?????? ????????? ???????? ?????? ?????? ???? ??????? ?? ????? ??????????
????????? ?????? ?????????
?????????? ?????? ????????????
????????? ??????? ?? ?????
????????? ???????? ???????????.
E-mail:baratbayev_b@mail.ru
???????? ?????????? ?????? ???????? ?????? ? ?? ??????????
????????? ?????? ?????????
??????????? ????????????? ??????? ??????????? ???????? ? ?????
????????????? ???????????? ???????????
??????????? ?????: baratbayev_b@mail.ru
POLICY FOR IMPLEMENTATION OF THE RUSSIAN DEVELOPMENT MODEL AND ITS RESULTS
Baratbaev Bekzod Batirovich
independent researcher of the Department of Civil Society and Law
National University of Uzbekistan
Email: baratbayev_b@mail.ru
?????????
?????? ????????? ???????? ?????? ?????? ???? ??????????? ?????? ?????? ???? ???????? ??? ?????? ?????????? ??? ?????? ?????? ?? ????????? ????? ??????. ?????? ???????? ?????? ?????? ????????? ?????????? "?????? ??????????????? 2020 ??????? ???? ???????? ????????-????????? ?????????? ???????????"?? ????? ???????? ????? ?????? ????????? ??????-???????? ???????? ?????? ???????. ????? ???? ????????? ????? ?????? ???? ????? ?????? ???????, ????? ???????? ??????? ????????????? ?????? ?????? ??????? ??????? ?? ??????? ???????????? ???????? ??????????? ??????? ?????? ????????, ????, ??? ??? ???? ?? ????? ??????????? ??????????? ????????? ?????? ?? ??????????????? ????? ????? ??????? ???????. ???? ???????? ???????? ?????? ????????? ???????? ??????? ?? ??????? ?????? ?????? ???????? ?????????? ????????????, ???????? ???????? ???????????? ?? ????????????? ????? ?????????? ??????? ????? ??????? ???????? ??????????????? ?????? ?????? ???????? ???? ????????? ??????? ?????? ????????.
????? ??????: ?????? ????????? ??????, ?????????, ?????????, ????????????? ?????, ?????????? ????????-????????? ?????????? ???????????, ????? ??????, ???????? ????, "????? ????????".
?????????
????? ???????? ? ?????? ?????????? ???????????? ?????? ???????? ????? ??????, ????? ????, ?????????? ??? ?? ??????????, ?????? ??????. ? ?????? ?????? ????????-??????????? ?????? ???????? ? ??????????? ?????? ????????????? ???????? ?????? "????????? ????????????? ?????????-?????????????? ???????? ?????????? ????????? ?? 2020 ????". ???????? ?? ??, ??? ?????? ????????? ???????? ?????? ?????????? ??? ???? ??????, ??????? ?????????? ?? ??????????? ??????????? ??????????? ?? ??????????? ???????? ???????? ? ??????????? ??????????, ?? ???? ?????? ?????? ? ?????? ?????????? ????????????? ??????????? ????????? ?????????? ?????, ???????????? ? ?????????. ? ?????? ????????????? ????????? ?????????? ???????????? ?????? ???????? ? ?????? ? ?????????? ? ???????????? ???????, ?? ?????? ? ?????????????, ? ????? ???????? ?????? ?? ?????????? ?????????? ???????????? ?????????.
???????? ?????: ?????? ????????????? ????????, ?????????, ?????????, ????????????????? ??????, ????????? ?????????-?????????????? ???????? ??????, ????????? ??????, ?????????? ????, "???????????? ???????".
Abstract
Any means and methods of implementing the national development model will be convenient when the ideas identified for its implementation are close to the people. This article provides a political and philosophical analysis of the situation with the development of the Russian national development model "Concept of long-term socio-economic development of the Russian Federation until 2020." Although this concept is a unified document for the whole of Russia, the process of implementing its structural priorities was based on independent approaches of the sectors and federal territories, that is, each sector and region went on to develop its own strategies for the goals set in the concept. This article analyzes the strategies for implementing the national development model in Russia on a sectoral and regional basis, their composition and effectiveness, as well as Russia's policy on the implementation of the above-mentioned regional strategies.
