Научная статья на тему 'РАЗВИТИЕ ИНФРАСТРУКТУРЫ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И ЕЕ РОЛЬ В ЭКОНОМИКЕ'

РАЗВИТИЕ ИНФРАСТРУКТУРЫ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И ЕЕ РОЛЬ В ЭКОНОМИКЕ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
106
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИНФРАСТРУКТУРА / ПРОИЗВОДСТВО / СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО / РАСТЕНИЕВОДСТВО / ЖИВОТНОВОДСТВО / РЫНОЧНАЯ ИНФОРМАЦИЯ / МАРКЕТИНГ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Субхонзода Икром Субхон, Иброхимзода Одилхон Юлдош

В статье рассматривается развитие инфраструктуры сельскохозяйственного производства и его роль в экономике. В данной статье автор анализирует следующие вопросы: производство валовой продукции сельского хозяйства в Республике Таджикистан в период с 2013-2019 гг., соотношение производства продукции сельского хозяйства в Республике Таджикистан. В то же время автор смог показать научно обоснованные аспекты и внести предложения по устранению недостатков.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF AGRICULTURAL INFRASTRUCTURE AND ITS ROLE IN THE ECONOMY

The article examines the development of the infrastructure of agricultural production, agricultural production and its role in the economy. In this article, the author analyzes the following issues: gross agricultural production in the Republic of Tajikistan in 2013-2019, the ratio of agricultural production in the Republic of Tajikistan. At the same time, the author was able to show scientifically substantiated aspects and make proposals for eliminating deficiencies.

Текст научной работы на тему «РАЗВИТИЕ ИНФРАСТРУКТУРЫ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И ЕЕ РОЛЬ В ЭКОНОМИКЕ»

АНАЛИЗ СОВРЕМЕННОЙ СИТУАЦИИ МИГРАЦИИ НАСЕЛЕНИЯ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН И ЕЕ ПРАВОВЫЕ ОСНОВЫ

В статье рассмотриваются проблемы трудовой миграции в Республики Таджикистан, изучение нормативно-правовых актов, поведение миграции населения Республики Таджикистан, управление этими процессами и современная социально-экономическая ситуация страны.

Для совершенствования национального законодательства в соответствии с поручением правительства Республики Таджикистан и во взаимодействии соответствующих ведомств Республики, международных и неправительственных организаций были исполнены несколько законов и нормативно-правовых актов касательно миграции населенияСовер-шенствования национального законодательства и других профильных нормативно- правовых актов дают возможность установления межведомственных сотрудничеств и разработки механизмов, а также обеспечение социально правовых в защиту трудовых мигрантов и оказание им государственных услуг.

Ключевые слова: трудовая миграция, миграция населения миграционная политика, процессы трудовой миграции, нормативно-правовые акти, современная ситуация.

ANALYSIS OF THE CURRENT SITUATION OF POPULATION MIGRATION IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN AND ITS LEGAL BASIS

The article examines the problems of labor migration in the Republic of Tajikistan, the study of regulatory legalacts, the behavior of migration of the population of the Republic of Tajikistan, the management of these processes and the current socio-economic situation of the country.

The improve the national legistation, in accordance with the instructions of the Government of the Republic of Tajikistan and in the interaction of the relevant departments of the republic, international and non-governmental organizations, several laws and regulations regarding population migration were implemented. Improvement of national legistation and other relevant regulatory legal acts make it possible to establish interdepartmental cooperation and develop mechanisms,as well as ensuring social and legal protection of labor migrants and the provision of public services to them.

Key words: labor migration, population migration, migration policy, labor migration processes, regulations, current situation.

