Научная статья на тему 'ՀՀ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ. ՌԻՍԿԵՐ ԵՎ ՆՈՐ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ'

ՀՀ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ. ՌԻՍԿԵՐ ԵՎ ՆՈՐ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
14
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Амберд
Область наук
Ключевые слова
էներգետիկ հեղափոխություն / ցածրածխածնային տնտեսություն / անվտանգություն / տնտեսական քաղաքականություն / այլընտրանքային էներգիա

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Պետրոսյան Նարինե

Այսօր ՀՀ-ն, ներքին պահանջարկը բավարարելուց զատ, էլեկտրաէներգիա է արտահանում դեպի հարևան երկրներ: Այս հանգամանքը վկայում է այն մասին, որ ոլորտն ազգային տնտեսության զարգացման, տնտեսական աճի խթանման, երկրի տնտեսական մրցունակության մակարդակի բարձրացման ու ազգային անվտանգության ապահովման ուղղությամբ կարող է ունենալ կենսական և ռազմավարական նշանակություն, եթե ավելի արդյունավետ կերպով օգտագործվեն դրա հնարավորությունները: Հոդվածում անդրադարձ է կատարվել ՀՀ ժամանակակից էներգետիկ համակարգում առկա միտումներին և դրանցից բխող հնարավոր ռիսկերին ու մարտահրավերներին, ինչպես նաև պետական ու մասնավոր հատվածի կողմից ոլորտի զարգացման շարժառիթներին։

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RA ENERGY INFRASTRUCTURE DEVELOPMENT PROSPECTS. RISKS AND NEW OPPORTUNITIES

Today, in addition to meeting domestic demand for electricity, Armenia also exports electricity to neighboring countries. This fact indicates that the sector can be of vital and strategic importance for the development of the national economy and increasing the economic competitiveness of the country. Therefore, the further development of the sector and the more effective use of existing competitive opportunities can be the best preconditions for promoting the country's economic growth, increasing economic competitiveness and ensuring national security. The paper addresses the current trends in the modern energy system of the Republic of Armenia and the possible risks and challenges arising from them, as well as the motivations for the development of the sector by the public and private sectors.

Текст научной работы на тему «ՀՀ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ. ՌԻՍԿԵՐ ԵՎ ՆՈՐ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»

^lbSPnU3ULL

Jirnq^urnpirnbrn 2021 p. qbpшqшbgmpJшJp ш-

1шpsb[ t pш|ш[шlp/шso '

«Sbsbuшq^smPJmb» úшubшq/-LpnLpJШLÍp, шщш [ibr^b^b[ Иш-qfruspшsnLpш[ «Uuipnyibyib-uшiiшb ilbp[m¿mpjmb» Iippш|шb àpшqpnф 2020 p.-/g ш2/ушу1П1.И t Enlight

hшbpшJ/b hbsшqnsnLpJnLbbbpfr ijbbspnb СЧ-mú' np^bu yibyib-uшqbs-Llbp[nLÓшpшb: и/ш&ш-с!ШЬШ^, bbpqpшlllb[ t ^^S< «Lldpbpr» hbsшqnsшiшb ijbbyi-pnb/ hbsшqnsш|шb ¡yjpbpmd' np^bu hpшфpJШ[ фnpâшqbs■'

<ЬФЬш! 110-/g шфф q/^ш-1ШЬ hpшщшpш|m^bp/, fib¿-ufbu bшU hшLÍшhbфbшi|[ db^ in-[b^shl ^JbbшqpmpJшb:

<U3UUSUL Ь4 UC^UP<

« t^P^Sh^ Ьъга-ичип-п ^34Цü.eLЬPh auPq-usjuL <ьnuLцupLЬPC. nhü^P Ь4 LHP CЬUPU4nPn^^n^Ь■ЪЬP

DOI: 10.52174/2579-2989 2022.1-58

<^^шршпЬр. tbbpqbshi hb^tfinfainipjnib, gшópшó|шóbшJ/b ipbyibunL-pjmb, шblsшbqmpJmb, ipbyib-uшi|шb fшqшfш|шbmpJmb, шJ[ßbspшbfШJ^b tbbpq/ш

Ujuop b, bbpf/b u|шhшb£шpi|ß pшllшpшpb-inig qшs, tlbi|ylpшtbbpqftш t шpylшhшbnLtJ цЬЩ/ hшpUшb bpipbbp: Uju hшbqшtшbfß iJ^jnLtJ t шJb ^u/b, np n[npyib шqqшJ/b lpbylbunLpJшb qшpqшg-6шЬ, lpbylbuшi|шb шб/ |ypшbtшb, bpiip/ ipbyib-uшi|шb tJpgmbш|mpJшb fa^p^ifi pшpâpшgtшb ni шqqшJ/b шbllylшbqnLpJшb шщшhnltшb niqqni-pJшJp ^pnq t шЬЬЬШ[ i|bbuшi|шb U nшqtшlш-pшi|шb b2шbш|mpJmb, bpb шфф шprJnLbшllbyl i|bpщnll oqylшqnpóllbb rpш hbшpшlnpmpJmbbbpß: ¿ínr^órntS шbrpшrшpâ t i|шylшpllbl « 0Ш6ШЬШ-^i/g tbbpqbshi hшtш|шpqmt шп^Ш p/b U rpшbg/g pfrinq hbшpшllnp n/u^bp/b ni úшp-lpшhpшllbpbbpftb, fib^bu bшU щЬ^ш^шЬ ni bшllnp hшslшó/ iinqirfig n[npyi/ qшpqшgtшb 2шp-dшn/pbbp/b:

Ьи ^p^jm^ шdpn^2 ш2^шphmd шpш-ц^ЬЬ qшpq.шhnLd t шJLQhmpшh£ш^ t^p^m^^^ n|npmQ (mpUmj^h, hnrçdmj^h, фп^ <t4-Ьp U шл^), ш^тш^^ш^ф ^птш^ш mшp^hЬp^h dшprç.-^nLpjmh hmdmp шö^ш2pшö^hЬpQ ^ш|П1. Ь^ np^u t^pq^j^ m^mhn^^h h^^m^m^ m^pjmp: <mjmumm-^^ш^Ьтт^шЬ ^ш^ш^^т^шЬ öpшqpЬpmd ^2m ^pUnp тЬ^ U rç^p t hшm^шg4ЬL thЬpqЬm^шJ^ n|npm^h U thЬpqЬm^ Ьhpш^шnnLg4шÖ£hЬp^: Uiwuhrn-4npшцЬu, « ^шnш4шpmpJш^ 2017-2022 pp. ôprnqp^ 4ЬpшpЬpn^ pшd^md t. «t^Ьp-

цЬт^^ш]^ n[npmmd « ^^^prn^^ú рш^шрш^ш-

m ш^^ш^цш^ш^ pшpÖpшgdш^Q, шш-pшöш2P2ш^шJ^^ ^mЬqpdшh qnpÖQ^pшg^ шцшhn4-

dm^Q, t^bpqbrnh^ n|nprnh ^jnib qmp-qmgJm^Q1 hbh[b|n[ шmпdшJhh tbbpqb-mh^jh hhmrnqrn qupqugdu^, t^bpqu-^hpbbph dшmш^шpшpdшh mrnprnmhurn-^шhшgdшh U шЬ^ш^шЬ ([b-

pш^шhqh[nrç) thbpqшщш2шphbph ф-hpш[, rnprç.jnLhrn^bm oqmшqпpödшh U thbpqшшpн.JnLhш[bm ф-

2ngbbph hpшl|шtlшgdшtl m bnp тЬ^^п-Lпqhш^bph hbpн.pdшh фш»':

Чшnш[шpnLpJшh qnpôn^ öpшqpmd (2019-2023 pp.) hnijh^bu ^rnh^rnh^bL bb i[bpQ qbpш^шJmpJmüübpQ, npnb-

ghg p^rnd bb t^bpqbrnh^ n|nprnni.d bbp-^pm^bph m U

hpш^h hu|шdш^шù ^^ш^тт^ш^ hbm шnUmph hhшpш[npnLpJnLhhbph oq-mшqпpödшhh тщ[ш0 ф 2шpf ^2пуш-nrn^bp, drnuhrn^nprn^bu.

• t|.b^mpшthbpqbmh^ш^шh hшdш^шp-qh bp^rnprndrnd^bm qшpqшgdшh тф-bbph d2ш^md,

• « t|h^mprnthbpqbmh^ 2ni^wjh фт,-irnih^ шqшmш^ш^шgmd, mшpшöш-2P2ш^md hpшgdш^ bnp t^bpqbrnh^ 2m^ш^bph pшgшhшJmmd, шpmшhшh-drnh ш^mh[ рш^шрш^ш^ш^шЬ ^2n-gn[ ^jrnumrnhh t^bpqbrnh^ ш^ш-

• hnprnqnijh U pшpÖp mb^hп|nqhшhbph hbprç.pdrnh hшdшp opb^u^pш^ш^ ^^^bph ÖUш[пpmd,

• t^bpqhшjh ш^ш^ь-ph rnp^jniLrn^bm oqmшqпpömd U qшp-qшgmd:

^hrndrndrnhrn^, öpшqpmd h2[ni.d t, np hbp^rnjnLd <ШJШumш^h thbpqшhшdш-^pqh шdpпq2п[h^ pш[шpшpmd t t[b^rn-pшt^bpqbmh^ШJh bbpfhb 2nL^rnjh цш-hш^2шp^Q U m^h tLb^mprnthbpqhrnjh шp-mшhшЫшh ш[b|шgdшh hbpnid2:

^h2rnqqrnjhh фпpÖп[ ш^шущ^^^ t, np rnqqrnjhh s^bump^^ dpgm^ш^m-p^h dш^шp^ш^h prnpöprngdrnh шгаш^-рш^Ь qnpôn^Q mhmbuш^шh qrnpqrng-dшh hпpшpшpш^шh hшJbgш^шpqh d2Ш-

m п^ш1 hbmUпrçш^шh hprn-

^ш^шут^ t: hh^bu ^■^ршЬ^^ mhmburn^rnh phшqш[шnh, ШJhщbu t[ thbpqbmh^jh n|npmh hпpшpшpш^шh qшpqшgmdQ ^bmp t bhprnrç.ph bnp, n^ m^h^bph pшgшhшJmdшh U

pn^tibph d2ш^md: Ujuop «-md uцшn-[n^ t^bpqш^hp^bph 2ПФ2

2/3-q hbp^p[ni.d t, h^Q Nngb|.h t H-rnpÖ-bni.d hшhpшщbmnLpJшh t^bpqbrnh^ шЬ-[mш^qmpJm^Q, bp^ph mhmbuш^шh qшp-qrngni.^ ^ш^шбш^ш^ ^2

rnpmrnfhh mhmbuш^шh rndbphg: Uju hшhqшdшhpп[ щшJdшhш[np[шö, s^bump^^ qшpqшgdш^ шpнh ф^-|nLd « t^bpqшhшdш^шpqh qшpqшgdш^ qL^ш[пp dшpmшhpш[hphbp b^ ншpÖbL t^bpqbmh^ ^2ng^bph hbp^pdrnh h^ш-pш[пp ^p6шmdш^ m uшhdшhшфш^-dш^ m^h^bph npn^mdQ U rnjrç. m^^m-PJшdp d2ш^[п^ hb-

hpшqпpömdQ: <шт-t, np t^bpqbmh^ qшpqшgdш^

f^bmf t q^qnp^[h

t^bpqbmh^ шpн.JnLhш[bmnLpJшh pшpÖ-pшgdш^ mbuLШ^ш^п[, rnqqrn-

jh^ шpн.J^^fh t^bpqш-

mrnpnLpjrnh ^[шqbgdш^Q: dшdш^ш^ш-^hg m^mbumpJШ^ t^bpqbmh^ qшpqшg-dш^ ^шpUпpшqmJ^ ^ш^шцшJdш^^bphg t t^bpqhrnjh ШJLQ^mpш^fШJh^ U [bpш-ш^pJmp^bph 2шhшqпpömdQ: UpUшjh^ t^bpqhш^, np^bu [bpш^ш^q-^Q[nn. t^bpqhшJh umшgdш^ шгаш^рш-jh^ m^^mpjm^, hшdшp[md t «ш^lшdш-fmp» ш^pJmp^bphg ^^q: <шJшumш^h t^bpqbmh^ hшdш^шpqh, ^^^U 2036 p.-h qrnpqrngdrnh nшqdш[шpmpJшdp3 ^ш^ш-b^ t|.b^mpшthbpqbmh^ш^шh 2^-^шjh hbmшqш шqшmш^ш^шgdш^, t[b^rn-pшt^bpqhшJh ш^pJmp^bph pшqdшqш^bg-dш^, t^bpqhшJh rn^rnb-

uшцbu hh^ш[пp[шö hbpnLdh hpшg-dш^, t^bpqbmh^ШJh n[nprnmd hnprnqnijh U pшpÖp mb^^пLпqhш^bph ^bpнpdш^,

« ^шnш[шpmpJшb öpшqhp, 2017-2022 pp., https://www.gov.am/files/docs/2207.pdf « ^шnш[шpmpJшb öpшqhp, 2019-2023 pp., https://www.gov.am/files/docs/3347.pdf

« t^bpqbmh^ hшdш^шpqh bpl^шpшd■шdl^bm (^b^U 2036 p.) qшpqшдdшb nLqh^bpQ, http://www.minenergy.am/storage/ files/pages/pg_5007805337141_Zargacman_uxiner_-2036_11.12_1_.doc

IU p 1пшгци[Ь[ t t[bL]inp Lutti h pqji ш. p'ü i^ilili h'ti p h [\ ifji n t[h L| mp lliLj llij uititi h pn ll5

gbpilLLij [ill t[hL| mpuiL| lljj uïli'li h pn iú I lULnnÜLUjfÜl t[h L| ü"l|"lUll| LI-IJIIÍLI II ti |"ll"l L Ü

s

о:

1:1=1

О S¡

-■'о: _

: - ^ r.-

.""■кЧ 0.

ЯЧ

■-, I -.

•ч: ■v

Yj- 0O

r*c? h

ë

m

ГЧО

n

ТП flo1 od xî

SR

Si

ГЧ ГМ

in

1Г) n

MTJ

1

Ж5 Ж .2007 20® ЖОР Ж№ Ж.1 .ÖU^US4bP 1

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

«-nitf tLЬ^spшtfaЬpq.^ш.ф шpmшrç.pnl.p■Jшh ^^L^pfa Qurn итшдйшЬ шqpjnl.pfaЬp^, 2005-2020 рр/

tLb^mpшtbbpqhшJh шpmшhшbdшb Qbrç.-|Ш^ШЬ hbшpш[пpmpJmbbbpb m Ь^Ш-bш^bbpQ:

<ШJШumшbh <шbpшцbmmpJшb nrnq-dш[шpшlшb (hbnшb^шpшJhb) qшpqшg-dшb mburnb^jnibhg, шbhpшdb2m t ь^ш-rnb[, np bbp^rnjhu t|.blmpшtbbpqbmhl bb-pш^шnmg[шöfQ ÖUrn[np[bL U qnpôrnd t hh^ш^шbmd bbpdmô[n^ U ^[bpш^шbq-b[n^ цш2шpbbph (brn[p, qшq, шmпdш-jhb [шпь^р) hhdrnb фШ, hb^Q bbpшн-pmd t [bp2hbbbphu uцшndшb hbmUшb-fn[ tbbpqbmh^ шb[mшbqmpJшb nhu^b-ph HpuUnpmd (qörn^rnm^bp 1): <шт^ш-ь2ш^шь t, np rn2^rnphni.d oqmшqпpö[nrç tLb^mpшtbbpqhшJh фш^ 15.1%-b t umшg-[ni.d [bpш^шbqb[п^ rnrçpjni.pbbphg: [1ш]П|Л t bшU, np brn[ph цш2шpbbph uцшndшbQ t dns 43, hul qшqh

^rn2rnpbbph uщшndшbQ, dns 158 mшph5:

.örn^rnm^bp 2-hg цшpq t nrnnbrnd, np 2005-2020 pp. qqrn|hnpbb pшpb|ш[[bL t « t|.b^mpшhш2[.b^2nh ^шnmg[шöfQ, ^bh np rn^birngbL t шpmшнp[шö U b[rnqb[ bbpdnLÖ^rnö tLb^mpшtbbpqhшJh 6ш[ш|д, hul шpmшhшb[шö t|.blmpшtbbpqhшJh 6ш[ш|Ь шpmшнp[шöh ^2 ш[Ь[шуЬ[ t 7.2 шп^ш^Ь lbsn[: fàbU 2016-2017

pp. « tLb^mpшtbbpqhшJh bbpdnlÔdrnb

öш[шLbbpQ npn2 ^шфп[ ш[ь[шуь[ bb, hul| 2016-hb шpmшhшbdшb öш[шLbbpQ Ьш-^nprç. mшp[ш blшmdшdp, пpп2шlhпpbb b[rnqb[, uшlшJb t|.blmpшtbbpqhшb rçrnp-Öb[ t «-hg шpmшhшb[п^ (rçb^h hpшbh huLшdшlшb <шbpшцbmmpJmb, и^ш^Ь <шbpшцbmmpJmb U 4pшumшb) hh^ш-1шь шpmшнpшmbuшlbbphg ^iq:

Rp^buqh qbшhшmbbf «-hg t|.blmpш-tbbpqhшJh шpmшhшbdшb ЬЩШШШ1Ш-hшpdшpmpJmbb m шpн.J^bш[bmmpJmbQ, Hhsrnplbbp н^ш шpmшhшbdшb пш^-dшmшlшb шnш[b|nLpJnLbbbph qпpöшlh-gQ (<U.) 2005-2020 pp.-hb (qöшцшmlbp 3): Пpfшb <U.-h ^önipjnibQ dns t 1-hb, ш]ЬршЬ prnpÖp t bplph шpmшhшbdшb шpн.J^bш[bmmpJmbQ: Prngrnurnlrnb ömpJшdp <U..-b ш[bLшgbmd t bplph [órnprnjhb hш2[bl2nh цшlшumpнQ: цшmlbp 3-hg шlbhшJm t nrnnbrnd, np «-hg tLblmpшtbbpqhшJh шpmшhшbmdQ Irnpn^ t qqшLhпpbb pшpbLш[bL bplph [бш-pшjhb hш2[bl2hnQ: hul нш b2шbшlmd t, np hшdшщшmшu^шb 2т1ш] md [шp-[n^ mbmbuшlшb рш^шрш1ш-

bmpjmbQ lшpп^ t blшmbLhпpbb ш[Ь-[ШУЬЬ[ tLblmpшtbbpqhшJh шpmшhшb-

« [h^wlrnqprnlrnb in^mb, m[JШLbbph prnbl, tLblmpшhш2[bl2hnb qus gmgшbh2bbph U qus mшphbbph, https://

armstatbank.am/pxweb/hy/ArmStatBank/ArmStatBank_3%20Industry,%20Construction,%20trade%20and%20services_32%20

Industry/IC-in-p.px/table/tableViewLayout2/?rxid=30bc022b-a430-4d19-90ae-1dde7408452f Worldometer, https://www.worldometers.info/

7432.7

Ö036.2

82.5

7710 7750 7790.2 7762.9 7791.27642 57750.6

>56.1

II

25.Ê :13.6 23.7

I

7315.2

'2Q 0

I I

39.6

I

27.

