Научная статья на тему 'ПРАВОВОЙ ПОРЯДОК ОФОРМЛЕНИЯ И ВНЕДРЕНИЯ РЕЗУЛЬТАТОВ ОБЩЕСТВЕННОГО ЭКОЛОГИЧЕСКОГО КОНТРОЛЯ'

ПРАВОВОЙ ПОРЯДОК ОФОРМЛЕНИЯ И ВНЕДРЕНИЯ РЕЗУЛЬТАТОВ ОБЩЕСТВЕННОГО ЭКОЛОГИЧЕСКОГО КОНТРОЛЯ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
109
29
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Область наук
Ключевые слова
общественный экологический контроль / оформление / информация / протоколы / выводы / справки / решения / общественная экологическая экспертиза / охрана окружающей среды / рациональное использование природных ресурсов. / public environmental control / registration / information / protocols / conclusions / references / decisions / public environmental review / environmental protection / rational use of natural resources.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Утегенов Онгарбай

в статье анализируются вопросы оформления и внедрения результатов общественного экологического контроля. Автор анализирует правовые основы оформления и внедрения результатов общественного экологического контроля, национальную и международную научную литературу, а также опыт развитых стран в формулировании и применении результатов общественного экологического контроля. Разработаны предложения по основным формам оформления результатов общественного экологического контроля: подготовка справки или информации и дальнейшее совершенствование законодательства об оформлении и реализации результатов общественного экологического контроля.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

LEGAL PROCEDURE FOR REGISTRATION AND IMPLEMENTATION OF THE RESULTS OF PUBLIC ENVIRONMENTAL CONTROL

The article analyzes the registration issues and implementation of the results of public environmental control. The author analyzes the legal basis for the registration and implementation of the results of public environmental control, national and international scientific literature, as well as the experience of developed countries in the formulation and application of the results of public environmental control. Suggestions have been developed on the main forms for reporting public environmental control results: preparation of a certificate or information and further improvement of legislation on the registration and implementation of public environmental monitoring results.

Текст научной работы на тему «ПРАВОВОЙ ПОРЯДОК ОФОРМЛЕНИЯ И ВНЕДРЕНИЯ РЕЗУЛЬТАТОВ ОБЩЕСТВЕННОГО ЭКОЛОГИЧЕСКОГО КОНТРОЛЯ»

Review of law sciences

Q-------------- |

- Д^

Ongarbay Utegenov,

Docent of the Customs Institute of the Republic of Uzbekistan

Candidate of law

LEGAL PROCEDURE FOR REGISTRATION AND IMPLEMENTATION OF THE RESULTS OF PUBLIC ENVIRONMENTAL CONTROL

Abstract: The article analyzes the registration issues and implementation of the results of public environmental control. The author analyzes the legal basis for the registration and implementation of the results of public environmental control, national and international scientific literature, as well as the experience of developed countries in the formulation and application of the results of public environmental control. Suggestions have been developed on the main forms for reporting public environmental control results: preparation of a certificate or information and further improvement of legislation on the registration and implementation of public environmental monitoring results.

Keywords: public environmental control, registration, information, protocols, conclusions, references, decisions, public environmental review, environmental protection, rational use of natural resources.

Онгарбай Утегенов

доцент Таможенного института Республики Узбекистан, кандидат юридических наук

ПРАВОВОЙ ПОРЯДОК ОФОРМЛЕНИЯ И ВНЕДРЕНИЯ РЕЗУЛЬТАТОВ ОБЩЕСТВЕННОГО ЭКОЛОГИЧЕСКОГО КОНТРОЛЯ

Аннотация: в статье анализируются вопросы оформления и внедрения результатов общественного экологического контроля. Автор анализирует правовые основы оформления и внедрения результатов общественного экологического контроля, национальную и международную научную литературу, а также опыт развитых стран в формулировании и применении результатов общественного экологического контроля. Разработаны предложения по основным формам оформления результатов общественного экологического контроля: подготовка справки или информации и дальнейшее совершенствование законодательства об оформлении и реализации результатов общественного экологического контроля.

Ключевые слова: общественный экологический контроль, оформление, информация, протоколы, выводы, справки, решения, общественная экологическая экспертиза, охрана окружающей среды, рациональное использование природных ресурсов.

