Научная статья на тему 'ПАНКРЕАТОДУОДЕНАЛ РЕЗЕКЦИЯ ОПЕРАЦИЯСИНИНГ ТУРЛАРИ ВА АСОРАТЛАРИ'

ПАНКРЕАТОДУОДЕНАЛ РЕЗЕКЦИЯ ОПЕРАЦИЯСИНИНГ ТУРЛАРИ ВА АСОРАТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
11
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Research Focus
Область наук
Ключевые слова
меъда ости бези / панкреатодуоденал резекция (ПДР) / операция / панкреатоеюноанастомоз етишмовчилиги / реконструктив операциялар / рефлюкс. / pancreas / pancreatoduodenal resection (PDR) / operation / pancreatojejunoanastomosis failure / reconstructive operations / reflux.

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Ачилов М.Т., Ахмедов Ғ.К., Шоназаров И.Ш.

Меъда ости бези бошчаси ўсмалари, ўн икки бармоқ ичак ва умумий ўт йўли дистал қисмларидаги ўсма касалликлари диагностикаси ва даво усуллари хозирги даврда ҳам долзарб муаммолардан бўлиб турибди. Ҳозирги замонавий хирургиянинг ривожланиши натижасида янги тикувчи аппаратлар, LigaSure аппаратлари ва гармоник скальпелларнинг ишлаб чиқилиши катта аҳамиятга эга.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TYPES AND COMPLICATIONS OF PANCREATODUODENAL RESECTION OPERATION

Diagnosis and treatment methods of pancreatic head tumors, duodenum and distal parts of the common bile duct are still urgent problems. As a result of the development of modern surgery, the development of new suture devices, LigaSure devices and harmonic scalpels is of great importance.

Текст научной работы на тему «ПАНКРЕАТОДУОДЕНАЛ РЕЗЕКЦИЯ ОПЕРАЦИЯСИНИНГ ТУРЛАРИ ВА АСОРАТЛАРИ»

ПАНКРЕАТОДУОДЕНАЛ РЕЗЕКЦИЯ ОПЕРАЦИЯСИНИНГ ТУРЛАРИ ВА

АСОРАТЛАРИ Ачилов М.Т., Ахмедов F.K., Шоназаров И.Ш.

Самарканд Давлат тиббиёт унивеститети https://doi.org/10.5281/zenodo.10170676

Аннотация: Меъда ости бези бошчаси усмалари, ун икки бармок ичак ва умумий ут йули дистал кисмларидаги усма касалликлари диагностикаси ва даво усуллари хозирги даврда х,ам долзарб муаммолардан булиб турибди. Х,озирги замонавий хирургиянинг ривожланиши натижасида янги тикувчи аппаратлар, LigaSure аппаратлари ва гармоник скальпелларнинг ишлаб чикилиши катта ахдмиятга эга.

Калит сузлар: меъда ости бези, панкреатодуоденал резекция (ПДР), операция, панкреатоеюноанастомоз етишмовчилиги, реконструктив операциялар, рефлюкс.

TYPES AND COMPLICATIONS OF PANCREATODUODENAL RESECTION

OPERATION

Abstract: Diagnosis and treatment methods of pancreatic head tumors, duodenum and distal parts of the common bile duct are still urgent problems. As a result of the development of modern surgery, the development of new suture devices, LigaSure devices and harmonic scalpels is of great importance.

Keywords: pancreas, pancreatoduodenal resection (PDR), operation, pancreatojejunoanastomosis failure, reconstructive operations, reflux.

ВИДЫ И ОСЛОЖНЕНИЯ ОПЕРАЦИИ ПАНКРЕАТОДУОДЕНАЛЬНОЙ

РЕЗЕКЦИИ

Аннотация: Диагностика и методы лечения опухолей головки поджелудочной железы, двенадцатиперстной кишки и дистальных отделов общего желчного протока по -прежнему остаются актуальной проблемой. В связи с развитием современной хирургии большое значение приобретает разработка новых шовных аппаратов, аппаратов LigaSure и гармонических скальпелей.