Keywords: national development model, concept, strategy, institutional status, Russian socio-economic development strategy, free project, social block, "Human capital".
?????. ???????? ????????????? ????????? ??????? ?????? ????????? ?????????, ???????? ???????? ????? ?????????, ? ?????? ??????? ?????? ???????? ??? ????? ????????? ??? ??????? ?????????? ?????????? ?????????. ????? "?????? ?????-??? ????? ????????" [4] ????, ?????? ? ???? ?????? ?? ????????????? ??????? ??????, ??????????, ??? ??????? ?????? ??????????? ??? ????????? ?? ????? ?????? ????? ???????????? ?????????? ????? ??????. ????? ?????? ??????????? ??????? ??????????? ?? ??????????? ?????? ???????? ???????? ??????? ?????? ????? ????????? ??????.
?????? ???????? ?????? ?????? ????????? ?????????? "?????? ??????????????? 2020 ??????? ???? ???????? ????????-????????? ?????????? ???????????"?? ????? ???????? ????? ?????? ????????? ??????-???????? ???????? ?????? ???????. ????? ???? ????????? ????? ?????? ???? ????? ?????? ???????, ????? ???????? ??????? ????????????? ?????? ?????? ??????? ??????? ?? ??????? ???????????? ???????? ??????????? ??????? ?????? ????????, ????, ??? ??? ???? ?? ????? ??????????? ??????????? ????????? ?????? ?? ??????????????? ????? ????? ??????? ???????. ???????? ?????? ????????? ???????? ??????? ?? ??????? ?????? ?????? ???????? ?????????? ????????????, ???????? ???????? ???????????? ?? ????????????? ????? ?????????? ??????? ????? ??????? ???????? ??????????????? ?????? ?????? ???????? ???? ????????? ??????? ?????? ???? ?????? ????????.
?????????? ??????? ?? ???????????. ?????? ?????? ????????? ?????????? "?????? ??????????????? 2020 ??????? ???? ???????? ????????-????????? ?????????? ???????????" ????? ????? ?????? ???? ????? ?????? ???????, ????? ???????? ??????? ????????????? ?????? ?????? ??????? ?? ??????? ???????????? ???????? ??????????? ??????? ?????? ????????. ????, ??? ??? ???? ?? ????? ??????????? ??????????? ????????? ?????? ?? ??????????????? ????? ????? ??????? ???????. ?? ?????? ???????? ?????? ??????? ??????? ?? ??????? ?????? ?????? ???????? ?????????? ???? 204 ??? ????? ???????????? ????? ???????. ???????????? ?????? ???????? ????????? 2017 ??? ?????? ????? ????????? ?????????? ????? ???, ?????, ?? ?????? ????????? ?????????? ????????? 2016 ??? ????????? ???????? 2030 ??????? ????????-????????? ????????????? ????????????? ?????? ???????? ????? ?????? ????????? ????? ???. ?????, ?????? ????????? ?????????? ????????? ?????? ???????? ????? ???????. ????? ????????????? ???? ????? ?????? ?? ???? ????????? ??????? ????????? ?? ?????? ??? ?????????????. ??????? ???????? ?????????? ??????? ?????????????? ??????????? ????????? ???????? ?????????????. ????????, 2017 ??? ?????? ?????????? 2030-????? ????????????? ??????????? ?????????? ???? ????????? ??????????? ?????? ???????? 25-30 ??????? ?????? ????. ??????????, ????????? ???????????? ???????????? ????? ??????? 2019 ??? 1 ??????? ?????????? ??????? ??????? ??????? ????? ????? ??????? [6]. ???? ?????? 2017 ??? ???????? ????? ?????????? ????????-????????? ?????????? ??????????? ????? ???????? ????? ?????? ?????, ? ?????? ??????????? ???????? ????????????? ?????? ?????????? ????? ??????? ?? 2019 ??? 1 ??????? ????? ???????, ?????????? ?? ????? ?????????????? ????????? ???????????? ?????????? ????? ??????????? ??????? ????? ????? ??????????? ?????????????. ????????, ???? ?????????