Научная статья на тему 'ПРОЦЕССУАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ РАССМОТРЕНИЯ ДЕЛ В СУДЕ О НАСЛЕДСТВЕ'

ПРОЦЕССУАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ РАССМОТРЕНИЯ ДЕЛ В СУДЕ О НАСЛЕДСТВЕ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
197
42
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
гражданский суд / судья / наследство / право наследования / мировое соглашение / медиация / решение суда / процессуальные особенности / civil court / judge / inheritance / inheritance right / amicable agreement / mediation / court decision / procedural features.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Хабибуллаев Давлат Юлчибоевич

в данной статье проанализированы процессуальные особенности судебного разбирательства наследственных споров. В частности, отличие таких видов дел от других гражданских дел, то есть допустимость процессуального правопреемства при рассмотрении дел о наследовании, обязательное участие в деле всех совершеннолетних наследников, рассмотрение таких категорий дел в исковом и особом порядке. В статье также анализируется судебная практика и статистические данные суда, связанные с судебным разбирательством по делам о наследовании. А также рассмотрены проблемные вопросы, возникающие в ходе судебных разбирательств по делам о наследовании, и выдвинуты предложения и рекомендации по их устранению.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROCEDURAL FEATURES OF THE CONSIDERATION OF CASES IN THE COURT OF INHERITANCE

This article analyzes the procedural features of the trial of inheritance disputes. In particular, the difference between these types of cases from other civil cases, that is, the admissibility of procedural succession in the consideration of cases of inheritance, the mandatory participation of all adult heirs in the case, the consideration of such categories of cases in a lawsuit and special order. The article also analyzes judicial practice and court statistics related to the trial of succession cases. And also, the problematic issues arising in the course of judicial proceedings on inheritance cases were considered and proposals and recommendations for their elimination were put forward.

Текст научной работы на тему «ПРОЦЕССУАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ РАССМОТРЕНИЯ ДЕЛ В СУДЕ О НАСЛЕДСТВЕ»

Review of law sciences

Q-------------- 1

^^ л.

Davlat Yulchiboevich Khabibullaev,

Head of Department "Civil Procedure and economic procedural law "of Tashkent State University of Law, Candidate of Law, professor

PROCEDURAL FEATURES OF THE CONSIDERATION OF CASES IN THE COURT

OF INHERITANCE

Abstract: This article analyzes the procedural features of the trial of inheritance disputes. In particular, the difference between these types of cases from other civil cases, that is, the admissibility ofprocedural succession in the consideration of cases of inheritance, the mandatory participation ofall adult heirs in the case, the consideration of such categories of cases in a lawsuit and special order. The article also analyzes judicial practice and court statistics related to the trial of succession cases. And also, the problematic issues arising in the course of judicial proceedings on inheritance cases were considered and proposals and recommendations for their elimination were put forward.

Keywords: civil court, judge, inheritance, inheritance right, amicable agreement, mediation, court decision, procedural features.

Давлат Юлчибоевич Хабибуллаев,

Заведующий кафедрой «Гражданское процессуальное и экономическое процессуальное право» Ташкентского государственного юридического университета, кандидат юридических наук, профессор

ПРОЦЕССУАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ РАССМОТРЕНИЯ ДЕЛ В СУДЕ

О НАСЛЕДСТВЕ

Аннотация: в данной статье проанализированы процессуальные особенности судебного разбирательства наследственных споров. В частности, отличие таких видов дел от других гражданских дел, то есть допустимость процессуального правопреемства при рассмотрении дел о наследовании, обязательное участие в деле всех совершеннолетних наследников, рассмотрение таких категорий дел в исковом и особом порядке. В статье также анализируется судебная практика и статистические данные суда, связанные с судебным разбирательством по делам о наследовании. А также рассмотрены проблемные вопросы, возникающие в ходе судебных разбирательств по делам о наследовании, и выдвинуты предложения и рекомендации по их устранению.

Ключевые слова: гражданский суд, судья, наследство, право наследования, мировое соглашение, медиация, решение суда, процессуальные особенности.

