarina aid olan plazma rezonansinin 350-450 nm araligini ahata etmasi alinan suspenziyada gümü§ nanohissaciklarinin ö^ülarinin dar fraksiyada paylandigini göstarir.
Reduksiya prosesinin 353-363 K temperaturlarda aparilmasi zamani götürülan nümunalarin UB spektrina asasan temperaturu artirdiqca Ag0 nanohissaciklarinin amala galmasi süratlanir. Buna baxmayaraq 363 K-da XZ makromolekulunun çevikliyinin va sistemin enerjisinin artmasi hesabina spektrda dayiçiklik yaranir.
Sakil 2. XZ i§tirakinda Ag nanohissaciklarinin amala galmasinin zamandan asili olaraq UB spektrlari
Ag nanohissaciklari va QA/PEQ makromolekulu arasinda kimyavi qar§iliqli tasir FTiR spektroskopiya üsulu ila öyranilmi§dir (§akil 3). Göründüy kimi intensiv udulma zolaqlari 1730, 1630 va 1007 sm-1 sahada mü§ahida olunur. QA tarkibinda
karboksil qrupundaki >C=O rabitasina 1730 sm-1 piki xarakterikdir. C-O rabitasina aid olan C-O va C-O-C qruplarina xarakterik 1268, 1007 sm-1 udma piklari enli zolaqlar amala gatirirlar. Ham9inin alifatik C-H rabitasi 1413 va 1344 sm 1-da xarakterik titrama garginliyi yaradir.
Sakil 3. PEQ, PEQ-QA va PEQ-QA-Ag0 kompozitinin FTiR spektrlari
Çakil 3-da 503, 407 va 291 sm-1 amalagalan enli piklar Ag0 nanohissaciklari ila PEG makromolekulundaki hidroksil qruplarinin oksigeni arasinda yaranan rabitani xarakteriza edir. Digar tarafdan 3246 sm-1 piki -OH, 2901 sm-1 alifatik C-H rabitasina, 1442, 1374 va 1339 sm-1 C-H rabitasinin valent titrayiçlarina aiddir. Hamçinin O-C-H va C-O-H kombinasiyali rabitalar 1442-dan 1339 sm-1-a qadar deformasiyali titrayiçlar amala gatirir. Belalikla, nanohissaciklarin sathi nisbatan müsbat yüklandiyina göra PEQ-un tarkibindaki hidroksil qruplari Ag0 nanohissaciklarini ahataya alir.
Bununla yana§i Ag0 nanohissaciklari ila XZ makromolekulu arasinda qarçiliqli tasir FTÍR spektroskopiya üsulu ila öyranilmi§dir (§akil 4). XZ-nin FTÍR spektrinda O-H va N-H rabitalarina xarakterik 3354 va 3294 sm 1 zolaqlar mü§ahida olunur. 2876 sm-1 udulma zolagi alifatik C-H rabitasinin deformasiyali titrayi§ini göstarir, 1643 va 1584 sm-1 N-H kimyavi rabitasini, 1419, 1376 va 1318 sm-1 intensivliklar isa alifatik C-H kimyavi rabitasini, 1061 va 1026 sm-1 udulma zolaqlari isa C-O rabitasina uygun piklardir.
4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500
Wavenumber (cm"1)
Çakil 4. XZ makromolekulunun va XZ-Ag0 kompozitinin FTÍR spektrlari
XZ-Ag0 spektrinda 1643 va 1584 cm-1udulma zolaqlari uygun olaraq 1635 va 1544 cm-1 qadar kimyavi sürü§maya maruz qaldiqlari görünür. Hamçinin 1544 sm-1-da yüksak intensivlikli pik mü§ahida olunur. 1397 sm-1-da XZ-Ag0 kompleksina aid yeni udma piki Ag0 nanohissaciklari ila XZ arasindaki qarçiliqli tasiri xarakteriza edir. Eyni zamanda, XZ tarkibindaki amin va hidroksil qruplarinin Ag0 nanohissaciklarini ahata etmasi naticasinda sferik formali stabilla§mi§ (XZ-
Ag0)n sistemi amala galir. Hamçinin sistemda qarçiliqli tasir va ya sistemin dayaniqli hala keçmasi asasi xassaya malik XZ-nin tarkibindaki manfi yüklü funksional qruplar ila sathi nisbatan müsbat yüklanmi§ metal nanohissaciklari arasinda yaranan elektrostatik qarçiliqli tasir qüvvalari va Van-der-Vaals qüvvalari hesabina ba§ verir.
Sintez olunmu§ Xz-Ag0 kompozitinin SEM tadqiqi aparilmiçdir (§akil 5).