-2030 ??????? ????????????? ????? ????? ?????? ????? ???????? ?????????? ?????????????? ?? ????? ????????? ???????????? ???????????? ?????? ????????????? ??????? ???????? ????? ?????. ????? ?????????????? ????? ???????? ??????????? ??????? ?????????????? ??????????????? ?? ????????? ???????????? ???? ?????? ????? ????? ???????. 2030 ??????? ?????? ?????? ?? ????? ????? ????????? ????????????? ????????-????????? ????????????? ??????????????? ???????? ?????? ???? ???????????, ??????? ?? ???????? ?????? 2020 ????? ????? ????? ???????? ???????????? ????? ????????????? ??????????? ??????? ????, ????? ??????? ?? ???????? ????-????????????? ????? ????? ???????? ????? ?? ????? ??????????? ????????? ????? ???????. ??????? ????? ???????? ?????? ??????? 153 ?? ????????? ???????????? ????? [11], ??????? ???? "?????? ??????????????? 2020 ??????? ???? ???????? ????????-????????? ?????????? ???????????" ??????? ????????????? ??????? ????????? ???????????????.
?????????. ?????? ??????????? ????????? ???????????????? ??????? ?? ?????????????????? ??? ???????? ?????? ????????????? ???? ???????? ?????, ??????? ???????? ??? ??????? ?????????? ??????? ?????????? ????????????? ????????? ????????? ????? ?????? ???, ?????? ????? ????????? ?????????????? ?????? ?????? ??????????????? ??? ???? ?? ?????????? ????? ??????.
?????? ??????????? ???????? ????????????? ????????-????????? ????????????? ??????????????? ?????? ????????? 2017 ?????? ????????? ????? ?????????? ?????????? ??? ????????? 2030 ??????? ?????? ?????? (??????? ????? ????? ???????????? ?????) ???? ???????????? ????? ???????? ?? ?????????????. ???? ???? ????? ???????, ????????? ???????????? ?????????????? ??????? ???????????? ?????? ??????????????? ??? ???? ???????? ??????????? 2025-2030 ??????? (?? ????? ??? ??????????) ?????????????? ????? ???????? ?? ???? ????????? ?????? ????????? ???? ????????. ?????? ????? ?????? ???????? ???????? ???????????? ??? ?????? ???????? ?? ?? ???? ????? ???????? ???????????? ??? ??????? ?????????? ??? ?????.
2020 ??????? ???????????? ???????????? ????? ??? ????????????? ??????? ???. ???????? ????????? ????????? ?????? ?????? ??????????????? ?????????, ????????? ?????????? ???? ?????? ???????????? ?????????? ?? ?????????, ?????????? ??? ????????, ??????? ??? ???????? ?????? ???????? ??????????, ???????????? ?????????? ????? ????????? ???????????? ????????? ??????? ??? ?????, ?? ??? ????? ?????? ???????????? ?????? ????????? ?????????? ??????? ???????? ??????? ????? ??????????? ???????? ??????????. ??? ???????? ???????? ??????? ?????????? ?????? ????????? ?????? ??? ??? ???????? ??? ?????? ??? ????? ????????????? ?????????? ?? ??????? ??????? ??????? ???????? ?????? ?????????? ????? ???????? ??? ????????. ???????? ?????? ????????????? ????????????? ??????, ????? ??????????? ????????? ???????????? ?????????? ?????????? ???? ?? ?????? ???????? ????????????????, ???? ?????? ?? ????? ????????? ???????? ????????? ????? ???????? ????? ????? ?? ?????? ?????????????? ?????????????. ????????? ?????? ??????????? ???? ????????? ????????????? ?????????? ????????????????? ????????????? ?????? ?????? ??????????????? ?????? ???????????? ????? ????? ?? ??????????? ????? ????????? ??? ?????? ??????. ????? ??????? ?????? ?????? ???????? ???????????? ????????????? ??????????, ?????????? ?? ??????? ???????????, ???????? ?????????? ??????? ????????? ?? ?????????????, ????????? ???????? ????????? ??????????? ??????????? ????????? ???????????? ????? ?????? ????????? ?????? ???????????? ?????? ??????? ???????? ????????????????? ????????????????.
