Научная статья на тему 'ПОТЕНЦИАЛЫ ОРГАНИЗАЦИИ ИНДУСТРИИ ПИТАНИЕ ЗАРУБЕЖНЫХ И ВНУТРЕННЫХ ТУРИСТОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН И РЕСУРСЫ ИХ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ'

ПОТЕНЦИАЛЫ ОРГАНИЗАЦИИ ИНДУСТРИИ ПИТАНИЕ ЗАРУБЕЖНЫХ И ВНУТРЕННЫХ ТУРИСТОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН И РЕСУРСЫ ИХ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
60
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
УСЛУГА / ПРЕДПРИЯТИЕ ПИТАНИЯ / ФОРМЫ УСЛУГ / МЕНЮ И ЕЁ ВИДЫ / ЗАРУБЕЖНЫЙ ТУРИСТ / ГОСТИНИЦЫ / ТИПЫ УСЛУГ / ВИДЫ МЕЖДУНАРОДНЫХ ОБОЗНАЧЕННЫЙ / ОРГАНИЗАЦИЯ ПИТАНИЕ / ПРОТЦЕСС СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ / ОРГАНИЗАЦИЯ ПИТАНИЯ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Сангинов М.М., Хайдарова М.М.

Вопросы продуктов питания туристов были рассмотрены и зарегистрированы институционализация, тип имущества, местоположение, еда, рейтинг и степень туризма. Он был идентифицирован в направлении туристов для обеспечения благоприятных условий для еды решающего положения и выбора внешнего вида большей национальной традиции туризма. В результате анализа местных ресурсов, возможность укрепления туристов, чтобы увидеть и обсудить возможности для обсуждения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

POTENTIALS OF THE ORGANIZATION OF THE INDUSTRY IN THE COUNTRY OF FOREIGN AND INNER TOURISTS IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN AND RESOURCES OF THEIR IMPROVEMENT

Food issues of tourists were reviewed and registered institutionalization, property type, location, food, rating and tourism degree. It was identified in the direction of tourists to ensure favorable conditions for eating the decisive situation and choosing the appearance of a greater national tradition of tourism. As a result of analyzing local resources, the possibility of strengthening tourists to see and discuss opportunities for discussion.

Текст научной работы на тему «ПОТЕНЦИАЛЫ ОРГАНИЗАЦИИ ИНДУСТРИИ ПИТАНИЕ ЗАРУБЕЖНЫХ И ВНУТРЕННЫХ ТУРИСТОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН И РЕСУРСЫ ИХ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ»

- мархилахои ташаккули бозори сохавИ ва асосхои танзими онхо муайян карда шудаанд.

АДАБИЁТ

1. Игнатюк А.И. Методология достижения функционирования отраслевых рынков. М. Экономическая теория. 2009.-№3.

2. Маршалл А. Принципы политической экономии. М.: Центр, 2007

3. Портер Е. Майкл. Конкурентная стратегия: Методика анализа отраслей и конкурентов. Пер. с англ. - М.: Альпина Бизнес Букс, 2005.

4. Робинсон Дж. Экономическая теория несовершенной конкуренции. М.: Прогресс, 1989.

5. Смит А. Исследование о природе и причинах богатства народов. М.: Эксмо, 2016.

6. Чемберлин Э. Теория монополистической конкуренции. М.: Центр, 1997.

7. Шумпетер Й. Теория экономического развития. М.: Прогресс, 1982.

НЕКОТОРЫЕ ПРЕДСТАВЛЕНИЯ О РАЗВИТИИ КОНКУРЕНЦИИ НА

ОТРАСЛЕВОМ РЫНКЕ

В статье рассматривается категориальный аппарат конкурентных основ отраслевого рынка. Теоретическая концепция отраслевого рынка основана как совокупность отношений в едином процессе воспроизводства экономической системы рынка потребительских товаров, в которой все факторы взаимосвязаны и взаимозависимы. Отмечено, что конкуренция и отраслевые рынки, их взаимосвязь во многих случаях определяют степень развития конкурентной среды. Определены этапы формирования отраслевых рынков и основы их регулирования.

