CC BY
94INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
QURILISH MАTERIАLLАRINI ISHLАB CHIQАRISHDА INNOVAT SION TEXNOLOGIYALARNING O'RNI Umarov Isroil Isoqjon o'g'li
stajyor - o'qituvchi, Namangan muhandislik-qurilish instituti Dadaxanov Farrux Adxamovich
stajyor - o'qituvchi, Namangan muhandislik-qurilish instituti Bo'lishev Eldorbek Omonjon o'g'li
II kurs talabasi, Namangan muhandislik-qurilish instituti Boltamurotov Jonibek Xikmatullo o'g'li
II kurs talabasi, Namangan muhandislik-qurilish instituti https://doi.org/10.5281/zenodo.7140721
Annotatsiya. Maqolada bugungi kunda qurilish tarmog'ini rivojlantirishning yechimlaridan biri bo'lgan, qurilish jarayoniga innovatsion faoliyatni jalb etish, negizida samarali qurilish jarayonini tashkil etish va boshqarish mumkinligi bo'yicha mualliflar tamonidan taklif va tavsiyalar berilgan.
Kalit so'zlar: innovatsion faoliyat, iqtisodiy munosabatlar, qurilish tarmog'i, iqtisodiy baho, metod, vosita.
РОЛЬ ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПРОИЗВОДСТВЕ СТРОИТЕЛЬНЫХ МАТЕРИАЛОВ
Аннотация. В cmambe aemopaMU npmodumcn odno из решений pa3eumun стрoитeльнoй сети Ha сeгoдняшний день, вoвлeчeниe иннoвaциoннoй дeятeльнoсти в стрoитeльный прoцeсс, вoзмoжнoсть oргaнизaции и упрaвлeния эффективным стрoитeльным прoцeссoм.
Ключевые слова: иннoвaциoннaя деятельшсть, экoнoмичeскиe oтнoшeния, стрoитeльнaя сеть, экoнoмичeскaя oцeнкa, мeтoд, инструмент.
THE ROLE OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN THE PRODUCTION OF
BUILDING MATERIALS
Abstract. In the article, one of the solutions for the development of the construction network today, the involvement of innovative activities in the construction process, and the possibility of organizing and managing an effective construction process, are given by the authors.
Keywords: innovative activity, economic relations, construction network, economic assessment, method, tool.
KIRISH
Qurilish tarmog'ini rivojlantirishda zamonaviy bino va inshoatlarni qurish uchun ishlab chiqariladigan, yangi turdagi qurilish materiallarini mahalliylashtirish, chet el qurilish bozorlariga eksport qiladigan raqobatbardosh va iste'molchilaming yuqori bo'lgan ehtiyojini qanoatlantiruvchi qurilish mahsulot turlarini ishlab chiqarish, innovatsion qurilish mahsulotlarini izlab topish hamda uni amaliyotga tadbiq etish, yurtimiz iqlim sharoitiga mos turlarini ilmiy jihatdan taxlil qilib va uni amaliyotda qo'llash quruvchilar oldida turgan asosiy vazifalardan biridir.
TADQIQOT MATERIALLARI VA NETODOLOGIYASI
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
Respublikаmizdа qurilish iqtisоdiyоtini rivоjlаntirish, hоzirgi shаrоitdа asosiy omillaridan biri bo'lib turibdi. Demak, bu tarmoqni innovatsion faoliyat orqali rivojlantirish ham ilmiy tadqiqotlarni talab etmoqda. Innovatsion faoliyatni olib boruvchilarning maqsadlari va qiziqishlarining ko'p hollarda biri - biriga to'g'ri kelmasligi, faoliyat ishtirokchilarining harakatlarini muvofiqlashtirish ham bugungi kundagi asosiy muammolardan biriga aylanib turibdi.
Qurilish - bu iqtisodiyotning eng murakkab va ochiq moddiy ishlab chiqarishdagi ijtimoiy tizimlaridan biridir.
Qurilish tarmog'ining ochiqligi mamlakat iqtisodiyotining barcha sohalari bilan hamkorliik qila olish zarurati bilan tavsiflanadi. Qurilish mahsulotlari iqtisodiyotning barcha tarmoqlari tamonidan talabga ega.