Давлатжон Юлчибоевич Хабибуллаев,

Тошкент давлат юридик университети "Фукаролик процессуал ва иктисодий процессуал хукуки" кафедраси мудири, юридик фанлар номзоди, профессор

МЕРОСГА ОИД ИШЛАРНИ СУДДА КУРИШНИНГ ПРОЦЕССУАЛ

ХУСУСИЯТЛАРИ

Аннотация: мазкур мацолада меросга оид низоларни судда куришнинг процессуал хусусиятлари та%лил этилган. Хусусан, ушбу ишларни бошца фуцаролик ишларидан фарцли жщатлари, яъни меросга оид ишларни судда куриш процессуал %уцуций ворисликка йул цуйилиши, ишда вояга етган меросхурларнинг барчаси иштирок этиши шартлиги, ушбу ишлар даъво тартибида ва ало%ида тартибда курилиши ёритиб берилган. Шунингдек, мацолада меросга оид ишларни судда куриш билан боглиц суд амалиёти, суд статистик маълумотлари та%лил этилган. Шунингдек, меросга оид ишларни судда куришда юзага келаётган муаммолар ва уларни бартараф этиш буйича таклиф ва тавсиялар илгари сурилган.

Калит сузлар: фуцаролик суди, судья, мерос, мерос %уцуци, келишув битими, медиация, суд %ал цилув царори, процессуал хусусиятлар.

Мерос хукукини конун билан кафолатланишини белгиловчи норма инсонларнинг мулкка булган хукукини амалга оширишнинг мухим кафолати хисобланади. Инсон хукукларига доир халкаро-хукукий хужжатларнинг энг мухим коидаларини ифода этувчи мазкур норма инсонларга уз мехнати натижаси бесамар кетмаслигига, уз эрки асосида авлодларига мол-мулки колишига ишонч уйготади. Бу эса уз навбатида уларнинг мехнат, тадбиркорлик фаоллигини ошишига, мамлакатни иктисодий усишига, хусусий мулк ривожланишига хизмат килувчи мухим омил хисобланади.

Меросга оид фукаролик ишлари буйича суд амалиёти шуни курсатмокдаки, судларда меросга оид ишларни куришда нафакат моддий конун нормаларини, балки процессуал хукук нормалари куллашда хам айрим кийинчиликлар келиб чикмокда. Шунингдек, Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексининг ворислик хукукига оид булимига сунгги йилларда киритилган янгиликлар хам судлар томонидан ушбу нормаларни куллашда бир катор муаммоларни келтириб чикармокда.

Замонавий илмий адабиётлар шуни курсатадики, фукаролик процессуал хукукини ривожланишида нафакат умумий процессуал шакллар, балки процессуал хусусиятлар, яъни алохида тоифадаги ишларни судда куришнинг узига хос хусусиятларини хисобга олган холда процессуал ва моддий хукук нормаларини хатосиз куллаш масаласини хам тадкик этишни назарда тутмокда. Фукаролар ва юридик шахсларнинг субъектив хукуклари ва конун билан курикланадиган манфаатларини моддий ва процессуал хукукда хар доим химоя килиш шаклларини такомиллаштириб бориш долзарб масалалардан биридир.

Шунинг учун меросга оид ишларни судда куриш ва хал этишнинг узига хос процессуал хусусиятларини назарий ва амалий жихатдан тадкик этиш мухим ахамият касб этади.

Хрзирги кунда меросга оид ишларни судда куришда вужудга келаётган муаммоларни назарий ва амалий жихатдан таджик; этиш, хорижий давлатлар фукаролик процессуал конунчилиги билан киёсий тахлил этиш, уларнинг макбул жихатларини аниклаш ва ижобий жихатларини миллий конунчиликка имплементация килиш, шахсларни мерос мулкини суд оркали химояланиш хукукини таъминлаш давр талабидир.

Узбекистон Республикаси Конституциясининг 54-моддасида мулкдорнинг уз мулкига уз хохишича эгалик килиш, ундан фойдаланиш ва тасарруф килиш хукуки мустахкамланган. Маълумки, мулкдор бу каби барча хукукларидан хаётлик чогида бевосита фойдаланади. Мерос мулки билан боглик низолар буйича суд амалиёти тахлилидан аникланишича, бундай низолар асосан амалдаги конун талабларини билмаслик туфайли келиб чикмокда. Окибатда ворислар бир-бирининг конуний хукукларини тан олишни истамайдилар.