Онгарбай Утегенов,

Узбекистан Республикаси Божхона институти доценти, юридик фанлар номзоди

ЖАМОАТ ЭКОЛОГИК НАЗОРАТИ НАТИЖАЛАРИНИ РАСМИЙЛАШТИРИШ ВА РУЁБГА ЧЩАРИШНИНГ ЮРИДИК ТАРТИБИ

Аннотация: мацолада жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштириш уамда уларни амалга ошириш масалалари таулил этилган. Муаллиф томонидан жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштириш уамда уларни амалга ошириш масалаларининг норматив-ууцуций базаси, миллий ва хорижий илмий адабиётлар уамда ривожланган давлатларнинг жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштириш ва амалга ошириш соуасидаги тажрибаси таулил этилган. Жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштиришнинг асосий шаклларини: маълумотнома ёки ахборот тузиш ва жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштириш уамда уларни амалга оширишга оид цонунчиликни янада такомиллаштириш буйича тегишли таклифлар ишлаб чицилган.

Калит сузлар: жамоат экологик назорати, рамийлаштириш, ахборот, баённома, хулоса, маълумотнома, царор, жамоат экологик экспертизаси атроф-мууитни мууофаза цилиш, табиий ресурслардан оцилона фойдаланиш.

Мамлакатимизда давлат экологик сиёсатининг барча йуналишларида кенг камровли дастурий тадбирлар изчил амалга оширилмокда.

Узбекистон Республикаси Президентининг Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномасида "экологик хавфсизлик, сув ва табиий ресурслардан окилона фойдаланиш эътиборимиз марказида туриши зарурлиги"[1],-алохида таъкидлаган эдилар.

Бу эса, мамлакатимизда жамоат экологик назоратнинг хукукий механизмини янада такомиллаштириш зарурлигидан далолат беради.

Жамоатчилик экологик назорати натижалари хар кандай фаолият натижаси сингари муайян шаклда расмийлаштирилиши лозим. Хусусан, Узбекистон Республикасининг "Жамоатчилик назорати тугрисида"ги ^онуни[2] 17-моддасига кура, жамоатчилик назоратининг натижаларига кура уч хил шаклдаги хужжат расмийлаштирилиши мумкинлиги белгиланган. Булар - баённома, хулоса хамда маълумотнома.

Шу билан бир каторда, ушбу ^онун жамоатчилик назорати натижаси конун хужжатларида назарда тутилган бошка шаклда якуний хужжат тайёрлаш оркали хам расмийлаштирилиши мумкинлигини истисно этмайди.

Бунда юкоридаги ^онунга асосан якуний хужжат ахборот ва тавсия хусусиятига эга булади хамда якуний хужжатда баён этилган ахборот, тавсия ва таклифлар давлат органлари томонидан мажбурий тартибда куриб чикилади хамда улар юзасидан конуний карорлар кабул килинади.

Бевосита жамоатчилик экологик назорати натижаларини расмийлаштириш масалалари эса, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2015 йил 8 октябрдаги 287-сон "Жамоатчилик экологик назоратини амалга оширишга доир намунавий низомларни тасдиклаш тугрисида"ги карорида[3] белгиланган.

Таъкидлаш лозимки, ушбу карор билан тасдикланган "Жамоатчилик экологик назоратини амалга ошириш тартиби тугрисида"ги Намунавий низомда жамоатчилик экологик назорати натижаларини расмийлаштиришнинг иккита асосий шакли белгилаб берилган: маълумотнома ёки ахборот тузиш (36-банд). Шунингдек, унда жамоатчилик экологик назорати натижалари конун хужжатларига мувофик бошка йуллар билан хам расмийлаштирилиши мумкинлиги кузда тутилган.

Гувохи булганимиздек, ушбу намунавий низомда "Жамоатчилик назорати тугрисида"ги ^онуннинг 17-моддасида белгиланган жамоатчилик назорати шакллари -баённома ва хулоса уз аксини топмаган. Вахоланки, жамоатчилик экологик назоратининг энг асосий шакли - жамоатчилик экологик экспертизаси натижаларига кура, айнан хулоса расмийлаштирилади. Шу муносабат билан, мазкур низомни "Жамоатчилик назорати тугрисида"ги ^онунга мослаштириш максадида жамоатчилик экологик экспертизаси маълумотнома, ахборот, баённома ва хулоса шаклида расмийлаштирилишини белгилаш максадга мувофик.