Сведение об авторах:

Азимов Абдумавлон Джалилович -доктор экономических наук, профессор, заведующей кафедрой «Экономической теории» Института Экономики и Торговли Таджикского Государ ственного Университета Коммерции E-mail: mavlon 1954@,mail.ru

Таджибаева Мавджуда Негматовна- ассистент Таджикского Государственного Университета право бизнеса и политики Тел: (+992) 928224707

About the author:

Azimov Abdumavlon Jalilovic- doctor economics, professor, head of depardment of economic theory, Institute of Economy and Trade of Tajik State University of Commerce E-mail: mavlon 1954@,mail.ru

Tajibaeva Mavjuda Negmatova- assistant of the Tajik State University law Business and Politics (+992)'928224707

ТДУ 338.431(575.34)

РУШДИ ИНФРАСОХТОРИ ИСТЕХСОЛИИ КИШОВАРЗЙ ВА НАЦШИ ОН ДАР ЩТИСОДИЁТ

Субхрнзода И. С., Иброхцмзода О.Ю.

Донишгощ давлатии Кулоб ба номи А. Рудакй

Таъминоти воридоту содироти махсулоти кишовагай дар шароити муосир инчунин омузиши мушкилоти идооакунй ва танзимй ба хисоб меоавад. Рушди мунтазами иктисодиёти кишваооо бе ташкили инфрасохтори замонавй таъмин намудан гайриимкон аст. Бо назардошти хамин Хукумати Чумхурй барои таъминоти воридоту содироти махсулоти кишоварзй ахамияти минтак;авй ва байналмиллалй доранд, таваччухи хоса зохир менамояд.

Дар Паёми Асосгузори сулху вахдати миллй, Пешвои миллат, Президента кишвар, мухтарам Эмомалй Рахмон омадааст, ки «Коркарди ашёи хом ва истехсоли махсулоти нихой дар сохахои вокеии иктисоди миллй идома додан ба тадбики барномахои сохавй дар бахшхои афзалиятноки иктисод хусусан саноат ва кишварзй, бунёд ва ба истифода додани иктидорхои нави истехсолии дорои технологияхои муосир дар ин раванд мавкеи мухимро ишгол менамоянд. Чумхурии Точикистон 2-юми марти соли 2015 159-умин давлати узви комилхукуки созмони умумичахонии савдо гардид. Бо хамин раванд хамрохшавии кишвар ба хамаи созмону ташкилотхои бонуфузи байналмилалй ба анчонм расид. Махсулоти асосии содиротии мо махсулоти кишоварзй ба хисоб меравад, вобаста ба ин омузиш ва тахлили мушкилотхои сохавй дар ин чода мухим мебошад» [3].

Пиёдасозии сиёсати аграрй дар шароити хозира ба мустахкамгардии баъзаи моддй - техники кишоварзй ва такмилёбии инфрасохтори истехсолй дар дехот мусоидат мекунад. Мувофики таснифоти чойдошта ба таркиби инфрасохтор: наклиёт, хизматхои коммуникатсионй, хочагихои анбор, алока, таъминоти моддй - техникии хочагии гуногуншакли кишоварзй дохил мегарданд. Агар ба вучуд омадани инфрасохтор хамчун мачмуи сохахои хизматрасонй истехсолоти асосй ба таксимоти чамъияти мехнат вобаста бошад, ба соха ва зерсоха таксим гардидани он натичаи амалиётхои алохидаи дохилии фазои аграрии истехсолот мебошад. Унсурхои модии инфрасохтор наклиёт, роххо, анборхо, алока ва гайра мебошад, ки кисми таркибии фондхои асосии истехсолоти кишоварзй ба шумор мераванд. Аз хамин сабаб инфрасохтори истехсолй дар шаклгирии дарачаи сохтори техникии истехсолоти кишоварзй иштироки фаъолона дорад. Махз дар хамин самт таъминоти моддй - техникй амал мекунад. Чунки бе алокамандии дурусти байни сохахои саноат ва кишоварзй корхонахои кишоварзиро бо микдори зарурии воситахои истехсолот, ки базаи техникии сохаро ташкил медиханд, таъмин намудан гайриимкон аст. Бинобар ин васеъшавии сархади инфрасохтор куввахои истехсолкунандаро боз хам тараккй медихад. Таъминоти моддй-техникии соха ва зерсохахои бо таркиби инфрасохтор дохилшаванда ё ба истехсол сифат ба микдори махсулоти кишоварзй таъсири мухим мерасонад. Аммо дарачаи ин таъсиррасонии бевосита аз фаъолияти дуруст ва мунтазами сохахои ёрирасон ва хизматрасонй, сохаи аграрии истехсолот вобаста мебошад. Аз ин сабаб таъминоти моддй - техникии хочагихо ва корхонахои агросаноатй яке аз унсурхои аввалиндарачаи инфрасохтори истехсолоти кишоварзй ба шумор меравад. Таъминоти моддй - техникй ба сохаи муомилот дахл дошта, истехсолоти кишварзиро бо воситахои саноатй тавассути низоми молй - пулй таъмин мекунад. Аз таъмини босуботи моддй- техникй корхонахои кишоварзй бо мувозинати табобатию бехдошти хозиразамон мусаллах буда, барои баландбардории самараноки баланди сохаи чорводорй мусоидат мекунад. Унсури дигари инфрасохтори истехсолй ин сохтмон мебошад. Сохтмон дар мустахкамгардонии базаи моддй - техникии кишоварзй накши нихоят мухимро мебозад. [4, с.62-66].