Шунинг учун фукаролик судларида меросга оид низоли ишлар бошка фукаролик ишларига караганда купчиликни ташкил этмокда. Суд амалиётига эътибор каратадиган булсак, Республика буйича 2018 йилнинг 9 ойида жами 1 минг 234 та мерос билан боглик иш судлар томонидан курилган. Шундан 715 та даъво каноатлантирилган, 215 та даъво рад килинган, 171 та иш курмасдан колдирилган, 133 та иш тарафлар узаро келишганликлари сабабли юритувдан тугатилган [1]. Ушбу статистик маълумотлардан куринадики, мерос билан боглик ишларнинг атиги 10% буйича келишув битими тузилган. Бизнинг фикримизча, меросга оид ишларни куришда судлар келишув битими тузиш масаласига алохида эътибор каратиши керак. Чунки келишув битими тузилиши низони тинч йул билан хал этиш, айникса якин кариндош булган ака-ука, опа-сингиллар уртасидаги муносабатларни яхшилашга, уларни ортикча сарф харажатлар килиш, суд кароридан устидан шикоятлар беришини олдини олади.

Амалиётчи ходим судья Х.Ёдгоровнинг таъкидлашича, 2018 йилнинг 9 ойида куйи судлар томонидан 133 та, Олий судда ишни назорат тартибида куриш жараёнида 5 та, жами 138 та иш буйича ворислар яраштирилиб, низога бархам берилгани бу фикрни яккол тасдиклайди. Мисол учун, бир ота-она фарзандлари булган, ёши 50-60 ёшдан ошган 8 нафар ака-ука ва опа-сингил отаси вафот этганидан кейин мерос мулки булган карийб 14 сотих ер майдонидаги уй-жойларни узаро талашишга тушишган. Она хаёт, ворислардан 5 нафари мерос улушларидан воз кечган. Турмуши бузилиб, уч нафар фарзанди билан ота уйида яшаб келаётган сингил ва ака-укага хукуклари тушунтирилиб, уйни булиб олиш, уртадаги муносабатларини саклаб колиш таклиф этилди. Уларнинг ушбу таклифга розилиги олиниб, келишув битими имзоланди. Бу окилона ечимга она ва бошка ака-ука хамда сингиллар хам рози булишди. Шундай килиб, тарафлар уртасидаги уй ва ер низоси бархам топди [2].

Юкоридаги суд амалиётидан келтирилган мисолдан куриниб турибдики, меросга оид ишларни хал этишда судлар томонидан келишув битими ёки судга кадар низоларни хал этиш буйича медиация институтидан кенгрок фойдаланилса максадга мувофик булади. Чунки 2019 йил 1 январдан Узбекистон Республикасининг "Медиация тугрисида"ги ^онуни кучга кирди. Мазкур конуннинг 4-моддасида курсатилишича, медиация - келиб чиккан низони тарафлар узаро макбул карорга эришиши учун уларнинг ихтиёрий розилиги асосида медиатор кумагида хал килиш усули хисобланади. Меросга оид ишларда медиацияни кенгрок кулланилиши судьяларнинг иш хажмини камайтиришга, фукаролик-хукукий низоларни судга кадар хал этишнинг мукобил усулларини ривожлантиришга хизмат килади.

Меросга оид ишлар судда Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодексининг умумий коидаларидан келиб чикиб курилади. Яъни Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодексининг 207-моддасига кура, иш суд мухокамасига тайёрлаб булинган кундан эътиборан бир ойдан кечиктирмай куриб чикилади. Айрим холларда ута мураккаб ишлар буйича судьянинг асослантирилган ажримига кура икки ойгача узайтирилиши мумкин. Шунга кура, мазкур тоифадаги ишлар икки ой муддатда хам курилиши мумкин.

Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2011 йил 20 июлдаги "Судлар томонидан мерос хукукига оид конунчиликнинг кулланилиши тугрисида"ги 05-сонли карорида курсатилишича, Узбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1996 йил 29 августдаги "Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексини амалга киритиш тартиби тугрисида"ги 257-1-сонли ^арорига мувофик, Фукаролик кодекси 1112-1157-моддалари коидалари Кодекс амалга киритилгунга кадар очилган булиб, бирок 1997 йилнинг 1 мартига кадар ворислардан хеч бири томонидан кабул килиб олинмаган ва мерос хукуки буйича давлат ёки фукароларнинг узини узи бошкариш органи мулкига утказилмаган меросга нисбатан хам татбик этилади. Мерос 1997 йилнинг 1 мартига кадар ворислардан бири томонидан кабул килиб олинган ёки давлатнинг ёхуд фукароларнинг узини узи бошкариш органи мулкига утказилган холларда келиб чиккан низолар 1963 йилги Фукаролик кодекси нормаларига мувофик хал этилади. Демак, судлар ушбу ишларни куришда юкоридаги тушунтиришга катъий амал килишлари лозим.