251.1

I

133.1

i

2005 2006 2007 2003 2009 2010 202! 2012 2013 2014 20:5 20:6 2017 2018 2019 2020

■ U|iuuur].|ii[h[ t t[bl)Ni|Hut'(ib|i:|.|HN. [jï i r"|_i ml h С i □ I Ъ Ь p Jn ь[Ь [ t tlh L^ m | u u hr'( i h | i'i|.| u lj . и'ПгцийЫц]

■ U|iuuuhuí(ii[h[ t t[b^ui|imt'(ib|i':|.|HU. и'йгцииЬ'йи ^ÖU^US4bP 2

« tLЬ^шpшhш2^Ь^2hn^ nL П^ш ^шптд^шд^ц, 2005-2020

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

pjni^h Ь^шdnLmhЬpQ:

P^npn2h^ t ^U, np ^jrnumrnhh pшцЬmmpJm^^ ni^h t|.Ь^mpшthЬpqhшJh

p^Lp^ph qrnpqrngdrnh m 2шhшqnpödшll qpшф£ ^pni^: ^^ш^Ьтт^ш^ шш-pшöf^ ods^ô t rnpUrnjhh бшпшцш^-

dшh qqшLh h^sЬ^uh4^PJшdp: Chrç. nprnd,

шpUшJh^ t^ЬpqhшJh hnufh sшpЬ-^ш^ бш^ш^ qus 1 f.d-h dnm 1700 t, h^Q qpЬpЬ ^Ъш^ qЬpшqш^gmd t ьфпщш^ш^ Ьpl|ptlЬph hшdшышh gm-grn^h2Q: ^ш^ш^т™^^^ ^^ mшp-^ш ^mp^rnôpn^ шpUшJh^ t^ЬpqhшJh h^-mЬ^uh4 oqmшqnpödш^ ^шйш^ш^шпшт-

0.891

0 0.037

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2021 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 ^ÖU^US4bP 3

qnp^^hgQ, 2005-2020 pp.7

6 « ^höoi^aiqpai^aib ^п^шЬ, m^JШLbЬph pwibl^, Qus gmgшbh2^Ьph U qus mo^^pf), https://

armstatbank.am/pxweb/hy/ArmStatBank/ArmStatBank_3%20Industry,%20Construction,%20trade%20and%20services_32%20

Industry/IC-in-p.px/table/tableViewLayout2/?rxid=30bc022b-a430-4d19-90ae-1dde7408452f

7 « i^áoi^oiqpoi^oib ^п^шЬ, m^JШLbЬph poibl^, Qus gmgшbh2^Ьph U qus mo^^pf), https://

armstatbank.am/pxweb/hy/ArmStatBank/ArmStatBank_3%20Industry,%20Construction,%20trade%20and%20services_32%20

Industry/IC-in-p.px/table/tableViewLayout2/?rxid=30bc022b-a430-4d19-90ae-1dde7408452f

ai o

< <

< Q.

I

Q.

<

V e

2 10 z> -J .D

Ea

CO ZD Z>

CO

V

^w&Q qhwhwm^md t dnm 2500 dwd' hh^Q mhmbuw^bu wp^wpwg^wS t H-wpShmd thbpqbmh^ hwdw^wpqh wju 6jni.^ qwp-qwgdwh m^^mpjwdp h2whw^wLh hbp-^.prn^bph ^wmwpmdQ8:

2020 p.-hh «-md tLb^mpwthbpqhwjh wpmw^.pnLpjwh ^wnrng^wSfh ^wm^bpQ hbrnLjw|ti t. 27.67%, 2t^-bp' 39.67%, <t^-bp' 32.44%, hn^dwjhh U wpUwjhh tLb^mpw^wjwhhbp' 0.22%9:4bpw^whqhQ-^nq. wTPjmphbph umwg^nq. t[b^rn-

pwthbpqhwjh hdwh gw&p dw^wp^w^Q (tLb^mpwthbpqhwjh hwdw2^wphwjhh u^wndwh ^wnrng^wSfh hw^dwm' ^npp t 2nLp2 70 whqwd (15.1 / 0.22)) bhpw^.pni.d U ^wpmw^pmd t «-ni.d wpUwjhh U, hh^-np ^w^n^, hn^dwjhh tLb^mpw^wjwhhbph p^h tw^wh w^wgrnd:

U~hwdwdwhw^, hwp^ t ^2b[, np ^bp2hh mwphhbphh «-md qqwLhnpbh qwpqwhmd bh wpUwjhh t^bpqhwjh oqmwqnp&dwhQ hnpwpwpw^wh Lm^m^bph d2w^dwh m ^hpwndwh qnp&QhpwghbpQ: Ujuop wp^bh wp^jnLhwpbpw^wh h2whw-^rn.pjwh wpUwjhh ^nmn^nLmwjh^ mb^-hn|nqhwhbph 2whwqnp6dwdp thbpqhwjh umwgnidQ ^wp5b[ t pw^w^wh dpgmhw^ t[b^rnpwt^bpqhwjh wpmw^.pnLpjwh wjl mb^hnLnqhwhbph h^wmdwdp: HLurnh ^wpb[h t wub[, np hbp^wjmd hwhpw^b-mnLpjwh rnwpwSfmd wpUwjhh ^nmn^n[-mwhwjhh ^wjwhhbph mb^w^pmdQ U ^h-pwnmdQ mhmbuw^bu 2whw^bm bh' thbp-qw^hwjnT.nLpjwh wnrndn^: ££ thbpqb-mh^wjh phwqw^w^h qwpqwgdwh' ^h^U 2040 p. nwqdw^wpw^wh Spwqph hw-dwdwjh, ^bpw^whqh^nq. thbpqbmh^wjh U thbpqw^hwj n^mpjw^ hbprndh oqmw-qnp&nidQ hwhpw^bmnLpjwh thbpqbmh-L|wjh phwqw^w^h qwpqwgdwh hh^w-^wh wnw2hwhbppnLpjni.hhbphg ^^h t: Lw^wmbu^md t ^h^U 2026 p. wpUwjhh ^wjwhhbph 2whwqnp6dwdp umwg^nq. thbpqhwjh dwuhwpwdhhQ «-md wp-

