Научная статья на тему 'Psychologicaly-pedagogical bases of skills to solve physical problems'

Psychologicaly-pedagogical bases of skills to solve physical problems Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
41
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МОЛЕКУЛАЛЫқ ФИЗИКА / БіЛіКТіЛіК / ПСИХОЛОГИЯЛЫқ құЗЫРЕТТіЛіК / ЕСЕП ШЫғАРУДЫң БЕС ДЕңНЕЙі / MOLECULAR PHYSICS / SKILLS / PSYCHOLOGICAL COMPETENCE / FIVE LEVELS OF PROBLEM SOLVING

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Kenzhegaliev Kulush Kushenovich, Almakhanov Shyngis

This article explores the ability to solve problems on molecular physics with the help of psychological science, using its theory to identify difficult solving problems and to suggest new methods. The process of researching the problem of solving tasks is entirely based on the laws of psychology with the simultaneous formation of the psychological competence of the teacher. While solving problems on physics, teachers do not pay enough attention to the psychology of solving the problem itself. When training subject teachers, it’s necessary to pay great attention to the psychology of each discipline along with general educational training. In our understanding, learning is the management of the psycho of the student through the solution of physical tasks and the formation of the psycho. Experimental training allowed us to identify five levels of the psycho of solving physical problems. Most respondents solve problems at the second or the third levels. Therefore, the subject of the article is devoted to this problem.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Psychologicaly-pedagogical bases of skills to solve physical problems»

заданий, в предоставлении школьникам большей или меньшей самостоятельности.

После завершения работы обязательна самостоятельная уборка рабочих мест. Каждый ученик должен самостоятельно убрать на место инструменты, выбросить отходы, материалы сложить в конверты и коробки, упаковать одежду, свернуть и убрать клеенку. Интереснее такую работу ребятам выполнять под счет, куплет песни, или соревнуясь друг с другом.

Период формирования культуры труда у младших школьников является наиболее значимым. Большинство школьников приходят в школу, не обладая никакими представлениями ни о трудовой деятельности, ни о правилах, ни о способах, ни о важности её проведения: они любят отдельные работы только на словах и практически их не осуществляют. Их любовь к труду оказывается не связанной с практикой. К моменту окончания школы они должны любить труд не на словах, а эмоционально осуществлять это на практике.

Таким образом, процесс воспитания культуры труда может быть эффективным лишь при одновременном действии всех факторов,

определяющих весь ход подготовки учащихся к жизни и труду. Педагогическое обеспечение этого процесса должно быть направлено на раскрытие и использование возможностей содержания, форм и методов включения учащихся в различные виды практической деятельности на уроках технологии.

Список литературы:

1. Бабина Н.Ф. Технология: методика обучения и воспитания. Часть I. - М.: DirectMEDIA, 2015. - 162 с.

2. Выгонов В.В. Практикум по трудовому обучению. М.: Академия, 2009. - 256 с.

3. Конышева Н.М. Теория и методика преподавания технологии в начальной школе. Смоленск: Ассоциация XXI век, 2006. - 296 с.

4. Гомырина Т.А. Развитие творческих способностей первоклассников на уроках художественного труда. М.: ВЧГК «Русский Центр», 2010. - 186 с.

5. Николаенко Н.Н. Методические рекомендации по проведению уроков трудового обучения в начальных классах. М.: ЦГЛ, 2003. - 300 с.

ФИЗИКАДАН ЕСЕП ШЫГАРУ БШ1КТШ1ГШЩ ПСИХОЛОГИЯЛЬЩ, ПЕДАГОГИКАЛЬЩ

НЕГ1ЗДЕР1_

Кенжегалиев Кулуш Кушенович

педагогика зыл. канд., педагогика, психология жэне элеуметтгк жумыс кафедрасыныц доцентг,

Квкшетау ц. Казацстан. Алмаханов Шыцгыс 2 курс магистранты, Квкшетау ц., Казацстан

