Научная статья на тему 'RADUISI O’ZGARUVCHAN STERJENNING KUCHLANGANLIKDEFORMATSIYALANGANLIGINI TEBRANISHLARDA ANIQLASH'

RADUISI O’ZGARUVCHAN STERJENNING KUCHLANGANLIKDEFORMATSIYALANGANLIGINI TEBRANISHLARDA ANIQLASH Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

25
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
radial / kuchlangan-deformatsiyalangan / kuchlanish / radial / stress-strain / tension

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Baxtiyor Iskandarovich Ashurov

Maqolada qaralayotgan sistemaning kuchlangan-deformatsiyalangan holatini aniqlash uchun  u -ko’chish va   zr , kuchlanishlarni chiqarilgan tenglamalardagi asosiy izlanuvchi 0

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

To determine the stress-strain state of the system under consideration in the article, it is enough to express the  u -transition and   zr , stresses by the basic search function in the derived equations

Текст научной работы на тему «RADUISI O’ZGARUVCHAN STERJENNING KUCHLANGANLIKDEFORMATSIYALANGANLIGINI TEBRANISHLARDA ANIQLASH»

RADUISI O'ZGARUVCHAN STERJENNING KUCHLANGANLIK-DEFORMATSIYALANGANLIGINI TEBRANISHLARDA ANIQLASH

Baxtiyor Iskandarovich Ashurov

Samarqand iqtisodiyot va servis instituti ashrovbakhtiyor89@gmail.com

ANNOTATSIYA

Maqolada qaralayotgan sistemaning kuchlangan-deformatsiyalangan holatini aniqlash uchun ue -ko'chish va ore, a!0 kuchlanishlarni chiqarilgan tenglamalardagi asosiy izlanuvchi ugo funksiyasi orqali ifodalash kifoya.

Kalit so'zlar: radial, kuchlangan-deformatsiyalangan, kuchlanish,

ABSTRACT

To determine the stress-strain state of the system under consideration in the article, it is enough to express the u -transition and ore, a stresses by the basic search function in the derived equations.

Keywords: radial, stress-strain, tension,

KIRISH

Kuchlangan-deformatsiyalangan holatini aniqlash uchun avvalo Ue (r, z, t) -buralma ko'chishni aniqlaymiz. Buning uchun uning tasviri uchun olingan

/ \ 2 n+1 / r \

2 1

Ue )(r) = -Z ß2"+2 ■ B 2 \ formulada B o'zgarmas o'rniga uning Ufi = — ß2B.

«=o n!(n +1)! ' 2

ifodasini qo'yib

u: \r )=jZ[2ß2 u^fe22^

n!(n +1)!

ifodaga ega bo'lamiz. Bu ifodada k va p lar bo'yicha teskari almashtirishni qo'llab Ue (r, z, t) funksiya uchun olamiz:

Ue(r, z, f )=]Z[2A"Ue,0 fp-

n!(n +1)!

(1)

May, 2022

n=0

n=0

1106

Ви yerda sterjenшng ко'^ак^ kesimi o'zgaruvchanligini hisobga olish кегак.

АВАБ1УОТЬАК ТАИЫЫ УЛ МЕТОБОЬОСГУА

1. Амензаде Ю. А. Теория упругости -Defoгmatsiyalanganlik o'гganilgan.

2. Болотин В.В. Колебания и устойчивость упругой цилиндрической оболочки в потоке сжимаемого газа - radusi o'zgaгuvchan silindiгik jism ichida suyuqlik haгakati o'гganilgan.

3. Ляв А. Математическая теория упругости- Diffirensial tenglamalar orqali suyuqlik o'гganilgan.

4. Никифоров А.Ф-suyuqlik ^кй гadusi o'zgaгuvchan silindiгik idish ichida o'гganilgan.

5. Петрашень Г.И. Проблемы инженерной теории колебаний вырожденных систем -defoгmatsiyalanuvchi jism holati o'гganilgan.

6. Филиппов И.Г, Худойназаров Х.Х. Уточнение уравнений продольно-радиальных колебаний круговой цилиндрической вязкоупругой оболочки -гadusi o'zgaruvchansilindiгik idish ichida suyuqlik holati o'гganilgan.