Ключевые слова: отраслевые рынки, конкуренция, несовершенная и совершенная конкуренция, монопольный рынок, конкурентная стратегия

SOME IDEAS ABOUT THE DEVELOPMENT OF COMPETITION IN THE INDUSTRY

MARKET

The article considers the categorical apparatus of the competitive foundations of the industry market. The theoretical concept of the branch market is based as a set of relations in a single process of reproduction of the economic system of the consumer goods market, in which all factors are interconnected and interdependent. It is noted that competition and industry markets, their relationship in many cases determine the degree of development of the competitive environment. The stages of formation of industry markets and the basis for their regulation are determined.

Keywords: industry markets, competition, imperfect and perfect competition, monopoly market, competitive strategy

Сведения об авторе:

Джамолидинов Сухроб Рустамджонович - соискатель кафедры экономической теории ИЭТ ТГУК (Таджикистан, Худжанд), e-mail: dzhamol77@mail.ru About the author:

Dzhamolidinov Sukhrob Rustamjonovich - Researcher of the department of economic theory of IET TSUK (Tajikistan, Khujand), e-mail: dzhamol77@mail.ru

ИНДУСТРИЯИ МАВОДИ ГИЗОЙ, ЗАХИРА ВА ТАШКИЛИ СОХДИ ТАЪМИНОТИ ГИЗОЙ САЙЁХОН ДАР ^УМ^УРИИ ТОЧДКИСТОН

Сангинов М.М., Хайдарова М.М.

Донишгоуи давлатии Хуцанд ба номи академик Бобоцон Fафуров

Сайёхони хоричИ ва дохилИ новобаста аз синну сол, чинс ва дороИ давоми давраи саёхат ба истеъмоли гизои хушсифат ниёз доранд, ки он аз талаботхои асосии организми инсон махсуб меёбад. ^онеъ гардонидани талаботи сайёхон бо гизои мувофи; бо назардошти афзудани теъдоди сайёхон ба сохаи мухими саноати хурокворИ мубаддал ёфтааст. Мебояд кайд кард, ки олимону коршиносони сохаи иктисодиёт сохаи таъминоти сайёхон бо гизоро хамчун сохаи алохидаи иктисодиёт мехисобанд ва пешниход менамоянд, ки сохаи мазкур дар радифи саноати хурокворИ баррасИ карда намешавад. Зеро, дар натичаи таснифоти таркибии сохаи таъминоти гизоИ ошкор карда шудааст, ки хусусиятхои сохавИ мавчуданд, ки фаркияти куллии сохаи таъминоти гизоро аз саноати хурокворИ нишон медиханд. Масалан, саноати хурокворИ асосан коркарду истехсоли маводхои мухталифи гизои истеъмолиро дарбар гирифта бошад, дар сохаи таъминоти сайёхон бо гизо намуди муассисаи

хизматрасонй, дарача ва усули хизматрасонй ва Fайра мебошанд,ки ба саноати хурокворй марбyт буда наметавонанд [1].