Дар давраи солхои 2011-2015 истехсоли намудхои асосии махсулоти кишоварзй дар кишвар чунин тамоюли афзоиш дорад: галладона ва зироатхои лубиёгй 1,2 маротиба, сабзавот 1,3 маротиба, полезй 1,3 маротиба, мева ва буттамева 1,3 маротиба, ангур 1,2 маротиба, гушт 1,3 маротиба, шир 1,3 маротиба ва тухм 1,2 маротиба. Истехсоли пахта ва картошка дар хамин давра мутаносибан 12,0 фоиз ва 1,1 фоиз кам шудааст. Дар соли 2015 дар сохаи кишоварзии мамлакат 1378,5 хазор тонна галладона ва зироатхои лубиёгй, 265,5 хазор тонна пахта, 866,7 хазор тонна картошка, 1600,1 хазор тонна сабзавот, 575,7 хазор тонна полезй, 280 тонна мева ва буттамева, 195,8 хазор тонна ангур, 166,1 хазор тонна гушт, 742,8 хазор тонна шир, 6,4 тонна пашм, 3,6 хазор тонна асал ва 315, 6 млн. дона тухм истехсол карда шуд [2].

Чадвали 1

Итехсоли махсулоти умумии кишоварзи дар Чумхурии Точикистон

солхои 2( 113 - 2019 (млн. сомони)

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2017/2011 бо %

Х,амаги 20358,5 21197,3 21862,8 23008,3 24576,0 26370,4 27750,4 136,3

аз чумла:

Растани-парварй 14706,5 14838,9 15046,6 15813,9 16977,8 18229,3 19279,7 131,1

Чорво-парварй 5651,9 6358,4 6816,2 7194,3 7598,2 8141,1 8470,7 150,0

Сарчашма: Агентии омори назди Президента Чумхурии Точикистон.//Омори солонаи ЧТ

Мaчмvaи oмopй. Дyшaнбe - 2018, С.300.

Чунож, ки гз чaдвaли 1 бapмeoяд иcтexcoли мгхсулоти умумии кишoвapзй дap чvмхypй xaмaгй соли 2013 20358,5 млн. сомонвдо тaшкил мeдoд, ки ин нишoндихaндa соли 2019 бa 27750,4 млн. сомонй pacra, ки 36,3% зиёд мeбoшaд. Дap pacтaнипapвapй соли 2013 14706,5 млн. сомонвдо тaшкил мeдoд, ки ин нишoндихaндa соли 2019 бa 19279,7 млн. сомонй бapoбap шуд, ки 4573,2 млн. сомонй ё 31,1% зиёд мeбoшaд. Дap чopвoпapвapй соли 2013 5651,9 млн. сомонвдо тaшкил мeдoд, ки ин нишoндихaндa дap соли 2019 бa 8470,7 млн. сомонй бapoбap шуд, ки 2818,8 млн. сомонй ё 50,0% зиёд мeбoшaд. Зиëдшaвии мaхcyлGти кишoвapзии дap хaмaи кaтeгGpияи xoчaгихoи чvмхypй нaзappac acr. Ин aз он шaхoдaт мeдихaд, ки бapoи фaъoлияти xoчaгихoи кишoвapзии чyмхypй тaмoми шapoитхoи иктисодию ичтимой фapoхaм oвapдa шyдaacт.

