Научная статья на тему 'Проблемы исследования словообразовательной системы башкирского языка'

Проблемы исследования словообразовательной системы башкирского языка Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
183
47
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БАШҡОРТ ТЕЛЕ / ғәРәП ТЕЛЕ / ФАРСЫ ТЕЛЕ / ГРЕК ТЕЛЕ / ЛАТИН ТЕЛЕ / МОРФЕМАЛАР / АФФИКСТАР / һүҙЬЯһАЛЫШ / һүҙЬЯһАЛЫШ ЮЛДАРЫ / THE BASHKIR LANGUAGE / THE ARABIC LANGUAGE / THE PERSIAN LANGUAGE / THE GREEK LANGUAGE / THE LATIN LANGUAGE / MORPHEMES / AFFIXES / WORD FORMATION / METHODS OF WORD FORMATION

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Ишбаев Карим Гайсеевич

В статье рассматриваются вопросы морфемной и словообразовательной структуры башкирского слова, виды корневых и производных слов, способы словообразования. Ставятся проблемы дальнейшего исследования словообразовательной системы башкирского языка: а) изучение отдельных малоизученных способов словообразования в монографическом плане; б) выяснение оптимальных возможностей употребления лексических единиц в функции словообразующих основ; в) активизация работ по сопоставительно-типологическому изучению словообразования башкирского языка и других неродственных языков Востока (арабского, персидского) и Запада (английского, немецкого, французского); г) расширение тематики научных, учебных и справочных (лексикографических) изданий по проблемам башкирского и сопоставительного языкознания.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article considers the problems of word structure and word formation in Bashkir as well as the types of root words and derivatives, and word formation methods. The problems in further research on the Bashkir word formation system have been put forward, namely: the monographic study of insufficiently investigated methods of word formation; finding out optimal possibilities for the use of lexical units as an underlying stem; carrying out more contrastive-typological studies of word formation in Bashkir and other Oriental languages (Arabic, Persian) and Western ones (English, German, French); an expansion of the subject-matter of scholarly works, textbooks, and reference books (lexicographical works) on the problems of Bashkir and comparative linguistics.

Текст научной работы на тему «Проблемы исследования словообразовательной системы башкирского языка»

ЛИНГВИСТИКА

K.F. Мшбаев

ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ СИСТЕМЫ БАШКИРСКОГО ЯЗЫКА

В статье рассматриваются вопросы морфемной и словообразовательной структуры башкирского слова, виды корневых и производных слов, способы словообразования. Ставятся проблемы дальнейшего исследования словообразовательной системы башкирского языка:

а) изучение отдельных малоизученных способов словообразования в монографическом плане;

б) выяснение оптимальных возможностей употребления лексических единиц в функции словообразующих основ;

в) активизация работ по сопоставительно-типологическому изучению словообразования башкирского языка и других неродственных языков Востока (арабского, персидского) и Запада (английского, немецкого, французского);

г) расширение тематики научных, учебных и справочных (лексикографических) изданий по проблемам башкирского и сопоставительного языкознания.

Karim G. Ishbayev

THE PROBLEMS IN STUDYING THE BASHKIR WORD FORMATION SYSTEM

The article considers the problems of word structure and word formation in Bashkir as well as the types of root words and derivatives, and word formation methods. The problems in further research on the Bashkir word formation system have been put forward, namely:

a) the monographic study of insufficiently investigated methods of word formation;

b) finding out optimal possibilities for the use of lexical units as an underlying stem;

c) carrying out more contrastive-typological studies of word formation in Bashkir and other Oriental languages (Arabic, Persian) and Western ones (English, German, French);

d) an expansion of the subject-matter of scholarly works, textbooks, and reference books (lexicographical works) on the problems of Bashkir and comparative linguistics.

МеИим Иуззэр: башкорт теле, гэрэп теле, фарсы теле, грек теле, латин теле, морфемалар, аффикстар, ЬузьяЪалыш, ЬузьяЬалыш юлдары.