Аслан, таъмини талаботи физиологии сайёх ба Fизо мебояд аз чониби ташкилкунандагони сайёру сайёхат дар мачмуи хизматрасонй ворид бошад. Дар ин чода вобаста ба талабот, диду табъи сайёхони хам дохилию ва хам хоричй навъхои гуногуни муассисахо, аз кабили тарабхона, кахвахона, ошхона, чойхона дарачанокии хизматрасонй (люкс, олй, якум, бе категория ва хоказо) фарк мекунанд. Алалхусус, дар таълимоти сайёх, бо Fизои зарурй бештар ба таркиби хизматрасон- речаи хизматрасонй ва сатхи одоби пешхизматхо низ ахамияти хоса мебозад. Муайян карда шудааст, ки аксарияти сайёхони хоричй аз хизматрасонии муассисахои хуроки чудонашаванда (FAST FOOD) ба монанди Макдоналдс, Бургер, Кинд, питсерихо ва амсоли онхо дилбазан шудаанду хангоми сайёхат ба кишвари дигар бештар ба хурокхои махаллй ва таъомули миллии истеъмоли Fизо марок зохир менамоянд. Х,атто сайёхи дохилй низ дар сохаи таъминоти худ бо Fизо хусусиятхои хоса дорад, ки аз тавччухй омузиши хурокхои махаллй дигар сарчашма мегирад. Масалан, оши палавро гарчанде бо истилохи «оши палови точикй» хамчун арзиши Fайримоддии чахонй аз чониби ташкилоти бонуфузи ЮСЕСКО этироф шуда бошад хам, усулхои хосаи омодасозй, пешниходи он ба мичоз ва дигар хусусиятхо ба мардуми шимоли Точикистон хос асту барои сайёхон аз минтакахои дигари Чумхирии Точикистон халоватбаш аст. Инчунин, таъоми «курутоб» ва «шакароб» дар таъомули ахолии водии Зарафшон, Точикистони Ч,анубй бештар чой гирифтаасту барои сайёхони хам хоричй ва хам минтакахои дигари кишвар боиси омузиш, конеъ гардонидани диди зебоипарастй, шиносой бо таъомули миллй ва хокзо мешавад.

Алхол, дар Чумхурии Точикистон тавассути аз чониби Асосгузори сулху вахдати миллй - Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон, мухтарам Эмомалй Рахмон эълон гардидани «Соли 2018- соли рушди сайёхй ва хунархои мардумй», «Солхои 2019-2021 -солхои рушди дехот,сайёхй ва хунархои мардумй», кабули хуччатхои мухими давлатй -стратегияти давлатии рушди сайёхй дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2020 - 2030 -ум ва Fайра заминаи мусоиди хукукй барои рушди сохаи сайёхй, аз он чумла пешрафти сохаи таъминоти сайёхон бо Fизо фарохам гардидааст. Дар натичаи ин тадбирхо тадричан афзудани шумораи сайёхони хоричй ва маъмургардии сайру сайёхат барои ахолии кишвар ба кайд гирифта шуда истодааст. Масалан, мувофики маълумотхои оморй соли 2019 теъдоди сайёхони хоричй бештар аз як миллион нафарро ташкил додааст [2]. Ин раванди мусбй бо сабаби пандимияи умумичахонй - пахншавии бемории сироятии COVID - 19 гарчанд кохиш ёфта бошад хам, баъд аз махви ин бемори аз нав авч хохад гирифт. Аз ин лихоз, тахкики имкониятхои мавчудаи ташкили сохаи таъминоти Fизо барои сайёхон яке аз масъалаи рузмараи замони муосири Чумхурии Точикистон мебошад. Зеро, бо назардошти гуногунрангии табиати бихиштосо дар минтакахои мухталифи кишвар шароитхои хархелаи таъминоти сайёхон бо Fизо мавчуд мебошад, ки омузиши хамачонибаи онхо барои рушди сайёхй дар дурнамо мусоидат менамояд.