Ключевые слова: поджелудочная железа, панкреатодуоденальная резекция (ПДР), операция, несостоятельность панкреатоеюноанастомоза, реконструктивные операции, рефлюкс.

КИРИШ

Панкреатодуоденал резекция уз навбатида мураккаблигига карамасдан, узига хос операциядан кейинги асоратлари х,ам учрайди. Улардан куп таркалганлари -панкреатодигестив анастомозлар етишмовчилиги булиб, у 5 -40% (баъзи адабиётларга кура 53% гача) х,олатларда учрайди ва беморнинг ах,волини сезиларли даражада огирлаштириши мумкин [4, 8, 12]. Бунинг асосий сабабларига меъда ости безининг юмшоклиги ва Вирсунгов йулининг кенгаймаганлигини келтириш мумкин. Шунинг учун физиологик анастомозларни шакллантириш ва кейинги асоратлар хавфини камайтириш энг долзарб муаммоларидан бири булиб колмокда.

АСОСИЙ ЦИСМ

Панкреатодуоденал резекция (ПДР) куп йиллардан бери купгина хирурглар ва онкологлар учун энг катта ва техник кийин операциялардан бири булиб келмокда. Бу операция меъда ости бези усмалари, умумий ут йулининг периампуляр ва дистал сохалари

усмалари хирургик давосининг "олтин стандарта" хисобланади [1, 3, 8]. Панкреатодуоденал резекция - юкоридаги келтирилган соха усма касалликларида кулланилиб, операция боскичлари куплиги ва техник жихатдан мураккаблиги хамда куп асоратлар учраши бундай беморлар хаёт фаолиятини мураккаблаштириши мумкин.

ПДР хакидаги дастлабки маълумотлар 1935 йили Whipple томонидан изохланган булиб, ушбу операция - меъда дистал сохаси резекцияси, холецистэктомия ва умумий ут йули резекцияси, меъда ости бези бошчаси ва ун икки бармок ичакни олиб ташлаш, хамда бир катор реконструктив операциялар, яъни панкреатоеюностомия, гепатикоеюностомия и гастроеюностомия [3,5,11] каби бир неча боскичлардан иборат.

Меъда ости бези ва периампуляр соха аъзолари (умумий ут йули дистал сохаси, катта дуоденал сургич, ун икки бармок ичак) усмаларининг хирургик давосига куйидаги хирургик операция турлари киради:

-стандарт гастропанкреатодуоденал резекция (субтотал

панкреатикодуоденэктомия, ёки Whipple операцияси);

- панкреатэктомия (тотал панкреатикодуоденэктомия);

- меъда ости бези дистал (чап томонлама) резекцияси;

- кенгайтирилган гастропанкреатодуоденал резекция (кенгайтирилган субтотал ёки тотал панкреатикодуоденэктомия, регионал субтотал ёки тотал панкреатикодуоденэктомия) [4, 9, 12].

Билиопанкреатодуоденал соха усмаларида бажариладиган стандарт гастропанкреатодуоденал резекция (ГИДР) купгина окологик ва хирургик клиникаларнинг энг мукаммал операцияларидан бири булиб, у холедох резекцияси, меъда дистал сохаси, катта ва кичик чарви резекцияси, меъда ости бези бошчаси резекцияси ва ун икки бармок ичакни тулик олиб ташлаш каби операцияларни уз ичига олади. Олинадиган макропрепарат комплексига меъда ости бези бошчасига ёпишган клетчатка, умумий ва хусусий жигар артериялари, юкори туткич ва дарвоза веналарининг фасцио-клетчаткали гилофлари киради. Бунда куйидаги гурух лимфа тугунлари олиниши лозим:

ИДР операциясининг ривожланишида турли олимлар (1907 й. Desjardins, 1908 й. Sauve, 1918 й. L. R. Dragstedt) итлар ва бошка хайвонларда куплаб анатомик тажрибалар утказишган. ИДР пионерларининг асосий максадлари ут суюклигининг хазм трактига пассажини таъминлаш, панкреатодигестив анастомозлар стенозланиши ва етишмовчилиги, гастроэнтероанастомозларнинг пептик яраси каби муаммоларни хал этиш булган [6-7]. ПДРдан кейинги улим курсатгичи 3-20% гача булиб, асоратлар, хатто ихтисослаштирилган клиникаларда хам 18-52%гача кузатилган [10].

ПДРнинг энг кенг таркалган асоратларидан бири - панкреатодигестив анастомозлар етишмовчилиги булиб, у 5-53%гача холатларда кузатилган. Шу билан бирга, эрозив кон кетиш, "стресс" яралар, билиодигестив анастомоз етишмовчилиги, уткир холангит каби асоратлар хам операциядан кейинги эрта улим сабачилари хисобланади [11]. Панкреатодигестив анастомозлар етишмовчилиги консерватив даво чораларининг эффектсизлиги турли асоратларга (таркалган перитонит, кон кетиш, септик шок) олиб келиб, шошилинч релапаротомия талаб килинади.

Бир неча муаллифлар [2, 8, 9, 14], маълумотларига кура, дренаж оркали куйилган панкреатогастроанастомозда бу асорат 24-32.4%, инвагинацион

панкреатогастроанастомозда - 9,6%, панкреатоеюноанастомозда - 5,9% холатларда

кузатилган. ПДР асоратлари сабабли релапаротомиялардан кейинги улим курсатгичи 4175% х,олатларда кузатилган [2, 8, 15].

Панкреатоеюноанастомоз етишмовчилиги ривожланишининг асосий патогенетик механизми - чок чизиги сохдсига активланган меъда ости бези ферментларининг махдллий-деструктив таъсири хисобланади. Панкреатик секретнинг доимий ажралиши ва унинг меъда ости бези чултоги сохасида йигилиши без ва атроф тукималарда катта яллигланиш учоклари, кейинчалик некроз учокларининг ривожланишига олиб келади [13]. "Химус"нинг физиологик харакати бузилиши, ут суюклиги ва панкреатик суюклик пассажи бузилиш натижасида протеолитик ферментлар фаоллашиши кузатилади. Юкорида курсатилган мух,ит ва таъсирлар шаклланган анастомозлар сохасида етишмовчиликка ва бошка асоратлар ривожланишига олиб келади.

Х,озирги даврда, Whipple операциясининг реконструктив боскичлари, турли анастомозларни шакллантириш турлари ва бошка боскичларига кура 200 дан ортик турли модификациялари мавжуд булиб, лекин халигача оптимал реконструктив усул танланмаган [5,13].

ПДРнинг реконструктив боскичи куйидагича амалга оширилади (1, 2-расмлар):

1-расм. Blumgart анастомози: Панкреатик йул ичидан бутун без девори буйлаб алохида циркуляр чоклар куйилган.

• учма-ён усулдаги панкреатоеюноанастомоз (проток-мукоза): ички катор пролен 4.0 иплари билан Blumgart [15] буйича ингичка ичакнинг Трейц бойламидан 50 см масофада retrocolica куйилиб, панкреатик йул стентланмайди. Иккинчи катор чоклар -ингичка ичак сероз пардаси ва меъда ости бези капсуласига куйилади (пролен 4-0);

• гастроэнтеро- и гепатикоеюноанастомозлар ингичка ичакнинг иккинчи ковузлогида бир-биридан 40 см масофада antecolica усулда (учма-ён) шакллантирилиб, икки ёки бир каторли чоклар куйилади.

• гепатикоеюноанастомоз гастроэнтероанастомоздан ичаклараро анастомоз шакллантириб, келувчиси "ёпилиши" натижасида "ажратилади". Гепатикоеюноанастомоздан 50 см дистал сохада ичак ковузлоги пассажи Ру буйича панкреатоеюноанастомоз хосил килиниб, бирга "кушилади".