Диаграммам 1

Таносуби истехсоли махсулоти кишоварзн дар HT соли 2019 бо %

30,5

■ РастанипарварЛ

■ ЧорвоилрвлрП

69,5

Сарчашма: Агентии oмopи нaзди Пpeзидeнти Чyмхypии Тoчикиcтoн.//Омopи coлoнaи ЧТ. Мaчмvaи oмopй. Дyшaнбe - 2018, С.300.

Дap coхaи кишoвapзй зиëдa aß 20 бapнoмaи coхaвии миëнaмyхлaт вa дapoзмvхлaт TaT-бик шyдa истод& як wop Hapopxo, пeшнихoдхo вa caнaдхoи мeъëpй адбул кapдa шyдaaнд. МaълvмGти шapхи пeшaкии ичpoи Стpaтeгияи миллии pyшди Чyмхypии Точикистон бapoи дaвpaи то соли 2015 8з он шaхoдaт мeдихaд, ки Xyкvмaти Чyмхypии Точикистон aз pvи aкcapияти пapaмeтDXOи cтpaтeгияи мaзкyp бa мaкcaдхoи гvзoштaшyдa ноил шуд^ст. Дap мaмлaкaт «Бapнoмaи ислохоти кишoвapзии Чvмхypии Точикистон бapoи солхои 2012-2020», «Бapнoмaи aмнияги oзyкaвopии Чvмхypии Точикистон то соли 2015» вa Контепсияи cиëcaти aгpapии ЧУмXypииТoчикиcтoн aмaлй шуда иcтoдaaнд Г2].

Рушду инкишофи coxaxo инфpacoxтGP acocaн бa зиммaи мaкoмGти мapкaзии хокимияти дaвлaтй вoгvзopaнд, яъда aз бyчeти чvмхypиявй мaблaFгyзopй мeшaвaнд ё xyд кapзхoи xopичиeaнд, ки дap зepи кaФoлaти Xyкyмaти Чyмхypии Точикистон гиpифтa шyдaaнд. Мyнocибaтхoи шви иктисодй дap coхaи aгpapй as кopxoнaхoи кишoвapзй тaкoзo мeнaмoяд, ки зaxиpaхoи моддии xyд, aз он чумта, нepyи иcтeхcoлии дap иxтиëpaшoн бyдapo caмapaнoк иcтифoдa шмуд& тaчхизoтv тexникaи нaв xapид кapдa, тaчдиди мyнтaзaми бaзaи мoддй-тexникии xyдpo тaъмин мeнaмoяд Г4, с.651.

Тaи 4a^ дaхcoлaи oxиp кишoвapзй дap caмти мexaникoнй вa aвтoмaтикvнoнии иcтeхcoлGт бa комёбихои бyзypг ноил гapдидaacт. Дapaчaи мexaнизaтcияи чapaëнхoи aлoхидaи иcтeхcoлGт хaм дap pacтaнипapвapй вa хaм дap чopвoдopй мyнтaзaм бaлaнд мeгapдaд. Кopхoи acocии caхpoй (my^rap вa кишти зиpoaтхoи Faдлaдoнaгй, xvpo™ чopвo, naxra, чaмъoвapии хосили зиpoaтхoи Faллaдoнaгй вa xvpo™ чopвo) rçap^, ки nyppa мexaникoнидa шyдaaнд. Аммо бо вучуди ин дap ивдои кopхoи anoxraa дapaчaи мexaнизaтcия xeлe nacT acr. Maxcyca^ дap coхaи caбзaвGткopй вa Фepмaхoи xypди чopвoдopй дapaчaи мexaнизaтcия xeлe nacr мeбoшaд. Дap ин coxaxo 80% кopхoи ичpoшaвaндa бa мeхнaти дacтй poct мeoяд. Фepмaхoи xypди чopвoдopй бeштap бa тexникaвy тexнoлoгияи xvpo™ чopвo иcтeхcoлкyнaндa ниёз дopaнд. Сoхaи caбзaвGткopй бoшaд, тexникaepo Ta^o дopaд, ки дap кapтaхoи нaчaндoн кaлoни зaмин oзoдoнa xaparaT вa кop кapдa тaвoнaнд.