\
V *V
A
\
N
>> i
§akil 5. XZ-Ag0 nanokompozitinin vizual va SEM goruntulari
XZ-Ag0 nanokompozitinin SEM §aklindan gorunduy kimi nanohissaciklar daha 9ox oval formasinda olan qranulalar daxilinda stabilla§mi§dir. £ox guman ki, nano-hissaciklari ahataya alan XZ makromolekullari va ya onun tarkibindaki -NH2 va -OH funksional qruplari polimer zanciri ila birlikda
Ag0 nanohissaciklarini daira formasinda ahataya alirlar.
QA-PEQ-Ag0 nanokompozitlarin
morfoloji qurulu§lari SEM usulu ila oyranilmi§ va alinmi§ naticalarin XZ-Ag0 sistemlari ila analoji olmasi gostarilmi§dir.
N9Tica
Belalikla Ag0 nanohissaciklari QA va PEQ elacada XZ i§tirakinda kimyavi reduksiya metodu ila sintez olunmu§dur. Ag0 nanozarraciklarinin amala galmasi UB-gorunan elektron spektrinda tasdiq olunmu§dur. Bela ki, sath plazmon rezonansi Ag0 nanohissaciklari u9un xarakterik olan 410420 nm intervalinda gorunur. FTiR spektrdaki
enli piklar Ag0 nanohissaciklari ila polimerlarin tarkibindaki funksional qruplar arasinda yaranan qar§ilili tasiri xarakteriza edir. Gostarilmi§dir ki, QA-PEQ-Ag0 va XZ-Ag0 nanokompozitlarin SEM goruntularinda alinmi§ nanohissaciklar daha 9ox oval formada olan qranulalar daxilinda stabilla§mi§dir.
REFERENCES
1. Mammadova S.M., Tapdigov Sh.Z., Humbatova S.F., Safaraliyeva S.F., Hasanova M.Kh., Zeynalov N.A. Research into hydrogel swelling capacity on the basis of polyacrylic acid and immobilization of doxorubicin thereupon. Kimya Problemleri -Chemical Problems. 2016, no. 4, pp. 377-385. (In Azerbaijan).
2. Wang X., Zhang S., Zhang Z. Synthesis of hexagonal nanosized silver sulfide at room temperature. Materials Chemistry and Physics. 2008, vol. 107, pp. 9-12.
3. Perelaer J., Hendriks C.E., de Laat A.W. and Schubert U.S. One-step inkjet printing of conductive silver tracks on polymer substrates. Nanotechnology. 2009, vol. 20, pp. 1653031-1653035.
1. Jiang C.D., CardinJ, Tsang S.C. Conductive Three- Dimensional Material Assembled from Silver Nanoparticles Using a Conjugated Dithiol Linker. Chem. Mater. 2008, vol. 20, pp. 14-16.
2. Albrecht M.A., Evans C.W., Raston C.L. Green chemistry and the health
implications of nanoparticles. Green Chem. 2006, vol. 8, no. 5, p. 417- 432.
3. Rodríguez-León E.R., Iñiguez-Palomares. R., Navarro. E.R., Herrera-Urbina. R., Tánori. J., Iñiguez-Palomares. C., Maldonado A. Synthesis of silver nanoparticles using reducing agents obtained from natural sources (Rumex hymenosepalus extracts). Nanoscale Research Letters. 2013, vol. 8, pp. 318.
4. Pan W., Chen Y. Preparation of Ag-Polyacrylamide Nanocomposites by Ultraviolet Irradiation Technique. Applied Mechanics and Materials. 2010, vol. 44-47, pp. 2199-2202.
5. Melissa Kemp M., Kumar A., Mousa S., Tae-Joon Park, Ajayan P., Kubotera N., Mousa S.A., Linhardt R.J. Synthesis of Gold and Silver Nanoparticles Stabilized with Glycosaminoglycans Having Distinctive Biological Activities. Biomacromolecules. 2009, no. 10, pp. 589-595.
6. Ahmad M.B.,Tay M.Y., Mohd K.S., Hussein Z., Lim J.J. Green Synthesis and Characterization of Silver/Chitosan/Polyethylene Glycol Nanocomposites without any Reducing Agent. Int. J. Mol. Sci. 2011, vol. 12, pp. 4872-4884.
7. Huang Q., Shen W., Xu Q., Tan R., Song W. Properties of polyacrylic acid-coated silver nanoparticle ink for inkjet printing conductive tracks on paper with high conductivity. Materials Chemistry and Physics. 2014, vol. 147, pp. 550-556.