2-расм. Изолирланган реконструкция усули.

1 — ингичка ичакнинг биринчи цовузлоги; 2 — ингичка ичакнинг иккинчи цовузлоги; 3 — келувчи цовузлоцнинг "ёпилган " цисми.

Шунингдек, панкреатодигестив анастомоз цуйишнинг бошца турлари уам мавжуд (3, 4-расмлар):

3-расм. ПДРдареконструкция усули. "Кенг" ичак цовузлогига панкреатодигестив анастомозни шакллантириш схемаси.

Резекция боскичида, шунингдек, панкреатодигестив анастомоз шакллантиришда меъда ости безини мобилизацияси вактида унинг жарохатланиши кузатилиб, натижада операциядан кейинги даврда ферментларнинг хужайра ичи фаоллашиши билан панкреатит ривожланиши мумкин. Эрта операциядан кейинги даврда панкреатик суюклик физиологик секрецияси бузилиши, анастомозлашган ичак махсулотининг панкреатик йулга рефлюкси натижасида (асосий омиллар, сафро, энтерокиназа, паст рН) без ферментларининг проформ фаоллашиши хам панкреатит ривожланишига олиб келади.

а. б. в.

4-расм. ПДРдареконструкция босцичи: а. Вирсунгов йулининг ажратилиши. б, в. панкреатодигестив анастомоз шакллантириш боцичлари.

Юкоридагиларни урганган холда, панкреатодигестив анастомоз етишмовчилигида асосан анатомо-физиологик омиллар катта роль уйнашини айтиш мумкин [12]. Антропоморф омиллар дярли таъсири йук булиб, колган омиллар таъсири борасида хдлигача катта бахс юритилмокда [7, 12, 13].

Эрта операциядан кейинги даврда сафро ва меъда ширасининг меъда ости бези тукимасига агрессив таъсири панкреатодигестив анастомоз етишмовчилигидаги урни тулик урганилмаган. ПДР вактида ун икки бармок ичакни тулик олиб ташланиши ва шакллантирилган анастомозлар (реконструкция турига кура) сафро ва меъда ширасининг меъда ости бези чултогига тусиксиз тушишига олиб келади.

Шундай килиб, сафро ва меъда ширасини тушишини олдини олувчи панкреатоеюноанастомозни изоляциялаш усули патофизиологик нуктаи назардан асосланган хисобланади. Ушбу усулнинг яна бир устунлик томони шундаки, бошка реконструктив усуллардан фаркли равишда меъда чултогига сафро ва панкреатик суюклик тушиши кузатилмайди.

Алохидалашган анастомозни шакллантириш операциядан кейинги узок даврдаги асоратлардан булган ишкорий рефлюкс гастрит ва эзофагитни олдини олади [3, 11, 14]. Шуни хам эътиборга олиш керакки, ПДРнинг кенг таркалган асоратларига меъда чултогидан овкат махсулотлари пассажининг секинлашуви хам кириб, бу беморларнинг х,аёт сифатини сезиларли даражада камайтириши мумкин. Реконструкцияларнинг классик турларида ушбу асорат 15-40% х,олатларда учрайди [11, 14]. Унинг механизмларидан бири бу меъда чултоги шиллик каватига ут суюклигининг таъсирланиши хисобланиб, юкоридаги усулда хам бу асорат курсатгичи анча камаяди.