Key words: the Bashkir language, the Arabic language, the Persian language, the Greek language, the Latin language, morphemes, affixes, word formation, methods of word formation.

Ишбаев Кэрим Гайса улы, филология фэндэре докторы, 3. Биишева исемендэге Стэрлетамак дэулэт педагогия академиякы профессоры

© Ишбаев K.F., 2012

БАШЖОРТ ТЕЛЕНЕД ЬУ^ЬЯЬАЛЫШЫ СИСТЕМАЬЫН 0ЙРЭНЕУ МЭСЬЭЛЭЛЭРЕ

Башкорт телендэ Иу? те?елешен (морфеми-ка) Иэм ИуэьяИалышты (дериватология) яцы фэнни кимэлдэ ейрэнеугэ XX быуаттьщ 50—60-сы йылдарында донъя кургэн гилми хе?мэттэр ?ур этэргес кес булып тор?о. Бындай эштэр?эн беренсе нэубэттэ Н.К. Дмитриевтыц башкорт теле грамматикаИы [3], Э.Э. Юлдашевтыц [12] Иэм Т.М. Гариповтыц [1] монографиялары ку? уцында тотола. КурИэтелгэн хе?мэттэр?э, ниге??э, башкорт телендэге Иу^ьяИалыш мэсьэлэлэре бу-йынса теп мэглумэттэр, шулай ук исемдэр?ец, исемдэш Иу? теркемдэренец (сифат, Иан, алмаш), кылымдарзыц Иэм рэуештэр?ец яИалыш у?енсэ-лектэренэ караган айырым материалдар табырга була.

Башкорт теленец 1981 йылгы академик грам-матикаИында, Иу^ьяИалыш материалдарын традиция буйынса «Морфология» булеге эсендэ биреу дауам итИэ лэ, айырым Иу? теркемдэренец яИа-лышы буйынса ярайИы ук ентекле ку^этеу^эр яИа-ла Иэм фактик материалдар аша дэлиллэнэ.

Был елкэлэ артабангы эдлэнеузэр дауам итэ, Иэм югары укыу йорттары студенттары есен тэгэйенлэнгэн «Хэ^ерге башкорт теле» [8] дэрес-легендэ «Ьу^ьяИалыш» булеге тэулэп, элеккесэ «Морфология» булеге эсендэ тугел, э тел гилеме-нец у? аллы тармагы рэуешендэ айырым карала, Иу? те?елеше Иэм Иу?ьяИалыш мэсьэлэлэре яцы йунэлеш ала, яцы тешенсэлэр Иэм уларга ярашлы яцы терминдар тэкдим ителэ. Башкорт теленец Иу?ьяИалыш системаИын ейрэнеу елкэИендэ ошо юдыктагы тикшеренеу?эр Ие?емтэИе буларак башкорт телселэре Э.Ф. Ишбир?индец [8], К.Г. Иш-баевтыц [5; 6] Иэм М.Х. Эхтэмовтыц [10; 11] монографиялары донъя курэ, улар ниге?ендэ доктор-лык диссертациялары яклана.

Был эштэр?э «Морфемика» Иэм «Ьу^ьяИалыш» башкорт тел гилеменец у? аллы булектэре итеп радлана, улар?ыц ейрэнеу предметтары, объект-тары, уларга караган проблемалар, ейрэнеу ме-тодтары Иэм яцы лингвистик тешенсэлэр Иэм улар?ыц терминдар системаИы курИэтелэ.

Морфемика (Иу? те?елеше) елкэИендэ асык-ланган мэсьэлэлэр тубэндэгелэр:

— Иу? морфематик те?елеше буйынса тамыр Иэм аффиксаль морфемалар?ан тора;

— морфемалар?ыц тер?эре: морф, алломорф, морфема, морфеманыц варианты;

— тамыр?ар?ыц ирекле Иэм бэйле тер?эре;

— аффиксаль морфемалар?ыц Иу? яИаусы, форма яИаусы Иэм Иу? у?гэртеусе тер?эре;

— Иу^ец морфематик те?елешендэ ку?этелгэн тарихи у?гэрештэр: ябайлашыу, таркалыу, кат-марланыу, алмашыныу.