PSYCHOLOGICALY-PEDAGOGICAL BASES OF SKILLS TO SOLVE PHYSICAL PROBLEMS

Kenzhegaliev Kulush Kushenovich

PhD in Pedagogy, assistant professor of the Department of Pedagogy and Psychology and social works of Kokshetau State University named after Shokan Ualikhanov, Kokshetau, Kazakhstan Almakhanov Shyngis 2nd year master student, Kokshetau, Kazakhstan

АННОТАЦИЯ

Макалада молеклалак физикадан есеп шыгару бшктшпн психология гылымдары, оньщ теориялары аркылы зерттеп киын жерлерш тауып жана эдю ^сыну. Зерттеу эдiстерi психологиялык зандарга непзделш, окытушынын психологиялык к¥зыреттшгш калыптастыру. Окытушы окушыларга есеп шыгарганда есептщ шыгару психологиясына кещл белмейдг Ол Yшiн педагог кадрларды дайындаганда эр пэннщ психологиясын катар окыту ^сынылып отыр. Окыту дегенiмiз окушынын психикасын есеп шыгару аркылы баскару, калыптастыру болып табылады. Эксперимент барысында есеп шыгарудын бес денгейi аныкталды. Окушылардын басым белiгi 2,3 денгейде шыгарады. Осы олкылыкты жою максатында макаланын зерттеу пэнi осыган арналган.

ABSTRACT

This article explores the ability to solve problems on molecular physics with the help of psychological science, using its theory to identify difficult solving problems and to suggest new methods.

The process of researching the problem of solving tasks is entirely based on the laws of psychology with the simultaneous formation of the psychological competence of the teacher.

While solving problems on physics, teachers do not pay enough attention to the psychology of solving the problem itself. When training subject teachers, it's necessary to pay great attention to the psychology of each discipline along with general educational training.

In our understanding, learning is the management of the psycho of the student through the solution of physical tasks and the formation of the psycho. Experimental training allowed us to identify five levels of the psycho of solving physical problems. Most respondents solve problems at the second or the third levels. Therefore, the subject of the article is devoted to this problem.

TipeK сездер: молекулальщ физика, бшктшк, психологияльщ к¥зыреттшк,есеп шыгарудыц бес децнеш

Keywords: molecular physics, skills, psychological competence, five levels of problem solving.

Юргспе

Оку орындарындагы бшм беру сапасыньщ мацызды проблемасы теориялык бшмшщ практикалык децгейге етуг Меселен, казак тш сабагында катеаз жазу, сауаттылык проблемасы; математика сабагында есеп шыгару проблемасы. Бiздiц зерттеуiмiзше осы проблема окушыларга Yлкен киындылык тудырады, бiлiм сапасына эсерiн тигiзiп жYр.

Психологиялык т^ргыдан осы проблема Л.С.Выготскийдiц, Н. А. Менчинскаяныц гылыми ецбектерiнде зерттелген. Аталган психологтар есеп шыгару бiлiктiлiгi мидыц жогары функциясына жататынын аныктап бiрнеше зацдар, принциптер ашкан. [2, с.125 ] Мэселен, iшкi интериоризация жэне сырткы интериоризация зацдары орындалмай теориялык бiлiм практикага етпейдi. Жалпы гылымда, емiрде адамзат к¥стардыц ауада калыктап ^шатынын керген, бiлген. Fалымдар к¥стардыц ^шу аэродинамикасын зерттемей оныц ^щу сырын бiлмедi. Аэродинамиканыц зацдары ашылганнан кейiн адам ауадан ауыр денелердi ^шыра бастады. Сейтiп элемде ^щактар, тш^шактар пайда бола бастады. Ягни, адамзаттыц жинаган аэродинамикалык бiлiмдерi шш интериоризация аркылы пайда болса, ал ^шактардыц пайда болуы сырткы интнриоризацияныц нэтижесi ретiнде караст^1руга негiз бар. Окушылардыц есеп шыгару процессi осыган ^ксайды. Сондыктан бiз осы проблеманы макаламыздыц зерттеуiне арнадык.