???????? 2017-2020 ???????? ???? ???????? ???????? ????????? ??????????????? 2030 ??????? ?????? ????????-????????? ?????????????, ?????? ????????? ???????? ?????? ?????? ????????????? ?????? ????? ?? ????????????? ?????????????? ????????? ???????? ???? ?????? ??????? ????????? ????? ??????: ?????? ????????, ????????????? ?? ??????? ????????; ????????? ???? ????????? ?????? ??????????; ????????? ??????????? ??????????. ?????? ?????? ?????????? ??? ????? ??????????? ????????? ?????????? ??????????? ?????????? ???? ?????? ?? ????????? ???? ?????? ?????????? ??????? ??????: ?????? ?? ??????????? ???????????????? ????? ??? ????????????, ??????? ?????????????? ????? ??????????? ??????? ????, ??????????? ??????????? ?????? ???? ???? ???????????? ??????????.
???? ?? ?????? ?????????, ???????, ????????????, ???????-????????, ??????????, ???? (??????), ??????? ??????-??????, ????????-???????? ????????????????, ????????? ?????, ?????-????? ?? ??????? ??????? ??????????? ????? ???????? ????????? ?????????, ????? ???????? ????????? 2040 ???????? ????? ?????? ?????????? ?????????? ??????? ?????? ??????? ???????? ??????? ????????? "??????? ?????? ????????????" ?? ?????? ??????? "?????? ??????????????? 2020 ??????? ???? ???????? ????????-????????? ?????????? ???????????" ???????? ???????? ???????? ????? ???????. ???? ????????? ???????, ?? ???????????? ???? ??????? ??????? ????????? ?????????? ????????? ????? ???????? ?? ?????? ???????? ??????? ????? ???????? ????? ?????? ?????, ????????? ???????? (????? 2050 ????? ?????) ????????? ?????? ???? ??? ????? ??????? (???????, ?????????, ???? (??????) ????????). ???? ?????? ??? ??????? ??????????? ???????? ????????????? ????? ?? ?????? ????????? ????????? ???? ???? ??????. ???????, ??????? ??????? ?????? ??????????? 37, ????????? ???????????? ???????? ??? ???????? 450 ???????? ?????? ????? ?? ?????? ?????? ??????? ????????? ????? ??????????. ????????? ???????, ??????? ????????-????????? ?????????? ????????????????? ????????? ????????? ??????????? ???? ?????? ???????? ????????????? ????????? ????? ????????????. ?????? ??????????? ???????? 2010 ??????? ??????? ???????????? ?????? ??????????? ???????? ????????? ?? ????? ???????? ???????? ??????? ????? ??????? ????????? ?????? ???. ???????? ????? ?????????? ?????? ?????? ????? ??????? ??? ????? ?????. ???????, ?????????? ?????????????? ????????? ????? ???????? ???.
