Научная статья на тему 'ПЕДАГОГИК ФАНЛАРНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ МАЪНАВИЙ-ЭСТЕТИК ТАРБИЯЛАШ МАЗМУНИ'

ПЕДАГОГИК ФАНЛАРНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ МАЪНАВИЙ-ЭСТЕТИК ТАРБИЯЛАШ МАЗМУНИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

237
36
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
маънавийлик / қадриятлар / маънавий-эстетик тарбия / халқ мероси / бадиий мерос. / spirituality / values / spiritual-aesthetic education / folk heritage / artistic heritage

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Mardonov Shukrullo, Zakirova Umida

ПЕДАГОГИК ФАНЛАРНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ МАЪНАВИЙ-ЭСТЕТИК ТАРБИЯЛАШ МАЗМУНИ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CONTENT OF SPIRITUAL AND AESTHETIC EDUCATION OF STUDENTS IN THE PROCESS OF STUDY OF PEDAGOGICAL SCIENCES

CONTENT OF SPIRITUAL AND AESTHETIC EDUCATION OF STUDENTS IN THE PROCESS OF STUDY OF PEDAGOGICAL SCIENCES

Текст научной работы на тему «ПЕДАГОГИК ФАНЛАРНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ МАЪНАВИЙ-ЭСТЕТИК ТАРБИЯЛАШ МАЗМУНИ»

ПЕДАГОГИК ФАНЛАРНИ УРГАНИШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ МАЪНАВИЙ-ЭСТЕТИК ТАРБИЯЛАШ МАЗМУНИ

Шукурулло Мардонов

Чирчик давлат педагогика институти профессори

Умида Закирова

Жиззах давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Маколада педагогик фанлар, уларнинг замонавийлаштирилган дастурлари имкониятларини булажак укитувчиларни узбек халки бадиий мероси асосида маънаий-эстетик тарбиялаш жараёнида аниклаштириш максади белгиланган.

Калит сузлар: маънавийлик, кадриятлар, маънавий-эстетик тарбия, халк мероси, бадиий мерос.

CONTENT OF SPIRITUAL AND AESTHETIC EDUCATION OF STUDENTS IN THE PROCESS OF STUDY OF PEDAGOGICAL SCIENCES

Shukrullo Mardonov

Professor, Chirchik State Pedagogical Institute

Umida Zakirova

Jizzakh State Pedagogical Institute

ABSTRACT

The article aims to identify the possibilities of pedagogical sciences, their modernized programs in the process of spiritual and aesthetic education of future teachers on the basis of the artistic heritage of the Uzbek people.

Keywords: spirituality, values, spiritual-aesthetic education, folk heritage, artistic heritage.

КИРИШ

Тадкикотимиз максади педагогик фанлар, уларнинг замонавий -лаштирилган дастурлари имкониятларини булажак укитувчиларни узбек халки бадиий мероси асосида маънаий-эстетик тарбиялаш жараёнида аниклашдан иборатдир. Ушбу максадларни амалга ошириш учун тадкикот куйидаги

йуналишлар буйича олиб борилади: педагогик фанлар буйича амалдаги дастурларни тахлил килиш, уларнинг узаро боFликлик ва йуналтирилганлигини урганиш, умумлаштириш; тадкикот муаммоси контекстида уларни узгартириш (тегишли мавзулар ва саволларни киритиш); булажак укитувчилар томонидан келгуси укув фаолиятида фойдаланишлари мумкин булган хамда талабалар шахсига таъсир этувчи юкори маънавий-эстетик тарбиявий потенциалга эга аждодларимизнинг тарихий-маданий меросидан энг мухим бадиий кадриятларни хисобга олиш; узбек халкининг бадиий мероси асосида булажак укитувчиларини муваффакиятли маънавий-эстетик тарбиялашда педагогик фанлар (уларнинг дастурларини модификациялаш шарти билан) имкониятларини асослашдан иборат.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Педагогик фанлар буйича куйидаги дастурлар тахлил килинди:

"Педагогика тарихи"

"Педагогика назарияси"

"Педагогик технологиялар"

"Педагогик махорат"

Дастурларни урганиш ва тахлил килишдан максад: булажак укитувчининг маънавий-эстетик тарбиясига таъсир килувчи саволларни урганиш ва аниклаш; булажак укитувчиларнинг маънавий-эстетик, касбий-шахсий тарбиясига ижобий таъсир курсатувчи маънавий-эстетик тарбия, укувчиларнинг маънавий-эстетик тарбиясига эътиборини ошириш оркали педагогик фанлар дастурларини замонавийлаштириш имкониятларини аниклаш; педагогик фанлар дастурлари мазмунини - маънавий-эстетик мазмундаги миллий ва умуминстоний кадриятлар билан бойитиш.

Педагогик фанлар дастурларининг таркибий кисмларини урганиш ва тахлил килиш куйидаги схема буйича олиб борилади: максади, курс максади, булажак укитувчилардан талаб килинадиган билим, куникма, малакалар; маърузалар, семинарлар мавзулари; талабалар мустакил ишларининг мазмуни; якуний назорат масалалари; хулосалар; дастурни узгартириш имконияти буйича хулосалар; урганилаётган муаммо контекстида дастурларни узгартириш буйича таклифлар (маъруза, семинар, мустакил иш, назорат ва якуний саволларга максадли кушимчалар).

Педагогик фанлар дастурларини модификациялашда узаро боFликлик-нинг куйидаги принциплари хисобга олинган: умумий педагогик ва аник максадларни белгилаш; таркибнинг изчиллиги ва доимийлиги, уларнинг

интеграцияси; бир-бирини тулдириш ва бойитиш; булажак укитувчиларни шахсий-касбий, маънавий-эстетик укитиш ва тарбиялаш.

"Педагогика тарихи" дастурини синчковлик билан урганиш ва тахлил килиш натижасида [1] - "Педагогик фанлар буйича дастурлар: тадкикот контекстида таркибий кисмларни тахлил килиш" буйича хулосалар чикарилди: укувчиларни тарбиялаш масалалари, шу жумладан тарихий жихатдан, куйилган; таълим миллий тарбияга каратилган; таълимнинг устувор мазмуни аждодларимизнинг маънавий меросини илгари суради (Республика Президенти Ш.М.Мирзиёев асарлари ва нуткларида тегишли коидалар нуктаи назаридан); таълимда ёзма ёдгорликларидан фойдаланиш-нинг ахамияти ва зарурияти, халк педагогикаси - халк OFзаки ижоди, Уотониш даври Шарк фалсафаси ва устозларининг, буюк мутафаккирлар тарбияси, ушбу даврнинг адабий-бадиий мероси туFрисидаги педагогик FOялари таъкидланган.

Бирок, маънавий-эстетик тарбия, шу жумладан халкнинг потенциал эстетик-бадиий мероси, педагогик тарихнависликда акс этмаган. Ушбу камчиликларни бартараф этиш максадида куйидаги маъруза мавзулари таклиф этилади: "Ёш авлод тарбиясида аждодларимизнинг маънавий-эстетик мероси", "Ёзма ёдгорликларнинг маънавий-эстетик салохияти", "Узбек халк OFзаки ижодининг маънавий эстетикаси", "УЙFOниш давридаги Шарк буюк мутафаккирлари маънавий-эстетик тарбия туFрисида", "Адабиётнинг маънавий-эстетик салохияти", "Шарк УЙFOниш даври адабий меросининг маънавий-эстетик салохияти".

Семинар мавзуларига куйидагилар киритилди: "Ш.М.Мирзиёев маънавият, ёшларнинг маънавий тарбияси туFрисида", "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури" замонавий авлод шахсини маънавий тарбиялаш туFрисида", "Аждодларимизнинг бадиий мероси тарихнавислиги, унинг маънавий-эстетик салохияти", "Бадиий мероснинг абадий кадриятлари намуналари - узбек халкининг эстетик-маънавий мазмуни".