Мусаллам аст, ки дар шароити кунунии Чумхурии Точикистон сохаи таъминоти сайёхон бо Fизои мувофики диду табъи онхо дар мархилаи руй ба рушд майл дорад ва мебояд имкониятхои мавчуда чустучу ва дарёфт карда шаванд. Дар ин чода сохтмони комплексхои фароFатй дар мавзехои назди кухии дур аз махалхои ахолинишин мавкеи хоса дорад. Зеро, сайёхони хоричй ва дохилй дар як нуктаи муайян метавонанд аз номгуи таомхои миллй, аврупой хосаи махаллй ва Fайра тановул намуда, хамчунин бо раванди омода намудани хурокхои миллй аз кабили оши палав, тануркабоб, омоч ва дигар шинос шаванд. Хусусан, ба рох мондани таъминоти нуктахои хурока бо махсулоти тару тозаи аз лихоли экологи мувофик имконпазир буда, ин чараён ба рушди иктисодии ахолии дехот мусоид менамояд ва хам табиати бихиштосои кишварро ба дигарон муаррифй менамояд. Бунёди муассисахои замонавии тановули хурок ва пешниходи номгуи сершумори таомхои миллй, аврупой ва Fайра барои чалби сайёхон ва таъминии онхо бо Fизои хушсифат басанда нест. Дар ин раванд мавкеи мухимро дарачанокии ва речаи хизматрасонии «люкс ё олй» дар ошхонаю чойхонахо Fайриимкон буда, мебояд дар муассисахои дарачаи тарабхона ташкил карда шавад. Ин намуди хизматрасонй дар сохаи таъминоти сайёхон бо Fизо хеле мураккабу гуногунчабха буда барои шароити кунунии кишвар хизматрасонии нисбатан навтарин мебошад. Масалан, мавчудияти нуктахои сершумори таъминот бо Fизо дар кадд наздикии шохрохи Душанбе -Чанок, ки хатсайри маъмули сайёхон ба шумор меравад, имконияти хизматрасонии навъхои «люкс» ё «олй» - ро пешниход карда наметавонад. Х,ол он,ки талабот ба чунин навъи хизматрасонй мавчуд асту то хол конеъ гардонида нашудааст. Вале , бунёди бинои тарабхонаи замонавй дар ин мавзеъ танхо кадами нахустин дар таъминоти сайёхон бо Fизои

хушсифат мебошад. Оро додани тархи беруна ва дохилии бинои тарабхона бо накшу нигори миллй, сохта шудани мизу курсихои шинам аз маводхои махаллии табий, мучаххазсозии кисми хурокпазй бо тачхизотхои замонавй, аз он чумла хавокашакхои тавоно бо кубури дудбарои баланд, харидории зарфхои баландсифати чинй бо кошуку корд ва дигар лавозимоти хурокхурй, ороиши болои миз бо дастурхони шинами накшу нигори миллй дошта низ дар маркази диди сайёх карор мегирад. Мухайё намудани хамаи кисмхои таркиби хизматрасонй дар тарабхона барои чалби сайёх басанда бошад хам, сатхи мувофику муваффаки хизматрасонии пешхизматхоро такозо менамояд. Зеро, сайёхи дорои диду завк ба табъи баланд бояд аз пешхизмат оид ба таркиби таоми аз гизонома (меню) интихобкардааш тарзи пухтани таом, хачму вазъи чузъхои алохида ва дигар маълумотхоро пурсон шуда, баъд аз гирифтани чавобхои каноаткунанда таомро фармоиш медихад. Дар бисёр холатхо мушохида мегардад, ки пешхизматхо нафарони сохибмаълумоти сохаи хурокпазй набуда шахсони тасодуфй мебошанд ва либоси пешхизмат бояд шинам, барои хизматрасонй ва бо накшу нигори миллй зеб дода ва хатман аз матои табий бошад. Одатан, пешхизматхо хох зану хох мард дар тарабхонахо бо сари луч хизмат мерасонанд, вале, пушидани токии миллй бо накшу нигори хосаи махаллй мувофики максад мебошад. Зеро, сайёх аз чузъи махсуси умумии тарабхона будани пешхизмат бохабар мегардад. Хамаи пешхизматхо хатман сохиби тавсифот бошанд, ки дар он номи пешхизмат бо харфхои хонои алифбои кирилй ва хам англисй сабт ёбад.

Мебояд кайд кард, ки хизматрасонии сатхи «люкс» ё «олй» дар тарабхона бештар ба фаолнокии маъмур вобастагии зич дорад. Зеро, маъмур сайёх ё мизочро аз даромадгох бо чехраи кушод ва суханхои лутфомез пешвоз гирифта ба сари мизи дилхохаш мешинонад ва пешхизматро бо онхо муаррифй намуда баъдан аз назди сайёх дур меравад. Дар навъи хизматрасонии «люкс» ё «олй» хатто таъин нашудани шахси масъул барои чобачогузории воситахои наклиёти сайёх дар ин кароргохи махсуси назди тарабхона мавкеи мухимро дорост. Мавчудияти нуктаи нигохдории муваккатии либоси болоии мизоч ба яке аз чузъхои хатмии хизматрасонй махсуб меёбад.