mw^p^n^. Qh^hwhrnp t[b^rnpwt^bpqhw-jh 6w4w[md hwughbL 10 mn^nuh (1.2 d[p^ ^4md), h^Q h2whw^ni.d t, np wpUwjhh thbpqhwjh wpmw^.pnLpjwh 6w^w[Q ^w-pnq. t pw^wpwpb[ « hbpfhh u^wndwhh nL^^nT. t[b^mpwt^bpqhwjh 6w^w[h dnm 23 mn^nuQ10: Ldw^ gmgw^h2 hwdwp whhpwdb2rn t urnb^SbL 700 d4m wpUwjh^ ^wjw^^bph ^p^wSfwjh^ hqn-pmpim^^bp' w^whn^bm^ wpUwjh^ ^w-jw^^bph U hqnpnLpjnLhhbph 2whwqnp6-dw^ 6w^w[^bph dnm 27 whqwd w6: ^wqdw^wpw^w^ wju

^^wmw^h hpwqnpSmdQ b^pw^pmd t h^wqwqnLjhQ 600-700 U^L ^n[wph ^bp^pm^bph hpw^w^wgmd, h^^Q jmd t wjh dwuh^, np ^h^w^uw^w^ U hbp-^pmdwjh^ ^gwqqwjh^ hwdwqnpSw^gm-pjnLhh wnw^gpwjh^ m^h

« ^bpw^whqh^nT. t^bpqbmh^wjh n[np-sh qwpqwgdw^ hwdwp: <brnwppfpw-^w^ t, np ^bp2h^ swph^bph^ qwpqwgnT bp^p^bpmd ^bpwqqwjh^ ^np^npwghw-bbpQ U hwdw2^wphwjh^ ^n2np ^bp^pn^^bpQ hh^w^w^md hpw-^w^wg^md bh ^^wmw^wjh^ omwpbp^-pjw mTT.w^h hbp^pm^bp: Uju wnmdn^, hwm^w^bu [wjhwSw^wL hbp^pm^bp bh ^wmwp^^d «^whw^» mhmbumpjmhhbph ^hhwhuw^npdwh hw^wqSbpmd' phw-^wh^whw^wh w^brnhbph U ^[hdwjh n^ pwpbh^wum ^n^n^mpjmhhbph hwdw2-^wphwjhh nhu^Q h^wqbghb[m h^wmw-^n^: 4bp2hh 11 mwp^w Qhpwgpmd ^wjh <wdw2^wphwjhh pwh^Q pn^wp^b[ t 158 «^whwp ^wpmwmndubp' 13 ^Lh-wp^ U^L ^nLwp Qh^hwhmp Sw^wLn^: Ch^ npmd, ^wjh 2019 p.-h Qhpwgpmd pnT.wp^^w6 «^whw^» ^wpmwmndubph hwdw2^wphwjhh Sw^wihbph 2mp2 36 mn^nuh m^T^bL t ^bpw^whqh^nT. thbpqhwjh U thbpqwwp^jmhw^bmmpjwh Spwqpbph ^hhwhuw^npdwhQ11:

Ud^n^bLn^ h2bhf, np thbpqbmh^wjh

8 RA, Ministry of Natural Protection, Second Biennial Update Report, http://www.mnp.am/uploads/1/15302535542BUR_e ng_fi-nal.pdf

9 « ^h^w^wqpw^wh ^n^mb, m^jwLhbph pwh^, tLb^mpwhw2^b^2hQh Qum gmgwhh2hbph U mwphhbph, https://armstat-

bank.am/pxweb/hy/ArmStatBank/ArmStatBank_3%20Industry,%20Construction,%20trade%20and%20services_32%20Indus-

try/IC-in-p.px/table/tableViewLayout2/?rxid=30bc022b-a430-4d19-90ae-1dde7408452f

'0 « thbpqbmh^wjh phwqw^wnh qwpqwgdwh' ^h^U 2040 p. nwqdw^wpw^wh 6pwqhp, t2 7:

Climate Bonds Initiative, 2019 Green Bonds Market Summary, p. 2 The World Bank, Green Bond Impact Report 2019.