Якуний-назорат саволларга куйидагилар киради: таълимнинг хозирги боскичида талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашнинг долзарблиги, миллий-бадиий мероснинг юксак маънавий-эстетик салохиятга эга замонавий авлодни миллий-бадиий кадриятлар асосида маънавий-эстетик тарбиялаш-нинг устуворлиги.

"Педагогика назарияси" дастурини атрофлича урганиш ва тахлил килиш натижасида [1] - "Педагогик фанлар буйича дастурлар: тадкикот муаммоси контекстида тахлил килиш" - хулосалар чикарилди: талабалар таълим асосларини урганадилар: таълим, эстетик тарбия жараёнининг максади,

вазифалари, мазмуни ва мохияти; куриб чикиш: Ш.М.Мирзиёев асарлари, Кадрлар тайёрлаш миллий дастуридаги таълим муаммолари; Укувчининг шахси - таълим объекти ва субъекти сифатида; Дарснинг тарбиявий салохияти; Мураббийнинг тарбиявий ишлари; Таълим усуллари; "Шахсни ривожлантириш, тарбиялаш ва ижтимоийлаштириш", "Тарбиянинг максад ва вазифалари", "Тарбия жараёнининг мохияти ва мазмуни", "Таълим тамойиллари", "Таълимнинг умумий усуллари", "Эстетик тарбия" мавзулари буйича мустакил иш олиб борилади; коллоквиумга тайёргарлик куриш, шу жумладан: "Талабаларнинг ривожланиши ва таълимининг узаро алокаси", "Таълим максадлари. Таълим максадларининг хилма-хиллиги", "Баркамол ривожланган, уз-узини англайдиган эркин шахсни шакллантириш замонавий демократик жамиятда таълимнинг максади", "Шарк мутафаккирлари (Фаробий, Беруний, ибн Сино, А.Навоий, А.Авлони) шахсни баркамол ривожлантиришда таълимнинг максади", "Таълимнинг вазифалари ва мазмуни", "Таълимнинг хорижий концепцияларининг асосий FOялари".

Талабалар ёзма ишларни бажарадилар: "Тарбия жараёнининг мазмуни ва мохияти", "Тарбиялаш усуллари тушунчаси", "Онгни шакллантириш усуллари", "Эстетик тарбия". Якуний назорат муайян таълим хусусиятига эга булган саволларни уз ичига олади: "Укувчилар ривожланиши ва таълимининг узаро боFликлиги", "Укув максадлари. Таълим максадларининг хилма-хиллиги", "Баркамол ривожланган шахсни шакллантириш", "Шарк мутафаккирлари шахсни баркамол ривожлантиришда таълимнинг максади", "Хорижий тарбия концепцияларининг асосий FOялари, вазифалари", "Тарбия жараёнининг мохияти ва мазмуни", "Таълим усуллари тушунчаси", "Онгни шакллантириш усуллари", "Тафаккур, илмий дунёкараш ва миллий мафкурани шакллантириш укув жараёнининг энг мухим максади", "Эстетик тарбия".

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Юкорида айтилганлардан хулоса келиб чикадики: талабалар методоло-гик, назарий ва педагогик, амалий, касбий йуналтирилганлик даражасида билим асосларини эгаллайдилар. Бирок, талабалар маънавий-эстетик тарбиянинг педагогик асослари туFрисида билимга эга эмаслар.