Иктисоди чvмхypй дap шapoити иктисоди бoзopй rçapop дopaд. Дap кишoвapзй низ чун дигap coхaхoи иктисоди миллй ислохоти гуногун cap шyдaaнд вa дaвoм мeкyнaнд. Ин пaдидaхo кopxoнaхoи кишoвapзиpo бapoи гyзapиш бa шaклхoи нaви фaъoлияги xoчaгидopй (хисоби xoчaгй, rnopa пyдpaтй ичopaи кoллeктивй) вoдop coxTaacr. Бо тaкoзoи вaзъи иктисодй дap зaминхoи собик колхозу coвxoзхoи кaмфoидa вa мyфлиcшyдa xoчaгихoи ичopaвй (ичopaи озод) вa xoчaгихoи дeхкoнй (фepмepи) тaшкил шyдaaнд. Мaълvм acr, ки чунин paнг гиpифтaни вaзъияг тaлaбGтpo бо тexникa вa вacoити тexникй тaFЙиp мeдихaд. Мacaлaн, arap кoллeктиви мeхнaтии кopxoнa бa mapa™ ичopa ё кopxoнaи кишoвapзй бa хисоби xoчaгй гyзapaнд, дap он cypaT хaм кoллeктиви мexнaтй вa хaм poхбapияти кopxoнa кушиш бояд бa xapч дихaнд, ки aB вocитaхoи мexaнизaтcияи мaвчyдa бa тaвpи caмapaнoк иcтифoдa бapaнд. Дap raT^a тaлaбGт бa xapидaни тexникaи тав кaм мeгapдaд. Ё xyд

хочагихои дехконии навташкил барои харид намудани шумораи зиёди техникам нав имкон надоранд. Агар чунин имкониятро сохиб бошанд хам ин амал кобили кабул нест. Чунки шумораи зиёди техника харочоти зиёдро барои таъмир ва нигохдории онхо талаб мекунад. Бинобар ин сабаб дар шароити имруза корхонахо ва хочагихои кишоварзй ба техника ва дигар воситахои механизатсияи такмилёфта талабгор мебошанд. Яъне, техникаи нав бояд сифати баланд дошта бошад, ба шароитхои табий - иклимии хар як минтакаи кишоварзй мувофикат кунад ва аз ухдаи ичрои якчанд чараёнхои алохидаи истехсолот барояд. Бо таври дигар гуём, корхонахо ва хочагихои гуногуни кишоварзй чунин техникаи навро кабул доранд, ки дорои комплекси агрегатхо ва механизмхои мухталифи васлшаванда ва ивазшаванда бошад.

Аз гуфтахои боло бармеояд, ки дар ин бахш масъалахои халталаб бокй монда, мушкилихо низ вучуд дорад, аз чумла:

^ самаранокии пасти татбики ислохот ва номукаммалии муносибатхои замин дар сохаи кишоварзй метавонад ба соха таъсири манфй расонад;

> инфрасохтори суст инкишофёфтаи наклиётй, бадшавии холати роххо дар минтакахои дехот ва набудани дастрасй ба иттилооти бозорй;

^ муташаккилии нокифояи дехконон, инфрасохтори инкишофнаёфтаи бозори махсулоти кишоварзй ва мураккабии дастрасии истехсолкунандагони махсулоти кишоварзй ба он, набудани малакахои маркетингй;

^ дар холати кохиш ёфтани истехсоли махсулоти дохилй ва зиёдшавии воридоти махсулоти кишоварзй ва озукаворй, ба амнияти озукаворй ва таъмини ахолии мамлакат бо гизои хушсифат таъсири манфй расонида мешавад.

АДАБИЁТ

1. Агентии омори назди Президенти Чумхурии Точикистон.//Омори солонаи Чумхурии Точикистон. -Душанбе, соли 2018. - С.291.