n|npm^ qwpq.wgni.dQ |wpn^ t n^ ^wjb tbbpqbsh|w|wb, wj[U unghwiw|wb m pbw^wh^wbw|wb ^b^hpbbph Lm^dwb Lwjb hbwpwlnpnLpjnLbbbp QbÓbnbi: Uhw-dwdwbw|, wp^jnLbwlbsnpbb oqswqnp-tbbpqhwjh uswgdwb wjLQbspwb-fwjhb |wpn^nLpjni.bbbpQ, hwbpw^bsni.-pjnLbQ |wpn^ t mwpw6w2p2wbmd ^.wn-bwL tLb|spw tbbpqhwjh wpswhwbdwb wnw2wdwpsh| ub^w|wb wpswfhb wnUsph hw24b^2hnQ, hb^bu bwU b^w-qbgbbinl wqqwjhb sbsbunLpjwb iswb-qw^np |w^lw&nLpjnibQ bbpdnL&nL^g:

CC-ni.d sbsbuw|wb qnpómbbmpjwb 6w4w[dwb hh^w|wb ^n^Qb^nrnQ 2wpnL-bw|ni.d t $hbwbuw^wb nbumpubb-ph ^d^wpwdwrn^bLh^pj^bQ: Uhb^bn, hb^-^bu sbsbunLpjwb w^b ^ ninpsnid, wjb^bu tL tbbpqbshl hwdw|wpqni.d wp-^hw^wbwgmd m bnpwpwpw|wb qwpqw-gmd w^whn^bim hwdwp ^whwb2lni.d bb hu^wjw&w^wL bbp^prn^bp: Cb^. npmd, tbbpqbrnh^wjh ninprnmd bnpwpwpw|wb qwpqwgdwb wp^jmbw^brnmpjwb pwpó-pwgmdQ, bw^Uwnwg, bbpw^pmd t ninp-sh bbp^pmdwjhb ^gw^wjph qpwl¿nL-pjwb dw|wp^.w|h pwpópwgmd U wbgrnd «|wbwp sbsbunLpjwb nwqdw^wpm-pjwb: Cbbg ^pw hwdwp tL bp|hpQ bw^w-sbumd t ^6wgbbL tLb|spw tbbpqhwjh wpsw^pmpjwb ^2 lbpw|wbqbln^ sb-uw|bbph ^w^wpwdhbQ1 hh^w^wb 2b2-sq ^bbin^ wpUwjhb |wjwbbbph hh^w-^pdwb ipw:

Qwbsbubin^ wpUwjhb |wjwbbbph sb-^w|wjdwb bp|wpwdwd|bs hbsUwbfbb-pQ1 |wpUnp bbf hwdwpmd b2bL, np qnjnL-pjmb mbbb iswbqbbp U wq^bgmpjmb-bbp, npnbg wnw2wgdwb dwuhb ^bnUu ^bb wbg^wg^md pbbwp|nL^bp: Unw2hbb

wpUwjhb lwhwbw|bbph lbpwd2w|dwb hh^w^b^hpb t, npb wnw^bL |uplh ^pwbg sb^w|wjnL^g 10-15 swph hbsn: Uwubw^npw^bu' 4bpw|wbqbln^ tbbp-qbsh^wjh ^2wqqwjhb qnp&w|wLnLpjwb (IRENA) U tbbpqbsh^wjh ^2wqqwjhb qnpów^wLmpjwb (IEA) hwdwsb^ hbsw-qnsmpjwb ^2 (2016 p.) bbp|wjwglmd bb wpUwjhb ^nsn^niswjhb |wjwbbbph lbpwd2w|dwb U ^hpwndwb qnp&Qbpwg-bbpmd wnw^bL bw^Qbspbih sb^bnin-qhwbbpb m qnp&hfw|wqdQ, npnbf |wpn^ bb nL^bgnLjg ^wnbwL Cwjwuswbh bdwb bpL|pbbph hwdwp: HLum^wuhpmpjmbQ gmjg t swihu, np ^b^U 2030 p. w2^wp-hmd ÓUw^np^bL^ bb 2nLp2 1.7-1.8 d[b snbbw ^nsnqwL^wbwjhb pw^nbbbp (|msw|wjhb), hu| ^b^U 2050 p. 6wnw-jmpjwb dwd|bsQ LpwgwS wpbqw|bwj hb ^whwbw|bbph sw^wlq (|msw|wjhb) w6b-nL t' hwubbin^ dns 60-78 d[b snb-bwjh'3:

U^u hh^w^b^hpQ t hn^b-

ph oqswqnpódwb hbs: <wdw2^wphw-jhb ^npÓQ gmjg t swihu, np ^n2np wpUwjhb tLb|spw|wjwbbbph ^b^fmd, np^bu |wbnb, oqswqnpódwb dwd|bsQ Lpwbw-Lmg hbsn wnw2wbmd t w^wdnbswd-dwb U hn^bph ^bpw|wbqbdwb wbhpw-db2smpjmb: Uju sbuwb||mbhg, <wjwu-swbh bdwb uw|w^whn^ bp|pmd ^bsp t bw^w^bu fbbwp|^bb wpUwjhb |w-jwbbbph sb^w|wjdwb b^wsw|whwp-dwpmpjmbQ, hb^bu bwU |wjwbbbph sb^w^pdwb ^wjpbph QbspnLpjwb dw-dwbw|, hw2^h wnbbin^ npw|Q, bw^w-^ws^^pj^bQ swb qjm^wsbsbuw|wb U wjl b^wsw|bbpn^ oqswqnpódwb hwdwp n^ ^hswbh hn^bphb:

n CC Iwnwi^wpnLpjwb ópwqhp, 2019, t2 43, http://www.parliament.am/Normativ_voroshum7/08 0219AJV065-A_havelvats.pdf '3 End-of-Life Management: Solar Photovoltaic Panels, IRENA, June 2016, 100 pages. https://www.irena.org/publications/2016/Jun/

Endof-life-management-Solar-Photovoltaic-Panels

СИ

о

< <

< Q.