Дар вобастагии бо навъи муассисавй нуктахои таъминоти сайёх бо гизо, аз кабили ошхонаву чойхона ва гайра мебояд, чузъхои алохидаи хизматрасонй ба сайёх дар тарабхонаро чои муассисаи худ ба рох монанд, ки мавкею манзалати муассисаро баланд мебардорад, зеро,мушохида ва муайян карда шудааст, ки дар аксарияти муассисахои таъминоти сайёх бо гизо нуктахои дастшуй ва казои хочат дар шароити номувофик карор доранд, ки боиси норохатии сайёх мешавад. Хусусан, мавчудияти собун, воситахои яккаратаи гигиенй ва гайра дар ин нуктахо хатмй буда, хелхои мухими чараёни хизматрасонй дар таъминоти сайёх бо гизоро ташкил медихад.

Хусусияти дигари ташкили сохаи таъминоти сайёхони хоричй ва дохилй дар Чумхурии Точикистон ба рох мондани таъмини мунтазами тарабхонаву ошхонахо бо махсулоти ширй -шир, чургот, чакка ва дигарон аз ахолии дехоти атроф мебошад, ки бо сифат ва нав будани худ фарк менамоянд. Чунин занчири таъминоти муассисахо бо меваю сабзавоти тару тоза низ бояд ба рох монда шаванд, ки сайёх ё мизочро конеъ карда тавонад ва аз номгуи сершумор иборат бошад. Дар акси хол мачбур мешавад, ки ё чихати дарёфти ин ё он меваю сабзавот дархост кунад ё худ, маводи заруриро пайдо накарда норохат шавад .

Дар натича омузиши сатхи ташкили таъминоти гизоии сайёхони хоричй ва дохилй дар Чумхурии Точикистон метавон хулоса намуд, ки алхол масъалаи мазкур характери ноустувори хаотикй дорад ва имкониятхои сершумор чихати такомули он мавчуд мебошад. Яке аз захирахои мавчудаи такомул дар ташкили тарабхонаи замонавии навъи хизматрасонии «люкс» ё «олй» мебошад, ки заминаи вокеии рушди сайёхй дар кишвар шуда метавонад.

АДАБИЁТ

1. Александрова А.Ю: Международный туризм: Учеб. пособие для вузов.-М.,2001.

2. Браймер Роберт А. Основы управления в индустрии гостеприимства. -М., 1995.

3. Бухалков М.И. Внутрифирменное планирование: Учебник. 2-е изд., испр.Идоп.-М.,2000.

4. Паёми Президента Чумхурии Точикистон, Пешвои миллат, Эмомалй Рахмон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, 26 декабри соли 2017//Мухаррирон Рахмон О.Э., Асадзода А. Масъули чоп Файзуллозода К.Б. - Душанбе: Шарки озод,

2017. - 39 с.

5. Паёми Президента Чумхурии Точикистон, Пешвои миллат, Эмомалй Рахмон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, 26 декабри соли 2018//Мухаррирон Рахмон О.Э., Асадзода А. Масъули чоп Файзуллозода К.Б. - Душанбе: Шарки озод,

2018. - 39 с.

6. Кдрори Хукумати Чумхурии Точикистон «Дар бораи Стратегияи давлатии рушди сайёхй дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2020 - 2030».

ПОТЕНЦИАЛЫ ОРГАНИЗАЦИИ ИНДУСТРИИ ПИТАНИЕ ЗАРУБЕЖНЫХ И ВНУТРЕННЫХ ТУРИСТОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН И РЕСУРСЫ ИХ

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ.

