CC BY
18
Roman Marcich, Anna Smiech1 ©
Z Katedry i Kliniki Rozrodu Zwierzqt i Katedry Anatomii Patologicznej1 Wydzialu Medycyny Weterynaryjnej Akademii Rolniczej w Lublinie
PRZYPADEK BLONIAKA ZIARNISTEGO JAJNIKA U SUKI
Jedn^ z coraz czçsciej wystçpuj^cych chorób u psów s^ nowotwory. Wsród przypadków nowotworów u suk jakie byly notowane w ostatnim czasie w Katedrze i Klinice Rozrodu Zwierz^t Wydzialu Medycyny Weterynaryjnej AR w Lublinie, dominuj^ nowotwory gruczolu sutkowego. W okresie ostatniego roku zarejestrowano 75 przypadków guzów nowotworowych z tego 72 % stanowily nowotwory gruczolu sutkowego, za nimi w kolejnosci nowotwory pochwy - 22,67% i nowotwory jajników - 5,ЗЗ%. Sposród nowotworów jajników wystçpuj^cych sporadycznie u wszystkich gatunków zwierz^t najczçsciej wystçpuj^cym jest bloniak ziarnisty-granulosa cell tumor- GCT ( 1, 2, З, 4, 5, 6, 7)
Zgodnie z klasyfikacja WHO bloniak ziarnisty nalezy do guzów wywodz^cych siç z warstwy ziarnistej pçcherzyka jajnikowego i jest zwykle guzem pojedynczym ( 2, З, 7, 8). W okolo 20% wykazuje objawy zlosliwosci u suk i okolo 50% u kotek, daj^c przerzuty do w^troby, trzustki, pluc, otrzewnej, w^zlów chlonnych i miçsnia sercowego ( 2, З, 4, 6, 6, 7, 11, 12, 1З, 14).
Zanim zostanie zdiagnozowany, moze osi^gn^c duze rozmiary ( 15). Opisano przypadki GCT u suk w wieku od 14 miesiçcy do 16 lat ( 4, 5, 6, 16, 17). Bloniak ziarnisty moze wykazywac aktywnosc hormonaln^. Najczçsciej produkuje estrogeny, a takze progesteron i androgeny ( 1, 2, З, 18, 19, 20). Androgenna aktywnosc w guzach jajnika moze byc efektem przemian chemicznych pierwotnie produkowanych estrogenów. W zaleznosci od poziomu ww. sterdydowych hormonów plciowych we krwi, dochodzi u samic do zaburzen behawioralnych o róznym stopniu nasilenia.
U suki mozna zaobserwowac nimfomaniç ( 1, 2, З, 19, 20), agresjç wobec samców, wirylizm ( 9, 10), ci^zç urojon^ ( 2, З), anoestrus, przedluzaj^ siç rujç oraz kliniczne zmiany manifestuj^ce siç powiçkszeniem sutek i warg sromowych ( 2, 4, 7).
Opis przypadku
Do Katedry i Kliniki Rozrodu Zwierzqt zglosil siç wlasciciel z suk^ rasy niemiecki owczarek, lat 9, o masie ciala 51kg, w celu ustalenia przyczyny wycieku z dróg rodnych oraz zlego samopoczucia zwierzçcia. Od okolo miesi^ca wlasciciel obserwowal zwiçkszenie siç obrzçku warg sromowych i coraz czçstsze wylizywanie okolicy sromu przez sukç .
Badaniem klinicznym stwierdzono bladosc blony sluzowej przedsionka pochwy i pochwy wlasciwej, powiçkszenie brzucha oraz szarobialy, sluzowaty wyplyw z dróg rodnych. Omacywaniem przez powloki brzuszne wyczuwano wyrazny guzowaty twór w okolicy lewego jajnika oraz powiçkszon^ macicç. Badaniem waginoskopowym stwierdzono wyplyw z szyjki macicy. Badanie ultrasonograficzne wykazalo powiçkszenie rogów macicy (srednicy od 2,0 do 2,5cm),
© Roman Marcich, Anna Smiech, 2008
296
i pfynn^ zawartosc, która ulegala wyraznej luminescencji na monitorze oraz obecnosc guza na lewym jajniku
Opieraj^c siç na przeprowadzonych badaniach klinicznych i USG rozpoznano guz lewego jajnika i zakwalifikowano sukç do zabiegu usuniçcia jajników i macicy. Zabieg wykonano w znieczuleniu ogólnym , podaj^c atropinç (0,05 mg/kg), ksylazynç (2mg/kg) i ketaminç (5mg/kg). Sródoperacyjnie stwierdzono powiçkszone rogi macicy oraz ograniczony owalny otwór wielkosci piçsci, znajduj^cy siç w torebce lewego jajnika. Usuniçto macicç z zawartosci^ sluzowo-ropn^, prawy jajnik i guzowato zmieniony lewy jajnik (ryc.1).
Ryc. l.Cystowato zmieniony lewy jajnik wielkosci piçsci.