TADQIQOT NATIJALARI
Davlat iqtisodiyotdagi innovatsion faoliyatni muqarrar ravishda innovatsion jarayon ishtirokchilari o'rtasida yangi iqtisodiy munosabatlarni shakllantirishga yordam beradi. Ushbu holat boshqaruvning barcha darajalariga, shu jumladan, hududiy va mintaqaviy tashkilotlar majmuasiga hamda har xil ishlab chiqarish quvvatiga ega har bir tashkilotga tegishli.
Davlatning asosiy maqsadi ilmiy - texnik faoliyat, intellektual mulkni himoya qilish sohasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi innovatsion siyosatning qonunchilik asosida innovatsion infratuzilmani bunyod etish uchun mutaxassislarni tayyorlash va tadbirkorlik faoliyatlariga qulay sharoit va imkoniyatlarni yaratishdir.
Biroq, hozirgi vaktda innovatsion siyosatni ishlab chiqishda yagona davlatning ilmiy -uslubiy yondoshuvi yetarli emas, amaldagi qonunchilik bu jarayonni yanada rivojlantirish uchun qurilish tarmog'ini modernizatsiya qilish va tarmoqda mulk shaklini ko'paytirish orqali tadbirkorlik faoliyatini takomillashtirishni talab etmoqda.
Innovatsion faoliyat ishtirokchilari ko'p hollarda nafaqat innovatsion mahsulotlar olinadigan iqtisodiyotning bir sohasini, balki mahsulot iste'mol qiladigan, resurslarni yetkazib beradigan, asbob - uskunalar va ta'minotchi tarmoqlarni boshqarish manfaatlariga ham ta'sir qiladi.
Qurilish tarmog'ining innovatsion rivojlanishi qurilish mahsulotlarini yaratishning asosiy - texnik iqtisodiy ko'rsatkichlarini yaxshilashga qaratilgan bo'lib, ular ob'ektlar qiymatini pasaytirish, qurilishning me'yoriy muddatlarini qisqartirish va sifatini oshirishni o'z ichiga oladi. Natijada qurilish bozorlarida raqobat muhitini yanada rivojlantirish uchun innvoatsion faoliyatdan samarali foydalanish uchun imkoniyat paydo bo'ladi.
Shu bois O'zbekistonda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar jarayonida qurilish korxonalarida innovatsion faoliyatni jadallashtirishga alohida e'tibor qaratilmoqda. Jumladan "Biz qurilish-pudrat tashkilotlari va quruvchilarning zamonaviy avlodini yaratish ustida jiddiy bosh qotirishimiz zarur. Shu maqsadda qurilish sohasining 2030 yilgacha innovatsion rivojlanish dasturi ishlab chiqiladi. Bu borada xorijdan malakali mutaxasislarni jalb etish va mahaliy mutaxasislarning chet mamlakatlarda malaka oshirishi uchun barcha zarur sharoitni yaratish" bugungi kunning dolzarb masalasi hisoblanishini Respublikamiz Prezidenti Sh.Mirziyoev Oliy Majlis Senati va deputatlariga murojaatnomasida ta'kidlab o'tgan edi.
Fikrimizcha, mamlakatimizda qurilishda innovatsiya faoliyatini rivojlantirish jarayonida quyidagilarga erishish mumkin:
qurilish industuriyasi korxonalarida raqobat muhiti albatta yaratiladi;
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
qurilish bozorlarini sifatli mahsulotlar bilan to'ldirish imkoniyatiga ega bo'linadi;
qurilish tarmog'ida innovatsion salohiyat oshadi;
Respublika xududlari tamonidan amalga oshirilayotgan innovatsion tadbirlarni har tomonlama qo'llab-quvvatlash hamda rag'batlantirish, imkoniyati yaratiladi.
Zamonaviy qurilishda oddiy g'isht va yog'ochdan boshqa ham inson uchun yengil, ekologik toza, mustahkam, bardoshli, ishonchli va eng muhimi esa juda qulay bo'lgan izolyatsiyali uy joy qurishning yangi avlod vakillaridan foydalanish urf bo'lib bormoqda. Izolyatsiya texnologiyasidan foydalangan holda qurilgan devorlar ko'plab boshqa uylardan ustundir qurilish mollari ovoz yutuvchi, issiqlik o'tkazuvchanligi, qurilish ishlarining tezligi va, albatta, kuch kabi parametrlar bo'yicha hozirgi kunda yuqori o'rinlarni band qilib kelmoqda.