Вопросы продуктов питания туристов были рассмотрены и зарегистрированы институционализация, тип имущества, местоположение, еда, рейтинг и степень туризма. Он был идентифицирован в направлении туристов для обеспечения благоприятных условий для еды решающего положения и выбора внешнего вида большей национальной традиции туризма. В результате анализа местных ресурсов, возможность укрепления туристов, чтобы увидеть и обсудить возможности для обсуждения.

Ключевые слово: услуга, предприятие питания, формы услуг, меню и её виды, зарубежный турист, гостиницы, типы услуг, виды международных обозначенный, организация питание, протцесс совершенствование, организация питания

POTENTIALS OF THE ORGANIZATION OF THE INDUSTRY IN THE COUNTRY OF FOREIGN AND INNER TOURISTS IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN AND RESOURCES

OF THEIR IMPROVEMENT.

Food issues of tourists were reviewed and registered institutionalization, property type, location, food, rating and tourism degree. It was identified in the direction of tourists to ensure favorable conditions for eating the decisive situation and choosing the appearance of a greater national tradition of tourism. As a result ofanalyzing local resources, the possibility ofstrengthening tourists to see and discuss opportunities for discussion.

Keywords: service, service, service, services, menu and its types, foreign tourist, hotels, types of services, types of international designated, organization food, Protskress Perfection, nutritional organization

Сведение об авторах:

Сангинов М.М. - Докторская специализация качества и управление натуральным производством"Худжандский государственный университет имени Б. Гафурова» Х^айдарова М.М.- Государственный университет Худжанда имени Бобуджон Гафуров.

About the authors:

Sanginov M.M. - Doctoral specialization of quality and managing the natural production of

«Khujand State University named after B. Gafurova»

Xydarova M.M.- State University of Khujand named after Bobudjon Gafurov

УСУЛ^ОИ НАЗАРИЯВИИ НАТИЧДНОКЙ ВА САМАРАНОКИИ ИДОРАКУНЙ ДАР ТАШКИЛОТ

Усмонов И.У.,Х,оциев А.С., Цамолидинов С.Р.

Таджикский государственный университет коммерции

Дар шароити дигаргуних,ои сифатноки идоракунии иктисодй ва чамъи муносибатх,ои сохтори чомеавй муаммои самаранокии менечмент мавриднокии махсус пайдо менамояд [1]. Бах,одих,й ба самаранокии идоракунй ба бисёр чанбах,ои менечмент ахдмияти аввалин дарача дорад, чунки бо ёрии вай дурустй, асоснокй, хдракатнокии кори рох,бар муайян карда мешавад[2]. Дар шароити ракобатпазири оиди рафти вокеъии рушди идоракунии иктисодй дар ташкилот шарт гузошта мешавад, зеро бах,одих,й ба фаъолияти он аз руи ичрои амалиёт, рушди менечмент, натичанокй ва самаранокии идоракунии хдйати кормандон гузаронида мешавад.

Натичанокй ва самаранокй дар ташкилот хеле мух,им мебошанд. Аммо ба ин нигох, накарда, пайдархдмии мукарар ва хдмалокамандии ин мафх,умх,о ба назар мерасанд. Барои он, ки дар шароити ракобатпазирй фаъолияти ташкилот самаранок гардида, ташкилот зинда монад, ба даст овардани муваффакият, интихоби максади фаъолият дар мамлакат, ё ки дар чах,он талаботи мукаррари истеъмолии харидорон барои истех,соли мах,сулот ва расонидани хидмат бояд мавчуд бошад. Дар ин х,олат, дарачаи конеъ гардонидани талаботи иктисодиёт -максади умумй, ё ки х,адафх,ои асосии хдргуна ташкилот мебошад.

Натичанокии идоракунй, ин кобилияти сохтори идоракунй оидй таъмини ноил гаштани ба натичах,ои них,ой - максади гузошташуда, ки ба талаботи мушаххаси одам, чомеа, ва давлат мувофик буда, онро конеъ мегардонад ва барои рушди устувори ташкилот бунёдкундаи шароит мебошад[2].

Идоракуниро натичанок шуморидан мумкин аст, агар:

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.