Ьу^ьяИалыш буйынса каралган Иэм хэл ителгэн мэсьэлэлэр:

— Иу^эр^ец те?елеше Иэм яИалышы буйынса тер?эре: а) тамыр Иэм яИалма Иу??эр; тамыр Иу^эр^ец фонологик те?елештэре; б) яИалма Иу^эр^ец ябай яИалма Иу??эргэ (эш-се, кыу-ла, эде-лэй, ялан-да-еы); кушма Иу??эргэ: берекмэ кушма Иу? (кызылтуш < кызыл + туш, Байгилде (кеше исеме) < бай + кил-де), теркэлмэ кушма Иу? (куп йыллык, сац курзыреыс, куз аскыкыз, тэкдим ит-), парлы Иу? (дуд-иш, ~карлы-буранлы, ары-бире), кабатлаулы Иу? (вакыт-вакыт, колэ-колэ, эбей-к + эбей, тэмле-томло), кыдкартылган кушма Иу? (СДПА < Стэрлетамак дэулэт педагогия ака-демиякы, медколледж< медицина колледжи); кыдкартма Иу??эргэ: лексик кыдкартмалар (Магнит калакы < Магнитогорск калакы, Сэеи < Сэеи-зулла, ятак < ятакхана), график кыдкартмалар (б. < быуат, сэг. < сэгэт, к. < кала, ур. < урам, ж. < журнал); кусмэ Иу??эргэ (изэнде буяу (исем кылым) > кары тодтэге буяу (исем); утын жыржа башланы (кылым) > кон торошо жыржа узгэрзе (рэуеш) буленеуе;

— Иу?ьяИалыш системаИына караган тешенсэлэр Иэм улар?ы билдэлэусе терминдар индерелде (Иу? яИаусы ниге? Иэм Иу? яИаусы сара, Иу^ьяИалыш мэгэнэИе, Иу^ьяИалыш тибы, Иу?ьяИа-лыш юлдары Иэм ысулдары, Иу?ьяИалыш ояИы);

— башкорт телендэ урын алган Иу?ьяИалыш юлдары Иэм ысулдары (алымдары) билдэлэнде:

1) лексик Иу?ьяИалыш (диахроник планда телдэ башлап тамыр Иу??эр барлыкка килеу про-цесы ку? уцында тотола; был термин шартлы рэуештэ кулланыла):

а) беренсел тамыр Иу??эр (улар?ыц фонологик типтары; Ь — Иу?ыцкы, Т — тартыцкы):

Ь: э, у (л), о- (ойрэт-);

ЬТ: ай, ат, уй, эш, ик-, эс-, ос-, ос, ах!

46

K.F. Ишбаев

Th: ни, ти-, бы(л), йэ! на! ThT: бай, бак-, бир-, mop-, йыл, таш, тел, тиц, тар;

б) икенсел тамыр hy^op (улар^ыц фоноло-гик типтары):

hT + Т: урт, арт-, илт-, врк-, урт-, елт; ThT + Т: йорт, курк, сэнс-, тарт-, Парк-; hT + h: ике, ире-, эсе, эсе, эре, укы-; ThT + h: буга, буре, йока, кара, йака-, йере-;

2) лексик-семантик hYЗьяhалыш (телдэ быга тиклем булган hY^^op:^ едтэлмэ мэгэнэлэр кабул итеуе hеземтэhендэ яцы hY3?op барлыкка килеу): ай «кук есеме» > ай «йылдыц 1/12 елешенэ тиц вакыт улсэу берэмеге», бас- «аяк урэ тор-, атла-» > бас- «нэшер ит-»; акла- «агарт-» > акла-«гойе^езге сыгар-»; юл «дорога, путь» > юл «способ, средство, прием»;