Чунки, жамоатчилик мухокамаси хамда корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар рахбарларининг атроф мухитни мухофаза килиш, худуднинг санитария полати, уни ободонлаштириш хамда кукаламзорлаштириш масалалари юзасидан хисоботларини эшитиш натижалари буйича айнан баённома расмийлаштирилади.

Шу билан бир каторда шуни хам унутмаслик лозимки, битта жамоатчилик экологик назорати шакли натижаси бир нечта шаклда расмийлаштирилиши мумкин. Масалан, корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар рахбарларининг атроф мухитни мухофаза килиш, худуднинг санитария полати, уни ободонлаштириш хамда кукаламзорлаштириш масалалари юзасидан хисоботларини эшитиш натижалари буйича баённома тузилиши, бу хакда оммавий ахборот воситалари учун ахборот (пресс-релиз шаклида) тайёрланиши хамда карор кабул килиниши мумкин.

Гувохи булганимиздек, мазкур холатда фукароларнинг узини узи бошкариш органи томонидан корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар рахбарларининг атроф мухитни мухофаза килиш, худуднинг санитария холати, уни ободонлаштириш хамда кукаламзорлаштириш масалалари юзасидан хисоботларини эшитиш натижалари уч хил шаклда расмийлаштирилади.

Бунда жамоатчилик экологик назорати натижалари буйича ахборот ёки маълумотнома у ким томонидан утказилганига караб, тегишинча фукароларнинг узини узи бошкариш органлари раиси ёки нодавлат нотижорат ташкилот рахбари ёхуд фукаро томонидан тасдиклаб берилади хамда экологик назорат сохасидаги махсус ваколатли давлат органларига, бошка давлат органларига, шунингдек ташкилотлар рахбарларига куриб чикиш учун юборилади.

Таъкидлаш лозимки, маълумотнома ёки ахборот уз мазмун-мохиятига кура бир-бирига жуда якин тушунчалар хисобланади. Шундай булсада, коида тарикасида маълумотнома атроф-мухит холатини ва унинг хужалик фаолияти хамда бошка фаолият таъсири остидаги узгаришлар, шунингдек давлат экологик дастурлари ва бошка экологик дастурларнинг амалга оширилишини кузатиб бориш натижалари буйича тузилади.

Ахборот эса, купрок атроф-мухитни мухофаза килиш ва табиий ресурслардан окилона фойдаланиш сохасидаги конун хужжатлари талабларига юридик ва жисмоний шахслар томонидан риоя этилиши буйича аникланган муайян камчиликлар буйича тайёрланади ва ваколатли органга такдим этилади.

Шу уринда таъкидлаш лозимки, жамоатчилик экологик назорати натижаларини расмийлаштириш буйича тегишли якуний хужжат тайёрланаётганда уни амалга оширган субъектлар очик, расмий ва ишончли манбалардан фойдаланишлари лозим. Бунда манба сифатида конун хужжатлари, вазирлик ва идораларнинг ички идоравий хужжатлари, давлат хокимияти ва бошкаруви органлари, махаллий давлат хокимияти органлари, фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, жамоатчилик тузилмалари, жамоат бирлашмалари, экспертлар жамоасининг ахборот материаллари (хисоботлари, хабарлари ва б.к ), Интернет маълумотлари (бундай ахборотдан фойдаланилганда, албатта Интернет тармогидаги манзилга хавола берилиши лозим), оммавий ахборот воситалари маълумотлари (манбаси ва эълон килинган санасини курсатган холда) хамда фойдаланилиши чекланилмаган, махсус рухсат талаб килмайдиган бошка манбалардан фойдаланиш максадга мувофик.

Уз навбатида давлат, харбий, тижорат сири, шунингдек шахсий маълумотлар билан боглик булган фойдаланувчилар доирасида катъий чекланган маълумотларни кенг жамоатчилик эътиборига хавола этиш конун талабларига катъий риоя этган холда амалга оширилиши лозим.