к s I

V с.

2

ю

ZZÎ -j

-D

Ез

CA ZD

zzi

со

V

1. « ltübpq-bm|il| huidiiil|iiipq.|i Ьр1|шрш-dmd^bm (фЬ^и 2036 p.) quipqingdiiiti nLqJibbpp,

http://www.minenergy.am/storage/files/pag-

es/pg_5007805337141_Zargacman_uxin-

er_-2036_11.12__1_.doc

2. « ttibpqbiTi|il|iiij|i ptiqu^iQ^ qupqug-diutf ^t^U 2040 p. Qiqdi^ipilit ôpuqhp, t2 7:

3. « 1|шпшфшрп1.р|шЬ ôpniq|ip, 20172022 pp., https://www.gov.am/files/docs/2207.pdf

4. « !шаш^шртр|шЬ ôpniq|ip, 2019, t2 43, http://www.parliament.am/Normativ_voro-shum7/08 0219AJV065-A_havelvats.pdf

5. « !шаш^шртр|шЬ ôpniq|ip, 20192023 pp., https://www.gov.am/files/docs/3347.pdf

6. « фби^и^ри^шЬ !пфтЬ, т^ш|ЬЬр|1 ршЬ!, ^^тршЬт^фз^ЬОЬ Qus дтдш-t^2tbp^ U pus mnip|itibp|i, https://armstatbank.am/pxweb/hy/ArmStatBank/ ArmStatBank_3%20Industry,%20Construc-

tion,%20trade%20and%20services_32%20Indus-

try/IC-in-p.px/table/tableViewLayout2/?rxid=30b-c022b-a430-4d19-90ae-1dde7408452f

7. Climate Bonds Initiative, 2019 Green Bonds Market Summary, p. 2, The World Bank, Green Bond Impact Report 2019.

8. End-of-Life Management: Solar Photovoltaic Panels, IRENA, June 2016, 100 pages. https://www.irena.org/publications/2016/Jun/End-of-life-management-Solar-Photovoltaic-Panels

9. Index or Economic Freedom, 2020, https://www.heritage.org/index/ranking?version=38

10. RA, Ministry of Natural Protection, Second Biennial Update Report, http://www.mnp.am/ uploads/1/15302535542BUR_e ng_final.pdf

11. The World Bank Group, Doing Business 2019 Report, p. 5, https://www.doingbusiness.org/en/ reports/globalreports/doing-business-2019

12. World Economic Forum, Global Competitiveness Report 2019, p. 62

13. Worldometer, https://www.worldometers.info/

Нарине ПЕТРОСЯН

Магистрант, АГЭУ

АРМЕНИЯ И МИР

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ЭНЕРГЕТИЧЕСКОЙ ИНФРАСТРУКТУРЫ РА. РИСКИ И НОВЫЕ ВОЗМОЖНОСТИ

Сегодня, помимо удовлетворения внутреннего спроса на электроэнергию, Армения также экспортирует электроэнергию в соседние страны. Этот факт свидетельствует о том, что отрасль может иметь жизненно важное и стратегическое значение для развития национальной экономики и повышения экономической конкурентоспособности страны. Поэтому дальнейшее развитие отрасли и более эффективное использование имеющихся конкурентных возможностей может стать наилучшей предпосылкой для содействия экономическому росту страны, повышения экономической конкурентоспособности и обеспечения национальной безопасности. В статье рассматриваются текущие тенденции в современной энергетической системе Республики Армения и возможные риски и вызовы, вытекающие из них, а также мотивы развития сектора государственным и частным секторами.

Ключевые слова: энергетическая революция, низкоуглеродная экономика, безопасность, экономическая политика, альтернативная энергетика

Narine PETROSYAN

MA Student, ASUE

ARMENIA AND WORLD

RA ENERGY INFRASTRUCTURE DEVELOPMENT PROSPECTS.

RISKS AND NEW OPPORTUNITIES

Today, in addition to meeting domestic demand for electricity, Armenia also exports electricity to neighboring countries. This fact indicates that the sector can be of vital and strategic importance for the development of the national economy and increasing the economic competitiveness of the country. Therefore, the further development of the sector and the more effective use of existing competitive opportunities can be the best preconditions for promoting the country's economic growth, increasing economic competitiveness and ensuring national security. The paper addresses the current trends in the modern energy system of the Republic of Armenia and the possible risks and challenges arising from them, as well as the motivations for the development of the sector by the public and private sectors.

Keywords:

Energy revolution, low carbon economy, security, economic policy, alternative energy

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.