Меросга оид ишларни судда куришнинг узига хос процессуал хусусиятларидан бири мазкур ишларда процессуал хукукий ворисликка йул куйилади. Шунга кура, меросга оид ишларда иштирок этувчи шахслардан бирининг вафот этиши натижасида суд Фукаролик процессуал кодексининг

116-моддасига асосан иш юритишни тухтади. Хукукий ворис ишга киришгунига ёки ишга жалб килингунига кадар иш юритиш тухтатиб турилади. Процессуал хукукий ворис ишга киришгандан кейин иш куриш тикланади ва давом этади.

Меросга оид ишларни судда куришнинг узига хос процессуал хусусиятларидан яна бири вояга етган меросхурларнинг барчаси иштирок этиши шартлиги хисобланади. Бу борада амалиётчи ходимлар хам куйидаги фикрларни билдириб утади: мазкур фукаролик ишларини куришда, суд даъво аризасида тарафлар сифатида курсатилган ёки курсатилмаганлигидан катъий назар барча меросхурларни ишга жалб килиши лозим булади [3]. Демак, ушбу ишларда шерик иштирокчиликнинг мажбурий тури кулланилади.

Судларда меросга оид ишларни судда куришнинг яна бир процессуал хусусиятларидан бири бу ишлар даъво тартибида ва алохида тартибда курилишидир. Алохида тартибда куриладиган меросга оид ишларни куришда судлар узига хос процессуал хусусиятларга эътибор каратиши керак. Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодексининг 295-моддасига кура, меросни кабул килиш ва мероснинг очилиш жойи факти, кариндошлик алокалари факти, шахс бировнинг карамогида эканлиги фактини аниклаш фукаролик процессининг алохида тартибда куриб чикиладиган ишлар тоифасига киради. Ушбу ишларни умумлаштириб турувчи жихат шуки, ушбу фактлар муайян юридик мазмунга эга булиб, фукаро ва ташкилотларнинг хукук ва мажбуриятлари вужудга келиши, узгариши ёки бекор булиши учун асос булади. Суд бундай ишларни Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодекси 3-кичик булимининг 28-боби коидаларига мувофик куриб чикиши лозим булади, чунки бундай ишларда низо мавжуд булмайди, агар

ишни судда куриш давомида низо келиб чикса, суд Фукаролик процессуал кодексининг 122-моддасига кура, аризани курмасдан колдириб, ишда иштирок этувчи шахсларга умумий тартибда даъво такдим этишни таклиф килади.

Масалан, купинча амалиётда, мерос колдирувчининг карамогида булганлик фактини белгилаш тугрисида ариза билан мурожаат этган аризачилар суд ишни куриши давомида, мерос мулкини булиш ёки васиятномани хакикий эмас деб топиш тугрисида кушимча даъво билан чикадилар, яъни алохида тартибда иш курилиши жараёнида низо келиб чикади [4].

Демак, суд меросга доир фактларни белгилашда низо йуклигини хам аниклаши лозим. Мерос колдирувчининг карамогида(бокимида) булганлик факти, шахсга Узбекистон Республикаси Фукаролик кодекси 1141-моддасииккинчи кисмига кура, агар у мерос колдирувчининг вафотига кадар камида бир йил унинг карамогида турган булса, ана шу ворисликка чакириладиган навбатнинг меросхурлари билан биргаликда мерос олиш хукукини беради.