Негiзгi белiм

Есеп шыгару бiлiктiлiгi окушыныц акыл-ой ю-эрекетiне негiзделген. Iшкi интериоризация непзвде санада пайда болган бшмдг ^ымдарды, формулаларды, физикалык к¥былыстарды окытушы, окушыныц езi де байкай алмайды. Бiлiм сапасы категриясында есеп шыгару бшктшп ец мацызды критерийi болып есептеледi. Кез келген есеп шыгару YPДiсi проблеманы шешуге арналады. Практикада проблемалык ситауацияны шешуде Yш децгеш болады. Ец оцай жэне темен децгеш репродуктивтiк децгей. Осы децгейде окушылар есептi ш^1гара бередi. Педагогика гылымында проблема такырыбы М.М.Махмутовтыц «Проблемалык окыту» деген монографиясында толык зерттелген. [3, с.45] Себебi, есептiц мазм^ны абсолюттiк физикалык ¥гымдарга негiзделген. Есептердщ басым белiгi физиканыц салыстырмалы ^гымдарына негiзделген.

Педагогикалык жэне психологиялык тэжiрибемiз керсеткендей, басты проблемага

есептiц мазм^ныныц тYсiнiк болмауы, ол есептщ киындыгынан емес, есептiц мазм^ны тYсiнiктi болу Yшiн бiз мазм^нды кайтадан аныктаймыз (переформулировка условия задачи), онсыз есеп окушыга тYсiнiктi болмайды. Сонымен тэжiрибелi окытушылар есеп шыгаруды

переформулировкадан бастайды, соган тэрбиелейдi.

Ец кеп кездесетш есеп шыгару кателжгер эр тYрлi формуларды карап кайсысы келедi, келмейдi деп кYмэнмен карастыру, салыстыру. Б^л жагдай окушыныц синтездж эдiспен есеп шыгару жолын мецгермегендтн керсетедi.

Болашак м^Fалiмдердiц психологиялык дайындыктары сын кетермейдi. ЖоFары оку орындарындаFы о^пылатын «Жалпы психология» математика, физика, химия пэндершщ психологиялык дайындыктарына сай емес. Жаратылыстану пэндерi мазм^ны жаFынан психологияныц «1с-эрекет теориясына», «ЖоFары психикалык функция теорияларына» негiзделген, ол бiрак окытылмайды. Сондыктан математиктер есеп шыFару бiлiктiлiгiн психологиямен байланыстыра алмайды. Психология Fылымыныц езi сол есеп шыгару механизмiн тYсiндiру аркылы пайда болFан Fылым.

Ендi есептiц переформулировкасыныц психологиясын карастырайык. Б^л алдымен акыл-ой ю-эрекеп, есептiц ^ымдарына кiретiн объектiлердi тYрлендiрiп жаца жаFын аныктау болып табылады. Б^л iс-эрекет анализ жэне синтез операциялары аркылы есептiц мазм^нын жалпыламалап абстракция аркылы есептiц шешушi кiлтiн аныктауда болып табылады. Есептщ шешудеп эр кадамы, операциясы бiзге келесi кадамды аныктап акыл-ойымызды алFа жетелейдi -сейтiп операция операцияларFа жалFасып есеп таркатылып шыFарыла бередг

Есеп шыFаруда ^ымдардыц аныктамаларын бiлген жэне оны тарката бiлген есеп шын-ару бiлiктiлiктi калыптастырады. Аныктамалар сол есепке катысты кез карастыц багдарлык негiзi болып табылады. Соныц непзшде окушы есепетегi объектiлердi бiлiмiмен сэйкестендiрiп есептi тани бастайды. Сейкес формуланы алып есептегi объектiлерге колдануFа болатынын талдап жаца танымдык кадам калыптастырады. Осы децгейде ойша есептiц шын-ару жолы аныкталады жэне проектiлiк децгейде дайын болады.