8. Dmitruk N.L., Borkovskaya O.Y., Mamontova I.B., Mamykin S.V., Malynych S.Z., Romanyuk V.R. Metal nanoparticle-enhanced photocurrent in GaAs photovoltaic structures with microtextured interfaces. Nanoscale Research Letters. 2015, vol. 10, p. 72.
9. Pencheva D., Bryaskova R., Kantardjiev T. Polyvinyl alcohol/silver nanoparticles (PVA/AgNps) as a model for testing the biological activity of hybrid materials with included silver nanoparticles. Materials Science and Engineering. 2012, pp. 32-37.
10. Ushakov N., Radchuk N., Ushakov A. Optical properties of metallic nanoparticles trapped by arabinogalactan molecule. From Conference Photonics, Devices, and Systems, Petr Pata Prague, Czech Republic, 2014, 9450, p.1-19.
11. Jain P., Pradeep T. Potential of Silver Nanoparticle-Coated Polyurethane Foam As an Antibacterial Water Filter. Biotechnology and Bioengineering. 2005, vol. 90, p. 59-63.
RESEARCH INTO STRUCTURE OF ARGENTIUM NANOPARTICLES OBTAINED FROM VARIED POLYMER MEDIUM
S.F. Humbatova, S.M. Mammadova, Sh.Z. Tapdigov, N.A. Safarov, M.H. Abbasov, N.A. Zeynalov
Acad. M. Nagiyev Institute of Catalysis and Inorganic Chemitry of the National Academy of
Sciences of Azerbaijan
113, H.JavidAve., AZ 1143, Baku, Azerbaijan, e-mail:[email protected]
Ag0 nanoparticles have been obtained ansd stabilized in the medium of gumarabic with average molecular weight of 200 kDa, polyethylene glycol of 40 kDa, as well as chitosan of 200 kDa. Also, the structure of Ag0 nanoparticles has been studied through the use of various physical methods. It revealed that dimensions of argentium nanoparticles stabilized in the medium of gum arabic and polyethylene glycol, depending upon initial molar ratio ofproducts, temperature and
recovery time, have dimensions within the range of 12-17 nm; and in case of the use of natural polyaminosaccharide of chitosan, nanoparticles produced change their dimensions within the range of 8-11 nm depending on reaction period. The use of infrared spectroscopy made it possible to reveal that the groups -OH and COOH in the composition of gum arabic, as well as -NH2 and -OH groups in the composition of chiosan are actively involved in stabilizing argentium nanoparticles. When analyzing polymer composites by UV-Vis within the range of 410 nm, argentum nanoparticles form plasmon rezonance of surface which reaffirms the existence of Ag0 nanoparticles.
Keywords: Ag0 nanoparticles, gumarabic, chitosan, polyethylene glycol
ИЗУЧЕНИЕ СТРУКТУРЫ НАНОЧАСТИЦ СЕРЕБРА, ПОЛУЧЕННЫХ В РАЗЛИЧНЫХ ПОЛИМЕРНЫХ СРЕДАХ
С.Ф. Гумбатова, С.М. Мамедова, Ш.З. Тапдыгов, Н.А. Сафаров, М.Г. Аббасов, Н.А. Зейналов
Институт Катализа и Неорганической Химии имени акад. М.Нагиева Национальной АН Азербайджана AZ1143 Баку, пр. Г.Джавида, 113, е-таil:[email protected]
Осуществлено получение и стабилизирование наночастицы Ag0 в среде гуммиарабика со средней молекулярной массой 200 kDa, полиэтиленгликоля массой 40 kDa, а также хитозана массой 200 kDa, структура полученных наночастиц серебра исследована различными физическими методами. Установлено, что размеры наночастиц серебра, стабилизированные в среде гуммиарабика и полиэтиленгликоля, в зависимости от исходных мольных соотношений продуктов, температуры и времени восстановления имеют размеры в пределах 12-17 нм, а в случае использования натурального полиаминосахарида хитозана образующиеся наночастицы в зависимости от времени реакции меняют размерность в пределах 8-11 нм. Методом ИК-спектроскопии показано, что при стабилизации наночастиц серебра активно участвуют -OH, -COOH группы, имеющиеся в составе гуммиарабика, а также-NH2 и -OH группы в составе хитозана. При исследовании полимерных композитов по UB-Vis в области 410 нм наночастицы Ag0 образуют плазморезонанс поверхности, что подверждает существование Ag0 наночастиц.
Ключевые слова: наночастицы серебра, гуммиарабик, хитозан, полиэтиленгликоль, нанокомпозиты.
Redaksiyaya daxil olub 05.11.2017.