Izolyatsiyali uy-joy qurish texnologiyasiga muvofiq yuk ko'taruvchi devorlar monolit temir-betondan va qurilish devorlari yoki g'ishtlar esa ko'pikli polistiroldan maxsus qoliplar yordamida yaratiladi. Ushbu texnologiya yangi avlod texnologiyasiga tegishli, ammo shuni ta'kidlash kerakki, unda ishlatiladigan materiallar ko'p yillar moboynida sinovdan o'tgan va mustahkamlik darajasi sinchkovlik bilan o'rganilgan.
O'tgan asrlarda insonlar o'z qo'llari bilan uy qurish texnologiyasini yaratgandan bir qancha vaqt o'tgach esa uy qurushning zamonaviy texnologiyasi vujudga kelmoqda(bu davomiy va uzluksiz tarzda kechadigan jarayon). Yangi texnikalar esa hozirda juda mashxur bo'lib bormoqda.
Modullar. Modul - bu devor va shiftlardan tashkil topgan tayyor element. Bunday modul qurilish zavodida ishlab chiqariladi, ya'ni bu element to'liq yig'ilgan, muhandislik kommunikatsiyalari olib borilgan, oynasi o'rnatilgan holda qurilish maydonchasiga yetib boradi. Modul tayyor poydevorga yoki boshqa modullarga o'rnatiladi va maxsus mahkamlagichlar yordamida biriktiriladi.
Monolit ramka. Yaqin vaqtgacha qattiq monolit ramka faqat qurilishda ishlatilgan. Ko'p qavatli binolar, ammo zamonaviy texnologiyalar ushbu tizimdan foydalanishga imkon beradi yana bir yo'nalish kam qavatli qurilish yo'nalishda ishlatish mumkin. Monolitik ramka qurilish texnologiyasining afzalliklari ishonchliligi, qurilish tezligi va strukturaning uzoq xizmat qilish muddati bilan ajralib turadi. Uning xizmat qilish muddati - ikki yuz yilgacha.
Issiqlik tejovchi bloklar.
Katta issiqlik tejamkor bloklar qurilishda nisbatan yaqinda qo'llanilgan, ammo ulardan foydalanishning bir qator afzalliklarini aniqlash allaqachon mumkin, ularning asosiysi devorlarni qurish tezligi. Issiqlik tejamkor bloklar yangi avlod materiallari bo'lib, 10 sm kengaytirilgan polistirol bilan o'ralgan ikki qatlamli betondan iborat. Bloklar shisha tolali mustahkamlovchi novdalar yordamida o'zaro bog'langan.
Sendvich panellar. Sendvich panellar bir necha qatlamlardan iborat turli materiallar. Bunday panellarning o'lchamlari juda katta, bu sizga qurilish ishlarini tez va samarali bajarish imkonini beradi. Bu biri eng yaxshi texnologiyalar xususiy uylar qurilishi. Agar biz g'isht va sendvich panellarni o'z ichiga olgan eng so'nggi qurilish tuzilmalarini solishtirsak, ikkinchisidan foydalanish devorlarni qurish vaqtini 10 baravar qisqartirish imkonini beradi.
MUHOKAMA
Fan va qurilish texnologiyasi ildamlab va chegaralarni bilgan holda oldinga yurmoqda. Butun dunyo olimlarini bir vaqtning o'zida ikkita muammoni hal qilish istagi juda
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
o'ylantirmoqda: sanoat chiqindilarini utilizatsiya qilish va arzon va ekologik toza, innovatsiyaga asoslangan qurilish materiallari bilan sanoatni ta'minlash masalalaridir.
XULOSA
Yuqoridagi mulohazalar qurilish tarmog'ining muhim omili innovatsion texnologiyalarni yo'lga qo'yish va uning ahamiyatini strategik boshqarish ekanligini ko'rsatadi. Chunki, qurilish tarmog'ida innovatsion faoliyat orqali qo'yilgan maqsadlarga erishishning ko'proq imkoniyati paydo bo'ladi va tarmoqni boshqarish bilan o'zaro bog'liq bo'lgan barcha muammolar o'z yechimini topadi degan fikrdamiz.