ХУЛОСАЛАР

ПДРда кулланиладиган реконструктив усули операциядан кейинги асоратлар частотасини камайтириб, кайта релапаротомиялар хавфини камайтиради. Шунингдек, операциядан кейинги даврда овкат махсулотларининг меъда чултогида куп вакт колиб кетишини камайтиради. Юкоридаги усул патофизиологик асосланган булиб, овкат

махсулотларининг табиий пассажини тиклайди, ут суюклиги, меъда шираси ва панкреатик

суюклик рефлюксини олдини олади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР:

1. Ачилов М.Т., Ахмедов F.K. Панкреатодуоденал резекция: асосий тушунчалар, турлари ва асоратлари. // Журнал биомедицины и практики. Спец.выпуск-2. Часть-8. Ташкент-2020. Стр. 960-966.

2. Егоров В. И., Экстирпация культи поджелудочной железы и тотальная дуоденопанкреатэктомия в профилактике и лечении осложнений резекции поджелудочной железы. Анналы хирургической гепатологии. 2014; № 2: 9-13.

3. Temirovich A. M. et al. Features of diagnostics and surgical tactics for Hiatal hernias //International Journal of Health Sciences. - №. II. - С. 6029-6034.

4. АЧИЛОВ М. Т. и др. МЕТОДЫ ЛЕЧЕНИЯ ТРАВМАТИЧЕСКИХ ПОВРЕЖДЕНИЙ ПЕЧЕНИ //T [a_XW [i [S US S_SA[ue YfcSA. - Т. 34. - С. 174.

5. Bobrov O. E. et al. Analysis of mortality in benign diseases of the organs of the hepato-pancreato-biliary region and the ways of its reduction //Klinicheskaia Khirurgiia. - 1992. -№. 1. - С. 41-43.

6. Ачилов М. Т. и др. лечение повышенного внутрибрюшного давления у больных с перитонитом/Доктор ахборотномаси, 1 (98), 2021 //DO1. - Т. 10. - С. 16-20.

7. BOBROV O. E., OGORODNIK P. V., ACHILOV M. T. INSTRUMENTAL DIAGNOSIS OF DISEASES OF THE HEPATOPANCREATODUODENAL ZONE ORGANS IN PATIENTS WITH POSTCHOLECYSTECTOMY SYNDROME //VRACHEBNOE DELO. - 1992. - №. 3. - С. 54-58.

8. Bobrov O. E., Ogorodnik P. V., Achilov M. T. The characteristics of the instrumental diagnosis of organic diseases of the hepatopancreatoduodenal area in patients with the postcholecystectomy syndrome (a review of the literature) //Likars' ka Sprava. - 1992. - №. 3. - С. 54-58.

9. Ачилов М. Т., Бобров О. Е., Головяшкин В. А. Анализ летальности при доброкачественных заболеваниях органов гепатопанкреатобилиарной зоны и пути ее снижения //Клиническая хирургия. - 2002. - №. 1. - С. 38-42.

10. Ачилов М. и др. Оценка эффективности органосохранных операций при лечении остеогенной саркомы дистального отдела бедренной кости //Журнал проблемы биологии и медицины. - 2013. - №. 1 (72). - С. 20-21.

11. Бабажанов А. С. и др. Совершенствование методов герниоабдоминопластики при симультанных хирургических заболеваниях //SCIENCE AND WORLD. - 2013. - С. 65.

12. Babajanov A. S. et al. Improvement of methods of hernioabdominoplasty with simultaneous surgical diseases //SCIENCE AND WORLD. - 2013. - С. 67.

13. Миннуллин И., Ачилов М., Валиев X. Гигантская липома задней поверхности шеи //Журнал вестник врача. - 2013. - Т. 1. - №. 04. - С. 110-110.

14. Акрамов А. и др. Лечебный патоморфоз злокачественных опухолей //Журнал Проблемы биологии и медицины. - 2014. - №. 1 (77). - С. 110-115.

15. Ачилов М. и др. Оценка лечебного патоморфоза после неоадъювантной полихимиотерапии при раке молочной железы //Журнал проблемы биологии и медицины. - 2015. - №. 2 (83). - С. 14-17.

16. Акрамов А., Ачилов М., Ёров Л. Степень злокачественности опухолевого процесса и оценка терапевтического патоморфоза при раке молочной железы //Журнал вестник врача. - 2016. - Т. 1. - №. 3. - С. 16-24.