"Педагогика назарияси" курсини модификациялаш буйича таклифлар: булажак укитувчиларни зарурий атамалар, замонавий педагогик фанлар асосларини миллий маданий-бадиий кадриятлар асосида билишларини таъминлаш; укувчиларни Кадрлар тайёрлаш миллий дастурини амалга ошириш доирасида маънавий-эстетик тарбиялаш буйича зарур билим ва куникмалар

билан таъминлаш; булажак укитувчиларнинг етарлича педагогик тафаккурлари учун асос яратиш; булажак укитувчиларни маънавий-эстетик тарбиялаш амалиёти билан таништириш:

замонавий педагогик технологиялар билан; энг самарали шакл, усул ва воситалар билан;

халк педагогикаси, Шарк мутафаккирларининг педагогик мероси билан; узбек халкининг тарихий-маданий (бадиий), юкори эстетик салохияти ва бадиий ахамияти (айникса дарсдан ташкари машFулотларда талабалар билан маънавий-эстетик тарбиявий ишларда) мероси билан.

Куйидаги маърузалар мавзулари таклиф этилади: "Замонавий укитувчининг маънавий-эстетик киёфаси", "Талабаларни маънавий-эстетик тарбияси: глоссарий, максад, вазифалар, мезонлар; эстетик тарбиянинг мухим таркибий кисми", "Талабаларни бадиий мерос (маънавий-эстетик тарбия) хакида маънавий-эстетик тарбияси", "Миллий ва бадиий кадриятлар туFрисида укувчиларни маънавий-эстетик тарбиялашнинг тамойиллари, омиллари ва шартлари", "Маънавиятнинг мазмуни, шакллари, усуллари ва воситалари -укувчиларни миллий бадиий мерос буйича эстетик тарбияси", "Мактаб укувчиларида маънавий-эстетик онгни "эстетик бой дунёкараш асоси"да шакллантириш".

Семинар дарслари мавзулари: "Укитувчига куйиладиган талаблар (укувчиларни маънавий-эстетик тарбиялаш)", "Булажак укитувчини маънавий-эстетик тарбиялаш ва узини узи такомиллаштириш", "Талабаларни миллий ва бадиий кадриятлар асосида маънавий-эстетик тарбиялаш жараёни".

Талабаларнинг мустакил ишилари маъруза ва семинар мавзуларини камраб олади.

Якуний назорат саволларига куйидагилар киритилади: Маънавий таълим буйича давлат таълим сиёсатининг асосий коидалари. Маънавий-эстетик тарбиянинг мохияти. Маънавий-эстетик тарбиянинг педагогик асослари. Талабалар маънавий-эстетик тарбиянинг кайси миллий ва бадиий кадриятларни ёдда тутиш керак? Укувчиларининг (узбек халкининг) бадиий мероси асосида маънавий-эстетик тарбиялашнинг асосий боскичлари.

"Педагогик технологиялар" дастурини синчковлик билан урганиш ва тахлил килиш натижасида [1] "Педагогик фанлар буйича дастурлар: тадкикот муаммолари контекстида тахлил килиш" - хулосалар чикарилди:

Булажак укитувчилар замонавий педагогик технологияларнинг асослари билан куролланиб, зарур куникма ва малакаларни эгаллайдилар ва узларининг тегишли билим даражаларини оширадилар. Улар укув жараёни технологияси,

шу жумладан шахсга йуналтирилган таълим хакидаги замонавий FOяларни узлаштириадилар. Талабалар дарсларни моделлаштириш ва режалаштириш, синфдан ташкари машFулотлар, турли воситалар ва усулларни танлашга ижодий ёндашишни урганадилар. Таълим олувчилар укув жараёнини моделлаштирадилар. Улар узини узи укитишни режалаштирадилар.

Маъруза мавзуларига педагогик технологияларнинг методологияси, илмий, назарий ва амалий асослари ёритилган мавзулар киритилади. Семинар мавзусида шахсга йуналтирилган таълим ва турли хил педагогик технологиялар конкретлаштирилади.

Талабаларнинг мустакил ишларининг таркиби маъруза ва семинар мавзуларини уз ичига олади. Назорат ва якуний саволларида тарбия мавзуси ("тарбия концепцияси"), шунингдек ривожлантирувчи таълим мазмунининг шахс ривожидаги гуманитар фанларни укитиш технологиясининг роли урганиб чикилади.