REFERENCES
1. "Innovatsion faoliyat to'g'risida"gi O'zbekiston Respublikasi Qonuni. Toshkent.24.06.2020.
2. Nurimbetov R.I., Toshmuxammedova K.S, Qurilish industriyasida innovatsion boshqarish usullarini joriy etishga ta'sir etuvchi omillar //Arxitektura. Qurilish. Dizayn. Ilmiy - amaliy jurnal,Izdatelstva TASI; Toshkent, 2016 №2.
3. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, МБ Мухитдишв, MA Мухтoрaлиевa Прoчнoстныe и дeфoрмaтивныe свoйствa внeцeшрeннo-сжaтыx жeлeзoбeтoнныx кoлoнн в y^oBrax cyxoro жaркoгo климaтa //Maтрицa Hay4Horo пoзнaния. - 2022. - С. 2-2.
4. ProaeB Б. Ш. и др. ПРОЧНОСТНЫЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ ЛЕГКОГО БЕТОНА НА ПОРИСТЫХ ЗАПОЛНИТЕЛЯХ //Universum: технические тауки. - 2022. - №. 6-3 (99). - С. 11-15.
5. Bakhodir R., Adkhamjon M., Bakhtiyorovich M. M. SHRINKAGE DEFORMATIONS OF CONCRETE IN NATURAL CONDITIONS OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN //Universum: технические тауки. - 2022. - №. 2-7 (95). - С. 20-24.
6. Mukhtasar M. Improving the methodology of teaching virtual lessons on the basis of modern digital technologies //Journal of Advanced Scientific Research (ISSN: 0976-9595). - 2021. - Т. 1. - №. 1.
7. Pизaeв Б. Ш. и др. Прoчнoстныe и дeфoрмaтивныe свoйствa внeцeшpeннo-сжaтыx жeлeзoбeтoнныx кoлoнн в yслoвияx сyxoгo жaркoгo климaтa //Няучный элeктрoнный журтал «мaтрицa Hay4Horo no3HaH^. - 2022. - С. 27.
8. Axyнoв Д. Б., Myxтoрaлиeвa М. Оqova suvlarni tozalash texnologiyasini takomillashtirishga tavsiyalar berish //Экoнoмикa и сoциyм.-2022.- №2. - С. 93.
9. Pизaeв Б. Ш. и др. ^урук исси; иклим шaрoитини тeмир-бeтoн элeмeнтлaр ишигa тaъсирини тaxлили //barqarorlik va yetakchi tadqiqotlar onlayn ilmiy jurnali. - 2022. - т. 2. - №. 7. - с. 75-84.
10. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, MB Mukhitdinov, MA Mukhtoraliyeva. Study of changes in the strength and deformation properties of concrete in a dry hot climate.Universum//Тexничeскиe нayки:элeктрoн таучн. журн-2022.-.4.-С. 97.
11. Sharopov B., Muxtoraliyeva M. Pedagogika fanining metodologiyasi. Pedagogs international research journal. 259-262 (2). Volume-2, Issue-1.
12. Pизaeв Б. Ш. и др. дeфoрмaтивныe свoйствa внeцeшpeннo-сжaтыx жeлeзoбeтoнныx кoлoнн в y^oBrax сyxoгo жaркoгo климaтa //Maтрицa нayчнoгo пoзнaния. - С. 2-2.
13. Sharopov B., Muxtoraliyeva M. PEDAGOGIKA FANINING METODOLOGIYASI //PEDAGOGS jurnali. - 2022. - Т. 2. - №. 2. - С. 259-262.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
14. Мaмaдaлиев А. Т., Myxrn^HoB М. Б. Дoцент Нaмaнгaнский инжeнepнo-cтpoитeльный инститyтa Респyбликa Узбекистaн, г. HaMaHraH //НАУЧНЫЙ ЭЛЕКТРОННЫЙ ЖУРНАЛ «МАТРИЦА НАУЧНОГО ПОЗНАНИЯ».- С. 27.
15. Umarov I. I., Mukhtoraliyeva M. A., Mamadaliyev A. T. Principles of training for specialties in the field of construction //Jurnal. Ак^льные таучные исследoвaния в coBpeMeHHoM мире. UKRAINA. - 2022.