Шунингдек, жамоатчилик экологик назорати натижаларини расмийлаштиришда фойдаланиладиган ахборот бир катор талабларга жавоб бериши лозим, яъни:

- манзилли, ишончли манбадан олинган булиши лозим (чунки, миш-мишлар, гап-сузлар ахборот хисобланмайди, жамоатчиликни кайфиятини курсатувчи омил булиши мумкин);

- аник, бир хил талкин килинадиган булиши хамда турлича фикр ва мулохазалар, талкинларга йул куймаслиги керак;

- ишончли, жамиятдаги купчилик манфаатларини ифодалаши даркор.

Таъкидлаш лозимки, намунавий низомда жамоатчилик экологик назорати

натижаларини куриб чикиш конун хужжатларида белгиланган тартибда куриб чикилади, деган мазмундаги умумий норма билан утган. Бирок, "Жамоатчилик назорати тугрисида"ги ^онунда жамоатчилик назоратининг якуний хужжатида баён этилган ахборот, тавсия ва таклифлар давлат органлари томонидан мажбурий тартибда куриб чикилиши белгиланган. Шундан келиб чиккан холда, "Жамоатчилик экологик назоратини амалга ошириш тартиби тугрисида"ги Намунавий низомда жамоатчилик экологик назорати натижалари буйича тузилган якуний хужжатда баён этилган ахборот, тавсия ва таклифлар давлат органлари томонидан мажбурий тартибда куриб чикилишини белгилаш максадга мувофик. Таъкидлаш лозимки, Россия Федерацияси конунчилигида хам жамоатчилик экологик назорати натижалари оммавий хокимият органларига такдим этилганда куриб чикилиши мажбурийлиги кузда тутилган[4].

Шунингдек, Узбекистон Республикасининг "Норматив-хукукий хужжатлар тугрисида"ги ^онунининг[5] 20-моддасидан аналогия олган холда, жамоатчилик экологик назорати натижалари буйича инобатга олинмаган таклифлар ва мулохазалар юзасидан тегишли тушунтиришлар берган холда маълумотнома тайёрланиши хамда маълумотнома тегишли масала буйича карор кабул килиш вактида ваколатли органга куриб чикиш учун тегишли лойихани киритиш билан бир вактда киритилиши тугрисидаги коидани мустахкамлаш лозим.

Жамоатчилик экологик назорати натижаларини амалга ошириш. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2015 йил 8 октябрдаги 287-сон "Жамоатчилик

экологик назоратини амалга оширишга доир намунавий низомларни тасдиклаш тугрисида"ги карорида[6] жамоатчилик экологик назорати натижаларини амалга оширишнинг куйидаги иккита асосий шакли белгиланган:

1) махсус ваколатли давлат органларини, махаллий давлат хокимияти органларини жамоатчилик экологик назорати натижалари тугрисида хабардор килиш;

2) атроф мухитни мухофаза килиш ва табиий ресурслардан окилона фойдаланиш сохасидаги конун хужжатлари талаблари бузилиши юзасидан аникланган холатлар буйича тегишли чоралар куриш учун давлат органларига таклиф киритиш.

Гувохи булганимиздек, жамоатчилик экологик назорати субъектлари ушбу назорат натижалари буйича мустакил чора куллай олмайдилар. ^онун хужжатларида белгиланган чоралар - тегишли органларни хабардор килиш хамда давлат органларига таклиф киритиш билвосита таъсир чоралари хисобланади.

Шу билан бир каторда, хорижий давлатларда жамоатчилик экологик назорати натижаларини амалга оширишнинг асосий шакли сифатида тайёрланган якуний хужжатни (хисобот, баённома, ахборот, маълумотнома ва б.к) оммавий ахборот воситаларида, Интернетда, ижтимоий тармокларда эълон килиш кенг таркалган. Зеро, жамоатчилик экологик назорати, авваламбор, жамоатчилик кучига таянади хамда айнан уз фаолияти натижаларини кенг жамоатчиликка етказиш оркали давлат органи, хужалик юритувчи субъект ва бошкаларга таъсир курсата олади.