Демак, булажак укитувчилар педагогик технологияларнинг методоло-гияси ва асосларини синчковлик билан урганадилар, улардан келажакдаги укув амалиётида фойдаланишга тайёрланадилар. Бирок, булажак укитувчиларнинг маънавий-эстетик тарбияси буйича узига хос фан технологиялари узлаштирилмай колади, шу билан укувчилар шахси - булажак укитувчиларнинг маънавий-эстетик сохасига таъсир этувчи маънавий-маърифий омилини заифлаштиради.

"Педагогик технологиялар" дастурини модификациялаш буйича таклифлар: булажак укитувчиларни маънавий-эстетик тарбиялаш жараёнини миллий-бадиий кадриятларга мослаштирадиган педагогик технологиялар буйича билимлар билан куроллантириш; уларни ижодий ва услубий, педагогик ва технологик жихатдан баркамол, инновацион тарзда тарбиялаш, аждодларимизнинг бой тарихий-маданий меросидан фойдаланган холда ушбу жараённи шахсга йуналтирилган холда амалга ошириш; булажак укитувчиларни техник ва коммуникатив воситаларни технологик жихатдан фаоллаштириш ва шу билан бирга уларнинг маънавий-эстетик даражасини ошириш; булажак укитувчиларни маънавий-эстетик сохада касбий-шахсий узини узи тарбиялаш ва узини такомиллаштириш технологиясига йуналтириш.

Куйидаги маърузалар таклиф килинади: "Талабаларни маънавий-эстетик тарбиялаш концепцияси", "Талабаларни маънавий-эстетик тарбияси: жараён технологияси", "Миллий-бадиий кадриятлар асосида талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашга тизимли ва технологик ёндашиш", "Маънавий-эстетик тарбиянинг таркибий ва мазмунли асослари", "Миллий-бадиий мерос оркали

маънавий-эстетик таълим технологияси асосида укувчиларнинг шахсини ривожлантириш", "Маънавий-эстетик тарбия жараёнларини чукурлаштириш технологияси".

Семинар дарслари мавзулари: "Талабаларни миллий-бадиий кадриятлар буйича маънавий-эстетик тарбиялаш модели", "Талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашнинг педагогик технологиялари: лойихалаш, режалаштириш", "Укувчилар билан узбек халкининг бадиий мероси хакида сухбатлар куриш", "Талабаларни миллий бадиий кадриятлар билан таништириш максадида синфдан ташкари дарсларни моделлаштириш", "Абадий бадиий кадриятлар хакида укув маърузасини режалаштириш", "Талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашнинг интерфаол технологиялари".

Талабаларнинг мустакил ишлари таркиби куйидаги саволларни уз ичига олади: Талабалар маънавий-эстетик тарбиясига технологик ёндашишнинг концептуал коидалари. Талабаларнинг маънавий-эстетик тарбияси буйича педагогик технологияларининг аспектлари.

Якуний назорат саволлари: булажак укитувчиларнинг аждодлари-мизнинг тарихий-маданий (бадиий) мероси туFрисидаги тушунчаларининг асосий позициялари; талабаларнинг миллий-бадиий кадриятларни урганишдаги асосий технологик таркибий кисмлари; ота-боболаримизнинг бадиий кадриятлари буйича маънавий-эстетик тарбиялаш технологиялари асосида талабаларнинг шахсини ривожланиш мазмуни.

"Педагогик махорат" дастурини максадли урганишда [1] "Педагогик фанлар буйича дастурлар: тадкикот муаммоси матнида таълил килиш" -хулосалар чикарилди; булажак укитувчилар керакли билимларни олишади, педагогик махорат буйича керакли куникма ва малакаларни эгаллайдилар. Укув жараёнининг конунлари ва тамойиллари билан танишишади. Миллий истиклол FOясидан фойдаланган холда тарбиявий ишларга тайёргарлик курадилар. Педагогик фаолиятида укув материалини танлаш, режалаштириш, ундан фойдаланишда креативликни урганадилар, укув жараёнида замонавий технологиялардан ижодий фойдаланишни урганадилар. Улар педагогик тайёргарлигининг ижодий даражасини кутариб, уз-узини тарбиялашга эхтиёж сезадилар.