7. Филиппов И.Г., Чебан В.Г. Математическая теория колебаний упругих и вязкоупругих пластин и стержней. - radusi o'zgaгuvchansilindiгik idish ichida suyuqlik o'rganilgan.

8. Худойназаров Х.Х. Нестационарное взаимодействие круговых цилиндрических упругих и вязкоупругих оболочек и стержней с деформируемой средой. - radusi o'zgaruvchansilindirik idish ichida suyuqlik holati o'rganilgan.

9. Худойназаров Х.Х., Абдирашидов А. Нестационарное взаимодействие упругопластически деформируемых элементов конструкций с жидкостью. - radusi o'zgaruvchansilindirik idish ichida suyuqlik holati o'rganilgan.

МиИОКАМА

Bunday holda, masalan sterjen sirtidagi nuqtaning ko'chishni aniqlashda r -radius o'rniga uning r = F(z) qiymatini qo'yish zarur. Demak, sterjen sirtidagi nuqtalarning ko'chishlari uchun

Ushbu

p2n+\

r, x, t )-2ïk

„=0 n!(n +1)!

U (r,x

formula

-^zL л-F \ z)°-

2(n + 2) dz_

- и xn. ^ ^ -я ^ = [l + F'2(z)]M-1 [fnSl(z,t)] buralma

=o n!(n +1)! _2(n + 2) oz_ 1

tebranish tenglamalaridan topilgan U0 O vositasida Ue ko'chishni r va x koordinatalar

bo'yicha talab qilingan aniqlikda t vaqtning istalgan payti uchun aniqlashga imkon beradi.

œ г i(F(x)/2)2„+1 Oxirgi US (r, x,t) = 2 Y XU0 ( /—4— ifodani quyidagi ko'rinishda

„=0 ' n!(n +1)!

yozish mumkin: bu yerda

Ue(r, X, t ) = DUeA (r/2)

2 n+1

D = 2£Л„

(3)

(4)

„=0

n.(n + 1)'

Oxirgi formula ham sterjen sirtidagi nuqtalar uchun o'rinli emas. Bunday holda

uni

Ds = 2£Л

(F ( x )/2)2

(5)

„=0 n.(n +1). ko'rinishda ishlatish kerak.

Endi aze va агв kuchlanishlarni topish uchun ularning

M о1 H )] = — [h(.ßr ) -ß21 a(ßr )]B;

m г к)]

r k

~h(ßr ) - kßl 0(ß2)

r

ifodalarini r- radial koordinataning darajalari

B.

bo'yicha darajali qatorlarga yoyamiz.

1 м-1 >]=2Xß-u<»0>-№+v. .1

j „=0 n!(n + 2)!

+ rU

(0 ) в ,0

2 n+1

1 М;'И >]= 2±ß U S^ï

j n=0 n!(n +1)!

+ rU(0 '

^ в,0

(6)

Hosil qilingan ifodalarni p va k lar bo'yicha teskari almashtirib ushbu formulalarga ega bo'lamiz.

& в (r, x, t ) = jiM{0 [DUe,0 ],

(7)

May, 2022

1108

O^i t )=№o

dUl

dz

bu yerda D-operator Ds = 2^Ar

n=0

(F ( z)/2)2 n!(n +1)!

formula bilan hisoblanadi.

NATIJALAR

Oxirgi or9(r,z,t) = MM0[DUeoJ, o,(r,z,t)=ßAo

dz

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

formulalar ham

sterjenning ichki nuqtalari uchun o'rinli va uning sirtidagi nuqtalarfagi kuchlanishlarni hisoblashga imkon bermaydi. Bu holda, xuddi ko'chishni hisoblash holidagidek, formulalardagi D-operatori o'rniga Ds -operatorini ishlatish ma'qul. Demak, bu holda (7) formulalar quyidagi ko'rinishlarni oladilar.

(F ( z )/2)2

\2 n+1

Or, (r, z, t ) = 2^M0 \ZAnUe,

I n=0 I œ

oz, (r, z, t ) = 2 MM0

n!(n + 2)! dU,o (F(z)/2)

2 n+1

(8)

n=0

dz n!(n + 2)!

Yuqorida Ue ko'chish va ore va o2d kuchlanishlar uchun olingan hamma formulalarda

An =

1 m ) -dUo

b2 o( dt2) dz2

n = 0,1,2,3,

ifodani hisobga olish zarur.