16. Mukhtoraliyeva M. A. et al. Development of technology on the basis of scientific achievements.« //Млтрищ Hay4Horo no3HaHra. - Т. 28. - С. 4-12.
17. Мaмaдaлиeв А. Т., Мyхтopaлиeвa М. А. БХ Шapaпoв Принципы o6y4eHra cпeциaльнocтям в oблacти cтpoитeльcтвa //Hayчный элeктpoнный жypнaл «мaтpицa Hay4Horo пoзнaния.
18. Гaфypoв К., Рocaбoeв А., Мaмaдaлиeв А. Дpaжиpoвaниe oпyщeнных семян хлoпчaтникa с минepaльным yдoбpeниeм //ФapПИ илмий-техник жypнaли.-ФapFOнa. -2007. - №. 3. - С. 55-59.
19. Мaмaдaлиeв А. Т. Teopera4ecKoe oбocнoвaниe пapaмeтpoв чaшeoбpaзнoгo дpaжиpyющeгo бapaбaнa //Universum: технические нayки.-2021.- №. 6-1 (87). - С. 7578.
20. Tuxtamirzayevich M. A. Study of pubescent seeds moving in a stream of water and mineral fertilizers //International Journal on Integrated Education. - 2020. - Т. 3. - №. 12. - С. 489493.
21. Рocaбoeв А. Т. и др. Тeopeтичecкoe oбocнoвaниe движения oпyшeнных семян хлoпчaтникa тесле пocтyплeния из pacпpeдeлитeляв пpoцecce кaпcyлиpoвaния //Science Time. - 2017. - №. 5. - С. 239-245.
22. Рocaбoeв А. Т., Мaмaдaлиeв А. Т., Тyхтaмиpзaeв А. А. У. Тeopeтичecкoe oбocнoвaниe пapaмeтpoв кaпcyлиpyющeгo бapaбaнa oпyшeнных семян //Science Time. - 2017. - №. 5 (41). - С. 246-249.
23. Ризaeв Б. Ш. и др. Атализ эффeктивнocти иcпoльзoвaния nopbiCTbix зaпoлнитeлeй для лёгких бeтoнoв //Э^теми^ и coциyм- 2022.-№. 2.- С. 93.
24. Tuxtamirzaevich M. A. Presowing Treatment of Pubescent Cotton Seeds with a Protective and Nutritious Shell, Consisting of Mineral Fertilizers in an Aqueous Solution and a Composition of Microelements //Design Engineering.-2021.- С. 7046-7052.
25. Rosaboev A., Mamadaliyev A. Theoretical substantiation of parameters of the cup-shaped coating drums //International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. - 2019. - Т. 6. - №. 11. - С. 11779-11783.
26. Mamadaliev A. ^ишлoк хyжaлик экинлapи ypyFлapининг юзини химoя-oзyкa ;o6^h батан ^агаш усули вa уни aмaлгa oшиpиш учун кypилмa //scienceweb academic papers collection. - 2003.
27. Mamadaliev A. ТУКЛИ ЧИГИТЛАРНИ МИНЕРАЛ УЕИТЛАР БИЛАН ^ОБЩЛОВЧИ ^УРИЛМАНИНГ КОНУССИМОН ЁЙГИЧИ ПАРАМЕТР-ЛАРИНИ АСОСЛАШ //Scienceweb academic papers collection - 2014.
28. Mamadaliev A. УРУЕЛИК ЧИГИТЛАРНИ МАКРО ВА МИКРОУЕИТЛАР КОМПОЗИЦИЯЛАРИ БИЛАН ^ОБЩЛАШ ТЕХНОЛОГИЯСИ ВА ^УРИЛМАЛАРИ //Scienceweb academic papers collection. - 2002.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
29. Mamadaliev A. ТУКЛИ ЧИГИТЛАРНИ ^ОБЩЛАШ БАРАБАНИНИНГ ПАРАМЕТРЛАРИНИ НАЗАРИЙ АСОСЛАШ //Scienceweb academic papers collection. - 2012.