Мысалы, молекулалык физикадан есеп шыFарFанда окушы молекула, молекуланыц массасы, молекулалардыц массасы, келем, кысым,

температура деген ^гымдарды аньщтамаларыньщ непздершде бiр-бiрiмен логикалык байланыстарын аньщтайды. Осы ^гымдардыц аныктамаларына CYЙене отырып окушы ойлау iс-эрекетiн практикалык децгейге жеткiзiп есептi шыгара бастайды. ¥гымдарды окушылардыц санасында бейту Yшiн абсолютпк ^ымдарга арналган, есептеуiш есептер шыгарту керек. Машыктанып алганнан кейiн салыстырмалы ^гымдарга арналган есептер шыгартамыз, психологиялык т^ргыдан есептiц мазм^нын киындата беремiз. Есептiк проблема келесi есептiк проблемаларга жетелеп окушыныц акыл-ойын дамытады. Проблемалык окыту теориясына сэйкес б^л проблеманыц екiншi децгейлiк жагдайатына сай болады. Мектеп багдарламасы осы децгейге канагат етiп окытады, бiрак окушылардыц 70% осы децгейге жете бермейдг Ал проблемалык окыту теориясына сэйкес Yшiншi децгейлiк жагдайаты творчестволык есептердi шыгаруга сай келедi, ягни олимпиадалык

есептердi шыгару. К^алыпты, дэстYрлi мектептердiц окушыларынаа проблемалык окытудыц Yшiншi жагдайаты мiндет емес. Физикадан есеп шыгару окушыныц ойлау мэдениетш тэрбиелейдi, жацаша ойлау кабылетше ие болады, соныц нэтижеанде дамиды, осы процесс Yздiксiз болады. Мысал ретiнде молекулалык физикадан есеп карастырайык.

Есеп: Белгшз газдыц цысымы 100 кПа, молекулалрдыц концентрациясы 1025 м'3 болганда газдыц температурасын аныцтацдар.

Шыгару эдгстемеа:

Есеп шыгарудыц тгрек алгоритмт жасайыц, бул процесс сырт квзге квртбейд1, оцушыныц санасында втед1 музалштц басцаруымен. Осы тгрек алгоритм бойынша оцытушы оцушыныц есеп шыгару процесан басцарады.

Есеп шыгарудыц тгрек алгоритмтц блок-логикалыц кестеан берейгк.

Есептш мазм^ны -► Есегггщ мазщнын ауызпш ьщшамдау —► Шамалардыц ХЖ кеипру

Г

Р [ иПа —»Па]

К=1.38 .10-2

к

1 сурет. Абсолютгтк ряъшдаряа неггзделген есеп шыгарудыц т1рек алгоритмд'ж ойлау схемасы

Бершген Р = 10 Ша

Т к 10 25 ж3 к = 1,3810-23 ^

___К.

т-?

ХЖ (СП) Р = 10-10'' Па

Есегш шешу:

Р = пкТ; Т = — / Т =■

пк

10*

10

25 1.3В10 Е3

-=725

жауабы. 72^ К

Осы есепл шыгару Yшiн психологиялык т^ргыдан, нактырак айтсак, А.Н. Леонтьевтiц, Л. С. Выготскийдщ iс-эрекет теориясына сэйкес карапайым жiтi ойлау, жазу операцияларынан втгiк, ол тiрек алгоритмiнде кврсеплген. [5,с.60] Окушылар есеп шыгарганда осыдан киындык квредi. Бiз вз экспериментiмiзде осыган Yйретiп, машыктандырдык. Соныц негiзiнде есеп шыгару бiлiктiлiгi калыптаса бастады.Б^л кезец еспетiц мазм^ныныц есеп шыгару эрекепмен тыгыз байланысты болуын кажет етедi.