Бу борада жамоатчилик назоратига нисбатан якин булган институт - парламент назоратини тартибга солувчи 2016 йил 11 апрелда кабул килинган УР^-403-сон "Парламент назорати тугрисида"ги ^онуннинг[7] 21-моддасига асосан парламент назорати натижаларини амалга ошириш шакли сифатида "парламент назорати натижаларини эълон килиш" хам кузда тутилган. Шунингдек, ушбу ^онуннинг 25-моддасига мувофик, парламент назорати натижалари оммавий ахборот воситаларида ва ^онунчилик палатасининг, Сенатнинг расмий веб-сайтларида эълон килиниши мумкин.

Юкоридагилардан келиб чикиб, жамоатчилик экологик назорати натижаларини эълон килишнинг ушбу институтнинг самарали фаолият курсатиши учун ахамиятини хисобга олган холда, "Экологик назорат тугрисида"ги ^онунда хамда Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2015 йил 8 октябрдаги 287-сон "Жамоатчилик экологик назоратини амалга оширишга доир намунавий низомларни тасдиклаш тугрисида"ги карорида жамоатчилик экологик назорати натижаларини оммавий ахборот воситаларида, Интернет ва ижтимоий тармокларида эълон килиниши мумкинлигини белгилаб утиш максадга мувофик.

Таъкидлаш лозимки, махсус ваколатли давлат органларини, махаллий давлат хокимияти органларини жамоатчилик экологик назорати натижалари тугрисида хабардор килиш белгиланган тартибда бериладиган огзаки, ёзма ва электрон мурожаатлар (аризалар, таклифлар ёки шикоятлар) шаклида булиши мумкин.

Бунда мурожаатларга фукароларнинг узини узи бошкариш органлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари ёки фукароларда мавжуд булган ушбу мурожаатларнинг туб мохияти буйича илгари кабул килинган карорлар (ёки уларнинг нусхалари), шунингдек мурожаатларни куриб чикиш учун керак булган бошка хужжатлар, шу жумладан фото, аудио ва видеоматериаллар илова килиниши мумкин.

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2015 йил 8 октябрдаги 287-сонли карори билан тасдикланган "Жамоатчилик экологик назоратини амалга ошириш тартиби

тугрисида"ги намунавий низомда фукароларнинг узини узи бошкариш органларининг, нодавлат нотижорат ташкилотларининг ёки фукароларнинг жамоатчилик экологик назорати масалалари буйича мурожаатлари конун хужжатларига мувофик куриб чикилиши белгиланган (38-банд).

Таъкидлаш лозимки, мазкур холатда экологик назоратнинг жамоатчи инспекторининг мурожаатини куриб чикиш билан боглик тартиб алохида назарда тутилмаган. Бундан конун аналогиясини куллаган холда, экологик назоратнинг жамоатчи инспекторининг мурожаатини куриб чикиш муддати фукароларнинг мурожаатини куриб чикиш билан бир хилда тартибга солинади, деган хулоса чикаришимиз мумкин.

Бунда Узбекистон Республикасининг 2017 йил 11 сентябрдаги УР^-445-сон "Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатлари тугрисида"ги ^онуни (янги тахрири)[8] 28-моддасига мувофик, ариза ёки шикоят ун беш кун ичида, кушимча урганиш ва (ёки) текшириш, кушимча хужжатларни сураб олиш талаб этилганда эса, бир ойгача булган муддатда куриб чикилади. Бунда ариза ва шикоятларни куриб чикиш учун текшириш утказиш, кушимча материалларни сураб олиш ёхуд бошка чора-тадбирлар куриш зарур булган холларда, уларни куриб чикиш муддатлари истисно тарикасида узоги билан бир ойга узайтирилиши мумкин. Таклиф бир ойгача булган муддатда куриб чикилади, кушимча урганишни талаб этадиган таклифлар бундан мустасно.

Худди шунингдек, Узбекистон Республикасининг 2014 йил 5 майдаги УР^-369-сон "Давлат хокимияти ва бошкаруви органлари фаолиятининг очиклиги тугрисида"ги ^онунига мувофик, ахборотдан фойдаланувчи давлат хокимияти ва бошкаруви органлари фаолияти тугрисида ахборот такдим этишни сураб давлат хокимияти ва бошкаруви органларига суров билан мурожаат этишга хакли. Бундай суров руйхатдан утказилган кундан эътиборан купи билан ун беш кунлик муддатда куриб чикилиши керак. Айни дамда оммавий ахборот воситасининг шу каби сурови купи билан етти кунлик муддатда куриб чикилади (18-19-моддалар).