17. Ачилов М. и др. Оценка лечебного патоморфоза после неоадъювантной полихимиотерапии при раке молочной железы //Журнал проблемы биологии и медицины. - 2015. - №. 2 (83). - С. 14-17.

18. Акрамов А. и др. Алгоритмы диагностики и оптимизация лечения нефробластомы у детей //Журнал вестник врача. - 2015. - Т. 1. - №. 04. - С. 4-8.

19. Бойкобилов Б. А., Ахмедов М. М. АЛГОРИТМЫ ДИАГНОСТИКИ И ОПТИМИЗАЦИЯ ЛЕЧЕНИЯ НЕФРОБЛАСТОМЫ У ДЕТЕЙ //ВЕСТНИК ВРАЧА. -2015. - С. 3.

20. Ачилов М. и др. Анализ динамики заболеваемости и клиническое течение рака желудка пожилого и старческого возраста //Журнал вестник врача. - 2016. - Т. 1. - №. 4. - С. 1115.

21. Акрамов А., Ачилов М., Ёров Л. Степень злокачественности опухолевого процесса и оценка терапевтического патоморфоза при раке молочной железы //Журнал вестник врача. - 2016. - Т. 1. - №. 3. - С. 16-24.

22. Акрамов А., Ачилов М., Ёров Л. Степень злокачественности опухолевого процесса и оценка терапевтического патоморфоза при раке молочной железы //Журнал вестник врача. - 2016. - Т. 1. - №. 3. - С. 16-24.

23. Ачилов М. и др. Анализ динамики заболеваемости и клиническое течение рака желудка пожилого и старческого возраста //Журнал вестник врача. - 2016. - Т. 1. - №. 4. - С. 1115.

24. Ачилов М. Т. и др. Панкреатодуоденальная резекция-методика физиологической реконструкции //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 6 (60). - С. 38-42.

25. Ачилов М. Т. и др. Ручной колоанальный или аппаратный колоректальный анастомоз //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 6 (60). - С. 43-44.

26. Поникарова Н. Ю. и др. ЭНДАРТЕРЭКТОМИЯ VS ШУНТИРОВАНИЕ //Мечниковские чтения-2020. - 2020. - С. 320-320.

27. Gulamov O. M. et al. Modern methods of diagnosis and treatment of barrett esophagus //Doctor's herald. - 2020. - Т. 2. - С. 94.

28. Ачилов М. Т., Ахмедов Г. К., Алимов Ж. И. Гастрэктомия при желудочных кровотечениях //SCIENCE AND WORLD. - 2013. - С. 62.

29. Temirovich A. M. et al. Prevention and treatment of intraabdominal hypertension in patients with peritonitis //Вестник науки и образования. - 2021. - №. 3-2 (106). - С. 75-79.

30. Temirovich A. M. et al. Prevention and treatment of intraabdominal hypertension in patients with peritonitis //Вестник науки и образования. - 2021. - №. 3-2 (106). - С. 75-79.

31. Ачилов М. Т. и др. ДИАГНОСТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ И МЕТОДЫ ХИРУРГИЧЕСКОЙ ТАКТИКИ БИЛИАРНОГО ИЛЕУСА //ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ. - 2021. - Т. 6. - №. 1.

32. Temirovich A. M. et al. Prevention and treatment of intraabdominal hypertension in patients with peritonitis //Вестник науки и образования. - 2021. - №. 3-2 (106). - С. 75-79.

33. Эшонходжаев О. Д. и др. ПРИМЕНЕНИЕ АНТИСПАЕЧНОГО ПОКРЫТИЯ НА ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНЫХ МОДЕЛЯХ РАНЫ ЛЕГКОГО //Вестник науки и образования. - 2021. - №. 3-2 (106). - С. 67-74.