Шундай килиб, "Педагогик махорат" курси педагогик кадрлар мавкеини оширади, шунингдек асосий йуналиш булажак укитувчилар уртасида педагогик маданиятни - алока, визуал алоканинг ахборот мазмуни, OFзаки ва новербал алока - креатив даражада шакллантириш хисобланади. Аммо булажак укитувчиларнинг аник маънавий-эстетик дастури, уларнинг шахсини ижодий

маънавий-эстетик ривожлантиришга тайёрлаш буйича шу пайтга кадар хеч кандай материал йук. Маънавий-эстетик тарбияда ижодий ёндашув ва педагогик махоратга таъсир курсатилмайди, куйидагилар бундан мустасно: "укувчиларни укитиш ва маънавий-маорифий таълимни ташкил этишнинг асосий шаклларини амалда куллаш" [2, 18].

Маърузалар, семинарлар, мустакил ишлар, тест ва назорат-якуний саволларда талабаларни маънавий-эстетик билимли килиш, уларни укитиш буйича, шу жумладан ижодий даражадаги, мавзулар куйилмайди. Булажак укитувчилар педагогик майорат туFрисида билимга эга эмаслар ва шунинг учун укувчиларни маънавий-эстетик тарбиялаш жараёнида тегишли касбий-шахсий ривожланишни таъминлай олмайдилар. Бирок, маънавий-эстетик тарбиялаш жараёнида педагогик ижод муаммоларини урганиш мумкин, чунки дастурнинг мазмуни назарий ва амалий билимлардан, замонавий технологиялардан, шахсий имкониятлардан (укитувчи) ва юкори даражадаги ижодий ёндашувдан, "юкори креативлик" [2, 17] дан фойдаланишга имкон беради. Шу сабабли, талабаларнинг маънавий-эстетик тарбияси буйича билим олиш муаммоларини режалаштириш ва хал килиш, шу билан булажак укитувчиларнинг маънавий-эстетик киёфасини такомиллаштириш учун имкониятлар очикдир.

Булажак укитувчилар укувчиларнинг саводхонлигини ошириш учун маънавий-эстетик тарбияни ташкил этишнинг асосий шаклларини, уларнинг технологик томонини (жараённи яратиш), миллий маданиятда ноанъанавий усуллардан (тренинглар) фойдаланишни билишлари ва амалда куллашлари керак.

Маъруза мавзуларига куйидагилар киритилди: "Бадиий кадриятлар буйича талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашга ижодий ёндашиш", "Талабаларни бадиий мерос (узбек халки) буйича маънавий-эстетик тарбиялашда инновацион ёндашув", "Талабаларни маънавий-эстетик тарбиялашда мохирлик (миллий ва бадиий кадриятлар буйича) санъатини ошириш".

Семинар дарслари мавзулари: "Укувчиларни миллий-бадиий мерос буйича маънавий-эстетик тарбиясида педагогик креативликнинг намоён булиши", "Укувчиларни маънавий-эстетик тарбиясида узбек халкининг тарихий-маданий мероси - миллий-бадиий кадриятлардан ижодий фойдаланиш".

Мустакил ишлар мавзулари: "Укитувчининг маънавий-маърифий фаолияти педагогик махоратининг намоён булиши сохаси сифатида", "Булажак укитувчининг маънавий-эстетик маданияти педагогик махоратини ошириш омили сифатида".

Якуний назорат куйидаги саволларни уз ичига олади: укитувчининг маънавий-эстетик тарбиявий фаолиятидаги педагогик техника ва махорат. Шарк мутафаккирлари тарбия санъати туFрисида. Талабанинг маънавий-эстетик тарбиясида укитувчининг креативлиги. Маънавий-эстетик тарбиялашда укитувчининг талабалар билан мулокотига ижодий ёндашуви. Талабаларни бадиий мерос буйича маънавий-эстетик тарбиялаш жараёнида укитувчининг махорати.