30. Mamadaliev A.THEORETICAL SUBSTANTIATION OF PARAMETERS OF THE CUP-SHAPED COATING DRUMS //Scienceweb academic papers collection.- 2019.
31. Росабаев А. Т., Мамадалиев А. Т. старший преподаватель кафедры экологии и охраны труда Наманганского инженерно-педагогического института, г. Наманган, Республика Узбекистан //Редакционная коллегия. - 2013. - С. 174.
32. Mamadaliev A. Theoretical study of the movement of macro and micro fertilizers in aqueous solution after the seed falls from the spreader //Scienceweb academic papers collection. - 2021.
33. Мамадалиев А. Т. Институт механизации и электрификации сельского хозяй-ства, г.Янгийул, Республика Узбекистан//Редакционная коллегия.-2013.- С.174.
34. Мамадалиев А. Т. Уруглик чигитларни макро ва микроугитлар билан кобикловчи курилманинг улчамлари ва иш режимларини асослаш //МИРОВАЯ НАУКА 2022. ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ. МЕЖДУНАРОДНЫЕ КОММУНИКАЦИИ. - 2022. - С. 54-57.
35. Мамадалиев А. Т., Мамаджанов З. Н. Минерал угитлар ва микроэлементли композицияларни сувдаги эритмаси билан кобикланган тукли чигитларни лаборатория-дала шароитида синаш натижалари //Экономика и социум. - 2022. - №. 2. - С. 93.
36. Абдуллаев М. Т., Мамадалиев А. Т. Изучение эффективности дражиро-вания семян хлопчатника в водном растворе минеральных удобрений и композиции микроэлементов.« //Экономика и социум. - 2022. - №. 1. - С. 92.
37. Арисланов А. С. и др. ПАХТА Х,ОСИЛДОРЛИГИНИ ОШИРИШДА УРУЕЛИК ЧИГИТЛАРНИ МИНЕРАЛ УЕИТЛАР БИЛАН ^ОБЩЛАШ ВА ЭЛЕКТРОКИМЁВИЙ ФАОЛЛАШГАН СУВ БИЛАН ИВИТИБ ЭКИШ.
38. Мамадалиев А. Т., Мамаджонов З. Н., Арисланов А. С. ^ИШЛО^ ХУЖАЛИГИДА УРУЕЛИК ЧИГИТЛАРНИ АЗОТ ФОСФОРЛИ УЕИТЛАР БИЛАН ^ОБЩЛАШ.
39. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, II Umarov. Deformativity of reinforced concrete columns from heavy concrete under conditions dry hot climate. Universum //Технические науки: электрон научн. журн.- 2022. - №. 1.- С. 94.
40. Ризаев Б. Ш., Мамадалиев А. Т., Умаров И. И. Деформации усадки бетона в условиях сухого жаркого климата //Экономика и социум.-2022- №.1.-С. 92.
41. Mamadaliyev A. T., Umarov I. Texnikaning rivojlanish tarixi //PEDAGOGS jurnali. - 2022.
- Т. 2. - №. 1. - С. 232-235.
42. Bakhodir R., Adkhamjon M., Isroil U. Deformativity of reinforced concrete columns from heavy concrete under conditions dry hot climate //Universum: технические науки. - 2022.
- №. 1-3 (94). - С. 59-63.
43. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, МБ Мухитдинов. Shrinkage deformations of concrete in natural conditions of the republic of Uzbekistan. Universum //Технические науки: электрон научн. журн. - 2022. - №. 2. - С. 95.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 6 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
44. Mamadaliyev A. T. son Bakhtiyor Maqsud, Umarov Isroil //Study of the movement of pubescent seeds in the flow of an aqueous solution of mineral fertilizers. A Peer Revieved Open Access International Journal.-2021.-Т.10.-№.06 -С.247-252.
45. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, МБ Myxитдинoв, А. Одилжaнoв. Влияние aгрeссивныx сред та дoлгoвeчнoсть легшго бетота. Universum //Тexничeскиe тауки: элeктрoн таучн. журн. - 2022. - №. 2. - С. 95.
46. Sh B. Rizaev, AT Mamadaliyev, MB Mukhitdinov. Shrinkage deformations of concrete in natural conditions of the republic of Uzbekistan. Universum //Тexничeскиe муки: элeктрoн таучн. журн. - 2022. - №. 2. - С. 95.