34. Ачилов М. и др. Профилактика и лечение повышенного внутрибрюшного давления у больных с перитонитом //Журнал вестник врача. - 2021. - Т. 1. - №. 1 (98). - С. 17-21.

35. Ачилов М. и др. Профилактика и лечение повышенного внутрибрюшного давления у больных с перитонитом //Журнал вестник врача. - 2021. - Т. 1. - №. 1 (98). - С. 17-21.

36. Ачилов М. и др. МАЛИГНИЗАЦИЯЛАШГАН ГАСТРОДУОДЕНАЛ ЯРАЛАРДАН ^ОН КЕТИШДА ХИРУРГИК ТАКТИКА //Журнал вестник врача. - 2021. - Т. 1. - №. 4 (101). - С. 19-23.

37. Shonazarov I. S., Akhmedov S. K. Features of early enteral nutrition in patients with intraabdominal hypertension syndrome in severe acute pancreatitis //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. - 2022. - Т. 12. - №. 7. - С. 170-174.

38. Абдуллаев С. А. и др. ПРОГНОЗИРОВАНИЕ ТЯЖЕСТИ ТРАВМЫ И ИСХОДА ЛЕЧЕНИЯ ПОСТРАДАВШИХ С СОЧЕТАННОЙ ТРАВМОЙ ГРУДИ И ЖИВОТА //Скорая медицинская помощь. - 2003. - Т. 4. - №. 4. - С. 19-20.

39. Абдуллаев С. А. и др. КЛАССИФИКАЦИЯ СОЧЕТАННОЙ ТРАВМЫ ГРУДИ И ЖИВОТА //Скорая медицинская помощь. - 2003. - Т. 4. - №. 4. - С. 18-18.

40. Юлдашев Ш. С. и др. Болада ёт жисм таъсирида кизилунгач перфорациям //Вестник экстренной медицины. - 2016. - №. 4. - С. 69-71.

41. Шоназаров И. и др. Наш опыт диагностики и лечения повреждений двенадцатиперстной кишки при сочетанной абдоминальной травме //Журнал проблемы биологии и медицины. - 2017. - №. 3 (96). - С. 122-125.

42. Рузиев П. Н. и др. Результаты лечения тромбоза мезентериальных сосудов //Роль больниц скорой помощи и научно исследовательских институтов в снижении предотвратимой смертности среди населении. - 2018. - С. 190-191.

43. Ачилов М. Т. и др. Панкреатодуоденальная резекция-методика физиологической реконструкции //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 6 (60). - С. 38-42.

44. Ачилов М. Т. и др. Ручной колоанальный или аппаратный колоректальный анастомоз //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 6 (60). - С. 43-44.

45. Ачилов М. Т. и др. Диагностика и хирургическая коррекция синдрома Мириззи // Re-health journal. - 2020. - №. 2-2 (6). - С. 111-113.

46. Shonazarov I. et al. Analysis of the results of surgical tactics and treatment in patients with acute necrotic pancreatitis //European Journal of Molecular & Clinical Medicine. - 2020. - Т. 7. - №. 3. - С. 3130-3135.

47. Shonazarov I. et al. Diagnosis and treatment of adhesive small bowel obstruction with using laparoscopic method //European Journal of Molecular & Clinical Medicine. - 2020. - Т. 7. -№. 3. - С. 3192-3198.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

48. Abdullaev S. et al. Problems of Diagnostics, Prevention and Surgical Tactics of Treatment of Adhesive-Intestinal Obstruction //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. - 2021. - С. 2289-2294.

49. Temirovich A. M. et al. Prevention and treatment of intraabdominal hypertension in patients with peritonitis //Вестник науки и образования. - 2021. - №. 3-2 (106). - С. 75-79.

50. Тухтаев Б. Х. и др. Тактика лечения пищеводно -желудочных кровотечений у больных с синдромом портальной гипертензии //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 1 (55). - С. 79-82.