3) фонологик hYЗьяhалыш (hy^ore фонема-лар составыныц терле узгэреше hеземтэhендэ яцы hY330p яhалыу); уныц алымдары:

а) фонемаларзыц сиратлашыуы:

h: [а]-[ы]: йар- — йыр-, кан — кын; [е]-[е]: бейек — бвйвк, серек — сврвк; [у]-[о]: кура- — коро-, сукы- — соко- h^.; T: [р]-[?]: бур — буз, кур- — куз, сирэм — сизэм; [т]-[?]-[й]: бат- — бай(ы)-, кат- — каз- — кай(ы)-;

[k]-[V]: как — кау; [c]-[h]: сейэл — Ьейэл; hT: багла- — баула- — бэйлэ-, йат- — йаз- — йэй-; кур- — куз- — кур- — кут-;

б) lr^^H тотош йомшарыуы (палатализация): бор- — бер-, оро — ере, сукыш — CYкеш,

!алмак — Гэлмэк, быс- — бес-, куп- — ^п-,

hYK- — hYк-;

в) айырым фонемалар^ыц тешеп калыуы: газап — а?ап, гэмэл — эмэл, хэ?ер — э?ер,

мэгэнэ — мэне, тэцре — тэре, шыума — шыма, олуг — оло;

г) бадымдыц урыны YЗгэpеY: акаде'мик (исем) — академи'к басма (сифат), те'хник (исем) — техни'к прогресс (сифат), бвтэ' (кылым) — бв'тэхалык (алмаш), яцы' (сифат) — я'цы килэ (рэуеш);

4) морфематик hYЗьяhалыш (hY^H тамыры-на hY? яhаусы аффикстар кушылыу яр^амында, шулай ук бер нисэ тамыр?ыц йэки ниге??ец бер кушма hY?re беpлэшеYе аpкаhында яцы hY??op яhалыу); уныц ысулдары:

а) аффикслашыу (дейем терки сыганаклы теп баш-корт аффикстары яр?амында): аскыс, балык-

сы, Ьосхо, янгын, белгес, замандаш, яхташ, кврэк, килем, элемтэ; хышхы, Ьщгер, тэмле, тормош-сан, хунахсыл; елгэр-, тарай-, хысхар-, хотол-, дуслаш-, йылын-, бышылда-, шахылда-; бушлай, йылылай, сэеэтлэп, ахсалата, башхортса;

— ЬузьяИалышта билдэле бер кимэлдэ урын алган фарсы, гэрэп, урыд телдэренэн, шулай ух урыд теле аша латин, грек телдэренэн килеп ингэн префикстарзы (префиксоидтарзы) Иэм суффикс-тар?ы (суффиксоидтарзы) айырып карау Иэм улар яр?амында барган ЬузьяИалыш ысулдарын ниге? телдэгесэ префикслашыу Иэм суффикслашыу тип атау максатка ярашлы тип табылды:

— префикслашыу (терки телдэр?э, шул идэптэн башкорт телендэ лэ, аффиксаль морфе-малар?ыц бер тере буларак префикстар ку?этелмэй, э префикслашыу ысулы менэн яцы Иуззэр яИалыу фэкэт алда курИэтелгэн телдэр?эн у?лэштерелгэн префикстар ярзамында гына бара; был процеста яИаусы ниге? сифатында башкорт Иуззэре лэ, сит телдэр?эн алынган Иуззэр ?э сы-гыш яИайзар):

— фарсы теленэн ингэн префикстар:

би: бибаштах, битараф, бихисап, бисара; бэд-: бэдбэхет, бэддоеа; на-: намэелум, нахах;

— грек Иэм латин телдэренэн ингэн пре-фикстар:

анти-: антидонъя, антийесем; гипер-: гиперматдэ, гипертауыш; контр-: контрхэрэкэт, контрквжум, контрсара;