47. РИЗАЕВ Б. Ш., МАМАДАЛИЕВ А. Т., МУХИТДИНОВ М. Б. РЕСПУБЛИКАМИЗ ТАБИИЙ ЩЛИМ ШАРОИТЛАРИДА ФОЙДАЛАНАЁТИЛГАН БЕТОН ВА ТЕМИР БЕТОН КОНСТРУКЦИЯЛАРНИ Х,ОЛАТИ //ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES. - 2022. - Т. 3. - №. TSTU CONFERENCE 1. - С. 643-647.
48. Mamadaliev A. et al. ^шлoк xyжaлигидa уруглик чигитлaрни aзoт фoсфoрли yFитлaр батан кoбиклaш //science and innovation.-2022.- т.1.- №.d5. - с.180-189.
49. Arislanov A. et al. Пaxтa x,oсилдoрлигини oширишдa yрyFлик чигитлaрни минeрaл yFитлaр билaн кoбиклaш вa элeктрoкимёвий фaoллaшгaн сув билaн ивитиб экиш //science and innovation. - 2022. - т. 1. - №. d5. - с. 171-179.
50. Poсaбoeв А., Maмaдaлиeв А. Прeдпoсeвнaя oбрaбoткa oпyшeнныx семян xлoпчaтникa зaщитнo-питaтeльнoй oбoлoчкoй, сoстoящeй из кoмпoзиции мaкрo и микрoyдoбрeний //Тeoритичeскиe и прaктичeскиe вoпрoсы рязвития нayчнoй мысли в сoврeмeннoй мире: Сбoрник статей. УФя Риц БяшГУ.-2013.-С.174-176.
51. Sh R. B., Mukhitdinov M. B, Mamadaliyev A. T.Yusupov Sh. R. Study of the change in the strength of concrete based on quartz porphyry and carburized clay// Jurnal. Ак^льные таучные исслeдoвaния в сoврeмeннoм мирe.UKRAINA. - 2022.
52. Bakhodir R. et al. STUDY OF CHANGES IN THE STRENGTH AND DEFORMATION PROPERTIES OF CONCRETE IN A DRY HOT CLIMATE //Universum: тexничeскиe муки. - 2022. - №. 4-12 (97). - С. 39-43.
53. МАМАДАЛИЕВ А. Т., МУХТОРАЛИЕВА М. А., ШАРАПОВ Б. Х. МАТРИЦА НАУЧНОГО ПОЗНАНИЯ //МАТРИЦА НАУЧНОГО ПОЗНАНИЯ Учрeдитeли:Общeствo с oгрaничeннoй oтвeтствeннoстью"Омeгa сяйн^'.-СДЗУ
54. Pизaeв Б. Ш. и др. Узбекистан республигаси xyдyдлaрининг табиий иклими вя унинг курилиш мaтeриaллaригa таъсири //Barqarorlik va yetakchi tadqiqotlar onlayn ilmiy jurnali. - 2022. - т. 2. - №. 9. - с. 16-23.
55. Shamsitdinovich R. B., Tukhtamirzaevich M. A., Rayimjonovich Y. S. Ways to increase the energy efficiency of new, reconstructed and existing buildings //ta'lim va rivojlanish tahlili onlayn ilmiy jurnali. - 2022. - т. 2. - №. 8. - с. 155-161.
56. No P. 5698 UZ. Method of obtaining extraction phosphoric acid/Gafurov K., Shamshidinov IT, Arislanov A., Mamadaliev A.(UZ)/1998.
57. Pизaeв Б. Ш. и др. Узбекистан республигаси иклим шaрoитидa фoйдaлaнилa-ётгaн курилиш мaтeриaллaрини тяжри6я синoвидaги x,aвo x,aрoрaти вя тамлиги //ta'lim va rivojlanish tahlili onlayn ilmiy jurnali. - 2022. - т. 2. - №. 6. - с. 106-112.
58. Pизaeв Б. Ш. и др. ВЛИЯНИЕ АГРЕССИВНЫХ СРЕД НА ДОЛГОВЕЧНОСТЬ ЛЕГКОГО БЕТОНА //Universum: тexничeскиe туки. - 2022. - №. 2-2 (95). - С. 47-51.