Юкоридагилар асосида махсус жамоатчилик экологик назорати субъектларининг ваколатли давлат органлари, махаллий давлат хокимияти органларига йулланган жамоатчилик экологик назорати натижалари юзасидан расмийлаштирган якуний хужжати ун беш кун ичида, кушимча урганиш ва (ёки) текшириш, кушимча хужжатларни сураб олиш талаб этилганда эса, бир ойгача булган муддатда куриб чикилиши лозим.

Биз жамоат экологик назоратини натижаларини расмийлаштириш ва амалга оширишда куйидаги таклифларни тавсия этамиз:

Биринчидан, махсус жамоатчилик экологик назорати субъектларининг ваколатли давлат органлари, махаллий давлат хокимияти органларига йулланган жамоатчилик экологик назорати натижалари юзасидан расмийлаштирган якуний хужжати ун беш кун ичида, кушимча урганиш ва (ёки) текшириш, кушимча хужжатларни сураб олиш талаб этилганда эса, бир ойгача булган муддатда куриб чикилиши;

Иккинчидан, жамоатчилик экологик назорати натижаларини оммавий ахборот воситаларида, Интернет ва ижтимоий тармокларида эълон килиниши мумкинлигини белгилаб утиш;

Учинчидан, низомда жамоатчилик экологик назорати натижалари буйича тузилган якуний хужжатда баён этилган ахборот, тавсия ва таклифлар давлат органлари томонидан мажбурий тартибда куриб чикилишини белгилаш;

Туртинчидан, жамоатчилик экологик экспертизаси маълумотнома, ахборот, баённома ва хулоса шаклида расмийлаштирилишини белгилаш максадга мувофик.

Чунки, жамоатчилик мухокамаси хамда корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар рахбарларининг атроф мухитни мухофаза килиш, худуднинг санитария холати, уни ободонлаштириш хамда кукаламзорлаштириш масалалари юзасидан хисоботларини эшитиш натижалари буйича айнан баённома расмийлаштирилади.

Хулоса килиб айтганда, жамоат экологик назоратини амалга ошириш тартиби, жамоат экологик назорати шакллари ва усуллари хамда жамоат экологик назорати натижаларини расмийлаштириш ва руёбга чикариш тартиб-таомилларининг мукаммаллиги уз навбатида мазкур институт самарадорлигини таъминлашнинг мухим кафолати хисобланади.

References:

1. O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. // Xalq so'zi, 2018 yil, 29 dekbr

2. O'zbekiston Respublikasining 2018 yil 12 apreldagi O'RQ-474-son "Jamoatchilik nazorati to'g'risida"gi Qonuni // Qonun hujjatlari ma'lumotlari milliy bazasi, 13.04.2018 y., 03/18/474/1062-son.

3. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 8 oktyabrdagi 287-son "Jamoatchilik ekologik nazoratini amalga oshirishga doir namunaviy nizomlarni tasdiqlash to'g'risida"gi qarori // "O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami", 2015 yil 19 oktyabr, 41-son, 526-modda.

4. Cherepanova M. V. Obshestvennie ekologicheskiye inspektsii: istoriya i sovremennost // Molodoy ucheniy. - Moskva, 2014. - №21. - S. 81-83.

5. O'zbekiston Respublikasining 2012 yil 24 dekabrdagi O'RQ-342-son "Normativ-huquqiy hujjatlar to'g'risida"gi Qonuni (Yangi tahriri) // O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2012 y., 52-son, 583-modda.

6. "O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami", 2015 yil 19 oktyabr, 41-son, 526-modda.

7. O'zbekiston Respublikasining 2016 yil 11 apreldagi O'RQ-403-son "Parlament nazorati to'g'risida"gi Qonuni // O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2016 y., 15-son, 141-modda.

8. O'zbekiston Respublikasining 2017 yil 11 sentyabrdagi O'RQ-445-son "Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to'g'risida"gi Qonuni (yangi tahriri) // O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2017 y., 37-son, 977-modda.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.