Меросни кабул килиш ва меросни очилиш жойи фактини белгилаш буйича, Узбекистон Республикаси Олий суди Пленуми куйидаги рахбарий тушунтиришларни беради. Манфаатдор шахс мерос хукуки кабул килганлиги ва мулкни мерос килиб олганлигини тасдикловчи далилларни такдим кила олмаганлиги сабабли, нотариал идора ворислик хакида гувохнома беришни рад килган холларда меросни кабул килиш ва меросни очилиш жойи фактини белгилаш Фукаролик процессуал кодекси 295-моддасининг 9-бандига асосан амалга оширилади. Мерос колдирувчининг охирги доимий яшаб турган жойи, яъни фукаронинг доимий яшаб келган жойи, мероснинг очилиш жойи хисобланади, агар унинг охирги яшаб турган жойи номаълум булса, унга тегишли булган кучмас мулк ёки унинг асосий кисми турган жой мерос очилган жой деб хисобланади.

Алохида тартибда куриладиган меросга оид ишларнинг ахамияти шуки, бунинг натижасида меросхурлар доираси узгаради, мерос мулки кайта таксимланиши масаласи кутарилади.

Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексининг 1151-моддасига кура, хомила булган, бирок хали тугилмаган меросхур булса, меросни таксимлаш бундай меросхур тугилганидан кейингина амалга оширилиши мумкин. Агар хомила холида булган, бирок хали тугилмаган меросхур тирик тугилса, колган меросхурлар унга тегишли булган мерос улушини ажратган холдагина меросни таксимлашни амалга оширишга хаклидирлар. Мерос таксимотида чакалокнинг манфаатларини химоя килиш учун васийлик ва хомийлик органининг вакили таклиф этилиши лозим.

Демак, ушбу коида меросни таксимлаш ишини кураётган судьядан меросхурлар ичида хомила холида булган меросхур бор ёки йуклик фактини аниклашни талаб килади.

Шундай экан, мерос очилган пайтда мерос колдирувчининг хали тугилмаган меросхури булса ва меросхурлар меросни таксимлашни сураб, судга мурожаат килишса, суд фукаролик иши буйича кандай процессуал харакатни амалга ошириш лозим.

Худди шундай холатлар юзага келганда хукукшунос Р.Янева иш юритишни тухтатиб туриш кераклиги тугрисида фикрларни илгари суради[5]. Бизнинг фикримизча хам ушбу холатда суд чакалок тугилгунига кадар ишни тухтатиб туриш тугрисида ажрим чикариши лозим булади. Бирок, Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодексининг 116-117-моддаларида иш юритишни тухтатиб туриш асосларида бундай асос курсатилмаган.

Шу боисдан Узбекистон Республикаси Фукаролик процессуал кодексининг 116-моддасига иш юритишни тухтатиш асоси сифатида куйидаги кушимча киритилиши таклиф этилади:

6) меросга оид ишларда тугилмаган чакалокга нисбатан мерос белгилаш лозим булганда.

Меросга оид ишларни судда куришда суд амалиётида вужудга келаётган муаммолардан бири сурагат онадан тугилган фарзандлар меросхур булиш ёки булмаслигини аниклаш хисобланади. Чунки, Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексининг 1135-моддасига кура, мерос колдирувчининг болалари (шу жумладан фарзандликка олинган болалари), эри (хотини) ва ота-онаси (фарзандликка олувчилар) тенг улушларда конун буйича биринчи навбатдаги ворислик хукукига эга буладилар. Мерос колдирувчининг вафотидан кейин тугилган болалари хам биринчи навбатдаги ворислар жумласига кирадилар. Лекин сурагат она томонидан тугилган болалар меросхур булиш-булмаслик хакида Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексида тушунтиришлар берилмаган. Вахоланки хозирги кунда фарзанди йук эр-хотинлар томонидан сурагат оналар томонидан бола олиш холатлари кузатилмокда. Шу боис келгусида мазкур муаммоларни олдини олиш максадида Узбекистон Республикаси Фукаролик кодексининг 1135-моддасига сурагат она томонидан тугилган болалар хам биринчи навбатдаги меросхурлар хисобланиши тугрисида норма киритилиши максадга мувофик.