макро-: макродонъя, макроихтисад; микро-: микродонъя, микрокисэксэ; прото-: протобашхорттар, прототип; а-: анормалъ, асинхрон; архи-: архиреакцион, архимвким; интер-: интервокалъ, интерлингвистик; инфра-: инфрахызыл, инфрафиолет; ультра-: улътрахысха, улътрафиолет, улътра-калхын;

де-: демобилизацияла-, демонтажла-, демили-таризацияла-;

дез-: дезинфекцияла-, дезинформацияла-, де-зактивацияла-;

— суффикслашыу:

фарсы теленэн ингэн суффикстар: -гир: хэлэмгир, яугир, йыкангир; -гэр, -кэр, -кэр: саузагэр, хэйлэкэр; -дар, -дэр, -?ар: диндар, телдэр, хэбэрзар; -ман, -мэн: баеман, квйэрмэн;

БАШКОРТ ТЕЛЕНЕЦ ЬУ?ЬЯЕАЛ^1ШЫ СИСТЕМАЫЫН ЭЙРЭНЕУ МЭСЬЭЛЭЛЭРЕ

47

-намэ: йондознамэ, указнамэ, кораунамэ; -стан: Башкортостан; -хана: ашхана, дарыухана; -хур: канхур, сэйхур; гэрэп теленэн ингэн суффикстар: -ан, -эн: еомумэн, хосусан; -ат, -эт, -иат, -иэт: исламиат, торкиэт; -и, -ани, -уи, -уи: еэзэти, донъяуи, ижади, торки;

грек Иэм латин телдэренэн ингэн суф-фикстар:

-ар, -яр: коммунар, юбиляр, элементар; -ер: миллионер, миллиардер; -изм: марксизм; -оид: монголоид;

б) ниге??эр кушылыу (бер нисэ яИаусы ниге? бер бетен булып ойоша, Ие?емтэлэ берекмэ кушма Иу??эр барлыкка килэ): алма + аеас > алмаеас, ак + буз + ат > акбузат, кино + йыл + язма > кинойылъязма, юк + икэ > юеикэ;

в) ниге??эр ишлэшеу (яИаусы ниге??эр бер-береИе менэн йэнэшэ тороп, ишлэшеп, парлы Иу??эр хасил итэлэр): ата-эсэ, халык-ара, континент-ара;

г) ниге??эр кабатланыу (бер ук яИаусы ни-ге^эр^ец кабатланыуы Ие?емтэИендэ кабатлау-лы Иу??эр яИала): мизгел-мизгел, тимер-томор, кузгэ-куз (кара);

5) Иу^эр^е кыдкартыу юлы (аббревиация) ике процесты у? эсенэ ала:

а) Иу^эр^е кыдкартыу Ие?емтэИендэ кыдкарт-ма Иу^эр^ец яИалышы: гэзит > г., район > р-н, Стэрлетамак (кала) > Стэрле;

6) ныгынган Иу?бэйлэнештэр составындагы Иу^эр^ец кыдкартылган елештэрен кушыу яр?а-мында кыдкартылган кушма Иу^эр^ец барлыкка килеуе: Башкорт дэулэт университеты > БДУ, телевизион узэк > телеузэк;

б) лексик-грамматик Иу?ьяИалыш (Иу??ец лек-сик мэгэнэИе Иэм грамматик билдэлэре у?гэреу аркаИында яцы Иу??эр барлыкка килеу) Иэм уныц ысулдары: исемлэшеу (субстантивация), сифат-лашыу (адъективация), Ианлашыу (нумерализа-ция), алмашлашыу (прономинализация), кылым-лашыу (вербализация), рэуешлэшеу (адвербиализация), ымлыклашыу (интеръективация), бэйлэуеслэшеу (постпозиционализация), теркэ-уеслэшеу (конъюкционализация), кидэксэлэшеу (партикулизация), модаль Иу??эргэ кусеу;

7) лексик-синтаксик Иу?ьяИалыш (айырым Иу^эр^ец ныгынган Иу?бэйлэнештэргэ, э

Иейлэмдэр?ец у? аллы Иу??эргэ ойошоп кушма Иу??эр яИалыу) Иэм уныц ике ысулы:

а) лексемалашыу: ер елэге; Щэнгилде, куцел ас-; ялан аяк, баш тубэн;

б) лексемалашыу + аффикслашыу: корос койоусы, куп теллелек, куз аскыкыз, якшатлан-;

— Иэр Иу? теркеменэ караган Иу^эр^ец яИа-лыу юлдары асыкланды, Иэм яцы йунэлеш була-рак Иэр Иу? теркеменец Иу? яИаусы ниге?е рэуе-шендэ сыгыш яИау Иэм Иу?ьяИалыш процесында катнашыу мемкинлеге тикшерелде (ер: ерзэш, ер-зэшлек, ерлек, ерле, ерек-, ерлэ-, ерке-, ербесэр, ерталар, ертыцлар, ер-кыу, ер фонды, ер калымы, ер шары, сизэм ер, тыуеан ер, ер билэусе, ер тетрэу к.б.);

— Иу?ьяИалыш процесында ку?этелгэн мор-фонологик куренештэр (Иу? яИаусы ниге??ец кыдкарыуы, морфемалар араИына фонемалар ку-йылыу, морфемалар?ыц тэцгэллэшеуе, фонема-лар^ыц сиратлашыуы, бадымдыц кусеуе) асыклан-ды;

— телдец удеш барышында Иу?ьяИалыш елкэИендэ урын алган семасиологик куренештэргэ (полисемия, омонимия, синонимия, антонимия Иэм паронимия) ку?этеу?эр яИалды;

— Иу?ьяИалыш системаИын ейрэнеу?э ретроспектив (Иу?ьяИалыш анализы) Иэм перспектив (Иу?ьяИалыш синтезы) йунэлештэре тэкдим ителде;

— «морфемика» Иэм «Иу?ъяИалыш» елкэлэренэ кагылышлы Иу?лектэр донъя кур?е [7; 9; 10];

— куп миллэтле Башкортостан Республика-Иы шарттарында фэн Иэм мэгарифтыц менэсэбэттэшлеген Иэм ошога ярашлы алып ба-рылган тел сэйэсэтен Иэм башкорт теленец урыд теле менэн бер рэттэн дэулэт теле булып торо-уын Иэм уныц бетэ урта укыу йорттарында ейрэнелеуен идэпкэ алып, башкорт теленец Иу?ьяИалыш системаИын урыд теленец Иу?ьяИа-лышы у?енсэлектэре менэн сагыштырма планда ейрэнеу елгелэре куренэ башланы [4; 6; 9].

— башкорт теленец Иу?ьяИалыш системаИын терле яклап ейрэнеу дауам итэ, Иу?ьяИалыштыц айырым юлдарын тикшереугэ йэ булмаИа Иу? теркемдэренец морфематик Иэм Иу?ьяИалыш у?енсэлектэренэ кагылышлы диссертациялар якланды (Г.Р. Абдуллина; Р.Й. Хэлитов; Н.А. Ласынова; Ф.Р. Юнусова; М.И. Карабаев), монографиялар Иэм укыу кулланмалары (Г.Р. Абдуллина; К.Г. Ишбаев, Г.Р. Абдуллина,

48

K.F. Ишбаев

З.К. Ишкилдина; М.И. Карабаев, Н.Х. Ишбу-латов hoM М.Х. Эхтэмов) донья кур?е.

Башкорт теленец hYЗьяhалыш cиcтемаhын ейрэнеузэ быга тиклем башкарылган эштэрзэн, хэл ителгэн проблемаларзан тыш, алдагы кендэрзэ был елкэлэ эшлэнэhе эштэр зэ, тик-шерелэhе мэсьэлэлэр зэ байтак. Ошоларзан сы-гып, башкорт телселэре, айырым эйткэндэ, де-риватологтары алдында торган бурыстарзан тэY нэYбэттэ тYбэндэгелэрзе кYрhэтеп китергэ бу-лыр ине:

— hYЗьяhалыш юлдарыныц hэм уларзыц айырым ысулдарыныц элегэ ныклап ейрэнелеп етмэгэн терзэрен кицерэк hэм ентеклерэк итеп монографик планда тикшереY;

— hYЗьяhалыш синтезы методы нигезендэ 1юр hY3 теркеменэ караган лексемаларзыц яцы hYЗЗЭр яhалыу процесында hY3 яhауcы нигез сифатында катнаша алыу мемкинлектэрен асыклау буйынса тикшеренеYЗЭр YткэреYЗе дауам теу;

— бегенге ижтимаги тормош 1юм республи-кала алып барылган ыцгай тел сэйэсэте талапта-рына ярашлы морфемика hэм hYЗьяhалыш систе-маhына караган мэсьэлэлэрзе башкорт теленец грамматик королошона кагылышлы башка тар-мактары (лексика, морфология, синтаксис) рэтендэ урыд теле, кенсыгыш телдэренэн гэрэп hэм фарсы, Европа телдэренэн инглиз, немец, француз телдэре Y3енcэлектэре менэн сагыштыр-ма планда ейрэнеYЗе кицэйтеY hэм активлашты-рыу, фэн hэм мэгариф мэнфэгэттэренэн сыгып, монографиялар hэм укыу кулланмалары булды-рыу;

— морфемика hэм hYЗьяhалыш елкэлэре бу-йынса hYЗлектэр тезеY эшен дауам итеY hэм уларзыц укыу-укытыу эштэренэ тэгэйенлэнгэн мэктэп есен булган варианттарын эшлэY.

Э^ЭБИЭТ

1. Гарипов Т.М. Башкирское именное словообразование. - Уфа: БФ АН СССР, 1959. - 224 с.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

2. Грамматика современного башкирского литературного языка. — М.: Наука, 1981. — 495 с.

3. Дмитриев Н.К. Башкорт теленец грамматика-Ьы. — Вфо: Башгосиздат, 1950. — 199 б.

4. Закиръянов К.З. Сопоставительно-типологическое описание русского и башкирского языков. — Уфа: Китап, 2007. — 232 с.

5. Ишбаев К.Г. Башкорт теленец Ьузьяпалышы. — Вфо, 1994. — 284 б.

6. Ишбаев К.Г. Башкирский язык. Морфемика. Словообразование. — Уфа: Гилем, 2000.

7. Ишбаев K.F., Ишкилдина З.К. Башкорт теленец ЬузьяЬалыш Ьу^леге. — Вфо: Гилем, 2005. — 552 б.

8. Ишбердин Э.Ф. Историческое развитие лексики башкирского языка. — М.: Наука, 1986. — 152 с.

9. Ишкилъдина З.К. Сопоставительная морфеми-ка русского и башкирского языков. — Уфа: АН РБ, Гилем, 2011. — 144 с.

10. Карабаев М.И. Лексико-синтаксический способ словообразования в башкирском языке. — Уфа: БашГУ, 2011. — 138 с.

10. Уразбаева З.Г. Словарь аффиксальных морфем башкирского языка. — Уфа: Гилем, 2004. — 82 с.

8. Хэ^ерге башкорт теле / яуап. ред. 3.F. Урак-син, К.Г. Ишбаев. — Вфо: Башкортостан китап нэшриэте, 1986. — 400 б.

9. Эхтэмов М.Х. Башкорт теленец морфемалар Ьузлеге. — Вфо: Башкортостан китап нэшриэте, 1992. — 272 б.

10. Эхтэмов М.Х. Хэ^ерге башкорт теле. Ялгаузар яр^амында ЬузьяЬалыш. — Вфо: БДУ, 1994. — 186 б.

11. Эхтэмов М.Х. Хэ^ерге башкорт теле. Ьу?ьяЬа-лыш. — Вфо: БДУ, 2001. — 166 б.

12. Юлдашев А.А. Система словообразования и спряжения глаголов в башкирском языке. — М.: АН СССР, 1958. — 195 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.