2. Барномаи миёнамухлати рушди Чумхурии Точикистон барои солхои 2016-2020.

3. Паёми Асосгузори сулху вахдати миллй, Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон Эмомалй Рахмон ба Малиси Олии ЧТ аз 23.12.2016.

4. Пириев Д.С. Развитие и размещение производственной инфраструктуры агропромышленного комплекса Таджикистана. / Д.С. Пириев - Душанбе, 1993

РАЗВИТИЕ ИНФРАСТРУКТУРЫ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА И ЕЕ РОЛЬ В ЭКОНОМИКЕ

В статье рассматривается развитие инфраструктуры сельскохозяйственного производства и его роль в экономике. В данной статье автор анализирует следующие вопросы: производство валовой продукции сельского хозяйства в Республике Таджикистан в период с 2013-2019 гг., соотношение производства продукции сельского хозяйства в Республике Таджикистан. В то же время автор смог показать научно обоснованные аспекты и внести предложения по устранению недостатков.

Ключевые слова: инфраструктура, производство, сельское хозяйство, растениеводство, животноводство, рыночная информация, маркетинг.

DEVELOPMENT OF AGRICULTURAL INFRASTRUCTURE AND ITS ROLE IN THE ECONOMY

The article examines the development of the infrastructure of agricultural production, agricultural production and its role in the economy. In this article, the author analyzes the following issues: gross agricultural production in the Republic of Tajikistan in 2013-2019, the ratio of agricultural production in the Republic of Tajikistan. At the same time, the author was able to show scientifically substantiated aspects and make proposals for eliminating deficiencies.

Key words: infrastructure, production, agriculture, crop production, livestock production, market information, marketing.

Сведения об авторе:

Субхонзода Икром Субхон - кандидат экономических наук, доцент. Директор Агентства гражданской авиации при Правительстве Республики Таджикистан. Республика Таджикистан. Душанбе. Тел.: (+992) 918625262. Email: Isubhonzoda@yandex. tj.

Иброхимзода Одилхон Юлдош - соискатель кафедры экономической теории Кулябского государственного университета имени А. Рудаки. Республика Таджикистан. Куляб. Тел: 918843410. Email: Ibrohimov_odil@mail.ru.

About the authors:

Subkhonzoda I.S. - candidate of economic sciences, associate professor Director of the Civil Aviation Agency under the Government of the Republic of Tajikistan. Republic of Tajikistan. Dushanbe. Tel: (+992) 918625262. Email: Isubhonzoda@yandex.tj.

Ibrokhimzoda O. Yu. applicant for the department of economic mheory, Kulob State University named after A. Rudaki. Republic of Tajikistan. Kulob. Tel: (+992) 918843410. Email: Ibrohimov_odil@mail. ru

УДК 334 ББК 65.301

РО^ОИ РУШДИ ФАЪОЛИЯТИ СОХДБКОРИИ САНОАТЙ дар ЧУМ^УРИИ ТОЧИКИСТОН

Дадоматов Д.Н.

Донишгощ давлатии хукуц бизнес ва сиёсати Тацикистон

Дар дурнамо дар Чумхурии Точикистон якчоя бо инкишофи махсулоти барои саноати кимиёвии анъанавй - порухои минералй, аммиаки сунъй, содаи каустикй ва f. инчунин истехсолоти воситахои кимиёвй хифзи растанихо, хлор, дефолиантхо, воситахои тамйиз ва безараркунй, маводхои кимиёи маишй, содаи калсийдор, наххо ва риштахои сунъй ва f. бояд ба рох монда шавад. Чумхурии Точикистон хамаи захирахои инкишофи васеи истехсолоти мазкур мавчуданд, ки дар оянда метавонад чумхуриро аз мушкилоти воридоти онхо рахо кунад.