Есептi кYPделiлендiрiп алсак осы алгоритм бойынша ^ымдарды формулаларга шретш шамалармен салыстырмалы тYPде талдау керек, сейтш синтездеп корытынды формуламен есепп шыгарамыз. Психологиялык т^ргыдан санадагы бшм ддаыс шыгару iс-эрекетiне жетелейдi, окушыныц бойында взiне деген сенiм пайда болып

бiлiктiлiктi калыптастырады. Сондыктан, А. В. Усованыц «Формирование у школьников научных понятий в процессе обучения» [7,с.26] монографиясында кврсетiлгендей гылыми бшмнщ элементерiне Yлкен квцiл бвледi. Есеп шыгарганда бiз осы ецбекке CYЙене отырып есептiц мазм^нындагы гылыми бшмнщ элементерше квцiл бвлемiз, Есептiц мазм^нындагы гылыми бiлiмнiц к¥рылымы мыналар жалпы тYPде: а) гылыми фактiлер; б) ^ымдар; в) зандар; г) теориялар;

Окушы есеп шыгарганда гылыми (физикалык к^былыс) фактiнi тYсiне, елестете бiлуi керек. Fылыми фактiнi физмкалык ^ымдармен салыстырып шамалардыц касиетiн сипаттай отырып физикалык зацга негiздеп есептi шыгаруы керек.

Бiздiц паймдауымызша, физикалык :рымдар физикалык к¥былыстардыц «атомы мен молекулалары» жэне олар бiр-бiрiмен физикалык зандарына сай катынаста болады. Б^л тезис акыл-ой децгешнде Fана iс жYзiне асып жатады, бiз оны есеп шыFару процесс деп атаймыз, ол жоFары психикалык кызметтiц функциясы болып табылады. Сондыктан, математика, физика, химия пэндерiнiц м¥Fалiмдерiн даярлаFанда пэннiц психологиясына сэйкес психологиялык дайындыктан еткiзуiмiз кажет. Психология Fылымыныц негiзгi теорияларын осы пэндердi окытканда пайдалану методологиясы мен эдiстерiмен таныстыру керек. Ол теориялар: ю-эрекет теориясы, жоFары психикалык функция теориясы, т^лга теориясы, ес теориясы, проблемалык окыту теориясы, акыл-ойды кезец-кезецмен калыптастыру теориясы, мотивация теориясы, себеп-салдар теориясы, эмоция теориясы, зешн теориясы.

Физика пэншен есепе шыFару аркылы окушылардыц бiлiмiн Fана жетiлдiрiп коймай, сонымен катар олардыц психикасын калыптастырамыз. Есеп шыFару аркылы окушылар субъектi ретiнде обеъктивтi болмысты езшщ ю-эрекетi аркылы таниды. БYкiл психикалык процесстер мидыц iс-эрекетiмен байланысты -орталык нерв жYЙесiмен. Мысалы, И. М. Сеченов мидыц ю-эрекетш субъектiнiц практикалык гс-эрекетiмен байланыстырFан. Баска сезбен

айтканда, мидыц кызметш м¥Fалiм тiкелей кере алмайды, 6ip^ окушылардыц окуыныц нэтижелерi аркылы багалайды. Оган жатады: тестiлер, бакылау жумыстары, ауызша жауаптары, лабораториялык ж^мыстар. [6, с.150]

Окытушы, кэсiби т^ргыдан, окушылардыц психикаларыныц дамуын практикалык оду ic-apeKerrepi аркылы баскаруы мiндеттi, бiрак; кепшiлiк жагдайда оган мэн бершмейдг

Н.А. Бернштейн психологиялык

эксперименттер аркылы «ешкандай карапайым козгалыс» психикасыз icKe аспайды деген. [1,с.21-54] Сондыктан, есеп шыгару окушылардыц психикасын калыптастыру болып табылады, б^л окытудыц басты максаты болуы керек. Еceптi есеп Yшiн шыгару емес, адамныц психикасын, болмысты адекватты кабылдау Yшiн арнайы ^йымдастырылган оку-тэрбие процecci.

Осы психологиялык идеяларды басшылыкка ала отырып, бiз eceптeрдi кYPдeлiлeндiрiп педагогикалык эксперимент аркылы

рecпондeнттeрдiц психикаларын жогары децгейде калыптастырдык.