???? ???????????? ????????? ??????????? ??? ??? ??????????? ??? ???????? ???????, ???????? ?????? ?? ??????? ??????????? ?? ?????????? ????????? ???????? ?????? ????? ????????? ??? ?????, ?? ????????? ??????????? ??? ?? ?????? ??????. ?????? ?? ????????? ???? ???????? ???????? ????? ??? ???. ?????????? ???????? ??????????????? ??????? ???????? ????-????????? ???? ?????????? ??????? ??? ?????? ??????????? ??????????? ?????????? ???????? ????????. ????? ?????? ???????, ???? ????? ?????????? ????????????????? ???????? ???????????? ???????? ????????????? ????????? ?????? ??????:
??????????, ??????????? ???????, ????????? ??????????????, ?????? ???????? ?? ????????? ?????????? ?? ?????? ?????? ?????? ?????????? ?????? ????????? ?????????? ???????????? ???????????? ???????? ?? ??????-??????? ????-?????????? ????? ??????? ??????, ????? ?? ?????????? ????????-????????? ?????????? ?????????????? ????????? ????. ???????? ?????? ?????? ???? ????? ????????????? ????????????????? "???? ???????? ??????", "????????????? ???????????", "??? ???????? ???????? ???????", "???????? ?????? ????????????", "???????? ????? ???????????", "????? ?????????? ?????????????" ???? ??????? ???????????? ???????????? ???? ?????. ????? ???????, ????????????? ???????? ?????? ???????? ????????????? ?? ??????? ???????? ????????????????? ????????? ???????? ????????? ?? ????? ?????. ???????, ?????-????? ??????? ??????, ??????????, ???????, ????????? ???????????????? "????? ????????" ??????? ??????? ?????, ???? ???????????? (??????)?? "????? ?????????? ?????????????", ???????-?????? ?????????????? "?????? ???????? ?? "???? ??????" ?????? ??????? ????? ???????????;
??????????, ???????? ????????????? ?? ??????? ???????????? ??????????? ??? ??? ????????? ?????????????? ??????? ???? ??????? ?????????????? ???????????? ?????????? ???????????? ???????? ??????????. ?????, ?????? ??????????? "??? ??? ????????? ?????????? ??????????" ??????? ?????? ????? (?????-????? ??????? ??????), ??? ??? ??????????? ???????? ?????? ?????????? ?????? ???????????????? (????? ??????? ??????), ??????????????? ???? ????? (???????-??????, ????????? ??????????????, ?????? ??????? ??????, ?? ?.), ?????????, ???????? ????????????? (?????-?????????, ??????), ????? ???????????? (????? ?????????) ?? ????? ???????? ????????????? ??????? ????? ?????? ??????????? ?????? ?? ??????? ???????? ??????????????? ?????? ????????????? ????????????;
?????????, ?????? ??????? ?????? ?????????? 2017-20 ?????? ?????? ????????? ???????? ??????? ?????????????? ??????????? ?????? ??????????, ????? ???????? ??????, ????????? ?? ????????? ??????, ????????? ????????? ???????? ????????????? ?? ?????? ????????? ????????????? ?????? ????????? ????????????? ?????????????????? ??????? ??????? ???????. ???? ?? ???????? ???????????? ??? ?????? ???????? ?????? ????? ?????????????? ???? ??????????? ??????? ???????? ???????????: ???????, ?????????? ????????????? "?????????????? ?????????? ???????????", ???????? "????????????? ??????????", ?????-??????? "?????????????? ??????????????", ????????? "??????? ???????????? ?? ?????????? ???????????? ?????? ?????", ??????????? "??????????? ??????? ?????????? ???????" ????????? ??????;
???????????, ?????? ?????? ????????? ??????????????? ??? ????? ??????? ?????????????? ??????? ??????????? ??? ???????? ?????????? ????????????? ????? ?????? ??????? ???? ?? ???????? ???????? ??????? ???? ????? ??? ????????, ????????? ???????, ?? ?????? ?????? ?????????? ??? ?????? ???????? ?????????? ??????? ??????????. ???????, ????????????? "?????? ??????????" [9] ???????? ?????? ?? ????? ??????? ?????? ?????????, ??????????, ??????? ??????????????, ?????? ??????? ??????, ????????? ??????????, ????????? ???? ?????? ??????????, ???????, ????? ?? ????? ??????????, ????????????, ??????????, ????????, ?????????, ???? ?????????? ?????? ????????????? ??????. ?????? ???? ???????? ??????? ???????? ?? ??????? ??????? ????????????? ????? ??????? ????? ??????.