Usuniçty chirurgicznie jajnik przeslano do badania histopatologicznego do Katedry Anatomii Patologicznej celem wykonania badan histopatologicznych. Makroskopowo wystçpowal w postaci owalnego tworu srednicy 6 cm, barwy kremowej o nierównej guzowatej powierzchni . Na przekroju guza zaobserwowano niewielkie przestrzenie wypelnione wynaczynion^ krwi% Pobrane z guza wycinki po utrwaleniu w 10 % obojçtnej formalinie przeprowadzono do bloczków parafinowych, a nastçpnie wykonano z nich preparaty mikroskopowe , które po zabarwieniu hematoksylin^ i eozyn^ oceniono wg klasyfikacji WHO. W obrazie mikroskopowym widoczne byly rozlegle masy komórek o sk^pej bladorózowej cytoplazmie z wyraznymi owalnymi hyperchromatycznymi j^drami, które cechowaly siç nieznacznym pleomorfizmem i niewielk^ aktywnosci^ mitotyczn^ . Komórki
297
tworz^ce utkanie nowotworu najczçsciej ukladaly siç w lite pasma lub tworzyly struktury zygzakowate. W obrçbie tych struktur wyodrçbnic mozna bylo komorki ukladaj^ce siç na ksztalt rozety, otaczaj^ce owalne przestrzenia wypelnione bezpostaciowym materialem bialkowym tworz^ce tzw. cialka Calla-Exnera (ryc.2).
Ryc. 2. Lita struktura bloniaka z widocznym posrodku cialkiem Calla - Exnera.
W s^siedztwie nich zlokalizowane byly rozlegle masy martwicowe oraz liczne wynaczynienia krwi W oparciu o cechy budowy histologicznej obserwowany rozrost zakwalifikowano do grupy nowotworow wywodz^cych siç z warstwy ziarnistej jajnika okreslanych jako bloniak ziarnisty /Granulosa cell tumours -GCT/.
Postawiono rozpoznanie ostateczne: bloniak ziarnisty i ropomacicze. Brak przerzutow w obrçbie jamy brzusznej , co wykazano badaniem srodoperacyjnym, swiadcz^ o stosunkowo niewielkim stopniu zlosliwosci guza. Suka po zabiegu operacyjnym szybko wrocila do zdrowia. Kontrolne badanie radiologiczne wykonane 3 miesi^ce od dnia przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego, nie wykazalo zmian wskazuj^cych na przerzuty guza.
Opisany przypadek stanowi stosunkowo rzadkie pol^czenie ropomacicza z rownoczesnym wystçpowaniem duzego nowotworu jajnika w postaci bloniaka ziarnistego. Z uwagi na mniej zlosliw^ postac nowotworu i brak przerzutow, metoda chirurgicznego usuniçcia zmienionego chorobowo narz^du rodnego okazala siç skuteczna, zachowuj^c zwierzç przy zyciu i dalszej pelnej sprawnosci organizmu.
298
Pismiennictwo
1. Zembrzycka H. -Nowotwory jajnikow ze szczegolnym uwzgl^dnieniem psow. Patol.Pol. 1979,30,245.
2. Nielsen S.W.- w Tumors In Domestic Animals, 3wyd. pod red. Moultona,University of
California Press,1990, s. 502.
3. Klein.M.K. - Small Animal Clinical Oncology, 2 wyd., pod red. Withrow S.J., NcEwen E. G., Philadelphia, Pensylwania 1996, s. 347.
4. Cotchin E. - Res. Vet. Sci. 1961, 2, 133.
5. Pathaik A. K. i wsp.-Vet. Pathol. 1987,24, 509.
6. Herron M.A.- J. Am. Anim. Hosp. Ass. 1983, 19, 981.
7. Nielsen S. W. I wsp. - Bull. WHO 1976, 53, 203.
8. Zielinskij J. - w Onkologii klinicznej, pod red. Koszarawskiego T., PZWL, Warszawa 1985, 573.
9. Stikle R. L. i wsp. - J. Am. Vet. Med. Ass. 1975, 167, 148.
10. Prater P.E. i wsp. - Vet. Med. 1988, 83, 1273.
11. Sabocanec R. - Acta Vet. Hung. 1996, 44, 189.
12. Nielsen S. W. - J. Am. Anim. Hosp. Ass. 1983, 19, 13.
13. Naby Cheng - Aust. Vet. J. 1992, 70, 71.
14. Hayes A. i wsp. - J. Am. Vet. J. 1992, 70, 71.
15. Janiszewski W. - Medycyna Wet. 1992, 48, 179.
16. Anderson G. L. - Compend. Contin. Educ. 1986, 8, 158.
17. McKee W.M. - Vet. Rec. 1985, 117, 501.
18. Kobuszewska-Faryna M. - Histopatologia ginekologiczna, PZWL, Warszawa 1974, s. 282.
19. Norris H.J. i WSP.- J. Comp. Path. 1970, 80, 399.
20. Mc Candlish J. A. P. i wsp. - Vet. Rec. 1979, 7, 9.
Cmammx nadiumna do peda^ii 19.09.2008
299