Фукаролик процессида меросхурларнинг хукукларини суд йули билан химоя килишни такомиллаштиришда меросга оид ишларнинг хажмини кундан-кунга ортиб бораётганлигини алохида эътиборга олиш лозим. Бу холатни, биринчидан, ахолини сонини ортиб бораётганлиги, иккинчидан, меросга оид турли янги-янги фукаролик-хукукий муносабатларни кириб келаётганлиги хамда ахолини судга булган ишончини ва хукукий билимини ошиб бораётганлиги билан хам боглаш мумкин. Ана шу жихатдан хозирги боскичма-боскич амалга оширилаётган хукукий ислохотлар жараёнида ривожланган хорижий давлатларнинг тажрибасидан келиб чиккан холда судьяларни фукаролик муносабатларнинг турларига доир ишларни куришга ихтисослаштириш лозим. Масалан, Францияда судьялар никох ва оила ишларини куришга, мерос хукуки билан боглик ишларни куришга, етказилган зарарни коплашга доир ишларни куришга ва хукукнинг бошка турларига доир ишларни куришга ихтисослашган холда фаолият юритади [6]. Бу тажриба шу турдаги ишларни курувчи судьянинг билим ва тажрибасини юкори даражада булишини, фукаролик ишларини хажмини камайишини хамда судьяларнинг юкламасини камайишини таъминлайди.

Шундай экан, фикримизча биринчидан, мамлакатимизда хам келажакда судларни ихтисослаштириш йуналишини ривожлантирган холда мерос хукуки билан боглик ишларни куришга оид ихтисослашган судларни ташкил этиш таклиф килинади.

Иккинчидан, меросга оид ишларнинг хажмини кундан-кунга ортиб бораётганлигини алохида эътиборга олган холда ФПКнинг 122- (аризани курмасдан колдириш) ва 194-модда (аризани кабул килишни рад этиш)ларига айрим тоифадаги, масалан, мехнат, оила, уй-жойга оид низолар билан бир каторда меросга оид ишларни судга кадар хал килишнинг мажбурий тартиб-таомилларини ва унга амал килмаслик окибатларини назарда тутувчи нормаларни киритиш таклиф килинади. Бу манфаатдор шахсларнинг хукук ва конуний манфаатларини узаро келишув йули билан хал этиш, судларда ишларни узок муддатга чузилиб кетишини олдини олиш, судьяларнинг иш юкламаларини камайтириш ва айникса,

тарафлар уртасидаги низоларни хал этишда фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, жамоат ташкилотлар ва айрим давлат ва нодавлат ташкилотларининг ролини оширишга олиб келади.

Учинчидан, Узбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2011 йил 20 июлдаги "Судлар томонидан мерос хукукига оид конунчиликнинг кулланилиши тугрисида"ги 5-сон карорини янги тахрирда ишлаб чикиш вакти келди. Чунки, 2018 йил 1 апрелдан янги Узбекистон Республикасининг Фукаролик процессуал кодексининг амалга киритилиши хамда суд амалиётида ушбу тоифадаги ишларни судда куришда юзага келаётган муаммоларни хал этишда мазкур Пленум карори янги тахрирда ишлаб чикиш максадга мувофик.

Review of law sciences References:

1. X.Yodgorov. O'zbekistonda so'nggi 9 oy ichida meros bilan bog'liq qancha ish ko'rib chiqilgani ma'lum qilindi // https://kun.uz/51013045

2. X.Yodgorov. O'zbekistonda so'nggi 9 oy ichida meros bilan bog'liq qancha ish ko'rib chiqilgani ma'lum qilindi // https://kun.uz/51013045

3. Sudning hal qiluv qarorini tuzish bo'yicha amaliy qo'llanma // X. Yodgorov, M. Gulomova, G. Parpiyeva - Toshkent: Baktria press, 2016 - 196 b. - B.183-185.

4. R.Yu.Zakirov, Ya. S. Grishina, M. M. Maxmutova. Nasledstvennoye pravo. - M.: Yurist', 2005. - S.307.

5. Yaneva R.R. Osobennosti rassmotreniya sudami del, svyazannix s nasledovaniyem. Avtoreferat. Moskva - 2009. - S.15.

6. Aminjanova M.A. Odil sudlovni ta'minlashga doir fuqarolik protsessini takomillashtirishning ayrim masalalari // Fuqarolik sud ishlarini yuritishga oid qonunchilikni takomillashtirishning nazariy va amaliy masalalari. Ilmiy-amaliy konferentsiya materiallari / Mas'ul muharrir yu.f.n., dots. A.B.G'afurov.

1. "Adabiyot uchqunlari". - T., - 2015. - B. 80

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.