?????? ???????, ?????????? ??????? ????? ??????? ???????? ??????????????? ?????? ?????? ???????? ???? ????????? ??????? ???????? ??????????? ????? ???????????:
??????????, ????????? ?????????????? ??????? ??????????? ???????? ????????? (????? ?????????? ?????????????, ??????? ??????????? ?????? ???????? ?? ????????????? ??????) ?????? ??? ????? ?????????????, ????? ???????????? ??????????? ?????????? ????? ????????, ?????????? ???????? ???????, ????? ?????????????;
??????????, ???????? ???????? ????????????? ???????????, ?? ???????? ?????? ?????? ??????????? ?????? ?????, ??? ?????????????? ?????, ?????????, ???????? ?????? ???????????? ???????????????, ??????????? ?????? ???????? ?????? ????? ?? ???? ?????????? ??????? ??????? ?????, ?????? ?? ???????? ?????????? ????????? ??????? ???????? ?????? ????? ?????;
?????????, ??????????? ?????, ?????????? ?????? ??????????? ?? ?????????? ????????????, ????? ???????????? ?????? ?????-????? ???????????? ????????? ?????.
??????? ?????? ?????? ????????? ???????? ?????? ?????? ????????? ????????? ??????????? ?????????? ????????????? ?????? ??????? ???????? ????????? ?????, ????? ???? ????????????? ?????-??????? ?? ??????? ????? ??????? ??????. ??????? ????????? ?????? ?????? ??? ????? ??????????? ????????????? ???????? ??????. ??????? ?????? ????????? ?????????, ????????? ?? ??????? ?????????? ??????? ???? ??????, ?????????????????? ??????, ???????????? ???????????? ????? ????? ??? ??????? ???????? ???????? ?? ??????????? ?????? ?????? ??????? ??????????:
???????? ????????? ??????? ??????????? ????????????, ????????, ????, ????? ?? ????????? ???????????? ?????? ????????? ??????????????? ??????; ?????-?????????, ??????? ?? ????? ?????????? ????????? ??????? ?????????????? ?????????????, ????????, ???????? ?? ???????? ??????????, ?????-??????????? ????? ???????? ?? ???????? ??????? ?????????;
???????? ???????? ???? ????? ????????????? ?????????? ????????? ?????? ?????????? ?????? ???????? ?????, ????????? ?? ?????????? ????????????? ???????, ???????? ?? ??????? ???????????? "?????? ??????????" [1], ???????? "????? ????????????????", "??????? ?????????", "??? ??????? ??????????", "?????????? ??????" [7], ???????? ????????? "????? ????????????? ?? ?????? ????" ?? "???????? ???????????? ?????" [8], ???? ????????? "???????????? ??????????????" ?? "???? ??????? ????" [2], ???????? ????????? "???????????? ?????????" ?? "???????????? ????????" [3] ???? ???????? ??????????? ?????????? ??? ????? ????? ????????? ???????????????.
???????? ???????? ????????????????? ????? ?????????? ??????????????? ?????????? ??????? ????????? ???????? ????????? ???? ??????-????????? ??????????. ???????, ???????? ????????? "???????? ?? ?????????? ??????????? ?????? ?????????? ??????? ????????????? ???????????????", ??????? ????????? "???? ???? ??????? ????????????", ?????? ?? ????? ???????????? "????????????? - ???????, ?????? ?????, ??????, ???????? ??????, ??-??? ???????? ???????????????", ????? ????????? "????? ????? ?? ????????? ???????" ???????? ?????????? ?????? ????????? ?????????????.
????????. ????? ??????? ?????????? ?????? ????????? ????????????? ?????? ???????? ?????????? ??????? ????????? ?????? ?????? ?????????? ?????? ???????? ????????. ???????? ????????? "????????? - 2020" ???????? ?????????? ?? ???????????? ??????????? ??????? ??? ?????????. ???????? ?????? ?????????????? ???? ??????? ????? ??????: ?????????, ????????????? ??????? ?? ??????? ????? ????????? ?? ?????????, ???????? ????????????? ??????? ??????????????, ?????????? ?????? ?????? ???????? ???????? ?? ?????? ??????????? ???????, ????????? ???? ????????????? ?????? ???? ???????????? ??????????? ?????? ?????, ??? ????????????? [5]; ?????????, "????????????? ?????? ??????"?? ?????????? ??????? ?????????, ?????? ?? ?????? ???????????????? ?????????????????, ????? ????? ??????????? ????????? ???????????? ?????? ?????, ???? ???????? ????? ????????? ????????? ??????-??? ??????????, ???????? ???? ?? ???? ????? ?????? ??????????? ???????????? ???? ??????, ??????? ????????? ?????? ??????????? ??? ?????, ???????, ???? ?? ???, ????? ?? ???? ???????????? ??????? ??????????? ??????????, ????? ??????? ??????????? ??????? ?? ?????? ??????? ????????? ???????, ???????? ??????????? ????????????? ????? ?????? ?????????? ??????? ??????????? ?????? ????????? ???? ?????? ????? ???????? ????? ???????????? [10].