XULOSA

Sterjenning ixtiyoriy kesimidagi kuchlanganlik-deformatsiyalanganlik holatini aniqlashga imkon beruvchi formulalarni ham chiqarishga, boshqacha aytganda sterjen kesimlardagi kuchlanganlik-deformatsiyalanganlik holatini hisoblash algoritmlarini qo'yidagicha talqin qilish mumkin. (1) formula

œ

U,(r, z, t )= 2]T

n=0

(2) formula

1 ,,d Ue,

—Mn1(-90

b 2 0 ( dt 2

d 2U.

9,0

dz7

(r /2)2 n+1 n!(n +1)!

(9)

May, 2022

n

n

)

1109

U. (r, z, t ) = 2]T

n=o

1 лd2и;,° b M ) ~~d)zr

(F (z)/2)2n n!(n +1)!

(10)

(4) formula

ад

D = 2£

n=0

(5) formula

ад

Ds = 2£

n=0

(7) formila

^r; (Г, Z, t) = 2^Mo ^z; (Г, Z, t) = 2ßMo

(8) formulalar

er'; (r, ;, f) = 2цМ0

(r, z, f) = 2^Mo

;,o

i M -4-^) -diu. b2 o( dt2j dz2

1M ^) -d!U;^

b2 o( dt2j dz2

(r /2)2n+1 n!(n +1)!

n (F(z)/2)2n n!(n +1)!

(11)

(12)

z

z

n=o

z

n=0

z

± mo4 d:u^) -dU*

b2 o ( dt2 ; dz2

(r /2)2 n+1 n!(n + 2)!

b

1 m-'(—) -dU°

2 o V ^ 2 s

dt2

dz2

dU;,o (r/2)2n+1 dz n!(n + 2)!

-1M-4 dU^^ b2 0 ( df2 ) d;2

—M-1( dUM -dU0 b2 0 ( df2 d; ) d;3

2n+1

(F (;)/2) n!(n + 2)!

(F (;)/2) n!(n + 2)!

2 n+1

Olingan

(9)-(14)

F2

n=0

A- F'( ;)— 2(n + 2) d;

(13)

(14)

formulalar

AnU;00 = [1 + F '2 (;)]M01 [д (;, f)] buralma

г;

n!(n +1)!

tebranish tenglamalaridagi asosiy noma'lum funksiya vositasida агвvaa

ko'chishlarni sterjen kesimlaridagi istalgan nuqtada, r va z koordinatalar bo'yicha, t-vaqtning istalgan payti uchun talab qilingan aniqlik bilan hisoblash imkonini beradilar.

REFERENCES

1. Амензаде Ю.А. Теория упругости. - М: Высшая школа, 1996. - 272с.

2. Болотин В.В. Колебания и устойчивость упругой цилиндрической оболочки в потоке сжимаемого газа // . Сборник. - 1976. - 24.-С.3-16.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

May, 2022

n

n

n

>

n=o

n

<

>

n

<

>

n

<

>

n=0

ад

1110

3. Ляв А. Математическая теория упругости. - М. - Л.: ОНТИ, 1935. - 674с.

4. Никифоров А.Ф., Уварова В.Б. Специальные функции математической физики. - М. «Наука», 1998. - 320с.

5. Петрашень Г.И. Проблемы инженерной теории колебаний вырожденных систем // Исследования по упругости и пластичности.- Л.:»Изд-во ЛГУ», 1996. №5.-С. 3-33.

6. Филиппов И.Г, Худойназаров Х.Х. Уточнение уравнений продольно-радиальных колебаний круговой цилиндрической вязкоупругой оболочки // Прикл. мех.-1990.-26,№2.-с.63-71.

7. Филиппов И.Г., Чебан В.Г. Математическая теория колебаний упругих и вязкоупругих пластин и стержней. - Кишенев: «Штиинца», 1998. - 190с.

8. Худойназаров Х.Х. Нестационарное взаимодействие круговых цилиндрических упругих и вязкоупругих оболочек и стержней с деформируемой средой. - Ташкент: «Изд-во им. Абу Али ибн Сино», 2003.-

9. Худойназаров Х.Х., Абдирашидов А. Нестационарное взаимодействие упругопластически деформируемых элементов конструкций с жидкостью. -Ташкент: «ФАН», 2005. - 220с.

325с.

Мау, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.