Есеп: Бвлмедег1 ауаныц квлем1 70 м3 температурасы 280 К. Пештг жаццаннан кешн ауаныц температурасы 296 К детн квтер1лд1. Ауаныц квлемi вскеннен кешн жасаган жумысты есептеп табыцдар, егер цысымы турацты 100 кПа болса?

Бершген:

Vi = 70 м3 Ti = 280 K T2 =296 K P = 100кПа А-?

=рЛУ=p'(V2 - Vi ) (1).

Есепп шешу:

P = const. (2).

(3). V2 =-2V1 (4) Tвртiншi (4) формуланы

А

T2 V2 4 ' 2 T±

бiрiншi формулага койып eceптiц жаубын аламыз A = P Vi) = 40000 Жауабы: .40000Дж.

Есептщ шыгарылуы ойлау аркылы жалпылама тYPдe орындалды. Б^л мысал логикалык ойлау аркылы, жогары психиканыц кызмеп болып табылады. Физикалык к¥былыс есептеп к^былыстарды гылыми ^гымдар аркылы бiр-бiрiн салыстырмалы тYPдe, математикалык амалдарды колдана отырып нэтижеге жeткiздi.

Кррытынды:

Эксперименталдык зeрттeулeрдiц нeгiзiндe бiз есеп шыгарудыц бес дeйгeйiн аныктадык:

1. Бiрiншi децгейде: окушы eceптiц мазм^нын, ондагы сез болып жаткан физикалык к¥былыстарды шашырацкы-диффузиялык турде кабылдайды. Окушы бiр нэрceнi eкiншi нэрседен ажырата алмайды, бiрак кeйбiр каcиeттeрiн тани алады.

2. Екiншi децгейде: окушы ^ымдардыц касиеттерш таниды, бiрак нeгiзгi каcиeттeрiн мацызды емес каcиeттeрiнeн ажырата алмайды.

3. Yшiншi децгейде: окушы ^гымныц барлык мацызды каcиeттeрiн таиды, бiрак жалпыламалау дeцгeйiнe жетпеген.

4. Тертiншiдeцгeйдe: ¥гьшдарды мецгеру, пайдалану жагынан жалпыламаланган, окушы

барлык ¥гымдарды eмiн ерк1н есеп шыгаруга колдана бeрeдi.

5. Бeciншi децгейде: окушы математика, физика, химия пэндeрi сиякты гылымдардыц интегралдык, ортак к¥былыстарын шеше алады.

ПайдаланылFан эдебиет ™iMi

1. Бернштейн Н. А. К вопросу о восприятии величин (о роли показательной функции 1х в процессах восприятия величин) //Журн. Психологии, неврологии и психиатрии. Т.1, с.21-54. 1922.

2. Выготский Л. С. Собр. Соч.: в 6-ти томах. Т.3. Проблемы развития психики. -М.: Педагогика, 1983. -368 с.

3. Махмутов М. И. Проблемное обучение. М.: Педагогика. 1975.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

4. Менчинская Н.А. Проблемы обучения, воспитания и психологического развития ребенка. - М.: МПСИ, Воронеж: Модэк, 2004. -512 с.

5. Леонтьев А. Н. Деятельность. Сознание. Личность. — М.: Академия, 2005.- 362 с.

6. Сеченов И. М. Рефлексы головного мозга. М., Лабриком, 2013. -250 с.

7. Усова А. В. Формирование научных понятий в процессе обучения. - М.: Педагогика1986 -176 с.-(Труды д.чл. и чл-кор. АПН СССР)

8. Рымкевич А. Н. Сборник задач по физике для 9-10 классов средней школы. - 12-е изд. -м.: Просвещение. 1988.-191 с.: ил.

8р1зок ШегаШгу1

1. Bemshteyn N. A. K voprosu o vospriyaШ velichin (o roli pokazatelnoy &пМБП Ih v protsessah vospriyatiya velichin) //Zhurn. Psihologii, nevrologii i psihiatrii. Т.1, 8.21-54. 1922.