Булажак укитувчиларнинг маънавий-эстетик тарбияси мазмуни педагогика фанлари дастурларини модификациялаш асосисда курилиб, курслар маъруза ва семинар мавзулари, мустакил иш ва якуний назорат саволларини киритиш оркали педагогик фанлар дастурларини узгартириш,

такомиллаштиришга асосланган.

ХУЛОСА

Шундай килиб, "Педагогика тарихи" курси куйидагиларни уз ичига олади: ота-боболаримизнинг бой тарихий-маданий (бадиий) меросини, айникса Шарк УЙFOниш давридан олинган маънавий-эстетик таркибдаги тарихий-педагогик мавзуларни; узбек халкининг бадиий тарихнавислик меросини; халкимизнинг бадиий хазинасидан олинган "абадий кадриятлар" намуналарини - ушбу материалда булажак укитувчиларда маънавий-эстетик, миллий дунёкарашга мос "тушунча"лар, миллий маънавий-эстетик тафаккурни уЙFOтиш, миллий Fурур -инсоннинг маънавий-эстетик киёфасининг мухим таркибий кисмларини камраб олади. Шундай килиб, "Педагогика назарияси" курси маънавий-эстетик тарбия мохиятини, замонавий укитувчининг эстетик киёфаси ва унга куйиладиган талабларни очиб берадиган мавзуларни уз ичига олади; булажак укитувчининг маънавий ва маърифий такомиллашуви; талабаларнинг тегишли педагогик асослардаги маънавий-эстетик тарбияси - аждодларимизнинг бадиий меросидан олинган миллий-эстетик кадриятлар оркали - "Педагогика назарияси" курси мазмунининг "конструкцияси" (тузилиши) булажак укитувчиларнинг хам шахсий, хам касбий педагогик йуналишда маънавий-эстетик тарбияси интеграциялашувига эришилади. Шундай килиб, "Педагогик технологиялар" фани бадиий мерос оркали маънавий-эстетик тарбиянинг концептуал жихатларини хисобга оладиган мавзуларни киритади, бу нафакат технологик ва педагогик билимларни, балки билим, куникма, малака ва фаол кобилиятларни, тарихни урганиш ва педагогика назариясини урганиш жараёнларида фаоллаштиришни талаб килади. Демак, булажак укитувчилар умумий назарий билимларни, маънавий-эстетик кадриятлар, назарий ва педагогик

технологияларни талабалар учун технологик-педагогик "конструкциялар"га бирлаштирадилар, бу булажак укитувчиларнинг хам шахсий, хам касбий маънавий-эстетик тарбияларида мухим тизим яратувчи омил хисобланади. Шундай килиб, "Педагогик махорат" курсига шундай мавзулар киритиладики, улар маънавий-эстетик тарбиянинг ижодий омилларини (хусусан, креативликни), шу жумладан, "Педагогика тарихи", "Педагогика назарияси", "Педагогик махорат", "Педагогик технологиялар" курсларини урганиш жараёнида (маънавий-эстетик нуктаи назардан) узлаштирилган маънавий-эстетик кадриятларнинг (инновациялар, махорат, педагогик санъат) - билим, куникма, малака ва кобилиятларга асосланганлигини очиб беради.

REFERENCES

1. Психологическая подготовка к педагогической деятельности: Учебное пособие. -М.: Академия, 2002. - 144 с.

2. Жабборова, О. М., & Бозоров, Н. Н. (2020). У^ИТИШНИНГ КЛАСТЕР УСУЛИ. Academic Research in Educational Sciences, 1 (4), 373-377.

3. Тожибоева, Г. Р., & Бекирова, Э. Р. (2020). АКТУАЛИЗАЦИЯ ГЕНДЕРНОГО РАВЕНСТВА В СОВРЕМЕННОМ ОБЩЕСТВЕ. Academic Research in Educational Sciences, 1 (4), 389-395.