Дар заминаи коркарди ашёи хочагии кишлок дар дурнамо барои минтакахои Чумхурии Точикистон бояд сохахои талабкунандаи захирахои мехнатй, талабкунандаи масрафи ками фондхо ва баландсамараи саноати сабук - бофандагй, шохибофй, коркарди пуст ва истехсоли пойафзол, хурокворй (мевахои хушк) афзалият дошта бошанд, зеро онхо метавонанд талаботхои бозори дохилиро дар махсулоти босифат ва ташкили чойхои нави корй конеъ кунанд. Корхонахои бофандагиро дар шахрхои начандон калон, марказхои нохияхои пахтакор дар шакли истехсолоти байни хам вобаста - пахтатозакунй, пахташонакунй, нахбарорй, бофандагй, рангдихй чойгир кардан максаднок аст.

Дар шахрхои хурд, шахракхои коргарон, марказхои нохияхо инчунин чойгиркунии корхонахои фаръй ва бахшхои корхонахои калони истехсоли махсулоти чуроб, пойафзол, коркарди пуст ва маснуоти дигар мувофики максад аст. Ин якчоя бо халлу фасли масъалахои иктисодй барои сохаи ичтимой такони хубе хохад буд: инфрасохтори хизматрасонй, омодакунии кадрхо, баланд кардани сатхи шvFли ахолй, истифодаи кувваи кории занони дехот ва f. тараккй мекунад. Ин рохи вокей ва дурусти халли мушкилоти бартарафкунии кафомонии саноатикунонй ва ба минтакахои дехот кучонидани истехсолот хохад буд.

Аз сохахои саноати хуроквории минтакахои кишвар дар дурнамо бояд ба сохахои истехсоли меваю сабзавот, истехсоли шароби хосса, истехсоли шарбатхои бемашрубот, тамоку ки дар заминаи ашёи баландсифати махаллй рушд мекунад, таваччухи чиддй зохир шавад. Дар саноати меваю сабзавот бояд аз тачрибаи сохтмони корхонахои калони истехсолй дар марказхои нохияхо ва шахри Душанбе, дур аз манбаъхои ашё бо сарфу харочоти зиёд оиди интикол, талабот ва пастшавии сифати ашёи зудвайроншавандаи ибтидой - помидор, мевахо ва буттамевахо ва f. даст кашид. Истехсолоти зикршуда бояд дар наздикии бевоситаи манбаи ашё дар шакли корхонахо, коргоххо, бахшхои хурди махсулнокиашон баланд чойгир ва сохта шаванд. Интиколи махсулоти тайёр ба махалли истеъмол нисбат ба интиколи он ба чойхои коркарди аз манбаи истехсол дур бехтару самараноктар аст. Гайр аз ин, омили мазкур самараи калони ичтимой дорад, ки ин барои Чумхурии Точикистон махсусан мухим аст.

Инчунин кайд кардан зарур аст, ки инкишофи саноати сабук ва хурокворй дар дурнамо бояд якчоя бо зиёд намудани иктидори хачми истехсолот ба самти бехтаркунии сифат, дизайн, намуди зохирии махсулот ва дар асоси ин, аз худ кардани бозори истеъмолй дар чумхурй ва берун аз он хамшафат бошад. Танхо бо хамин рох бозорхои фуруше, ки дар давраи каблй масалан, дар Федератсияи Россия, махсусан дар минтакахои шаркй ва шимолии он барои махсулоти Точикистон мавчуд буданд, аз нав ба даст овардан мумкин аст.

Кайд кардан зарур аст, ки саноати маводхои сохтмонй ва умуман саноати сохтмони Чумхурии Точикистон захирахои калони ашёй ва имкониятхои рушдро доранд. Дар сохаи мазкур бояд истехсоли семент, маводхои таворабарорй, кабатхои асбестосементй, истихроч ва коркарди сангхои сохтмонй ва ороишй афзалият дошта бошад. Инкишофи фаъолияти сохибкории саноатии минтакавй дар самти сохтмон пурра аз дарачаи таъмини онхо аз сохторхои оханин ва чузъиёт аз намудхои гуногуни пулод, алюминий ва маводхои дигари истехсоли кишвархои хоричй ё ташкили истехсоли махаллии онхо дар заминаи конхои маъдани ватанй вобаста хохад буд.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.