??????. ?????? ?????? ???? ????????? ???????, ?????????? ??????? ??????? ???????? ???? ?? ????? ????????? ????????????????? ??????? ???????? ????????? ???? ???????????????, ????? ??????????? ?? ????? ?????????? ?????? ?????????????? ?????, ?????????? ????????????? ?????? ???? ????????, ??????, ???????? ??????, ??????? ???? ?????, ?????????? ????????, ??????? ?????????????? ?????? ?????????? ????????????????? ????????? ????????. ????????? ??????? ???????? ??????? ?????? ??????? ?????? ?????? ?????? ??????????????? ?????? ??????????? ??????? ????????? ???? ????????????????? ????? ??????.
?????????? ??????? (REFERENCES):
1. ??????? ?.?. (2000) ???? ?? ???? ?????, ????? ?? ??????? ???? - ???????? ??????????. -?.: ??????????.
2. ??????? ?.?., ??????? ?.?. ?? ?. (2010) ?????? ??? ?? ???????. -?.: ????????.
3. ? ???????? ????????? ? ??????????? ????? "? ?????????????? ???????????? ? ?????????? ?????????". ?????. ????? ?? 23.06.2016 ? 210-??. http:// www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_199998/
4. ??????????? ???? ???????? ? ??????????-??????????? ????????????. http://docs.cntd.ru/
5. ???????????? ????????????? ?? ?? 17.11.2008 ? 1662-? (???. ?? 28.09.2018) "? ????????? ????????????? ?????????-?????????????? ???????? ?????????? ????????? ?? ?????? ?? 2020 ????".
6. ?????????? ???????????? ???????. ???? ?? 02 ???? 2009 ???? ? 10. ?? ??????????? ????????? ?????????-?????????????? ???????? ???????????? ??????? ?? 2030 ???? (? ???????? ?????? ??????????? ???????????? ??????? ?? 21.09.2018 ? 104).; ????????????? ??????????? ???????. ????????????? ?? 17 ??????? 2016 ???? ? 920. ? ????????? ?????????-?????????????? ???????? ??????????? ??????? ?? ?????? ?? 2030 ???? (? ??????????? ?? 5 ??????? 2020 ????).
7. ????????????? ????????? ???????. ????????????? ?? 29 ???? 2009 ???? ? 250. ? ????????? ?????????-?????????????? ???????? ????????? ??????? ?? 2030 ???? (? ??????????? ?? 29 ?????? 2020 ????)
8. ????????????? ??????????? ???????. ????????????? ?? 13 ???? 2015 ???? ? 16/319-?. ?? ??????????? ????????? ?????????-?????????????? ???????? ??????????? ??????? ?? 2030 ???? (? ??????????? ?? 19 ???? 2019 ????).
9. ?????????? ???????? ???????. ???? ?? 24 ???????? 2018 ???? ? 203. ? ?????????????? ????????????, ????? ? ??????? ???????? ???????? ??????? ?? ?????? ?? 2024 ????.
10. ????? ???????????? ??????? ?? 04 ?????? 2019 ???? ? 394-??. ? ????????? ?????????-?????????????? ???????? ???????????? ??????? ?? 2026 ????.
11. ??????? ?. (2017) ? ????????????? ????????? ?????? // ???????? ?????? ? ???????? ??????????. ? 8. 8-19.;
12. ??????????? ?. ?. (2017) ????? ???????????? ??????????????? ??? ? ????????: ????????? ???????????? ? ????????????? ?????? ?????? // ?????????? ????????????? ??????. ? 3. 61-68.