4. ^ораев, С. Б. (2020). ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМДА УК;УВ АМАЛИЁТЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ УЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 1281-1286.

5. Lutfillo Karamatilloevich Akhatov, Akbar NomozovichRasulov, Oybek Kakhramonovich Mirzorakhimov, Mirzokhid Latipovich Sharipov, & Farkhodjon Anvarjon-ugli Ibrokhimov. (2020). The Outlookings of Religious and Sufism in Teaching of Abdurakhman Jami. Journal of Critical Reviews, 7(17), 112-116.

6. Nazirov, H. H., Ismayilov, A. Z., & Rasulov, A. N. (2020). ^e Impact of Economic Factors on the Family Crisis. Евразийский ^юз ученых, 6(75), 64-65.

7. ^ораев, С. Б. (2020). ПРОФЕССИОНАЛ ТАЪЛИМДА У^УВ АМАЛИЁТЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ УЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 1281-1286

8. Jabborova Onahon Mannopovna, Jumanova Fatima Uralovna, & Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of Artistic Perception of Future Teachers. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(4), 4087-4095.

9. Тажибоева, Г. Р. (2020). Социальные проблемы и переспективы интеграционого обучения. Журнал научных и прикладных исследований, 1, 54- 55. 10.

10. Тожибоева, Г. Р. (2020). Психолого-педагогическая компетентность учителя начальных классов. Science and World, 1(77), 32-33.

11. Avlaev, O. U., Burkhanov, A. A., Ismoilova, D. M., & Norkuzieva, M. A. (2020). Factors Affecting the Intellectual Dynamics of the Individual. Test Engineering & Management, 83, 693-702.

12. Халилова, М. А., & Мухитдинова, М. (2020). Мактабгача таълим ташкилотларида ахборот-компьютер технологияларини мусика тарбияси воситаси сифатида куллашнинг хусусиятлари. Халц таълими, 3(0056), 4.

13. Mirzarahimova, G. I. (2020). Pedagogical and Psychological Bases of Development of Educational Activity in Students. International Journal of Advanced Science and Technology, 7021-7030.

14. Shagiyeva, N. (2020). The role of information technologies to teach Russian language.

European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8(7).

15. Эшманова, Н. Н., & Матьякубова, М. Б. (2019). Тарбиячиларнинг касбий компетенцияларини ривожлантириш. Таълимдаги инновациялар ва ислоуотлар контекстида замонавий кластер тизими:муаммолар,ёндашувлар ва истщболлар, 1, 33-34.

16. Махкамова, Ш. Р., & Асадуллаева, М. A. (2020). «Великий шёлковый путь»: взаимодействие культур запада и востока в контексте проблемы модернизации музыкального образования в узбекистане. Science and Education, 1(4).

17. Бегматов, Б. Б. (2020). Роль и функции русского языка в условиях суверенного Узбекистана. Наука и общество, 1(65), 33-37.

18. Ражапова, И. Т. (2019). Методика обучения видам русского глаголав. Илм

сарчашмалари.

19. Рустамова, С. Э. (2020). Применение технологии полного усвоения знаний в высшем образовательном учреждении. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 360-368.

20. Утаев, А. Й. (2019). Булажак укитувчилар сиёсий маданиятини шаклантиришнинг кластер тизими. "Таълимдаги инновациялар ва ислоуотлар контекстида замонавий кластер тизими: муаммолар, ёндашувлар ва истицболлар"мавзусидаги илмий-амалий анжуман илмий ишлар туплами, 2, 50-53.

21. Абдусаматова, Ш. С., & Бурханова, М. Б. (2020). Куп фарзандли ота-оналарининг оиладаги муносабатларининг хусусиятлари. Oriental Art and Culture, (4).

22. Шакирова, Р. Р. (2019). Отличительные особенности рассказа от других эпических жанров. Polish science journal, 169-172.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.