2. Vyigotskiy Ь. 8. 8ОЬГ. Soch.: V 6-ti tomah. Т.3. ProЫemyi razvitiya psihiki.-M.: Pedagogika, 1983. -368 8.

3. Mahmutov M. I. Problemnoe obuchenie. M.: Pedagogika. 1975.

4. Menchinskaya N.A. Problemyi obucheniya, vospitaniya i psihologicheskogo razvitiya rebenka. -M.: MPSI, Voronezh: Modek, 2004. -512 s.

5. Leontev A. N. Deyatelnost. Soznanie. Lichnost. — M.: Akademiya, 2005.- 362 s.

6. Sechenov I. M. Refleksyi golovnogo mozga. M., Labrikom, 2013. -250 s.

7. Usova A. V. Formirovanie nauchnyih ponyatiy v protsesse obucheniya.- M.: Pedagogika1986 -176 s.-(Trudyi d.chl. i chl-kor. APN SSSR)

8. Ryimkevich A. N. Sbornik zadach po fizike dlya 9-10 klassov sredney shkolyi. - 12-e izd. -m.: Prosveschenie. 1988.-191 s.: il.

УДК 376.58_

ПРОФИЛАКТИКА ПОДРОСТКОВОЙ ПРЕСТУПНОСТИ В КОНТЕКСТЕ ФОРМИРОВАНИЯ ПРЕДСТАВЛЕНИЙ О БЕЗОПАСНОМ ПОВЕДЕНИИ_

Козырская Ирина Николаевна

доцент, канд. пед.наук доцент кафедры специальной и клинической психологии ФГБОУ ВО Челябинский государственный университет,

г. Челябинск, Россия Николаева Виктория Владимировна, доцент, канд. пед.наук

профессор кафедры дошкольной и психолого-педагогической подготовки Карагандинский государственный университет им. Е.А. Букетова,

г. Караганда, Казахстан

АННОТАЦИЯ

Представлены материалы эмпирического исследования факторов, способствующих социальной дезадаптации и ведущих к росту преступности среди подростков. Определены основные направления профилактики подростковой преступности в контексте формирования представлений о безопасном поведении.

ANNOTATION

The article presents empirical research materials of the factors contributing social maladjustment and resulting in the teenage crime increase. It also defines the main directions of the teenage crime prevention in the context of the safe conduct conception formation.

Ключевые слова: безопасное поведение, подростковый возраст, профилактика, девиантное поведение.

Кеу words: safe behavior, adolescence, prevention, deviant behavior.

Введение. Подростничество представляет собой достаточно сложный возрастной период психического развития, а проблемы формирования психологической безопасности личности в этот период справедливо заслуживают особого внимания и основываются на формировании безопасного поведения.

Безопасное поведение - это поведение, обеспечивающее безопасность существования личности, а также не наносящее вред окружающим людям [4].

Формирование навыков безопасного поведения, происходит под влиянием социальных и культурных факторов, педагогических и иных воздействий со стороны родителей, педагогов и ближайшего окружения [2].

Айзман Н.И. и др. среди факторов риска, оказывающих влияние на психическое развитие в подростковом возрасте, отмечают:

невыраженность собственных волевых установок, слабость функции самоконтроля и саморегуляции, некорригируемость поведения, которая обусловлена сочетанием инфантильности с повышенной возбудимостью, импульсивностью, эмоциональной неустойчивостью, переориентацию интересов на внешкольное окружение, стремление к имитации асоциальных форм взрослого образа жизни [1].

Индивидуальные вариации причин правонарушений и преступлений в подростковой среде имеют достаточно широкий размах, вместе с тем, прослеживаются и общие тенденции, имеющие место в подростковой среде.

Решающая роль в минимизации подростковой преступности принадлежит профилактике.

В Федеральном законе от 24.06.1999 N 120-ФЗ "Об основах системы профилактики безнадзорности и правонарушений

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.