51. Akhmedov S. K. et al. Значение раннего энтерального питания у больных с синдромом интраабдоминальной гипертензии при тяжелом остром панкреатите //Инновационное развитие: потенциал науки и современного образования. - 2020. - С. 274-276.

52. Камолидинов С. А. и др. Лапароскопическая диагностика и лечение спаечной кишечной непроходимости //World science: problems and innovations. - 2020. - С. 270275.

53. Облакулов З. Т. и др. Видеолапароскопическое лечение острой спаечной кишечной непроходимости //Достижения науки и образования. - 2020. - №. 1 (55). - С. 70-73.

54. Шоназаров И. Ш. Пути оптимизации диагностики, лечения и прогноза острой спаечной тонкокишечной непроходимости : дис. - Ташкент, 2008.

55. Ачилов М. Т. и др. ДИАГНОСТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ И МЕТОДЫ ХИРУРГИЧЕСКОЙ ТАКТИКИ БИЛИАРНОГО ИЛЕУСА //ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ. - 2021. - Т. 6. - №. 1.

56. Thompson B. J., Sherman R. A. Comprehensive Review of Biliary Peritonitis //Topics in companion animal medicine. - 2021. - Т. 44. - С. 100532.

57. Эгамбердиев А. А. и др. Усовершенствованный метод ненатяжной герниоаллопластики при паховых грыжах //Молодежь и медицинская наука в XXI веке. - 2018. - С. 448-450.

58. Mardonov B. A., Sherbekov U. A., Vohidov J. J. Современные подходы к лечению пациентов с вентральными грыжами симультанными патологиями //Кшшчна та експериментальна патолопя. - 2018. - Т. 17. - №. 3.

59. Zikiryayevna S. G., Xudoyberdiyevna S. N., Jamshedovich V. J. FEATURES OF PATHOLOGY THYROID GLAND IN A WOMAN WITH RHEUMATOID ARTHRITIS //Spectrum Journal of Innovation, Reforms and Development. - 2022. - Т. 4. - С. 49-54.

60. Sulatanbaevich B. A., Yakhshiboevich S. Z., Jamshedovich V. J. Acute cholecystitis in elderly and senile patients //Вопросы науки и образования. - 2018. - №. 24 (36). - С. 85-88.

61. Шербеков У. А., Алиева С. З. К., Вохидов Ж. Ж. Тактика ведения больных желчекаменной болезнью с сопутствующей сердечно-сосудистой патологией //Academy. - 2018. - Т. 2. - №. 6 (33). - С. 85-89.

62. Sulatanbaevich B. A., Yakhshiboevich S. Z., Jamshedovich V. J. Role of chemotherapy in prophylaxis of the liver echinococcosis recurrence //Вопросы науки и образования. - 2018. - №. 24 (36). - С. 88-90.

63. Babajanov A. S., Saydullaev Z. Y., Vohidov J. J. ROLE OF CHEMOTHERAPY IN PROPHYLAXIS OF THE LIVER ECHINOCOCCOSIS RECURRENCE //Вопросы науки и образования. - 2012. - Т. 51. - №. 2.1. - С. 88.

64. Yakhshiboevich S. Z., Jamshedovich V. J., Kamariddinovna K. M. Problem of recurrence of single-chamber liver echinococcosis after surgical treatment and ways to solve them (Literature review) //Вопросы науки и образования. - 2018. - №. 24 (36). - С. 91-95.

65. Шамсиев Ж. З. Миниинвазивные вмешательства в лечении варикозной болезни //Вопросы науки и образования. - 2018. - №. 13 (25). - С. 95-96.

66. Сайинаев Ф. К. и др. МИНИИНВАЗИВНЫЕ ВМЕШАТЕЛЬСТВА В ЛЕЧЕНИИ ВАРИКОЗНОЙ БОЛЕЗНИ НИЖНИХ КОНЕЧНОСТЕЙ //Молодежь и медицинская наука в XXI веке. - 2018. - С. 436-438.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.